De stichting van de bestuurspost Merauke - Papuaerfgoed.org

terrein staat een versierd en beschilderd huisje, waarop de sago neergelegd zal
worden die daarna met alle andere vruchten zal worden uitgedeeld. 13 Jong, stralend
gezond en beladen met opsieringen voelt hij zich de mooiste en belangrijkste
persoon van zijn land. Uren besteedt hij aan de verzorging van zijn uiterlijk, bewust
dat iedereen, maar vooral de jonge vrouwen om het hardst naar hem zullen kijken.
I lij moet de vrouwen nog wel ontwijken, maar men laat hem toch al zijn keuze van
een toekomstige echtgenote kenbaar maken. Hij geeft haar al kleine geschenkjes
(sieraden). Neemt zij die aan dan beschouwen zij zich als verloofd en geheime ontmoetingen
roepen geen opspraak op. Dit zijn de jaren waarin hij erop uit is zich te
laten zien, geprezen te worden, hij gaat mee op jacht met de gehuwde mannen en
gaat met hen op sneltocht. Komen er vrouwen langs het jongelingenverblijf dan zal
hij wel zorgen dat zij hem zien en over hem bewonderend praten. Zijn opsiering
wordt een complex van haarverlengsels met daaroverheen op het hoofd allerlei fijne
bandjes en steuntjes voor weer andere, voor een krans van kasuarishaar en voor een
pluim, die op en neer wipt bij elke beweging. Er zijn variaties en toevoegingen
overeenkomstig de jaren van zijn 'ewati-schap'. De oren hebben de ringen met
kralen van vruchtjes, in de neus steken de slagtanden van het varken, klauwen of
bamboepijpjes. Ook het neustussenschot kan doorboord zijn en van een uitgesneden
hot voorzien.
De jonge vrouw die van 'wahoekoe' nu 'iwag' wordt, laat alle haarverlengsels
afsnijden en zij draagt enige tijd kortgeknipt haar. Daarna kan zij kortere haarverlengsels
krijgen ofwel weer heel lange, die lijken op die van de wahoekoe. Zij komt
nu tot het huwelijk en wordt dan een 'sav'.
Het huwelijk
De Kajakaja trouwt niet zeer jong, meestal heeft hij al flink baard, de bruid is
ongeveer van dezelfde leeftijd: achttien a twintig jaar. Dat is zeker te oud voor
dit klimaat en deze mensen, maar het is traditie en men eerbiedigt de ongehuwde
meisjes.
Bij het trouwfeest is de bruidegom dikwijls afwezig! De pleegvader moet vaak
zijn pleegzoon vervangen. Het is mij herhaaldelijk opgevallen hoe bleu en
beschaamd de jongemannen bij zulk een gelegenheid waren. De bruid wordt door
de bruidegom of de pleegvader bij de elleboog genomen en naar het feestterrein
geleid. Zij gaat zitten bij het feesthuis. Daarvandaan de uitdrukking: "zij is gaan
zitten" voor: "zij is getrouwd".
Weldra komen alle verwanten en vrienden, zij stapelen eten rondom de bruid (die
aldus in een ringmuur komt te zitten) van banaantrossen, pakken sagomeel, zoete
aardappelen, aardvruchten (jams, taro), betel, suikerriet, wati enz., ook krotons
(sierplanten) en waterlelies ontbreken niet. Als er niets meer bij wordt gebracht,
reikt de bruidegom de bruid de hand om haar over de ringmuur van eten heen te
helpen.
13 Kolk MSC, J. van de, Nota III, p. 8.
173