december 2012 - C4C Holding BV

2
actueel
Interventieteam champignons:
‘Zelfregulering in de champignonsector neemt toe’
Bert de Wit
Het interventieteam champignons maakt een tussentijdse
balans op. Ondanks dat harde cijfers ontbreken
over de afname van illegale arbeidsconstructies,
constateren Piet Roowaan en Bert de Wit van het
interventieteam dat de zelfregulering in de sector is
toegenomen door de komst van het keurmerk
Fair Produce.
De bevindingen van het eerste interventieteam champignons,
dat actief was van 2007 tot 2009, waren aanleiding om een doorstart
te maken. In april 2011 ging het tweede interventieteam uit
de startblokken. Sindsdien zijn in totaal 60 onaangekondigde
bedrijfsbezoeken afgelegd bij champignontelers en, waar nodig,
uitzendbureaus.
Langdurig onderzoek
Piet Roowaan: “Grofweg kun je zeggen dat er twee groepen
malafide ondernemers zijn: degenen die het bewust verkeerd
doen en degenen bij wie het water financieel aan de lippen
staat en daarom kiezen voor oneigenlijke arbeidsconstructies.”
Roowaan en De Wit haasten zich te zeggen dat het interventieteam
ook de tweede groep onder de loep neemt. De ondernemers
Piet Roowaan
die de speciale aandacht hebben van het interventieteam zijn
degenen die werken met buitenlandse uitzendbureaus en dienstverleners.
“Daar constateren we regelmatig dat arbeid onterecht
wordt gepresenteerd als grensoverschrijdende dienstverlening.
Dit om het aanvragen van tewerkstellingsvergunningen te ontduiken.”
Als er aanwijzingen voor malversaties zijn, volgt in de
meeste gevallen een onderzoek door de Belastingdienst. Dit
boekenonderzoek kan geruime tijd duren, omdat zorgvuldigheid
hierbij voorop staat.
Kat-en-muisspel
Ondanks de inmiddels jarenlange ervaring van het interventieteam
lukt het maar moeilijk om de doorlooptijd van de onderzoeken te
verkorten. Roowaan: “Verschillende champignontelers en malafide
uitzendbureaus spannen met elkaar samen om informatie in
overeenstemming te laten lijken met de wettelijke eisen. Verder
zijn de arbeidsmigranten vaak blij dat ze werk hebben en niet
praatgraag. Het is echt een kat-en-muisspel. Er is aan beide
kanten sprake van voortschrijdend inzicht. Als we een nieuwe
methode hebben bedacht die werkt voor het blootleggen van
overtredingen, dan kan het maar zo zijn dat deze methode de
volgende keer niet meer werkt. Betrokkenen worden namelijk
geïnstrueerd over de antwoorden die ze moeten geven.”
Nieuwe wetgeving
Dit jaar is de Eerste Kamer akkoord gegaan met een
hardere aanpak van bedrijven die arbeidsmarktwetten
overtreden. Vanaf 1 januari 2013 worden boetes voor
werkgevers flink verhoogd. Bij herhaalde overtredingen
worden de boetes verdubbeld. Als werkgevers dan nog
eens in de fout gaan, krijgen zij een nog hogere boete
en kunnen bedrijfsactiviteiten worden stilgelegd. De
maatregelen moeten hardnekkige overtreders afschrikken
en zorgen voor een klimaat waarin ondernemers op een
eerlijke basis met elkaar kunnen concurreren en werknemers
worden beschermd tegen slechte werkgevers.
Hoofdlijnen van de nieuwe wet:
• Een bedrijf dat fraudeert, betaalt de eerste keer een
boete, de tweede keer een dubbele, en de derde keer
een drievoudige boete.
• Bij een bedrijf dat herhaaldelijk fraudeert, kunnen
de werkzaamheden maximaal drie maanden worden
stilgelegd. Daarnaast gaat het boetebedrag omhoog.
• In het vervolg moeten werkgevers 12.000 euro per
illegale werknemer betalen als zij voor de eerste keer
de regels overtreden.
Verantwoordelijkheid
Of er de laatste jaren sprake is van een afname van illegale
arbeidsconstructies in de champignonteelt, kan Roowaan niet
zeggen. “Omdat we risicogericht werken, zijn onze gegevens
niet representatief voor de hele sector. Wel zien we momenteel
dat de zelfregulering in de sector toeneemt door de komst van
het keurmerk Fair Produce. Dat vind ik bijzonder positief.”
Roowaan en De Wit benadrukken dat oneigenlijke arbeidsconstructies
in de champignonteelt niet kunnen worden uitgebannen
door overheidsoptreden alleen. “Daar moet de hele
keten aan meewerken. Dus niet alleen de telers zelf, maar ook
toeleveranciers, dienstverleners en retailers moeten hun verantwoordelijkheid
nemen door actief afstand te nemen van
arbeidsconstructies. Dit kan door te kiezen voor samenwerking
met Fair Produce-gecertificeerde ondernemers. Wijzen naar de overheid
is te gemakkelijk. Ook consumenten en maatschappelijke
organisaties zijn in staat om invloed uit te oefenen via koopgedrag
en maatschappelijk debat. Een voorbeeld daarvan is
dat de FNV in november een actie heeft georganiseerd om het
winkelend publiek te wijzen op Fair Produce-champignons.”
Werkzaamheden van het
interventieteam
In het interventieteam champignons werken de Inspectie
SZW, de Belastingdienst, het UWV, het Openbaar
Ministerie, de politie, de Sociale Verzekeringsbank en
gemeenten met elkaar samen. De werkzaamheden van
het interventieteam bestaan uit:
• Het voorkomen en terugdringen van fraude op het
gebied van sociale zekerheid, belastingen, illegale
tewerkstelling en onderbetaling door het houden van
toezicht op de naleving van wet- en regelgeving, het
tegengaan van illegaal verblijf en het opsporen van
strafbare feiten.
• Het signaleren van constructies die niet conform wet-
en regelgeving zijn, het verrichten van onderzoek en
het doen van aanbevelingen.
• Het voorkomen en terugdringen van misbruik van
gemeentelijke wet- en regelgeving door het houden
van toezicht op de naleving van vergunningen.
3