Curriculum opleiding simulatorinstructeur (SI) - NNVO

Vastgesteld door Bestuur NNVO 28 september 2006 

Nationale Nautische Verkeersdienst Opleiding 

Curriculum opleiding simulatorinstructeur (SI) 

Bijlage 1 : beoordelingsformulier aspirant simulator instructeur 

Bijlage 2: functieschets Simulator Instructeur 

Inleiding: 

De structuur en inhoud van de V 103/4 wordt als richtlijn gehanteerd voor de 

uitwerking en invulling van het opleidingstraject SI NNVO (BO en HC). 

Dit curriculum is leidend voor selectie, opleidingstraject en kwalificatie van de 

Simulator Instructeur. De procesverantwoordelijkheid ligt bij Hoofd Opleidingen van 

de Stichting NNVO. 

Doel: 

De Simulator Instructeur zal basis bekwaamheden en een praktische 

vaardigheden aangereikt krijgen om zodoende de passende instructie technieken 

toe te passen. 

De SI dient volledig vertrouwd te zijn met de processen en procedures die vereist 

en van toepassing zijn voor het functioneren van de VTS operator. 

Na het succesvol afronden van de opleiding tot Simulator Instructeur zal hij een 

Certificaat ontvangen en geregistreerd worden als Simulator Instructeur. 

Het opleidingsprogramma dient zeker te stellen dat de kandidaat Instructeur 

1. gedetailleerde kennis heeft van de praktijk trainingsplannen en leerdoelen; 

2. succesvol de cursus didactiek heeft afgerond; 

3. voldoende kennis en begrip heeft van de competenties en eindtermen die 

moeten worden beoordeeld; 

4. voldoende praktische assessment ervaring heeft opgedaan tijdens het 

opleidingstraject en onder supervisie van een ervaren assessor. 

Selectie/aanname eisen aspirant SI: 

a. selectiecriteria 

- MBO/HBO werk- en denkniveau; 

- gekwalificeerd VTS-operator 

- op moment van aannemen als aspirant-SI functioneren als VTS-operator; 

- grondige kennis van en uitdrukkingsvaardigheid in de Nederlandse, 

Engelse (nautisch) en of Duitse (nautisch) taal, 

- tenminste 3 jaar te hebben gefunctioneerd als VTS-operator; 

- besluitvaardig, 

- flexibel; 

- tactvol; 

- inlevingsvermogen, zich kunnen verplaatsen in de situatie van een 

cursist/groep; 

- goede contactuele eigenschappen. 

© NNVO 

Versie: maart 2006 

Pagina 1 van 7

. uit te voeren assessment op 



- didactische vaardigheden; 

- proficiency taal; 

- organisatorische vaardigheden; 

- competentieniveau; 

- mens- en output gericht; 

- stressbestendig; 

- mondelinge uitdrukkingsvaardigheid; 

- kennis en vaardigheid in gebruik van verkeersdienstsimulator apparatuur 

als instructie-instrument. 

Tussentijds assessment van gekwalificeerde NNVO SI 

- driejaarlijkse refreshment gericht op kennis en vaardigheden, 

eventueel gekoppeld aan een herhalingstoets. 

- jaarlijkse evaluatie door hoofd opleidingen in samenspraak met 

betrokken hoofdinstructeur(s) 

Eisen aan personen die de SI opleiding verzorgen en begeleiden 

Instructeurs die personeel opleiden voor de kwalificatie als Simulatorinstructeur 

dienen: 

1 gedetailleerde kennis te bezitten van het trainingsprogramma en 

specifieke eisen te stellen aan de (aspirant) SI; 

2 functionerend hoofdinstructeur met meerjarige ervaring als VTS 

operator, bij voorkeur tevens VTS-supervisor; 

3 een goede balans tussen professionele en onderwijs vaardigheden; 

4 goede kennis van en vaardigheid in instructietechnieken met betrekking 

tot gebruik van verkeersdienstsimulatoren; 

5 recente ervaring in het operationeel gebruik van 

verkeersdienstsimulatoren; 

6 een succesvolle training gehad hebbende mbt de educatieve 

technieken, didactische vaardigheden en assessment methoden. 



Pagina 2 van 7



Fasering/stappenplan opleidingstraject simulatorinstructeur 

(totale doorloop van het opleidingstraject is maximaal 18 maanden) 

a. na het assessment en selectie volgen van de cursus didactiek inclusief 

het optimaal gebruiken van de hulpmiddelen en de VDS; deze cursus 

wordt afgesloten met een eindtoets. 

b. - na het met succes afsluiten van bovengenoemde cursus: 

mentor/coachstage in de regio van tenminste 6 maanden, af te sluiten 

met een potentiebeoordeling voor SI. 

c. stage lopen in een volledige basisopleiding praktijk (al of niet 

opgedeeld); tussentijdse evaluaties aan het eind van iedere 

praktijkweek en af te sluiten met een eindtoets in de laatste 

praktijkweek. 

d. - stage lopen in tenminste één herhalingscursus, inclusief de dagelijkse 

briefing, debriefing/evaluaties en eindtoets. 

e. - één herhalingscursus zelfstandig als SI functioneren met een continue 

evaluatie gedurende de HC af te sluiten met de eindbeoordeling (HI en 

HOPL) van de aspirant SI. 

f. - lopende het opleidingstraject (tezamen met een collega aspirant) 

dient de volgende opdracht te worden uitgevoerd: 

het beschrijven van een volwaardige praktijkoefening, inclusief 

- praktijkleerdoelen, 

- het oefenscenario en 

- het draaiboek, en 

- een overzicht van de te toetsen elementen/situaties met aangeven 

van het gewenste resultaat. 

g. tijdens het traject volgen (deelcertificaat) taalmodule NCO/02 of 

NCO/03 (“derde taal”). 

Na iedere fase vindt een evaluatiegesprek plaats met het hoofd opleidingen en 

hoofdinstructeur over voortgang en ontwikkelingen. 

Opzet/onderwerpen voor de inhoud van het opleidingstraject: 

Aspecten: 

Het opleidingstraject dient - naast de noodzakelijke theoretische ondergrond - een 

breed scala aan praktijkopdrachten en taken te bevatten, die door de cursist 

moeten worden uitgevoerd om te zorgen voor voldoende bekwaamheid, 

vaardigheden en zelfvertrouwen als simulatorinstructeur. 

De opdrachten en taken moeten worden opgedragen voor het bijbrengen van 

kennis en vaardigheden over opleiden en begeleiden van individu /groep. 

De cursus didactiek dient als basis voor het verdere opleidingstraject en het 

uitvoeren van de opdrachten. 

Deze cursus didactiek ( 1 week) bevat tenminste de volgende onderwerpen: 



Pagina 3 van 7



1 Doel van de VTS training/opleiding. 

1.1 Doelstelling (het hoe en waarom) van de opleiding/training en eisen en 

doelstelling en verwachtingen van de VTS autoriteiten; 

1.2 Individuele doelen van de cursist ( certificatie, carrière perspectief, 

persoonlijk); 

1.3 Benadering van de opleiding/training en hoe dit wordt aangepakt; 

1.3.1 Rekening houden met de diversiteit van aanleg van cursisten. 

Voor bovenstaande staat competentieniveau 3 met te besteden tijd van 2 uur. 

2 Facetten van het volwassen vak/beroepsonderwijs. 

2.1 Overzicht van volwassen onderwijs theorieën: 

2.1.1 Geheugen en retentie (=het z.g. lange of korte termijngeheugen); 

2.1.2 Hoe wordt de leeropdracht ervaren; 

2.1.3 Motivatie om te leren; 

2.1.4 Verschillende leerstijlen van volwassenen; 

2.2 Leermodellen voor een VTS werkplek: 

2.2.1 Uitvoering van analyse van de leerbehoeften op basis van taken en 

performance; 

2.2.2 Beschrijven en vaststellen van de leerdoelen voor de cursist. 

Voor bovenstaand staat competentieniveau 3 met te besteden tijd van 4 uur. 

3 Instructietechnieken praktijkonderwijs. 

3.1 Vaardigheden van de SI in het toezicht houden op student of groep; 

3.2 Vaardigheden in het begeleiden van één op één/twee; 

3.3 Theorie van het “ervaringsleren”; 

3.4 Ontwerpen van leeractiviteiten: 

3.4.1 Voorbereiden (maken en plannen) van leeractiviteiten; 

3.4.2 Het uitvoeren van leeractiviteiten in de VTS praktijk; 

3.4.3 Aanpassen van de leeractiviteiten aan specifieke eisen en cursist; 

3.5 Alternatieve leermogelijkheden die binnen het bereik van de cursist 

liggen. 



Pagina 4 van 7



Voor bovenstaand staat competentieniveau 3 met te besteden tijd van 4 uur 

4 Communicatie. 

4.1 Doelmatige intermenselijke communicatie tussen de SI en cursist; 

4.1.1 Belemmeringen bij intermenselijke communicatie tussen SI en cursist; 

4.1.2 Vraag technieken; 

4.1.3 Luister technieken; 

4.1.4 Technieken ter bevordering van een goede gespreksfeer e.d. bij het 

opleiden van individuele cursist en/of kleine groepen; 

4.2 Het leveren van terugkoppeling aan cursisten; 

4.3 Non-verbale communicatie; 

4.4 Conflicthantering en het leren om gaan met een moeilijke SI / cursist 

relatie. 


5 Het VTS praktijkopleidingproces. 

5.1 Het plannen van een volledige praktijkopleiding die leidt tot certificering 

van de cursist; 

5.2 Het aansturen en integreren van de activiteiten van de individuele 

cursist binnen de VTS trainingslocatie(s); 

5.3 Het samenstellen van de individuele/groep voortgangscontrole en het 

toezien op de voortgang, met inbegrip van relatie individu/groep. 


6 Evaluatie / beoordeling gedurende de gehele opleiding/training en 

eindbeoordeling. 

6.1 Het bepalen van de weegfactoren; 

6.1.1 Kwaliteitseisen waaraan deze factoren moeten voldoen; 

6.1.2 Diverse werkwijzen (aanpak) om de getoonde vakbekwaamheid te 

bevorderen; 

6.2 Beoordeling(stechniek) en instrumenten; 

6.2.1 Indicatoren van het functioneren (waarop moet worden gelet, zoals 

kennis, vaardigheden enz); 

6.2.2 Het mededelen aan en bespreken van de behaalde resultaten met 

cursisten; 

6.3 Het bespreken en oplossen van problemen tijdens de beoordeling; 

6.3.1 Probleem oplosmodellen aanreiken om de cursist te helpen met succes 

te slagen; 

6.3.2 Het adequaat reageren op zaken aangaande het functioneren van de 

cursist om aan de gestelde criteria te voldoen. 




Pagina 5 van 7



7 Specifiek HC training voor het zittend VTS personeel. 

7.1 Vakbekwaamheid en vaardigheden op het landelijk niveau; 

7.2 Loopbaan en noodzaak van refreshment en tussentijds toetsen; 

7.3 De eisen gesteld aan de certificatie tot het in standhouden van de 

kwalificatie van VTS operators. 


Bovenstaande aspecten dienen uitgewerkt te zijn naar competentieniveaus in 

het lesplan van de Cursus Didactiek met een totale lestijd van 26 uur, te 

verdelen overeenkomstig het bovenstaande model. 

De eindtoets zal zowel een theoretisch als ook praktisch/toepassingsgericht 

zijn. 

Evaluatie voortgang en assessment cursisten 

Tijdens het opleiding/trainingstraject vinden regelmatig beoordelingen plaats. 

Deze schriftelijk vastgelegde beoordelingen worden meegewogen in het tot 

stand komen van de eindbeoordeling. De eindbeoordeling ligt op het leerniveau 

4/5 van de onderstaande tabel. 

Als indicatie van het bereikte leerniveau en de voortgang dient als richtlijn: 

Niveau Categorie Omschrijving 

Niveau 1 Ontvangen De wil om te participeren in het leerproces 

Niveau 2 Reageren De actieve participatie in het leerproces 

Niveau 3 Belang onderkennen De waarde die de cursist hecht aan 

specifieke onderwerpen, situaties of 

gedragingen 

Niveau 4 Ordenen, structureren De vaardigheid om verschillende waarden 

en organiseren van en in conflictsituaties samen te brengen. 

Niveau 5 Evalueren & 

(be)oordelen op een consistent objectieve 

beoordelen 

gronden (interne en externe criteria) en het 

ontwikkelen van een consistent en objectief 

beoordelingen waarderingsysteem 



Pagina 6 van 7

BIJLAGE 

Competencies niveaus (referte IALA Recommendation V-103) 



Niveau Leerdoel Vaardigheid 

Niveau 1 

KENNIS 

Routinematige 

werkzaamheden. 

Supervisie vereist 

Niveau 2; 

BEGRIJPEN 

Enige niet-routinematige/ 

complexe werkzaamheden. 

Breder taakveld 

met inbegrip van meer 

individuele 

verantwoordelijkheid 

Niveau 3; 

TOEPASSEN 

Vaardigheden met breed 

taakveld. Voornamelijk 

complex en nietroutinematig 

Niveau 4; 

ANALYSEREN 

Veelvuldig complex, 

vaktechnisch, vakkundig 

en beroepsmatig. 

Een aanzienlijke eigen 

verantwoordelijkheid en 

autonomie in handelen. 

Niveau 5; 

SYNTHETISEREN 

Complexe vaktechnische 

en vakkundige 

werkzaam-heden in 

situaties met 

veelomvattende en veelal 

onvoorspelbare 

verscheidenheid in 

samenhang. 

Kennis/Begrip 

Kennis van feiten, werkwijzen, 

structuren en grondbeginselen. 

Kunnen reproduceren en herinneren 

van gesproken en geschreven 

materiaal. Kennis van feiten, 

werkwijzen en structuren. 

Toepassing 

Omzetten, interpreteren en 

extrapoleren van gesproken en 

geschreven materiaal. 

Toepassen van wet- en regelgeving 

en theorie in de praktijk. 

Demonstreert correct gebruik van 

methoden en procedures. 

Analyse 

Onderkennen van niet onderbouwde 

aannames. Onderkennen van de 

inconsistentie van de logica in de 

redenering. Onderscheiden van feiten 

en gevolgtrekkingen. Evalueren van 

het belang en toepasbaarheid 

(relevantie) van gegevens en data. 

Analyseren van de structuur van het 

werk en handelingen. 

Synthese 

Integreren van leereffecten van 

diverse gebieden in een plan voor 

oplossen van problemen. Opstellen 

van een ordening van onderwerpen of 

gebeurtenissen. 

Evaluatie 

Beoordelen van de toepasbaarheid 

van handelen met conclusies 

ondersteund door data. 

Beoordelen van het nut cq waarde 

van een activiteit door gebruik te 

maken van intrinsiek ontwikkelde 

criteria. 

Beoordelen van de activiteiten 

gebruikmakend van externe 

standaarden. 

Reageren op basis van 

richtlijnen. 

Het beginstadium in de leercurve 

naar complexe vaardigheden en 

behelst navolging door herhaling 

van een actie gedemonstreerd 

door de instructeur/docent.. 

Autonome reactie 

De aangeleerde reacties zijn een 

gewoonte geworden. De 

handelingen worden vakkundig 

en met vertrouwen verricht. 

Gebruikmaken van een 

meervoudige reactie aanpak 

(“trial and error”) methode) om te 

komen tot de gewenste reactie. 

Complexe waarneembare 

reactie 

De vakbekwame uitvoering van 

handelingen bij complexe 

verkeerspatronen. 

Vakbekwaamheid wordt 

gedemonstreerd door snel, 

soepel, en accuraat handelen. 

Het bereiken van dit niveau 

behelst een hoogwaardige 

gecoördineerde uitvoering. 

Aanpassingsvermogen 

Vaardigheden zijn zo ontwikkeld 

dat het individu patronen kan 

beïnvloeden gericht op specifieke 

eisen cq probleem situaties 

Initiëren 

Het creëren van nieuwe 

toepassingen of procedures, 

toegespitst op specifieke 

problemen cq situaties. 

Creativiteit gebaseerd op 

hoogwaardig ontwikkelde 

vaardigheden. 



Pagina 7 van 7

Curriculum opleiding simulatorinstructeur (SI) - NNVO

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?