Huntsman 2005 - Deltalinqs

Arbo- en milieuverslag 2005

Een nieuwe look
Deze veertiende editie van ons Arbo- en milieuverslag hebben
we in een andere vorm gegoten. De nieuwe uitstraling geeft
u een nog beter overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen
op arbo- en milieugebied bij Huntsman Holland. Onze mede-
werkers, huisaannemers, buurbedrijven, milieuorganisaties
en andere geïnteresseerden ontvangen een exemplaar van
dit verslag. We hopen dat deze compactere versie u bevalt.
Meer informatie kunt u vinden op www.huntsman.nl.
Ook kunt u ons volledige verslag zoals verstuurd naar
overheidsinstanties aanvragen bij onze afdeling EHS
(Environment Health & Safety) via: T 0181 29 26 92 of
E jan_c_van_erp@huntsman.com
Arbo- en milieuverslag 2005
Zorg voor een veilige toekomst 5
Resultaten en doelstellingen 6 / 7
Persoonlijke aandacht 9 / 10
Het leven is chemie 13
Risico- & milieubewust 15 / 16
Beweging werkt 19
Polyurethaan in ons bestaan 21
juli 2006

Max van der Meer
Kwalitatief hoogstaand poyurethaanschuim van Huntsman vormt de basis voor meubelen van Montis
Zorg voor een
veilige toekomst
Op de volgende pagina ziet u de resultaten die Huntsman
Holland in 2005 behaald heeft op het gebied van Arbo en
Milieu. Veiligheid, Gezondheid en Milieu zijn drie pijlers die
bij ons de hoogste prioriteit hebben. Daarom wil ik deze
resultaten van het afgelopen jaar graag toelichten.
Het is een bewogen jaar geweest. De vraag naar onze
producten bevindt zich nog steeds in een stijgende lijn.
We groeien mee om aan de vraag naar polyurethaan te
kunnen blijven voldoen. De duurzaamheid en de mogelijk-
heden van polyurethaan maken de vele toepassingen
geliefder bij onze afnemers. Wereldwijd vangt Huntsman
deze vraag op met de bouw van een MDI-fabriek in China.
In Rozenburg breiden we op een verantwoorde manier de
capaciteit van onze fabrieken uit. Om deze extra capaciteit
te kunnen realiseren vragen we in 2006 revisies van onze
vergunningen bij de DCMR Milieudienst Rijnmond en
Rijkswaterstaat aan.
In een belangrijke periode aan het begin van het jaar stonden
de werkzaamheden voor de grote fabrieksstop centraal.
De uitdaging was om een periode van vijf weken op een
veilige manier te overbruggen. We hebben een heel nieuwe
techniek in de MDI 2 fabriek toegepast. Dit betekende dat
een deel van de fabriek in bedrijf bleef, terwijl de rest van
de fabriek open ging voor onderhoud en schoonmaak-
werkzaamheden. Tevens werden er vele nieuwbouwprojecten
uitgevoerd. Veiligheid, planning en onze klanten kregen
ook toen de volle aandacht. Alles was erop gericht om het
geheel tot een goed einde te brengen.
Met de fabrieksstop nog vers in het geheugen waren de
tientallen EHS-dagen dé gelegenheid om verbeteringen op
het gebied van veiligheid te bespreken en van elkaars
ervaringen te leren. Alle medewerkers en vaste huisaan-
nemers werden een dag uitgenodigd om te vertellen wat er
leeft op het gebied van veiligheid. Met een opkomst van meer
dan 95% mogen we dit met recht een groot succes noemen.
Inmiddels is uit al die punten een Top 10 samengesteld die
voor het komende jaar op de Rozenburg veiligheidsagenda
staat. Omdat veiligheid prioriteit nummer 1 is nemen we deze
signalen ontzettend serieus. We willen graag dat alle me-
dewerkers op ons terrein gevaarlijke situaties melden zodat
we hiervan kunnen leren. Deze lering blijft niet beperkt tot
ons terrein, want door te communiceren en ervaringen uit te
wisselen met onze buurbedrijven kunnen we zorgen voor
een veilige (werk) omgeving. Een instantie die zich daarvoor
inzet is Deltalinqs. Deltalinqs behartigt de gezamenlijke
belangen van de haven- en industriële bedrijven in de Main-
port Rotterdam. Middels netwerkbijeenkomsten, trainingen
en voorlichtingen bundelen we onze ervaringen. Een van de
intiatieven in 2005 wil ik graag toelichten. Door het starten
van de LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse)-campagne heeft
initiatiefnemer Deltalinqs samen met tientallen bedrijven in
de petrochemische industrie het belang van bewust veilig
werken nog eens onderstreept. De bewustwording van
risico’s hebben we samen met buurbedrijven kracht weten
bij te zetten. Ook bij Huntsman Holland is de actie vol
enthousiasme ontvangen en hebben honderden
medewerkers een ‘LMRA toolkit’ in gebruik genomen.
Voor 2006 streef ik samen met alle medewerkers weer naar
het bereiken van een aantal nieuwe doelstellingen. Voorop
staat de bewustwording van het belang van de veiligheid
van onze fabrieken, alertheid op de gezondheid van mede-
werkers en de zorg voor onze omgeving en het milieu.
Max van der Meer
Algemeen directeur
5

RESULTATEN 2005
Milieu
• Om de verliezen van monochloor-
benzeen (MCB) te reduceren zijn
de open effluentbakken afgedekt
met kunststof balletjes om de
uitdamping van MCB te beperken;
• Bij de afvalwaterzuivering is een
nieuwe zeefbandpers in gebruik
genomen, waardoor minder
zuiveringsslib afgevoerd hoeft
te worden.
Gezondheid
• In het kader van voorlichting over
omgaan met gevaarlijke stoffen
zijn werkwijzers uitgegeven over
ethyleenoxide, fosgeen, aniline,
DADPM en propyleenoxide;
• Wederom hebben veel Huntsman-
medewerkers deelgenomen aan
de fietsactie van Vervoer
Coördinatie Centrum Rijnmond.
Veiligheid
• De integriteit van het scrubber
systeem bij de MDI-fabrieken is
vergroot;
• EHS-dagen voor het verhogen
van het veiligheidsbewustzijn van
de medewerkers en de huisaan-
nemers zijn afgerond.
DOELSTELLINGEN 2006
Milieu
• Plaatsen van een nieuwe koeler
in MDI 1 ter reductie van de hoge
verliezen van MCB naar de lucht;
• Plaatsen van een vaste tank en
doseerinstallatie voor dosering
van ijzerchloride aan de Afval-
waterzuivering;
• Aanvraag van een revisie
milieuvergunningen;
• Start sanering van de historische
bodemverontreiniging onder de
MDI 1 fabriek.
Gezondheid
• Uitgeven van een richtlijn
over gebruik van persoonlijke
beschermingsmiddelen;
• Nieuwe initiatieven voor de
gezondheidsbevorderende
FIT-programma’s.
Veiligheid
• Invoering van een nieuw werkver-
gunningen systeem, waarbij risico-
analyse een integraal onderdeel is
van de vergunningverlening;
• Verbeteren alarmeringsystemen
en verduidelijking bewegwijzering
naar verzamelplaatsen bij
calamiteiten;
• Uitvoeren van trainingen op
gebied van Taak Risico Analyses
en ongevallenonderzoek.

Jeroen Vrijland
Huntsman Polyurethanes geeft ook de veiligheidsschoen een prettig comfort
Persoonlijke aandacht
Het is de verantwoordelijkheid van Huntsman Holland en
al haar medewerkers om de installaties van onze fabrieken
op een zodanige wijze te ontwerpen, te bouwen, te onder-
houden, aan te passen en te bedienen, dat onnodige of
onaanvaardbare risico’s voor mensen, het milieu of de
directe omgeving voorkomen worden.
‘Nothing we do is worth getting hurt for’
Uitgangspunten bij alle activiteiten van Huntsman
Holland zijn:
• goede arbeidsomstandigheden voor onze medewerkers
en personeel van derden werkzaam op onze locatie;
• zorg voor de veiligheid en gezondheid van allen die in
contact komen met onze activiteiten en producten;
• zorg voor het milieu.
Dit beleid rust op drie pijlers:
• Techniek, de ‘harde’ veiligheid, de installaties,
die betrouwbaar zijn gebouwd en die voldoen aan
hoge specifi caties;
• Procedures, afspraken over hoe de installaties bediend
en onderhouden worden;
• Mensen, de wijze waarop mensen met de installaties
en procedures omgaan.
Veiligheidssystemen
en procedures
Technische veiligheid
Menselijke factor
Door middel van open communicatie, overleg en training
streven we naar samenwerking waarbij we elkaar kunnen
aanspreken op veiligheid. De betrokkenheid en kennis van
al onze medewerkers is essentieel voor het voorkomen van
gevaarlijke situaties en gebeurtenissen en het verminderen
van de milieubelasting.
EHS-dagen (uitwisselen van ervaringen)
Om kennis en ervaringen met elkaar te delen zijn er in
2005 EHS-dagen georganiseerd. Alle medewerkers en
vaste huisaannemers werden uitgenodigd om een dag
met elkaar te praten over veiligheid. Alle ideeën over
veilig(er) werken zijn verzameld en daarvan is een top 10
samengesteld:
1. Trainingsdatabase
2. Werkvergunningen
3. Communicatie rond incidenten
4. Vereenvoudiging procedures
5. EHS-database aanpassen
6. Veiligheid bij werken op hoogte
7. Persoonlijke BeschermingsMiddelen
8. Verkeersveiligheid op ons terrein
9. Communicatie rond Shutdowns
10. Hygiëne
Aan deze en andere veiligheidsthema’s wordt hard
gewerkt. Verschillende projectgroepen zijn opgericht
en deze gaan zorgen voor een veiligere werkomgeving.
Samen werken aan een veilige toekomst.
9

10
Arbo & Milieu lunchsessies
(elkaar informeren en trainen)
De manier waarop werkzaamheden veilig uitgevoerd
kunnen worden, is vastgelegd in procedures en instructies,
maar de belangrijkste factor blijven we zelf. Door het
uitleggen van verschillende procedures tijdens Arbo &
Milieu lunchsessies maken we dit duidelijk en zichtbaar.
Uiteindelijk maken we zelf de afweging of het uit te
voeren werk wel of niet veilig kan. Door alert te blijven en
risico’s juist in te schatten, kunnen we incidenten helpen
voorkomen. Met de campagne Laatste Minuut Risico
Analyse (LMRA) hebben tientallen bedrijven in de chemische
industrie met behulp van Deltalinqs University extra
aandacht gevraagd voor veiligheid en risicoinschatting.
De cijfers (meten)
Binnen Huntsman Holland rapporteren we volgens het
Occupational Safety & Health Agency (OSHA) systeem.
De registratie gebeurt volgens een aantal vaste, een-
voudige regels. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen
ongevallen die aan het OSHA gemeld moeten worden en
incidenten die het bedrijf zelf registreert. In het eerste
geval spreek je van ‘recordable(verzuim)-incidenten’ en in
het tweede geval over ‘eerste hulp’ en ‘bijna-ongevallen’
(gevaarlijke situaties en gebeurtenissen). Het gaat altijd
om incidenten waarbij medewerkers risico lopen op
(ernstig) letsel of daadwerkelijk gewond zijn geraakt.
Eén recordable incident
In februari 2005 moest een Huntsmanmedewerker een
medische behandeling ondergaan, omdat zijn vinger
bekneld kwam te zitten bij het sluiten van een deksel
van een afvalcontainer.
Zowel de aannemers (contractors) als de Huntsman-
medewerkers passeerden de mijlpaal van 1000 dagen
zonder verzuimongeval. Geen reden om op de
spreekwoordelijke lauweren te rusten, want het totale
aantal ongevallen is in 2005 gestegen.
Negen keer meldde een Huntsmanmedewerker zich voor
eerste hulp. De afgelopen zes jaar blijft het aantal
eerstehulpincidenten constant rond de acht.
Contractors hadden twaalf maal eerste hulp nodig,
wat bijna een verdubbeling is van 2004 en een trendbreuk
nadat in 2003 en 2004 het aantal is verminderd.
ONGEVALLEN
Aannemers Medewerkers
eerste hulp zonder verzuim met verzuim eerste hulp

Wilco van onze adoptieschool ‘De Rank’ uit Rozenburg
Samen met zijn klasgenootjes heeft hij kunst van polyurethaan gemaakt
Het leven is chemie
Huntsman Holland onderschrijft de uitgangspunten van
het Responsible Care (Verantwoord en Zorgvuldig)
programma en neemt deze op in het eigen beleid ten
aanzien van Veiligheid, Gezondheid en Milieu. Zo zet
Huntsman Holland zich ondermeer in, om op een open en
eerlijke wijze, voorlichting te geven aan de samenleving.
In dat kader neemt Huntsman Holland deel aan de in 1996
opgerichte Klankbordgroep Rozenburg. De Klankbord-
groep Rozenburg is een platform waarin, rond
Rozenburg gevestigde, grote industriële bedrijven een
dialoog voeren met vertegenwoordigers van de bevolking
van de gemeente Rozenburg. Regelmatig terugkerende
items zijn de activiteiten van de deelnemende bedrijven,
de daaraan verbonden risico’s op het gebied van
Veiligheid, Gezondheid en Milieu en de door de bedrijven
genomen maatregelen om risico’s voor iedereen zo klein
mogelijk te houden.
Jaarlijks worden vier openbare bijeenkomsten georgani-
seerd die worden voorafgegaan door een bezoek aan een
deelnemend bedrijf. Iedereen is dus van harte welkom!
Uit onderzoek is gebleken dat inwoners van de gemeente
Rozenburg en vertegenwoordigers van de deelnemende
bedrijven het functioneren van de Klankbordgroep
Rozenburg, die werkt onder het motto: Samen Veilig
Werken en Wonen, positief ervaren. Binnen de Klank-
bordgroep kunnen inwoners van Rozenburg hun wensen,
vragen en klachten direct aan de bedrijven voorleggen.
Voorzitter van de Klankbordgroep is de burgemeester van
Rozenburg, mevrouw M.J. de Sutter-Besters.
Ook in 2005 werden weer vier bijeenkomsten georgani-
seerd om het ‘Samen Veilig Werken en Wonen’ te
bevorderen. Om een stukje geheimzinnigheid weg te
nemen over onze chemie openen we in Rozenburg
regelmatig de poort voor scholieren, studenten,
belangstellenden, kunstenaars en fotografen.
In het afgelopen jaar hebben we weer heel wat gasten
mogen verwelkomen. Onze kleurrijke fabrieken zorgen
nog steeds voor veel bekijks. Het enthousiasme van onze
medewerkers heeft ertoe geleid dat zowel Huntsman als
de chemische industrie er weer tientallen ambassadeurs
bij hebben gekregen. Dit enthousiasme bleek ook weer tij-
dens het bezoek van groep 7 van onze adoptiebasisschool
‘De Rank’. Van tevoren hadden we hun gevraagd een aan-
tal verwachtingen op te schrijven. “Ik denk dat Huntsman
iets met olie doet”, “Ik denk iets van belleblaas”, “Ik denk
dat jullie sponsen maken”. Na een goede uitleg werden
de scholieren opgeleid tot ware schuimspecialisten. Na al
deze bezoeken is voor een aantal Rozenburgers de
chemische industrie meer dan een ‘goede buur’.
13

Ko Pikkaart
Kleurrijke tekeningen gemaakt door leerlingen van basisschool ‘De Rank’ verfraaien onze ‘Waterplant’
Risico-
& Milieubewust
De afgelopen jaren is de uitstoot van milieubelastende
stoffen uit ons fabriekscomplex steeds verder afgenomen.
Voor de belangrijkste milieuthema’s werd een halvering
van de milieubelasting bereikt in vergelijking met
10 jaar geleden.
Lucht
De emissie van koolmonoxide uit de MDI-1-fabriek is
opnieuw afgenomen met 39 ton ten opzichte van 2004,
als gevolg van het in april 2004 ingevoerde CO-recycling-
systeem. De MDI-2-fabriek die vanaf de opstart in 1997
al met een dergelijk systeem is uitgerust, moest echter
een toename in de emissie van koolmonoxide rapporteren
tot 89 ton. Dit is boven de lozingseis van 82 ton en werd
grotendeels veroorzaakt door storingen in de aanvoer van
grondstoffen. Beide fabrieken samen bleven beneden de
gezamenlijke vergunningseis van 307 ton.
In 2005 is een maatregel genomen om een MCB houdende
opslagbak af te dekken met polypropyleen bolletjes
waardoor de emissie is verminderd. Met de maatregelen
die uitgevoerd worden tijdens de onderhoudsstop in 2006
zal het overschrijden van de vergunningseis moeten
worden voorkomen.
Water
Het naar de Brittanniëhaven geloosde effl uent van de
afvalwaterzuivering was schoner dan ooit. De totale lozing
bedroeg 1506 inwonerequivalenten. Als gevolg van een
aantal maatregelen is de lozing van organische stoffen
naar de haven in 2005 met 22 % afgenomen ten opzichte
van 2004. Ook de lozing naar de haven van de stof aniline
was met 16 kg in 2005 nooit eerder zo laag.
Drie incidentele lozingen hebben zich voorgedaan
waardoor de in de Wvo (Wet verontreiniging oppervlakte-
water)-vergunning opgelegde lozingseisen werden
overschreden. In april 2005 werd in een speciale tank
opgeslagen verontreinigd afvalwater foutief bijgevoed,
waardoor de eis voor MCB werd overschreden.
Een tweede incident, in oktober 2005, betrof een verhoogde
lozing van aniline in de Carrousel, omdat een afsluiter niet
functioneerde en de verwerkingscapaciteit van aniline
juist werd overschreden. Een derde overschrijding werd
veroorzaakt door een van onze buurbedrijven voor wie
Huntsman het afvalwater zuivert in de Carrousel. In alle
gevallen zijn maatregelen genomen om een herhaling te
voorkómen.
Afval
De hoeveelheid verwijderde afvalstoffen is ten opzichte
van 2004 met 1700 ton afgenomen. Verdere verlaging
met circa 600 ton per jaar wordt verwacht als gevolg
van de aanschaf van een nieuwe zeefbandpers voor het
ontwateren van zuiveringsslib.
Bodem
Medio 2006 zal begonnen worden met de sanering van
het met chemicaliën verontreinigde grondwater onder
een gedeelte van de MDI-1-fabriek, veroorzaakt door
historische lozingen. Hierbij wordt de Pump & Treat
methode toegepast, waarbij het grondwater wordt
opgepompt en gezuiverd.
15

16
Geluid naar de omgeving
Het in 2003 begonnen omvangrijke pakket aan
maatregelen ter vermindering van het geluid uit de beide
MDI fabrieken is volledig afgerond. Een oorspronkelijk
toegezegde en in 2005 ook uitgevoerde geluids-
reducerende maatregel moest worden teruggedraaid,
omdat de apparatuur (een compressor) niet meer
opgestart kon worden. Op grond van alle uitgevoerde
maatregelen is met DCMR overeengekomen dat verdere
inspanningen niet meer nodig zijn. Hiermee is voldaan
aan de doelstellingen die Huntsman in het kader van het
geluidconvenant Rijnmond-West (PAGIS) zou nastreven.
Externe veiligheid
Producten gemaakt van polyurethaan (PU) zijn niet
gevaarlijk of schadelijk, maar om PU te maken gebruiken
we grondstoffen in ons proces die geclassifi ceerd zijn
als ‘gevaarlijk’. Gezien de aard van de stoffen en de
aanwezige hoeveelheden valt Huntsman onder het Besluit
Risico’s en Zware Ongevallen (BRZO 99). Om aan de
normen en regels van dit besluit te voldoen is er een
Veiligheid Rapport opgesteld. In dit VR worden de
mogelijke risico’s omschreven en wordt aangegeven
welke preventieve maatregelen er zijn genomen om
de risico’s te beperken.
Al deze veiligheidmaatregelen en omschrijvingen worden
regelmatig gecontroleerd door verschillende instanties
(DCMR- Milieudienst Rijnmond, Brandweer, Arbeids-
inspectie en Rijkswaterstaat).
In het VR is ook het bedrijfsnoodplan opgenomen.
Het bedrijfsnoodplan is de richtlijn voor het handelen bij
incidenten. Het is een leidraad voor het communiceren
met en informeren van afdelingen en hun coördinatoren,
hulpverlenende instanties en de omliggende gemeenten
en industrie.
Een goede hulpverleningsorganisatie is van wezenlijk
belang om de gevolgen van een eventueel incident beperkt
te houden. De afgelopen tijd is in de organisatie een groot
aantal mensen (beter) getraind voor deze hulpverlening.
Zo’n 200 medewerkers zijn dit jaar opgeleid tot BHV-er
(BedrijfsHulpVerlener). De ruim 200 medewerkers, die al
eerder waren opgeleid, volgden de BHV herhalingsdag.
Totaal beschikt Huntsman nu over meer dan 400 BHV-ers,
dus bijna iedereen is BHV getraind. Ook bij de andere
bedrijven op het fabrieksterrein zijn de medewerkers BHV
getraind. Het bedrijfsnoodplan is op deze nieuwe situatie
aangepast en voor de gebouwen op de site zijn
ontruimingsplannen voorbereid.

Jannie de Jong
Trap eens wat vaker naar je baas
Beweging werkt
Huntsman Holland volgt in samenwerking met de Arbo-
Unie een actief programma om de gezondheid van
medewerkers en contractors op peil te houden en hun
welzijn te bevorderen.
In het kader van de bedrijfsgezondheidszorg vindt
periodiek medisch onderzoek plaats bij medewerkers die
perslucht gebruiken tijdens hun werkzaamheden en bij
radiologische werkers. In de fabrieken en werkplaatsen
worden, volgens een vastgesteld schema, atmosfeer-
metingen uitgevoerd om te zien of medewerkers
blootgesteld worden aan te hoge concentraties van
gevaarlijke stoffen.
Resultaten (meten van blootstelling)
Type meting
Aantal
onderzochte
medewerkers
Aantal monsters
Gepland Genomen < MAC 1
Atmosferisch 140 340 340 340
Straling 15 60 60 60
1) MAC: maximaal aanvaarde waarde waaraan een medewerker mag
worden blootgesteld
Werkwijzers
Voorkomen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen is het
beste. Daarom zijn in 2005 vijf ‘werkwijzers’ uitgegeven
voor de meeste voorkomende gevaarlijke stoffen in de
fabrieken en laboratoria. Over DADPM, EO, fosgeen, aniline
en PO zijn kleine boekjes uitgegeven met daarin aanwij-
zingen om nog veiliger (wijzer) met deze stoffen te werken.
(een gezonde geest in een gezond lichaam)
Een gezonde levensstijl wordt bij Huntsman ondersteund en
gestimuleerd door het gezondheidsmanagement programma
FIT, dat onder andere de volgende aandachtsgebieden omvat:
• herkenen en voorkomen van stress;
• omgaan met het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen;
• herkenning en preventie van klachten door herhalende
bewegingen, RSI;
• informeren over en het stimuleren van gezond eten;
• aansporen van meer bewegen;
• begeleiding bieden bij het stoppen met roken.
Bij zowel het vrijwillige als bij het verplichte periodiek
gezondheidsonderzoek zijn vragenlijsten verstrekt, die meer
inzicht moeten geven in de mate van stress bij medewerkers
en de organisatie. In het kader van meer bewegen heeft
een grote groep Huntsmanmedewerkers wederom deel-
genomen aan de fi etsactie van het Vervoer Coördinatie
Centrum Rijnmond (VCCR) om het fi etsen bij het woon-
werkverkeer te stimuleren. Steeds meer medewerkers
komen regelmatig op de fi ets naar het werk. Een aantal
van hen fi etst zelfs in de winter naar het werk. De moge-
lijkheid om een fi ets aan te schaffen via Bedrijfsfi etsen
Nederland is één van de manieren waarop medewerkers
hiervoor gestimuleerd worden.
Om een rookvrije werkplek aan haar medewerkers te
geven, is roken uitsluitend toegestaan op een beperkt
aantal aangewezen locaties. Tevens worden medewerkers
in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan
programma’s om van het roken af te komen.
Diverse sportieve activiteiten worden georganiseerd
waaraan door alle medewerkers deelgenomen kan worden.
19

Victor Beaupain
Afhankelijk van het recept zorgen MDI en polyolen voor zachte (flexibel) of harde (rigid) schuimsoorten
Polyurethaan
in ons bestaan
Polyurethanen zijn vandaag de dag niet meer weg te
denken uit de moderne samenleving. We komen ze elke
dag tegen, maar we zien ze zelden omdat ze meestal het
inwendige deel vormen van de artikelen die we gebruiken.
De toepassingen van polyurethaan zijn vrijwel eindeloos.
We slapen en zitten er op. Ze vormen het zachte interieur
van onze matrassen, stoelen en autostoelen. Er worden
onderdelen van auto’s zoals bumpers, dashboards en
stuurwielen van gemaakt. We gebruiken de onovertroffen
isolerende eigenschappen in de spouwmuren van onze
woningen en in de wanden van koelkasten en vriezers.
We gebruiken de bindende eigenschappen om landbouw-
afval of hout- en papiersnippers te vormen tot watervast
plaatmateriaal (MDF) voor de bouwindustrie.
We lopen er op (duurzame schoenzolen en laarzen) en
sporten er mee (skates, surfplanken, snowboards, ski’s en
tennisbanen). Polyurethaan is sterker, lichter en gebruiks-
vriendelijker dan tal van traditionele materialen. Het is
bijzonder duurzaam, want het kan niet roesten of rotten.
De positieve bijdrage van polyurethaan aan het milieu laat
zich gemakkelijk illustreren. Door de isolerende eigen-
schappen van polyurethaanschuim wordt veel energie
bespaard. Bijvoorbeeld door de toepassing in auto’s kunnen
deze lichter en energiezuiniger gefabriceerd worden en
voor constructieplaat (MDF) hoeven minder bomen gekapt
te worden. In de constructies van huizen wordt het goed en
duurzaam isolerende polyurethaan steeds vaker toegepast.
21

Colofon
Dit verslag is een uitgave van Huntsman Holland BV
Aan dit verslag werkten mee:
Jan van Erp, Niko van Gent, Hans Meerman, Birgit Ros,
Vincent Smit en Jos Videler.
Fotografi e Concept en uitvoering
Huntsman Holland BV Picard Design, Spijkenisse

Huntsman Holland BV
Postbus 1020, 3180 AA Botlek Rotterdam
Merseyweg 10, 3197 KG Rozenburg
Havennummer 5210
T 0181 29 91 11 F 0181 29 39 00 I www.huntsman.nl