Armoede en sociale uitsluiting op het platteland - rapport (juni 2011)

2.1. Gemeenschappelijke doelgroepen
Armoede en sociale uitsluiting op het platteland
Rapport
Ouderen, jongeren en gezinnen met meervoudige problemen (waaronder de zogenaamde
multiproblemgezinnen) worden het vaakst geconfronteerd met situaties van armoede en sociale
uitsluiting op het platteland. Een andere groep die nauwelijks in het welzijnsaanbod in de
picture komt zijn landbouwers en zelfstandigen.
2.1.1. Ouderen
Verschillende sectoren noemen de vergrijzing een van de grootste uitdagingen voor het
platteland, die consequenties heeft op verschillende beleidsdomeinen, zoals welzijn, cultuur,
huisvesting en maatschappelijke dienstverlening.
Er zijn op het platteland lange wachtlijsten voor RVT’s en ROB’s. De normen van de hogere
overheid zijn daar niet op afgestemd. Het OCMW van Ieper wijst erop dat in de deelgemeente
Vlamertinge bijvoorbeeld rusthuisbedden niet bezet zijn omdat ze anders het maximaal
subsidieerbaar aantal bedden overschrijden, alhoewel er lange wachtlijsten zijn in de streek.
Naast de letterlijke afstand tot de schaarse voorzieningen op het platteland, is er de mentale
drempel. Uit het overleg van de voorzitters van ouderenadviesraden in het Meetjesland blijkt dat
oudere bewoners die in armoede leven op het platteland daarmee niet naar buiten komen. Toch
is het fenomeen niet te onderschatten van ouderen die met veel moeite de eindjes aan elkaar
knopen.
De vereenzaming en het sociaal isolement typeert de leefsituatie van veel ouderen op het
platteland. Er zijn tal van 80- plussers die alleen en geïsoleerd wonen op het platteland. Met
uitzondering van de poetsdienst die één keer per week langskomt, krijgen ze nagenoeg van
niemand anders bezoek, aldus Het OCMW van Zonnebeke. Dit geldt zeker voor een groeiende
groep van alleenstaande oudere vrouwen.
De mantelzorg staat almaar meer onder druk. Men moet er rekening mee houden dat de zorg
van dochter/schoondochter afneemt en dat men in toenemende mate afhankelijk zal zijn van
professionele hulp. Kinderen wonen te ver af. Vroegere buren of vrienden wonen niet langer in
de buurt. Nieuwkomers kiezen voor de groene, landelijke omgeving, maar hebben daarom niet
noodzakelijk een band met het dorp en zijn bewoners. Ze zijn vaak actief in het
verenigingsleven buiten hun woondorp en ze hebben ook elders hun vriendenkring opgebouwd.
Het wordt moeilijker om vrijwilligers te vinden en op hen een beroep te doen, ervaart het
dienstencentrum Cersecorf in Ieper. Zo is er een tekort aan vrijwilligers voor de
huisbezoeken/verjaardagsbezoeken in het kader van het project Netwerk Dorpen, voor de
mindermobielencentrale en voor bestuursleden van verenigingen. In OKRA bijvoorbeeld zijn
bestuursleden dikwijls hoogbejaard en horen soms al tot de groep hulpbehoevende senioren,
maar ze blijven in het bestuur omdat er geen opvolgers zijn. Meestal zijn het telkens dezelfde
mensen die een bestuursfunctie opnemen van meerdere verenigingen. Misschien wonen er in
15