2 - Retro

Een uitgave uit 1956 bevestigt die visie: “Bivak is geen technische
demonstratie waarbij een zo groot mogelijk aantal technische problemen
van nachtverblijf, keuken, pionierswerk enzovoort gesteld
worden. Dergelijke zaken worden integendeel zoveel mogelijk en
stelselmatig vermeden.” Het is wel een gelegenheid om de leden
te laten genieten van een vriendschappelijke gemeenschapsbeleving
in de vrije natuur.
Het bivak is altijd een concrete werkvorm van de Chiro gebleven.
Ook in gebouwen slapen is een constante gebleven, toch zeker
voor de jongste afdelingen. Het maakt deel uit van de eigenheid
van de Chiro. Vanaf de tito’s wordt er meestal in tenten geslapen,
maar tegenwoordig zijn er ook groepen die een volledig tentenbivak
organiseren. Al in het Bivakboek uit van 1980 wordt de
mogelijkheid van een al dan niet volledig tentenbivak besproken.
Tijdens de eerste decennia van haar bestaan is de Chiro nog
veel meer een geloofsbeweging. Het bivak moet het geloofs-
en levensinzicht van de leden versterken. Hiermee hangen de
zogenaamde wachtwoorden samen. Op bivak is er per dag één
wachtwoord, een thema waar aan gewerkt wordt, zoals bijvoorbeeld
flink gehoorzamen aan de leider. Uit de traditie van de
wachtwoorden groeien de bivakthema’s. Groepsmomenten en
-activiteiten worden ingekleed in een bepaald narratief thema. In
de loop der jaren hebben die alsmaar minder met geloof en tucht
te maken maar zijn ze geïnspireerd door onder andere de geschie-
denis, bekende verhalen en sprookjes, de media, populaire cultuur
en de actualiteit.
Wachtwoorden en bivakthema’s, maar ook andere inhoudelijke,
organisatorische en praktische zaken die te maken hebben met
het leven op bivak staan beschreven in de vele publicaties die
verschenen over dat jaarlijks weerkerend gebeuren. De eerste
mappen met instructies, waaronder Op! Naar ’t bivak! dateren uit
de jaren 1940, het laatste Bivakboek is uitgegeven in 2004.
In de jaren 1960 en 1970 evolueert de Chiro naar een open
beweging waarin thema’s als secularisering, democratisering, een
gemengde werking, inspraak en maatschappelijke betrokkenheid
en engagement deel uitmaken van de visie en werking. Enkele
pagina’s uit het in 1978 verschenen Aktieboek zijn gewijd aan bivakken.
Het zogenaamde open bivak past binnen de open blik op
de samenleving. Een Chirogroep kan ervoor kiezen om niet-leden
mee te nemen op bivak, of om ouders sterk te betrekken bij de
voor- en nawerking, of ze kunnen contact zoeken met de mensen
uit de omgeving van de bivakplaats. Er worden tips gegeven om
de inspraak en het initiatief van leden te bevorderen, zoals via een
bivakparlement.
In 1980 verschijnt het Bivakboek. De visie op bivak zoals die naar
voren kwam in het Aktieboek is niet erg veranderd. Ook andere
zaken uit een nog verder verleden blijven aandacht krijgen, zoals