Acta van de Generale Synode te Zwolle 2007 - De Gereformeerde ...

Er vindt een brede bespreking plaats na toelichting en verdediging van voorstel en tegenvoorstel.
Het spitst zich met name toe op de regel van GS Leeuwarden 1920, verwoord in
―materiaal‖ art. 41 van GS Berkel en Rodenrijs 1996.
Dr. Van Gurp, die desgevraagd zijn advies vooraf gaf aan het einde van de ochtendsessie,
vindt dat de binding tussen kerk, het Woord en het avondmaal niet goed uit de verf komt. Hij
heeft grote bezwaren tegen de criteria die Leeuwarden 1920 aanvoert om niet-kerkleden aan
te laten gaan. Welke waarde heeft het oordeel van een kerkenraad van een kerkgenootschap,
dat geen ware kerk is? Wat betekent het als men t.a.v. art. 27-29 NGB ongehoorzaam is, dat
men toch ―in de grondstukken van de christelijke religie met ons overeenstemt en
onberispelijk van levenswandel is‖? Het niet-kerklid zijn en toch onder ‗toezicht‗ van de
kerkenraad staan kan niet samengaan. Ook meent hij dat de besluiten van GS Zuidhorn
2002/2003 en GS Berkel en Rodenrijs 1996 onafscheidelijk aan elkaar verbonden zijn. Je kunt
niet het ene handhaven en het andere verwerpen.
In een toelichting bij het tegenvoorstel wordt er door de broeders op gewezen dat het gaat om
een oud synodebesluit, dat de kerken al sinds 1920 hebben en dat een bezwaar daartegen
vanuit de kerken zou moeten komen. In zijn verdediging antwoordt deputaat br. W.J.
Heeringa hierop dat volgens de instructies de materie toch via het besluit van GS Berkel en
Rodenrijs 1996 aan de orde diende te komen. Bovendien heeft het voorstel van de deputaten
op de tafel van alle kerkenraden gelegen. Dat een oud synodebesluit pas veel later herroepen
wordt is niet uniek. Dat is ook te danken aan voortschrijdend inzicht. De zgn.
pacificatieformule van 1905 heeft jarenlang de goedkeuring van de kerken gehad, en is pas na
de Vrijmaking door GS Groningen 1946 afgewezen. Nu zien we dat in die regel van
Leeuwarden pluriformiteit schuil gaat.
Er wordt door de verdedigers van het tegenvoorstel op gewezen dat we de achtergronden van
het besluit van de synode van Leeuwarden 1920 niet goed kennen. Er zijn ook in de
geschiedenis momenten geweest dat men als lid van 2 verschillende kerken bij elkaars
avondmaal aan mocht gaan in bijzondere situaties, bv. de gereformeerden bij de luthersen in
de tijd van de reformatie en de dolerenden bij de afgescheidenen in de negentiende eeuw.
Anderen betwijfelen of dat een zo algemene regel rechtvaardigt.
Weer anderen menen dat de omstandigheden rond de synode van Leeuwarden 1920 niet
zozeer belangrijk zijn, maar wel de Schriftuurlijke criteria waaraan synodebesluiten moeten
voldoen.
Bovendien blijkt de regel van Leeuwarden omarmd te zijn door GS Zuidhorn 2002/2003 om
te komen tot een open avondmaal in crisisgebieden.
Het grote bezwaar blijft bij de meeste afgevaardigden dat het besluit van de GS Leeuwarden
1920 niet in overeenstemming is met Schrift en belijdenis en KO.
Het voorstel van Deputaten Onderzoek Synodebesluiten (DOS) wordt met 9 stemmen
aangenomen. Daarmee is het tegenvoorstel van de brs. Borst en Van Egmond verworpen.
Deputaat ds. S. de Marie blijft buiten stemming.
27