Download - Mentaal Beter

16
de supermarkt veredeld bedelen met de Daklozenkrant.
In de Verenigde Staten zou zo iemand de
boodschappen inpakken. Daar zijn veel meer kleine
baantjes waardoor de toegang tot de arbeidsmarkt
gemakkelijker is. Uit onderzoek in de VS over een
periode van 10 jaar blijkt dat mensen die via IPS zijn
begonnen in een klein baantje uiteindelijk een
substantiële baan hebben gevonden. Inmiddels
hebben wij ook voldoende cijfers over IPS in de
Nederlandse situatie en blijkt uit onderzoek van
het Trimbos-instituut, het UMCG in Groningen en
Phrenos dat IPS hier ook een succes is. Aan het einde
van de onderzoeksperiode had 44% van de deelnemers
via IPS betaald werk gevonden, bijna twee
maal zo vaak als deelnemers in de controlegroep
die de gebruikelijke trajectbegeleiding kreeg.”
IPS en WWNV
IPS is oorspronkelijk ontwikkeld voor volwassenen,
maar blijkt ook bij jongeren succesvol. Van Weeghel
ziet nog veel meer kansen: “Ik zie IPS als een kale
kerstboom die nog verder kan worden opgetuigd,
zoals met motivational interviewing en cognitieve
trainingen. We kunnen verbijzonderen naar speciale
doelgroepen, zoals licht verstandelijk gehandicapten,
jongeren met justitiële achtergrond, verslaafden
met een psychiatrische problematiek. IPS is kortom
nog volop in ontwikkeling.”
Een doelgroep waar gemeenten al snel het predicaat
onbemiddelbaar op plakken komt door IPS aan het
We kunnen verbijzonderen
naar speciale doelgroepen,
zoals licht verstandelijk
gehandicapten, jongeren
met justitiële achtergrond,
verslaafden met een
psychiatrische problematiek.
werk. Ook de sociale werkvoorziening zou de
methode kunnen gebruiken om mensen bij reguliere
werkgevers te plaatsen. Van Weeghel ziet mogelijkheden.
“Gelukkig is de opvatting over kansloos aan
het verschuiven. De WWNV gaat ook uit van de
mogelijkheden van mensen. Als er sprake is van
eenvoudige of enkelvoudige problematiek, is het
instrument IPS te zwaar. IPS is bedoeld voor mensen
met meervoudige, complexe problematiek. Onderdelen
van de methodiek kunnen wel van pas
komen. Het is jammer dat IPS nog bijna niet is
doorgedrongen in de sociale werkvoorziening. Daar
heeft men last van ‘not invented here’.”
Financieringsschotten
De financiering vindt Van Weeghel het lastigst.
“Het denken in vallen en opstaan past niet op de
financieringssystematiek van re-integratie. UWV
betaalt de trajectbegeleiding tot en met nazorg na
plaatsing. Valt iemand daarna uit, dan begint het
met de financiering van trajectbegeleiding opnieuw.
In de regio Noord Holland Noord participeert een
arbeidsdeskundige van UWV in het ambulante
IPS-team en kunnen we zaken snel regelen, maar
elders in Nederland is de relatie met UWV helaas
nog niet zo hecht.“
De schotten tussen re-integratie en gezondheidszorg
spelen IPS ook parten. Van Weeghel’s ideaalbeeld
is een regionale IPS-pot die vanuit de WWNV, de
zorgverzekering en de WMO wordt gevuld. “Dan
hoeven we niet 3 of 4 verschillende aanvraagprocedures
te doorlopen. Bij meer financiële ruimte
is er meer mogelijk. In de huidige tijd van bezuinigingen
zijn de problemen extra zichtbaar. Bestuurders
zien de narigheid er wel van in, maar het vergt
bestuurlijke durf om de schotten daadwerkelijk te
slechten. Ik zie het de komende tijd somber in, terwijl
IPS een kostenbesparing oplevert: minder uitkeringen
en minder kosten voor de gezondheidszorg,
omdat is bewezen dat werken onder fatsoenlijke
omstandigheden de gezondheid bevordert. Het is
ironisch dat we 20 jaar geleden niet precies wisten
hoe we het moesten aanpakken, maar we hadden
wel veel geld. Nu hebben we die kennis wel, maar
is het geld op.”
Kansen en bedreigingen
Van Weeghel ziet meer bereidheid om over de
grenzen en schotten van de eigen sectoren te kijken.
Hij is positief over de paradigmaverschuiving, maar
ziet ook een risico. “Er wordt nu meer naar mogelijkheden
dan naar belemmeringen van mensen
gekeken. Ik hoop niet dat dit verwordt tot harde
maatregelen, dat men ervan uitgaat dat iedereen
wel iets kan en dus ook maar voor zichzelf moet
zorgen. Wij beschikken over bewezen effectieve
methodieken om mensen te begeleiden naar
zelfstandigheid en daar moeten mensen die niet zo
zelfredzaam zijn gebruik van kunnen maken.“
Hanneke Bakker