Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3 ▼<br />
HET VORMEN VAN WASHI-VELLEN<br />
(NAGASHIZUKI)<br />
De nagashizuki-methode is een procédé waarbij<br />
de vellen al schuddend gevormd worden. We<br />
onderscheiden drie fasen: kakenagashi, choshi<br />
en sutemizu.<br />
■ KAKENAGASHI - de ambachtsman dompelt<br />
zijn vorm (suketa) in een kom (sukifune) gevuld<br />
met vezels, neri en water. Met een eerste krachtige<br />
beweging verspreidt hij de vezels over de<br />
zeef en vormt zo de voorzijde (omote) van het<br />
<strong>papier</strong>.<br />
■ CHOSHI - de ambachtsman schudt de vorm<br />
van links naar rechts zodat het mengsel gelijkmatig<br />
verspreidt wordt en de vezels zich verstrengelen.<br />
Wanneer er nog slechts een fijne<br />
laag overblijft, neemt de ambachtsman een nieuwe<br />
schep mengsel op de zeef en herhaalt hij<br />
dezelfde bewegingen. Zo komt stilaan een vel tot<br />
stand. Hoe vaker deze handelingen herhaald<br />
worden, hoe dikker het vel wordt.<br />
■ SUTEMIZU - De ambachtsman dompelt een<br />
laatste keer zijn vorm in de kom. Het wateroverschot<br />
wordt in één snelle beweging weer weggegooid.<br />
Die beweging zorgt ervoor dat de laatste<br />
vezels allemaal in dezelfde richting komen te liggen.<br />
Zo wordt de achterzijde (ura) van het vel<br />
gevormd.<br />
▼4<br />
PERSEN EN DROGEN<br />
Op behendige wijze legt de ambachtsman de<br />
washi-vellen op elkaar, zorgvuldig vermijdend<br />
dat er lucht tussen bladen komt. De stapel telt al<br />
gauw honderden nog vochtige vellen (shito). Hij<br />
wordt heel de nacht samengedrukt om het overtollige<br />
water te verwijderen (tot 30% van het<br />
totale watergehalte).<br />
Daarna wordt elk vel van de stapel genomen en<br />
op een houten of metalen paneel geborsteld om<br />
te drogen. De ambachtsman maakt gebruik van<br />
al zijn vaardigheid om de vorming van ongewenste<br />
kreukels te voorkomen.<br />
<br />
Er bestaan twee methoden voor het drogen van<br />
de washi-vellen: op hardhouten panelen (ginko,<br />
dennenhout of cipres) of op verwarmde metalen<br />
platen.<br />
De verschillende methoden geven het <strong>papier</strong> elk<br />
een eigen karakter. Verwarmde metalen platen<br />
geven een iets stijver, gladder en gelijkvomiger<br />
<strong>papier</strong>. Het drogen op houten panelen bezorgt de<br />
washi een eerder traditioneler, ruwer uitzicht.<br />
Vaak gebeurt het in de buitenlucht waar <strong>papier</strong><br />
en panelen even snel drogen zodat er geen<br />
spanningen ontstaan. Het <strong>papier</strong> is daardoor<br />
sterker. De inwerking van de zon doet de vellen<br />
verbleken. Meteorologische omstandigheden<br />
maken het gebruik van houten panelen soms<br />
enigzins moeilijk. Bovendien is het een tijdrovend<br />
procédé en dus economisch niet echt verantwoord<br />
▼5<br />
BLEKEN EN VERDERE BEWERKING<br />
Het bleken van washi gebeurt op natuurlijke<br />
wijze, door inwerking van de zon of de sneeuw.<br />
Heel wat soorten washi worden niet gebleekt,<br />
terwijl bepaalde variëteiten omwille van de doeleinden<br />
die men voor ogen heeft met kabishibu,<br />
dosabiki of konnyaku bewerkt worden.<br />
De bereiding van washi<br />
De vellen worden met<br />
een borstel op panelen<br />
aangebracht om te drogen.<br />
Deze vellen drogen<br />
in openlucht. Om<br />
indigo<strong>papier</strong> te maken,<br />
gebruikt men hier natuurlijke<br />
verfstoffen.<br />
● KAKISHIBU - Tannine op basis van het gegiste<br />
sap van de jonge dadelpruimenboom. De<br />
oplossing wordt op de washi aangebracht om het<br />
<strong>papier</strong> minder absorberend te maken. Bovendien<br />
krijgt het er een natuurlijke roestkleur door die<br />
met de tijd nog verdonkert.<br />
● DOSABIKI - Dit mengsel op basis van dierlijke<br />
lijm en aluin wordt het vaakst gebruikt om het<br />
<strong>papier</strong> te verlijmen. Het maakt het <strong>papier</strong> minder<br />
zuigend zonder de kleur aan te tasten.<br />
● KONNYAKU - Mengsel van zetmeel (van de<br />
konjak-plant) en water. De oplossing verdikt wanneer<br />
ze wordt opgewarmd en wordt daarna met<br />
een penseel uitgesmeerd. Ze maakt het <strong>papier</strong><br />
sterker en minder absorberend. Ze wordt vaak<br />
gebruikt bij washi die achteraf gekleurd wordt.<br />
● BRUSSEL 1060 - Charleroisestwg. 151 ................ tel 02 541 05 41 - fax 02 537 92 86 ● NAMEN 5000 - Rue de l’Ouvrage 5/7 ........... tel 081 25 03 40 - fax 081 25 03 49<br />
● BRUSSEL 1000 Art Shop - Zuidstraat 135 A.......... tel 02 512 02 59 - fax 02 512 89 45 ● KORTRIJK 8500 - Overbekeplein 24............... tel 056 21 64 52 - fax 056 21 80 52<br />
● ANTWERPEN 2018 - Belgiëlei 76 ......................... tel 03 239 78 80 - fax 03 239 78 84 ● HALLE 1500 - Brusselsestwg 10................... tel 02 361 39 13 - fax 02 361 43 38<br />
● GENT 9000 - Ajuinlei 13 / Onderbergen 31........... tel 09 233 03 53 - fax 09 233 05 79 ● HASSELT 3500 - de Schiervellaan 1 /........... tel 011 30 13 13 - fax 011 30 13 19<br />
● LUIK 4000 - rue de la Cathédrale 27..................... tel 04 223 50 80 - fax 04 223 53 10 Koningin Astridlaan 2<br />
5
Change language