Magazine - Anpv

ij de politie Friesland, tijdens de bijeenkomst.
“Iedere week worden gemiddeld
zeven politiemedewerkers het slachtoffer
van geweld.” Die berichten in de krant doen
iets met je gevoel van veiligheid als politieagent.
Daarna vertelde Baggen over het
programma dat het Ministerie voor Veiligheid
& Justitie lanceerde om de professionele
weerbaarheid van agenten te versterken.
Met trainingen om de mentale kracht
professioneel te vergroten, maar ook met
een loket dat het klokje rond open is om
psychosociale hulp te verlenen.
Terwijl Baggen vertelt, lopen de emoties
op onder de aanwezigen. “Je hebt het over
het versterken van onze mentale weerbaarheid”,
reageert een agente fel. “Dan zeg je
dus dat het aan ons ligt. Terwijl wij ons in
de steek gelaten voelen. Wij missen leiderschap,
sturing en steun. Daar moet je in
investeren.” Een collega vult haar aan: “De
weinige leidinggevenden die zich betrokken
opstellen, worden linea recta weg gebonjourd.”
Het idee om een meldpunt te
maken voor psychosociale problematiek
noemt de partner van een getraumatiseerde
agent een ‘lachertje’. “Alles wat je zegt,
komt in je persoonlijk dossier en wordt tegen
je gebruikt. Het is binnen het korps niet
veilig om je verhaal te doen.” Haar vriend
kreeg zelfs van de bedrijfsarts geen hulp.
“Toen hij aankondigde dat hij zijn leven wil-
Herken PTSS; dit zijn de symptomen:
• Herbeleving (nachtmerries of flashbacks)
• Ernstige prikkelbaarheid
• Slaapstoornissen
• Extreme spanning als gevolg van bepaalde prikkels
• Irritatie en hevige schrikreacties
• Angst
• Depressieve gevoelens
• De symptomen duren langer dan een maand
de beëindigen, zei deze doodleuk: ‘Ik heb
nu geen tijd voor je.’”
Wraakzuchtig
Het vertrouwen van de agenten in het management
is de afgelopen jaren, mede door
verschillende ingrijpende reorganisaties,
beschadigd. Onder agenten leeft angst voor
klachten. Er gaapt een kloof tussen de werkvloer
en alle functies hoger dan inspecteur.
“Burgers die Klagen worden met koffie en
gebak onthaald. Er zijn agenten bij die zeggen:
‘Ik ga gewoon rondjes rijden, en doe
niets meer.’ “De politiesector is bovendien
een wraakzuchtige organisatie”, zegt Jos
Hermans, ANPV-woordvoerder: “Als je tekent
voor een oprotpremie word je gedwongen
er nooit meer iets over te zeggen. Ik ben blij
dat we er nu open over praten.”
Hij vervolgt: “Bij de politie wordt ellende
doodgezwegen: suïcides, drankmisbruik,
huiselijk geweld. Leidinggevenden deinzen
terug voor hoog ziekteverzuim. We moeten
het lef hebben om dat patroon te doorbreken.”
Jos werkte jarenlang als zedenrechercheur.
Hij heeft ook ptss, en draagt de diagnose
‘met eer’, zegt hij. “Het is een litteken,
geen brandmerk.” Regiochef Baggen is het
met de agenten eens dat de focus van de
korpsen moet zijn dat ‘een leidinggevende
dienstbaar is aan de werkvloer’. Daar is aandacht
voor in het programma van de mi-
Aanbevelingen van de ANPV:
1. Laat in het kader van de Wet Poortwachter een neutraal persoon contact opnemen met
een ziek gemelde agent.
2. Draag het medisch dossier van een agent over bij wisseling van arbodienst.
3. Een meldpunt voor psychosociale klachten is prima, mits in het protocol vermeldt
dat de de leidinggevende niet geïnformeerd wordt over de inhoud van het gesprek,
tenzij de werknemer hier uitdrukkelijk om vraagt.
4. Geef het initiatief terug aan de werkvloer. De agenten zijn de toppers van het korps.
5. Implementeer een buddysysteem/ploegsysteem om de zorg voor elkaar te vergroten.
6. Zorg voor een moment van de-briefing. Doe de de-briefing kort na terugkomst van
een incident. Het mag geen papier verantwoordelijkheid zijn.
7. Implementeer een richtlijn psychosociale ondersteuning.
nister, onderstreept ze. Maar de werkvloer
is sceptisch. Een van hen zegt het als volgt:
“De zoveelste pilot. Een schijnvertoning die
een zak met geld kost. Ik was super weerbaar.
De trap na die je krijgt als je uitvalt,
heeft me tot op het bot gegriefd.”
Vroege signalering
Deskundigen uit het werkveld woonden
de middag bij om mee te denken over hoe
het beter kan. De politie kan nog veel leren
van Defensie, stelden Carel Hilderink die
zijn loopbaan in dienst van Defensie doorbracht
en Wim Frankenmolen, bedrijfsarts
bij Politie Haaglanden. “Houd in de gaten
hoe het met iemand gaat na een heftig incident.
De leidinggevende heeft daarin een
rol, maar de collega’s ook.” Daar ontbreekt
het inderdaad aan, bevestigen de agenten.
En dat ligt aan de machocultuur: “Als je van
een vechtpartij komt, is de reactie niet ‘gaat
het met je?’, maar ‘goed dat je die relschoppers
een schop verkocht hebt’. Wim: “Als het
na drie, vier weken nog niet goed gaat met
iemand, dan is er meer aan de hand.”
Vroege signalering en ondersteuning is
van groot belang. “Leer mensen waar ze
op moeten letten (zie kader: ‘Signalen van
ptts’), zodat ze op elkaar kunnen passen.
Is er een collega met wie niemand meer
graag op de wagen wil? Dan is dat een signaal.”
Dat klinkt allemaal logisch, maar die
machocultuur verander je niet zomaar, verwoordt
een agent een gevoel dat bij velen
leeft. Je zult ergens moeten beginnen. Met
‘harde maatregelen’, zoals de invoering van
een buddysysteem maak je mensen (meer)
verantwoordelijk voor elkaar, denkt Carel
Hilderink .
Op straat hebben de agenten allemaal dezelfde
kleur. Saamhorigheid is er. Tijdens
deze themadag merken de agenten een
grote mate van gelijkgezindheid bij elkaar.
Daar moet het korps verder op bouwen.
Ook moet er meer aandacht komen voor
de competenties van individuen. Welke
competenties heb je in huis? Waar ben je
goed in? Welke competenties heb je nodig
om een andere functie uit te oefenen? “Politieagent
is een hoogrisicoberoep. Vroeg
of laat tikt iedereen een keertje af”, zegt Jos
Hermans. “Je moet hersteltijd krijgen en op
basis van je competenties een periode in
de luwte kunnen werken.”
Samen sterk werkt beter
7