R42 Insolventierecht : Melissa Van Meenen - Quickprinter

R42
Master Rechten
Insolventierecht
Vanmeenen
Q uickprinter
Koningstraat 13
2000 Antwerpen
www.quickprinter.be
7.00 EUR

SAMENVATTING LESNOTA'S INSOLVENTIERECHT
INLEIDING: INSOLVENTIERECHT NADER BEKEKEN…
DEEL I. HET VERMOGEN EN ZIJN VEREFFENING
HOOFDSTUK I. HET VERMOGEN
AFDELING 1. BASISPRINCIPES BETREFFENDE HET VERMOGEN
§ 1. DEFINITIE EN SITUERING
§ 2. OVERDRACHT VAN VERMOGEN
§ 3. HET BESTUUR VAN HET VERMOGEN DOOR EEN BEWINDVOERDER
AFDELING 2. JURIDISCHE FUNCTIE VAN HET VERMOGEN
§ 1. WETTELIJKE GRONDSLAG
§ 2. HET VERMOGEN ALS GEMEENSCHAPPELIJK ONDERPAND
§ 3. HET VERHAALSRECHT VAN DE SCHULDEISERS
AFDELING 3. HET VERMOGEN ALS VERHAALSOBJECT
§ 1. BASISPRINCIPES BETREFFENDE DE WIJZE WAAROP HET VERHAALSRECHT WORDT UITGEOEFEND
§ 2. ONVERDEELDHEID EN GEMEENSCHAP
§ 3. GOEDEREN VAN DERDEN
AFDELING 4. OVERDRACHT VAN GOEDEREN EN PUBLICITEIT
§ 1. OVERZICHT VAN DE ALGEMENE REGELS
§ 2. DE HYPOTHECAIRE INRICHTING – HYPOTHEEKREGISTERS
HOOFDSTUK II. SAMENLOOP
AFDELING 1 BEGRIP EN GEVOLGEN
§1. HET BEGRIP SAMENLOOP
§ 2. DE BASISPRINCIPES VAN SAMENLOOP
AFDELING 2. SOORTEN SAMENLOOP
AFDELING 3. SAMENLOOP BIJ INSOLVENTIEPROCEDURES
§ 1. FAILLISSEMENT
§ 2. BESLAG
§ 3. GERECHTELIJKE REORGANISATIE
§ 4. COLLECTIEVE SCHULDENREGELING
§ 5. ONTBINDING EN VEREFFENING VAN VENNOOTSCHAPPEN
AFDELING 4. OPEENVOLGENDE SITUATIES VAN SAMENLOOP
1

DEEL II. ZEKERHEIDSRECHTEN
HOOFDSTUK I. TOELICHTING BIJ HET BEGRIP ZEKERHEIDSRECHTEN
AFDELING 1. DEFINITIE, DOEL EN KENMERKEN
AFDELING 2. TYPOLOGIE
§ 1. VOORSTEL TOT CATALOGERING
§ 2. PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN
§ 3. ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
§ 4. ZEKERHEIDSMECHANISMEN MET ZAKELIJKE WERKING
§ 5. EIGENDOM TOT ZEKERHEID
§ 6. DE FINANCIËLE ZEKERHEIDSOVEREENKOMST: EEN BUITENBEENTJE?
AFDELING 3. DE GELDIGHEID VAN ZEKERHEIDSRECHTEN
§ 1. DE INTERNE GELDIGHEID
§ 2. DE EXTERNE WERKING
HOOFDSTUK II. DE PERSOONLIJKE ZEKERHEIDSRECHTEN
AFDELING 1. BIJZONDERE REGIMES DIE GELDEN VOOR ALLE PERSOONLIJKE ZEKERHEIDSRECHTEN
§ 1. PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN BIJ CONSUMENTENKREDIET
§ 2. PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN IN HET INSOLVENTIERECHT
A. Bevrijding van de kosteloze persoonlijke zekerheidssteller in het
faillissementsrecht
B. Bevrijding van de kosteloze persoonlijke zekerheidssteller in de collectieve
schuldenregeling
AFDELING 2. BORGTOCHT
§ 1. BORGTOCHT NAAR GEMEEN RECHT
A. Begrip, kenmerken en soorten
B. Geldigheid van de borgtocht
C. Totstandkoming van de borgtocht
D. Tegenstelbaarheid en bewijs van de borgtocht
E. Tenietgaan van de borgtocht
F. Rechten van de verschillende partijen - gevolgen van de borgtocht
G. De borg naar gemeen recht in het insolventierecht
§ 2. KOSTELOZE BORGTOCHT
A. Kosteloze borg in het Burgerlijk Wetboek
B. Kosteloze borg in het insolventierecht
AFDELING 3. GARANTIE
§1. GARANTIEOVEREENKOMST
§ 2. BANKGARANTIE OP EERSTE VERZOEK
AFDELING 4. AVAL
AFDELING 5. SOLIDARITEIT
AFDELING 6. STERKMAKING
AFDELING 7. PATRONAATSVERKLARINGEN
2

HOOFDSTUK III. DE ZAKELIJKE ZEKERHEIDSRECHTEN
AFDELING 1. DE HYPOTHEEK
§ 1. BEGRIP, KENMERKEN EN SOORTEN
§ 2. GELDIGHEID VAN DE HYPOTHEEK
§ 3. TOTSTANDKOMING VAN DE HYPOTHEEK
§ 4. TEGENSTELBAARHEID EN BEWIJS VAN DE HYPOTHEEK
§ 5. TENIETGAAN VAN DE HYPOTHEEK
§ 6. DE RECHTEN VAN DE HYPOTHEEKHOUDER
§ 7. DE HYPOTHEEK IN HET INSOLVENTIERECHT
AFDELING 2. HET PAND
§ 1. INPANDGEVING VAN ROERENDE GOEDEREN – GEMEEN RECHT
A. Burgerlijk pand
I. Begrip en kenmerken
II. Geldigheid van de pandovereenkomst
III. Totstandkoming van de pandovereenkomst
IV. Tegenstelbaarheid en bewijs van de pandovereenkomst
V. Tenietgaan van het pandrecht
VI. Rechten van de pandhouder
B. Handelspand
I. Begrip
II. Geldigheid van de pandovereenkomst
III. Totstandkoming van de pandovereenkomst
IV. Tegenstelbaarheid en bewijs van de pandovereenkomst
V. Tenietgaan van de pandovereenkomst
VI. Rechten van de pandhouder
§ 2. SPECIFIEKE REGELS VOOR INPANDGEVING VAN BEPAALDE GOEDEREN
A. Inpandgeving van schuldvorderingen (zelfde indeling als hierboven)
B. Pand op de handelszaak (zelfde indeling)
C. Inpandgeving van contracten, bankvorderingen en financiele instrumenten
(zelfde indeling)
D. De warrant (zelfde indeling)
E. Andere pandrechten (pro memorie)
§ 3. DE PANDHOUDER IN HET INSOLVENTIERECHT
AFDELING 3. DE VOORRECHTEN
§ 1. ALGEMENE REGELS INZAKE VOORRECHTEN
§ 2. ALGEMENE VOORRECHTEN OP ROERENDE EN ONROERENDE GOEDEREN
§ 3. ALGEMENE VOORRECHTEN OP ROERENDE GOEDEREN
§ 4. BIJZONDERE VOORRECHTEN OP ROERENDE GOEDEREN
A. Voorrecht mbt kosten tot behoud van de zaak
B. Voorrecht van de niet betaalde verhuurder
C. Voorrechten ter bescherming van schuldvorderingen inzake landbouw
D. Voorrecht van de pandhouder
E. Voorrecht van de hotelhouder
F. Voorrecht van de vervoerder
G. Voorrecht en bescherming van de niet-betaalde verkoper
H. Voorrecht van de onderaannemer
I. Voorrecht van de verzekeraar
3

§ 5. BIJZONDERE VOORRECHTEN OP ONROERENDE GOEDEREN
A. Het voorrecht van de niet-betaalde verkoper van een onroerend goed
B. Andere onroerende voorrechten uit art. 27 Hyp.W.
AFDELING 4. SYSTEMATIEK VAN DE ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
AFDELING 5. RANGREGELING
HOOFDSTUK IV. ZEKERHEIDSMECHANISMEN MET ZAKELIJKE WERKING
AFDELING 1. HET RETENTIERECHT
§ 1. BEGRIP
§ 2. GELDIGHEID
§ 3. TOTSTANDKOMING
§ 4. TEGENSTELBAARHEID
AFDELING 2. DE COMPENSATIE
§ 1. BEGRIP
§ 2. GELDIGHEID
§ 3. TOTSTANDKOMING
§ 4. TEGENSTELBAARHEID
§ 5. TOEPASSINGSGEVALLEN VAN CONVENTIONELE SCHULDVERGELIJKING
AFDELING 3. DE DELEGATIE
AFDELING 4. DE RECHTSTREEKSE VORDERING
§ 1. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE RECHTSTREEKSE VORDERING
§ 2. DE RECHTSTREEKSE VORDERING VAN DE ONDERAANNEMER
A. Begrip
B. Geldigheid
C. Totstandkoming
D. Tegenstelbaarheid
AFDELING 5. HET KANTONNEMENT
HOOFDSTUK V. EIGENDOM TOT ZEKERHEID
AFDELING 1. BETALING VAN EEN GELDSOM TOT ZEKERHEID
AFDELING 2. EIGENDOMSVOORBEHOUD
§ 1. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE RECHTSTREEKSE VORDERING
A. Algemene principes inzake eigendomsvoorbehoud
B. Eigendomsvoorbehoud en samenloop
C. Toepassingsgebied
D. Geldigheidsvereisten
E. Gevolgen van het eigendomsvoorbehoud
F. Uitoefening van het eigendomsvoorbehoud
G. Eigendomsvoorbehoud en concurrente rechten van derden
H. Verhouding met voorrecht niet-betaalde verkoper
4

§ 2. LEASING
A. Algemene principes inzake roerende leasing
B. Uitoefening van het eigendomsvoorbehoud
C. Het eigendomsvoorbehoud van de leasinggever en concurrente rechten van
derden
AFDELING 3. FIDUCIAIRE EIGENDOM TOT ZEKERHEID
§ 1. ALGEMENE TOELICHTING
§ 2. WET FINANCIËLE ZEKERHEDEN
5

DEEL III. INSOLVENTIEPROCEDURES IN RUIME ZIN
HOOFDSTUK I. BESLAG
AFDELING 1. INLEIDING
A. Situering van het beslagrecht
B. Het beslag
C. Het eigendomsvoorbehoud van de leasinggever en concurrente rechten van
derden
AFDELING 2. BESLAGBAARHEID
§ 1. BESLAGBAARHEID VAN GOEDEREN IN MEDE-EIGENDOM
§ 2. BESLAG EN ANDERE VORMEN VAN SAMENLOOP
§ 3. NIET-BESLAGBARE GOEDEREN
AFDELING 3. BEWAREND BESLAG
§ 1. BEGRIP EN GEVOLGEN
§ 2. VOORWAARDEN
§ 3. PROCEDURE
§ 4. BIJZONDERE VORMEN
§ 5. OMZETTING BEWAREND BESLAG IN UITVOEREND BESLAG
AFDELING 4. UITVOEREND BESLAG
§ 1. BEGRIP EN GEVOLGEN
§ 2. VOORWAARDEN
§ 3. PROCEDURE
AFDELING 5. DERDENBESLAG
§ 1. BEGRIP
§ 2. BEWAREND DERDENBESLAG
§ 3. UITVOEREND DERDENBESLAG
HOOFDSTUK II. DE COLLECTIEVE SCHULDENREGELING
AFDELING 1. SITUERING VAN DE PROCEDURE VAN COLLECTIEVE SCHULDENREGELING
AFDELING 2. GRONDVOORWAARDEN VAN DE COLLECTIEVEN SCHULDENREGELING
AFDELING 3. PROCEDURE
§ 1. DE ACTOREN
§ 2. VERLOOP VAN DE PROCEDURE
AFDELING 4. COLLECTIEVE SCHULDENREGELING EN VERMOGEN
AFDELING 5. BEVRIJDENDE KOSTELOZE PERSOONLIJKE ZEKERHEIDSSTELLER
6

HOOFDSTUK III. DE GERECHTELIJKE REORGANISATIE
AFDELING 1. SITUERING VAN DE PROCEDURE VAN GERECHTELIJKE REORGANISATIE
AFDELING 2. GRONDVOORWAARDEN VAN DE GERECHTELIJKE REORGANISATIE
AFDELING 3. PROCEDURE
§ 1. DE ACTOREN
§ 2. INLEIDING VAN DE PROCEDURE
§ 3. OPSCHORTING VAN BETALING
§ 4. DE HERSTELSCHEMA’S
AFDELING 4. GERECHTELIJKE REORGANISATIE EN VERMOGEN
AFDELING 5. BEVRIJDING KOSTELOZE PERSOONLIJKE ZEKERHEIDSSTELLER EN VERSCHOONBAARHEID
HOOFDSTUK IV. FAILLISSEMNT
AFDELING 1. SITUERING VAN DE FAILLISSEMENTSPROCEDURE
AFDELING 2. GRONDVOORWAARDEN VAN DE FAILLISSEMENTSPROCEDURE
AFDELING 3. PROCEDURE
§ 1. DE ACTOREN
§ 2. DE PROCEDURE VAN PREVENTIEVE ONTZETTING UIT HET BEHEER
§ 3. FAILLIETVERKLARING
§ 4. AANGIFTE EN VERIFICATIE VAN SCHULDVORDERINGEN
§ 5. BEHEER VAN DE BOEDEL DOOR CURATOR
§ 6. SLUITING VAN HET FAILLISSEMENT
AFDELING 4. FAILLISSEMENT EN VERMOGEN
§ 1. POSITIE VAN DE SCHULDENAAR
§ 2. RECHTEN VAN DE SCHULDEISERS
§ 3. LOPENDE OVEREENKOMSTEN
§ 4. RECHTSHANDELINGEN GESTELD DOOR DE GEFAILLEERDE
§ 5. DE BOEDEL
AFDELING 5. BEVRIJDING KOSTELOZE PERSOONLIJKE ZEKERHEIDSSTELLER EN VERSCHOONBAARHEID
§ 1. WAT VOORAFGING – EVOLUTIE VAN DE REGELS
§ 2. VERSCHOONBAARHEID VAN DE GEFAILLEERDE
§ 3. AUTOMATISCHE BEVRIJDING ECHTGENOOT VAN DE VERSCHOONBAARVERKLAARDE GEFAILLEERDE
§ 4. BEVRIJDING VAN DE KOSTELOZE PERSOONLIJKE ZEKERHEIDSSTELLER
7

HOOFDSTUK IV. FAILLISSEMNT
AFDELING 1. SITUERING VAN DE VEREFFENINGSPROCEDURE
AFDELING 2. GRONDVOORWAARDEN VOOR DE ONTBINDING EN VEREFFENING
AFDELING 3. PROCEDURE
§ 1. DE ACTOREN
§ 2. DE ONTBINDING VAN DE RECHTSPERSOON
§ 3. BEPALEN VAN DE WIJZE VAN VEREFFENING EN DE AANSTELLING VAN DE VEREFFENAAR
§ 4. VEREFFENING EN VERDELING
§ 5. SLUITING VAN DE VEREFFENING
AFDELING 4. VEREFFENING EN VERMOGEN
§ 1. BEHOUD VAN RECHTSPERSOONLIJKHEID EN AFGESCHEIDEN VERMOGEN
§ 2. RECHTEN VAN DE SCHULDEISERS
§ 3. LOPENDE OVEREENKOMSTEN
§ 4. DE BOEDEL
AFDELING 5. VEREFFENING EN FAILLISSEMENT
8

DEEL IV. INSOLVENTIE IN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF
HOOFDSTUK I. INLEIDING
HOOFDSTUK II. DE EUROPESE INSOLVENTIEVERORDENING
AFDELING 1. TOEPASSINGSGEBIED
AFDELING 2. ALGEMENE SYSTEMATIEK: HOOFDPROCEDURE EN TERRITORIALE PROCEDURE
§ 1. HOOFDPROCEDURES
§ 2. TERRITORIALE PROCEDURES
§ 3. COÖRDINATIE TUSSEN HOOFDPROCEDURE EN TERRITORIALE PROCEDURE
AFDELING 3. HET TOEPASSELIJK RECHT
AFDELING 4. SPECIFIEKE REGELS INZAKE DE AFWIKKELING VAN HET FAILLISSEMENT
AFDELING 5. DE POSITIE VAN DE SCHULDEISERS
HOOFDSTUK III. GRENSOVERSCHRIJDENDE INSOLVENTIE NAAR BELGISCH RECHT
AFDELING 1. ARTIKEL 3 FAILL.W.
AFDELING 2. WIPR
9

INLEIDING: INSOLVENTIERECHT NADER BEKEKEN (Les 1)
Insolventierecht: het geheel van rechtsregels die de positie beheersen van de debiteur in financiële
moeilijkheden. Het centrale thema is (dis)continuïteit.
3 kernbegrippen:
- Vermogen: het geheel van in geld waardeerbare goederen, rechten en verplichtingen dat aan
een bepaald rechtssubject toebehoort
- Zekerheidsrechten: alle juridische mechanismen die erop gericht zijn de betaling van de
schuldvordering van de schuldeiser veilig te stellen, ongeacht hun aard of hun doelstelling
- Samenloop: verschillende aanspraken van schuldeisers op hetzelfde vermogen
Deel I
VERMOGEN
SA
Art. 7 Hyp.W.
Alle goederen als
verhaalsobject van
de schuldeisers
Art. 8 Hyp.W.
Verdeling tussen
de schuldeisers
naar
evenredigheid
tenzij wettige
redenen van
voorrang
Deel II
BESCHERMING VIA
ZEKERHEDEN
SE
Persoonlijke
zekerheden
Zakelijke zekerheden
Zekerheids-
mechanismen
met zakelijke werking
Eigendom tot
zekerheid
Individueel
Bewarend
beslag
Uitvoerend
beslag
Deel I en Deel III
INSOLVENTIE
Verschillende vormen van samenloop
Collectief
Particulieren Handelaars
Collectieve
schulden
regeling
Deel IV Insolventie in internationaal perspectief
Gerechtelijke
Reorganisatie
(GEEN
samenloop)
Faillissement
+
Enkel
rechtspersonen
Vereffening
10

DEEL I. HET VERMOGEN EN ZIJN VEREFFENING
HOOFDSTUK I. HET VERMOGEN
De centrale vraag is: wie kan verhaal uitoefenen op het vermogen en welke beperkingen zijn hieraan
verbonden?
AFDELING 1. BASISPRINCIPES BETREFFENDE HET VERMOGEN
§ 1. DEFINITIE EN SITUERING
Vermogen. Vaak maakt men bij het vermogen een onderscheid tussen de activa (de goederen van de
schuldenaar in de ruime zin) en de passiva (de schulden van de schuldenaar).
Definitie: het geheel (= alles, zowel huidige als toekomstige goederen) van in geld waardeerbare (dus
geen morele waarde) goederen, rechten en verplichtingen dat aan een bepaald rechtssubject (= uiting
klassieke theorie van het vermogensbegrip: vermogen hangt noodzakelijk vast aan een rechtssubject,
dus natuurlijk- of rechtspersoon) toebehoort.
3 basisregels:
- alle rechtssubjecten hebben een vermogen
- een rechtssubject heeft slechts één vermogen (eenheid of ondeelbaarheid)
- alleen rechtssubjecten hebben een vermogen
De belangrijkste afwijking is de mogelijkheid om deelvermogens te creëren (doel staat centraal).
Deelvermogens: twee voorwaarden (vb. huwelijksgemeenschap)
- een belang
- noodzakelijke publiciteit: de vermogensplitsing moet bekend zijn aan de schuldeisers
Is een louter contractuele splitsing van het vermogen mogelijk? Dit is de problematiek van de
fiduciaire eigendom (vb. rekening kleinkinderen). Het betekent dat er een splitsing bestaat tussen de
juridische eigendom en de economische eigendom. Het uitgangspunt is dat dergelijke afsplitsing
onmogelijk is.
Op de principiële onmogelijkheid van vermogenssplitsing bestaan echter uitzonderingen.
1) Wet Financiële Zekerheden
2) Kwaliteitsrekening (een bankrekening waarbij duidelijk wordt aangegeven dat de rekening
wordt gehouden in een bepaalde kwaliteit) (vb. derdenrekening van advocaat). Werd eerst
aanvaard, maar in arrest 27 januari 2011 niet meer doordat er geen wettelijke grondslag is.
§ 2. OVERDRACHT VAN VERMOGEN
Rechtsopvolging onder algemene titel en onder bijzondere titel. Het vermogen behoort in beginsel
levenslang toe aan een rechtssubject. Toch kan het vermogen overgaan naar ander rechtssubject:
onderscheid rechtsopvolging onder algemene en onder bijzondere titel:
- Rechtsopvolging onder algemene titel: wanneer het vermogen in zijn totaliteit (of een
onverdeeld aandeel) wordt overgedragen. Krachtens één enkele titel, zonder rekening
houden met de samenstelling van het vermogen. (vb. tegenstelbaarheid van huis) Zowel de
activa als de passiva.
11

Bij natuurlijke personen enkel door overlijden, bij rechtspersonen door fusie of splitsing.
- Rechtsopvolging onder bijzondere titel: wanneer een welbepaald goed wordt overgedragen.
Op welke wijze is dit gebeurd?
§ 3. HET BESTUUR VAN HET VERMOGEN DOOR EEN BEWINDVOERDER
De bewindvoerder. Het bestuur van een vermogen betekent dat men de bevoegdheid heeft om
handelingen van beheer, bewaring en beschikking te stellen. Wanneer een vermogen wordt bestuurd
door een derde, spreekt men van bewind. De bewindvoerder moet het vermogen besturen in naam
en voor rekening van de rechthebbende(n).
De bevoegdheid van de bewindvoerder wordt bepaald door de wet. Deze kunnen worden aangevuld
met de zogenaamde “impliciete bevoegdheden" (= alle bevoegdheden die de bewindvoerder nodig
heeft om zijn wettelijke opdracht naar behoren te kunnen uitvoeren). Vb. curator (art. 40 faill.w.)
Neutraal of naamloos bewind: Wanneer er sprake is van een onpartijdige bewindvoerder die
verschillende tegenstrijdige aanspraken op het vermogen met elkaar moet verzoenen (vb.
schuldenaar en schuldeisers; erfgenamen en schuldeisers). Hij treedt dus niet uitsluitend in naam van
de schuldenaar of de schuldeiser, maar handelt in belang van het vermogen en het doel.
Aanzuiveringsbewind vs. vereffeningsbewind: onderscheid naargelang het doel:
- Aanzuiveringsbewind: gericht op het saneren van de financiële positie van de schuldenaar
door het verlenen van betalingsuitstel of een gedeeltelijke kwijtschelding (continuïteit).
- Vereffeningsbewind: beoogt de loutere vereffening van de activa en de verdeling van
opbrengst onder de schuldeisers (discontinuïteit).
Het is van belang om erop te wijzen dat een insolventieprocedure een combinatie kan vormen van
aanzuiveren en vereffenen (vb gerechtelijke kwijtschelding in collectieve schuldenregeling, vb.
overdracht onder gerechtelijk gezag bij gerechtelijke reorganisatie). In dergelijke hypothese kijkt men
naar het hoofddoel van de procedure om te bepalen om welk soort bewindvoering het gaat.
12

AANZUIVERINGSBEWIND VEREFFENINGSBEWIND
Doel De financiële positie van de
schuldenaar herstellen door het
verlenen van betalingsuitstel of
gedeeltelijke kwijtschelding
Toepassing op
de insolventie-
procedures +
bewindvoerder
Collectieve schuldenregeling =
schuldbemiddelaar
Gerechtelijke reorganisatie : hier is er
sprake van aanzuivering, maar er is in
beginsel GEEN bewindvoerder (uitz.
voorlopig bewindvoerder art. 28
W.C.O.)
Initiatief Collectieve schuldenregeling: enkel SA
Bevoegdheid
schuldenaar
Bevoegdheid
bewindvoerder
Gerechtelijke reorganisatie: enkel SA,
maar uitzonderlijk initiatief van SE,
OM of belanghebbende derde (art. 59
W.C.O.)
De schuldenaar behoudt in beginsel
zijn bestuursbevoegdheid, maar
wordt (soms) onder toezicht
geplaatst van een door de rechtbank
aangesteld bewindvoerder
Wettelijke regels aan te passen door
de rechtbank naar gelang het geval
Het vermogen van de schuldenaar
vereffenen en de opbrengst ervan
verdelen onder diens schuldeisers
PARTIEEL vereffeningsbewind
Beslag roerend goed =
gerechtsdeurwaarder
Beslag onroerend goed = notaris
ALGEMEEN vereffeningsbewind
Faillissement = curator
Ontbinding = vereffenaar
Onbeheerde nalatenschap = curator
Beneficiaire aanvaarding van
nalatenschap = erfgenaam
Beslag : SE
Faillissement: SA, SE, OM
Ontbinding : SA – aandeelhouders
(soms ook elke belanghebbende en
OM)
Onbeheerde nalatenschap:
rechtbank 1 e aanleg
Beneficiaire aanvaarding van
nalatenschap: erfgenaam
De schuldenaar wordt geheel of
gedeeltelijk beschikkingsonbevoegd
Respectievelijk algemeen vs.
partieel vereffeningsbewind
Wettelijke bevoegdheid + impliciete
bevoegdheid
13

AFDELING 2. JURIDISCHE FUNCTIE VAN HET VERMOGEN
§ 1. WETTELIJKE GRONDSLAG
Juridische functie van het vermogen: Art. 7 en 8 Hyp.W.
3 beginselen
- De goederen van de schuldenaar zijn het gemeenschappelijk onderpand van alle schuldeisers
- Alle goederen van de schuldenaar dienen als waarborg voor zijn verbintenissen
- Schuldeisers worden op gelijke wijze behandeld bij de verdeling, tenzij er wettelijke redenen
van voorrang bestaan
§ 2. HET VERMOGEN ALS GEMEENSCHAPPELIJK ONDERPAND
Persoonlijke gehoudenheid en gehoudenheid “propter rem”. Artikel 7 Hyp.W.
Een uitzondering op deze algemene regel is de gehoudenheid “propter rem”. Een schuldenaar kan
ook gehouden zijn “tot een welbepaalde zaak” in plaats van zich te verbinden met zijn hele
vermogen. Dit impliceert dat een schuldeiser in dat geval zijn verhaalsrecht enkel kan uitoefenen op
de specifieke zaak waarop de verbintenis betrekking heeft (Vb. verbintenis van een zakelijke borg of
de gehoudenheid van de derde bezitter van een gehypothekeerd onroerend goed).
Beperkingen aan het verhaalsrecht van de schuldeisers: een bepaald deel van het vermogen wordt
uitgesloten van het algemeen verhaalsrecht van de schuldeisers. Dit is mogelijk en hierbij wordt een
onderscheid gemaakt tussen wettelijke beperkingen en contractuele beperkingen.
- Wettelijke beperkingen (goederen onbeslagbaar verklaren): art. 1408 Ger.W., art. 16 Faill.W.
- Contractuele beperkingen: bepaalde voorwaarden of bepaalde periode. Geldig maar door
relativiteit verbintenissen verbindt dit enkel de partijen.
Maar opgelet: Wat de schuldeiser niet is toegestaan, kan ook niet worden toegestaan aan
zijn eigen schuldeisers of zijn rechtsverkrijgers.
§ 3. HET VERHAALSRECHT VAN DE SCHULDEISERS
Aard van het verhaalsrecht: Het vermogen dient als gemeenschappelijk onderpand voor de
schuldeisers. De term “gemeenschappelijk onderpand” verwijst naar een “pandrecht”. De schuldeiser
heeft geen zakelijk recht op het vermogen van zijn schuldeiser. Toch krijgt het verhaalsrecht een
zakenrechtelijke dimensie, eenmaal het verhaalsrecht wordt uitgeoefend. (= 'sluimerend' pandrecht).
Hoe wordt het verhaalsrecht uitgeoefend? Er bestaan verschillende mogelijkheden om zijn
verhaalsrecht uit te oefenen. Deze mogelijkheden verschillen naargelang men al dan niet beschikt
over een bepaalde zekerheid. Hierna volgt bij wijze van voorbeeld een opsomming van een aantal
mogelijkheden die later in de cursus uitgebreid aan bod komen:
- beslag (bewarend – uitvoerend beslag);
- faillissement (collectief beslag ten behoeve van alle schuldeisers);
- pandverzilvering (een pandhouder kan zijn pand ten gelde maken);
- uitoefening rechtstreekse vordering (vb. onderaannemer – bouwheer)
AFDELING 3. HET VERMOGEN ALS VERHAALSOBJECT
§ 1. BASISPRINCIPES BETREFFENDE DE WIJZE WAAROP HET VERHAALSRECHT WORDT UITGEOEFEND
Welk vermogen dient als verhaalsobject voor de schuldeisers? De schuldeiser kan slechts zijn
verhaalsrecht uitoefenen op het vermogen zoals dat bestaat op het ogenblik van de uitoefening van
14

het verhaalsrecht. Dan wordt het vermogen immers gefixeerd. Het vermogen is immers niet statisch,
er is sprake van een wisselende onbeperkte zakelijke subrogatie.
Schuldeisers zijn in beginsel gebonden door deze wijzigingen in het vermogen van de schuldenaar.
Dit op voorwaarde dat deze tegenwerpelijk zijn en dat er geen sprake is van bedrieglijke benadeling.
Schuldeisers moeten het vermogen nemen in de staat waarin het zich bevindt: ze moeten alle
zakelijke rechten die hierop zijn gevestigd, alle modaliteiten verbonden aan het eigendomsrecht van
de schuldenaar en alle voorwaarden verbonden aan de schuldvorderingen die de schuldenaar zelf
heeft, respecteren.
Bescherming van het vermogen. Schuldeisers kunnen in bepaalde omstandigheden wel maatregelen
nemen om het wisselend karakter van het vermogen te beperken.
- Preventieve maatregelen zorgen ervoor dat het vermogen behouden wordt in een bepaalde
toestand. Deze maatregelen zijn erop gericht om (tijdelijk) vermogensveranderingen te
beperken. Bv. bewarende maatregelen zoals bewarend beslag of contractuele beperkingen
- Curatieve maatregelen zijn maatregelen die een schuldeiser kan nemen om het vermogen
van de schuldenaar waarop hij verhaal kan uitoefenen, te vergroten. Hierna bespreken we
twee toepassingen: de zijdelingse vordering en de pauliaanse vordering.
De zijdelingse vordering wordt geregeld in art. 1166 B.W. De schuldeiser handelt in eigen naam, maar
wel voor rekening van zijn schuldenaar. Dit betekent ook dat de opbrengst van de zijdelingse
vordering in beginsel in het vermogen van de schuldenaar terechtkomt, en niet naar de vorderende
schuldeiser gaat. De vorderende schuldeiser heeft ook geen voorrangsrecht op deze opbrengst.
De pauliaanse vordering (actio pauliana) wordt geregeld in art. 1167 B.W. Er bestaat tevens een
variant, de faillissementspauliana (zie verder).
Voor de gemeenrechtelijke pauliaanse vordering is vereist dat
- de schuldvordering van de schuldeiser dateert van voor het ogenblik waarop de
aangevochten handeling werd gesteld;
- de schuldvordering van de schuldeiser in beginsel opeisbaar is op het ogenblik dat hij de
pauliaanse vordering instelt;
- het vermogen van de schuldenaar verminderd is (verarming)
- er sprake is van een bedrieglijke handeling door de schuldenaar en de eventuele derde partij
die betrokken is bij de aangevochten rechtshandeling op voorwaarde dat deze in hoofde van
de derde ten bezwarende titel gebeurde.
Wanneer de pauliaanse vordering slaagt, zal de aangevochten rechtshandeling niet tegenstelbaar zijn
aan de vorderende schuldeiser (de rechtshandeling is dus wel geldig). De pauliaanse vordering heeft
slechts relatieve werking (gevolg kan enkel worden ingeroepen door de vorderende schuldeiser)
Misbruik bij de uitoefening van verhaalsrechten en zekerheidsrechten.
1. In de verhouding tot de schuldenaar
Hier speelt de vraag of een schuldeiser een onroerend goed (waarde 100.000 euro) in beslag mag
nemen en laten verkopen om een schuldvordering van 5.000 euro te voldoen. Het uitgangspunt is
dat de schuldeiser de vrije keuze heeft over de goederen die hij wenst uit te winnen en welke
zekerheidsrechten hij wil aanwenden. Maar het wordt begrensd door de theorie van het
rechtsmisbruik, (= wanneer de keuze van de schuldeiser een onevenredig nadeel berokkent aan de
schuldenaar of de zekerheidsteller in vergelijking met het voordeel van de schuldeiser). Het mag ook
nooit een verrijking opleveren voor de schuldeiser.
15

2. In verhouding tot derden
Hier speelt vooral de vraag of de schuldeiser de belangen van andere schuldeisers moet voorop
stellen bij het uitoefenen van zijn verhaalsrecht. Deze problematiek wordt beheerst door de
zorgvuldigheidsnorm (art. 1382 BW). Dus steeds kiezen voor de meest voordelige manier.
§ 2. ONVERDEELDHEID EN GEMEENSCHAP
Het is mogelijk dat een schuldenaar mede-eigenaar of deelgenoot is. Wanneer er sprake is van
eenvoudige onverdeeldheid, kan de schuldeiser steeds beslag leggen op het aandeel van de
schuldenaar in de onverdeeldheid. De verdere uitwinning kan echter slechts plaatsvinden nadat het
goed verdeeld is. Zie ook artikel 815 B.W.
Wanneer er sprake is van een gemeenschappelijk vermogen, is een verdeling op vordering van de
schuldeisers niet mogelijk. Vb. huwelijksgemeenschap en de maatschap. Hier kunnen
verhaalsrechten slechts uitgeoefend worden op het ogenblik dat de gemeenschap wordt ontbonden.
§ 3. GOEDEREN VAN DERDEN
De goederen behoren schijnbaar toe aan de schuldenaar, maar in werkelijkheid is iemand anders
eigenaar van deze goederen. Zij maken geen deel uit van het vermogen van de schuldenaar en
behoren bijgevolg niet tot het gemeenschappelijk onderpand van de schuldeisers.
Voor lichamelijke roerende goederen: zie art. 2279 BW. Kan immers ingeroepen worden als
bewijsregel.
Goederen van de schuldenaar die zich bij derden bevinden, behoren uiteraard wel tot het vermogen
van de schuldenaar, zodat verhaal hierop mogelijk is (zie art. 1503 Ger.W.).
AFDELING 4. OVERDRACHT VAN GOEDEREN EN PUBLICITEIT (LES 2)
§ 1. OVERZICHT VAN DE ALGEMENE REGELS
A. De overdracht van lichamelijk roerende goederen
Totstandkoming: overdracht door wilsovereenstemming tussen de betrokken partijen
Tegenstelbaarheid: tegenstelbaar door wilsovereenstemming MAAR ‘bezit geldt als titel’ (art. 2279
BW) We kunnen stellen dat bezit geldt als publiciteit, indien de derde te goeder trouw is.
B. De overdracht van schuldvorderingen (= cessie van schuldvordering)
Totstandkoming: door wilsovereenstemming tussen de betrokken partijen
Tegenstelbaarheid: door de wilsovereenstemming is deze overdracht in beginsel tegenstelbaar aan
derden - zie art. 1690, § 1, lid 1 B.W. = vormvrije cessie
Hierop bestaat echter een uitzondering: art. 1690, § 1, lid 2-4 B.W.: op de hoogte brengen
(gecedeerde SA en bepaalde derden met concurrerende rechten)
Regel: datum van kennisgeving aan schuldenaar of erkenning door schuldenaar (van recht van derde)
16

Bij conflicten tussen derden met een concurrent recht geldt de anterioriteitsregel (voorwaarde van
de ter goeder trouw). Ook toepasselijk op andere gevallen? Discussie maar best wel per analogie.
SE A schuldvordering SA B
overdrager gecedeerde SA
cedent
Cessie
= overdracht eigendom schuldvordering
C. De overdracht van onroerende goederen
C = nieuwe SE
overnemer
cessionaris
Totstandkoming: overdracht door wilsovereenstemming tussen de betrokken partijen
Tegenstelbaarheid: publiciteitsvereiste => Art. 1 Hyp.W.: overschrijving in hypotheekregister
De overschrijving nader bekeken.:
1. Rechtsgevolg: de overschrijving maakt de overgeschreven akte tegenwerpelijk aan alle derden die
een conflicterend recht (tav koper:zakelijk (zekerheids)recht of gerealiseerd vorderingsrecht)
hebben, maar te goeder trouw zijn
2. Welke akten worden overgeschreven? Art. 1 Hyp.W.
3. Vorm van de over te schrijven «akten»? Art. 2 Hyp.W.
§ 2. DE HYPOTHECAIRE INRICHTING – HYPOTHEEKREGISTERS
De hypotheekregisters verschaffen informatie m.b.t. transacties betreffende onroerende goederen.
Kenmerken van hypothecair systeem:
- Persoonsgebonden: opzoeking op naam van eigenaar
- Negatief systeem: enkel registratie, geen geldigheid
- Lacuneus systeem: niet voor overdrachten na erfopvolging
Drie vormen van hypothecaire publiciteit
1. Overschrijving: art. 1 en 2 Hyp.W. – overdracht van zakelijke onroerende rechten
2. Inschrijving: onroerende voorrechten (art. 27-40 Hyp.W.) en hypotheken (art. 82-91
Hyp.W.) Goede trouw-begrip speelt hier niet.Beperkt in tijd geldig: 30 jaar.
3. Kant- of randmelding: art. 3-5 en art. 84 e.v. Hyp.W.: actualisering
17

HOOFDSTUK II. SAMENLOOP
In dit hoofdstuk wordt het begrip samenloop toegelicht en geïllustreerd aan de hand van
verschillende insolventieprocedures.
AFDELING 1 BEGRIP EN GEVOLGEN
§1. HET BEGRIP SAMENLOOP
In essentie verwijst samenloop naar een situatie die ontstaat wanneer meerdere schuldeisers
gelijktijdig aanspraken doen gelden op het vermogen (of een gedeelte ervan) van hun
gemeenschappelijke schuldenaar. Samenloop ontstaat dus niet louter door het bestaan van
concurrerende schuldvorderingen, maar wel door gelijktijdige executie ervan. Het speelt geen rol of
het vermogen van de SA al dan niet toereikend is voor de verschillende aanspraken.
§ 2. DE BASISPRINCIPES VAN SAMENLOOP
Er gelden twee basisprincipes in een situatie van samenloop:
1) Gelijkheidsbeginsel: (="paritas creditorum”): art. 8 Hyp.W. Dit wordt toegepast zodra
samenloop ontstaat. Vóór een situatie van samenloop kan een schuldenaar dus zonder
probleem zijn schuldeisers ongelijk behandelen. Dit is een belangrijk
beschermingsmechanisme voor de schuldeisers. Het werd als één van de fundamenten
beschouwd van het insolventierecht. Er bestaan echter veel uitzonderingen op door de
toename van allerlei zekerheidsrechten. Vaak zal de gelijke behandeling van de schuldeisers
dus de facto slechts residuair worden toegepast. Tegenwoordig niet meer van OO geacht.
Je kan je eigen positie als schuldeiser achterstellen tav anderen (toegelaten) of je eigen
positie als schuldeiser verbeteren (conventionele zekerheidsmechanismen: discussie)
2) Fixatiebeginsel: De rechten van de schuldeisers worden in hun onderlinge verhouding
onherroepelijk vastgelegd ("gefixeerd"), d.w.z. dat een schuldeiser zijn (zekerheids)positie
niet meer op een aan anderen tegenstelbare wijze mag versterken.
! Het fixatiebeginsel geldt tav de rechten van de SE’s, niet het vermogen van de schuldenaar.
AFDELING 2. SOORTEN SAMENLOOP
Er is sprake van feitelijke samenloop wanneer er gelijktijdig concurrente aanspraken worden
geformuleerd door meerdere schuldeisers (Bv. beslagprocedure(s) met verschillende SE’s)
In bepaalde gevallen ontstaat samenloop van rechtswege, wanneer een bepaalde procedure wordt
ingeleid. Slechts feitelijke samenloop wanneer er effectief verschillende schuldeisers opkomen. (Bv.
Faillissement)
Kleine samenloop: wann de bewindvoerder de verplichting heeft om actief bepaalde categorieën
schuldeisers op te sporen om de kans te geven tussen te komen in procedure (Bv. Art. 1627 GerW)
Grote samenloop: wanneer de bewindvoerder de verplichting heeft om actief alle potentiële
schuldeisers op te sporen om de kans te geven tussen te komen in de procedure (Bv. Faillissement)
18

AFDELING 3. SAMENLOOP BIJ INSOLVENTIEPROCEDURES
Hoewel er bij de meeste insolventieprocedures sprake is van samenloop, bestaan er onderlinge
verschillen tussen de insolventieprocedures.
§ 1. FAILLISSEMENT
Wat: een collectief beslag ten voordele van de gezamenlijke schuldeisers van de schuldenaar met het
oog op de betaling van de schulden op voet van gelijkheid van de schuldeisers (zie Faill.W.)
Samenloop: op uur nul van de dag waarop faillissement werd uitgesproken
Wie:
- Bewindvoerder: Curator
- Samenlopende of concurrente schuldeisers: schuldeisers die betrokken zijn in de samenloop
- Separatisten: schuldeisers met hypotheek, pand of bijzonder voorrecht
- Eigenaars kunnen hun goed in beginsel revindiceren (vw!)
- Schuldeisers IN de boedel: schuldeisers met een algemeen voorrecht en gewone schuldeisers
- Schuldeisers VAN de boedel: boedelschulden
Vermogen: buitenbezitstelling van het vermogen van de schuldenaar (art. 16 Faill.W.)
Kenmerken:
- Executiemaatregelen opgeschort (tijdelijk tav de separatisten (art. 24-26 en 100 Faill.W.)
- Interesten houden op te lopen: art. 23 Faill.W.
- Termijnschulden worden opeisbaar: art. 22 Faill.W.
SCHEMA FAILLISSEMENTSBOEDEL
Subboedel
separatisten
- Hyp. SE
- Pandhoudende
SE
- Bijz.
bevoorrechte SE
Actief boedel
Eigenaars van goederen
die zich bij SA bevinden
Passief boedel
SE’s IN de boedel
=
Algemeen
bevoorrechte SE’s
gewone of chirografaire
SE’s
SE’s VAN de
boedel
19

§ 2. BESLAG (DEEL V GER.W.)
Wat: Een ambtshandeling van de gerechtsdeurwaarder waarin hij aan de schuldenaar aanzegt en
aanwijst welke vermogensbestanddelen van de schuldenaar zullen dienen tot delging van de schuld
Samenloop ontstaat wanneer meerdere schuldeisers beslag leggen of verzet doen tegen beslag
Let wel: beslag creëert geen voorrang !
Wie:
- Beslag op roerend goed = evenredige verdeling. Art. 1627 e.v. Ger.W.
- Beslag op onroerend goed = rangregeling door een notaris. Art. 1639 e.v. Ger.W.
Vermogen: (relatieve) buitenbezitstelling van één of meer welbepaalde goederen
Kenmerken:
- Executierechten niet opgeschort
- Interest niet opgeschort
- In beginsel enkel beslag mogelijk, indien schuldvordering opeisbaar is (art. 1415 Ger.W.)
§ 3. GERECHTELIJKE REORGANISATIE (WCO)
Wat: een procedure gericht op het herstel van de financiële moeilijkheden van een onderneming.
Samenloop: in beginsel GEEN samenloop door opening van de procedure MAAR art. 66 W.C.O.
Wie: In beginsel geen bewindvoerder, uitzondering art. 28 W.C.O. & art. 60 W.C.O.
Vermogen: geen buitenbezitstelling (uitz. art. 28 W.C.O. en overdracht onder gerechtelijk gezag)
Kenmerken:
- Executierechten opgeschort: zie art. 2 en art. 30 W.C.O.
- Interest niet opgeschort
- Termijnschulden worden niet opeisbaar
§ 4. COLLECTIEVE SCHULDENREGELING
Wat: Een procedure voor particulieren die financiële problemen hebben en hun schulden niet langer
kunnen betalen. (Zie art. 1675/2 tot 1675/19 Ger.W.)
Samenloop: de beschikking van de rechter (art. 1675/7 § 1 Ger.W.)
Wie: bewindvoerder = schuldbemiddelaar
Vermogen: Alle handelingen van normaal vermogensbeheer blijven mogelijk (art. 1675/7 § 3 Ger.W.)
Kenmerken:
- Executierechten opgeschort (art. 1675/7, §1 en § 2 Ger.W.)
- Interest opgeschort voor ALLE schuldeisers (art. 1675/7, § 1 Ger.W.)
- Termijnschulden worden niet opeisbaar
20

§ 5. ONTBINDING EN VEREFFENING VAN VENNOOTSCHAPPEN
Wat: door ontbinding en vereffening wordt een einde gesteld aan de venn. ( art. 182-196 W. Venn.)
Samenloop: ogenblik van het ontbindingsbesluit (cassatierechtspraak op basis van art. 190 W.Venn.)
Wie: bewindvoerder = vereffenaar
Vermogen: buitenbezitstelling - doelgebonden vermogen gericht op de vereffening
Kenmerken:
- Executierechten niet opgeschort, tenzij schending gelijkheidsbeginsel
- Interest opgeschort
- Termijnschulden worden niet opeisbaar
PROCEDURE KENMERKEN
Executierechten van de schuldeisers
Interest
Opeisbaarheid termijnschulden
Faillissement 1. Executierechten (tijdelijk) opgeschort
2. Interest opgeschort t.a.v. de boedel
3. Opeisbaarheid termijnschulden
Beslag 1. Executierechten niet opgeschort
2. Interest niet opgeschort
Gerechtelijke
reorganisatie
Collectieve
schuldenregeling
3. In beginsel enkel beslag mogelijk op grond van opeisbare schuldvordering
1. Executierechten opgeschort voor alle schuldeisers in de opschorting
2. Interest niet opgeschort
3. Termijnschulden niet opeisbaar
1. Executierechten opgeschort
2. Interest opgeschort
3. Termijnschulden niet opeisbaar
Vereffening vennootschap 1. Executierechten niet opgeschort, mits respect voor gelijkheidsbeginsel
2. Interest opgeschort t.a.v. de boedel
3. Termijnschulden niet opeisbaar
AFDELING 4. OPEENVOLGENDE SITUATIES VAN SAMENLOOP
Het is mogelijk dat er verschillende situaties van samenloop elkaar opvolgen. We kunnen twee pistes
onderscheiden:
1) Kleine samenloop gevolgd door grote samenloop.
Bv. beslag gevolgd door een faillissement of een collectieve schuldenregeling.
Indien de beslagprocedure volledig voltooid is, zal deze geen effect meer kunnen hebben op de
daaropvolgende grote samenloop.
Wanneer het beslag niet voltooid is voor de grote samenloop, zullen de gevolgen van het beslag wel
doorwerken:
21

- relativiteit van onbeschikbaarheid door beslag: het beslag geldt enkel ten voordele van de
schuldeisers die beslag hebben gelegd of verzet hebben
- de niet-verdeelde opbrengst uit de beslagprocedure zal moeten worden overgedragen naar
de grote samenloop (zie derdenbeslag gevolgd door faillissement - Cass. 23 april 2010)
2) Grote samenloop gevolgd door grote samenloop
Bv. een vereffening van een vennootschap gevolgd door het faillissement van deze vennootschap.
In deze situatie speelt het fixatiebeginsel vanaf het ogenblik van de eerste situatie van samenloop, de
rechten van de schuldeisers worden vastgelegd en die kunnen niet meer worden aangetast.
Het is wel van belang om steeds de verschillende vormen van samenloop te onderscheiden, want
vaak gelden er binnen elke procedure van samenloop technisch andere regels (vb. stel vereffening
gevolgd door faillissement: boedelschulden binnen de vereffening, worden niet noodzakelijk
boedelschulden binnen het faillissement. Maar let op: art. 37 WCO is uitzondering)
22

DEEL II. ZEKERHEIDSRECHTEN (Les 3)
HOOFDSTUK I. TOELICHTING BIJ HET BEGRIP ZEKERHEIDSRECHTEN
AFDELING 1. DEFINITIE, DOEL EN KENMERKEN
Definitie: Zekerheidsrechten zijn alle juridische mechanismen die erop gericht zijn om de betaling
van de schuldvordering van de schuldeiser veilig te stellen, ongeacht hun aard of hun doelstelling
Doel: ontsnappen aan één of meerdere nadelige gevolgen van de art. 7 en 8 Hyp.W., hetzij door de
samenloop te vermijden, hetzij in geval van samenloop een bevoorrechte positie te verwerven, hetzij
door in te grijpen in de bestuursbevoegdheid van de debiteur
Zekerheidsrechten kunnen voortvloeien uit de wet of uit een overeenkomst.
Let op: onderscheid met
- “zekerheidsrechten geregeld in de wet”: d.w.z. alle zekerheidsrechten die een wettelijke
regeling hebben
- “nieuwe” zekerheidsrechten": d.w.z. alle zekerheidsrechten die niet geregeld zijn bij wet en
ontstaan door overeenkomsten die partijen hebben gesloten
Kenmerken zekerheidsovereenkomsten:
- Accessoire of bijkomende overeenkomst - hangt af van hoofdovereenkomst
- Ondergeschikte of subsidiaire overeenkomst - krijgt slechts uitwerking wanneer
hoofdovereenkomst niet wordt voldaan
- Publiciteit - omwille van de tegenstelbaarheid en de derdenbescherming
- Eenzijdige overeenkomst (of eenzijdige wilsverklaring) - prestatie van zekerheidssteller
AFDELING 2. TYPOLOGIE
§ 1. VOORSTEL TOT CATALOGERING
Klassieke tweedeling tussen zakelijke (tav zaak, bv. pand) en persoonlijke (tav persoon, bv. borg)
zekerheidsrechten
Explosie van nieuwe zekerheidsrechten > Uiterst versnipperd beeld > rechtsonzekerheid
Bevoegdheid van partijen om op grond van het beginsel van de wilsautonomie naar believen nieuwe
zekerheidsrechten te creëren - hoever kan men hierin gaan?
§ 2. PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN
Bij persoonlijke zekerheden gaat het steeds om de "persoonlijke gehoudenheid" als zekerheid
Twee soorten
1. Positie van schuldeiser wordt versterkt door aan de samenloop te ontsnappen via mogelijkheid om
vermogen van een derde aan te spreken. Vb. borgtocht, garantie, solidariteit
Er bestaan verschillende gradaties in verbondenheid van de derde. Meestal contractueel, soms
wettelijk. (vb. rechtstreekse vordering)
23