Kom mee naar buiten - Spaarnwoude

30
Pittoresk Spaarndam
Spaarndam ligt midden in het recreatiegebied Spaarnwoude. Veel dagjesmensen fietsen door dit plaatsje
en strijken neer bij een café of restaurant. Het dorp kent een lange geschiedenis. Rond 1200 stond het IJ in
open verbinding met de Noordzee. Regelmatig vonden er storm vloeden plaats die een bedreiging vormden
voor de landerijen langs de oevers van het Spaarne. Daarom gaf graaf Floris V opdracht om de monding
van het Spaarne in het water van het IJ door een dam af te sluiten. Zo ontstond het dorpje Spaarndam.
In de dam kwam een stenen schutsluis, De Kolksluis.
Deze was groter dan de houten spilsluizen zodat de
schepen daar goed konden passeren. De kolksluis is er nog
steeds en veel platbodems die meedoen aan de jaarlijkse
zogeheten Strontrace worden geschut in de Kolksluis, een
waar spektakel.
De Spaarndammers verdienden hun brood in de
visserij, het boerenbedrijf en aan het werk aan de
sluizen. Rond het jaar 1500 woonden er zo’n 280
mensen in Spaarndam. In 1517 werd Spaarndam in
brand gestoken door plunderende groepen uit
Gelderland o.l.v. Grote Pier maar Spaarndam
werd snel weer hersteld. Haarlem drong
aan op een grotere sluis zodat Haarlem
meer zeegaande schepen kon bouwen.
Zo ontstond eerst de Kleine Haarlemmersluis
en later de Grote Haarlemmersluis.
De spilsluisjes verdwenen behalve
de Woerdersluis. Hier staat het beeldje
van Hans Brinker op.Regelmatig waren er stormvloeden
waardoor het water van het IJ water steeg en het land tot
Haarlem overstroomde. Op aandringen van de boeren werd
de Slaperdijk tussen de Spaarndammerdijk en Santpoort
aangelegd. Spaarndam was in de 17e en 18e eeuw welvarend.
Veel vissers woonden aan het Visserseinde. Rond de
kolksluis zaten zeil- en mastenmakers, kruidenierswinkels
en cafeetjes. De inkomsten kwamen van de passerende
schepen. Deze bedrijvigheid is voor een groot deel
verdwenen, het pittoreske is behouden gebleven.
Het verhaal van Hansje Brinker die door zijn
vinger in een dijk te steken een heel dorp
redde is in Amerika bekender dan hier in
Nederland. Veel mensen denken dat
het een waargebeurd verhaal is,
terwijl het gewoon een verhaaltje
is dat verzonnen is door de Amerikaanse
schrijfster Mary Mapes
Dodge.