2008-01 inhoud - VNO-NCW West

PLATFORM
VNO NCW West
FORUM VOOR WERKGEVERS IN NOORD- EN ZUID-HOLLAND jaargang 4 februari 2008 Nr. 1
Kennismaken met nieuwe
voorzitter VNO-NCW West
Priva, vooruitstrevend familiebedrijf

inhoud
Opmerkelijk/colofon
Bedrijvenjournaal
Interview
René Klawer kent de regio
door en door
Column
Zonder bedrijventerreinen
geen groei
Reacties
Bedrijventerreinen
In the picture
Kustversterking
Profiel
Meiny Prins en Priva
Thema
RijnGouwe
Geïnspireerd door …
Tini van de Wetering
over bloemsierkunst
VNO-NCW West
in de regio
Tips voor leden
5
6
8
13
15
17
19
22
25
27
33
Agenda/nieuwe leden 34
Kennismaken
De regio noemt hij liever Holland dan
West, een langgerekt eiland voor de
kust ziet hij wel zitten, evenals werkgelegenheidsmakelaars.
Amsterdam is
zijn favoriete stad, hij houdt van reizen
en is lid van het herengezelschap
de ‘Dodo’s’. Een kennismaking met de
nieuwe voorzitter René Klawer.
RijnGouwe
De economie in Midden-Holland, met
centraal gelegen stad Gouda, ontwikkelt
zich voorspoedig. Daardoor worden
structurele problemen, zoals de slechte
bereikbaarheid en het gebrek aan
personeel, vaker voelbaar. VNO-NCW
RijnGouwe en haar voorzitter Kaspar
Karssen pakken de problemen aan.
P L A T F O R M februari 2008
Duurzaam
In de toekomst wordt veruit het
meeste voedsel in kassen geproduceerd,
meent Meiny Prins, directeur
van het familiebedrijf Priva in De Lier.
“Het is namelijk de enige manier om
een duurzaam, gesloten systeem van
energie en water op te zetten.” Priva
is gespecialiseerd in klimaatbeheer
van gebouwen en kassen.
Geïnspireerd door Japan
Japanse bloemsierkunst richt zich op
het creëren van ruimte met behulp
van een wiskundig gradensysteem.
Voor Tini van de Wetering, lid van
VNO-NCW Rotterdam, is het een hobby
die energie geeft. “Een vorm van
meditatie.”
3

opmerkelijk in de regio
Eerst bewegen,
dan bouwen
Tweede Kamerleden werden eind vorig jaar bestookt met
brandbrieven, hoogstpersoonlijk ondertekend door directeuren
van grote bedrijven. Een lobbyactie van VNO-NCW
Rijnland. De Rijnlandroute ontbrak namelijk in het MIRT,
het infrastructuurprogramma van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. Onvoorstelbaar maar waar.
Voor de aanleg van de Rijnlandroute, een nieuwe weg
van Katwijk naar de A44 en vervolgens naar de A4,
strijdt het bedrijfsleven al jaren lang. De weg is broodnodig
om de bereikbaarheid van de regio te verbeteren.
De capaciteit van de infrastructuur schiet ernstig te kort
en dat zal door alle woningbouwplannen alleen maar
erger worden. ‘Eerst bewegen, dan bouwen’, vinden de
ondernemers.
De brieven van Dolf Beuk, Mariëtte Barnhoorn, Stephan
Stokkermans, Jaap de Mol, Arjen Vels, Pedro Tetteroo,
Colofon
Platform wordt periodiek
uitgegeven door VNO-NCW West in
samenwerking met Media Business
Press. VNO-NCW West is de
regionale werkgeversorganisatie
voor Noord- en Zuid-Holland.
Ze behartigt de collectieve
belangen voor het bedrijfsleven
en biedt de aangesloten werkgevers
een netwerk.
P L A T F O R M februari 2008
VNO-NCW West
Postbus 93073
2509 AB Den Haag
T 070 349 08 10
E info@vno-ncwwest.nl
www.vno-ncwwest.nl
Info lidmaatschap:
Anita Zeilstra
T 070 349 08 12
E zeilstra@vno-ncwwest.nl
Henk Oostingh, Aad de Jong en Jan Versteegh maakten
indruk. Zij vertegenwoordigen bedrijven van formaat,
respectievelijk Koninklijke Beuk (personenvervoer), Luba
Groep (personele diensten), Grand Hotel Huis ter Duin,
FloraHolland (bloemenveiling), EnergiQ Groep (installatie),
Centocor (biofarmacie), Oostingh Staalbouw,
Ouwehand’s Rederij en Visverwerking en TeekensKarstens
advocaten en notarissen. Samen creëren zij werkgelegenheid
voor ruim drieduizend medewerkers.
Tijdens de behandeling van het MIRT in de Tweede
Kamer trokken de volksvertegenwoordigers stevig van
leer. Hierdoor werd niet alleen de Rijnlandroute in het
MIRT opgenomen, maar beloofde minister Eurlings ook
een integraal investeringsplan voor de gehele regio.
Kortom, een succesvolle lobby.
Media Business Press
Postbus 8632
3009 AP Rotterdam
T 010 289 40 75
E info@mbp.nl
www.mbp.nl
Hoofdredactie
Annemarie van Oorschot
VNO-NCW West
Teksten en eindredactie
VNO-NCW West
Media Business Press
Opmaak
Thieme MediaCenter
Rotterdam
Druk
Thieme Media Services
Advertentie-exploitatie
Media Sales Support
Bart Tiemens
T 0598 42 36 63
M 06 51 34 58 70
E b.tiemens@planet.nl
Coverfoto
Michel Porro
5

6
Tekst: Lisette Eindhoven
Bedrijvenjournaal
Zuid-Kennemerland
Slim hersengebruik
Gratis hersenoefeningen doen? Dat kan
op de website www.neurocampus.nl.
De site werd in oktober 2007 gelanceerd
en sinds die tijd zijn er al honderdduizend
bezoekers geregistreerd.
Doelgroep: mensen tussen de 50 en
65 jaar.
Rijnland
Nieuwe logistiek FloraHolland
In 2000 verwoordde de toenmalige Bloemenveiling
Flora in Rijnsburg, sinds 2002 onderdeel van Flora-
Holland, haar visie voor de periode tot 2020. Groei van
de marktplaats was het kernbegrip. Daarvoor was uitbreiding
en vooral verbetering van het veilingcomplex
wenselijk. Onlangs kwam een volledige herschikking
van alle logistieke processen gereed, het Logistiek Plan
Rijnsburg (LPR).
“Onze logistieke processen zijn weer up-to-date”, aldus
vestigingsmanager Jaap de Mol. “We kunnen veilingwagens
met producten volledig volgen. Maar nog belangrijker is
dat we producten die onze klanten op onze veilingklokken
kopen, betrouwbaar en snel kunnen afleveren. Ongeacht
de veilingklok, de distributieduur is altijd gelijk. Aan de
uitvoering van het LPR ging veel voorbereiding vooraf. We
Robert Bolhuis, directeur van het
Haarlemse marketingbedrijf BASIS
Communicatie, heeft Neurocampus
ontwikkeld: “Om op deze manier,
via een website zonder banners, aan
marketing te doen voor de doelgroep
van 50 tot 65 jaar is helemaal nieuw.”
Neurocampus ziet er uit als
een studentencampus. Op de
site kan de bezoeker kiezen
uit vier ‘faculteiten’: taal,
inzicht, geheugen en rekenen.
Bolhuis: “In de paviljoens
van sponsors Menzis,
Pharos Reizen, Fortis ASR
en ECI kunnen bezoekers
hersenoefeningen doen en
zelfs prijzen winnen. Het is
niet alleen innovatief dat
we klanten benaderen via
de inhoud, maar het is ook
uniek dat we met vier sponsors
samenwerken.”
Er is geen campagne geweest,
toch groeit het aantal bezoekers
razendsnel.“Mensen geven het aan
elkaar door en blijven terugkomen,
want er staan steeds weer nieuwe
oefeningen op de site.” Tijdens de
ontwikkelingsfase is veel contact
geweest met onder meer TNO en de
Hersenstichting om tot goed onderbouwde
oefeningen te komen. De
navigatie is intuïtief, door de muis
over het scherm te bewegen. “Ook dit
is nieuw,” vertelt Bolhuis enthousiast.
“Op Neurocampus doen we ervaring
op met deze ‘emotionele’ manier van
navigeren.”
www.neurocampus.nl
Doorbraak
Beroepsgroep
waarin vrouwen
meer verdienen
dan mannen:
advocatuur
hebben bij andere vestigingen van Geldt voorlopig nog uitsluitend voor
FloraHolland gekeken, maar ook bij twintigers. Verschil in beloning is nog
de bagageafhandeling op Schiphol.”
geen euro per uur.
Het nieuwe LPR betekende onder Bron: Vivant, winter 2007/2008.
meer de bouw van een geheel
nieuwe verdiepingsvloer van
45.000 vierkante meter. Heel ingrijpend verbouwen en
toch dagelijks veilen en afleveren. Daar is De Mol trots op.
“In de directe omgeving van je werkprocessen een nieuwe
verdiepingsvloer aanleggen, compleet met liften en kettingbanen
en een groot deel van het dak vernieuwen, dat
is op zichzelf al een ingewikkeld bouwproces. Tegelijkertijd
in hetzelfde gebouw elke dag gemiddeld 4.000 wagens met
bloemen en planten verwerken, is een topprestatie.”
Innovatief is de sorteerinstallatie, waarmee de stapelwagens
volledig geautomatiseerd worden gesorteerd. 14 februari
2008, precies 96 jaar nadat de veiling in Rijnsburg werd
opgericht, wordt het LPR officieel opgeleverd.
www.floraholland.com

Uitwisseling met Arabische wereld
Al zestig jaar is AIESEC het internationale platform
voor universitaire studenten. Jonge mensen leren hun
eigen potentieel kennen en dit verder te ontwikkelen.
AIESEC faciliteert uitwisseling van studenten wereldwijd.
Dit jaar is er voor het eerst een uitwisseling
tussen studenten uit Nederland, Jordanië, Egypte en
Marokko, het NOUR-project.
“AIESEC begon in 1948 als onderdeel van het Marshall
Plan”, legt coördinator Ewoud Eyssen uit. “De bedoeling
was om meer wederzijds begrip creëren. Te beginnen met
de ‘leiders van de toekomst’ ofwel studenten.” Nederland
was een van de eerste zeven landen die bij dit plan betrokken
was. Inmiddels doen meer dan honderd landen mee en
zijn er jaarlijks ongeveer vijfduizend studenten die stage
lopen in het buitenland of naar Nederland komen.
Eyssen zoekt in Amsterdam en omstreken naar bedrijven
die op zoek zijn naar buitenlandse expertise en hij
‘t Gooi
Leerlingen bouwen echt huis
Jongeren in ‘t Gooi bouwen een huis.
Dit zogenaamde opleidingshuis wordt
in april 2008 opgeleverd en na de
zomer alweer afgebroken. Maar dan
hebben wél 45 vmbo’ers en twee mboers
geleerd een écht huis te bouwen.
De mbo’ers hebben de dagelijkse leiding,
de vmbo’ers doen de uitvoerende
werkzaamheden. Zíj zijn straks klaar
voor de arbeidsmarkt. Bovendien heb-
P L A T F O R M februari 2008
regelt dan praktische zaken voor zowel stagiair als bedrijf.
In Nederland is AIESEC in negen steden actief. En veel
Nederlandse bedrijven, waaronder Fortis en Heineken, doen
mee. De studenten lopen stage op het gebied van human
resources, finance, marketing of informatietechnologie.
“Er zijn ook stages naar ontwikkelingslanden, waar de studenten
Engelse les kunnen geven of ondersteuning bieden
aan de opbouw van een bedrijf”, vertelt Eyssen. “In 2008
is er voor het eerst een uitwisseling tussen studenten uit
Nederland, Jordanië, Egypte en Marokko, het NOUR-project.
Het doel is de kloof tussen
de Nederlandse en Arabische
wereld te dichten. We zoeken
nog bedrijven die studenten
uit de Arabische landen willen
opnemen. Een bedrijf
haalt daarmee een gemotiveerde,
ambitieuze student
in huis.”
www.aiesec.nl
ben de bedrijven die aan dit project
deelnemen alvast kennis gemaakt met
een groep enthousiaste leerling-bouwers.
“We zochten een praktisch project
waarbij zowel vmbo- als mbo-leerlingen
in een levensechte situatie terecht
zouden komen”, vertelt projectleider
Hans Grandia. “De meeste vmbo’ers
leren de vaardigheden op school en
Nederlands gezegde
‘Ik sla op de
tamboerijn’
Milieuminister Cramer slaat liever op
de tamboerijn dan op de grote trom
om aandacht te vragen voor de uitwerr
king van het akkoord van de klimaattop
op Bali. Bron: NRC Handelsblad,
17 december 2007.
lopen nog twee weken stage op een
bouwplaats. Dat is niet echt uitdagend.
Door ons project kunnen zij nu in de
praktijk beton storten, metselen, stuken,
deuren stellen en krijgen ze met
serieuze problemen te maken. Het is
een groot verschil of je bij het bouwen
van een echte muur verkeerd begint of
bij een proefmuurtje op school.”
Vier scholen (vmbo, mbo en hbo), twee
opleidingsbedrijven, drie bouwbedrijven,
een bedrijf in beveiligingstechniek,
twee installatiebedrijven en een
woningcorporatie zijn bij het project
betrokken. Grandia is trots op de leerlingen.
“Ze zijn enthousiast en werken
soms langer door. De woningcorporatie,
die formeel opdrachtgever is, heeft al
laten weten dat zij tevreden is over de
kwaliteit.” Om meer leerlingen enthousiast
te maken voor de bouw geeft het
opleidingshuis vóór de zomer voorlichting
op basisscholen. En Grandia heeft
het volgende project al in zijn achterhoofd:
een huis bouwen dat langere
tijd blijft staan en waarbij de allernieuwste
technieken worden toegepast,
zoals het gebruik van aardwarmte en
energie uit zonlicht en wind.
www.opleidingshuisinhetgooi.nl
7

interview
8
René Klawer, voorzitter VNO-NCW West:
‘Meer kennisoverdracht tuss
ondernemers’

Tekst: Annemarie van Oorschot
Foto: Michel Porro
en leden en buitenlandse
Op de grond tegen de muur van zijn werkkamer staan acht ingelijste foto’s van wilde dieren en landschappen.
Hij heeft de foto’s zelf gemaakt tijdens een korte reis door Tanzania. Boven de foto’s zit een raam, waardoor je
een schitterend uitzicht hebt over zijn favoriete stad Amsterdam. Een kennismaking met de nieuwe voorzitter
van VNO-NCW West, René Klawer.
Hartelijk en enthousiast. Dat is de eerste
indruk die je van de nieuwe voorzitter
krijgt. In de loop van het interview
komen de kwaliteiten naar voren
die ervoor zorgden dat het bestuur
voor hem koos. Klawer (62) kent de
problemen waarmee ondernemers in de
regio kampen door en door, ook omdat
hij ze aan den lijve ondervindt. Hij is
immers CEO en grootaandeelhouder
van De Reisspecialisten Groep, een
reisorganisatie met tweehonderd werknemers
en vestigingen in Amsterdam,
Rotterdam, Zaandam en Enschede.
Bovendien blijkt hij een ervaren lobbyist
te zijn. Zo heeft hij als voorzitter
van het Platform Toerisme & Recreatie
de knelpunten voor deze sector op de
landelijke politieke agenda gekregen.
En een persoonlijk onderhoud met
staatssecretaris Frank Heemskerk van
Economische Zaken droeg er mede aan
bij dat het hogere BTW-tarief voor
pretparken niet doorging.
En Klawer is een échte netwerker.
Dat blijkt onder meer als we het
gebrek aan personeel bespreken, een
nijpend probleem voor het gehele
bedrijfsleven. Klawer schetst een van
de oplossingen in potlood op een
A4-tje. “Hier hebben we een groep
probleemjongeren van allochtone
afkomst,” licht hij toe. “Vaak hebben
ze hun opleiding niet afgemaakt,
omdat ze denken ‘Ik kom toch niet
aan de bak. Omdat ik Mohammed
heet, maak ik geen kans. Ik kan beter
gaan stelen.’ Aan de andere kant hebben
we een groep ondernemers met
onvervulbare vacatures. Daartussen
zit het onderwijs. Duidelijk is dat er
voor alle partijen iets te winnen valt.
P L A T F O R M februari 2008
Misschien moet het bedrijfsleven een
werkgelegenheidsmakelaar aanstellen,
die verbanden tussen de drie groepen
legt. Zo’n iemand is zeker binnen onze
vereniging te vinden.” Klawer pakt een
stapel visitekaartjes van zijn bureau,
gekregen op de nieuwjaarsreceptie van
VNO-NCW West. Hij vist er enkele uit
en legt ze op verschillende plaatsen in
de schematische tekening. “Deze mensen
kunnen op grond van hun belangstelling
en functie helpen.”
U bent aangesteld voor een periode
van vier jaar. Welke problemen
gaat u in deze periode aanpakken?
“Die stelt het bestuur samen met de
leden vast. In ieder geval staan wat
mij betreft ruimtelijke ordening, innovatie,
onderwijs en arbeidsmarkt hoog
op de agenda. De herstructurering en
ontwikkeling van bedrijventerreinen en
het verbeteren van de bereikbaarheid
zijn op het gebied van de ruimtelijke
ordening belangrijk. Wel vind ik dat
de focus van de vereniging de laatste
jaren wel heel erg is gericht op één
onderwerp: bereikbaarheid, wat nog
eens werd uitvergroot door de lobby
voor de A4. Die lobby lijkt succesvol
te worden. Onlangs sprak verkeersminister
Eurlings namens het kabinet zijn
voorkeur uit voor de aanleg van de A4
Midden-Delfland. Ik ben absoluut voorstander
van focus, maar er zijn meer
issues voor de ondernemers in Holland.
Ik noem onze regio trouwens Holland.
De naam West begrijp ik, maar Utrecht
en Zeeland zijn ook West. Bovendien
is de naam Holland bij buitenlanders
bekend.”
Wat is een goede lobbytactiek?
“Bij het signaleren van knelpunten
is het belangrijk om met zinvolle en
werkbare alternatieven te komen bij
politici, overheden, maatschappelijke
organisaties, onderwijs en wetenschap.
En ik zoek naar de winst. Laatst nog
kondigde vakbondsvoorzitter Agnes
Jongerius aan in de cao-onderhandelingen
hard in te zetten op filebestrijding.
Dat punt past precies in ons
straatje. Met mobiliteitsmanagement,
een effectieve aanpak van de mobiliteitsmakelaar
in de regio Den Haag
en een toenemende inzet van grote
bedrijven om het woon-werkverkeer
in de spits terug te dringen, streven
we hetzelfde doel na. Hier kunnen we
elkaar vinden.
Verder vind ik het belangrijk dat de
samenwerking met het MKB op regionaal
niveau inhoud krijgt. We moeten
met één mond spreken en de taken
verdelen. Dan zal onze lobby nog veel
effectiever worden. En we moeten
gebruik maken van het schaduwkabinet.
Dat regeert in de Malietoren, bij
landelijk VNO-NCW. Het is onvoorstelbaar
welke kennis en contacten de
medewerkers in huis hebben.”
Welke rol ziet u voor VNO-NCW
West bij innovatie?
“We kunnen op provinciaal niveau
bijeenkomsten organiseren waar ondernemers
brainstormen over innovatieve
plannen voor Holland, met de benen
op tafel. Neem de kustprojecten. De
een heeft het over Schiphol in zee,
de ander over kustverbreding. Waarom
Lees verder op pagina 11
9

geen groot eiland voor de gehele
kust met verbindingstunnels naar
Den Haag, Rotterdam en Amsterdam?
Ik laat graag mijn fantasie gaan.
Hoe kunnen we zo’n eiland bouwen
en financieren en waar gaan we het
nieuwe land voor gebruiken? Voor
de aanleg van The Hague-Rotterdam
Airport? Waarom niet. De groei van
het luchtverkeer zal verder toenemen,
terwijl Rotterdam Airport niet mag
groeien. We kunnen er ook woningen
bouwen en een permanente Floriade
vestigen. Over de invulling van dergelijke
vooruitstrevende plannen moet je
met ondernemers praten. Dat leidt tot
innovatie.”
En de rol bij onderwijs en arbeidsmarkt?
“VNO-NCW West moet kennisoverdracht
tussen haar leden en buitenlandse
ondernemers en beleidsmakers organiseren.
Wij kunnen veel meer van het
buitenland leren. Op het beleidsterrein
onderwijs en arbeidsmarkt heb ik daar
een mooi voorbeeld van. De KLM vliegt
sinds december 2007 weer op Oman.
Een land met 3,5 miljoen inwoners,
zeven keer Nederland. Ik werd voor de
eerste vlucht uitgenodigd. Tot 1970
leefde Oman in de middeleeuwen. Toen
nam de zoon van de sultan de leiding.
Hij had in Amerika gestudeerd en zijn
kreet werd: ‘Onder iedere boom een
school’. Hij heeft primair geïnvesteerd
in onderwijs, waardoor de mensen
zelf hun land konden ontwikkelen.
Geen Dubai. Dat is nep, uit de grond
gestampt met oliegeld en buitenlandse
werkers. Oman is door de eigen inwoners
uitgegroeid tot een van de mooiste
landen van het Midden-Oosten. De
mensen daar zijn vriendelijk, het land
is schoon. Er zijn geen aanslagen of
overvallen. Nul. Vertaal dit nu eens
naar onze achterstandswijken. Welke
maatregelen kunnen we overnemen?
We kunnen onze ondernemers bijvoorbeeld
stimuleren een baangarantie af
te geven. Door jongeren een vooruitzicht
te bieden, raken ze gemotiveerd
voor hun opleiding. Mijn bedrijf heeft
in Rotterdam vier vacatures. Ik kan
natuurlijk niet blind zeggen dat ik
iedereen aanneem, maar allochtone
Rotterdammers met een toeristische
opleiding wil ik een kans geven.”
P L A T F O R M februari 2008
Klawer doet het raam open en
steekt een sigaartje op. Daarbij
tuimelt een houten slang bijna
uit een plant. We kijken uit over
Amsterdam.
“Amsterdam is de lekkerste stad van
de wereld, hoewel ik ook met veel
plezier in Voorburg en ’t Gooi heb
gewoond. Maar de humor, de sfeer
en het internationale karakter van de
stad vind je nergens anders. Ik woon
aan de Prinsengracht en heb daar in
de buurt een bootje liggen. Daar vaar
ik af en toe mee weg. Heerlijk. Op
zaterdagen vind je mij in Hoppe aan
het Spui, waar ik de krant lees. Ik lees
veel. Vier kranten per dag en een hoop
tijdschriften. Televisie kijken doe ik
nauwelijks.”
Ik zie dat u ook van reizen houdt?
“Reizen is niet alleen mijn werk, maar
ook mijn hobby. Ik doe dat graag met
mijn drie zonen van 23, 26 en 29. Eén
favoriet vakantieland heb ik niet. De
keuze voor een bestemming hangt af
van de tijd van het jaar en de omstandigheden.
In de zomer ben ik graag
in Europa. Zuid-Frankrijk bijvoorbeeld,
niet aan de kust, maar in het binnenland.
Toscane vind ik ook prachtig. Je
kunt er heerlijk onthaasten. Kort geleden
ben ik met een van mijn zonen
door de Midlands van Engeland getrokken.
Dat is ook een verrassend gebied.
In de winter vlieg ik graag naar tropische
eilanden, zoals Mauritius, de
eilanden van Thailand of Tobago. Wat
Curriculum vitae René Klawer
ook prachtig is: per cruiseschip naar
Alaska. Cruises moet je maken naar
plekken op de wereld waar je uitsluitend
per boot kunt komen. En Oman
vind ik een aanrader: authentiek en
onontdekt.”
Waar houdt u behalve van reizen
nog meer van?
“Ik houd van mensen om mij heen.
Op reis, op het werk. Ik heb een
uigebreide vriendenkring. Lid van de
Rotary of de Lions ben ik niet, wel
van de Haagse Herenclub en van de
Dodo’s, vernoemd naar de uitgestorven
vogel. Vanwege de bekende leden
komen we met de Dodo’s nog wel
eens in de krant. Tony Eijk, Johnny
Kraaikamp, Rijk de Gooier, Jan Cremer,
Jan de Soet (oud-topman KLM), Piet
Römer. Ook Freddy Heineken was lid.
We komen twee keer per jaar samen
in een apart zaaltje in Dorrius, aan
de Nieuwezijds Voorburgwal. We eten,
zingen met Tony achter de piano, tappen
moppen, vertellen verhalen. Heel
gezellig.”
Morgen is het zaterdag. Die brengt
Klawer door op de vestiging van De
Reisspecialisten Groep in Enschede.
Zondag gaat hij naar de vakantiebeurs
in Utrecht. Werken is ook
een hobby. Klawer beschikt over
een tomeloze energie.
1963 - 1968 Diverse functies bij Nederlandse Reisvereniging, Den Haag
1968 - 1970 Staffunctie Sporthuis Centrum (Center Parcs), Rotterdam
1970 - 1978 Commercieel manager Neckermann Reizen Nederland
1978 – 1991 Algemeen directeur Neckermann Reizen Nederland
1992 – 1995 Lid raad van bestuur reisorganisatie Arke
Vanaf 1995 Directeur Specialisten en Deelnemingen reisorganisatie TUI
Vanaf 2006 CEO en grootaandeelhouder De Reisspecialisten Groep
Nevenfuncties
1978 – 1990 Voorzitter Beheerraad Neckermann Reizen België
1988 – 2006 Bestuurslid Vereniging van Reisorganisaties ANVR/VRO
Vanaf 1988 Lid stichting Geschillencommissie Reizen
1990 – 1992 Voorzitter EFFIE Jury
2000 – 2007 Voorzitter Platform Toerisme & Recreatie (PTR)
Vanaf 2000 Lid Calamiteitencommissie
Vanaf 2006 Vicevoorziter Stuurgroep Consumentenzaken ANVR
11

column
P L A T F O R M februari 2008
Zonder bedrijven-
terrein geen groei
Elk jaar stijgt het aantal bedrijfsvestigingen.
In 2007 zelfs met zeven procent. De groei
concentreert zich in onze regio Noord- en
Zuid-Holland en in mindere mate in Noord-
Brabant en Gelderland. Daarnaast nemen sinds
2005 omzet en werkgelegenheid flink toe in
het Nederlandse bedrijfsleven (bron: Kamers
van Koophandel). Allemaal indicatoren voor
een gezonde economische ontwikkeling waar
ik blij van word.
Inherent aan deze ontwikkeling is een toenemende
vraag naar nieuwe bedrijfslocaties.
Volgens zuinige schattingen van het ministerie
van VROM hebben we voor heel Nederland tot
2020 minimaal 14.500 hectare nodig. In de
Randstad is het tekort aan geschikte locaties
zo nijpend dat bedrijven in bepaalde gebieden,
zoals in de regio Rotterdam en Alkmaar,
al wegtrekken. Laat staan dat nieuwe bedrijven
zich daar willen vestigen. Met alle gevolgen
van dien voor de werkgelegenheid en het
welzijn van de inwoners. Daar word ik niet blij
van.
Het is geen gebrek aan ruimte dat het tekortschietende
aanbod veroorzaakt, maar een
zwak overheidsoptreden. Neem de Hoeksche
Waard. Het ene kabinet wil daar een deel voor
bedrijven bestemmen, het volgende draait het
besluit terug onder druk van de milieubeweging.
Of neem de lintbebouwing: bedrijfspanden
langs snelwegen. Deze verrommeling van
het landschap wil de rijksoverheid niet langer
toestaan. Waar bedrijven zich dan mogen vestigen,
is een raadsel. Het Groene Hart is verboden
terrein. Maar ook in het verstedelijkte
gebied worden bedrijven geweerd. Gemeenten
dralen met de herstructurering van oude terreinen.
Vaak vanwege de hoge kosten. Maar
soms passen zij de tactiek van het uitroken
toe. Laat de terreinen maar verloederen, dan
trekken bedrijven vanzelf weg. Gemeenten
kunnen zo’n locatie dan een andere, winstgevender
bestemming geven, zoals woningbouw.
De timmerfabriek, autospuiterij en afvalverwerker
sturen ze graag door naar een andere
gemeente.
Dit kan natuurlijk niet. De overheid moet
de regie naar zich toetrekken op een hoger
schaalniveau dan dat van de gemeenten.
Zij moet op regionaal niveau zorgen dat de
opbrengst van winstgevende projectontwikkeling
wordt aangewend voor het opknappen van
oude bedrijventerreinen. Daarbovenop hebben
we nieuwe bedrijventerreinen nodig, die over
gemeentegrenzen heen worden ontwikkeld. Dit
als onderdeel van duurzame gebiedsontwikkeling,
waarin wonen, werken, recreëren en
natuur in evenwicht zijn.
René Klawer
Voorzitter VNO-NCW West
13

uitgesproken
Er is een toenemende vraag
naar nieuwe bedrijfslocaties,
maar die zijn er in
de Randstad nauwelijks te
vinden. VNO-NCW is van
mening dat herstructurering
van oude bedrijventerreinen
onvoldoende ruimte
zal opleveren. De overheid
moet de regie naar
zich toetrekken en nieuwe
bedrijventerreinen ontwikkelen.
Hoe denken de leden
hierover?
P L A T F O R M februari 2008
Bedrijventerreinen
Eric Rijnders, directeur
Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland
Noord, Alkmaar
Freek de Jong, gebiedsontwikkelaar
en senior adviseur Arcadis, tevens
voorzitter VNO-NCW Amstelland en
Meerlanden
Foto: Michel Porro
Paul Kapel, bestuurslid VNO-NCW
Den Haag en directeur La Fontaine,
bedrijfsadviesbureau, Den Haag
‘Absoluut behoefte aan meer ruimte’
“In Noord-Holland Noord zijn
grote locaties nauwelijks te krijgen
en al helemaal niet in de
buurt van water. Bij de acquisitie
van bedrijven zijn wij keihard
aangelopen tegen dit probleem.
Er is absoluut behoefte aan
meer ruimte. Alleen in Alkmaar
en omgeving zijn er nu nog wat
mogelijkheden. Herstructurering
biedt op de lange termijn een
beperkte oplossing, maar op dit
moment hebben we daar niks
aan. Terreinen herstructureren
kost jaren, bovendien staan er
in onze regio geen grote locaties
leeg. Als bedrijven nergens
meer terecht kunnen, gaan ze
weg. Zo simpel is dat. Op een
huis ga je ook niet jarenlang zitten
wachten. Dan ga je ergens
anders zoeken. Mijn wens is een
uitbreiding van het WFO/ABCterrein
in West-Friesland. Dat is
voor de bedrijven in die omgeving
van groot belang, de nood
is daar behoorlijk hoog.”
‘Op tijd starten met nieuwe locaties’
“Herstructurering is een kwestie
van de lange adem. Dit betekent
dat er nu moet worden gestart
om er over zeg maar tien jaar de
positieve effecten van te hebben.
De herstructurering komt
nu niet goed van de grond en
er zijn onvoldoende middelen.
Daarmee hebben we dus al een
achterstand. Daarnaast zal een
goede behoefteanalyse inzicht
moeten geven in met name de
noodzakelijke voorraad in 2010-
2040. Dan kunnen projecten
op tijd worden gestart. Ook de
aanleg van nieuwe locaties. Een
mooi voorbeeld is het nieuwe
terrein in de Haarlemmermeer
waar logistiek, duurzaamheid
en verschillende vormen van
bereikbaarheid in één concept
zijn gegoten. Deze nieuwe
locatie krijgt een regionale en
ook internationale uitstraling.
Bedrijven met behoefte aan
uitbreiding kunnen zich vestigen
op de nieuwe terreinen. We
kunnen vergelijkbaar starten
met locaties rondom Haarlem,
Alkmaar en Amsterdam.”
‘Overheid moet actief met oplossingen komen’
“Het herstructureren van oude
bedrijventerreinen zal een
behoorlijke bijdrage leveren aan
het creëren van ruimte, maar
het lost het probleem niet op.
Daarvoor is de vraag te groot.
Bovendien kost herstructurering
meer geld dan het bouwen van
nieuwe locaties. De overheid
moet die meerkosten voor haar
rekening nemen. Maar er zullen
hoe dan ook nieuwe bedrijventerreinen
ontwikkeld moeten
Tekst: Esther Pelgrim
worden, zodat de economische
groei door kan gaan. De behoefte
aan meer bedrijfsruimte is
bijvoorbeeld ook in Den Haag
erg groot. De overheid moet
actief met oplossingen komen.
Voorwaarde is wel dat nieuwe
bedrijfslocaties zo dicht mogelijk
tegen stedelijk gebied gebouwd
worden. De reisafstanden moeten
niet te groot worden en de
werkgelegenheid mag niet in
gevaar komen.”
15

in the picture
Kustversterking
De bouwwerkzaamheden voor de kustversterking
zijn gestart. De westzijde
van onze regio wordt over de gehele
linie aangepakt. Niet alleen noopt
de klimaatverandering daartoe, ook
achterstallig onderhoud moet worden
weggewerkt. De hoogheemraadschappen
geven het bedrijfsleven mooie
opdrachten. Zo zijn er in Zuid-Holland
projecten voor de kust bij Noordwijk,
P L A T F O R M februari 2008
Scheveningen, Delfland en op Goeree-
Overflakkee. In Noord-Holland ontwikkelen
hoogheemraadschappen onder
meer plannen voor de versterking van
de Pettemer Zeewering en de dijken bij
Den Helder.
Op de foto het versterken van de kust
bij Noordwijk. Aannemer is daar Van
den Biggelaar Groep uit Kerkdriel, uitvoerder
is Grontmij uit De Bilt.
Foto: Els Bax
17

profiel
Van buiten veel glas, van binnen een
lange, hoge binnenstraat met veel
houtwerk en ramen, kleurige zitjes
en aan weerszijden entrees naar de
verschillende afdelingen. Het gebouw
heeft vergaderruimten, ruime werkplekken,
maar ook een trendy restaurant
waar informeel overlegd kan worden.
Een gebouw met een opvallend comfortabel
binnenklimaat dat bij binnenkomst
direct voelbaar is en op de een
of andere manier wordt versterkt door
de no-nonsense vriendelijkheid van de
dames bij de receptie. Priva, marktleider
op het gebied van gebouwbeheersystemen
en tevens wereldmarktleider
in procesautomatisering voor de
glastuinbouw, noemt dit dan ook niet
zomaar een gebouw, maar heeft het
over zijn campus: de Priva Campus.
De Campus werd meteen al beloond
met een innovatieprijs. Die werd
in december vorig jaar uitgereikt
door minister-president Jan Peter
Balkenende, in zijn hoedanigheid als
voorzitter van het Innovatieplatform.
Priva ontving de prijs als meest
dynamische collectieve werkplek en
vanwege het duurzame karakter van
het gebouw. Het is CO 2 -neutraal en
door de indeling en de gebruikte technologie
in de toekomst ook goed te
benutten voor andere doeleinden, bijvoorbeeld
als bedrijfsverzamelgebouw
of zelfs voor appartementen.
“Wij gebruiken geen gas, maar passen
opvang en opslag van warmte en
koude toe in de bodem. De warmte- en
koudepompen zorgen voor een prettig
werkklimaat”, licht directeur Meiny
Prins toe. “Voor de elektriciteit gebrui-
P L A T F O R M februari 2008
Tekst: Corien Lambregtse
Foto’s: Gerjan van Oosten
Priva: de drijfveer van een familiebedrijf
Koploper duurzaamheid
Ze droomde altijd al van een gebouw waarin Priva zou laten zien wat het kan. Een
gebouw dat in verschijning en techniek het visitekaartje van het bedrijf zou zijn: een
klimaatneutraal pand met de nieuwste technologieën op het gebied van energie- en
klimaatbeheersing. En nu staat het er, aan de rand van De Lier, midden tussen de
kassen. Tot grote voldoening van Priva-directeur Meiny Prins. Klaar voor de toekomst.
ken we op dit moment groene stroom
afkomstig van Noorse watervallen,
maar in de toekomst hopen we ook
eigen energie op te kunnen wekken,
bijvoorbeeld zonne-energie. De plafonds
van het gebouw zitten stampvol
‘Overal waar veel
mensen wonen,
zal glastuinbouw
ontstaan’
techniek en met buizen waar koud
of warm water doorheen loopt om de
ruimte te koelen of te verwarmen. Dat
zorgt voor het heerlijke klimaat, veel
prettiger dan een airco. Alle ruimtes
kunnen bovendien individueel worden
bediend. Dit alles geeft maximale
flexibiliteit in het gebruik en biedt ook
mogelijkheden als het gebouw ooit een
andere functie krijgt.”
Kansen
De Priva Campus biedt momenteel
plaats aan driehonderd medewerkers.
Door de schaarste aan personeel kijkt
Priva niet alleen naar Nederland. De
komende jaren zal het bedrijf zijn vestigingen
in het buitenland uitbreiden
en nieuwe vestigingen oprichten. “De
toekomst van de voedselproductie ligt
in de bedekte tuinbouw. Overal waar
veel mensen wonen, zal glastuinbouw
ontstaan. Bedekte tuinbouw is namelijk
de enige manier om een duurzaam,
gesloten systeem van energie en water
op te zetten. En dat zullen we hard
nodig hebben, nu zowel energie als
water in de hele wereld steeds schaar-
Het atrium van Priva, een hoge binnenstraat met veel houtwerk, ramen en échte bomen om
het duurzame karakter van het gebouw nog eens te benadrukken
19

20
Van plofkachels naar high-tech procesbeheersing
Het familiebedrijf Priva begon in 1959 als leverancier van kachels voor kassen.
‘Ploffers’ werden ze genoemd. Want als de teler te snel olie bijgoot in een nog hete
kachel, gaf dat een plof. Priva profiteerde van de strenge winters van 1961 en 1962
en groeide snel. De grootste revolutie was echter niet de komst van kachels in de
tuinbouw, maar vooral het bijeffect ervan: de planten begonnen ineens harder te
groeien, naar bleek door de CO 2 -uitstoot van de kachel.
Ondertussen is Priva het tijdperk van de kachels lang voorbij. Het bedrijf ontwikkelt
hard- en software voor klimaat- en omgevingsbeheer, waarmee ze niet alleen
het klimaat optimaliseert, maar het geheel van factoren die invloed hebben op een
omgeving. En niet alleen voor de glastuinbouw, maar ook voor gebouwen: industrie
en utiliteitsbouw bijvoorbeeld. Door een integrale beheersing van al die factoren
worden kosten bespaard en het rendement van investeringen verhoogd. Maar Priva
belooft klanten vooral ook een ‘better quality of life’, want zij zorgt voor een prettige
werkplek, onder andere door de aangename atmosfeer die ontstaat door het
klimaatsysteem.
Priva heeft twee pijlers: Priva Agro en Priva Building Intelligence. Het bedrijf telt in
totaal ruim vierhonderd medewerkers, van wie honderd in het buitenland. De firma
wordt geleid door directeur Meiny Prins. Zij heeft de algemene leiding overgenomen
van haar vader Jan Prins. Priva heeft voor 2008 een omzetdoelstelling van ruim
zeventig miljoen euro en investeert jaarlijks ongeveer 15 procent van de omzet in
research en development.
www.priva.nl
ser worden. Een kas is trouwens ook
nodig voor biologische bestrijding,
want als je bijvoorbeeld insecten wilt
inzetten voor de bestrijding van ziekten,
heb je een kas nodig om ze binnen
te houden.”
Nederland beschikt volgens Prins
over enorm veel kennis van de glastuinbouw.
Met trots: “Wij kunnen in
Nederland op één vierkante meter
tachtig tot honderd kilo tomaten
telen, omdat we klimaat, water en
voedingsmiddelen nauwkeurig op
elkaar kunnen afstemmen. In andere
landen telen ze gemiddeld dertig kilo
tomaten op een vierkante meter. In
Het glasrijke gebouw vanaf de buitenkant
Nederland doen we het bovendien
op een biologische manier en we
gebruiken er ook nog eens veel minder
water voor dan elders. Priva levert de
beheersystemen voor de bedekte tuinbouw.
Die systemen regelen het water-
en energieverbruik en de klimaatomstandigheden
in de kassen. We kunnen
ook de dosering van de voedingsmiddelen
regelen om de kleur, geur en
smaak van de groenten te versterken.
Omdat we uit de agro-wereld komen,
hebben we niet alleen verstand van de
techniek, maar ook van wat planten
nodig hebben.”
Innovatiekracht
De agro-poot van Priva is het grootst,
maar de activiteiten in gebouwbeheersystemen
nemen ook snel toe. Prins:
“Wij hebben een regelunit ontwikkeld,
waarmee alle systemen in een gebouw
gemakkelijk op elkaar zijn aan te
sluiten. Bijvoorbeeld die voor luchtbehandeling,
koeling en verwarming. Dat
levert tijdwinst op bij de installatie en
maakt het beheer en onderhoud van
de systemen een stuk gemakkelijker.
Daarmee hebben we een voorsprong
behaald in onze markt. Wij zijn klein,
maar dat is juist onze kracht. Dat
heeft alles te maken met wie wij zijn:
een familiebedrijf. We investeren
jaarlijks een groot percentage van de
winst in research en development en
daarmee kunnen we de grote concerns
voor blijven.”
Volgens Prins wordt het bedrijf wel
eens gebeld met de vraag wat de prijs
is voor overname. “Daar hebben wij
absoluut geen belangstelling voor.

Meiny Prins: ‘Ons perspectief is gericht op continuïteit en duurzaamheid. Dat is de ziel van ons bedrijf’
De grootste wens van mijn vader,
de oprichter van dit bedrijf, is dat
Priva zelfstandig blijft en ik ben het
daar helemaal mee eens. Er is al vaak
onderzoek gedaan naar innovatiekracht.
Steeds weer blijkt dat innovaties
vooral bij kleine bedrijven en
familiebedrijven vandaan komen. Ons
perspectief is gericht op continuïteit
en duurzaamheid. Dat is de ziel van
ons bedrijf. Wij zijn vrij in onze beslissingen,
omdat we ons niet hoeven
te verantwoorden tegenover aandeelhouders.
En ik weet zeker dat mensen
daarom graag bij Priva werken. Wij
hechten aan authenticiteit en integriteit
en we focussen op langetermijnrelaties
met onze werknemers, klanten
en zakenpartners. Dat zijn onze waarden
en daar blijven we voor staan.”
Duurzame productie
De glastuinbouw is een van de meest
innovatieve sectoren van Nederland.
Naast Schiphol en de haven van
P L A T F O R M februari 2008
Rotterdam behoort het tot de speerpuntsectoren
van de Nederlandse
economie. Door strenge wet- en regelgeving
is de sector in het verleden
gedwongen tot innovatie, maar dat
‘We worden wel
eens gebeld met
de vraag wat
de prijs voor
overname is’
heeft de sector in haar voordeel omgezet,
meent Prins. “De glastuinbouw
loopt nu voorop in duurzaamheid.
Kassen kunnen bijvoorbeeld worden
ingezet om energie op te wekken voor
gebouwen en huizen in de omgeving.
Met de overtollige warmte die de kassen
verzamelen, kunnen huizen worden
verwarmd. Anderzijds kan het afvalwater
van huishoudens deels worden
ingezet voor de kassen. Zo komen er in
de toekomst ongetwijfeld clusters van
bijvoorbeeld woningen, zwembaden,
industrie en kassen die elkaar stroom
en water leveren, wat een enorme
besparing kan betekenen. Daar kan
Priva een grote bijdrage aan leveren.
We laten met ons eigen gebouw zien
wat mogelijk is.”
De komende jaren worden cruciaal
voor Priva. “We zijn met spannende
dingen bezig, want we moeten onze
voorsprong zien te behouden. Zeker als
we ons meer op het buitenland gaan
richten, wordt het belangrijk dat ons
gebouwbeheersysteem gemakkelijk kan
communiceren met installaties die in
andere landen worden toegepast. Als
we kunnen bereiken dat ons systeem
zonder moeite kan worden aangepast
aan elke situatie, waar ook ter wereld,
dan kunnen we in elk land aan het
werk.”
21

RijnGouwe Tekst: Hans Oerlemans
22
Hartenkreet ondernemers:
‘Veel meer ruimte nodig
bedrijfsleven Midden-Ho
De economie in Midden-Holland, met centraal gelegen stad Gouda, ontwikkelt zich voorspoedig.
Daardoor worden structurele problemen vaker voelbaar, zoals de slechte bereikbaarheid
en het gebrek aan personeel. VNO-NCW RijnGouwe en voorzitter Kaspar Karssen zwoegen om
de problemen te verminderen.
RijnGouwe is een van de veertien ondernemerskringen
van VNO-NCW West.
De leden hebben bedrijven in Midden-
Holland, met plaatsen als Gouda
(71.000 inwoners), Waddinxveen
(26.000), Nieuwerkerk aan den IJssel
(21.000), Bodegraven (19.000) en
Boskoop (15.000).
Midden-Holland kent niet één dominante
bedrijfstak of dominante stad.
De gemeenten hebben allemaal hun
eigen economische profiel. Zo is
Boskoop internationaal marktleider in
de sier- en boomteelt. Waddinxveen
heeft van oudsher veel hout- en meubelindustrie.
Voor Bodegraven is dat de
kaashandel en –verwerking, terwijl
Gouda multinationals huisvest in de
chemie, ICT en zakelijke dienstverlening.
Daarnaast zijn in heel Midden-
Holland de maakindustrie en ook logistiek
& transport sterk vertegenwoor-
digd. Dat heeft alles te maken met de
centrale ligging ten opzichte van de
grote steden en de mainports Schiphol
en Rotterdam.
Over de hele linie bloeit de economie.
De keerzijde van het succes is de verscherping
van een aantal structurele
problemen, zoals de slechte bereikbaarheid,
het gebrek aan vakmensen en
nieuwe bedrijventerreinen. Dit zijn dan
ook meteen de drie actiepunten voor
2008 waar VNO-NCW RijnGouwe zich
sterk voor maakt.
Ontwikkeling van Gouwe Park in de Zuidplaspolder (foto: Hans Droog)
Een vak leren
‘De terugkeer van de bedrijfsschool,’ zo typeert bestuurslid Puck van Leeuwen van VNO-
NCW RijnGouwe het project Stefan Stap in Gouda. “In het kader van dit project geven
we jongeren een nieuwe kans om een vak te leren. Het zijn jongens die het liefst met
hun handen werken en daar ook aanleg voor hebben. De oude ambachtsschool zou voor
hen ideaal zijn geweest. Onze praktische leerroute past in die traditie. Ze worden op de
werkvloer begeleid door leermeesters uit het bedrijfsleven.”
Puck van Leeuwen weet als directeur van het opleidingsinstituut SIOM hoezeer ondernemers
zitten te springen om gekwalificeerd personeel. Bedrijven zijn dan ook graag
bereid leermeesters en stageplaatsen beschikbaar te stellen. “Een belangrijke partner is
Uniqema in Gouda, een chemisch bedrijf dat halffabricaten produceert. Uniqema had een
uitstekende bedrijfsschool, maar die is helaas een stille dood gestorven. De werkplaats
en handleidingen zijn er allemaal nog. Daar kunnen we nu op teruggrijpen. Die oude
bedrijfsschool maakt een doorstart.”
Het project Stefan Stap begon in februari 2007. Inmiddels zijn circa 25 leerlingen in de
leeftijd van 15 tot 33 jaar aan een leerroute begonnen.
Actiepunt 1:
Aanpak flessenhalzen
infrastructuur
In Midden-
Holland hebben
ondernemers net
als elders in de

voor
lland’
Randstad veel last van de slechte
bereikbaarheid en toenemende files op
hoofd- en secundaire wegen. VNO-NCW
RijnGouwe bepleit een snelle aanpak
van de volgende knelpunten:
• volwaardige aansluiting van de N11
op de A12 richting Den Haag;
• voltooiing randwegen rond Gouda en
Alphen aan den Rijn;
• verbreding N207 tussen Alphen en
Leimuiden;
• parallelle verbinding langs de A12
van Nieuwerbrug tot Gouda voor
regionaal verkeer;
• snelle realisatie openbaarvervoerverbinding
RijnGouweLijn.
“De economische groei haalt alle plannen
voor de mobiliteit in,” zegt voorzitter
Kaspar Karssen. “Laat de overheid
beginnen de vele plannen die er al lig-
De Zuidplaspolder is bestemd voor woningen,
bedrijven, natuur en recreatie (foto: Hans Droog)
Jongste voorzitter
Kaspar Karssen (35) is nu twee jaar voorzitter van VNO-
NCW RijnGouwe. De jongste voorzitter van VNO-NCW geeft
leiding aan Karssen Office, een ruim honderd jaar oud
familiebedrijf. “Bij ons is het traditie om maatschappelijk
actief te zijn. Mijn opa was zeventien jaar lang wethouder
en ook mijn vader was politiek actief en bestuurslid van
brancheorganisaties. Ik heb bewust gekozen voor VNO-NCW
door de combinatie van belangenbehartiging én netwerken.
We zijn serieus bezig om belangrijke zaken voor elkaar te
krijgen, maar daarnaast is er alle ruimte om informeel collega-ondernemers
te ontmoeten. Door actief te zijn, weet
je wat er allemaal speelt in de regio.”
Kaspar Karssen
In 1899 stichtte Willem Karssen in Bodegraven zijn handel
in papier- en rookwaren. Al snel werd het assortiment uitgebreid met boeken en kantoorartikelen.
Het bedrijf is nog altijd gevestigd in Bodegraven en heeft inmiddels het
predicaat Hofleverancier verworven. Karssen Office levert kantoorartikelen en kantoorinrichtingen
aan zakelijke klanten in het hele land.
gen nu eindelijk eens in hoog tempo
uit te voeren. Het gaat ons overigens
om meer dan alleen de filedruk. Ook de
veiligheid is in het geding. Vooral op
provinciale wegen ontstaan soms ronduit
gevaarlijke verkeerssituaties. Hoe
meer verkeer, hoe groter de risico’s.”
Actiepunt 2: Extra ruimte bedrijvigheid
Zuidplaspolder
De ontwikkeling van de
Zuidplaspolder is veruit het
grootste ruimtelijk project in
de Zuidvleugel van de
Randstad. Deze uitgestrekte
polder moet in de jaren
2010-2020 voorzien in de
grote vraag naar locaties
voor woningbouw, glastuinbouw,
bedrijvigheid en
natuur en recreatie. VNO-
NCW RijnGouwe is teleurgesteld
over het gereserveerde
deel voor bedrijventerreinen
(150-200 hectare). “In de
loop der tijd is het steeds
minder geworden, terwijl de
vraag alleen maar toeneemt,”
weet Karssen. “In Midden-
Holland moeten veel bedrijven
worden verplaatst uit
verouderde terreinen of uit
landelijke gebieden. Ook uit
de Randstad trekken bedrijven
hierheen. Alleen al voor
deze vervangingsvraag zijn
honderden hectares nodig.”
Iedereen kijkt nu naar de Zuidplaspolder.
Gemeenten nemen geen nieuwe
terreinen meer in ontwikkeling, met als
excuus dat de Zuidplaspolder eraan
komt. Maar die geplande hectares zullen
in korte tijd vollopen. Karssen: “Je
ziet het nu aan de zestig hectare van
Gouwe Park bij de A12/A20, wat ook al
nagenoeg is uitgegeven. Gemeenten
moeten terreinen blijven ontwikkelen
om het lokale bedrijfsleven te bedienen.
Als bedrijven niet kunnen uitbreiden
en vernieuwen, trekken ze weg. Dat
heeft grote gevolgen, denk alleen maar
aan het verlies van directe en indirecte
werkgelegenheid. Daar wordt nu te
lichtzinnig over gedacht.”
Actiepunt 3: Onderwijs dat levert
wat ondernemers vragen
Wie ondernemers in Midden-Holland
vraagt wat hun grootste zorg is, krijgt
bijna standaard als antwoord: hoe vind
ik personeel? Veel te weinig leerlingen
kiezen voor een technische opleiding
en bovendien sluiten de opleidingen
niet aan bij de kennis en vaardigheden
die het bedrijfsleven verlangt. Het
gevolg is een toename van het aantal
onvervulbare vacatures. VNO-NCW
RijnGouwe staat aan de wieg van initiatieven
om een brug te slaan tussen
scholen, leerlingen en bedrijven, zoals
het project Stefan Stap in Gouda (zie
kader pagina 22).
P L A T F O R M februari 2008 23

Foto: Esther Pelgrim
geïnspireerd door…
Japan en bloemen
Actieve leden van VNO-NCW West, wie zijn ze en wat is hun bron
van inspiratie? In de dertiende aflevering van een serie persoonlijke
verhalen vertelt Tini van de Wetering over haar passie voor Japanse
bloemsierkunst. Zij richtte in 2005 een Japans cultureel centrum op en
combineert dit met haar bedrijf Deksels, dat gespecialiseerd is in loopbaancoaching
en teamtraining.
“Toen ik tien jaar was, verkocht ik al bloemen.
Mijn zwager had een bloemenzaak
en ik reed het hele dorp door met een kist
bloemen achterop mijn fiets. Die bracht ik
persoonlijk aan de man. Ik ben opgegroeid
in de natuur, hing als kind in knotwilgen,
terwijl mijn vader zijn eigen tuinderij had.
Bloemen en de natuur vormen een rode
draad in mijn leven.
Een paar jaar geleden was ik een dagje uit
en liep ik tegen een buitententoonstelling
aan in Brabant. Daar kwam ik voor het
eerst in aanraking met ikebana, Japanse
bloemsierkunst. Ik was er meteen door
geraakt. In Japan is het een traditionele
kunstuiting, iets wat wij hier helemaal niet
kennen. Met takken, bloemen en planten
wordt een klein landschapje gecreëerd.
Het is niet te vergelijken met een bos
bloemen in een vaas. Onder de indruk als
ik ervan was, ben ik op zoek gegaan naar
P L A T F O R M februari 2008
meer informatie. In Nederland bleken vier
scholen te bestaan met lessen in Japanse
bloemsierkunst.
Sinds 2005 krijg ik les van een Japanse
docente. Tijdens die lessen leer ik de techniek.
Bij ikebana draait het om compositie,
kleuren, lijnen en symboliek. De essentie is
ruimte creëren in plaats van ruimte vullen.
Er komt zelfs een wiskundig gradensysteem
bij kijken. Als ik ermee bezig ben, ga ik er
helemaal in op. Voor mij is het een vorm
van meditatie. Het geeft rust, je vergeet
even je sores. Ook in mijn dagelijks werk
heb ik daar profijt van. Je bent minder
gehaast en hebt meer energie.
Samen met mijn man heb ik Sho – fu – kan
opgericht, een Japans cultureel centrum.
In ons mooie, rustige pand in Rotterdam
proberen we traditionele, Japanse disciplines
toegankelijk te maken voor het
publiek.”
Curriculum vitae
Tini van de Wetering
Tekst: Esther Pelgrim
Geboortedatum: 14 februari 1972
Geboorteplaats: Uitwijk
1991-1992: Marketing en PR-opleiding,
Breda
1993-1997: P&O-opleiding, Hogeschool
Zuid Nederland, Fontys, Tilburg
1995-1997: Trainer/coach En Route, stichting
die jongeren met een
problematisch verleden reactiveert,
Rotterdam
1996-1999: Trainer/coach ROC Zadkine en
Zadkine Cursus en Advies BV,
Rotterdam
1999-2000: Post-hbo opleiding trainer/
coach, Hogeschool Nijmegen
1999-2001: Werkgelegenheidsadviseur
Randstad Holding, Rotterdam
2001-heden: Loopbaanbegeleider/teamcoach,
Deksels, Rotterdam
2004-2006: Opleiding Neuro Linguïstisch
Programmeren (Master),
Tarazatinsitut, Rotterdam
2005-heden: Bestuurslid en mede-eigenaar
Stichting Sho – fu – kan, Japans
cultureel centrum, Rotterdam
2007-heden: Lid VNO-NCW Rotterdam
25

egio
nieuws
VNO-NCW West in de regio
Elektriciteitsnet met spoed opwaarderen
Het Nederlandse elektriciteitsnet moet snel worden
opgewaardeerd. Anders nemen de stroomstoringen toe
en kan de regio Noordwest-Holland nooit CO 2 -neutraal
worden. VNO-NCW Noordwest-Holland is een lobby
gestart bij netbeheerder TenneT en het ministerie van
Economische Zaken. Met de landelijke opwaardering is
negenhonderd miljoen euro gemoeid.
De opbouw van ons elektriciteitsnet is afgestemd op levering
door enkele grote centrales. Bij deze centrales liggen
dikke transportkabels die zich vertakken in steeds dunnere
kabels. Door de ontwikkeling van alternatieve energie zijn
er echter veel meer energiebronnen bijgekomen in ons land.
Voorbeelden zijn windmolenparken, warmtekrachtcentrales en
zonnecollectoren. Deze energieopwekkers kunnen hun elektriciteit
niet kwijt aan het huidige net: de capaciteit schiet
tekort, vooral van de dunnere kabels. Energiemaatschappij
ContiNuon (werkmaatschappij van Nuon) weigerde zelfs vorig
jaar in Noordwest-Holland deze elektriciteit aan te nemen
uit angst voor stroomstoringen. Op 1 januari heeft TenneT
het netbeheer van ContiNuon overgenomen. Maar ook Tennet
weert de energie. Een domper voor de regio, waar bedrijfsleven,
gemeenten en provincie in 2006 een ambitieuze intentieverklaring
hebben getekend waarin staat dat zij gezamenlijk
streven naar een vijftig procent duurzame energievoorziening
in 2030.
Zo worden onder andere de glastuinders op Agriport in de
Eurlings kiest voor A4
“Eindelijk een minister die lef toont.” Bert Mooren, directeur
VNO-NCW West, is blij met de bestuurlijke voorkeur voor de A4
Midden-Delfland. Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat
streeft ernaar dat het nieuwe stuk snelweg tussen Delft en
Schiedam in 2015 in gebruik wordt genomen.
Op 16 januari 2008 maakte de minister namens het kabinet een
bestuurlijke voorkeur bekend voor de aanleg van de A4 Midden-
Delfland. Zijn argumenten komen overeen met die van VNO-NCW
West:
- de A4 Midden-Delfland levert een robuust verkeersnetwerk in
de Zuidvleugel op: als de A13 of de A4 door een ongeluk of
wegwerkzaamheden wordt afgesloten, is er een alternatief;
- de kosten van verbreding van de A13 zijn minstens een half
miljard euro meer dan de aanleg van de A4 Midden-Delfland;
- de verbreding van de A13 zal jarenlange verkeershinder opleveren;
- de A4 is enkele jaren sneller aan te leggen.
www.vno-ncwwest.nl/A4
P L A T F O R M februari 2008
Wieringermeer de dupe. De glastuinbouw staat bekend als
energiegrootverbruiker, maar door nieuwe technologie kan de
sector tegenwoordig ook energie leveren. De kassen worden
met gas verwarmd. Bij dit verbrandingsproces komt behalve
warmte, elektriciteit vrij die de tuinders niet nodig hebben.
De elektriciteit willen zij graag aan het net leveren, maar dat
kan lang niet alle elektriciteitsproductie opnemen. Agriport
produceert maar liefst 450 megawatt per uur.
VNO-NCW Noordwest-Holland vindt dat een regering die het
grootste belang hecht aan milieuvriendelijke energieopwekking
en -besparing, de capaciteit van het elektriciteitsnet zo
snel mogelijk moet uitbreiden.
Westland
Het probleem speelt ook in het glastuinbouwgebied Westland.
In dit gebied hebben steeds meer tuinders warmtekrachtkoppelinginstallaties,
die elektriciteit leveren aan TenneT. Nieuwe
aanvragers worden sinds september 2007 niet meer aangesloten.
TenneT overweegt nu ook bestaande tuinbouwbedrijven
af te schakelen, zodra het net overloopt. De bedrijven zouden
daarvoor een schadevergoeding krijgen. De vraag is hoe dit
‘congestiemanagementsysteem’ de elektriciteitsbeurs beïnvloedt.
Het honoreert immers niet-leveranties. Zullen mensen
inschrijven op de elektriciteitsvraag op de beurs, terwijl ze
eigenlijk niet kunnen leveren? Nel van Dijk, voorzitter VNO-
NCW Westland-Delfland, is lid van een stuurgroep die nadenkt
over een oplossing voor dit probleem. “Ook in deze regio
pleiten wij voor opwaardering van het elektriciteitsnet, maar
voordat dit is gebeurd, zijn we tien jaar verder. Het is zonde
voor het milieu als de elektriciteit uit de warmtekrachtkoppeling
verloren gaat. Bovendien raakt de bedrijfseconomische
balans uit evenwicht. Tuinders investeren immers in warmtekrachtkoppeling,
omdat de elektriciteitproductie hen geld
oplevert. Ze leveren milieuvriendelijke elektriciteit en gebruiken
daarbij ook nog eens de vrijkomende warmte. Dus twee
vliegen in een klap.”
www.vno-ncwwest.nl/noordwestholland
www.vno-ncwwest.nl/westland-delfland
27
Foto: TenneT

egio
nieuws
VNO-NCW West in de regio
Westland
Houd Hoogheemraadschap in de gaten!
In het voorjaar moet Hoogheemraadschap Delfland
zijn waterplan (Kader Richtlijn Water) inleveren bij
Rijkswaterstaat. Het verbeteren van de biokwaliteit zal
een belangrijke doelstelling van dat plan zijn.
Hoewel er met het streven naar biokwaliteit niets mis is,
maakt Nel van Dijk, voorzitter VNO-NCW Westland, zich zorgen
over de uitwerking. “Dit kan veel te veel ruimte gaan kosten.
In Delfland moet je aan honderden hectares denken. En dat is
dan nog exclusief de extra ruimte die nodig is om water op te
vangen bij overstromingen.”
Het Hoogheemraadschap wil de diversiteit aan planten en
dieren in en om het boezemwater (oppervlaktewater zonder
vast waterpeil, meestal in polders) vergroten. Dat kan door
de oevers te verbreden, zodat daar meer soorten planten
kunnen groeien. Ook zijn ondiepe paaigebieden nodig waar
’t Gooi
‘Wakker schudden’
“Met dit boekje willen wij u wakker schudden, want het gaat
niet goed met ’t Gooi.” Fons van Westerloo, tot voor kort
algemeen directeur van omroep RTL Nederland, windt er in
zijn proloog geen doekjes om. “Het Gooi is een prachtige
regio, maar bedrijven vertrekken naar omliggende gemeenten.
Als ondernemer weet ik dat knelpunten als slechte
bereikbaarheid, tekort aan betaalbare woningen en gebrek
aan personeel en opleidingsmogelijkheden in de mediasector
sterk gevoeld worden. Grote steden als
Amsterdam en Utrecht lonken!”
Daarom luidt VNO-NCW ’t Gooi de noodklok
in het boekje ‘t Gooi, dynamische
kansen binnen groene kaders.’ Daarin
worden de knelpunten voor het bedrijfsleven
in de Gooi en Vechtstreek door
prominente vertegenwoordigers uit de
streek toegelicht. “Media en Zorg gelden
voor Nederland als twee belangrijke
trekpaarden van de economie”, schrijft
Hans Hillen, voorzitter van VNO-NCW ’t
Gooi in de epiloog. “Juist in onze regio
kunnen we daar steeds de eerste en de
beste vruchten van plukken.” Voorwaarden
zijn volgens Hillen dan wel dat er
voldoende betaalbare woningen komen
voor jonge mensen, evenals goed en
veelsoortig beroepsonderwijs. Ook moet er
P L A T F O R M februari 2008
vissen zich kunnen voortplanten. Vooral de paaigebieden
zullen veel ruimte in beslag nemen. Voor verbreding en paaigebieden
samen is langs 160 kilometer waterweg al gauw
200 hectare grond nodig. Van Dijk dringt er bij het bestuur
van het Hoogheemraadschap op aan een bescheiden beroep
te doen op de ruimte. “Als de optimale situatie voor de biodiversiteit
honderd procent extra ruimte vraagt, vraag ik de
bestuursleden niet verder te gaan dan vijftig procent. Met
dat percentage kun je aan de minimale eisen van de Europese
milieunormen voor waterkwaliteit voldoen.”
Van Dijk waarschuwt ondernemers voor de naderende waterschapsverkiezingen
in het najaar van 2008. “Ga stemmen! Die
groene jongens gaan wel naar de stembus. Als zij in meerderheid
in het bestuur worden gekozen, zal het ruimtebeslag in
de regio richting die honderd procent gaan.”
worden geïnvesteerd in wegen, niet alleen om de bereikbaarheid
te verbeteren, maar ook om de leefbaarheid te vergroten,
en in toerisme en sport. De regio is gebaat bij een intensieve
regionale samenwerking, waarbij de knelpunten integraal worden
aangepakt. Met oog voor alle belangen: wonen, werken,
natuur en recreatie.
Boekje downloaden of bestellen via:
www.vno-ncwwest.nl/hetgooi
Het Gooi heeft veelsoortig beroepsonderwijs nodig
29

egio
nieuws
Foto’s: Martien de Man
Nieuwjaarsreceptie
René Klawer heeft de voorzittershamer overgenomen
van Hans Rijnierse tijdens de nieuwjaarsreceptie
van VNO-NCW West op 10 januari in de
Malietoren in Den Haag. Symbolisch ontving hij
een speciale werkhamer en een stukje asfalt in
een koffertje.
Een heldere boodschap: Rijnierse ziet graag een vervolg
van zijn lobby voor een betere bereikbaarheid
en in het bijzonder voor de aanleg en verbreding van
rijksweg A4. Ook het koffertje zelf had een betekenis:
deze verwees naar de achtergrond van de nieuwe voorzitter.
Hij is ondernemer in de reisbranche.
Klawer stelde in zijn eerste nieuwjaarstoespraak zijn
voorganger niet teleur. In de komende vier jaar dat hij
voorzitter is, zal een betere fysieke bereikbaarheid zijn
volle aandacht krijgen. Hij prees in dit verband het
werk van de mobiliteitsmakelaar en het mobiliteitsmanagement
van grote bedrijven, die gericht zijn op filebestrijding.
Behalve dit thema, wil Klawer ook andere
knelpunten in het ondernemingsklimaat aanpakken,
waaronder de krapte op de arbeidsmarkt. De nieuwe
voorzitter kondigde verder een target voor ledengroei
aan: tien tot vijftien procent per jaar. Immers, hoe
groter de vereniging, hoe sterker de lobby en hoe
effectiever het netwerk.
V.l.n.r. Hans Rijnierse, René Klawer en landelijk
voorzitter Bernard Wientjes van VNO-NCW
P L A T F O R M februari 2008
Voorzitter René Klawer en directeur Bert Mooren van
VNO-NCW West met hamer en asfalt
De sponsors van de nieuwjaarsreceptie, v.l.n.r. Frank
Ponsioen, directeur Arenthals Grant Thornton, accountants
en adviseurs (AGT), Gerard Mulder, bestuursvoorzitter
AGT, Hans Rijnierse, CEO Sodexo Nederland en
Bart Jonker, directeur AGT
V.l.n.r. Jan Waaijer, burgemeester van Zoetermeer,
Hans Rijnierse, Harry Borghouts, commissaris van de
koningin Noord-Holland en Bob Toetenel, directeur
externe betrekkingen Getronics PinkRoccade
Ruim driehonderd ondernemers en bestuurders waren aanwezig op de
nieuwjaarsreceptie
SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan
31

Foto: Ronald van Weeren
tips
Tips voor leden
Even eruit
Leden van VNO-NCW West ondersteunen evenementen,
tentoonstellingen en andere vrijetijdsactiviteiten. In deze
rubriek een uitgaanstip van een sponsor. Uri Coronel,
voorzitter VNO-NCW Amsterdam, beveelt een winterbezoek
aan de vlindertuin van diergaarde Artis aan.
“De overdekte vlindertuin is een jaar geleden geopend en is
heel indrukwekkend”, zegt Coronel. “Bijzondere vlindersoorten
vanuit alle delen van de wereld fladderen om je heen. Zeker
Website vernieuwd
De website van VNO-NCW West heeft een nieuwe lay-out
gekregen. Deze past goed bij de identiteit van de vereniging.
Wat kunt u vinden op de website?
• Het laatste nieuws over belangrijke ontwikkelingen in het
ondernemingsklimaat in Noord- en Zuid-Holland en de
lobby daarvoor;
• Een up-to-date agenda met evenementen en netwerkbijeenkomsten
van ondernemers in de regio;
• Handige gegevens, onder meer foto’s, functies en mailadressen
van leden van algemeen, dagelijks en provinciaal
bestuur en van de kringbesturen van VNO-NCW West;
• Direct toegang tot het ledennet, waar een handig relatiesysteem
achter schuil gaat. Hiermee kunt u leden selecteren,
onder meer op branche en regio;
• Fotoreportages van ledenactiviteiten;
• Dossiers met achtergrondinformatie en teksten van officiele
stukken over projecten en thema’s, zoals rijksweg A4
en Jong Amsterdam Werkt.
En verder:
VNO-NCW West bestaat uit veertien kringen van ondernemers.
Voorbeelden zijn VNO-NCW Den Haag, VNO-NCW Zuid-
Kennemerland en VNO-NCW Rijnland. Elke kring heeft een
P L A T F O R M februari 2008
Vlindertuin Artis
als je in de winter deze tropische omgeving binnenstapt, is
dat een unieke ervaring.”
Coronel is sinds een jaar voorzitter van de stuurgroep Artis
Masterplan. Deze stuurgroep werft fondsen voor een grootschalige
vernieuwing van de Amsterdamse dierentuin. Onder
andere ook Marjan Oudeman, directievoorzitter van metaalconcern
Corus Nederland en actrice Monique van der Ven zijn
lid van de stuurgroep. Samen willen zij tachtig miljoen euro
binnenhalen. Coronel benadert daarvoor onder meer de relaties
van zijn VNO-NCW-netwerk.
“Artis ligt midden in het centrum van de stad en is een van
de oudste dierentuinen ter wereld”, verklaart Coronel zijn
inspanningen. “De betekenis van Artis op het gebied van
vermaak en educatie is groot, vooral voor de Amsterdamse
jeugd. Het is meer dan de moeite waard hierin te investeren.”
Het Artis Masterplan voorziet in een ondergrondse parkeergarage
in 2013. Daardoor ontstaat bovengronds meer ruimte
voor mensapen, olifanten en roofdieren. Ook komt er een
kennisplein met een gerenoveerd museum Biodiversiteit en
een nieuw museum over bacteriën en micro-organismen.
Coronel: “Het kennisplein krijgt ook moderne horecagelegenheden.
Hier kan je zonder toegangsbewijs gebruik van maken.
Het zal aangenaam verpozen zijn in deze stadstuin.”
eigen homepage op de site. Kringbestuur en leden leveren
voor hun eigen pagina informatie aan, waardoor sitebezoekers
goed op de hoogte worden gehouden van de actuele, lokale
zaken.
De nieuwe lay-out nog niet gezien? Ga dan naar:
www.vno-ncwwest.nl
33

Agenda
www.vno-ncwwest.nl/agenda
VNO-NCW Westland-Delfland
Datum: 4 februari 2008
Tijd: 16.00 – 18.30 uur
Locatie: HABA, Oude Camp 9, Maasland
Spreker: Jan Batist, DGA HABA
Thema: Zaken doen met Azië
VNO-NCW
Datum: 19 februari 2008
Tijd: 15.00 – 18.45 uur
Locatie: Malietoren, Den Haag
Thema: Pandemie
VNO-NCW Den Haag
Datum: 19 februari 2008
Tijd: tussen 16.30 – 19.30 uur
Locatie: Kasteel De Wittenburg in
Wassenaar
Thema: Interactieve bijeenkomst over
bedrijfsovername
VNO-NCW Rotterdam
Datum: 19 maart 2008
Tijd: 16.00 – 19.00 uur
Spreker: Mark Harbers, wethouder
Rotterdam
34
Bestuurswisselingen
Nieuwe leden
www.vno-ncwwest.nl/ledennet
VNO-NCW Amsterdam en regio
- R.P. Hasper RA
- S. Janssen Daalen
Janssen Daalen b.v.
- K. van Ruitenbeek
Amsterdam International Community
School
- drs. R.F. Sänger
StayOkay
- mw. mr. drs. M.A.B. Smits
Boekel De Nerée N.V.
VNO-NCW ‘t Gooi
- drs. D.J.M. Zeeuw van der Laan
Hotel De Witte Bergen
VNO-NCW Delft
- mw. ing. A.M.S. Notten
La Red
Oostland
Het bestuur van VNO-NCW Oostland heeft afscheid genomen
van drie bestuursleden, te weten: mevrouw E.A.H.
Mentink-Veenhuis, de heer A.E. Arent en de heer mr. J.
Hiemstra. Tot het bestuur zijn toegetreden de heren V.A.P.
de Beer, A. van den Enden en mr. M.R. Plug.
VNO-NCW Den Haag e.o.
- W.F.G. de Jager
Rabobank Nederland
- D. Robers
mdarchitecten
- B.W. Toetenel
Getronics PinkRoccade
1
Nieuwe kracht
VNO-NCW Oostland
- H. van den Berg
Aannemingsbedrijf Berbouw B.V.
- ir. W. ten Kate
Gemeente Lansingerland
VNO-NCW Rotterdam
- ir J.B. Alebregtse
Cerexagri B.V.
- mw. E. Hintzen
Good Company
Werkgevers Drechtsteden,
aangesloten bij VNO-NCW West
- R.J. Lintner
Lintner bv
VNO-NCW Westland-Delfland
- ir. C. Eekhout
Bouwbedrijf J. Eekhout BV
- E.J. Kroes
Aannemingsbedrijf Kroes BV
Foto: A. van Oorschot
Rob de Vree is op 1 januari als
secretaris begonnen bij VNO-NCW
West. Na negen jaar Kamer van
Koophandel Haaglanden, waarvan
de laatste jaren als kantoordirecteur
van de vestiging Naaldwijk,
kijkt hij enthousiast uit naar deze
nieuwe uitdaging. “Het is een goed moment en een mooie omgeving
om mijn kennis te benutten en verder te ontwikkelen”, aldus
De Vree. “De combinatie van een vereniging voor en door leden,
lokale en regionale belangenbehartiging en activiteiten voor het
bedrijfsleven in de beide Hollanden is een gezonde basis.” Rob de
Vree zal zich vooral bezig houden met de bovenlokale projecten en
zal tevens het secretariaat van de kring Delft verzorgen.
2
1
2