125 grote Liefdes… - Vereniging Rembrandt

tweede fase, na de eerste wereldoorlog,
wordt gekenmerkt door het verlangen
naar kunst boven erfgoed. Het gaat
nu om kunst zonder meer, nederlands
of niet, en het is duidelijk dat er een
nieuwe generatie aan het roer staat. De
Vereniging rembrandt wijzigt dan in die
zin haar statuten, en steunt bijvoorbeeld
de aankoop van een fantastisch portret
van goya, van een Fra angelico, of ook
van de prachtigste aziatische kunst. Maar
helaas blijkt de overheid al gauw niet veel
te voelen voor die internationale tendenzen,
en het lukt de Vereniging niet om
haar nieuwe geluid geheel alleen door te
zetten. Dus bleef het rijksmuseum wat
de schilderkunst betreft een nationale
aangelegenheid, met een enkel verdwaald
meesterwerk van elders dat nog aan die
bredere ambitie van destijds herinnert. De
derde toevoeging aan de oorspronkelijke
agenda van de Vereniging is de aandacht
voor moderne kunst vanaf de jaren ’50.
6 Vereniging reMBranDt naJaar 2007
Het Van abbemuseum verwerft dan bijvoorbeeld
met steun van de Vereniging
de Hommage à Apollinaire van Chagall,
en het stedelijk Museum in amsterdam
La perruche et la sirène van Matisse.
Vóór de oorlog zou steun aan dergelijke
hedendaagse en ook nog buitenlandse
werken ondenkbaar zijn geweest. Ook
hier is duidelijk de hand van een nieuwe
generatie te herkennen. in het museum,
en bij de Vereniging. nieuw is in deze
tijd ook de sterk toenemende steun aan
kunstaankopen van middelgrote stedelijke
en provinciale musea. Hun beleid om zich
naast hun cultuurhistorische taak meer
op kunst te richten is door de Vereniging
rembrandt bepaald gestimuleerd.’
Hoe laat je die verwervingsgeschiedenis
zien?
‘Dat is nog niet zo eenvoudig, omdat
er niet alleen een verhaal moet worden
verteld maar ook een esthetisch verant-
woorde tentoonstelling moet komen van
de meest uiteenlopende voorwerpen,
variërend van schilderijen en werken
op papier, beeldhouwwerk, glas en
ceramiek, een enkel meubel en zelfs
speelgoed. en dat alles ook nog uit een
tijdvak van meer dan duizend jaar, uit
Oost en west. gelukkig verzorgt wim
Crouwel de vormgeving, dus het zal heel
mooi worden. er zullen vijf grote groepen
komen, verdeeld over vijf ruimtes
die in elkaar overlopen. De eerste groep
geeft een idee van de breedte en kwaliteit
van de kunst die in de afgelopen
125 jaar met steun van de Vereniging
rembrandt is gekocht. Daarvan zou je als
voorbeeld De liefdesbrief van Vermeer
uit het rijksmuseum kunnen noemen.
Die is overigens ook het beeldmerk
voor de tentoonstelling en voor de hele
lustrumviering. Het tweede cluster zou
‘behoud en terugkeer’ kunnen heten, en
is gebaseerd op de oorspronkelijke doelstelling
van de Vereniging rembrandt.
Daar vinden we dus zo’n grote steen
uit het Mauritshuis, of De roeping van
Mattheus van ter Brugghen, teruggebracht
naar utrecht. Dan volgt een cluster
waarin enkele van die internationale
aankopen uit het interbellum zijn te zien,
met Don Ramón Satué van goya als niet
te evenaren hoogtepunt. Vervolgens
komen de aankopen op het gebied van
de moderne kunst, zoals La perruche
et la sirène van Matisse en twee grote
werken van De kooning. Het vijfde en
laatste cluster zal tenslotte een keuze van
aanwinsten uit de laatste tien jaar laten
zien. Daar kan de bezoeker zien welke
criteria de Vereniging rembrandt in de
periode 1998-2008 heeft gehanteerd
bij haar steunverlening – over de hele
breedte, van erfgoed tot eigentijds. Laat
ik hier Meats van Oldenburg uit Museum
Boijmans Van Beuningen als een sprekend
recent voorbeeld noemen. ik heb in
totaal 125 kunstwerken, stuk voor stuk
topwerken, geselecteerd uit meer dan
dertig verschillende musea. Dat is een
fractie van de meer dan 1500 aankopen
die de Vereniging heeft gesteund, en van
de duizenden kunstwerken die achter die
De liefdesbrief van
Vermeer uit het
rijksmuseum zal een
van de topstukken
zijn op de tentoonstelling
‘125 grote
Liefdes…. met steun
van de Vereniging
rembrandt’, en tevens
het beeldmerk voor
alle lustrumactiviteiten.