Armoede en sociale uitsluiting op het platteland - rapport (juni 2011)

3.2. Aanpak van achterstelling en uitsluiting
Armoede en sociale uitsluiting op het platteland
Rapport
Achterstelling en uitsluiting op het platteland is gelijkaardig aan die in stedelijke gebieden. Het
platteland geeft er echter een eigen karakter aan door haar specifieke vormen van
kwetsbaarheid. Door methodieken te ontwikkelen die antwoorden bieden op de verschillende
vormen van kwetsbaarheid werken we aan hefbomen om achterstelling en uitsluiting beter weg
te werken.
Werken aan situaties van achterstelling en uitsluiting is pas echt zinvol wanneer de antwoorden
duurzaam zijn. Zijn het ook oplossingen voor de kwetsbare mensen van morgen? De vier pijlers
van duurzaamheid (economisch, sociaal, ecologisch en participatie) vinden best een belangrijke
plaats in een visie op plattelandsontwikkeling. Structurele veranderingen zijn een belangrijk
middel op weg naar een duurzaam platteland. Belangrijke actoren om dat te realiseren, zijn de
diverse bestuursniveaus.
Uit de analyse blijkt ook duidelijk dat we deze besturen heel sterk nodig hebben om geschikte
antwoorden te vinden om situaties van achterstelling en uitsluiting succesvol en duurzaam aan
te pakken (zie boven). Gezien de relatief beperkte bestuurskracht van vele
plattelandsgemeenten is samenwerking met en tussen die besturen nodig. Maar ook de
samenwerking met en beïnvloeding van het bovenlokale niveau is nodig. Enkel met de
verschillende lokale besturen werken, is niet voldoende. Plattelandsontwikkeling gebeurt in een
regio met alle dorpen en gemeenten samen. Het is voornamelijk op dat bovenlokaal niveau dat
de meeste hefbomen liggen om situaties van achterstelling en uitsluiting effectief aan te pakken.
Samenlevingsopbouw op het platteland betekent ook streekgericht blijven werken en inzetten
op intergemeentelijke samenwerking (zie boven).
Een groot deel van onze aanpak dient uit beleidsgericht werk te bestaan. Dit beleidswerk
bestaat enerzijds in het vertalen van plattelandsthema's (met betrekking tot de meest kwetsbare
bewoners) naar andere beleidsniveaus, -domeinen en –actoren (Mathijssen 2010). Een
contextspecifieke vertaling van beleidsteksten met andere woorden om tijdig bij te sturen waar
nodig. Anderzijds actief beleid ontwikkelen met het oog op duurzame oplossingen. Een van de
aspecten hierin kan onder meer het versterken van de bestuurskracht van de lokale besturen
zijn. De draagkracht van lokale besturen en de intergemeentelijke samenwerking voor het
voeren van sociaal beleid dreigen immers zonder structurele middelen gekelderd te worden. Is
eventueel een tweede fusiegolf van de gemeenten nodig om te kunnen voldoen aan de eisen
die gesteld worden aan de lokale besturen (Mathijssen 2010)?
Het lokaal sociaal beleid biedt ook kansen voor bijvoorbeeld de oprichting van een sociaal huis
en om analoog met gemeentelijke adviesraden te streven naar een orgaan voor permanente
inspraak van de doelgroep en organisaties (onder andere Samenlevingsopbouw) in het
armoede- en lokaal sociaal beleid. De vele goede voorbeelden en ontwikkelingen in onze sector
reiken mogelijkheden aan om op maat van de gemeente en de groep, intergemeentelijke
samenwerkingsverbanden,initiatieven te initiëren.
54