Untitled - Acehbooks.org

VEERTIENDE HOOFDSTUK. 3
natie. Aan de ingezetenen van het gemeenebest
zou dus worden te kort gedaan, mogten de tegenwoordige
bezitters van de vaart op Indie daarin
worden gehandhaafd. Slechts eene hoogst aanzienlijke
som aan den Lande, voor het octrooi te betalen,
vermögt dat ongelijk te vergoeden. — Men vergat
nogtans bij die redenering, dat ze slechts gelden
konde octrooijen voor uitvindingen, als van verbeterde
wateropvoering of waterlossing en dergelijke, terwijl
zelfs octrooijen voor boek- of kaartwerken , bij uitgang
van het octrooi, wanneer zulks werd aangevraagd,
veelal verlengd werden.
Hardnekkig vooral waren de Staten van Friesland
en de Bewindhebberen der Westindische maatschappij,
die beiderzijds een deel verlangden in de voordeelen
van de Vereenigde Oostindische compagnie. Bereids
in het jaar 1642 hadden de afgevaardigden van Friesland
er bij de Staten-Generaal op aangedrongen,
om, bij de vernieuwing van het octrooi, door vermeerdering
van het kapitaal, daarin te worden opgenomen
, bewerende zelfs in gevalle van weigering,
dat het Gewest eene afzonderlijke maatschappij voor
de vaart op Indie zou oprigten. Ook wendde in het
volgende jaar zich eene zoodanige maatschappij aan
Hun Hoog Mögenden, en verzocht in Bloeimaand 1643
om inlijving, met zeker kapitaal, bij de vereenigde
maatschappij, of in allen gevalle » vrij water en lucht,"
ten einde afzonderlijk op Indie te varen (*). —. De
(*) Een octrooi van de Staten van Friesland deswege is zelfs
te dier tijde in druk verschenen, en moest luiden op oenen tijd
van vijf jaren.
1*