Cultuurhistorische analyse Diezerpoort - Gemeente Zwolle

aanwezig in het oostelijke deel van Diezerpoort. Het is een voor de
vroegnaoorlogse Nederlandse “moderne” stedenbouw zeer
karakteristieke wijk, waarin het aspect van de wijkgedachte is
uitgewerkt in een mix van allerlei woningtypen in laag- en hoogbouw,
met voor iedereen bereikbare onderwijsvoorzieningen, kerkgebouwen,
buurtwinkelcentra en recreatieve voorzieningen, grotendeels in een
opvallend groene entourage.
De stapsgewijze voltooiing van de wijk, op basis van de opeenvolgende
plannen van Dudok (1950) en Van Embden (1955) is te volgen in de
aard van de bebouwing, die opeenvolgende tendensen van de vroeg
naoorlogse architectuur laat zien en de wijze van verkavelen. Het
oudste deel van de wijk (omgeving Simon van Slingelandtplein) heeft
een vrij gesloten verkavelingsstructuur met deels collectieve
binnenterreinen en een gesloten bebouwing; naar de wijkranden toe is
een open verkaveling toegepast, met daarin appartementengebouwen
in stroken- of stempelverkavelingen. Populaire elementen als de
parkway, de monumentale wijkrand, het groene assenkruis met
watersingel en wijkpark, groene zones met scholen en kerken en
bebouwing geordend in stempels zijn in het ontwerp toegepast.
De noordrand van de wijk vertoont een bijzondere en
stedenbouwkundig waardevolle opzet, naar ontwerp van het bureau
van Embden. De overgang tussen de vrij orthogonaal verkavelde wijk
naar de groene parkrandzone wordt hier gemarkeerd door een
krachtige bebouwingsrand van forse appartementen/
maisonnettegebouwen die overhoeks of in haakvormige structuren zijn
geplaatst. Door de omvang van de repeterende bouwmassa’s vormen
deze complexen zowel vanuit de wijk als vanaf de A28 een zeer
beeldbepalend ensemble.
Door de ruime wijkontsluitingswegen, de gevarieerde manier van
verkavelen en de alom aanwezige groencomponent (Park De
Hogenkamp, de groene parkzone langs de A28, de singelas aan de
Schoonhovenstraat de aankleding van de Meppelerstraatweg, de
groene binnenhoven en de parkstructuren waarin flatcomplexen aan de
Meppelerstraatweg, Schutkenstraat en Pieter Steijnstraat zijn
opgenomen, wordt gecamoufleerd, dat de wijk door de vele hoogbouw
een hoge woningdichtheid heeft. Het waardevolle stedenbouwkundige
ensemble wordt versterkt door de aanwezigheid van enkele
architectonisch interessante wooncomplexen uit de jaren vijftig en
zestig en andere gebouwen uit deze periode.
Cultuurhistorische analyse Diezerpoort, Zwolle II september 2010 II blad 59
Dieze Oost heeft een hoge cultuurhistorische waarde als uitstekend
voorbeeld van vroeg naoorlogse moderne stedenbouw, naar ontwerp
van twee landelijk bekende bureaus (Dudok en Van Embden). De
planomslag is nog duidelijk zichtbaar, het gebied is wat betreft
stratenplan, groencomponent én de architectonische invulling, die
onlosmakelijk gerelateerd is aan het stedenbouwkundig plan,
grotendeels gaaf gebleven.
6. De naoorlogse stadsuitbreiding in Dieze West (paars omkaderd op
de cultuurhistorische kaart, zie ook kaart afbeelding 136)
Deze concentreert zich in de westhoek van de wijk (Het Noorden),
waar het grote complex etagewoningen aan de Minervalaan met hun
kenmerkende repeterende bouwmassa’s (in strokenbouw) en de
groene entourage een opmerkelijk ensemble vormen. De opzet is
vergelijkbaar met het complex aan de Meppelerstraatweg, maar door
de perifere ligging minder prominent in het stadsbeeld aanwezig.
Overigens wordt deze naoorlogse wijk in Dieze West niet gekenmerkt
door een in het oog springend stedenbouwkundig plan. De buurt moet
meer worden gezien als de pragmatische opvulling van een restruimte
tussen A28 en Burgemeester Roelenweg. Langs de Middelweg bevindt
zich een uitloper van de onder 5 genoemde uitbreiding met een aantal
markante aspecten: forse blokken etagewoningen langs de
wijkontsluitingsweg, een woonbuurtje met laagbouw rond een
plantsoen (Bomenbuurt Noord) en een groene zone met bijzondere
gebouwen (waaronder de Opstandingskerk) langs de noordrand van
de wijk.
7. Kantoren- en scholenzone langs de singel (paars omkaderd op de
cultuurhistorische kaart, zie ook kaart afbeelding 136)
Langs de Burgemeester Drijbersingel en de na ingrijpende saneringen
nieuw aangelegde Van Wevelinkhovenstraat werd een groot terrein
bestemd voor de bouw van enkele grote scholen, een kerk en kantoren
in een zeer ruim opgezette verkaveling met veel groen. Het GAK, de
Belastingdienst en het Arbeidsbureau zijn er gevestigd in grootschalige
kantoorgebouwen uit de jaren zestig en zeventig en het Historisch
Centrum Overijssel in een nieuw complex. De grote scholen dateren uit
respectievelijk 1958 en 1962-1964, de Samenhofkerk uit circa 1965.
Door de volledig nieuwe, campusachtige structuur waarin deze
gebouwen staan en de modernistische, deels nogal grootschalige