Over Het Haar van de Hond - Vrijdagtheater

"Maar we gaan dat laten opereren, 't zal schoon wegtrekken, zodat zij later Miss Oost-
Vlaanderen wordt."
(Joris had dus een meisje voor ogen. Het zingt van haar verlangen naar pappie.)
Een malle kronkel, typisch voor Joris, en toch zo gek nog niet. En hij heeft nóg zo'n ingeving.
Het gesprek komt op de epilepsie van Mira, en Mimi zegt dat haar dochter het van haar vader heeft.
"En hij had het van zijn vader." Dan voegt Joris mismoedig toe:
En Sem verwekte Arpaksad en Arpaksad verwekte Gelach en Gelach verwekte Eber en
Eber verwekte Joktan en zij waren allemaal vruchtbaar en zij wemelden op aarde en zij vielen
omver van de epilepsie van Jackson en kropen weer recht, geslachten en volkeren na de
zondvloed. 4
Het kan niet uitblijven. Joris voert ons ook naar de allereerste erfelijke fout, die de erfzonde heet, en
de zondeval.
Midden in het stuk vrijen Frans en Mira in de 'salon'. Joris kijkt door het kijkgat:
Het is zover. Zij ligt op haar knieën.
Mimi: (bezorgd) Is zij gevallen?
Joris: Zo kunt ge 't noemen. De Zondeval. Of de Aanbidding.
Briljant visioen.
Dank zij Joris zijn we terug bij "af."
Terug in het paradijs. De christelijke mythologie.
Oedipus, Christus, Mira.
Driemaal een traumatisch verleden.
Driemaal een boze vader, of een vermeende boze vader.
Driemaal geen schuld aan het verleden.
Driemaal het verlangen de schuld op zich te nemen.
Driemaal het verlangen de schuld weg te nemen door te sterven of zich te verminken.
Welke 'schuld'?
Het oeuvre van Claus is doortrokken van Genesis en de Oedipus-sage.
Deze verhalen liggen aan de basis van het Westerse denken.
Het toneelstuk Het Haar van de Hond bouwt erop voort én neemt er afstand van.
Daarom nog eens met andere woorden:
Als wij naast elkaar leggen: het paradijsverhaal, de Oedipus-sage en Het Haar van de Hond, valt ons op
dat in alle drie verbeeldingen een vader voorkomt die boos is (in Het Haar van de Hond dénkt Mira
dat hij dat is). Vervolgens is bij alle drie de aanleiding een fatale fout in het verleden. Dan staat er
iemand op (Christus, Oedipus, Mira) om de fout te herstellen, een fout of zonde waaraan hij en zij
zélf niet schuldig is. Door de schuld van de fout op zich te nemen wordt de erfelijke, onherstelbare
fout uit het verleden herstelbaar: door zelfvernietiging.
26