Rapport 'Holebi's op de vlucht' - Vluchtelingenwerk Vlaanderen

HOLEBI’S OP DE VLUCHT
EEN ANALYSE VAN BESLISSINGEN DOOR DE ASIELINSTANTIES
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 1

2 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
COLOFON
redactie Jennifer Addae i.s.m. Ruben Wissing, Estelle Didi en Roxanne Dehon van het Belgisch Comité voor
Hulp aan de Vluchtelingen (BCHV). Kenneth Mills en Katrien Vanleirberghe van çavaria. Claudia
Bonamini, Kathelijne Houben, Charlotte Vandycke, Sakhi Mir-Baz, Tomaz Thys van den Audenaerde
en Femke Vogelaar van Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
eindredactie Eef Heylighen
lay-out Francis Goethals
foto’s Stills uit de film ‘Silent Stories’, een film door Hanne Phlypo & Catherine Vuylsteke
Verantwoordelijke Els Keytsman, Kruidtuinstraat 75,1210 Brussel
uitgever Vluchtelingenwerk Vlaanderen vzw
Uitgave datum 10 mei 2013
Deze publicatie is ook te downloaden op: vluchtelingenwerk.be en cavaria.be
Met de steun van het Europees Vluchtelingenfonds

INHOUD
1. Samenvatting 4
2. Inleiding 5
3. Methodologie van het onderzoek 6
4. Het wettelijk kader van asielaanvragen op basis van seksuele geaardheid 7
4.1. Wettelijk kader 7
4.2. De seksuele geaardheid 9
5. Het geloofwaardigheidsonderzoek 10
5.1. Algemene principes bij het vaststellen van de geloofwaardigheid 10
5.1.1. Belang van de holebi-achtergrond 11
5.2. Geloofwaardigheid en de seksuele geaardheid 11
5.2.1. Onderzoek naar de beweerde holebi-relatie 12
5.2.2. Onderzoek naar de ontdekking en beleving van de seksuele geaardheid 16
5.2.3. De kennis van het holebi-milieu 20
5.2.4. Kennis over het holebi-milieu in belgië 23
5.2.5. Beoordeling door de rvv over de kennis van het holebi-milieu in belgie 24
5.3. Beoordeling van het gedrag van holebi’s in de private en publieke ruimte 26
6. Het gegrondheidsonderzoek: de vrees voor vervolging 29
6.1. Algemene principes UNHCR 29
6.2. Beoordeling van de gegrondheid van de vrees 29
6.3. Behoren tot de sociale groep 30
6.3.1. Inviduele vervolging 30
6.3.2. Sociale groepsvervolging 31
7. Conclusie 35
8. Aanbevelingen 36
8.1. Aanbevelingen ivm het geloofwaardigheidsonderzoek 36
8.2. Aanbevelingen ivm het gegrondheidsonderzoek 36
9. Bijlages 38
9.1. Overzicht analyse van de landen per taalrol 38
9.2. Cijfers van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) 40
9.2.1. Seksuele geaardheid en genderidentiteit 40
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 3

1. SAMENVATTING
4 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
Uit de cijfers van het Commissariaat-generaal
voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS)
blijkt dat het aantal beslissingen over personen
die vluchten omwille van hun seksuele geaardheid
elk jaar stijgen. Vluchtelingenwerk Vlaanderen
voerde daarom dit onderzoek naar de beoordeling
van de asielaanvragen van holebi-asielzoekers die
omwille van hun seksuele geaardheid vervolging
vrezen in hun land van herkomst. Om zo een
overzicht te hebben op het beschermingsbeleid
van het CGVS.
Dit onderzoek reflecteert evenwel niet het gehele
beschermingsbeleid van het CGVS. Het CGVS
motiveert immers niet hun positieve beslissingen.
De analyse is dan ook beperkt tot de negatieve beslissingen
van het CGVS die meestal opgenomen
worden in de arresten van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
(RvV).
Ons onderzoek bestaat uit twee grote delen. In
de eerste plaats onderzochten we hoe het CGVS
en de RvV de seksuele geaardheid van asielzoekers
probeert vast te stellen. Uit de analyse van
de beslissingen blijkt dat het CGVS hiervoor
een geloofwaardigheidsonderzoek uitvoert. Het
CGVS bekijkt dan de beweerde holebi-relatie, de
ontdekking en beleving van de eigen homoseksuele
geaardheid en de kennis over het holebi-milieu
in België en in het herkomstland. Daarnaast gaan
de asielinstanties in de meeste gevallen ook na
hoe holebi’s hun seksuele geaardheid uitten in de
private en openbare ruimte in het land van herkomst.
Uit ons onderzoek blijkt dat de asielinstanties
bepaalde verwachtingen hebben over wat
holebi zijn veronderstelt. Dit komt niet altijd
overeen met de verklaringen van de asielzoekers
zelf. Toch gebeurt een beoordeling best op basis
van wat de asielzoekers verklaren en niet op wat
de asielinstaties hier zelf over verwachten.
Vindt het CGVS of de RvV de seksuele geaardheid,
en eventueel de vluchtredenen van de asielzoekers
geloofwaardig dan volgt de afweging of er
nood is aan bescherming.
— Als zowel de seksuele geaardheid als de
vluchtredenen vaststaan dan volgt een individueel
onderzoek naar de gegrondheid van
de vrees.
— Als enkel de seksuele geaardheid wordt
aangenomen dan bekijken de asielinstanties
of het loutere feit holebi te zijn voldoende is
om bescherming te verlenen. Ons onderzoek
toont dat het CGVS en de RvV dan
wetgeving nagaan die homoseksualiteit of
homoseksueel gedrag bestraft in het land
van herkomst en of die wetten effectief
toegepast worden. Als dit niet het geval
is, dan aanvaarden de asielinstanties geen
sociale groepsvervolging. Herkomstlandeninformatie
over de situatie van holebi’s is
dus noodzakelijk om de gegrondheid van de
vrees te bepalen.
In enkele gevallen werd bij de beoordeling van de
gegrondheid van de vrees gesteld dat asielzoekers,
door zich discreet te gedragen in het land van
herkomst, geen risico lopen op vervolging en dus
geen nood hebben aan bescherming. Het CGVS
geeft aan de vereiste van discretie bij de beoordeling
van de gegrondheid van een asiel aanvraag
niet meer te gebruiken. De commissa ris-generaal
stelt wel dat dit bij de beoordeling van de geloofwaardigheid
nog kan voorkomen.
Het is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de
achtergrond die protection officers in beschouwing
nemen om asielaanvragen van holebi’s te
toetsen, zo objectief mogelijk is. En dat ze bij
de beoordeling van deze aanvragen niet vertrekt
vanuit stereotypen. Niet alle mensen beleven hun
seksuele geaardheid op dezelfde manier. Een goed
begrip over de leefwereld van holebi’s afkomstig
uit homofobe landen en over het proces van de
ontdekking van de homoseksualiteit zijn onontbeerlijk
om deze asielaanvragen te beoordelen.

2. INLEIDING
In 2003 was België, na Nederland, het tweede
land ter wereld dat het huwelijk openstelde voor
mensen van hetzelfde geslacht. Sindsdien volgden
andere landen dit voorbeeld. Ook kunnen homoseksuele
1 koppels in ons land nu samen een kind
adopteren.
Maar niet alle landen staan open voor homoseksualiteit.
Homoseksualiteit en/of homoseksuele
handelingen worden in 7 landen met de doodstraf
en in 78 landen met een gevangenisstraf
bestraft. 2 Maatschappelijk geïnstitutionaliseerde
homofobie vormt dan de regel. Waardoor heel
wat holebi’s (samentrekking van homoseksuelen,
lesbiennes en biseksuelen) hun identiteit niet vrij
kunnen beleven en mogelijk het slachtoffer zijn
van vervolging omwille van hun seksuele geaardheid.
Ze worden zo onttrokken van mensenrechten
zoals het recht op persoonlijke vrijheid, het
recht op gezinsleven en niet blootgesteld worden
aan foltering. Het is dan ook niet verwonderlijk
dat zij dat homofobe klimaat ontvluchten en bescherming
vragen in een ander land, waaronder
België.
De cijfers van het Commissariaat-generaal voor
de Vluchtelingen en de Staatlozen tonen aan dat
de beslissingen op basis van seksuele ge aardheid in
België ieder jaar stijgen: 188 (2007), 226 (2008),
362 (2009), 522 (2010) 823 (2011) en 1059
beslissingen in 2012. Met in de top drie landen
van herkomst in 2012: Senegal (254), Kameroen
(225) en Guinee (91). 3 In die drie landen bestaat
wetgeving die homoseksualiteit of homoseksueel
gedrag bestraft.
De stijging van het aantal beslissingen op basis
van seksuele geaardheid maakt het voor ons, en
iedereen die asielzoekers bijstaat in hun asielaanvraag,
noodzakelijk om de asielbeslissingen van
het CGVS en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
(RvV) te onderzoeken. Ons onderzoek
reflecteert niet het volledige beschermingsbeleid
van het CGVS. Het CGVS motiveert immers
1 Hiermee wordt zowel mannelijke als vrouwelijke homoseksualiteit
bedoeld.
2 De doodstraf bestaat in Mauritanie, Soedan, Iran, Saoedi
Arabië, Jemen, 12 noordelijke staten in Nigeria en in enkele
delen van Zuid-Somalie. Zie: ILGA rapport ‘State Sponsered
Homofobia’, mei 2012, http://ilga.org/ilga/en/artle/1161
3 De cijfers voor 2012 zijn meegedeeld door het CGVS op een
vergadering n.a.v. het rapport op 6 mei 2013 (zie bijlage
8.2)
niet hun positieve beslissingen. We beperkten dan
ook de analyse tot de negatieve beslissingen van
het CGVS die meestal opgenomen worden in de
arresten van de RvV.
Bij de beoordeling van asielaanvragen ingediend
door holebi’s die vervolging vrezen om hun
seksuele geaardheid gaat het CGVS en de RvV
tweeledig te werk. In de eerste plaats gaan de
asielinstanties na of de seksuele geaardheid van
de asielzoekers en hun vluchtredenen wel geloofwaardig
is. Als de seksuele geaardheid, en eventueel
de vluchtredenen, worden geloofd dan volgt
een onderzoek naar de gegrondheid van de vrees,
onder meer op basis van informatie over het herkomstland.
In de volgende hoofdstukken vindt de lezer een
beschrijving van de methodologie van het onderzoek.
Vervolgens het wettelijke kader waarbinnen
de asielaanvragen door holebi’s geplaatst dienen
te worden. Verder gaan we in op de analyse van
de verschillende beslissingen en arresten over de
vaststelling van de seksuele geaardheid en het onderzoek
naar de gegrondheid van de vrees. Tot
slot volgen uit de analyse enkele aanbevelingen
gericht naar zowel het CGVS als de RvV.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 5

6 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
3. METHODOLOGIE VAN HET ONDERZOEK
In het kader van deze analyse onderzochten we,
bij wijze van steekproef, in totaal 249 (52 Nl en
197 Fr) arresten tussen 1 oktober 2010 en 31 mei
2012. Alle arresten werden geconsulteerd op de
website van de RvV onder de trefwoorden ‘homoseksualiteit’
en ‘homosexualité’.
Het onderzoek werd beperkt tot beslissingen en
arresten over holebi-asielzoekers die gevlucht zijn
omwille van hun seksuele geaardheid. De asielaanvragen
van transgenders 4 en interseksuelen 5
werden niet onderzocht.
Wat het beschermingsbeleid is van het CGVS en
de RvV voor holebi’s die vrezen voor hun seksuele
geaardheid was de hoofdvraag van deze analyse.
4 Dit zijn personen met een genderidentiteit dat verschilt van
het biologische geslacht.
5 Dit zijn personen geboren met een bepaalde seksuele anatomie
of chromosoom patronen die niet eenzijdig mannelijk
of vrouwelijk zijn.
We zochten een antwoord op de volgende vier
onderzoeksvragen:
— Hoe wordt de seksuele geaardheid vastgesteld?
Welke elementen worden door de instanties
in aanmerking genomen om hiertoe
te komen?
— Hoe wordt de seksuele geaardheid gecriminaliseerd
in het herkomstland? En hoe
wordt hiermee rekening gehouden door de
asielinstanties?
— In hoeverre verwacht het CGVS of de RvV
dat de holebi-asielzoekers zich in publiek
op een bepaalde manier gedragen? Wat is de
balans tussen hun privé en publieke leven?
— Is het louter behoren tot de sociale groep
van holebi’s voldoende om bescherming te
krijgen?
De vluchtredenen die de holebi’s aanbrachten als
deel van hun asielrelaas werden niet apart onderzocht
in het kader van deze analyse.

4. HET WETTELIJK KADER VAN ASIELAANVRAGEN
OP BASIS VAN SEKSUELE GEAARDHEID
Voor we de analyse toelichten is het noodzakelijk
het wettelijke kader te duiden waarbinnen de
asielaanvragen op basis van seksuele geaardheid
worden geplaatst. In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens
aandacht besteed aan het wettelijke
kader en de betekenis van seksuele geaardheid.
4.1. WETTELIJK KADER
Holebi-asielzoekers kunnen op basis van hun seksuele
geaardheid erkend worden als vluchteling. 6
Artikel 1, A, §2 van het Vluchtelingenverdrag van
1951 7 bepaalt dat een vluchteling een persoon is
die:
‘(…) Uit gegronde vrees voor vervolging wegens zijn
ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een
bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging,
zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit
bezit, en die de bescherming van dat land
niet kan of (…) niet wil inroepen (…)’
In artikel 48/3 §2, f van de Vreemdelingenwet
van 15 december 1980 8 en in artikel 9 §2, f van
de Kwalificatierichtlijn 2004/83/EG 9 wordt erkend
dat vervolgingsdaden genderspecifiek van
aard kunnen zijn.
Holebi’s die vervolging vrezen wegens hun seksuele
geaardheid kunnen erkend worden als vluchteling
omwille van het behoren tot een bepaalde
sociale groep. Volgens artikel 48/3 §4, d Vw.
en artikel 10 §1, d van de Kwalificatierichtlijn
6 Artikel 48/4 Vw. bepaalt dat de subsidiaire beschermingsstatus
kan toegekend worden aan asielzoekers die een
reëel risico lopen op ernstige schade. Artikel 48/4 b) Vw
beschrijft dat foltering of onmenselijke behandeling of
bestraffing in het land van herkomst ernstige schade kan
uitmaken. Uit de analyse blijkt dat aan holebi’s steeds de
vluchtelingenstatus verleend.
7 Internationaal Verdrag betreffende de status van vluchtelingen,
Genève, 28 juli 1951, goedgekeurd bij wet van 26 juni
1953 (hierna, Vluchtelingenverdrag), BS 4 oktober 1953.
8 Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het
grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering
van vreemdelingen (hierna, Vreemdelingenwet), BS 31 december
1980.
9 Richtlijn 2004/83/EG van de Raad van 29 april 2004 inzake
minimumnormen voor de erkenning van onderdanen van
derde landen en staatlozen als vluchteling of als persoon
die anderszins internationale bescherming behoeft, en de
inhoud van de verleende bescherming (hierna, Kwalificatierichtlijn
2004/83/EG ), Pb. L. 30 september 2004, afl. 304.
2004/83/EG wordt een groep geacht een sociale
groep te vormen als:
— de leden van de groep een aangeboren kenmerk
vertonen of een gemeenschappelijke
achtergrond hebben die niet gewijzigd kan
worden, of een kenmerk of geloof delen dat
voor de identiteit of de morele integriteit van
de betrokkenen dermate fundamenteel is, dat
van de betrokkenen niet mag worden geëist
dat zij dit opgeven, (zgn. onveranderbare
kenmerken)
— de groep in het betrokken land een eigen
identiteit heeft omdat zij in haar directe
omgeving als afwijkend wordt beschouwd;
(zgn. sociale perceptie)
De Kwalificatierichtlijn bepaalt dat de twee voorwaarden
(onveranderbare kenmerken en sociale
perceptie) cumulatief toegepast moeten worden.
Uit zowel de Belgische wetgeving als rechtspraak
blijkt dat het vervullen van één van beide voorwaarden
voldoende is om te spreken van een sociale
groep. 10
Holebi’s die vervolging vrezen omwille van hun
seksuele geaardheid behoren niet exclusief tot de
vervolgingsgrond van de sociale groep. 11 Er kunnen
in theorie verschillende vervolgingsgronden
van toepassing zijn op één asielrelaas. In bepaalde
gevallen kan ook een andere vervolgingsgrond
van toepassing zijn. Zoals het geval zou kunnen
zijn voor holebi-activisten die pleiten tegen de politieke
en religieuze voorschriften in het land van
herkomst. Deze asielaanvragen kunnen gebaseerd
zijn op de vervolgingsgrond van politieke overtuiging
of godsdienst. 12
Met de aanpassing van de Kwalificatierichtlijn
in december 2011 is meer aandacht uitgegaan
10 Zie hierover meer: Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Ciré en
BCHV, ’60 jaar Vluchtelingenverdrag’, juni 2012, 18-22.
11 UNHCR, Guidelines on International Protection No. 6:
Claims to Refugee Status based on Sexual Orientation and/
or Gender Identity within the context of Article 1A (2) of
the 1951 Convention and/or its 1967 Protocol relating to
the Status of Refugees, 23 oktober 2012, HCR/GIP/12/09/
(hierna, UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid), § 40.
12 In de door ons onderzochte arresten van de RvV hebben
we enkel erkenningsbeslissingen gezien op grond van het
behoren tot de sociale groep van holebi’s.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 7

8 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
naar genderspecifieke vervolging waaronder vervolging
op grond van seksuele geaardheid. In de
preambule van de aangepaste Kwalificatierichtlijn
2011/95/EU 13 , meer specifiek in paragraaf 30,
wordt verwezen naar de nood om tot een gemeenschappelijke
opvatting te komen over de inhoud
van het behoren tot een bepaalde sociale groep:
‘Bij het omschrijven van een bepaalde sociale
groep moet, voor zover deze verband houden
met de gegronde vrees voor vervolging van de
verzoeker, terdege rekening worden gehouden
met genderaspecten, met inbegrip van genderidentiteit
en seksuele gerichtheid, die kunnen
samenhangen met bepaalde juridische tradities
en gewoonten, en die bv. kunnen leiden tot genitale
verminking, gedwongen sterilisatie of gedwongen
abortus.’
De tweede alinea van artikel 10 §1, d van de Kwalificatierichtlijn
2011/95/EU werd ook aangepast
en zou als volgt klinken:
13 Richtlijn 2011/95/EU van het Parlement en de Raad van 13
december 2011 inzake normen voor de erkenning van onderdanen
van derde landen of staatlozen als personen die
internationale bescherming genieten, voor een uniforme
status voor vluchtelingen of voor personen die in aanmerking
komen voor subsidiaire bescherming, en voor de
inhoud van de verleende bescherming (hierna Kwalificatierichtlijn
2011/95/EU), Pb. L. 20 december 2011, afl. 337/9.
‘Afhankelijk van de omstandigheden in het land
van herkomst kan een specifieke sociale groep
een groep zijn die als gemeenschappelijk kenmerk
seksuele gerichtheid heeft. Seksuele gerichtheid
omvat geen handelingen die volgens
het nationale recht van de lidstaten als strafbaar
worden beschouwd. Er wordt terdege rekening
gehouden met genderaspecten, waaronder genderidentiteit,
wanneer moet worden vastgesteld
of iemand tot een bepaalde sociale groep behoort
of wanneer een kenmerk van een dergelijke
groep wordt geïdentificeerd.’
Deze aangepaste alinea is een verbetering van de
oude alinea die enkel sprak over:
‘Genderaspecten kunnen in overweging worden
genomen, maar zijn op zichzelf geen aanleiding
voor de toepassing van dit artikel’.
De aangepaste Kwalificatierichtlijn 2011/95/EU
werd nog niet omgezet in Belgische wetgeving.
Ons land moet deze wijzigingen uiterlijk op 21
december 2013 doorvoeren in nationale wetgeving.
14
14 Artikel 39 van de Kwalificatierichtlijn 2011/95/EU.

Deze wetswijziging zal voor de Belgische praktijk
niet veel veranderen omdat vervolging op basis
van de seksuele geaardheid al erkend wordt door
onze asielinstanties. Het zal voornamelijk van invloed
zijn in die Europese lidstaten waar de seksuele
geaardheid nog niet als vervolgingsgrond
wordt beschouwd.
4.2. DE SEKSUELE GEAARDHEID
De seksuele geaardheid is een fundamenteel aspect
van de menselijke identiteit. 15 Mensen kunnen
dit niet verstoppen of er afstand van nemen
en niemand mag dit ook verwachten.
De preambule van de Jogjakarta-principes 16 beschrijft
het begrip seksuele geaardheid (‘sexual
orientation’) als volgt: ‘het vermogen van eenieder
om zich emotioneel, affectief en seksueel sterk aangetrokken
te voelen tot mensen van hetzelfde of het
andere gender, of van meer dan één gender, en met
hen intieme en seksuele relaties aan te gaan.’
De definitie spreekt van het ‘vermogen tot aantrekking’
en niet dat dit noodzakelijkerwijs waarneembaar
moet zijn moet worden.
De Yogyakarta-principes, opgesteld door de International
Commission of Jurists in 2007, beschrij-
15 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 12.
16 International Commission of Jurists, Yogakarta principles,
Principles on the application of international human rights
law in relation to sexuel orientation and gender indentity,
maart 2007, www.yogyakartaprinciples.org.
ven het geheel van bestaande mensenrechtenstandaarden
toegepast op seksuele geaardheid en
genderidentiteit. Ook UNHCR verwijst naar de
principes in haar richtlijnen over seksuele geaardheid.
Deze niet-bindende principes bevatten richtlijnen
en adviezen over de toepassing van internationale
mensenrechtenbepalingen op de seksuele geaardheid
en zijn bedoeld om discriminatie van onder
meer holebi’s tegen te gaan. Artikel 23 van de
Jogjakarta principes bevestigt het recht om asiel
aan te vragen:
‘Everyone has the right to seek and enjoy in other
countries asylum from persecution, including persecution
related to sexual orientation or gender identity.
A State may not remove, expel or extradite a
person to any State where that person may face a
well-founded fear of torture, persecution, or any
other form of cruel, inhuman or degrading treatment
or punishment, on the basis of sexual orientation
or gender identity.’
In oktober 2012 vaardigde UNHCR richtlijnen
uit over de seksuele geaardheid en genderidentiteit.
Deze richtlijnen interpreteren en
verduidelijken het Vluchtelingenverdrag. Bij de
hoofdstukken over het geloofwaardigheids- en
gegrondheidsonderzoek zullen we steeds de relevante
UNHCR-richtlijnen duiden.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 9

10 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
5. HET GELOOFWAARDIGHEIDSONDERZOEK
In de beoordeling van asieldossiers neemt het onderzoek
van het CGVS naar de geloofwaardigheid
van het vluchtrelaas een prominente plaats in. Net
als bij andere asieldossiers vindt bij de beoordeling
van een asielaanvraag op basis van de seksuele
geaardheid een dubbel geloofwaardigheidsonderzoek
plaats: naar het profiel (de beweerde seksuele
geaardheid) en naar het eigenlijke vluchtverhaal
(de vervolgingsfeiten). Indien het CGVS het profiel
ongeloofwaardig vindt, leidt dit ook tot de
ongeloofwaardigheid van de vervolgingsfeiten die
asielzoekers aanhalen met betrekking tot de seksuele
geaardheid.
‘Gelet op het geheel van voorgaande vaststellingen
kan dan ook geen geloof gehecht worden aan uw
beweerde homoseksuele geaardheid en relatie met
X zodat evenmin geloof kan gehecht worden aan de
vervolgingsfeiten die u aanhaalt als gevolg van uw
voorgehouden geaardheid.’ 17
5.1. ALGEMENE PRINCIPES BIJ
HET VASTSTELLEN VAN DE
GELOOFWAARDIGHEID
De verklaringen van een asielzoeker vormen,
naast eventueel materieel bewijs, de enige basis
voor de beoordeling van de asielaanvragen. Het
gebrek aan bewijs mag geen hinderpaal vormen
voor de toekenning van bescherming. Het is aan
de asielzoeker om in dat geval geloofwaardige verklaringen
af te leggen over de essentiële elementen
van het vluchtrelaas. 18 Een asielrelaas is volgens
UNHCR geloofwaardig als de verklaringen plausibel,
coherent en niet in strijd zijn met algemeen
bekende feiten.
Artikel 4 van de Kwalificatierichtlijn bepaalt de
manier waarop feiten worden vastgesteld. En
artikel 4§5 beschrijft de voorwaarden waaraan
verklaringen dienen te voldoen bij gebrek aan bewijsmateriaal.
Dit artikel werd omgezet in artikel
57/ter van de Vreemdelingenwet:
‘De Commissaris-generaal kan, wanneer de
asielzoeker een aantal van zijn verklaringen niet
17 RvV nr. 72 389 van 21 december 2011.
18 UNHCR, Note on Burden and Standard of Proof in Refugee
Claims (hierna, UNHCR, Richtlijn over bewijslast), 16 december
1998, § 5-6.
aantoont met stukken of andere bewijzen, de
asielaanvraag geloofwaardig achten wanneer aan
de volgende voorwaarden is voldaan:
a. de asielzoeker heeft een oprechte inspanning
geleverd om zijn aanvraag te staven;
b. alle relevante elementen waarover de
asielzoeker beschikt, zijn voorgelegd, en
er is een bevredigende verklaring gegeven
omtrent het ontbreken van andere
bewijskrachtige elementen) de verklaringen
van de asielzoeker zijn samenhangend en
aannemelijk bevonden en zijn niet in strijd
met de algemene en specifieke informatie
die gekend en relevant is voor zijn aanvraag;
c. de asielzoeker heeft zijn aanvraag tot internationale
bescherming zo spoedig mogelijk
ingediend, of hij heeft goede redenen kunnen
aanvoeren waarom hij nagelaten heeft
dit te doen;
d. vast is komen te staan dat de verzoeker in
grote lijnen als geloofwaardig kan worden
beschouwd.’
De bewijslast in asielzaken is volgens UNHCR
een gedeelde taak. 19 Dit principe werd recent ook
bevestigd door het Europees Hof van Justitie. 20
De bewijslast rust dus niet enkel op de asielzoekers.
Ook het CGVS dient dus de aangebrachte
feiten mee vast te stellen. Onder meer door het
verzamelen van relevante herkomstlandeninformatie
in de individuele zaken.
De bewijsstandaard in asielrecht ligt lager dan in
andere rechtstakken. Feiten dienen niet met stellige
zekerheid maar met mate van waarschijnlijkheid
bewezen worden, wat dus ruimte voor twijfel
toelaat. Een belangrijk principe in het asielrecht
is dat twijfel in het voordeel van de asielzoeker
speelt. Het CGVS dient bij de beoordeling van de
verklaringen niet overtuigd te zijn van alle beweringen.
Van zodra het de verklaringen over het algemeen
als coherent en plausibel bestempelt, dan
moet het voordeel van de twijfel verleend worden
aan de asielzoekers. 21
19 UNHCR, Richtlijn over bewijslast, § 6.
20 HvJ, C-277-11, M.M/ Minister for Justice, Equality and Law
Reform, Ireland and Attorney General van 22 november
2012.
21 UNHCR, Richtlijn over bewijslast, §3.

5.1.1. BELANG VAN DE HOLEBI-ACHTERGROND
Bij de beoordeling van de geloofwaardigheid van
asielzoekers is het belangrijk rekening te houden
met de context waarbinnen de asielaanvraag
wordt gesteld. In het bijzonder voor asielzoekers
met een holebi-achtergrond.
Het taboe voor asielzoekers afkomstig uit homofobe
landen, hun culturele achtergrond, de mogelijke
schroom om met een buitenstaander te
spreken over een intieme aangelegenheid en het
eigen innerlijke proces van ‘outing’ kunnen de
verklaringen aantasten. Enige voorzichtigheid is
dan ook geboden bij het onderzoek naar de geloofwaardigheid.
Ook de RvV legt de nadruk op de bijzondere en
intieme context waarbinnen de soms zeer intieme
en expliciete vragen gesteld worden en verklaringen
afgelegd worden. Dit kan incoherente verklaringen
over de seksuele geaardheid verklaren. 22
UNHCR waarschuwt dossierbehandelaars om
zich bij de beoordeling van asieldossiers van holebi’s
niet te baseren op stereotiepe veronderstellingen.
23 Er zijn geen universele elementen die
kenmerkend zijn voor holebi’s, ze zijn net zo verscheiden
als heteroseksuelen. 24
5.2. GELOOFWAARDIGHEID
EN DE SEKSUELE GEAARDHEID
Het CGVS staat als centrale onderzoeksinstantie
voor een moeilijke opdracht. Hoe tot een juiste
juridische kwalificatie komen van de seksuele geaardheid?
Net daarom verwacht het dat asielzoekers
spontane, precieze en omstandige verklaringen
afleggen over hun seksuele geaardheid.
‘(…) het is niet evident om op objectieve wijze de
seksuele geaardheid te bewijzen. Het CGVS mag
verwachten dat de asielzoeker overtuigend is over
de beleving en afgelegde weg van de seksuele geaardheid.
Het verwacht daarover een omstandig, precies
en spontaan verhaal (…)’. 25
22 CCE nr. 55 524 van 3 februari 2011 en in dezelfde zin ook:
CCE nr 56 815 van 25 februari 2011.
23 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 49.
24 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 60 ii.
25 Citaat vrij vertaald uit : CCE nr. 72 273 van 20 december
2011. Zie onder meer ook : CCE nr. 78 489 van 30 maart
2012, CCE nr. 77 709 van 21 maart 2012 en CCE nr. 78 992
van 11 april 2012.
Dit uitgangspunt vormt net één van de grootste
pijnpunten. Wanneer zijn verklaringen voldoende
‘omstandig en spontaan’? En hoe kan het CGVS
beoordelen of verklaringen‘precies’ zijn? Dit veronderstelt
eigen kennis over de achterliggende
feiten van het vluchtrelaas waarover het CGVS in
de meeste gevallen niet beschikt.
Toevlucht nemen tot de wetenschap als objectieve
barometer voor de bepaling van de seksuele geaardheid
is geen optie. Homoseksualiteit is namelijk
‘(…) geen afwijking en kan niet door een dokter
worden bevestigd’, zo weet ook de RvV. 26
Recent werd door de Nederlandse Raad van State
in drie zaken eenzelfde prejudiciële vraag gesteld
aan het Hof van Justitie over de beoordeling van
de seksuele geaardheid. De Raad kwam tot de
conclusie dat in de Europese lidstaten de seksuele
geaardheid van asielzoekers op verschillende manieren
beoordeeld wordt. Sommige landen onderzoeken
de geaardheid aan de hand van vragen,
andere door middel van medisch of wetenschappelijk
onderzoek. De vraag gaat over welke grenzen
artikel 4 27 van de Kwalificatierichtlijn stelt aan
de wijze van beoordelen van de geloofwaardigheid
van een beweerde seksuele geaardheid. En
of deze grenzen verschillen van de grenzen bij de
beoordeling van andere vervolgingsgronden. 28 De
uitspraak zal bindende richtlijnen geven aan de
lidstaten over de beoordeling van de seksuele geaardheid
in asielaanvragen.
Uit de analyse blijkt dat het CGVS de seksuele
geaardheid meestal tracht te achterhalen aan de
hand van open vragen over:
1. de beweerde holebi-relaties van de asielzoeker;
2. de beleving en ontdekking van de seksuele
geaardheid;
3. de kennis van het holebi-milieu in België en
het land van herkomst.
In de volgende hoofdstukken volgt een analyse
van de beoordeling van het CGVS over de ver-
26 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 57 951 van 16 maart 2011.
In een ander dossier had de asielzoeker zelf een attest mee
van een dokter in Guinee dat aangaf dat hij homoseksueel
was. Maar het attest werd niet onderzocht door de RvV
omdat het relaas inconsistent was en de asielzoeker de
omstandigheden waarin het document werd verkrijgen niet
kon uitleggen, CCE nr. 68 574 van 17 oktober 2011.
27 Artikel 4 van de Kwalificatierichtlijn betreft de beoordeling
van de feiten en omstandigheden van het asielrelaas.
28 HvJ, C-148, C-149 en C-150, A, B en C/Minister voor Migratie
en Asiel, Prejudiciële vragen van Raad van State van 20
maart 2013.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 11

12 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
klaringen van asielzoekers op elk van deze vragen.
Ieder hoofdstuk kent dezelfde structuur: duiding
van de algemene principes van UNHCR, de beoordeling
van het CGVS en ook de eventueel andere
beoordeling van de RvV. Vervolgens schetsen
we de knelpunten van de analyse.
5.2.1. ONDERZOEK NAAR DE BEWEERDE
HOLEBI-RELATIE
ALGEMENE RICHTLIJNEN UNHCR
Volgens UNHCR maken de verklaringen over
relaties van asielzoekers die zijn gevlucht om hun
seksuele geaardheid meestal deel uit van het asielrelaas.
29 UNHCR benadrukt echter dat niet iedereen,
in het bijzonder jonge asielzoekers, effectief
een relatie heeft gehad. Dit wil echter niet zeggen
dat iemand geen holebi is. Mogelijk is het een indicatie
dat deze vervolging in hun land probeerde
te vermijden.
UNHCR wijst er tevens op dat de protection officers
een zekere gevoeligheid aan de dag moeten
leggen bij het bevragen van asielzoekers over hun
relationeel parcours. Gedetailleerde vragen over
het seksuele aspect van hun relaties moeten vermeden
te worden. Het is geen effectieve methode
om de gegrondheid van de vrees vast te stellen
van asielzoekers die vluchten omwille van hun
seksuele geaardheid. Seksuele geaardheid gaat in
de eerste plaats over de identiteit van een persoon,
ongeacht of deze identiteit gemanifesteerd wordt
door seksuele betrekkingen. 30
BEOORDELING DOOR HET CGVS OVER DE BEWEERDE
HOLEBI-RELATIE
Om de oprechtheid van de holebi-relatie na te
gaan stelt het CGVS tijdens het gehoor verschillende
vragen over de partner en de leefwereld
van het koppel. De verklaringen over het hebben
of onderhouden van een relatie spelen voor het
CGVS een zeer cruciale rol bij de vaststelling van
de geloofwaardigheid van de beweerde seksuele
geaardheid. 31 De vragen hebben doorgaans betrekking
op:
29 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 63 vii.
30 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 63 vii.
31 Zie onder meer: CCE nr. 69 818 van 10 november 2011,
CCE nr. 69 289 van 27 oktober 2011, CCE nr. 74 285 van
31 januari 2012 en CCE nr 81 953 van 30 mei 2012.
— de persoonlijke gegevens van de partner; 32
— anekdotes en bijzondere gebeurtenissen over
de relatie; 33
— de gezamenlijke activiteiten als koppel; 34
— een beschrijving van het uiterlijk en karakter
van de partner. 35
Het overgrote deel van de verklaringen omtrent
de relatie werd door het CGVS niet consistent 36 ,
vaag 37 en niet overtuigend 38 bevonden. Ook werd
herhaaldelijk het gebrek aan details 39 en spontaniteit
40 verweten aan asielzoekers.
Meestal zijn de verklaringen over de relatie slechts
een van de elementen die leiden tot (on)geloofwaardigheid
van de seksuele geaardheid. In enkele
beslissingen werd evenwel vastgesteld dat het
geheel aan verklaringen over de relatie aanleiding
gaven tot de ongeloofwaardigheid van de seksuele
geaardheid. 41
Het CGVS onderzoekt ieder asielverhaal op individuele
basis. Toch zijn uit verklaringen over de
holebi-relatie enkele gezamenlijke elementen af te
leiden die belangrijk zijn voor de beoordeling van
de geloofwaardigheid van de seksuele geaardheid:
32 Zie onder meer: CCE nr. 56 395 van 22 februari 2011, CCE
nr. 60 933 van 4 mei 2011, CCE nr. 66 127 van 1 september
2011 en RvV nr. 70 332 van 22 november.
33 Zie onder meer: CCE nr. 69 633 van 7 november 2011, CCE
nr. 56 395 van 22 februari 2011, RvV nr. 75 092 van 14
februari 2012 en RvV nr. 66.362 van 9 september 2011.
34 Zie onder meer: CCE nr. 56 815 van 25 februari 2011, CCE
nr. 80 845 van 8 mei 2012, CCE nr. 55 680 van 8 februari
2011.
35 Zie onder meer: CCE nr. 80 845 van 8 mei 2012, CCE nr. 75
850 van 27 februari 2012, CCE nr. 70 599 van 24 november
2011 en CCE nr. 58 662 van 28 maart 2011
36 Zie onder meer: CCE nr. 54 407 van 14 januari 2011, CCE
nr. 55 088 van 28 januari 2011, CCE nr. 55 987 van 15
februari 2011 en CCE nr. 68 240 van 11 oktober 2011.
37 Zie onder meer: RvV nr. 72 389 van 21 december 2011, RvV
nr. 75 829 van 27 februari 2012, CCE nr. 58 451 van 23
maart 2011 en CCE nr. 76 340 van 29 februari 2011.
38 Zie onder meer: RvV nr. 70 332 van 22 november 2011,
RvV nr. 71 839 van 14 december 2011, RvV nr. 65 393 van
5 augustus 2011 en CCE nr. 56 395 van 22 februari 2011.
39 Zie onder meer: RvV nr. 65 781 van 26 augustus 2011,
RvV nr. 57 918 van 15 maart 2011, RvV nr. 71 148 van 30
november 2011 en CCE nr. 55 680 van 8 februari 2011.
40 Zie onder meer: CCE nr. 56 873 van 25 februari 2011, CCE
nr.71 023 van 29 november 2011, CCE nr. 58 666 van 28
maart 2011 en CCE nr. 80.846 van 8 mei 2012.
41 CCE nr. 72.240 van 20 december 2012: ‘Au vu de ces incohérences
et de l’inconsistance des déclarations du requérant
concernant sa relation avec son partenaire que son homosexualité
n’est pas etablie à suffisancnkle’ en ook CCE
nr. 78 488 van 30 maart 2012 en CCE nr. 78 992 van 11
april 2012.

X, IRAKESE HOMOSEKSUEEL, ARREST NR. 74 792 RVV
VERKLARINGEN OVER DE HOMOSEKSUELE RELATIE
Het CGVS vroeg naar de activiteiten van het homokoppel. De asielzoeker antwoordt ‘dat ze
samen dingen deden zoals naar de rivier wandelen, naar een pretpark gaan, iets gaan drinken en zich
vermaken’. Het CGVS vindt deze antwoorden te algemeen en behorend tot de vrijetijdsbesteding
van de gemiddelde burger.
Met betrekking tot de details van de familie van de partner verwijt het CGVS dat hij de naam
van de moeder niet weet, noch de naam van een van zijn twee zussen en het beroep van diens
vader. Dat de asielzoeker nooit de familie van zijn partner zou hebben ontmoet, weegt volgens
het CGVS ‘niet op tegen uw bewering dat hij veel over zijn familie zou verteld hebben’.
Over het uiterlijk van zijn partner vertelt hij dat hij even groot is, zwart haar, bruine ogen en een
lichtbruine huid heeft en fijn van bouw is. Volgens het CGVS is dit een beschrijving die ‘van
toepassing is op veel Iraakse mannen’.
Als het CGVS vraagt naar de kledingstijl antwoordt de asielzoeker ‘normaal’. Hij gaf meer details
toen CGVS vroeg naar feiten waardoor een andere persoon de partner zou herkennen op straat.
Gevraagd naar bijzondere momenten in de relatie antwoordt hij dat zij ‘zeer gelukkig en dicht
bij elkaar waren’. Het CGVS stelt dat hij geen concrete belangrijke momenten beschrijft. Enkel
wanneer gerichte vragen werden gesteld over specifieke voorbeelden van mogelijke bijzondere
momenten blijkt de asielzoeker in staat is om hierop te antwoorden.
– De duur van de relatie beïnvloedt de verwachtingen
van het CGVS. Meer details worden verwacht
naarmate de relatie langer duurde. 42
Zo legde een asielzoeker volgens het CGVS vage
verklaringen af over zijn relatie die twee en een
half jaar duurde. 43 Hij was niet in staat om de geboortedatum
of het geboortejaar van zijn partner
op te sommen. Noch de namen van ouders, zussen
en broers. Ze zagen elkaar twee keer per week
en gingen dan samen op restaurant of namen
soms samen een hotelkamer. Over zijn partner
vertelde hij dat hij niet dik was, van gemiddelde
lengte, zwarte ogen en zwart haar had. Ook dat
hij lief en sympathiek was.
Of nog in een ander relatie die zes maanden duurde
stelt het CGVS onder meer vast dat hij zaken
niet wist over de partner zoals de geboortedatum
en - plaats, de volledige namen van de ouders en
ook dat hij onwetend was over de broers van de
partner. Hij wist ook niet of hij de eerste partner
42 Zie onder meer: 2 jaar in CCE nr 82 296 van 31 mei 2012,
, 2,5 jaar in CCE 55 967 van 15 februari 2011, 1,5 jaar in
CCE nr 67 494 van 29 september 2011 en 1,5 jaar in CCE
nr 78 488 van 30 maart 2012.
43 CCE nr. 55 967 van 15 februari 2011.
was, en of zijn partner eerder seksuele relaties had
met mannen. 44
– Aan asielzoekers wordt gevraagd om hun intieme,
affectieve relaties te beschrijven. 45
De verklaringen van een asielzoeker over zijn intieme
relaties zijn volgens het CGVS niet consistent,
onwaarschijnlijk en onvoldoende om het
CGVS te overtuigen over de realiteit van een intieme
binding met deze personen. 46
Het seksuele component van een relatie is belangrijk
omdat het vriendschapsrelaties onderscheidt
van een affectieve relatie volgens het CGVS. 47
‘Van een liefdesrelatie kan immers worden verwacht
dat deze ruim er is dan enkel het seksuele aspect en
moest u werkelijk een relatie hebben gehad dan mag
worden verwacht dat dit (seksuele betrekkingen) in
uw verklaringen tot uiting zou komen.’ 48
44 RvV nr. 64 916 van 15 juli 2011.
45 Zie onder meer: CCE nr. 55 524 van 3 februari 2011, CCE
nr. 57 952 van 16 maart 2011, CCE nr. 70 041 van 17 november
2011 en CCE nr. 55 967 van 15 februari 2011.
46 CCE nr. 70 041 van 17 november 2011.
47 RvV nr. 54 482 van 18 januari 2011.
48 RvV nr. 74 792 van 9 februari 2012.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 13

14 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
Van relaties die niet affectief zijn en eerder in de
richting gaan van louter seksuele betrekkingen 49
- al dan niet tegen materiële of financiële vergoeding
50 - of gedwongen seksuele 51 relaties verwacht
het CGVS ook gedetailleerde verklaringen over
de ‘partner’.
Zo had een Liberiaanse asielzoekster een seksuele,
lesbische relatie tegen betaling met een Nigeriaanse
vrouw.
‘In het licht van de toch wel aanzienlijke periode
dat u haar heeft gekend en dicht bij haar stond is
het opmerkelijk dat u opvallend weinig over haar
weet. Wanneer u gevraagd werd naar haar naam,
moest u in uw mobiele telefoon gaan kijken naar
de precieze schrijfwijze ervan (…). U was overigens
niet in staat om haar volledige naam weer te geven.
Aanvankelijk zei u haar familienaam niet te kennen
(…) en toen het u later tijdens het gehoor nog eens
werd gevraagd kwam u niet verder dan “…” (…). U
kon verder niet preciseren wanneer in 2007 u haar
voor het eerst ontmoette (…). U weet dat ze betrokken
was in “business”, maar u bleek niet te weten
welke “business” (…). U bleek verder niet te weten
of haar ouders afwisten van X’s lesbische geaardheid
(…). Evenmin kon u antwoorden op de vraag of X
ooit een relatie of relaties had gehad met mannen
(…) en of zij kinderen heeft (…). U bleek ook niet
te weten of zij bij u wilde blijven (…). Gevraagd
of ze andere vriendinnen had in de periode dat ze
u kende, bleef u andermaal het antwoord schuldig
(…). Hoewel u verklaarde dat X -net als u – door de
politie werd gezocht (…) kon u niet antwoorden op
de vraag waarom X niet vertrok uit Liberia (…). U
wist evenmin of zij ooit problemen had omwille van
haar lesbische geaardheid (…). Bijzonder opmerkelijk
is ook dat u verklaarde dat u sinds uw laatste telefoongesprek
dat u in december 2009 vanuit België
met haar had geen contact meer heeft met X (…),
terwijl men toch zou verwachten dat zij contact zou
houden, gezien jullie speciale band en vermits zij uw
vertrek naar Europa heeft geregeld (…). Verder kan
worden opgemerkt dat het om diverse redenen uiterst
bevreemdend is dat u uitgerekend een seksuele relatie
met een vrouw aanging uit louter materiële overwegingen
(…).’ 52
49 RVv nr. 59 603 van 13 april 2011.
50 CCE nr. 81 918 van 30 mei 2012, RvV nr. 57 445 van 7
maart 2011, RVv nr. 59 603 van 13 april 2011 en RvV nr.
55 109 van 27 januari 2011.
51 RvV nr 76 343 van 29 februari 2012, RvV nr. 70 041 van 17
november 2011.
52 RvV nr. 55 111 van 28 januari 2011.
In een andere zaak stelde het CGVS niet dezelfde
details te verwachten als bij affectieve relaties.
Waarna het de asielzoeker verwijt de achternaam,
fysieke beschrijving en afkomst niet te kennen
van de ‘partner.’ 53
– Over de allereerste holebi-relatie verlangt het
CGVS meer details omdat dit een belangrijk ijkpunt
vormt in het leven van een holebi. 54
Zo verklaarde een asielzoeker dat zijn relatie aanving
in februari 2008 en op een later moment in
de procedure verklaarde hij dat de relatie aanving
op een later moment in maart 2008. Volgens het
CGVS is het niet geloofwaardig de precieze startdatum
van zijn enige relatie niet te weten. 55
– Het CGVS verwacht dat asielzoekers eenmaal
in België zich informeren over de achtergebleven
partner in het land van herkomst. 56 Zich hier niet
over informeren, valt niet te rijmen met een liefdevolle
relatie.
Het CGVS vond het in een dossier niet geloofwaardig
dat de asielzoeker niet in contact is gebleven
met zijn partner. Vooral omdat deze zijn
vlucht naar België organiseerde en co-financierde.
Dit brengt de beweerde relatie in diskrediet volgens
het CGVS. 57
BEOORDELING DOOR DE RVV OVER DE BEWEERDE HOLEBI-
RELATIE
In de meeste arresten die we onderzochten volgde
de RvV de beoordeling van het CGVS. In enkele
Franstalige arresten beoordeelde de RvV de motivering
met betrekking tot de relatie anders. 58
Zo beschouwde de RvV in zo’n arrest de motivatie
van het CGVS verwarrend door enerzijds te
concluderen dat de seksuele geaardheid hoogst
onwaarschijnlijk is en anderzijds te stellen dat de
verklaringen van de asielzoeker het bestaan van
intieme betrekkingen aantonen (maar volgens
53 RvV nr. 63 538 van 21 juni 2011.
54 Zie onder meer: CCE nr. 71 135 van 30 november 2011,
CCE nr. 60 933 van 4 mei 2011, CCE nr. 70 598 van 24
november 2011 en CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011
55 CCE nr. 60 933 van 4 mei 2011
56 Zie onder meer: CCE nr. 80 845 van 8 mei 2012, CCE nr. 82
313 van 31 mei 2012, CCE nr.77 712 van 21 maart 2012,
CCE nr. 58 662 van 28 maart 2011en RvV nr. 57 918 van 15
maart 2011.
57 CCE nr. 72 273 van 20 december 2011.
58 Zie onder meer: CCE nr. 73 323 van 17 januari 2012, CCE
nr. 80 845 van 8 mei 2012 en CCE nr. 78 887 van 6 april
2012.

het CGVS niet leiden tot een liefdevolle relatie).
Verder vroeg de RvV zich af waarop het CGVS
zich baseerde om de verschillende opeenvolgende
relaties van de asielzoeker als vriendschappelijk te
bestempelen. 59
Of in een ander arrest vond de rechter de motivering
van het CGVS onvoldoende: In tegenstelling
tot het CGVS vond de RvV dat de asielzoeker wel
voldoende informatie gaf over zijn vriend. Hij
kon zijn familieleden, hobby’s en collega’s opsommen.
Dat hij niet in staat was om de volledige
naam te geven van collega’s was volgens de RvV
onvoldoende om de relatie in vraag te stellen. 60
De rechter stelde dat de asielzoeker in een andere
zaak wel in staat was om verschillende gespreksonderwerpen
met zijn partner aan te halen zoals
de films en sportwedstrijden die ze samen zagen.
Of enkele toekomstprojecten. 61
En soms oordeelde de rechter dat bepaalde motieven
van het CGVS niet pertinent zijn: In een
dossier vond de RvV de motivatie van het GGVS
pertinent en de negatieve beslissing gerechtvaardigd.
Toch stelde de RvV zich vragen over de
onwetendheid van de asielzoeker over de overlijdensdatum
van de vader van de partner, de naam
van de school en waar zijn partner studeerde.
Ook vond de RvV het niet onwaarschijnlijk dat
het koppel na drie jaar relatie geen gezamenlijke
vrienden heeft. 62
In een ander arrest 63 oordeelde de rechter dat de
verklaringen over de activiteiten van de partner
en anekdotes wel spontaan en duidelijk zijn in
tegenstelling tot het oordeel van het CGVS. Zo
verklaarde een asielzoeker het volgende over zijn
partner: ‘(…) hij houdt van sport, naar het strand
of park gaan. Hij had een gitaar en soms speelde hij.
Vroeger deed hij karate. We praatten over ons leven,
onze homoseksualiteit, hoe hiermee te leven, we stelden
ons de vraag of we problemen zouden krijgen.
Het meeste van de tijd ging het daar over. We praatten
ook over de toekomst en onze projecten. Hij was
niet ontrouw maar hoe meer we ons onder homo’s
bevonden hoe jaloerser hij werd. Hij was jaloers en
bezitterig. Hij wilde niet dat ik met anderen praatte
59 CCE nr. 54 407 van 14 januari 2011.
60 CCE nr. 53 038 van 14 december 2010.
61 CCE nr. 74 582 van 2 februari 2012.
62 CCE nr. 74 582 van 2 februari 2012.
63 Citaat vrij vertaald uit CCE nr 54 816 van 24 januari 2011.
en soms werd hij gek van jaloezie. Maar alles ging
goed in onze relatie. Het was een lieve jongen.’ 64
Over de beoordeling van de beschrijving van de
partner in hetzelfde dossier is de RvV het oneens
met het CGVS. De RvV merkte op dat het moeilijk
is om een fysieke beschrijving te geven van
een persoon zonder te hervallen in een klassieke
beschrijving van een gemiddelde volwassene.
De asielzoeker beschreef zijn partner als volgt:
‘Groter dan mij, breder, zwart zoals ik. Lang,
1m70. Dat is het. Een beetje bebaard als hij zich
liet gaan maar hij scheerde altijd zijn baard. Hij
weegt 85 kg.’ Ook kon hij de datum van het begin
van zijn relatie goed situeren in de tijd, vond de
rechter. Hij gaf aan dat ze kusten op een bepaald
feest en twee maanden na de ramadam een relatie
zijn begonnen, wat volgens de RvV voldoende
was om de relatie te situeren.
KNELPUNTEN OVER DE BEWEERDE HOLEBI-RELATIE
Uit ons onderzoek blijkt dat de asielinstanties veel
waarde hechten aan verklaringen over de relatie
van de holebi-asielzoeker, maar het belang ervan
moet genuanceerd worden. Het gaat immers om
een uitermate subjectief onderwerp en bovendien
is de belevingswereld van de betrokken persoon
bovendien onbekend voor de protection officer.
De beleving van een relatie verschilt van situatie
tot situatie, zoals dit overigens ook het geval is in
heteroseksuele relaties.
Het CGVS kiest er meestal voor om open vragen
te stellen. En normaal is dat een goede zaak
in asieldossiers. Het CGVS verwacht gedetailleerde
verklaringen over de beschrijving van de
partner, anekdotes, activiteiten. Maar wat bijvoorbeeld
bijzondere momenten en anekdotes
zijn voor asielzoekers is dit niet noodzakelijk
voor het CGVS. En omgekeerd. Bovendien moet
gelet worden op de homofobe context waar de
beleving van homoseksuele relaties soms tot een
kleine kring en ruimte beperkt is. Bovenstaande
Irakese case toont dat de gerichte vragen van het
CGVS over de bijzondere gebeurtenissen in de
relatie meer bevredigende verklaringen uitlokten.
Het is belangrijk dat het CGVS de open vraagstelling
op een effectieve manier gebruikt en ge-
64 Citaat vrij vertaald uit CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 15

16 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
richt inpikt op antwoorden van de asielzoeker. En
zo ruimte laat aan de asielzoeker om verklaringen
af te leggen over specifieke situaties.
Het belang van seksuele betrekkingen behoeft
nuance omdat: ‘(…) het zichzelf weerhouden van
fysieke uitdrukking van een seksueel verlangen kan
omwille van verschillende redenen: psychologische
onderdrukking, religieuze eed of geloof, angst voor
ziektes, druk van politie, religieuze instanties en medische
autoriteiten en afstand of afwezigheid van een
geliefde’ . 65
De vereiste om over de eerste holebi-relatie meer
details onthouden is ook subjectief. De vraag op
zich is al voor interpretatie vatbaar. Vanaf wanneer
is ‘iets’ een relatie? Is dat vanaf het moment
dat men voor het eerst kust? Of eerder als de eerste
seksuele betrekking hebben plaatsgevonden?
Dit kan dan ook nog eens verschillend geïnterpreteerd
worden door de personen zelf. Andere factoren
kunnen van invloed zijn zoals bv. het tijdsverloop
en de persoonlijkheid van de asielzoeker.
Vage verklaringen over de eerste relatie betekenen
dan ook niet meteen dat de asielzoekers ongeloofwaardig
zijn.
We stellen ons ook vragen bij de verwachting
om bij zogenaamde niet-affectieve relaties ook
redelijk gedetailleerd op de hoogte te zijn van
de ‘partner’. Ook niet-affectieve relaties kunnen
aanwijzingen zijn voor de homoseksuele geaardheid.
Het wezenlijk verschil tussen louter seksuele
relaties en affectieve relaties is de afwezigheid van
emotionele diepgang en verbinding. Wat als logisch
gevolg heeft dat bepaalde informatie, zoals
de achtergrond van de ‘partner’, niet of minimaal
gedeeld wordt.
Ook als asielzoekers uit financiële overwegingen
homoseksuele betrekkingen aangaan en zelf niet
homoseksueel geaard zijn kan de perceptie in het
herkomstland over de seksuele geaardheid aanleiding
geven tot vervolging. 66 Dit is in wezen ook
de belangrijkste vraag bij de beoordeling van het
asielrelaas: wat zijn de gevolgen die de (al dan niet
gepercipieerde) holebi-asielzoekers vrezen bij terugkeer
naar het land van herkomst?
65 W. Peumans “Seks en Stigma over grenzen heen, Homoseksuele
en lesbische migranten in Vlaanderen en Brussel, Minderheden
in de samenleving”, nr. 21, Leuven, Citaat Aldrich
36.
66 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 41.
Daarom is het belangrijk dat de verklaringen beoordeeld
worden vanuit het perspectief van asielzoekers
zelf en hoe zij en de relatie worden gepercipieerd
door de buitenwereld.
Dat asielzoekers al dan niet regelmatig contact
houden met hun partner in hun herkomstland
hoeft niet altijd ongeloofwaardig te zijn. Misschien
is de relatie voorij of brengen ze hun partner
in gevaar als ze contact opnemen?
5.2.2. ONDERZOEK NAAR DE ONTDEKKING EN BELE-
VING VAN DE SEKSUELE GEAARDHEID
Naast vragen over de relatie vraagt het CGVS de
asielzoekers om in te gaan op de ontdekking van
hun seksuele geaardheid en hoe ze die beleefden
in hun land van herkomst.
ALGEMENE RICHTLIJNEN UNHCR
Als asielzoekers zich zelf identificeren als holebi,
dan vormt dit voor UNHCR een aanwijzing voor
hun seksuele geaardheid. Maar UNHCR stelt
ook dat het voor sommige holebi-asielzoekers niet
vanzelfsprekend is om zich duidelijk te identificeren.
Onbekendheid met deze begrippen en de
sociale en culturele achtergrond van holebi’s zijn
van invloed op de manier waarop ze naar zichzelf
kijken. Ook diepe schaamte kan leiden tot ontkenning
van de geaardheid en heteronormatief
gedrag. 67
Sommige holebi’s kunnen lang voor het hebben
van homoseksuele relaties op de hoogte zijn van
hun homoseksuele geaardheid. Terwijl anderen
dit pas beseffen na seksuele betrekkingen met
iemand van hetzelfde geslacht. Vooroordelen en
discriminatie in het herkomstland kunnen het
voor holebi’s moeilijk maken om hun geaardheid
te aanvaarden. Waardoor het proces van realisatie
naar aanvaarding traag kan verlopen.
Asielinstanties dienen volgens UNHCR ermee
rekening te houden dat het besef van de seksuele
geaardheid geschiedt tussen het midden van de
kindertijd en de vroege jongvolwassenheid. Terwijl
het bewustzijn van de homoseksuele geaardheid
op een later tijstip kan plaatsvinden. 68
67 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, 63 i.
68 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, 63 ii.

X, IRAAKSE HOMOSEKSUEEL, ARREST NR. 74 792 RVV
VERKLARINGEN OVER DE ONTDEKKING EN BELEVING VAN DE SEKSUELE GEAARDHEID
Het CGVS vond de verklaringen van de asielzoeker niet aannemelijk:
‘U verklaart dat u vanaf de leeftijd van 16 jaar seksuele betrekkingen had met andere mannen. U
verklaart dat u uw seksuele geaardheid zou hebben ontdekt terwijl u met andere jongens naar homoseksuele
seksfilms keek. Die films zouden jullie ertoe hebben aangezet elkaar aan te raken. Eerst en
vooral is het vreemd dat een groep jongens in een homofoob land als Irak geneigd zouden zijn samen
naar homoseksuele seksfilms te kijken. In een land waarin homoseksualiteit niet aanvaard wordt, en
niet bediscussieerd wordt, zoals u zelf aanhaalt is het bijzonder onwaarschijnlijk dat een jongen in
zijn vriendenkring zou voorstellen om samen naar homoseksuele films te kijken, zonder angst te hebben
voor het oordeel van anderen daarover.’
‘Wanneer u verder gevraagd wordt of u zich onmiddellijk goed voelde bij uw eigen geaardheid, verklaart
u “ja, ik wil het”. Zelfs in een open maatschappij is zich bewust worden van het feit dat men
qua seksuele geaardheid tot een minderheid behoort een moeilijk moment vol onbehagen en vragen.
Het is dus zeer moeilijk aan te nemen dat een dergelijke bewustwording, in een maatschappij die
gekant is tegen homoseksualiteit zoals de Iraakse maatschappij, zonder enige vraag of twijfel zou
voorbijgaan’.
Bij gelovige asielzoekers kan het nuttig zijn het
geloofsaspect te onderzoeken, als een aanvullend
aspect bij de beleving van hun seksuele geaardheid.
De invloed van religie op de beleving van de
geaardheid kan complex, dynamisch en ambivalent
zijn volgens UNHCR. 69
BEOORDELING DOOR HET CGVS DE ONTDEKKING EN
BELEVING VAN DE SEKSUELE GEAARDHEID
Het CGVS beoordeelt de verklaringen van asielzoekers
met betrekking tot de ontdekking en
beleving van hun homoseksuele geaardheid doorgaans
als onvoldoende doorleefd 70 , overtuigend 71
en aannemelijk. 72 In bepaalde asieldossiers werden
de verklaringen over de ontdekking van de homoseksuele
geaardheid stereotiep 73 bevonden.
Het CGVS onderzoekt ieder asielrelaas op individuele
basis. Toch zijn uit verklaringen over de
ontdekking en beleving van de homoseksuele
69 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, 63 ix.
70 Zie onder meer: RvV nr. 62 096 van 24 mei 2011, RvV nr.
71 839 van 14 december 2011, RvV nr. 64 923 van 15 juli
2011 en CCE nr. 52 865 van 10 december 2010.
71 Zie onder meer: CCE nr. 67 914 van 4 oktober 2011, RvV
nr. 75 829 van 27 februari 2011, RvV nr. 59 450 van 8 april
2011 en RvV nr. 78 168 van 27 maart 2012.
72 Zie onder meer: RvV 65 781 van 26 augustus 2011, CCE
nr. 71 839 van 14 december 2011, RvV nr. 71 148 van 30
november 2011 en CCE nr. 61 430 van 13 mei 2011.
73 Zie onder meer: CCE nr. 55 088 van 28 januari 2011, CCE
nr. 81 907 van 30 mei 2012 en CCE nr. 82 313 van 31 mei
2012.
geaardheid enkele gezamenlijke elementen af te
leiden die belangrijk zijn voor de beoordeling van
de geloofwaardigheid van de seksuele geaardheid:
– Over de eerste holebi-ervaringen verwacht het
CGVS dat asielzoekers meer details geven. 74
‘U kent de datum van uw eerste seksuele betrekkingen
met X niet, en neemt genoegen door te verklaren
dat u (toen) 29 jaar was (…). Het is helemaal niet
geloofwaardig dat u niet in staat zou zijn om zo’n
belangrijk en gedenkwaardig moment met meer precisie
te omschrijven (…).’ 75
– Er wordt gepolst naar de emoties 76 bij de ontdekking
van de seksuele geaardheid en bij de
eerste seksuele ervaringen en toenaderingen met
andere holebi’s. 77 Het CGVS gaat er van uit dat
dit gevoelens van spijt en angst teweegbrengt in
een homofoob klimaat.
‘(…) het (is) opmerkelijk dat u geen enkele gevoelens
van angst of vertwijfeling ter sprake brengt bij
74 Zie onder meer: RvV nr. 71 262 van 30 november 2011,
CCE nr. 82 296 van 31 mei 2012 en CCE nr. 67 095 van 22
september 2011.
75 Citaat vrij vertaald uit : CCE nr. 82 296 van 31 mei 2012.
76 Zie onder meer: RvV nr. 73 836 van 24 januari 2012, RvV
nr. 70 332 van 22 november 2011, CCE nr. 78 992 van 11
april 2012 en RvV nr. 65 393 van 5 augustus 2011.
77 Zie onder meer: CCE nr. 73 250 van 13 januari 2011, CCE
nr. 67 095 van 22 september 2011, RvV nr. 54 482 van 18
januari 2011 en RvV nr. 62 771 7 juni 2011.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 17

18 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
de late ontdekking van uw homoseksuele geaardheid,
hoewel u toch in een maatschappij leefde die
homoseksualiteit niet echt toejuicht. Het lijkt alsof
u uw homoseksuele geaardheid gewoon aanvaardde
wat toch enigszins vreemd is gelet op de strafbaarstelling
en het heersende sociale en religieuze stigma
ten aanzien van homoseksualiteit in uw land van
herkomst.’ 78
– Het CGVS bevraagt asielzoekers ook over de
toekomst op het relationele gebied. 79 De afwezigheid
van enige reflectie is niet aannemelijk volgens
het CGVS. 80
Aan een Guineese asielzoeker werd gevraagd
hoe hij zijn toekomst zag. ‘Samen zijn met mijn
partner, samen een leven opbouwen, samenleven,
onafscheidbaar zijn en een gelukkig en simpel leven
leiden’. Over zijn toekomstplannen zei hij onder
meer op de hoogte te zijn over de problemen in
zijn land maar dat totnogtoe zijn geaardheid daar
nog niet ontdekt is. Deze verklaringen waren niet
overtuigend in een homofobe context volgens het
CGVS. 81
– Er wordt ook gevraagd hoe asielzoekers hun homoseksuele
geaardheid ontdekt hebben. Verklaren
geen gevoelens te koesteren voor of vertrouwen
te hebben in het andere geslacht neemt het
CGVS niet aan. 82
Een asielzoeker verklaarde over de ontdekking
van zijn homoseksualiteit nooit iets gevoeld te
hebben voor vrouwen. Ook vertelde hij zich homoseksueel
te voelen na de liefde bedreven te hebben
met zijn vriend. Volgens het CGVS zijn deze
verklaringen stereotiep. 83
– Het CGVS verwacht dat asielzoekers zichzelf
duidelijk bestempelen als holebi. 84 Een onduide-
78 RvV nr. 70 320 van 22 november 2011.
79 Zie onder meer: RvV nr. 64 916 van 15 juli 2011, RvV nr.
57 445 van 7 maart 2011, RvV nr. 61 028 van 6 mei 2011
en RvV nr. 58 043 van 18 maart 2011.
80 RvV nr. 66 556 van 13 september 2011, over een zaak uit
Nigeria waar het CGVS zelf over informatie beschikt dat het
homofoob is en wetgeving bestaat dat homoseksuelen criminaliseert.
81 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 69 822 van 10 november
2011.
82 Zie onder meer CCE nr. 78 130 van 27 maart 2012, RvV
nr. 71 148 van 30 november 2011, RvV nr. 59 450 8 april
2011, RvV nr. 64 923 van 15 juli 2011, CCE nr. 69 500 van
28 oktober 2011.
83 CCE nr. 82 313 van 31 mei 2012.
84 Zie onder meer: RvV nr. 58 043 van 18 maart 2011, RvV nr.
67 914 van 4 oktober 2011, RvV nr. 62 771 van 7 juni 2011
en CCE nr. 55 078 van 28 januari 2011.
lijk profiel komt de gestelde geaardheid niet ten
goede.
‘Op de vraag of u lesbisch bent, antwoordde u:”Dat
is wat mijn tante en ik deden” en wanneer de vraag
herhaald werd, antwoordde u: “Het is iets wat niet
van mij is”. Wanneer de protection officer u vroeg
wat u met dit laatste bedoelt, antwoordde u: “Ik
weet niet wat ik moet zeggen. Je vroeg mij of ik lesbisch
ben… ik zou zeggen, ja’’. Op de vraag wat het
voor u is om lesbisch te zijn, antwoordde u: “Het
woord lesbisch ken ik niet; ik kende het niet in mijn
land. Ik hoorde het hier pas voor het eerst. Het is een
vrouw die met een andere vrouw slaapt ; dat is het
denk ik(…).” Deze verklaringen over wat lesbisch
zijn voor u betekent zijn uitermate ontwijkend,
vaag en incoherent (…).’ 85
– Aan asielzoekers stelt het CGVS doorgaans ook
de vraag op welke leeftijd ze zich bewust werden
van hun homoseksuele geaardheid. 86
‘U verklaart dat u zich niet bewust was van uw homoseksualiteit
voor uw eerste ontmoeting met X., op
43 jarige leeftijd. U verklaart bovendien dat u voor
deze ontmoeting nooit dacht aan een affaire met een
andere vrouw (…). Dit gebrek aan reflectie is niet
in overeenstemming met de beleving van een vrouw
van uw leeftijd, religie en nationaliteit binnen de
homofobe context van Kameroen.’ 87
– In bepaalde landen veroordeelt religie homoseksualiteit.
Het CGVS gaat dan na hoe asielzoekers
in dergelijke omgeving hun homoseksualiteit
beleefden.
Verklaringen waaruit blijkt dat asielzoekers weinig
geflecteerd hebben over de verzoenbaarheid
van de homoseksuele geaardheid met het geloof
zijn niet aannemelijk. 88
Aan een Senegalese asielzoeker vroeg het CGVS
uit te leggen hoe hij zijn homoseksualiteit kon beleven
als overtuigd moslim. Hij antwoordde dat
het geloof iets ‘apart’ is en niets te maken heeft
met wat hij ervaart. Als het CGVS hem uitlegt
85 RvV nr. 71 404 van 7 december 2011.
86 Zie onder meer: CCE nr. 74 584 van 2 februari 2012 op 11
jarige leeftijd, CCE nr. 70 996 van 29 november 2011 op 6
jarige leeftijd, RvV nr. 51 562 van 24 november 2010 op 15
jarige leeftijd en CCE nr. 66 127 van 1 september 2011 op
27 jarige leeftijd.
87 Citaat vrij vertaald uit : CCE nr. 59 965 van 19 april 2011.
88 Zie onder meer: RvV nr. 75106 van 14 februari 2012, RvV
nr. 58 588 van 25 maart 2011, RvV nr. 53 083 van 14 december
20120 en CCE nr. 73 250 van 13 januari 2012.

dat de Islam homoseksualiteit veroordeelt en wil
weten hoe de asielzoeker dit beleeft, antwoord de
man dat hij niet gedwongen werd en ‘dat God hem
heeft laten doen’. Het CGVS betoogt dat het totale
gebrek aan reflectie over de seksuele geaardheid,
zijn geloof en de manier om beide te verzoenen
de geloofwaardigheid van zijn seksuele geaardheid
ernstig aantast. 89
– Het CGVS wil zicht krijgen op de manier waarop
holebi’s andere homoseksuelen ontmoeten en
opzoeken. 90
Zo legde een asielzoeker uit dat hij makkelijk
mannen ontmoette (die zelfs vrouwen en kinderen
hadden), en hij nadat ze vrienden werden, aan
hen voorstelde om seks te hebben tegen betaling.
Het CGVS stelt dat het ongeloofwaardig is om
dergelijke voorstellen te doen in de homofobe samenleving
van Burundi. 91
Of, in het volgende Nigeriaanse dossier: ‘Op de
vraag hoe u wist dat X ook homo was, zei u dat u het
gewoon wist. Op de vraag hoe jullie dit aan elkaar
kenbaar maakten, antwoordt u dat jullie het gewoon
wisten van elkaar. Jullie lachten naar elkaar, lachten
terug en zo begon het. Deze verklaringen komen erg
vaag en ondoorleefd over. Gegeven het heersende homofobe
klimaat in uw land van herkomst zou men
verwachten dat het allesbehalve evident is om zekerheid
te verwerven of een andere persoon eveneens op
mannen valt.’ 92
Maar in een Tanzaniaans dossier vindt het CGVS
het dan weer niet aannemelijk dat een homoseksueel
plaatsen bezocht om andere homoseksuelen
te ontmoeten omwille van het homofobe klimaat
in het land van herkomst. 93
– In enkele beslissingen werd het Facebookprofiel
van de asielzoekers erbij genomen. Als uit dat
profiel bleek dat asielzoekers zich voordoen als heteroseksuelen,
dan droeg dit bij tot de ongeloofwaardigheid
van de seksuele geaardheid. 94
89 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 74 582 van 2 februari 2012.
90 Zie onder meer: CCE nr. 76 343 van 29 februari 2012, CCE
nr. 56 390 van 22 februari 2011, CCE nr. 57 425 van 7
maart 2011 en CCE nr. 77 777 van 22 maart 2012.
91 CCE nr. 49 153 van 5 oktober 2010.
92 RvV nr. 73 836 van 24 januari 2012.
93 CCE nr.61 430 van 13 mei 2011.
94 CCE nr.72 223 van 20 december 2011 en CCE nr. 57 507
van 8 maart 2011.
‘Ook moet worden gewezen op het feit dat u op uw
facebook pagina vermeldt dat u geïnteresseerd bent
in vrouwen. Hiermee geconfronteerd was u aanvankelijk
uitermate verwonderd en vroeg u waar het
CGVS dat had gelezen. Toen u er opnieuw werd op
gewezen dat dit op uw facebook pagina stond, verklaarde
u dat indien u schreef dat u in mannen was
geïnteresseerd alle Mongolen te weten zouden komen
dat u homoseksueel bent en dat u dan problemen
zou krijgen. Deze verklaring kan niet overtuigen
gezien u dit niet direct hebt aangehaald toen u met
uw facebook pagina werd geconfronteerd. Bovendien
hoeft u bij “geïnteresseerd in” niet noodzakelijk in te
vullen of het in mannen of vrouwen is maar kan u
elke interesse invullen. In elk geval kan u gezien bovenstaande
vaststellingen de Commissaris-generaal
voor de Vluchtelingen en de Staatlozen niet overtuigen
van uw beweerde homoseksuele geaardheid.’ 95
– In een zaak waar de asielzoeker verklaarde homoseksuele
betrekkingen aan te bieden tegen
financiële vergoeding, oordeelde het CGVS als
volgt:
‘Het volharden in risicovol en illegaal gedrag om
louter economische en opportunistische redenen -
en dus niet omwille van uw geaardheid - kan in
casu een beroep op internationale bescherming niet
verrechtvaardigen.’ 96
– Tenslotte, wierp een biseksuele asielzoekster
op meermaals op televisie te zijn verschenen in
Congo om te spreken over homoseksualiteit. Het
CGVS achtte de verklaring ongeloofwaardig omwille
van de homofobe context in Congo. 97
BEOORDELING DOOR DE RVV OVER DE ONTDEKKING EN
BELEVING VAN DE SEKSUELE GEAARDHEID
De RvV volgt ook hier meestal de motivering
van het CGVS. In enkele Franstalige arresten is
de rechter evenwel van mening dat het CGVS de
feiten te subjectief beoordeelt:
Zo vond de RvV in een bepaalde case dat de asielzoeker
niet verweten kon worden vage verklaringen
af te leggen over de onverzoenbaarheid van
het moslimgeloof en homoseksualiteit en over de
beleving van zijn partner ten opzichte van zijn
geloof. Ook over de ontdekking van zijn homo-
95 RvV nr. 78.144 van 10 december 2010.
96 RvV nr. 59 603 van 13 april 2011.
97 CCE nr.58 451 van 23 maart 2011.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 19

20 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
seksuele geaardheid verweet de RvV het CGVS
subjectiviteit. De RvV merkte daarnaast op dat
het CGVS slechts één van de vele antwoorden
hierover overgenomen had in de beslissing. 98
In een Burundees dossier oordeelde het CGVS
dat de asielzoeker te licht omging met de ontdekking
van zijn geaardheid, zonder dat het zich enige
vragen stelde over het homofobe klimaat in zijn
land van herkomst. De RvV vond geen informatie
over het homofobe klimaat in Burundi terug
in het dossier van het CGVS en veroordeelde de
uitermate subjectieve houding van het CGVS. 99
In een volgende case achtte de RvV de motivering
van het CGVS overhaast. De asielzoeker kon zich
de exacte titel niet herinneren van een film met
homoseksuele inhoud waarvan hij verklaarde bij
het bekijken van die film zijn homoseksualiteit
te hebben ontdekt. Volgens de RvV leidden deze
verklaringen niet tot de ongeloofwaardigheid van
de seksuele geaardheid. 100
Bij een andere case oordeelde het CGVS dat het
niet in staat zijn om uit te leggen waarom hij niet
van vrouwen houdt en het feit dat enkel een blik
voldoende is om uit te maken of iemand homo is
of niet, ongeloofwaardig is. 101 In beroep oordeelde
de RvV dan weer dat dit een subjectieve beoordeling
is over de beleving van de seksuele geaardheid.
KNELPUNTEN OVER DE ONTDEKKING EN BELEVING VAN DE
SEKSUELE GEAARDHEID
De homofobe context in het herkomstland wordt
door het CGVS gebruikt om de verklaringen van
holebi-asielzoekers te toetsen. Dit is een objectieve
indicator, maar de wijze waarop hij wordt aangewend
lijkt veeleer subjectief. Voorgaande voorbeelden
en citaten maken duidelijk dat het haast
onmogelijk is voor homoseksuelen om enige uiting
te geven aan hun identiteit. Een homofobe
omgeving sluit de beleving van de homoseksuele
geaardheid niet uit. Dit is geen zwart-wit verhaal
en nuances zijn belangrijk en noodzakelijk. Het
CGVS kan de asielbeslissingen voor een deel
objectiveren door herkomstlandeninformatie te
98 CCE nr. 78 887 van 6 april 2012.
99 CCE nr. 54 407 van 14 januari 2011. In dezelfde zin zie
ook: CCE nr. 68 828 van 2 oktober 2011.
100 CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011. En in dezelfde zin ook
CCE nr. 52 529 van 7 december 2010
101 Zie RvV nr. 52 529 van 7 december 2010.
gebruiken, voor zover dit mogelijk is. Zoals: hoe
zoeken holebi’s contact met elkaar in homofobe
landen..
Het CGVS lijkt soms geen rekening te houden
met het feit dat de leefwereld van holebi’s in sommige
landen niet te vergelijken is met de onze.
In een geval 102 gaat het CGVS hier heel ver in en
vindt het het niet aannemelijk dat de asielzoeker
en zijn partner niet aan kinderen en trouwen
dachten. Terwijl het ons juist heel aannemelijk
lijkt dat holebi’s in een homofoob land als Nigeria
dat niet doen.
De vaak terugkomende vaststelling van het
CGVS dat als je als homoseksueel niets voelt voor
het andere geslacht, stereotiep is, maakt zelf een
stereotiepe veronderstelling uit. Geen gevoelens
hebben voor het andere geslacht kan net één van
de eerste aanwijzingen zijn van een homoseksuele
geaardheid.
Actief gebruik van het principe van de gedeelde
bewijslast, zoals onlangs bevestigd door het Hof
van Justitie is, net zoals bij andere asielaanvragen,
erg belangrijk bij de boordeling van de geloofwaardigheid.
Eigen opzoekingen over bv. de hierboven
genoemde case van een Congolese vrouw
die beweerde op televisie te zijn verschenen, zou
de beoordeling door het CGVS objectiever maken.
5.2.3. DE KENNIS VAN HET HOLEBI-MILIEU
Het CGVS peilt ook naar de kennis over het holebi-milieu
in het land van herkomst en in België.
Dit zijn haast de enige elementen die het CGVS
zelf kan verifiëren door eigen opzoekingen.
RICHTLIJNEN VAN UNHCR
UNHCR stelt dat kennis over het holebi-milieu
nuttig kan zijn bij het bepalen van de geloofwaardigheid,
maar dat een gebrekkige kennis niet
noodzakelijk de ongeloofwaardigheid van de seksuele
geaardheid aantoont. Geen betrokkenheid
bij andere holebi’s kan het gevolg zijn van andere
elementen dan een gebrek aan ongeloofwaardigheid,
zoals economische factoren, geografie, taal
102 RvV nr. 66 556 van 13 september 2011.

X, IRAAKSE HOMOSEKSUEEL, ARREST NR. 74 792 RVV
VERKLARINGEN OVER HET HOMOMILIEU IN IRAK
‘(…) Hoewel u sinds uw zestiende actief zou zijn geweest op relationeel vlak, en dat steeds met mannelijke
partners (…), kan u geen enkele ontmoetingsplaats voor homoseksuelen in X noemen. Sterker
nog, u beweert dat zoiets niet bestaat (…). Wanneer u gevraagd wordt naar min of meer geheime
ontmoetingsplaatsen die bekend zijn onder homoseksuelen, vertelt u enkel dat u soms bij vrienden
thuis op bezoek ging (…). Ook antwoordt u ontkennend op de vraag of er websites bestaan die vooral
door homoseksuelen worden bezocht (…). Uw verklaring is niet alleen in strijd met de informatie
waardover het Commissariaat-generaal beschikt, het feit dat u de zogenaamde versierplaatsen (…)
niet kent, werpt ernstige twijfels op over uw beweerde geaardheid.’
‘Het is verder niet aannemelijk dat u in Irak verder niemand persoonlijk kende die een homoseksuele
relatie had. U beweert bovendien dat u “zeer zeer weinig” hoorde over mensen met vergelijkbare
problemen als het door u aangehaalde probleem (…). Het is weinig aannemelijk dat iemand met
een homoseksuele relatie in een land waar dat onaanvaard is, en waar hij vreest vermoord te worden
omwille van dit feit, niet gevoeliger zou zijn voor nieuws over mensen in gelijkaardige situaties.’
‘Het feit dat u niet aanhaalt dat er de afgelopen jaren in Irak bijzonder gewelddadig werd opgetreden
tegen mensen met een andere seksuele geaardheid, ondergraaft uw beweerde homoseksualiteit dus nog
verder. De bovenstaande vaststellingen zijn des te klemmender daar u beweert reeds vele partners te
hebben gehad doorheen de jaren en daar u bovendien beweert er hiervan verschillende te hebben
leren kennen in uw eigen winkel (…). Dit zou immers impliceren dat u een ruime homoseksuele
vriendenkring heeft, zodat mag worden verwacht dat u op de hoogte zou zijn van wat er leeft in
de homoseksuele gemeenschap, zoals relaties van anderen, gewelddadige incidenten, ontmoetings- en
uitgaansplaatsen en dergelijke meer.’
‘Uw gebrek aan kennis over de wetgeving inzake homoseksualiteit in Irak, nochtans essentieel voor
eenieder die zijn homoseksualiteit in uw land beleeft, trekt de geloofwaardigheid van uw beweerde
homoseksuele geaardheid opnieuw in twijfel. Zo beweert u dat homoseksuele relaties wettelijk gezien
strafbaar zijn in Irak (…), terwijl uit de informatie waarover het Commissariaat-generaal beschikt
blijkt dat seksueel contact tussen volwassenen van hetzelfde geslacht niet strafbaar is als het met wederzijdse
instemming gebeurt. U kan bovendien niet aangeven welke daden precies strafbaar zouden
zijn. Ook weet u niet of u beroep zou kunnen doen op een advocaat indien er een rechtszaak zou zijn,
noch of er een beroepsinstantie is (…).’
en culturele drempels, gebrek aan mogelijkheden,
persoonlijke keuze en de angst voor onthulling. 103
Bovendien veronderstelt het ‘behoren tot de sociale
groep van holebi’s’ uit het Vluchtelingenverdrag
niet dat de leden ervan zich moeten verenigen
of sociaal zichtbaar moeten zijn. 104
KENNIS OVER HET HOLEBI-MILIEU IN HET LAND VAN
HERKOMST
Het CGVS stelt in een dossier dat het gebrek aan
kennis over het holebi-milieu in het herkomst-
103 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 63 viii.
104 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 48.
land ‘(…)de overtuiging versterkt dat de asielzoeker
zijn land van herkomst niet heeft verlaten omwille
van zijn seksuele geaardheid’. 105 Enkel de kennis
over de holebi-context kan in principe de seksuele
geaardheid niet vaststellen.
BEOORDELING DOOR HET CGVS OVER DE KENNIS VAN HET
HOLEBI-MILIEU
Het CGVS toetst geregeld de kennis over volgende
onderwerpen af en vindt deze in de meeste
gevallen gebrekkig of onvoldoende.
105 Citaat vrij vertaald uit : CCE nr. 72 273 van 20 december
2011.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 21

22 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
— Organisaties die de rechten verdedigen van
holebi’s; 106
— Ontmoetingsplaatsen voor homoseksuelen; 107
— Feiten in de media over homoseksualiteit; 108
— Homoseksuele persoonlijkheden; 109
— Websites om andere holebi’s ontmoeten; 110
— Kennis van andere holebi’s in het
herkomstland; 111
— Kennis over wetgeving en bestraffing van de
seksuele geaardheid. 112
Het CGVS onderzoekt ieder asielrelaas op individuele
basis. Toch zijn uit verklaringen over het
holebi-milieu enkele gezamenlijke elementen af te
leiden die belangrijk zijn voor de beoordeling van
de geloofwaardigheid van de seksuele geaardheid:
– In bepaalde situaties, bv. wanneer iemand over
een ruime holebi-vriendenkring beschikt of werkzaam
is in een nachtclub, verwacht het CGVS dat
asielzoekers meer op de hoogte zijn van de holebiscene
in hun land van herkomst. 113
‘Uit de informatie aanwezig op het Commissariaatgeneraal
waarvan een kopie als bijlage in het administratieve
dossier werd gevoegd, blijkt echter dat
er wel degelijk organisaties bestaan in Albanië die
op actieve wijze de belangen behartigen van LGBT
(nvdr. Lesbian Gay Bisexual and Transgender). U
zou dergelijke organisaties nooit gevonden hebben
(…), hetgeen weinig aannemelijk is gezien u toegang
had tot het internet en deze organisaties ook op
het web actief zijn (…). 114 ’
106 Zie onder meer: RvV nr. 65 781 van 26 augustus 2011
, RvV nr. 66 362 van 9 september 2011, RvV nr 51 565
van 24 november 2010, CCE nr. 67 085 van 22 september
2011.
107 Zie onder meer: CCE nr. 55 078 van 28 januari 2011, CCE
nr. 71482 van 8 december 2011, RvV nr. 59 495 van 11
april 2011, RvV nr. 59 973 van 19 april 2011.
108 Zie onder meer: RvV nr. 63 538 van 21 juni 2011, CCE nr.
80165 van 25 april 2012, CCE nr. 67 085 van 22 september
2011 CCE nr. 55 538 van 3 februari 2011.
109 Zie CCE nr. 67907 van 4 oktober 2011, CCE nr. 52 529 van
7 december 2010 en RvV nr. 67 907 van 4 oktober 2011
110 Zie onder meer: CCE nr. 71482 van 8 december 2011, CCE
nr. 55 987 van 15 februari 2011, CCE nr 55 538 van 3
februari 2011, RvV nr. 74 792 van 9 februari 2012.
111 Zie onder meer: CCE nr. 60 103 van 21 april 2011, CCE
nr. 66 127 van 1 september 2011, CCE nr. 50 113 van 26
oktober 2010, CCE nr. 67907 van 4 oktober 2011.
112 Zie onder meer: RvV nr. 67 888 van 4 oktober 2011, RvV
nr. 65.781 van 25 mei 2012, RvV nr. 71.839 van 20 oktober
2011, CCE nr. 57 952 van 16 maart 2011.
113 Zie ook onder meer: nr. 62 774 van 7 juni 2011: werkzaam
in de toeristische sector, CCE 30 november 2011, RvV nr.
57 445 van 7 maart 2011: werkzaam in de homobusiness
in Monrovia , CCE nr. 52 536 van 7 december 2010: werkzaam
in nachtclubs en RvV nr. 74 792 van 9 februari 2012:
grote homoseksuele vriendenkring.
114 RvV nr. 65.781 van 26 augustus 2011.
En nog in een andere zaak: ‘Het is immers weinig
aannemelijk dat u - in een land als Mauritius met
een dermate kleine oppervlakte (2040 km², waarvan
het hoofdeiland 1865 km²) (…) als homoseksueel
volkomen onwetend bent over de belangrijkste
evenementen en pleitbezorgers van homoseksualiteit
in uw land van oorsprong.’
– Het CGVS kan makkelijk zelf informatie opzoeken
over het homomilieu in het land van herkomst
zoals bv. over websites, organisaties die opkomen
voor de rechten van holebi’s, feiten in de
media, ontmoetingsplaatsen. 115
‘Uit informatie waarover het CGVS beschikt en
waarvan een kopie bij het administratieve dossier
werd gevoegd en uit de documenten die u zelf voorlegt,
blijkt dat er heel wat artikelen in de Gambiaanse
media verschenen, ook na het moment dat u
homoseksueel “werd’, over homoseksuelen die omwille
van hun homoseksualiteit problemen kenden in
Gambia. Er dient te worden opgemerkt dat uw kennis
betreffende de leefwereld van homoseksuelen in
uw land van herkomst erg beperkt is. Uw beperkte
kennis is des te frappanter daar u beweerde homoseksueel
te zijn in een land dat onder andere bekend
staat voor zijn homotoerisme – wat u bevestigde (gehoor
CGVS, p.17) – én die in de toeristische sector
te Gambia werkte.’ 116
– Het CGVS vraagt steevast aan asielzoekers naar
de houding van de autoriteiten jegens holebi’s.
En naar de eventuele strafrechtelijke gevolgen
verbonden aan de seksuele geaardheid in het land
van herkomst. 117
Het gebrek aan kennis over de bestraffing wordt
meestal ongeloofwaardig bevonden. Des te meer
geldt dit voor holebi’s in een relatie 118 en met intellectuele
bagage. 119
‘Uit informatie waarover het CGVS beschikt, blijkt
dat er nochtans een wetsartikel in het Gambiaanse
strafwetboek bestaat dat homoseksualiteit bestraft
met een gevangenisstraf van 14 jaar. Dat u niet op
115 Zie onder meer: Rvv nr. 70 379 van 22 november 2011,
RvV nr. 58 588 van 25 maart 2011, RvV nr. 64 916 van 15
juli 2011 en CCE nr. 81 918 van 30 mei 2012.
116 RvV nr. nr. 62 774 van 7 juni 2011.
117 Zie onder meer : CCE nr. 55 538 van 3 februari 2011, CCE
nr. 62 129 van 25 mei 2011, RvV nr 51 565 van 24 november
2010 en RvV nr. 65 781van 26 augustus 2011.
118 CCE nr. 67 914 van 4 oktober 2011, CCE nr. 70 614 van 24
november 2011 en CCE nr. 75 850 van 27 februari 2012
119 CCE nr.58 451 van 23 maart 2011: studie rechten en CCE
nr. 62 129 van 25 mei 2011: journalist.

de hoogte bent van het exacte wetsartikel dat zulk
gedrag bestraft, is nog te begrijpen, maar dat u niet
weet welke straf u riskeert in uw land van herkomst
omwille van uw homoseksuele geaardheid is toch
merkwaardig. Van iemand die beweert zijn land te
zijn ontvlucht omwille van zijn seksuele geaardheid,
mag toch verwacht worden beter op de hoogte te zijn
van de mogelijke straffen die hij riskeert in zijn land
van herkomst. 120 ’
Of in nog een andere zaak: ‘Daarenboven, miskent
u welke gevangenisstraf opgelegd kan worden aan
homoseksuelen in uw land. U spreekt over vijf jaar
gevangenisstraf. Echter, de objectieve informatie in
het administratief dossier toont dat artikel 347bis
van het Senegalese strafwetboek voorziet in een gevangenisstraf
van 6 maanden tot 5 jaar.’ 121
BEOORDELING DOOR DE RVV OVER DE KENNIS VAN HET
HOLEBI-MILIEU IN HET HERKOMSTLAND
In beroep volgt de RvV in de meeste gevallen
de redenering van het CGVS. In enkele arresten
komt het evenwel tot een andere beoordeling:
Een rechter in een Franse zaak stelde duidelijk dat
de miskenning van het wetsartikel dat homoseksualiteit
veroordeelt in Senegal weinig pertinent is
gezien uit het gehoorverslag blijkt dat de asielzoeker
kennis heeft over de repressie in zijn land en
de opgevolgde straffen. De exacte teneur van de
wettekst mag niet verwacht worden. 122
In een andere zaak oordeelde de RvV dat in tegenstelling
tot wat het CGVS meent, dat de lesbische
geaardheid niet noodzakelijk inhoudt dat de
asielzoekster andere homo’s kent of veel partners
moet hebben. 123
5.2.4. KENNIS OVER HET HOLEBI-MILIEU IN BELGIË
Het CGVS peilt ook naar de kennis van de asielzoekers
over het holebi-landschap in België. Het
CGVS gaat in één dossier zelfs zo ver door te stellen
dat: ‘(…) u geen interesse hierin toont en dit
niet weet, ernstige aanwijzingen vormt dat u niet
homo bent.’ 124
120 RvV nr. 70 320 van 22 november 2011.
121 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr 60 103 van 21 april 2011.
122 CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011
123 CCE nr. 50113 van 26 oktober 2010.
124 CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011.
BEOORDELING DOOR HET CGVS OVER DE KENNIS VAN HET
HOLEBI-MILIEU IN BELGIË
De kennis over volgende onderwerpen wordt geregeld
afgetoetst en bij gebrek aan antwoord of
onvolledigheid draagt dit meestal bij tot de ongeloofwaardigheid
van het reeds ongeloofwaardig
bevonden profiel.
Gewoonlijk stelt het CGVS vragen over:
— de juridische positie van holebi’s in België; 125
— plaatsen 126 en internetsites 127 om andere
holebi’s te ontmoeten;
— de ‘Gay Pride’; 128
— organisaties die opkomen voor de rechten
van homoseksuelen. 129
Het CGVS onderzoekt ieder asielrelaas op individuele
basis. Toch zijn uit verklaringen over het
holebi-milieu in België enkele gezamenlijke elementen
af te leiden die belangrijk zijn voor de
beoordeling van de geloofwaardigheid van de seksuele
geaardheid:
– Het CGVS verwacht dat naarmate holebi-asielzoekers
langer verblijven in België, zij de holebiscene
in België meer ontdekken:
‘U bent niet in staat om de vlag van de homoseksuele
gemeenschap te beschrijven, noch om een evenement
op te sommen ter viering van homoseksualiteit of titels
van films of tijdschriften bestemd voor het homoseksuele
publiek. Rekeninghoudend met de duur van
uw verblijf in België en uw homoseksuele ontmoetingen
op regelmatige basis is het niet geloofwaardig dat
u dergelijke elementen negeert.’ 130
Eenzelfde redenering geldt voor de juridische positie
van homoseksuelen in België:
125 Zie onder meer : CCE nr. 69 818 van 10 november 2011,
CCE nr. 78 890 van 6 april 2012, CCE nr. 73 560 van 19
januari 2012, 76 344 van 29 februari 2012 en CCE nr. 73
560 van 19 januari2012.
126 Zie onder meer : CCE nr. 52 529 van 7 december 2010,
CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011, RvV nr. 67 888 van 4
oktober 2011 en RvV nr. 59 495 van 11 april 2011.
127 Zie onder meer : CCE nr. 52 529 van 7 december 2010,
CCE nr. 69 583 van 28 oktober 2011, CCE nr. 71482 van 8
december 2011 en CCE nr. 69 583 van 28 oktober 2011.
128 Zie onder meer : CCE nr. 52 529 van 7 december 2010,
CCE nr. 74 305 van 31 januari 2012, RvV nr. 59 973 van 19
april 2011 en RvV nr. 67 907 van 4 oktober 2011.
129 Zie onder meer : CCE nr. 54 719 van 21 januari 2011, CCE
nr. 76 344 van 29 februari 2012 , CCE nr. 71 482 van 8
december 2011 en RvV nr. 67 888 van 4 oktober 2011.
130 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 78 297 van 29 maart 2012.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 23

24 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
‘Wanneer u bovendien gevraagd wordt of homoseksualiteit
in België is toegelaten, antwoordt u dat u
dit niet weet. Van iemand die al meer dan een jaar
in België is, beschikt over een advocaat om zijn belangen
te verdedigen, en die beweert homoseksueel te
zijn, mag redelijkerwijze verwacht worden te weten
of homoseksualiteit al dan niet is toegelaten (…). 131 ’
In twee beslissingen komt het CGVS tot de conclusie
dat deelname aan holebi-activiteiten een
opportunistisch karakter vertoont na een bepaald
tijdsverloop.
De eerste beslissing ging over de deelname aan
de Gay Pride waarvan de asielzoeker niet op de
hoogte was van het doel van dit event, zelfs twee
jaar na zijn eerste participatie aan de Gay Pride. 132
En in het andere dossier beweerde een asielzoeker
lid te zijn van een organisatie die opkomt voor de
rechten van homoseksuelen. 133 Toch was hij volgens
het CGVS niet in staat de activiteiten en het
adres op te sommen van de organisatie. En sloot
hij zich pas aan na zes maanden verblijf in België.
– Het CGVS gaat na in hoeverre holebi’s het uitgaans-
en verenigingsleven voor homoseksuelen
in België verkennen. 134
Zo stelde het CGVS in een dossier vast dat de
asielzoeker geen stappen heeft ondernomen om
meer te weten over het holebi-milieu. Het CGVS
verwachtte dat hij minstens op de hoogte diende
te zijn van de reputatie van holebi-ontmoetingsplaatsen.
Ook het profiel van de asielzoeker werd
in rekening gebracht: dat hij zijn land van herkomst
ontvluchtte om zijn geaardheid vrij te beleven,
regelmatig uitging in Kameroen en voor een
tijdje in Brussel woonde. De verklaringen over
het holebi-milieu in België waren ongeloofwaardig
volgens het CGVS. 135
Slechts in één van de onderzochte dossiers beaamde
het CGVS het recht om het holebi-milieu niet
te ontdekken en vrijgezel te blijven. 136
131 RvV nr. 63.538 van 21 juni 2011.
132 CCE nr. 56 180 van 17 februari 2O11.
133 CCE nr. 64 121 van 29 juni 2011.
134 Zie onder meer: CCE nr. 76 343 van 29 februari 2012, CCE
nr. 55.538 van 3 februari 2011, CCE nr. 50 242 van 26
oktober 2010 en CCE nr. 54816 van 24 januari 2011.
135 CCE nr. 71 023 van 29 november 2011.
136 CCE nr. 49 149 van 5 oktober 2010, waarbij het CGVS ook
toevoegt dat er uit de verklaringen geen enkele aanwijzingen
voortvloeien om waarschijnlijkheid van de beweerde
seksuele geaardheid te bevestigen.
– Veel asielzoekers leggen verscheidene attesten
van deelname of bekendheid met de Belgische
holebi-scene neer ter staving van hun homoseksuele
geaardheid. Uit de beslissingen blijkt dat het
CGVS er weinig bewijskracht aan toekent.
Attesten van deelname aan bezoeken in een holebi-bar,
betrokkenheid of bekendheid bij organisaties
die opkomen voor de rechten van homoseksuelen
en deelname aan de Gay Pride in België
bevestigen de geaardheid niet, stelt het CGVS. 137
En, als het profiel al gekwalificeerd is als ongeloofwaardig,
dan kunnen de attesten dit niet meer
herstellen. 138
‘Wat betreft uw lidkaart van X moet gesteld worden
dat uw steun aan een organisatie die actief is
in de behartiging van homoseksuelen en lesbiennes
op zich uw seksuele geaardheid niet bewijst en dus
de geloofwaardigheid van uw verklaringen niet kan
herstellen.’ 139
In één geval stelde het CGVS bij de beoordeling
van een attest van deelname aan een holebi-activiteit
vast ‘naderhand niet afgesproken te hebben met
andere holebi’s die u tijdens deze activiteiten ontmoet
heeft (…)’. 140
5.2.5. BEOORDELING DOOR DE RVV OVER DE KENNIS
VAN HET HOLEBI-MILIEU IN BELGIE
De RvV bevestigde meestal de beslissing van het
CGVS. In enkele Franstalige arresten maakte het
evenwel een andere beoordeling van de feiten:
In enkele beslissingen vond de RvV het gebrek
aan kennis over het holebi-milieu niet pertinent.
In het eerste dossier verweet de rechter het CGVS
een puur subjectieve beoordeling van de feiten.
Volgens de RvV kon het de asielzoeker niet verweten
worden geen ontmoetingsplaatsen voor holebi’s
te kennen in België. Hetzelfde kan namelijk
niet verwacht worden van heteroseksuelen. Ook
niet dat hij zich ingeschreven had bij een belangenorganisatie
omdat bij gebrek aan kennis over
137 Zie onder meer: CCE nr. 67095 van 29 september 2011,
CCE nr. 67 085 van 22 september 2011, CCE nr. 69 818 van
10 november 2011 en CCE nr. 77967 van 23 maart 2012.
138 Zie: CCE nr. 70 598 van 24 november 2011 en CCE 76342
van 29 februari 2012.
139 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 77 713 21 maart 2012.
140 RvV nr. 59 450 van 8 april 2011.

een belangenorganisatie de asielzoeker namelijk
een passieve houding verweten wordt. 141
In het tweede geval stelde de rechter dat de kennis
of het gebrek aan kennis over het holebi-milieu
niet pertinent is. En onvoldoende om tot de ongeloofwaardigheid
van de seksuele geaardheid te
besluiten. 142
En in een ander arrest duidde de rechter dat het
de persoonlijke keuze van de asielzoeker was om
zijn seksuele geaardheid niet te onthullen in België
en dit op zich niets determinerend zegt over de
geloofwaardigheid van zijn geaardheid op zich. 143
In een ander dossier stuurde de rechter een dossier
terug naar het CGVS met o.a. als opdracht meer
onderzoek te voeren naar de nieuwe relatie van de
asielzoeker in België. Hierover werd geen enkele
vraag gesteld werd tijdens het gehoor. 144
Met betrekking tot de bewijswaarde van attesten
uit België ter ondersteuning van de aangehaalde
seksuele geaardheid, velde de RvV enkele interessante
Franstalige arresten.
Zo hechtte de rechter belang aan de geïndividualiseerde
attesten van de asielzoeker:
‘De Raad stelt vast dat de verzoekende partij zijn
seksuele geaardheid tracht vast te stellen door een
reeks van stukken voor te leggen. Het merendeel
van deze stukken attesteren zijn aanwezigheid en
deelname aan activiteiten van organisaties die actief
zijn in het homomilieu in België en kunnen de
feiten die hij inroept niet vaststellen. Niettemin staat
het attest van de gerant van X dat stelt dat verzoeker
regelmatig de bar bezoekt en het attest van X (een
belangenorganisatie), bijgevoegd aan het verzoekschrift,
dat stelt dat er geen reden is om te twijfelen
aan de geaardheid van de cliënt, het de Raad toe om
de seksuele geaardheid van verzoeker als voldoende
vastgesteld te beschouwen.’ 145
KNELPUNTEN OVER DE KENNIS VAN HET HOLEBI-MILIEU
Uit bovenstaande analyse blijkt dat van holebi’s
wordt verwacht actief te zijn in de holebi-scene
141 CCE nr. 64 121 van 29 juni 2011.
142 CCE nr. 52 529 van 7 december 2010.
143 CCE 62 129 van 25 mei 2011.
144 CCE, nr. 67087 van 22 september 2011
145 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 58 662 van 28 maart 2011
en zie ook CCE nr. 59 060 van 31 maart 2011.
in België en indien mogelijk ook in het land van
herkomst. Deze verwachting houdt geen rekening
met de persoonlijke voorkeuren van homoseksuele
asielzoekers die zich bv. niet willen begeven
in het holebi-milieu. Behoren tot de sociale groep
van holebi’s in de zin van het Vluchtelingenverdrag
houdt ook niet in dat de leden ervan zich
moeten verenigen of zichtbaar moeten zijn voor
elkaar. De individuele keuze van de asielzoeker
moet gerespecteerd worden
Holebi’s zijn een minderheid binnen een heteroseksuele
maatschappij. De veronderstelling dat,
omwille van deze marginaliteit, holebi’s zich duidelijk
moeten identificeren door zich te vereenzelvigen
met de groep is stereotiep. De ene holebi
is de andere niet. Net zoals dit het geval is bij heteroseksuelen,
is er geen algemene maatstaf qua
uitgaan en kennis over mediafeiten en websites
om anderen te ontmoeten die heteroseksuelen of
holebi’s van elkaar onderscheidt.
Bepaalde holebi’s zullen wel het nieuws gerelateerd
aan holebi’s volgen, anderen niet. Sommige
zullen op zoek gaan naar holebi-websites, anderen
niet. De kennis of het gebrek aan kennis over het
holebi-mileu kan daardoor geen determinerende
factor zijn voor de bepaling van de homoseksuele
geaardheid.
Holebi-asielzoekers kunnen afkomstig zijn uit landen
waar de homseksuele geaardheid taboe is. In
dat opzicht is het logisch dat het CGVS peilt naar
de homofobe context in het herkomstland en bv.
vraagt hoe hun omgeving of overheid hier tegenover
staan. Of zij of andere holebi’s ooit problemen
hebben gekend in hun land. De verklaringen
kunnen een beeld scheppen over de ongunstige
omstandigheden in het land van herkomst voor
de asielzoeker in kwestie en kaderen de vrees voor
vervolging. Maar het CGVS bevraagt daarnaast
ook specifiek welke wetsbepalingen en straffen
van toepassing zijn op homoseksualiteit of homoseksuele
handelingen in het land van herkomst.
We stellen ons de vraag in hoeverre het al dan niet
hebben van deze juridische kennis bijdraagt tot
de vaststelling of iemand werkelijk holebi is. Voor
het CGVS lijkt de kennis over de strafbaarheid
een aanwijzing voor de seksuele geaardheid. De
realiteit behoeft toch enige nuance.
De meerderheid van de holebi-asielzoekers zullen
de vraag niet accuraat kunnen beantwoorden.
Kennis over de exacte omvang van de bestraffing
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 25

26 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
X, IRAAKSE HOMOSEKSUEEL, ARREST NR. 74 792 RVV
VERKLARINGEN OVER HET GEDRAG
Het CGVS stelt dat de verklaringen over de ontdekking van zijn homoseksualiteit bijdragen tot
de ongeloofwaardigheid van zijn seksuele geaardheid.
De asielzoeker vertelt dat hij met zijn vriend meestal vrijde in het magazijn van zijn winkel en
daarbij de deur op slot deed. Maar op een dag vergat hij de deur op slot te doen wat vervolgens
leidde tot de ontdekking van zijn seksuele geaardheid.
Het CGVS vindt dit gedrag nonchalant en niet in overeenstemming met iemand die vreest voor
zijn leven omwille van zijn seksuele geaardheid in de Iraakse homofobe maatschappij.
is voor de gemiddelde burger niet vanzelfsprekend.
Daarom is het belangrijk dat de vraagstelling vertrekt
vanuit de realiteit van de holebi- asielzoekers
zelf. En het CGVS eerder vraagt hoe holebi’s tot
de vaststelling komen dat hun omgeving, buurt,
land homofoob is. Bij bepaalde profielen zoals
holebi-activisten, zal de kennis hierover mogelijks
uitgebreider zijn omdat ze zich tot doel hebben
gesteld op te komen voor de rechten van holebi’s
in het land van herkomst.
5.3. BEOORDELING VAN HET GEDRAG VAN
HOLEBI’S IN DE PRIVATE EN PUBLIEKE
RUIMTE
RICHTLIJNEN UNHCR
Volgens UNHCR is het mogelijk dat holebi’s niet
openlijk als homoseksueel leven in hun land van
herkomst. Heel wat onder hen onderdrukken
hun seksuele geaardheid om onder meer discriminatie,
maatschappelijke afkeuring en strafrechtelijke
sancties te vermijden. 146
Anderzijds stelt het UNHCR dat van holebi’s niet
mag worden verwacht dat ze hun identiteit, meningen
en kenmerken verbergen om vervolging
te vermijden. Holebi’s hebben evenveel recht op
vrijheid van meningsuiting en vereniging als anderen.
147
146 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 30.
147 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 31.
BEOORDELING DOOR HET CGVS OVER GEDRAG VAN
HOLEBI’S IN DE PRIVATE EN PUBLIEKE RUIMTE
Uit onze analyse blijkt dat het CGVS verlangt dat
asielzoekers uit een homofoob land voorzichtig
omgaan met hun geaardheid om eventuele vervolging
te vermijden. 148
Het CGVS onderzoekt ieder asielrelaas op individuele
basis. Toch zijn uit verklaringen over het
gedrag in een homofobe omgeving enkele gezamenlijke
elementen af te leiden die belangrijk zijn
voor de beoordeling van de geloofwaardigheid
van de seksuele geaardheid:
– Volgens het CGVS is het over het algemeen weinig
geloofwaardig dat de geaardheid van holebi’s
aan het licht komt in een homofobe omgeving. 149
In een beslissing over een asielzoeker die beweerde
naar aanleiding van zijn arrestatie zijn homoseksualiteit
onthuld te hebben aan de politie, stelde
het CGVS dat ‘(…) u moet weten dat homoseksualiteit
verboden is en veroordeeld wordt door de Kameroenese
wetgeving en dat u het risico loopt op een
gevangenisstraf van meerdere jaren door uw seksuele
geaardheid toe te geven aan de politie.’ 150
Het opbiechten van de seksuele geaardheid aan de
eigen familie kan niet in homofobe samenlevingen
volgens het CGVS. 151
148 Zie onder meer: CCE nr. 72 233 van 20 december 2011,
CCE nr. 60 909 van 3 mei 201 en CCE nr. 55 680 van 8
februari 2011.
149 Zie onder meer: CCE nr. 72 333 van 20 december 2011,
CCE nr. 52 865 van 10 december 2010, CCE nr. 71135 van
30 november 2011 en CCE nr. 76344 van 29 februari 2012.
150 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 55 680 van 8 februari 2011.
151 Zie onder meer:CCE nr. 81 907 van 30 mei 2012,CCE nr.
50242 van 26 oktober 2010 Senegal, CCE nr. 81 206 van
14 mei 2012 in Mauritanie, CCE nr. 55 538 Van 3 februari
2011 in Mali, CCE nr. 61 430 van 13 mei 2011 in Somalie.

Dit illustreerde het volgende Gambiaans dossier:
‘U legde tot slot nog een aantal bedenkelijke verklaringen
af die van die aard zijn de reeds aangetaste
geloofwaardigheid van uw asielrelaas verder te ondermijnen.
Zo kunnen er eerst een aantal bedenkingen
gemaakt worden over uw bekentenis tegenover
uw moeder waarbij u haar in 2008 zou verteld hebben
dat u homoseksueel zou zijn, om haar op die
manier een verklaring te geven waarom u niet wou
huwen met uw nicht uit Guinee. Het is opmerkelijk
dat u niet ingeschat zou hebben dat u problemen zou
kunnen krijgen door dit aan uw moeder te vertellen
gezien het homofobe klimaat in de Gambiaanse
maatschappij, en gezien het feit dat uw religie dit
niet toelaat zoals u zelf aangeeft tijdens het gehoor.’ 152
– Het onderhouden van seksuele betrekkingen of
intieme handelingen in de slaapkamer van het familiaal
huis 153 , zeker als de deur niet op slot kan 154 ,
is onvoorzichtig voor het CGVS omwille van het
risico op van betrapping en de homofobe context.
‘Gezien uw broers en zussen de gewoonte hadden
om deze kamer vrij te betreden is het weinig geloofwaardig
dat u het risico zou nemen om intieme
momenten te beleven met X in dezelfde kamer die u
bovendien niet op slot deed (…)’. 155
– Eenzelfde soort beoordeling van het CGVS
komt terug bij het stellen van seksuele activiteiten
op openbare plaatsen 156 in een homofoob land.
‘Het is niet coherent, in de door u beschreven Mauritiaanse
context, dat u het risico nam om seksuele betrekkingen
te hebben in een open hut, dus een plaats
waar de binnenkant zichtbaar is voor het publiek’. 157
152 RvV nr. 71 162 van 30 november 2011.
153 Zie onder meer: CCE nr. 73 250 van 31 januari 2012, CCE
nr. 69 583 van 28 oktober 2011, CCE nr. 74 416 van 31
januari 2012, CCE nr. 53 038 van 14 december 2010 en
RvV nr. 73 156 van 12 januari 2012.
154 Zie onder meer: CCE nr. 66 681 van 16 september 2011,
CCE nr. 52 529 van 7 december 2010 en CCE nr. 67 455
van 28 september 2011 en CCE nr. 74 416 van 31 januari
2011.
155 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 67 455 van 28 september
2011.
156 Zie onder meer: CCE nr. 69 633 van 7 november 2011 in
Senegal, CCE nr. 74 416 van 7 november 2011 in Togo, RvV
nr. 61 303 van 11 mei 2011 in Kosovo, CCE nr. 62 260 van
27 mei 2011 in Tanzania.
157 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 56 390 van 22 februari
2011.
– Volgens het CGVS is het uiten van gevoelens
voor elkaar in het openbaar in homofobe landen
niet geloofwaardig. 158
Over Tanzania bv. stelde het CGVS dat de publieke
beleving van holebi-relaties onmogelijk is. 159
In een Nigeriaans dossier redeneert het CGVS
als volgt: ‘Ook uw betrapping in juni 2010 bleek
volgens uw verklaringen het gevolg te zijn van het
feit dat jullie in het openbaar “close” waren. Jullie
zaten weliswaar enigszins verborgen achter de muur
van de doucheruimte van een sportcomplex, maar
bevonden zich desalniettemin in het openbaar en
bovendien bleken er ramen te zitten in de muur aan
de kant waar jullie zaten. Gevraagd waarom jullie
een dergelijk risico namen, antwoordde u dat X
(...) u uitdaagde te bewijzen dat u wel degelijk van
hem hield . Gevraagd waarom u dit niet elders, in
de geborgenheid van zijn appartement, kon bewijzen,
antwoordde u dat jullie op dat ogenblik in het
sportcomplex waren en u niet altijd bij hem verbleef
(...).’ 160
Asielzoekers die verklaren in het openbaar te kussen
161 met iemand van eenzelfde geslacht worden
omwille van dit element niet geloofwaardig geacht
als blijkt dat ze afkomstig zijn uit homofobe
landen. Zo stelt het CGVS dat het kussen van een
andere man in een nachtclub niet geloofwaardig
is in Kameroen. 162
Verklaren als holebi-koppel samen een hotelkamer
te reserveren in homofobe landen wordt
evenmin geloofwaardig geacht. 163
‘(…) Op de vraag waar u intieme momenten beleefde
met X vermeldt u (…) het hotel X waar u
een kamer nam, twee tot drie keer per maand, gedurende
de vijf jaar van uw relatie. Wanneer u gevraagd
werd of u geen problemen vreesde vanwege
de werknemers en/of baas van dit hotel antwoordt u
“nee, wij uitten ons niet voor de ogen van de mensen,
wij waren discreet”(…).’
158 Zie onder meer: RVv nr. 61 303 van 11 mei 2011, CCE nr.
78 890 van 6 april 2011, RvV nr. 73 156 van 12 januari
2011 en RvV nr. 71 148 en R van 30 november 2011.
159 CCE nr. 54 883 van 25 januari 2011.
160 RvV nr. 51 565 van 24 november 2010.
161 Zie onder meer: CCE nr. 57 425 van 7 maart 2011, RvV
nr. 75 092 van 14 februari 2012, CCE nr. 51 391 van 22
november 2010 en CCE nr. 54 719 van 21 januari 2011.
162 CCE nr. 54 719 van 21 januari 2011.
163 Zie: CCE nr. 75 535 van 21 februari 2012, CCE nr. 54 816
van 24 januari 2011. Of een koppel dat samen een gezamenlijke
kamer huurden zie RvV nr. 73 156 van 12 januari
2012.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 27

28 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
Het CGVS betoogt dat het niet geloofwaardig is
dat de asielzoeker gedurende vijf jaar een kamer
huurde in het hotel gezien hij sinds lange tijd op
de hoogte was van de negatieve perceptie jegens
homoseksuelen in zijn land en hij zich dus blootstelde
aan ernstige problemen. 164
BEOORDELING DOOR DE RVV OVER HET GEDRAG VAN
HOLEBI’S IN DE PRIVATE EN PUBLIEKE RUIMTE
Ook hier volgde de RvV meestal de redering van
het CGVS. In enkele arresten zien we evenwel een
andere beoordeling over het gedrag van holebi’s in
hun land van herkomst.
Waar het CGVS betoogde in een dossier dat het
niet aannemelijk is dat het zo lang duurde voordat
de geruchten, verspreid door de buren, over haar
lesbische geaardheid tot bij haar moeder raakten,
stelt de rechter dat dit niet kan verweten worden.
Te meer gezien het taboe rond homoseksualiteit
en zijn moeder er eerder al niets over wilde vernemen.
165
Ook een ‘coming out’ van een Guineese aan de eigen
familie daags voor zijn gearrangeerd huwelijk
is geloofwaardig. De rechter zegt dat er geen rekening
werd gehouden met het karakter, de jonge
leeftijd, de druk vanuit de familie en het gebrek
aan volwassenheid van de asielzoeker. 166
KNELPUNTEN OVER GEDRAG HET GEDRAG VAN HOLEBI’S
IN DE PRIVATE EN PUBLIEKE RUIMTE
Indien men de hierboven geciteerde asielbeslissingen
volgt, dan krijgt men de indruk dat holebiasielzoekers
in homofobe landen noch in de private
of publieke ruimte uiting kunnen geven aan
hun seksuele geaardheid.
Het hebben van of uiting geven aan seksuele relaties
in de privésfeer wordt vaak niet geloofwaardig
geacht, omdat de asielinstanties er van uitgaan dat
iemand het koppel steeds kan betrappen. Dit leidt
dan tot beslissingen dat het niet geloofwaardig is
dat iemand homoseksuele seks heeft in een slaapkamer
en de deur niet op slot doet. Of dat het
niet geloofwaardig is dat iemand zijn homoseksuele
geaardheid vertelt aan zijn moeder, omdat de
164 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr. 58 808 van 29 maart 2011.
165 CCE nr. 53 038 van 14 december 2010.
166 CCE nr. 65 238 van 29 juli 2011.
maatschappij nu eenmaal homofoob is. Wat is er
dan nog wel mogelijk in de privésfeer?
Hun geaardheid uiten in het openbaar staat volgens
het CGVS ook gelijk aan risicovol gedrag, en
is dus niet aanneembaar in de homofobe context.
Het kan inderdaad onvoorzichtig lijken om in
een maatschappij die homoseksualiteit niet tolereert
elkaar als homokoppel te kussen en elkaar
te omhelzen in het openbaar. Maar kan hen die
onvoorzichtigheid verweten worden? Eventuele
moeilijkheden tonen net aan dat zij hun identiteit
niet vrij kunnen en mogen beleven. En dit terwijl
de seksuele geaardheid een fundamenteel aspect
uitmaakt van de identiteit.
Terwijl de dunne lijn tussen privésfeer en het
openbare leven net aantoont dat holebi’s in homofobe
landen geen normaal leven kunnen leiden
en dus hun homofobe landen ontvluchtten.

6. HET GEGRONDHEIDSONDERZOEK: DE VREES VOOR VERVOLGING
6.1. ALGEMENE PRINCIPES UNHCR
Niemand mag teruggestuurd worden naar een
land waar zijn leven of vrijheid in gevaar is omwille
van een van de vijf vervolgingsgronden in
het Vluchtelingenverdrag (ras, godsdienst, nationaliteit,
politieke overtuiging en het behoren tot
een sociale groep). Dat zou neerkomen op mensenrechtenschendingen.
De seksuele geaardheid
van homoseksuele asielzoekers kan aanleiding
geven tot vervolging in bepaalde landen.
De vraag die dan overwogen moet worden is in
welke hachelijke situaties asielzoekers terechtkomen
als ze terugkeren naar het land van herkomst.
Dit veronderstelt een specifiek feitenonderzoek
naar wat er kan gebeuren als asielzoekers
terugkeren naar hun land van herkomst en of dit
aanleiding geeft tot vervolging.
De asielinstanties mogen niet vragen van holebi’s
om die gevolgen te vermijden door zich bij terugkeer
discreet te gedragen zodat hun homoseksualiteit
niet uitkomt. Verhulling van de identiteit
mag echter niet worden verwacht. 167 UNHCR
wijst er op dat de omstandigheden kunnen veranderen
voor asielzoekers die zich voorheen discreet
opstelden in hun land van herkomst en dat
verhulling geen optie kan zijn voor hun ganse leven.
168 De discrete beleving van de homoseksuele
geaardheid om vervolging te voorkomen is geen
geldige reden om de vluchtelingenstatus te weigeren.
Vervolging kan zich op verschillende manieren
manifesteren, zoals detentie enkel op basis van
de seksuele geaardheid of ook fysiek, psychisch
en seksueel geweld. 169 Landen waar homoseksuele
relaties strafbaar zijn schenden de internationale
mensenrechtenstandaarden. Het vervolgingskarakter
is duidelijk voor holebi’s die een risico
lopen op vervolging of bestraffing zoals de doodstraf,
gevangenisstraf. Zelfs niet of weinig uitgevoerde
wetgeving kan volgens UNHCR leiden
tot een ondraaglijke situatie voor holebi’s en aanleiding
geven tot vervolging. De niet-toegepaste
167 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 31.
168 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 32.
169 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 20.
wetgeving kan, afhankelijk van de situatie in het
land van herkomst, bijdragen tot een sfeer van
intolerantie en algemeen gevaar voor vervolging.
En ervoor zorgen dat holebi’s geen bescherming
durven vragen en verkrijgen van hun eigen overheid.
170
Het aanwenden van herkomstlandeninformatie
is belangrijk om de vrees voor vervolging te beoordelen.
UNHCR stelt dat als geen informatie
voorhanden is waaruit blijkt dat wetgeving effectief
toegepast wordt, de homofobe context in
het herkomstland een indicatie vormt van vervolging.
171
Bij gebrek aan wetgeving dat homoseksualiteit
bestraft, is het daarnaast mogelijk dat wetgeving
van algemene aard selectief toegepast wordt op
holebi’s en zodoende bijdraagt tot vervolging. 172
Vervolging kan veroorzaakt worden door de overheid
of andere actoren, zoals de buurtbewoners
en familie. Vervolging door niet-overheidsactoren
wordt aanvaard als blijkt dat de eigen overheid
aan holebi-asielzoekers geen bescherming kan of
wil bieden.
6.2. BEOORDELING VAN DE GEGRONDHEID VAN
DE VREES
Eens de seksuele geaardheid vaststaat, wordt de
gegrondheid van de vrees onderzocht. Een belangrijke
vraag hierbij is of het louter holebi-zijn,
volstaat om aan holebi’s de vluchtelingenstatus te
verlenen?
Om de gegrondheid van de vrees te bepalen van
de holebi-asielzoekers is in de eerste plaats zekerheid
vereist over de seksuele geaardheid. 173
170 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 27.
171 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, §28.
172 UNHCR, Richtlijn over seksuele geaardheid, § 29.
173 We zien dat de RvV verschillende beslissingen van het CGVS
annuleert en terugstuurt omdat het onvoldoende motiveert
waarom de holebi geaardheid niet aangenomen kan worden:
CCE nr. 56 390 van 22 februari 2011, CCE nr. 57 415
van 7 maart 2011, CCE nr. 70 599 van 24 november 2011
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 29

30 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
X, IRAAKSE HOMOSEKSUEEL, ARREST NR. 74 792 RVV
VASTSTELLING VAN DE SEKSUELE GEAARDHEID LEIDT TOT ERKENNING
Het CGVS weigerde de aanvraag van een asielzoeker omdat het geen geloof hechtte aan de seksuele
geaardheid en vervolgens ook niet aan de vervolgingsvrees die hij inriep.
In beroep bij de RvV betoogt de asielzoeker dat:
— hij over het bekijken van de homseksuele film, waardoor hij zijn seksuele geaardheid ontdekte,
wel details kon vertellen;
— het CGVS onterecht uitgaat van het stereotype beeld dat iedere homoseksueel ontmoetingsplaatsen
frequenteert. Terwijl hij ervoor koos om in besloten kring uiting te geven aan
zijn geaardheid;
— er verschillende Iraakse wetsartikelen kunnen toegepast worden om homoseksuelen te straffen;
— het CGVS zijn verklaringen fragmentarisch heeft beoordeeld. Uit zijn verklaringen citeert
hij nog andere activiteiten ondernomen te hebben met zijn partner buiten de liefde bedrijven;
— hij geen voorbeelden over bijzondere gebeurtenissen gaf tijdens zijn relatie omdat hij en
zijn partner zich naar de buitenwereld toe niet konden profileren als koppel en geen speciale
uitstappen deden.
Op basis van deze informatie oordeelde de rechter dat de verklaringen van de asielzoeker strookten
met zijn seksuele geaardheid. Ook de verklaringen over de ontdekking en beleving van zijn
seksuele geaardheid waren niet in strijd met algemeen bekende feiten. De RvV verleende hem
vervolgens de vluchtelingenstatus.
6.3. BEHOREN TOT DE SOCIALE GROEP
6.3.1. INVIDUELE VERVOLGING
Als de RvV de verklaringen over zowel de homoseksuele
geaardheid als de vluchtredenen geloofwaardig
acht, dan volgt een individuele beoordeling
van de gegrondheid van de vrees. In de
dossiers wordt dan onderzocht van wie de vervolging
uitgaat en of de staat voldoende bescherming
kan bieden voor de asielzoekers.
VERVOLGING DOOR DE OVERHEID
Zo is homoseksualiteit strafbaar volgens de wetgeving
in Kameroen. De RvV betoogde in een
zaak over Kameroense asielzoeker dan ook dat
deze asielzoeker geen beroep kon doen op zijn
overheid om bescherming te verkrijgen omdat hij
vervolging vreesde van de politie. De asielzoeker
werd erkend. 174
174 CCE nr. 69 532 van 28 oktober 2011.
VERVOLGING DOOR NIET-OVERHEIDSACTOREN
Vervolging kan uitgaan van bv. familie en buren.
Als vaststaat dat de staat tegen de vervolging door
niet-overheidsactoren geen bescherming kan bieden
aan de asielzoeker, dan is bescherming vragen
in een ander land gerechtvaardigd.
Zo erkende de RvV een vrouw uit Ivoorkust die
vreesde vervolgd te worden door haar familie. De
rechter stelde dat haar verklaringen omstandig genoeg
waren en kende haar het voordeel van de
twijfel toe. Uit de informatie in het administratief
dossier concludeerde de rechter dat de vrouw, bij
vervolging in haar land, geen beroep kan doen op
bescherming van haar eigen overheid. 175
In een Senegalese zaak 176 werd het voordeel van de
twijfel toegekend door de RvV voor de vluchtredenen
die de man aanhaalde. Hij vreesde vervol-
175 CCE nr. 50 113 van 26 oktober 2010 en zie ook : idem
CCE nr. 68 838 van 20 oktober 2011 voor een Kameroense
asielzoeker.
176 Citaat vrij vertaald uit : CCE nr. 73 250 van 13 januari 2012

ging door zijn buurtbewoners in Senegal omdat
hij homoseksueel is.
‘In dit opzicht vormt het feit dat homoseksualiteit
strafbaar is in Senegal (…), een ernstige aanwijzing
van de moeilijkheid voor een homoseksueel om toegang
te hebben tot een effectief juridisch systeem van
opsporing, vervolging en bestraffing van vervolgingsdaden
gepleegd omwille van zijn seksuele geaardheid’.
Uit de informatie uit zijn herkomstland
blijkt dat hij zich niet kon beroepen op effectieve
bescherming van de overheid tegen vervolging
van de buurtbewoners. Bijgevolg erkende de RvV
de man als vluchteling.
In een zaak van een Guineese homoseksueel vond
de rechter de verklaringen over de bekendmaking
van zijn homoseksualiteit aan zijn familie
daags voor zijn gearrangeerd huwelijk met een
vrouw, rekeninghoudend met zijn jeugdig profiel,
wel aannemelijk. Voor de beoordeling van
de gegrondheid verwees de rechter naar eerdere
rechtspraak van de RvV dat aantoont dat er geen
bescherming kan verkregen worden van de overheid
omwille van de wetgeving die homoseksualiteit
bestraft. De rechter erkende de man in casu
omdat hij tegen de vervolging van zijn familie
geen effectieve bescherming kon verkrijgen van
zijn overheid. 177
Volgens de RvV vormt de wetgeving die homoseksualiteit
strafbaar stelt een serieuze aanwijzing
dat de asielzoeker geen beroep kan doen op bescherming
van de eigen overheid. 178
ERKENNING OP BASIS VAN REEDS ONDERGANE
VERVOLGING
In een geval erkende de RvV op basis van de reeds
ondergane vervolging. Een Armeense homoseksueel
die gedurende zijn militaire dienst werd
misbruikt, werd erkend door de RvV rekeninghoudend
met artikel 57/7 bis van de Vreemdelingenwet.
Dit artikel bepaalt dat de bewijslast
omkeert en bij de instantie rust als aangetoond
wordt dat een asielzoeker al vroeger het voorwerp
uitmaakte van vervolging. Op basis van informatie
over de holebi-context in Armenië en enkele
psychologische attesten werd de man erkend. 179
177 CCE nr. 65 238 van 29 juli 2011.
178 CCE nr. 54 816 van 24 januari 2011, waarbij de RvV de
man uit Senegal erkende. Zie voor eenzelfde redenering
over Senegal ook CCE nr. 77 713 van 21 maart 2012.
179 RvV nr. 78 006 van 23 maart 2012.
6.3.2. SOCIALE GROEPSVERVOLGING
Als de asielinstanties enkel geloof hechten aan
de homoseksuele geaardheid en dus niet aan de
vluchtredenen dan blijkt uit onze analyse dat ze
een beoordeling maken over de mensenrechtenstandaarden
van holebi’s in het herkomstland. Op
basis van de herkomstlandeninformatie gaan het
CGVS en de RvV na of alle homoseksuelen een
risico lopen op vervolging in het land van herkomst.
Wanneer kunnen we spreken over een sociale
groepsvervolging van holebi’s?
‘(…) Anders gezegd, bereiken de vervolgingen waarvan
homoseksuelen in Burundi het slachtoffer zijn
een zodanig niveau dat iedere homoseksueel afkomstig
uit Burundi redenen heeft om te vrezen voor
vervolging in Burundi of dat hij ernstige redenen
heeft om aan te nemen dat hij een reëel risico loopt
op ernstige schade enkel omwille van de seksuele geaardheid.
Om het bestaan van de vervolgingsvrees of
van een reëel risico op onmenselijke of vernederende
behandelingen te onderzoeken is het noodzakelijk na
te gaan wat de gevolgen zijn bij terugkeer naar het
land van herkomst.’ 180
Uit onze analyse blijkt dat, om de objectieve situatie
van holebi’s te beoordelen, de asielinstanties
de wetgeving en de effectieve juridische toepassing
van die wetgeving in de herkomstlanden
analyseren. Bij gebrek aan informatie over de
objectieve situatie van holebi’s stuurde de RvV
enkele beslissingen terug naar het CGVS over
asielzoekers afkomstig uit Mauritanie, 181 Congo, 182
Kameroen, 183 Tanzania, 184 Burundi 185 en Senegal. 186
Hieronder wordt de beoordeling van zowel de
RvV en/of het CGVS per herkomstland weergegeven.
Er dient opgemerkt te worden dat de
analyse over de sociale groepsvervolging niet het
180 Citaat vrij vertaald uit: CCE nr 68 828 van 20 oktober 2011.
181 Zie: CCE nr. 58 662 van 28 maart 2011, CCE nr. 59 016
van 31 maart 2011, CCE nr. 60 933 van 4 mei 2011, CCE
nr. 67 087 van 22 september 2011, CCE nr. 69 845 van 10
november 2011, CCE nr. 76 213 van 29 februari 2012.
182 CCE nr. 56 873 van 25 februari 2011 .
183 CCE nr. 56 815 van 25 februari 2011.
184 CCE nr. 70 997 van 29 november 2011, CCE nr 55 524 van
3 februari 2011 en CCE nr. 62 371 van 30 mei 2011.
185 CCE nr.54 407 van 14 januari 2011, CCE nr. 72 805 van 6
januari 2012 en CCE nr.72 233 van 20 december 2011
186 CCE nr. 80 846 van 8 mei 2012, CCE nr. 78 887 van 6 april
2012, CCE nr. 80 845 van 8 mei 2012, CCE nr. 74 582 van
2 februari 2012.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 31

32 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
gehele beschermingsbeleid over alle landen van de
asielinstanties weergeeft.
BURUNDI
In één Burundees dossier kwam het CGVS tot
het besluit dat de seksuele geaardheid niet vaststond.
De rechter in beroep oordeelde hier anders
over en stelde dat de seksuele geaardheid wel vaststond.
187 Uit de aangeleverde informatie van het
CGVS leidde de rechter af dat er wetgeving bestaat
die homoseksualiteit strafbaar stelt maar niet
of de wetgeving daadwerkelijk toegepast wordt.
De RvV stelde vervolgens in beroep dat er geen
elementen in het dossier voorhanden waren om
aan te nemen dat alle homoseksuelen in Burundi
een risico lopen op vervolging in Burundi omwille
van hun geaardheid. De RvV kwam in dit geval
dan ook tot een negatieve beslissing. 188
PAKISTAN
Het CGVS stelde in een Pakistaans dossier vast
dat de seksuele geaardheid geloofwaardig was.
Het betoogde dat er geen vervolgingen bekend
waren op basis van het Pakistaanse strafwetboek
dat homoseksualiteit bestraft. Daarom wees het
CGVS de asielaanvraag af. In beroep bevestigde
de rechter het CGVS. 189
KAMEROEN
In twee arresten vond de rechter in tegenstelling
tot het CGVS dat de seksuele geaardheid wel vaststond.
De herkomstlandeninformatie toonde dat
homoseksualiteit strafbaar is en effectieve veroordelingen
op basis van de wetgeving plaatsvinden
in het land. In deze zaken nam de RvV de sociale
groepsvervolging van homoseksuelen uit Kameroen
aan en erkende de twee als vluchteling. 190
MAURITANIË
In drie beslissingen kwam het CGVS tot het besluit
dat de seksuele geaardheid vaststond. Uit de
herkomstlandeninformatie blijkt dat de doodstraf
in Mauritanië niet meer uitgevoerd wordt sinds
187 De bekendmaking van de geaardheid vindt de RvV ook niet
geloofwaardig, maar de kennis over zijn relatie heeft de
asielzoeker wel voldoende aangetoond. Bijgevolg, is de
seksuele geaardheid niet geldig in vraag gesteld door het
CGVS, volgens de rechter.
188 CCE nr. 49 153 van 5 oktober 2010.
189 RvV nr. 59.169 van 1 april 2011.
190 CCE nr. 64 121 van 29 juni 2011 en CCE nr. 69 532 van 28
oktober 2011.
1987. En ook dat er geen systematische vervolging
is vanuit de staat, maar eerder van de maatschappij,
omgeving, familie en publieke opinie.
In deze drie zaken kwam zowel het CGVS als de
RvV tot de vaststelling dat er geen sociale groepsvervolging
kon aangenomen worden voor Mauritanië.
191
Maar in een ander arrest leidde de rechter uit de
informatie van het CGVS af dat misbruik door
politie in Mauritanië ongestraft blijft en dat de
toepassing van de doodstraf in bepaalde gevallen
kan voorvallen. Mogelijk veroordelingen vinden
plaats in grote discretie en, aldus de RvV, de seksuele
geaardheid vormt een verzwarende omstandigheid
bij bepaalde misdrijven. Het arrest stelt
ook vast dat homoseksuelen vaak het slachtoffer
zijn van provocatie op straat en dat de samenleving
homofoob is. Niettegenstaande er twijfel bestond
over de relaties van de asielzoeker in Mauritanië
gaf de RvV hem het voordeel van de twijfel
en erkende de man als vluchteling. 192
GUINEE
In één zaak stelde de RvV dat de seksuele geaardheid
niet geldig in vraag werd gesteld door het
CGVS. Uit de herkomstlandeninformatie stelde
de rechter vast dat de wetgeving in Guinee homoseksualiteit
strafbaar stelt, maar er geen juridische
vervolgingen plaatsvinden. De rechter besloot dat
uit de informatie niet bleek dat alle homoseksuelen
in Guinee het slachtoffer zijn van vervolging
omwille van hun seksuele geaardheid en nam een
negatieve beslissing. 193
ALGERIJE
In een dossier werd de sociale groepsvervolging
van een Algerijnse homoseksueel niet aangenomen
omdat de rechter uit de herkomstlandeninformatie
afleidde dat de wet enkel homoseksuele
handelingen in het openbaar strafbaar stelt en dat
homoseksuelen te maken kunnen krijgen met
maatschappelijk geweld maar niet met geweld of
discriminatie van overheidswege. De RvV kwam
tot de conclusie dat de Algerijnse overheid geen
politiek voert van actieve of systematische vervolging
van homoseksuelen. 194
191 CCE nr. 76 213 van 29 februari 2012, CCE nr. 77 503 van
19 maart 2012 en CCE nr. 71 790 van 13 december 2011.
192 CCE nr. 57 425 van 7 maart 2011
193 CCE nr. 68 574 van 17 oktober 2011.
194 RvV 70 868 van 28 november 2011.

DE VEREISTE VAN DISCRETIE BIJ SOCIALE
GROEPSVERVOLGING VAN HOLEBI’S
In twee beslissingen betoogt het CGVS dat er
geen risico bestaat op vervolging zolang asielzoekers
zich discreet gedragen in hun land van herkomst.
In een zaak van een biseksuele Togolese vrouw
betoogde het CGVS dat de wetgeving die homoseksueel
gedrag strafbaar stelt niet uitgevoerd
wordt. En daarnaast ook dat de biseksuele geaardheid
van een vrouw uit Togo die zich in het verleden
discreet opstelde, ervoor zorgt dat eventuele
geruchten over de seksuele geaardheid weggenomen
worden. In beroep ging de rechter niet in
op het discretievraagstuk en stelde vast dat uit de
herkomstlandeninformatie geen elementen voorlagen
dat alle homo - of biseksuelen vrezen voor
vervolging op basis van de seksuele geaardheid en
nam een weigeringsbeslissing. 195
195 CCE nr. 68 553 van 17 oktober 2011.
In een Iraans dossier stelde het CGVS dat een discrete
beleving in Iran van zijn homoseksualiteit
perfect mogelijk is wegens de de facto tolerantie
van homoseksuelen. 196
‘De algemene “de facto-tolerantie” houdt echter
in dat, zolang de homoseksuelen hun seksualiteit
als een privé-aangelegenheid beleven, het weinig
waarschijnlijk is dat de Iraanse overheden belangstelling
voor de betrokken persoon zullen tonen.’
In beroep betoogde de rechter dat op basis van
de herkomstlandeninformatie er geen algemeen
vervolgingsbeleid ten aanzien van homoseksuelen
bestaat en dat homoseksuelen getolereerd worden,
‘zolang ze hun homoseksualiteit in de private
sfeer beleven’.
Het CGVS geeft aan de vereiste van discretie bij
de beoordeling van de gegrondheid van een asielaanvraag
niet meer te gebruiken. De commissa-
196 RvV nr. 41.185 van 31 maart 2010.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 33

34 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
ris-generaal stelt wel dat dit bij de beoordeling
van de geloofwaardigheid nog kan voorkomen. 197
KNELPUNTEN OVER HET GERONDHEIDSONDERZOEK
Artikel 4§3a van de Europese Kwalificatierichtlijn
bepaalt dat bij de boordeling van asielaanvragen
onder meer rekening gehouden moet worden met
alle relevante feiten in verband met het land van
herkomst, met inbegrip van wettelijke bepalingen
en de wijze waarop deze toegepast worden. In de
hierboven beschreven situaties gaat de RvV in bepaalde
gevallen niet tot erkenning over als uit de
informatie blijkt dat er geen effectieve juridische
vervolging is.
In een zaak van een Burundese asielzoeker werd
een beslissing eerder overhaast genomen door
geen bescherming toe te kennen bij gebrek aan
herkomstlandeninformatie over de toepassing van
de wetgeving. 198 Uit het oogpunt van bescherming
had de rechter bij deze twijfel het dossier beter
vernietigd en opnieuw doorgestuurd naar het
CGVS om te onderzoeken of er sprake is van effectieve
juridische vervolg.
Het UNHCR stelt in haar richtlijnen over de
seksuele geaardheid dat uit de niet-toepassing van
wetgeving niet zonder meer kan afgeleid worden
dat er geen vervolging kan zijn van holebi’s. De
asielinstanties dienen naast de wetgevende bepalingen
ook te beschikken over info over de feitelijke
omstandigheden in het land van herkomst
om de beschermingsnood accuraat in te schatten.
Bij de beoordeling van de vervolgingsvrees mag
niet verwacht worden dat holebi-asielzoekers zich
discreet opstellen bij terugkeer naar het land van
herkomst om vervolging te voorkomen. In dit
verband is de recente uitspraak van het Hof van
Justitie van 5 september 2012 belangrijk. 199 De
prejudiciële vraag die gesteld werd ging erover of
men kan verwachten van asielzoekers met een religieuze
overtuiging om deze niet te uiten in het
herkomstland om de vrees voor vervolging te vermijden.
Mag verwacht worden dat ze discretie aan
de dag leggen en hun godsdienstige overtuiging
verstoppen? Het Hof betoogde in haar arrest dat
men niet mag verwachten van vreemdelingen om
af te zien van godsdienstige handelingen in het
197 Vergadering met het CGVS op 6 mei 2013.
198 CCE nr. 68 828 van 20 oktober 2011.
199 HvJ, 5 september 2011, nr. C-71/11 en C-99/11.
openbaar, in het land van herkomst, om het risico
op vervolging te vermijden. Dit is een belangrijk
principe dat ook kan aangewend worden voor
holebi-asielzoekers. De asielinstanties mogen niet
verwachten dat asielzoekers afstand doen van een
dermate fundamenteel aspect van hun identiteit
om vervolging te vermijden in hun herkomstland.
Men mag niet uit het oog verliezen dat de seksuele
geaardheid een fundamenteel aspect is van
de identiteit. Bijgevolg kan niet opgelegd worden
hun identiteit te verstoppen om te voldoen aan
de heteroseksuele normen van een samenleving.
Ook is door de Nederlandse Raad van State een
gelijkaardige prejudiciële vraag gesteld aan het
Hof over de vervolgingsgrond van sociale groep
en de homoseksuele geaardheid. De Nederlandse
rechter vroeg aan het Hof of van asielzoekers met
een homoseksuele geaardheid mag worden verwacht
dat ze hun geaardheid verbergen in hun
land om vervolging te vermijden. En, als discretie
niet mag worden verlangt, of er dan terughoudendheid
mag gevraagd worden om vervolging
te vermijden en in welke mate. 200 De uitspraak
zal voor alle Europese landen van belang zijn bij
de beoordeling van asielaanvragen afkomstig van
holebi-asielzoekers.
200 HvJ, Prejudiciële vragen, voorgelegd door de Nederlandse
Raad van State op 27 april 2012, nr. C-199/12, C-200/12,
C-201/12). De zaak is nog hangende.

7. CONCLUSIE
Het aantal beslissingen van het CGVS over asielaanvragen
die ingediend worden op basis van de
vrees voor vervolging door de seksuele geaardheid,
stijgt jaarlijks. Een kwalitatieve beoordeling,
rekening houdend met de nood aan bescherming,
moet steeds voorop blijven staan.
Maar het is geen evidente opdracht om iemands
seksuele geaardheid vast te stellen. De verscheiden
culturele en sociale achtergrond van holebiasielzoekers
maakt die opdracht complexer. Omdat
niet elke holebi zichzelf bestempelt als holebi.
Niet elke holebi heeft liefdevolle relaties gehad,
houdt ervan om zich in het holebi-milieu te begeven
of wil zich conformeren aan de gedragregels
in het homofobe thuisland. Niet elke holebi voelt
angst en vertwijfeling bij de ontdekking van de
seksuele geaardheid. Iedere holebi heeft een eigen
identiteit en levenswandel die niet noodzakelijk
samenvallen met wat de asielinstanties verwachten
over wat holebi zijn inhoudt.
Daarom is het noodzakelijk om ervoor te zorgen
dat de achtergrond die protection officers in beschouwing
nemen om asielaanvragen van holebi’s
te toetsen, zo objectief mogelijk is. En dat men bij
de beoordeling van deze aanvragen niet vertrekt
vanuit stereotypen. Niet alle mensen beleven hun
seksuele geaardheid op dezelfde manier. Een goed
begrip over de leefwereld van holebi’s afkomstig
uit homofobe landen en over het proces van de
ontdekking van de homoseksualiteit zijn onont-
beerlijk om dergelijke asielaanvragen te beoordelen.
In Nederland werden aan het Europese Hof van
Justitie twee prejudiciële vragen voorgelegd. Eén
over hoe de seksuele geaardheid dient vastgelegd
te worden. De andere vraag gaat over in hoeverre
discretie mag vereist worden van holebi-asielzoekers
in hun herkomstland. De uitspraken van het
Hof van Justitie zullen nog even op zich laten
wachten. Ondertussen kunnen onze aanbevelingen
aan de asielinstanties een houvast zijn bij de
beoordeling van asielaanvragen door holebi’s.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 35

8. AANBEVELINGEN
36 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
8.1. AANBEVELINGEN IVM HET
GELOOFWAARDIGHEIDSONDERZOEK
Ons onderzoek toont aan dat de asielinstanties,
net zoals het geval is bij andere asieldossiers, veel
aandacht besteden aan het onderzoek van de geloofwaardigheid
van de holebi-asielzoeker. Een
belangrijk aspect van dit geloofswaardigheidsonderzoek
is het onderzoek naar de seksuele geaardheid
van de asielzoekers. De asielinstanties proberen
vast te stellen of een asielzoeker al dan niet
holebi is.
We stellen vast dat de asielinstanties bepaalde
verwachtingen hebben over wat holebi-zijn zou
moeten betekenen. De verklaringen van de asielzoekers
zelf stroken vaak niet met deze verwachtingen.
Veel aandacht gaat naar het al dan niet
hebben van een (geloofwaardige) homoseksuele
relatie en naar de kennis van het holebi-milieu in
het herkomstland en in België. Niet voor alle holebi’s
zijn deze aspecten even relevant. Ook geven
de asielinstanties in het algemeen weinig gewicht
aan geloofwaardige neergelegde documenten.
Tenslotte beperkt het CGVS zich vaak tot het
beoordelen van de verklaringen van asielzoekers,
zonder zelf onderzoek te doen naar objectieve elementen
die verifieerbaar zouden kunnen zijn.
AANBEVELINGEN VOOR DE ASIELINSTANTIES
— Het is belangrijk dat het CGVS de open
vraagstelling op een effectieve manier gebruikt
en gericht inpikt op antwoorden van de asielzoeker.
En zo ruimte laat aan de asielzoeker
om verklaringen af te leggen over specifieke
situaties.
— Een subjectieve beoordeling op basis van
stereotype veronderstellingen over holebi’s
vermijden. Gespecialiseerde trainingen voor
protection officers over onder meer het proces
van outing en de leefsituatie van holebi’s
in homofobe landen, kunnen daarbij helpen.
— Bij het gehoor en de beoordeling van de verklaringen
altijd uitgaan van de beleving van
holebi-asielzoekers zelf. De asielinstanties
maken dus best een beoordeling op basis van
hoe holebi-asielzoekers zichzelf zien in plaats
van uit te gaan van stereotypen.
— Het al dan niet (gehad) hebben van een homoseksuele
relatie niet als centraal element
beschouwen om de seksuele geaardheid van
asielzoekers vast te stellen
— Authentieke documenten – zoals bv. geïndividualiseerde
attesten van holebi- organisaties
- die neergelegd worden om de seksuele
geaardheid aan te tonen en die de verklaringen
van holebi-asielzoekers bevestigen, als
begin van bewijs beschouwen.
— Het gebrek aan kennis over het holebi-milieu
in het herkomstland of in België niet als
determinerend beschouwen voor de vaststelling
van seksuele geaardheid.
— Actief gebruik maken van het principe van
de gedeelde bewijslast door minstens zelf
ook de verklaringen die verifieerbaar zijn
te controleren. Zoals het bestaan van een
holebi-organisatie in het herkomstland
opzoeken of het feit dat de asielzoeker op
televisie is geweest.
8.2. AANBEVELINGEN IVM HET
GEGRONDHEIDSONDERZOEK
Vindt het CGVS of de RvV de seksuele geaardheid,
en eventueel de vluchtredenen van de asielzoekers
geloofwaardig, dan volgt de afweging of er
nood is aan bescherming.
Als zowel de seksuele geaardheid als de vluchtredenen
vaststaan dan onderzoeken de asielinstanties
de gegrondheid van de vrees.
Als enkel de seksuele geaardheid wordt aangenomen
dan bekijken de asielinstanties of enkel
het holebi-zijn voldoende is om bescherming te
verlenen. Ons onderzoek toont dat het CGVS en
de RvV dan nagaan of in het land van herkomst
wetgeving bestaat die homoseksualiteit of homoseksueel
gedrag bestraft en of die wetten effectief
toegepast worden. Als dit niet het geval is, dan

aanvaarden de asielinstanties geen sociale groepsvervolging.
In enkele gevallen werd bij de beoordeling van de
gegrondheid van de vrees gesteld dat asiel zoekers,
als ze zich discreet gedragen in het land van herkomst,
geen risico lopen op vervolging en dus
geen nood hebben aan bescherming. Het CGVS
geeft aan de vereiste van discretie niet meer toe te
passen bij de beoordeling van de gegrondheid van
asielaanvragen.
AANBEVELINGEN VOOR DE ASIELINSTANTIES
— Als de seksuele geaardheid vaststaat en de
wetgeving in het herkomstland homoseksualiteit
of homoseksueel gedrag bestraft
dan volstaat dit om holebi’s te erkennen als
vluchteling. Als blijkt dat de wetgeving niet
of weinig toegepast wordt dan moeten de
asielinstanties het bestaan van de wetgeving
als zwaarwegende indicatie beschouwen dat
de overheid de asielzoeker niet kan of niet
wil beschermen tegen eventuele vervolging
door niet-overheidsactoren zoals familie,
buren, … En dat er dus sprake kan zijn van
vervolging.
— Als het vaststaat dat holebi’s vervolgd worden
door niet-overheidsactoren en zij geen
beroep kunnen doen op de bescherming van
de eigen overheid dan dienen de asielzoekers
erkend te worden als vluchteling.
— Het gewijzigde beleid van het CGVS rond
de vereiste van discretie verder aanhouden.
Discretie mag niet verwacht worden van
asielzoekers om hun seksuele geaardheid discreet
te beleven in hun land van herkomst.
De seksuele geaard heid maakt immers inherent
deel uit van de persoon zelf.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 37

9. BIJLAGES
38 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
9.1. OVERZICHT ANALYSE VAN DE LANDEN PER TAALROL
Al de arresten werden opgezocht op de website van de RvV. 201 Voor de periode 1/10/2010 tot 31/5/2012
analyseerden wij 52 Nederlandstalige en 197 Franstalige arresten.
— Bevestiging RvV: de rechter bevestigt de eerdere beslissing van het CGVS
— Hervorming RVV: de rechter kent in deze gevallen bescherming toe
— Vernietiging RvV: de rechter besluit dat het geen beslissing kan nemen en stuurt het dossier terug
naar het CGVS voor verder onderzoek. Het CVGS zal dan een nieuwe beslissing moeten nemen.
Hieronder vindt u de tabel terug per taalrol
Nederlandstalig
Land
Bevestiging
RvV
Hervorming
Rvv
Vernietiging
RvV
Totaal
Nigeria 10 0 0 10
Mongolië 1 0 0 1
Tanzania 1 0 0 1
Macedonië 1 0 0 1
Egypte 1 0 0 1
Pakistan 1 0 0 1
Mauritius 1 0 0 1
Algerije 1 0 0 1
Irak 0 1 0 1
Albanië 1 0 0 1
Servië 1 0 0 1
Rusland 2 0 0 2
Liberia 2 0 0 2
Armenië 1 0 0 1
Ghana 2 0 0 2
Kenia 2 0 0 2
Kosovo 5 0 0 5
Iran 2 0 0 2
Kameroen 8 0 0 8
Gambia 8 0 0 8
Totaal 51 1 0 52
201 http://www.rvv-cce.be/rvv/index.php/nl/arresten/arresten-rvv

Fransstalig
Land
Bevestiging
RvV
Hervorming
Rvv
Vernietiging
RvV
Totaal
Kameroen 34 3 1 38
Mauritanië 12 1 13 26
Ivoorkust 1 1 0 2
Somalie 1 0 1 2
Congo Dr 1 0 1 2
Burundi 3 1 4 8
Guinee 15 1 0 16
Mali 3 0 0 3
Algerije 1 0 0 1
Armenië 0 1 0 1
Burkina Faso 1 0 0 1
Senegal 53 4 3 60
Togo 5 0 0 5
Tanzania 26 0 6 32
Totaal 156 12 29 197
9.2. CIJFERS VAN HET COMMISSARIAAT-GENERAAL VOOR DE VLUCHTELINGEN EN STAATLOZEN (CGVS)
9.2.1. SEKSUELE GEAARDHEID EN GENDERIDENTITEIT
Beslissingen CGVS 202 - type beslissingen voor de top 5 landen 2012 en totaalcijfer voor 2012
Land
Erkenning
als vluchteling
Toekenning
van subsidiaire
bescherming
Weigering
(Conventie van
Genève en subsidiaire
bescherming)
Totaal
Senegal 45 0 209 254 (17,7%)
Kameroen 63 0 162 225 (28,4%)
Guinee 15 0 76 91 (16,5)
Mauretanië 14 0 53 67 (20,4%)
Tanzanië 4 0 45 49 (8,2%)
Totaal 141 0 545 686
2012 (globaal) 222 2 835 1059 (21%)
202 Het CGVS heeft deze cijfers meegedeeld op een vergadering op 6 mei 2013. De cijfers tonen aan in hoeveel asieldossiers de seksuele
geaardheid als element werd opgeworpen. In deze dossiers kunnen daarnaast nog andere elementen, buiten de seksuele
geaardheid, voorkomen.
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN | HOLEBI’S OP DE VLUCHT 39

40 HOLEBI’S OP DE VLUCHT | VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN
Dit rapport is een uitgave van
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN VZW
KRUIDTUINSTRAAT 75, 1210 BRUSSEL
T 02 225 44 00 - F 02 201 03 76
INFO@VLUCHTELINGENWERK.BE
WWW.VLUCHTELINGENWERK.BE
BNP PARIBAS FORTIS BE96 0011 5598 8305
TRIODOS BANK BE06 5230 8056 2922