Augustus - MUGweb

magazine 

Tijdens het Kwakoe-festival werd voor de 

eerste keer in 13 jaar een evenement voor 

homo’s georganiseerd. De foto toont de organisator 

en een deelnemende dragqueen 

op ‘Kwakoe goes pink’. Verder is niet 

alleen dit festival neergestreken in Zuidoost. 

Op 15, 16 en 17 augustus is op het 

Anton de Komplein het Ujala’s Melo-festival, 

dat zich meer richt op de zogenaamde 

Bollywood-cultuur. 

Pagina 17 

Gesjoemel met re-integratie: DWI zegt de 

samenwerking op met re-integratiebureau 

WorkstaR wegens contractbreuk pagina 3 

Veel verrassingen op zomerfestivals 

Participatiebanen 

Deze regeling gaat uit van de gedachte 

dat bijstandsgerechtigden geen normale 

productie kunnen leveren en bovendien 

extra begeleiding nodig hebben, Daarom 

hoeven werkgevers geen cent voor hen 

te betalen. Volgens Piet Dek, algemeen 

directeur van Pantar Amsterdam, gaat 

het er om dat de deelnemers leren om op 

tijd uit hun bed te komen en opdrachten 

uit te voeren. Niet om iets bij te leren of 

werkervaring op te doen. 

Pagina 7 

Portret Agnes Jongerius 

MUG interviewde een van de machtigste 

vrouwen van Nederland: de voorzitter 

van de FNV. Agnes Jongerius praat over 

armoede en werkloosheid, over het beleid 

van Balkenende en over het feit dat er 

volgens haar geld genoeg is. Ook gaat zij 

in op het vraagstuk waarom er zo weinig 

vrouwen aan de top staan. Zij vindt verder 

dat we in een welvarend land leven, 

waar het echter allemaal wel een ‘tikkie 

rechtvaardiger’ moet worden. 

Pagina 22 

Heeft u problemen met uw uitkering? Walker & Wittensleger advocaten tel. 020-6730055 Zie advertentie pagina 26

ACTUEEL 

2 MUG magazine | augustus 2008 

Redactioneel 

Honden en bonden 

Gratis krant Spits verhaalde hoe 

managers iets opsteken van hondendressuur. 

Als je een hond de 

baas bent, kun je een werknemer 

ook wel aan. Managers op training 

bij Martin Gaus. Het past in de 

tijdsgeest. Net als het feit dat niemand 

er schande van spreekt, ook 

de vakbond niet. 

In dit nummer komt Agnes Jongerius 

aan het woord, FNV-voorzitter 

en daarmee een van de machtigste 

vrouwen van Nederland. 

Wat doet de bond met die macht? 

Kun je als werkloze bij de FNV 

aankloppen als je naar de kassen 

wordt gestuurd? Hoor je de 

FNV als Donner de werkloosheidswet 

uitbeent? Of als werknemers de 

dupe worden van dubieus ondernemerschap. 

Zie ons verhaal over de 

re-integratiesector. 

MUG had gehoopt dat de FNV 

ook eens interesse zou hebben in 

werklozen, parttimers en anderen 

die het op bijstandsniveau moeten 

zien te redden. De federatie beloofde 

‘mee te doen aan de Budget 

Fair’. Bijvoorbeeld om te vertellen 

hoe ook het groeiend aantal parttimers 

en freelancers voor hun rechten 

kunnen opkomen en zaken als 

een pensioen moeten regelen. Het 

was alleen een kwestie van ‘bekijken 

hoe’. Nou, we hebben nieuws. 

De grootste vakbondsvereniging 

heeft ‘geen geld’ en ‘geen mankracht’ 

om aan de Budget Fair 

mee te doen. 

Gelukkig zijn er andere organisaties 

die graag mee willen doen, zoals 

Dress for Success, een initiatief 

van de Protestantse Diaconie 

Amsterdam. Zie de servicepagina 

achterin dit nummer. Misschien 

ook een teken des tijds, dat wie het 

niet breed heeft tegenwoordig beter 

bij kerk of moskee kan aankloppen 

dan bij de vakbond. Heeft de 

bond nog wel bestaansrecht? Jongerius 

vindt van wel. Lees het zelf op 

pagina 22. 

En wat die managers betreft.. waren 

die niet allang overbodig? 

Inhoud 

De hoofdredactie 

3/5/7 

Re-integratiebedrijven clashen 

Zelf kiezen wanneer AOW 

Perikelen met participatiebanen 

10/11 

Wijkaanpak 

19 

Clark Accord over slavernij 

20/21 

Dossier vrijwilligers 

22 

Portret Agnes Jongerius 

Foto voorpagina: Hilco Koke 

Aanbod thuiszorg in gevaar? 

Het regent rampverhalen 

over de thuiszorg.Massa-ontslagen; 

verslechterend 

aanbod en elke zomer 

de dreiging van 

een klantenstop. Is 

het werkelijk zo erg 

gesteld? 

tekst 

Martin Brandwagt 

foto 

Ingrid de Groot 

Er heerst al jaren onrust in de thuiszorgsector. 

Vooral sinds het kabinet 

Balkenende II (2003-2006) wordt er 

zwaar op bezuinigd; het einde is nog 

niet in zicht. Aan het begin van elke 

zomer speelt zich het ritueel af van 

zorginstellingen die beweren door 

het geld heen te zijn. 

Door de bezuinigingen zijn er tientallen 

thuiszorgers ontslagen. Of hun 

contract als gediplomeerd thuiszorger 

is omgezet in de goedkopere constructie 

van de alphahulp (uitsluitend 

huishoudelijk werk). Sinds de 

Wet Maatschappelijke Ondersteuning 

krijgen gemeenten een vast budget 

voor de thuiszorg, Zij zoeken zelf 

private thuiszorgaanbieders op basis 

van het goedkoopste contract. Dat dit 

de kwaliteit van de geboden zorg niet 

ten goede komt, laat zich raden. Dat 

thuiszorgers niet eens meer altijd de 

Nederlandse taal machtig zijn, is nog 

een van de minste zorgen. Belangrijker 

is de vraag of zorgbehoevenden de 

zorg krijgen die ze nodig hebben. 

‘Het belangrijkste is dat klanten 

hun vaste verzorger houden’, 

zegt Kees de Haas, secretaris van de 

cliëntenraad van Amsterdam Thuiszorg. 

‘Er wordt te veel gewisseld met 

personeel. Vooral in de zomer, dan 

worden er bijvoorbeeld studenten ingehuurd. 

We zijn heel blij dat de klanten 

van Amsterdam Thuiszorg na de 

fusie met Cordaan hun eigen verzorger 

behouden. Een bekend gezicht is 

prettig voor ouderen.’ 

‘Wichten die amper 

de taal spreken’ 

Tonnie Jansen is sinds 1992 klant 

van Amsterdam Thuiszorg. Ze 

is verzorgd door tientallen verschillende 

thuiszorgers. ‘Soms 

krijg ik iedere dag een ander. 

Kan ik alles weer opnieuw gaan 

uitleggen.’ 

In de politiek is thuiszorg een blijvend 

heet onderwerp. De ene campagne, 

met of zonder schokkend 

fi lmpje, is nog niet voorbij of de volgende 

Kamervraag dient zich aan. 

Staatssecretaris Jet Bussemaker heeft 

een bijna onmogelijke opdracht. Aan 

de ene kant moet ze voorkomen dat 

de kosten volledig uit de hand lopen, 

aan de andere kant moet ze er voor 

zorgen dat het aanbod in de thuiszorg 

een aanvaardbaar niveau houdt. 

Bussemaker houdt vol dat de situatie 

niet rampzalig is. Zelfs het dreigende 

faillissement van Thuiszorg Amsterdam, 

inmiddels afgewend, kon haar 

niet van haar stuk brengen. Niet zo 

vreemd, als je bedenkt dat Thuiszorg 

Amsterdam ondanks zijn fi nanciële 

problemen een gouden handdruk 

van 650.000 euro voor zijn scheidende 

directeur kon ophoesten. 

Volgens Frank van der Meijden 

van de Nederlandse Patiënten Consumenten 

Federatie (NCPF) wordt 

er onnodig paniek gezaaid en zijn de 

fi nanciële problemen oplosbaar. 

‘Het is een jaarlijks terugkerend 

thema. Elke zomer roepen de thuiszorgaanbieders 

dat het geld op is. Op 

zich is het in Nederland goed geregeld. 

Er is al jaren een noodfonds van 

de Nederlandse Zorgautoriteit, daar 

is nog nooit gebruik van gemaakt.’ 

De brancheorganisatie van thuiszorgaanbieders 

Actiz heeft een ander 

verhaal. Volgens een onderzoek van 

Actiz, dat begin juli werd gepubli- 

Vanwege longemfyseem krijgt 

Jansen huishoudelijke verzorging 

van Amsterdam Thuiszorg. 

Elke week komt er een thuiszorger 

bij haar langs, die vier uur 

werkt. Normaal is het drie uur. 

‘Ik zit nu midden in een verhuizing, 

dus ik heb er een uurtje bij 

gekregen.’ Gediplomeerde hulpen; 

alphahulpen; ze heeft geen 

idee wie er aan haar deur komt. 

Het zal haar een worst zijn. Ook 

over de 17,50 euro per maand 

die ze van haar bijstandsuitkering 

moet afdragen aan eigen 

bijdrage wil ze het niet hebben. 

Veel erger vindt ze de kwaliteit 

van de verzorging en de frequentie 

van de bezoekende 

thuiszorg. 

ceerd, komt twee derde van de thuiszorgaanbieders 

dit jaar (verder) in 

de fi nanciële problemen. In 2007 zat 

ruim de helft van hen al in de rode 

cijfers. 

Directeur Aad Koster van Actiz: 

‘De cijfers bevestigen de neerwaartse 

spiraal waar de thuiszorg al jaren inzit 

en waarvoor we herhaaldelijk gewaarschuwd 

hebben. Het tij moet 

gekeerd, dat vraagt een gezamenlijke 

aanpak. De overheid moet duidelijke 

randvoorwaarden creëeren.’ 

Wisselende geluiden dus over de 

fi nanciële constitutie van de branche. 

Maar of de thuiszorg nu op orde 

is of niet, de bezuinigingen gaan in 

elk geval door. Afgelopen juni nog 

werd de hulp bij boodschappen uit 

de AWBZ geschrapt. De huidige problematiek 

in de thuiszorg toont aan 

dat de Nederlandse verzorgingsstaat 

kraakt in al zijn voegen. Nederland 

vergrijst en de kosten voor de zorg 

zullen hoe dan ook stijgen, de vraag 

is dan wat nog wel kan worden aangeboden 

en wat niet. 

Van der Meijden: ‘Thuiszorg is 

voor ons een verzekeringskwestie. 

Wij stellen ons op het standpunt dat 

de thuiszorg uit de AWBZ komt en 

dus voor iedereen toegankelijk moet 

zijn. We hebben een meldpunt waar 

klanten hun klachten kwijt kunnen. 

Dit jaar hebben we nog geen klacht 

binnen gekregen.’ 

Klachten zijn er wel binnengekomen 

bij de Amsterdamse ouderen- 

‘Elke keer kun je opnieuw gaan 

uitleggen wat er met je aan de 

hand is. Daar heb je als zieke helemaal 

geen zin in. Het zijn tegenwoordig 

veel invallers en uitzendkrachten. 

Van die wichten 

van twintig die soms niet eens 

de taal spreken. Ik beweeg wat 

moeilijk. Als ik op de eerste verdieping 

ben, kan ik niet zo snel 

naar beneden als er iemand aanbelt. 

Staan ze daar vijf minuten 

op die bel te drukken. Of ze zijn 

verdwenen als ik beneden ben.’ 

Was het vroeger beter gesteld 

met de verzorging? Jansen vindt 

van wel. ‘Vroeger had ik vaker 

een vaste hulp. Die bleef maximaal 

twee jaar. Anders gaan ze 

zich aan je hechten, zeggen ze. 

bond COSBO. Medewerker Herman 

Klein Tiessink: ‘Laat ik het 

heel duidelijk stellen: er is geen sprake 

van heel grote problemen in de 

Amsterdamse thuiszorg. Een klantenstop 

zoals in Gelderland of Groningen 

hebben we hier niet meegemaakt. 

Wel krijgen we signalen dat 

de dienstverlening niet altijd goed 

verloopt. Afspraken met klanten over 

het aantal uren en op welke tijden 

er gewerkt wordt, daar gaat het wel 

eens mis. Waar dat aan ligt? Ik denk 

aan de planning en de inzet van het 

personeel. We horen bijvoorbeeld dat 

iemand thuiszorg komt doen, maar 

afbelt. Of ze komen niet op tijd. Dat 

zijn zaken die niet kunnen. Ik denk 

dat je goede afspraken moet maken 

over welke diensten er geleverd worden 

en wanneer. Maak waar wat je 

belooft!’ 

Wat de randvoorwaarden van de 

overheid betreft, zo gewenst door 

brancheorganisatie Actiz, kwam er 

een helder antwoord van de staatssecretaris. 

Bussemaker in een brief aan 

de Tweede Kamer van 8 juli: 

‘Mijn uitgangspunt is dat alle 

cliënten die in de thuissituatie zorg 

en ondersteuning nodig hebben deze 

ook krijgen. Binnen de AWBZ is een 

belangrijke rol weggelegd voor zorgkantoren 

en zorgaanbieders. Bij deze 

partijen ligt de kern van de uitvoering 

van de AWBZ. Dit is geen vrijblijvende 

taak, die men zomaar kan 

terugleggen bij de overheid.’ 

Hoe verzinnen ze het? Maar ik 

accepteer niet iedereen. Ik hoef 

geen jong kind, die een zakcentje 

wil bijverdienen. Of iemand die 

staat te stofzuigen met een half 

oog op de TV.’ 

Ze heeft begrip voor de moeilijke 

positie waarin thuiszorgers zich 

bevinden. ‘Als ik hoor wat die 

meisjes verdienen, ik zou het er 

niet voor doen. Het ligt niet aan 

hun, het ligt aan de sollicitatieprocedure. 

Administratief is het 

een grote puinhoop bij thuiszorg. 

Soms wou ik dat ik in de directie 

mocht zitten, al was het maar 

een maand.’ 

De afgebeelde persoon op de foto 

is niet Tonnie Jansen.

augustus 2008 | MUG magazine 

Overschot UWV 

De werknemersfondsen, waaruit 

werknemersverzekeringen als WW, 

WAO en WIA betaald worden, zijn 

eind 2008 nog voller dan in januari 

werd aangenomen. Het overschot 

stijgt eind dit jaar met 1,8 miljard 

naar 12,3 miljard euro. 

Dit zegt de uitvoeringsorganisatie 

voor de werknemersverzekeringen 

UWV. Vooral het fonds voor de 

WW, het Algemeen Werkloosheidsfonds 

(AWf), raakt overvol. Eind 

dit jaar staat het overschot op negen 

miljard euro. Ook een groot overschot 

is er in de Werkhervattingskas 

(Whk). Hieruit worden de kortdurende 

WIA-uitkeringen betaald. 

De Whk bestaat nog geen drie jaar 

en heeft nu al een overschot van 1,2 

miljard. 

Keurmerk mobieltjes 

Vakcentrale FNV roept het kabinet 

op een keurmerk voor mobieltjes 

in het leven te roepen. Toestellen die 

relatief weinig straling geven moeten 

een groen vignet krijgen, slechte toestellen 

een rood vignet. 

‘Zo kan het publiek bij aankoop van 

een nieuwe gsm in één oogopslag 

zien welk toestel het minst gevaarlijk 

is’, aldus Wim van Veelen, adviseur 

arbeidsomstandigheden van de FNV. 

Onlangs stierven in een Belgisch onderzoek 

zestien van de zeventien aan 

mobieltjesstraling blootgestelde ratten 

aan een tumor. Het genetisch 

materiaal van de mens komt voor 

negentig procent overeen met dat 

van ratten. Duitsland heeft al een 

keurmerk voor mobiele telefoons ingevoerd. 

En de Franse regering heeft 

mobiele bellers in een offi ciële verklaring 

gewaarschuwd. 

AOW-gat aangevuld 

Gepensioneerden met een onvolledige 

AOW krijgen in de toekomst 

aanvullende bijstand uitbetaald 

via de Sociale Verzekeringsbank 

(SVB). Het gaat om mensen met 

een onvolledige AOW-uitkering. 

Hiermee stemde de ministerraad 

begin juli in met een voorstel van 

staatssecretaris Aboutaleb van Sociale 

Zaken. Het gaat om mensen die 

tussen hun 15e en 65e korte of langere 

tijd in het buitenland hebben 

gewoond. Ieder jaar buiten Nederland 

betekent twee procent minder 

AOW. Nu verstrekken gemeenten 

de aanvullende bijstand nog, maar 

niet alle AOW’ers profi teren daarvan. 

Zo’n twintig miljoen euro blijft 

jaarlijks op de plank liggen. 

Stress in gevangenis 

Gevangenbewaarders lijden onder 

grote werkdruk. Bij controles 

van de Arbeidsinspectie in gevangenissen 

en tbs-klinieken bleek dat 43 

procent van de ondervraagden regelmatig 

of structureel last heeft van 

stress. Oorzaken zijn de werklast en 

ongewenste omgangsvormen. Een 

kwart van de werknemers heeft wekelijks 

te maken met uitdagen, jennen 

en beledigen. Een op de zes 

wordt elke week wel een keer mondeling 

bedreigd of geïntimideerd. De 

Arbeidsinspectie concludeerde dat 

agressie vooral komt van gedetineerden, 

maar ook is er sprake van intimidatie 

door leidinggevenden. 

ACTUEEL 

DWI breekt met WorkstaR 

Gerommel in de re-integratie: heeft DWI zitten slapen? 

DWI Amsterdam zegt per direct het contract met 

re-integratiebureau WorkstaR op. Zij schoven de 

klanten, zonder medeweten van DWI, door naar 

een andere onderaannemer in werk. Vervolgens 

werd zowel een trajectvergoeding als een loonkostensubsidie 

betaald. ‘De beerput begint nu toch 

wel heel erg te borrelen.’ 

Michiel Wetzer 

Er komen lijken uit de kast sinds het 

re-integratiebureau stichting CareRitas 

failliet is gegaan. Deze onderaannemer 

in werk werd door WorkstaR 

ingehuurd, dat op haar beurt werkte 

voor de DWI en het CWI. 

Het balletje begon te rollen nadat 

DWI klachten ontving van werknemers 

van CareRitas. Zij kregen geen 

salaris en vakantiegeld. Deze klachten 

waren voor DWI reden onderzoek 

te doen. De uitkomsten hebben 

geleid tot het per direct opzeggen van 

het contract met WorkstaR; bovendien 

worden subsidies teruggeëist. 

WorkstaR is onderdeel van de 

FourstaR-bedrijvengroep. Kennelijk 

huurt WorkstaR weer andere bedrijven 

in om het werk te doen, zoals 

CareRitas. Dat was niet overeengekomen, 

zegt DWI-woordvoerder 

Carmen Westra. Volgens het contract 

mocht geen gebruik worden gemaakt 

van onderaannemers; in ieder geval 

niet zonder daar vooraf toestemming 

voor te vragen. 

Die toestemming is uiteindelijk 

achteraf wel gegeven. ‘De constructie 

is op zich niets nieuws’, zegt Westra. 

’Gebruikmaken van een onderaannemer 

gebeurt wel eens, maar dan 

wel met onze toestemming. Het meningsverschil 

betreft dit specifi eke 

contract; niet het principe.’ 

Dan spelen de vergoedingen. Per 

cliënt wordt een trajectvergoeding betaald 

aan WorkstaR. Daarboven werd 

voor dezelfde cliënt een loonkostensubsidie 

aan CareRitas uitgekeerd. 

‘En dat mag niet’, zegt Westra. ‘In het 

contract met WorkstaR is uitgesloten 

dat voor cliënten ook nog andere 

vergoedingen worden betaald.’ Toen 

DWI constateerde dat die vergoedingen 

dubbel werden betaald, werd de 

betaling aan CareRitas opgeschort - 

die vervolgens op de fl es ging. ‘Dat 

is heel vervelend’, zegt Westra, ‘maar 

CareRitas is voor ons helemaal geen 

partij. Wij hebben alleen te maken 

Sinds kort kan iedereen die minder 

mobiel is een rollator lenen 

om de Dappermarkt op te gaan. 

Acht fel geel geschilderde rollators 

staan op werkdagen klaar bij 

Dynamo steunpunt Dapper in de 

Pieter Nieuwlandstraat. 

Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer bedacht 

het plan en startte met dit initiatief 

op 28 juni. Gedurende een 

proefperiode van drie maanden kunnen 

marktbezoekers gratis een rollator 

lenen. Welzijnsorganisatie Dynamo 

coördineert het project, en 

beheert en onderhoudt de rollators. 

Vooraf moet de rollatorgebruiker zich 

identifi ceren en een formulier invullen 

met naam en adres. Bij inlevering 

met wat WorkstaR doet.’ 

WorkstaR-directeur Bob Bergkamp 

is voorzichtig met zijn uitlatingen 

richting DWI. ‘We zijn er uit. De 

enige consequentie voor ons is van fi - 

nanciële aard.’ Verder is alles uitgesproken, 

zegt Bergkamp, die dan ook 

geen behoefte meer heeft om dieper 

in te gaan op het ‘meningsverschil’ 

met DWI. Wel erkent hij dat WorkstaR 

DWI op de hoogte had moeten 

brengen van de dubbele arbeidscontracten. 

Cliënten van WorkstaR 

kregen een contract bij WorkstaR, 

een dag voordat CareRitas-directeur 

Haisma loonkostensubsidie aanvroeg 

voor dezelfde werknemers. Ze verdienden 

het fi ctieve loon van een eurocent. 

‘Arbeidsrechtelijk is er niets 

mis met deze constructie’, zegt Bergkamp, 

‘die we zelf zo hebben ontwikkeld. 

Het biedt de werknemer dubbele 

zekerheid. Het kan gebeuren 

dat, wanneer mensen worden uitgeplaatst, 

het ‘niet werkt’. Met een dubbel 

arbeidscontract kunnen ze dan 

rechtstreeks terug naar ons; ze hebben 

immers nog een contract. Maar 

inderdaad: we hadden het moeten 

melden.’ 

Directeur Gerard Haisma van 

CareRitas is de gebeten hond. Hij erkent 

dat hij door WorkstaR is gewaarschuwd 

dat hij geen loonkostensubsidie 

had mogen aanvragen voor zijn 

werknemers. ‘Maar Bergkamp kan 

wel zoveel zeggen. Wij hebben die 

mensen in dienst, dus kunnen we subsidie 

aanvragen. Ik neem hem kwalijk 

dat hij heeft verzuimd te zeggen 

dat hij zelf al trajectsubsidie voor dezelfde 

mensen heeft aangevraagd. We 

zijn valselijk voorgelicht en dat kostte 

ons geld. Bovendien is het heel raar 

dat de werknemers, een dag voordat 

ze bij mij in dienst kwamen, een fi ctief 

contract kregen bij WorkstaR.’ Daar 

denkt Bergkamp anders over. Zo gereserveerd 

hij is over DWI, zo uitgesproken 

is hij over CareRitas. ‘Haisma 

heeft lacunes in zijn geheugen. Vanaf 

dag één was duidelijk dat mensen een 

Rollators te leen op Dappermarkt 

vult hij een kleine enquête in, ‘zodat 

we te weten komen wat de mensen 

van het project vinden,’ vertelt Henk 

Beerling, coördinator bij Dynamo. 

Hij voegt toe dat het niet alleen ouderen 

zijn die gebruik willen maken 

van een rollator. ‘Ook jongere mensen 

die bijvoorbeeld door een spierziekte 

slecht ter been zijn, willen er 

gebruik van maken.’ 

Het achterliggende idee is terug te 

voeren op het Witte Fietsenplan van 

Provo in de jaren ‘60. Toen konden 

mensen gratis een fi ets lenen. Beerling: 

‘Na drie maanden komt er een 

evaluatie en op basis van de uitkomst 

daarvan kan het project uitgebreid 

worden, misschien ook naar andere 

markten in de stad.’ 

Partnertoeslag AOW verdwijnt 

Mensen die 65 jaar worden op 

of na 1 januari 2015, ontvangen 

geen partnertoeslag AOW meer 

voor hun jongere partner. Het is 

voor deze groep mensen belangrijk 

om nu al op de hoogte te zijn 

van de gevolgen die deze maatregel 

kan hebben voor hun inkomen. 

Zij kunnen dan tijdig maatregelen 

nemen om hun verlies 

aan inkomsten op te vangen. 

Op dit moment krijgt de partner 

die 65 wordt, naast zijn AOW, een 

toeslag als zijn jongere partner geen 

of weinig inkomen heeft. Als de toeslag 

verdwijnt zal dat volgens de FNV 

Vrouwenbond tot gevolg hebben dat 

29 procent van de huishoudens er ge- 

3 

CareRitas-directeur Haisma: ‘Valselijk voorgelicht’ foto Hilco Koke 

contract kregen bij WorkstaR. Haisma 

is nu failliet en probeert mee te liften 

in een sfeer van verdachtmakingen. 

Maar onze afspraken waren glashelder.’ 

Haisma, grinnikend: ‘Die contracten 

zou ik dan wel willen zien...’ 

WorkstaR was al eerder in de problemen. 

Zo werden naar aanleiding 

van een kritisch rapport van de Rekenkamer 

in 2007 in de gemeenteraad 

vragen gesteld over de werkwijze 

in de re-integratie in het algemeen 

en die van WorkstaR specifi ek. ‘De 

gemeente betaalt twee re-integratiebedrijven 

om voor één cliënt een arbeidskwalifi 

catie te verkrijgen’, concludeerde 

de Rekenkamer in 2007. 

‘In onze optiek betaalt de gemeente 

daarmee teveel geld.’ Bergkamp: ‘Er 

bestaat onvrede over Work First. De 

gemeentelijke aanpak is de laatste jaren 

gewijzigd. Dat leidt tot discussie; 

die komt vaak bij de uitvoerder terecht. 

Dat heeft meer met de regeling 

te maken dan met ons.’ 

Inmiddels zijn de betalingen aan 

CareRitas stopgezet; het geld van 

WorkstaR wordt teruggeëist. Haisma 

heeft aangifte gedaan bij de politie 

wegens oplichting en laat door de 

FIOD de contracten van WorkstaR 

onder de loep nemen. WorkstaR dagvaardt 

CareRitas wegens smaad en 

laster. ‘Wij staan nu in een kwaad daglicht’, 

zegt Bergkamp. ‘We beschikken 

over getuigenverklaringen die bewijzen 

dat Haisma op de hoogte was 

van de afspraken. Hij slaat kramp- 

achtig om zich heen.’ Voor DWI is 

de zaak helder: zij doen geen zaken 

meer met WorkstaR. Wel heeft het reintegratiebureau 

meerdere projecten 

lopen in de gemeente. ‘Eén project is 

in opspraak’, zegt Bergkamp, ‘de rest 

loopt gewoon door.’ 

Brancheorganisatie Boaborea wil, 

zo lang de zaak juridisch speelt, inhoudelijk 

geen reactie geven. Piet van 

der Lende van de Bijstandsbond heeft 

wel een mening. ‘Het is nog niet helemaal 

duidelijk wie er nu de fraudeur 

is. Maar in algemene zin kan ik zeggen 

dat wij al sinds de privatisering 

van de arbeidsbemiddeling gesjoemel 

met contracten en andere schimmige 

toestanden hebben geconstateerd; dat 

geldt niet alleen voor WorkstaR. De 

politiek weet dat. Maar nu begint de 

beerput toch wel heel erg te borrelen. 

Bovendien denk ik dat DWI heeft zitten 

slapen. Kennelijk sluiten hun contracten 

de constructie van onderaannemersschap 

niet voldoende uit.’ 

DWI-woordvoerder Westra ontkent 

dat DWI heeft zitten suffen. ‘Onze 

bestanden zijn gekoppeld, maar niet 

op die manier. We kijken bij een subsidie-aanvraag 

of de betreffende klant 

waarvoor loonkostensubsidie wordt 

aangevraagd, inderdaad uit een uitkeringssituatie 

komt. Aangezien we 

hier niet op de hoogte waren van 

het onderaannemerschap, is het zo 

gelopen.’ 

De betreffende werknemers hebben 

inmiddels hun salaris ontvangen. 

middeld 27 procent op achteruitgaat. 

Volgens Femke van Zijst, woordvoerder 

Vakcentrale FNV, ontstaat er 

door deze bezuiniging een inkomensongelijkheid 

tussen partners die geen 

toeslag ontvangen en alleenwonende 

65-plussers. Van Zijst: ‘We houden 

ons hart vast voor de consequenties 

van deze maatregel voor veel mensen.’ 

Ook ouderenbond ANBO heeft 

bezwaren. Woordvoerder Frank van 

de Aa: ‘Als de jongste partner niet 

werkt, dan gaan ze er samen 50 procent 

op achteruit. Een deel van deze 

mensen zal bij de bijstand moeten 

aankloppen.’ 

Hij raadt mensen dan ook aan bijvoorbeeld 

tijdig te gaan sparen of beiden 

te gaan werken.


De middelste en rechter fi etser duiden de situatie perfect. Het voormalige ambtenarenfort Wibauthuis, ooit het meest Stalinistische 

bouwwerk van de stad, is weliswaar in een mum van tijd gesloopt, het resterende staketsel zal dit deel van de Wibautstraat nog zeker 

een half jaar domineren. Pas dan komen de vereiste vergunningen voor de hier te bouwen Amstelcampus vrij. Wederom een fraai staaltje 

Amsterdamse stadsplanologie. De illustere stadsbestuurder, van zijn sokkel gehaald, draait zich om in zijn graf. (foto Remco Visser) 

Zelf kiezen wanneer AOW ingaat 

Meer dan zestig procent van 

de mensen wil zelf kunnen kiezen 

wanneer de AOW ingaat. Dat 

blijkt uit een onderzoek dat de 

Stichting Pensioenkijker onlangs 

heeft laten uitvoeren. 

Tweederde van de ondervraagden 

vindt niet dat de AOW-gerechtigde 

leeftijd verhoogd moet worden. Wel 

wil men zelf kunnen kiezen wanneer 

de AOW ingaat. Op de stelling 

‘Mensen moeten zelf kunnen kiezen 

wanneer de AOW ingaat, de uitkering 

wordt dan aangepast’ geeft 34 

procent van de ondervraagden aan 

het een beetje eens te zijn. 27 procent 

van de ondervraagden is het geheel 

eens met de stelling. Het zijn 

vooral 45-plussers die er de voor- 

=Staatssecretaris Aboutaleb 

van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 

stelt voor het komend 

schooljaar 33 miljoen euro uit het 

Europees Sociaal Fonds beschikbaar 

voor leerlingen uit het praktijkonderwijs 

en het voortgezet 

speciaal onderwijs. 

Doel van de gelden is om leerlingen 

uit genoemde onderwijsvormen beter 

te laten doorstromen naar een 

baan of naar het beroepsonderwijs. 

Het geld gaat naar 162 scholen met 

in totaal bijna 15.000 leerlingen. 

Veel leerlingen van het praktijkonderwijs 

en het voortgezet speciaal 

onderwijs hebben na afronding 

van hun school moeite met het vinden 

van een baan of een vervolgop- 

keur aan geven zelf te kunnen kiezen 

wanneer de AOW ingaat. Mensen 

blijken niet goed op de hoogte 

van de AOW. Tweederde van de ondervraagden 

zegt dat de AOW voor 

iedereen gelijk is. Dit is onjuist. De 

hoogte van de AOW hangt af van de 

leefsituatie en van het aantal jaren 

dat iemand voor zijn 65e in Nederland 

heeft gewoond. Veertig procent 

van de ondervraagden denkt dat iedereen 

die vanaf zijn 65e in Nederland 

woont AOW krijgt. Ook dit is 

onjuist. Om AOW te krijgen hoeft 

men na de 65-jarige leeftijd niet in 

Nederland te wonen. Ruim zestig 

procent van de ondervraagden is het 

een beetje of volledig eens met de 

stelling dat rijke ouderen mee moeten 

betalen aan de AOW. 

leiding. De 33 miljoen euro zijn bestemd 

voor projecten om de afstand 

naar werk of naar een beroepsopleiding 

voor leerlingen van 15 jaar 

en ouder te overbruggen. Subsidie 

wordt onder meer verleend aan projecten 

waarbij leerlingen praktijkervaring 

kunnen opdoen. Ook is er 

geld voor onderzoek naar de vaardigheden 

en interesses van de jongeren. 

Met die kennis kan vervolgens 

worden vastgesteld welk werk 

of welke opleiding het best bij een 

leerling past. 

Het nu toegekende bedrag van 33 

miljoen euro is aanmerkelijk hoger 

dan dat van het vorige schooljaar. 

Toen kregen 112 scholen ongeveer 

25 miljoen euro subsidie voor deze 

projecten. 

AOW-proefballon Donner 

Pensionering op 67-jarige leeftijd 

is voorlopig niet aan de orde. 

Dit is het offi ciële kabinetsstandpunt. 

Minister Donners proefballon 

over langer doorwerken is 

daarom slecht gevallen, bij zowel 

coaltiepartijen als de oppositie. 

In een interview met de Telegaaf, gepubliceerd 

20 juli, fi losofeerde de minister 

over de betaalbaarheid van de 

AOW tot 2040. Die kan volgens hem 

alleen gefi nancierd worden als tegen 

die tijd iedereen pas op 70-jarige leeftijd 

met pensioen gaat. Deze proefballon 

werd keihard omlaag geknald. 

Het CDA, de partij van Donner, hield 

zich zoveel mogelijk op de vlakte. 

Coalitiegenoot PvdA was uitgesprokener. 

Woordvoerder Jacques Tiche- 

Volgens het ministerie van Sociale 

Zaken zijn er slechts algemene 

adviezen te geven bij hitte 

op de werkplek. Een werkgever 

moet zorgen voor een zo behaaglijk 

mogelijk klimaat, rekening 

houdend met de aard van de 

werkzaamheden. 

Als de temperatuur op de werkplek 

boven de veertig graden (Celsius) 

stijgt, is er bijna altijd een risico voor 

de gezondheid en moeten er maatregelen 

genomen worden. Ook bij lagere 

temperaturen dan veertig graden 

kan gezondheidsschade optreden als 

er sprake is van bijvoorbeeld zwaar 

werk, zwangerschap, slechte lichamelijke 

conditie, hoge luchtvochtigheid 

en invloed van zonnestraling. 

laar: ´Door nu al hardop na te denken 

over mogelijke toekomstige opties 

en aan te geven dat zelfs doorwerken 

tot 67 jaar ontoereikend zou zijn, doet 

Donner afbreuk aan zijn eigen inzet. 

Ook al zijn het geen concrete voorstellen, 

het leidt tot niets en maakt mensen 

ongerust.´ Fractievoorzitter Agnes 

Kant van de SP spreekt van een ´onzinnig 

plan´ Volgens haar heeft ´Donner 

nu hij de discussie rond het ontslagrecht 

zo goed als verloren heeft, 

een nieuw speeltje gevonden’. VVDwoordvoerder 

Stef Blok is volgens eigen 

zeggen stomverbaasd. ´Je kunt 

zulke uitspraken alleen doen wanneer 

je alles in het werk hebt gezet om de 

problemen van vandaag op te lossen. 

Momenteel werkt van de mensen ouder 

dan 55 jaar minder dan de helft.’ 

33 miljoen euro voor onderwijs Werken in de zomer, hoe warm? 

Er moeten zowel structurele maatregelen 

genomen worden om in de 

toekomst gezondheidsschade te vermijden, 

als maatregelen die direct genomen 

kunnen worden, zoals aanpassen 

van het werkrooster, het houden 

van extra pauzes op een koele plaats, 

het verstrekken van extra drinken, het 

installeren van ventilatoren of airco’s. 

Het is belangrijk, dat een werkgever 

overlegt met zijn werknemers (zoals 

een Ondernemingsraad) over maatregelen. 

Een eventueel advies van 

de Arbodienst of Arbodeskundige is 

vaak zinvol, speciaal als het gaat om 

individuele problemen. Extra last van 

de warmte kunnen hebben: zwangere 

vrouwen, mensen met longaandoeningen, 

mensen met hartaandoeningen 

en die medicijnen gebruiken. 

ACTUEEL 

5 

In deze rubriek vertelt een sociaal 

advocaat over juridische problemen 

van minima in Nederland. 

ZKA-vergoeding 

Zoals menig Amsterdammer weet, 

kunnen mensen met een handicap, 

ook wel beperking genoemd, 

voor voorzieningen terecht bij de 

gemeente. 

Het gaat dan om vervoer, een 

woningaanpassing of hulp bij 

het huishouden. Vervoer met het 

Stadsmobiel, de verstrekking van 

een Canta, scootmobiel of traplift: 

de gemeente kan er voor zorgen. 

Vroeger gebeurde dat op grond van 

de Wet voorzieningen gehandicapten 

(Wvg), sinds 1 januari 2007 op 

grond van de Wet maatschappelijke 

ondersteuning (Wmo). De gemeentelijke 

Dienst Zorg en Samenleven 

(DZS) voert de wet uit. Op 

www.dzs.amsterdam.nl staat het 

hele aanbod. 

Elke gemeente heeft de vrijheid om 

zelf te beslissen op welke wijze zij 

alles regelt. Uiteindelijk controleert 

de rechter of de gemeente genoeg 

haar best heeft gedaan. Omdat 

sommige voorzieningen, zoals 

een scootmobiel, duur zijn, had de 

gemeente Amsterdam voor mensen 

die maar een klein stukje kunnen 

lopen een nieuwe voorziening 

in het leven geroepen. Die mensen 

konden voor vervoer over de zeer 

korte afstand een vergoeding van 

150 euro krijgen. Dit heet de ZKAvergoeding. 

Daar kon men dan een 

taxi voor laten komen of een bloemetje 

voor de buurman kopen als 

die je ergens naar toe bracht. Vandaag 

de dag is de ZKA wat hoger 

en op 260 euro bepaald. 

Het gebeurde regelmatig dat mensen 

die een Canta of een scootmobiel 

aanvroegen die niet kregen, 

maar wel de ZKA van 150 euro. 

Een aantal menen was het daar niet 

mee eens. Met die 150 euro bleef je 

afhankelijk van anderen terwijl de 

Wvg en de Wmo er nu juist zijn om 

ervoor te zorgen dat mensen zelfstandig 

blijven. 

De hoogste rechter in dit soort zaken 

heeft hen gelijk gegeven. Eerst 

komt de scootmobiel of de Canta, 

afhankelijk van het geval. Pas als 

laatste kan een fi nanciële vergoeding 

een oplossing zijn. 

Alleen zo kunnen mensen met een 

ernstige loophandicap op een min 

of meer normale manier aan het 

dagelijks leven blijven meedoen. 

Als u vindt dat het aanbod van de 

gemeente tekort schiet, dien dan 

rustig een bezwaarschrift in of stap 

naar de rechter. Zoals u ziet kan 

het best wat opleveren. 

Matthijs Vermaat 

Van der Woude De Graaf Advocaten

ACHTERGROND 


Van fototoestel tot gouden ring 

Vroeger liepen er op de zolders van de Stadsbank van Lening muizen rond 

Plotseling is je televisie 

stuk. Je wilt meteen 

een nieuwe kopen, maar 

daarvoor heb je geen 

geld. Voor veel mensen 

is dit een herkenbare 

situatie. In zo’n geval 

kan de Stadsbank van 

Lening uitkomst bieden. 

tekst 

Marjan ten Broeke 

foto 

Hilco Koke 

Ruim dertig jaar werkt Henk Janson 

(61) bij de Stadsbank van Lening. 

Begonnen als administratief medewerker, 

is hij inmiddels al 25 jaar taxateur. 

Hij weet zo’n beetje alles over de bank en 

vertelt geanimeerd zijn verhaal. 

Stel je hebt geen geld om een nieuwe wasmachine 

te kopen, of je komt in de laatste 

week van de maand huishoudgeld te kort. 

Wat je wel hebt, is een kostbare gouden 

‘Hoeveel armbanden moet ik 

afgeven om 100 euro te lenen?’ 

ring. Dan kun je met de ring en je legitimatiebewijs 

naar één van de zes fi lialen 

van de Stadsbank van Lening gaan. Als 

het een beetje meezit, sta je na tien minuten 

weer op straat: zonder ring, maar mét 

geld. Dit heet belenen. Behalve het bedrag 

waarop je ring is getaxeerd, krijg je ook een 

zogenaamd pandbewijs of pandbriefje. 

Geen winstbejag 

In onderpand gegeven goederen en sieraden 

kun je ophalen als je weer genoeg geld 

hebt. Je levert dan je pandbriefje in en je 

betaalt de beleensom, plus rente en taxatiekosten. 

Een groot verschil met particuliere 

instellingen is, dat de bank een gemeentelijke 

instelling zonder winstbejag 

is. De rente is daardoor laag: 1,4 procent 

per maand. Na zes maanden moet je je 

spullen ophalen, of moet je de belening 

verlengen. Janson: ‘Dit zogenaamde herbelenen 

gebeurt in de helft van de gevallen. 

Veel ligt hier al jaren, soms wel 20 tot 

25 jaar.’ Bij gebruiksartikelen, zoals bijvoorbeeld 

audio-apparatuur, moet je rekening 

houden met een waardedaling van 

tien procent bij iedere verlenging. Spullen 

die niet door de eigenaar worden opgehaald, 

komen op de eigen veiling terecht. 

Het zijn mensen met een krappe beurs 

die op deze manier geld lenen. De bank 

Voorafgaand aan de veiling is er veel moois te zien 

heeft veel vaste klanten. Janson: ‘Dat 

zijn mensen die wekelijks spullen komen 

brengen en weer ophalen. Mensen hebben 

bijvoorbeeld geld tekort voor het 

huishouden. Dan brengen ze hun televisie 

naar de Stadsbank van Lening; Bank 

4 in De Pijp is de enige plek waar je met 

diverse goederen terecht kunt. Wat je wel 

moet weten is dat die tv heel snel in waarde 

daalt.’ 

Onder de klanten van de bank zitten vooral 

Surinamers, Antillianen, Turken en 

Marokkanen. ‘Ga maar eens bij Bank 5 in 

Zuidoost kijken. Voor hen is het niets bijzonders, 

zij zijn het gewend.’ Janson vervolgt: 

‘Het heeft te maken met het feit dat 

veel van deze mensen er vroeger weinig 

vertrouwen in hadden om hun geld op de 

bank te zetten. Dus kochten ze er sieraden 

en goud voor. Zo konden ze laten zien 

hoe goed ze het hadden. En ook niet onbelangrijk: 

goud had over het algemeen een 

vrij vaste waarde.’ 

Hij beschrijft beeldend hoe het er vroeger 

aan toe ging: ‘Als je bijvoorbeeld 100 gulden 

nodig had om tot de volgende salarisuitbetaling 

rond te komen, dan ging je 

naar de Bank van Lening. Daar vertelde je 

eerst een heel verhaal over je familie, om 

uiteindelijk over te gaan tot de vraag: hoeveel 

armbanden moet ik afgeven om 100 

gulden te lenen?’ 

Op deze manier geld lenen is niet nieuw. 

Al in de dertiende eeuw hielden bankiers 

uit Noord-Italië, Lombardije, zich hiermee 

bezig. Uit deze tijd stamt onze bijnaam 

‘de Lommerd’. De Amsterdamse 

Stadsbank van Lening bestaat bijna vier 

eeuwen. In 1614 richtte het stadsbestuur 

de bank op, om de wildgroei van de vele 

particuliere pandjeshuizen tegen te gaan. 

De rente was veel te hoog en daar wilde 

de gemeente een stokje voor steken. ‘Wat 

niet betekent dat alle pandjeshuizen verdwenen’, 

zo voegt Janson toe. 

Klanten van de bank waren niet alleen 

particulieren die in geldnood zaten. Jan- 

son: ‘Ook handelaren deden er zaken. Zij 

verpandden hun goederen om een periode 

van tijdelijke geldnood te overbruggen.’ 

Aan het einde van de 18e eeuw verdween 

deze zakelijke kredietverlening vrijwel geheel. 

Het verpanden van goederen voor 

particulieren bleef over. Dat was in vorige 

eeuwen noodzakelijker dan tegenwoordig. 

Weinig mensen hadden namelijk een 

regelmatig inkomen. Ziekte kon leiden tot 

werkloosheid, waarvoor geen sociale voorzieningen 

bestonden. 

Zondagse pak 

Vanaf het begin van het bestaan van de 

bank waren er mensen die uit schaamte 

niet naar de bank durfden te gaan. Het 

belenen ging dan via tussenpersonen: inbrengsters. 

Dat waren vrouwen die een 

vertrouwenspositie in een buurt bekleedden. 

In 1863 werd dit beroep afgeschaft. 

In de crisistijd, jaren ’30, en ook nog na de 

Tweede Wereldoorlog, was het voor veel 

klanten gewoonte om op maandag het 

zondagse pak van vader naar de bank te 

brengen. Dat haalden ze dan de volgende 

zaterdag, als ze hun salaris kregen, weer 

op. Zo hadden ze door de week geld voor 

hun dagelijkse boodschappen en zat vader 

er zondag weer keurig bij. 

In en na de Tweede Wereldoorlog kon je 

via de bank ook een voorschot op je pensioen 

krijgen. De bank speelde toen in feite 

een rol in het kader van de armoedebestrijding. 

In de Tweede Wereldoorlog 

maakte de bank een dieptepunt door. Janson 

verklaart dit: ‘Men kon voor geld weinig 

of niets kopen. Goederen werden door 

schaarste juist waardevoller. Mensen hadden 

toen dus behoefte aan een plek waar 

ze goederen, vooral huishoudelijke spullen, 

konden ruilen. De bank was dus in 

feite een ruilbeurs geworden. Belenen 

stond op een laag pitje.’ 

Goud 

De klantsamenstelling is vooral na de 

Tweede Wereldoorlog opmerkelijk veranderd. 

‘Eerst waren het mensen uit voor- 

malig Nederlands-Indië die hier naartoe 

kwamen. Vaak brachten ze alleen hun sieraden 

mee. Verder waren zij gewend aan 

een goed georganiseerd pandhuiswezen 

en aan het beleggen in goud van hun overtollige 

geld. In tijden van geldgebrek konden 

ze dat dan belenen of verkopen. Dit 

zorgde voor een opleving van de bank, die 

anders misschien al eind jaren ’50 zou zijn 

opgeheven’, aldus Janson. 

Daarna, eind jaren ’60, waren het vooral 

Surinaamse en Antilliaanse mensen die 

hier naar toe kwamen. Weer later kwamen 

ook Turken en Marokkanen. Zij zorgden 

en zorgen ondermeer nog steeds voor 

het voortbestaan van de bank. ’Niet dat 

zij veel spullen hadden, maar ze hadden 

wel sieraden. Zonder hen had de bank nu 

wellicht niet meer bestaan’, zo vervolgt 

Janson. 

Vooral de laatste 25 jaar is er bij de bank 

veel veranderd. Vroeger werden er veel 

meer goederen dan tegenwoordig beleend. 

Janson: ‘Nu zijn het vooral sieraden 

en juwelen.’ De gemeente verlangt 

vandaag de dag wel van de bank dat die 

ook openstaat voor het belenen van andere 

spullen. Niet alle mensen die willen 

belenen hebben namelijk sieraden. 

Janson: ‘Tegenwoordig zie je dan ook 

naast sieraden audioapparatuur, digitale 

foto- en fi lmapparatuur, gereedschap en 

muziekinstrumenten.’ 

Niet alleen het type goederen is anders geworden, 

ook de werkwijze is sterk veranderd. 

Janson: ‘Daarbij kun je denken aan 

een andere manier van opslag en administratie 

en natuurlijk het gebruik van de 

computer. Vroeger was het werk ook veel 

smeriger. Op de zolders liepen duiven en 

muizen rond.’ De sfeer is inmiddels ook 

veranderd volgens Janson. ‘Het is harder 

geworden. Vroeger was het allemaal veel 

opener. Men vertelde zonder schroom dat 

er een tekort aan geld was. Het ging er gemoedelijker 

aan toe.’ 

Meer informatie: www.sbl.nl.


Participatiebanen in opspraak 

Twee van de drie mensen 

met een participatiebaan 

zijn tevreden 

over werken met 

behoud van uitkering. 

Eenderde verricht het 

opgedragen werk met 

tegenzin. Dat is geen 

gering percentage. 

Peter van Lieshout 

Freek Ossel echter, kersvers wethouder 

voor Werk en Inkomen, heeft 

niets dan lof voor de nieuwe werkverschaffi 

ng. ‘De deelnemers verrichten 

additionele arbeid; nuttig werk in 

verschillende sectoren waarbij zij tegelijkertijd 

werken aan hun ontwikkeling 

en een waardevolle bijdrage 

leveren voor werkgevers en de stad’, 

schrijft hij bij de presentatie van het 

onderzoek. 

Piet Dek, algemeen directeur van 

Pantar Amsterdam, heeft een meer 

nuchtere visie. Volgens hem gaat het 

erom dat de deelnemers leren om 

op tijd uit hun bed te komen en opdrachten 

uit te voeren. Niet om iets 

te leren of werkervaring op te doen. 

De participatiebanenregeling, kent 

duidelijke spelregels. Vanuit de gedachte 

dat bijstandsgerechtigden 

niet de normale productie kunnen 

leveren en bovendien extra begeleiding 

nodig hebben, hoeven werkgevers, 

dus ook commerciële bedrijven, 

geen cent te betalen voor de geleverde 

diensten. 

De werkelijkheid blijkt anders. 

Pantar verhuurt bijstandsgerechtig- 

Astbestzaak gewonnen door FNV Aantal arbeidsongeschikten daalt 

Opnieuw succes voor het Bureau 

Beroepsziekten van de FNV. Na 

de kapster met eczeem van vorige 

maand is er nu voor het eerst 

een asbestose-zaak gewonnen. 

Asbestose, ofwel stofl ongen, is 

een longziekte die ontstaat door 

onbeschermde blootstelling aan 

asbest. 

Tot nu toe zijn het vooral werknemers 

met longvlieskanker aan wie 

schadevergoedingen zijn toegekend. 

Voor mensen met asbestose en andere 

asbestgerelateerde aandoeningen 

is het moeilijk om fi nanciële genoegdoening 

te krijgen. In de jaren 

zeventig kwam Govert van der Kemp 

tijdens zijn werkzaamheden voor een 

staalbedrijf als elektromonteur onbeschermd 

in aanraking met asbest. Pas 

in de jaren tachtig realiseerde Van der 

Kemp zich dat hij met asbest in aanraking 

moet zijn gekomen, wat werd 

Met Prinsjesdag in aantocht 

komt de jaarlijks gestelde vraag 

weer in zicht. Gaat het kabinet 

iets doen aan de koopkracht of 

niet? 

Het is een jaarlijks terugkerend ritueel: 

de koopkrachtplaatjes. Vaak is het 

gerommel in de marge met kwarten 

van procenten die bovendien aan allerlei 

mitsen en maren gebonden zijn. 

Zo kan niemand voorspellen wat de 

grillige olieprijs gaat doen dit najaar. 

Gerda Topman: ‘Ik ga nu gewoon zelf op zoek naar passend werk’ foto: Remco Visser 

den aan bedrijven. Volgens Dek gaat 

dat zo: ‘We vragen een werkgever 

wat hij normaal zou moeten betalen. 

Stel dat hij tien Polen voor 640 euro 

moest inhuren, dan krijgt hij bij ons 

twintig man voor dezelfde prijs. Maar 

soms is het ook een beetje handel. Als 

meerdere bedrijven tegelijk mensen 

nodig hebben, kunnen we natuurlijk 

meer geld vragen.’ 

Het gemak waarmee in mensen 

wordt gehandeld kreeg landelijke 

aandacht in de pers. Neem het relaas 

van Gerda Topman, 47 jaar, alleen- 

bevestigd door verschillende bedrijfsdossiers. 

Van der Kemp: ‘Een paar 

jaar geleden kreeg ik voor het eerst 

echt last van hoesten en kortademigheid. 

Na een onderzoek bij de longarts 

bleek het asbestose te zijn.’ Volgens 

Marie-José Sengers van Bureau 

Beroepsziekten is deze zaak de voorbode 

van veel meer zaken. ‘Het aantal 

mensen dat zich bij ons heeft 

aangemeld met asbest gerelateerde 

klachten is in één jaar tijd bijna verdubbeld. 

In de jaren negentig werd 

toepassing van asbest pas verboden. 

De piek in het aantal slachtoffers 

moet nog komen.’ 

Bureau Beroepsziekten heeft een 

schikking getroffen met het staalbedrijf. 

De hoogte van de schadevergoeding 

kan niet bekend worden 

gemaakt. De Arbeidsinspectie 

komt nog regelmatig met rapporten 

waaruit blijkt dat er onveilig wordt 

gewerkt. 

Aan die olieprijs zijn ondermeer de 

energieprijzen verbonden. Die gingen 

op 1 juli met ongeveer een tientje 

per huishouden per maand omhoog. 

Geen punt voor een huishouden dat 

dubbel modaal verdient, maar wel als 

je op bijstandsniveau zit. Dan is de 

halfjaarlijkse verhoging van de uitkering 

direct al weer opgesoupeerd. 

Met compensatie voor de burgers is 

deze regering nooit erg scheutig geweest.Over 

een aantal zaken, zoals de 

verhoging van de BTW of de verla- 

staande ouder, met een HBO-opleiding 

in de richting Kunst, Cultuur en 

Educatie. Toen de DWI haar het aanbod 

van een participatiebaan deed 

werd ze eerst naar het Regionaal Opleidingscentrum 

gestuurd. Dat ROC 

deed er wel anderhalf uur over om 

vast te stellen dat ze aan het AIO-profi 

el beantwoordde. Die afkorting betekent 

geknipt voor artistiek, intellectueel 

en ondernemend werk. Topman 

hoopte op een plek in de culturele 

sector. Die was er niet. Kiezen mocht 

ze wel. Werken in het groen, klassen- 

Het aantal arbeidsongeschikten 

blijft gestaag dalen. Het zit nu al 

onder het niveau van 1982. Ook 

het aantal werklozen met een 

WW-uitkering neemt af. 

Dit blijkt uit de tweede kwartaalverkenning 

2008 van uitkeringsinstantie 

UWV. Hierin beschrijft het UWV 

de recente ontwikkelingen binnen 

de werknemersverzekeringen. Sinds 

de WIA in 2006 de WAO verving is 

het aantal arbeidsongeschikten gestaag 

afgenomen. De keuringen zijn 

strenger geworden, de grens voor 

een arbeidsongeschiktheidsuitkering 

is verhoogd van 15 procent arbeidsongeschikt 

naar 35 procent. Er zijn 

nu nog 577 duizend WAO-ers over. 

Dit aantal zal verder dalen ten gevolge 

van herkeuringen, herstel van de 

werknemer of doordat de leeftijdsgrens 

van 65 jaar wordt bereikt. Het 

aantal WAO-ers daalt sneller dan de 

Koopkrachtreparatie met Prinsjesdag of niet? 

ging van de WW-premie voor werknemers, 

moet het kabinet nog een 

beslissing nemen. De uitkomst wordt 

medio deze maand duidelijk. 

Vakcentrale CNV stoort zich aan 

de manier waarop minister Donner 

de verantwoordelijkheid voor de oplopende 

infl atie neerlegt bij de vakbonden. 

Vooral de uitlatingen van de 

minister in de Telegraaf van 20 juli 

zijn slecht gevallen. Vice-voorzitter 

Rienk van Splunder: ‘Anderhalf jaar 

nadat het kabinet burgers meer koop- 

assistent, medewerker catering, telefoniste, 

gastvrouw, planner of voorlichter 

bij de stiching Varkens in 

Nood. Geen interesse? Dan strafkorting. 

Gerda Topman, nog steeds laaiend: 

‘Pantar doet alles voor je, roept 

het ROC, maar dat is valse informatie! 

Kans op doorstromen? Eerder 

doorspoelen. Je ligt zo in de gracht.’ 

Ze heeft inmiddels een advocaat ingeschakeld 

en is blij dat de FNV een 

onderzoek naar de participatiehandel 

gaat doen en kamerlid Karabulut 

(SP) vragen stelt. 

groei van het aantal WIA-uitkeringsgerechtigden, 

waardoor Nederland 

nu staat op totaal 624.000 personen 

met een WAO of WIA-uitkering, 

minder dan in 1982. 

Het aantal werklozen dat een WWuitkering 

ontvangt, zal verder afnemen. 

Weliswaar groeit de beroepsbevolking, 

maar die kan niet opboksen 

tegen de groei van de vacatures. Vanaf 

2007 zijn er in Nederland meer dan 

een miljoen vacatures bijgekomen, 

een record. Momenteel zit Nederland 

op 171.000 werklozen met een 

WW-uitkering, eind 2006 waren dat 

er nog 249.000.Het UWV verwacht 

wel dat de daling minder scherp zal 

worden. Het grote probleemgeval 

blijft de Wajong. Dit is een verzekering 

voor mensen die op jonge leeftijd 

arbeidsongeschikt worden. In het 

eerste half jaar van 2008 zijn er zesduizend 

bijgekomen. Dat is geheel 

volgens de verwachtingen. 

kracht beloofde, meldt Donner in de 

Telegraaf dat verwachtingen geen garanties 

zijn. Om de tegenvallers op te 

vangen, vraagt hij werknemers loon 

te matigen.’ 

Van Splunder vindt dat het kabinet 

zijn eigen problemen zelf moet oplossen. 

‘De BTW-verhoging versterkt 

de infl atie. Hoe hoger de infl atie, hoe 

hoger de loonvraag. Het kabinet kan 

dus zelf iets doen aan de hoogte van 

de loonvraag. Daar hebben ze ons 

niet voor nodig.’ 

ACTUEEL 

7 

In deze rubriek vertelt een 

zelfstandig ondernemer wat er zoal 

komt kijken bij het runnen van een 

eigen bedrijf. 

Netwerken is eng, 

maar noodzakelijk 

Alma van Brug is in 2001 begonnen 

met een administratiekantoor. Ze 

had daarvoor achttien jaar lang als 

zelfstandige in de detailhandel en de 

groothandel gewerkt: ze runde een Indische 

toko. Uiteindelijk had ze drie 

winkels, maar de uitdaging om ermee 

door te gaan ontbrak. Voor haar gevoel 

was ze uitgeleerd en bovendien had ze 

overmatig last van diefstal. Ze besloot 

om met één aspect van het ondernemerschap, 

de administratie, door te 

gaan. Toen ze verhuisde naar een heel 

ander deel van het land, de Randstad, 

betekende dat dat ze haar netwerk niet 

kon meenemen naar haar nieuwe bedrijf. 

Op zakelijk gebied moest ze dus 

alles opnieuw uitzoeken. Om te beginnen 

het zoeken van een drukkerij voor 

reclamemateriaal en folders. Dit vroeg 

om nogal wat research om uit te vinden 

bij wie ze dat het beste kon onderbrengen. 

Het kostte haar heel wat 

tijd om in Amsterdam de goede weg 

te vinden. Prioriteit was klanten zoeken 

door veel te netwerken. Via de 

bank kwam ze in contact met een fi scalist 

die wel met haar wilde samenwerken. 

Dat noodzakelijke netwerken 

vond ze eerst doodeng. In de detailhandel 

komen de klanten gewoon naar 

je toe Maar als je er eenmaal mee begint, 

kom je er al snel achter dat iedereen 

het netwerken eigenlijk moeilijk 

vindt. Bovendien leerde ze dat zakelijke 

contacten niet uit zijn op voordeel, 

maar elkaar willen helpen. ‘Netwerken 

is voor de lange termijn’, zegt Alma 

nu, na de nodige ervaring. Omdat ze 

in haar vorige ondernemingen vooral 

lichamelijk bezig was en minder met 

denkwerk heeft Alma het echt nodig 

om zo nu en dan even lichamelijk bezig 

te zijn. ‘Even rennen, of fi etsen. Als 

je psychisch moe bent en je gaat even 

sporten, dan gaat het zo over.’ Met 

de lichamelijke vermoeidheid in haar 

vroegere werk was dat heel anders; dat 

ging niet weg voor ze goed geslapen 

had. ‘Het ondernemerschap moet wel 

echt in je zitten’, vindt Alma. ‘Je moet 

stappen zetten, innovatief zijn, je aanpassen 

aan de markt en risico’s nemen. 

Het voortouw nemen, is belangrijk. 

Kijk als je genoegen neemt met 

een fi etsenwinkel, dan pas je je assortiment 

een beetje bij je klanten aan. Dan 

ben je ook ondernemer. Maar als je 

echt succesvol wilt zijn, is er meer nodig. 

Je moet je heel goed gaan informeren 

over kansen, mogelijkheden en 

risico’s en een goed ondernemersplan 

opzetten. Je moet de informatie die je 

van andere ondernemers en de Kamer 

van Koophandel krijgt goed in je opnemen. 

Je moet elkaars expertise inwinnen 

en je netwerk gebruiken voor 

dingen waar jezelf niet super goed in 

bent. En dat doen ondernemers misschien 

te weinig.’ 

Lennert Ras


ACHTERGROND 

WIA: stille revolutie van een uitkering 

‘In de WAO was de grens vijftien procent, dat zou het weer moeten worden’ 

De WIA heeft een 

klantenkring van 

tienduizenden personen. 

Er gaan honderden 

miljoenen euros in 

om. Desondanks wordt 

het steeds moeilijker 

om een arbeidsongeschiktheidsuitkering 

te 

bemachtigen. 

tekst 


foto 

Remco Visser 

Wie nog de WAO in wil, moet zich 

haasten, schreef MUG in november 

2003. 0p 31 december 

van dat jaar sloot de toegang tot de roemruchte 

arbeidsongeschiktheidsuitkering 

voorgoed. Wie na deze datum een ongeval 

kreeg of ziek werd, ging eerst twee jaar 

de Ziektewet in en mocht daarna hopen op 

een plaatsje in de WIA. 

De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen, 

de naam zegt het eigenlijk al. 

Waar de voorganger een afvloeiingsregeling 

werd voor werknemers uit de industrie 

en in latere instantie voor werknemers met 

psychische problemen, bij de WIA lag vanaf 

het begin de nadruk op behoud van werk 

ondanks handicap of ziekte. Al snel na de 

invoering in 2006 werd het duidelijk dat 

het niet eenvoudig zou zijn om in de regeling 

terecht te komen. Niet alleen werd het 

laagste arbeidsongeschiktheidspercentage, 

de grens voor het verkrijgen van een uitkering, 

verhoogd van 15 naar 35 procent, de 

werknemers die zich bij de keuring meldden 

kregen ook nog eens te maken met 

strengere normen. De ziekte of handicap 

die voorheen ruimschoots voldoende was 

om meteen in de WAO te belanden, bleek 

na herkeuring soms amper genoeg om de 

horde van 35 procent afkeuring te halen. 

Met de komst van de WIA kwam er een 

nieuwe regeling met als voornaamste doel 

om de gekeurde werknemer aan het werk 

te houden. Deze regeling, de WGA ofwel 

Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikte 

werknemers, geeft eigenlijk alleen 

een aanvulling op het loon of de 

WW-uitkering. De gedeeltelijk arbeidsongeschikte 

werknemer krijgt verder te 

maken met re-integratie die hem zo snel 

mogelijk naar een volwaardige baan moet 

leiden Of dit ook lukt, daar zijn de meningen 

over verdeeld. Uitvoeringsinstelling 

UWV meent, gezien de juichende 

berichten in haar laatste jaarverslag, van 

wel. Vakcentrale FNV liet eind 2007 een 

eigen onderzoek uitvoeren en kwam tot 

geheel andere conclusies. Van de gedeeltelijk 

afgekeurde werknemers zou tachtig 

procent zonder werk zitten. 

Volledig afgekeurd 

Huub Wolfs, secretaris van de Landelijke 

Vereniging voor Arbeidsongeschikten, 

windt er geen doekjes om. ‘Het is een hele 

slechte wet. Vooral de regeling voor volledig 

arbeidsongeschikten, daar is bijna niet 

in te komen. Ik denk dat als we vijfentwintig 

aanvragen doen, er eentje in belandt. De 

rest wordt geweigerd of komt in de WGA. 

Wet Werk en Inkomen naar 

Arbeidsvermogen 

Trad op 1 januari 2006 in werking 

en vervangt de WAO. 

De WIA kent drie regelingen: 

1. Volledig en duurzaam afgekeurd. 

Zij krijgen een IVA-uitkering 

(Inkomensregeling Volledig 

en duurzaam Arbeidsongeschikten). 

De uitkering bedraagt 75 

procent van het laatstverdiende 

loon, met een maximum van 177 

euro dagloon bruto. 

2. Volledig afgekeurd, maar niet 

duurzaam. Zij die hieronder vallen 

krijgen een WGA-uitkering. 

WGA staat voor Werkhervatting 

Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten 

(WGA). De uitkering beslaat 70 

procent van het laatstverdiende 

loon, met een maximum van 177 

euro dagloon bruto. 

3. Gedeeltelijk afgekeurd. Werknemers 

die tussen 35 en 80 procent 

zijn afgekeurd krijgen een 

WGA-uitkering, als aanvulling 

op het loon. 

De WIA wordt uitgevoerd door het 

Uitvoeringsinstituut Werknemers 

Verzekeringen (UWV). 

Als je werk hebt, dan gaat dat nog. Maar 

anders ga je snel achteruit in je inkomen. 

Stel: je wordt ernstig ziek of je krijgt een 

ongeval. Dan beland je eerst twee jaar in 

de ziektewet. Dat is meestal nog 100 procent. 

Daarna krijg je de WGA, dat is zeventig 

procent en na drie jaar heb je dan de 

vervolguitkering. Die zit op het sociaal minimum. 

Met andere woorden: als je geen 

werk vindt, zit je na vijf jaar op bijstandsniveau, 

dankzij iets waar je niks aan kunt 

doen.’ 

Voorafgaande aan de intrede van de WIA 

was er een langdurige discussie over de regeling 

voor volledig afgekeurden. Het arbeidsongeschiktheidspercentage 

in de IVA, 

de Inkomensregeling Volledig Arbeidsongeschikten, 

bleef net als in de WAO op 80 

tot 100 procent, maar er kwam een belangrijk 

criterium bij: duurzaam arbeidsongeschikt. 

Dat wil zeggen dat een werknemer 

niet alleen volledig arbeidsongeschikt 

is, maar dat naar verwachting minimaal 

twee jaar blijft. Alleen bij decapitatie (onthoofding) 

valt dat met zekerheid te zeggen, 

zei Piet-Hein Donner, inmiddels minister 

van Sociale Zaken, destijds voorzitter 

van de WAO-hervormingscommissie, ooit 

gekscherend. Zo erg is het niet geworden, 

maar je moet behoorlijk in de kreukels liggen 

om de hoofdprijs te bemachtigen. Vanaf 

het begin was het duidelijk dat duurzaam 

een vaag criterium was, waarop veel aanvragen 

zouden sneuvelen. Voorzitter Fred 

van Duijn van de vereniging voor keuringsartsen 

NVVG zei in november 2005 al tegen 

MUG: ‘Praktisch gezien is het duurzaamheidscriterium 

een gedrocht, maar we 

zullen het toch moeten gebruiken. Je moet 

als keuringsarts dus zeggen: ik vermoed dat 

deze cliënt niet binnen twee jaar kan werken. 

Dat is amper vast te stellen.’ 

Nu de WIA tweeënhalf jaar gevorderd is, 

komt die verwachting uit. Van alle aanvragen 

komt ongeveer een tiende in de IVAregeling. 

De overgrote meerderheid zit in 

de WGA of wordt afgewezen. Nu worden 

de verwachtingen over herstel van een zieke 

werknemer wel eens wat te hoog ingeschat. 

Een gedeelte van de werknemers 

voor wie herstel binnen twee jaar mogelijk 

wordt geacht, blijkt toch zwaarder beschadigd 

te zijn en komt dan alsnog in de IVAregeling. 

De verhouding tussen gedeeltelijk 

arbeidsongeschikten en volledig arbeidsongeschikten 

zal dan ook minder scheef worden, 

zo verwacht het UWV. Volgens haar 

laatste prognoses (Juninota) zullen er aan 

het eind van dit jaar 57.000 mensen in de 

WIA zitten, waarvan ongeveer een kwart in 

de IVA. 

Genieten 

Je kunt ze nog tegenkomen: mensen die 

genieten van een langdurige, volledige 

WAO. Dat zijn dan werknemers die het 

geluk hadden op tijd in de oude regeling te 

belanden. WIA-genieters zul je veel minder 

tegenkomen. Het is niet overdreven 

om te stellen dat met de sluiting van de 

WAO op 31 december 2003 de deur naar 

een langdurig verblijf in een ruimhartige 

arbeidsongeschiktheidsuitkering is dichtgesmeten. 

Begin 2008, twee jaar na de invoering, 

waren er 38.400 personen in de 

WIA. Van deze groep zaten er 8.000 in 

de IVA. 

Huub Wolfs ziet genoeg zaken die veranderd 

zouden moeten worden. Wat hem het 

meest steekt is de hoge grens voor toetreding 

in de WIA. ‘De lat ligt veel te hoog. 

Als er iets zou moeten veranderen, is het 

wel de grens van 35 procent arbeidsongeschikt. 

In de WAO was het vijftien procent. 

Dat zou het weer moeten worden.’ 

De kans dat deze wens ook uitkomt, is 

zeer klein. Voor wat het geld in de werknemerspotten 

betreft, zou er weinig bezwaar 

zijn om de lat lager te leggen. De Werkhervattingskas 

(Whk), het werknemersfonds 

waaruit de kortdurende WIA-uitkeringen 

worden betaald, bestaat nog geen 

drie jaar. De kosten aan uitkeringen en 

uitvoering zijn dit jaar 358 miljoen euro, 

het overschot is nu al 1,2 miljard. 

9 

‘Als we vijfentwintig aanvragen 

doen, belandt er hooguit eentje in’

INDISCHE BUURT WIJKAANPAK | TRANSVAALBUURT | INDISCHE BUURT 


Minister Ella Vogelaar 

heeft 17 Amsterdamse 

wijken als probleemwijk 

aangeduid. Het gaat 

om buurten waar van 

alles mis lijkt, van 

slechte woningen tot 

hoge werkloosheid 

en onveiligheid. MUG 

Magazine volgt de 

komende jaren twee 

van deze wijken: de 

Indische Buurt en de 

Transvaalbuurt en vraagt 

zich af: Watskebuurt? 

Deel 3: de Aanpak achter 

de Voordeur. 

Teksten 

Peter van Lieshout, 

Eileen Ros, Jos Verdonk 

en Michiel Wetzer 

Watskebuurt? Reageer! 

Amsterdam investeert in werkgelegenheid, 

meer sociale samenhang en een beter 

onderwijsklimaat. De Amsterdamse 

Wijkaanpak moet ervoor zorgen 

dat probleembuurten ‘pracht- en 

krachtbuurten’ worden. ‘Met volop 

ruimte aan initiatieven van bewoners’, 

volgens veranwtoordelijk wethouder 

Tjeerd Herrema. Maar wat merkt de 

Amsterdammer van de Wijkaanpak? 

Watskebuurt? MUG wil het graag van u 

weten. Mail reacties naar wijkaanpak@ 

mugweb.nl. 

De kwestie 

Wel of niet ongevraagd hulp bieden? 

De deskundige De ‘Aanpak achter de 

Voordeur’ kun je zien als het WMO-loket 

aan huis, zegt Marcel van Druenen, programmamanager 

voor dit project. Zijn taak 

is het middel stadsbreed in te vullen. Bewonersconsulenten 

gaan van huis naar huis 

om hulpvragen te inventariseren en door te 

verwijzen. ‘Ze trekken zich niets aan van 

grenzen en regeltjes in het hulpaanbod’, 

zegt Van Druenen. 

Er is een cultuuromslag nodig, vindt hij. 

‘Problemen in de opvoeding, schulden of 

geweld; ze hebben vaak met elkaar te maken. 

Daarom is het zo jammer dat het 

bestaande voorzieningenaanbod is versnipperd 

en dat organisaties langs elkaar 

werken.’ 

Het politieke besef groeit op dit vlak, weet 

Van Druenen. ‘Bovendien wordt langzaam 

duidelijk dat we niet bang hoeven te zijn om 

mensen ongevraagd te helpen. Vaak vinden 

ze dat zelfs prettig. Mensen lopen niet te 

koop met hun problemen. Maar ze vinden 

het wel fi jn als er naar ze wordt geluisterd.’ 

De aanpak vereist een lange adem en resultaten 

zijn misschien niet direct zichtbaar. 

Van Druenen: ‘Alles willen meten duidt op 

gebrek aan vertrouwen.’ 

De armste buurt van Nederland ligt in het 

hoge noorden van ons land.Toch behoort 

de Vrijheidswijk-West in Leeuwarden niet 

tot de veertig uitgekozen ‘prachtwijken’ 

van minister Vogelaar. 

Douwe Beimin, opbouwwerker bij stichting 

Wijkwerk Leeuwarden, heeft alles geprobeerd 

om de wijk onder de aandacht 

van Vogelaar te brengen. Beimin: ‘Toen de 

plannen werden gemaakt, hebben we wat 

Vogelaar in beroep 

Minister Ella Vogelaar gaat in beroep tegen 

de uitspraak van de rechter dat zij de ranglijst 

van de probleemwijken openbaar moet 

maken. Een journalist van RTL stapte vorig 

jaar naar de rechter toen Vogelaar weigerde 

de rangorde van deze lijst bekend te 

maken. De minister vreesde dat het openbaar 

maken van deze lijst stigmatiserend 

zou werken. ‘De publicatie van een ranglijst 

geeft alleen maar negatieve energie’, aldus 

Vogelaar. Volgens de rechter dient de openbaarmaking 

het publieke belang van een 

goede en democratische bestuursvoering. 

Projectmanager Marcel van Druenen: ‘Het 

wordt duidelijk dat we niet bang hoeven te 

zijn om mensen ongevraagd te helpen.’ 

Buurbewoner Nesla Castens: ‘In sommige 

culturen is het een taboe om over je problemen 

te praten met buitenstaanders.’ 

Ondertussen in ... de armste wijk van Nederland: Vrijheidswijk-West 

afgemaild met de minister en haar compagnons. 

Er werden echter andere wijken 

in Leeuwarden aangewezen als prachtwijken.’ 

De opbouwwerker laat zich kritisch 

uit over de aanpak van de minister: ‘Bij het 

maken van de plannen werd vooral gekeken 

naar cijfers. Zo bestonden in de andere 

wijken inderdaad lage inkomenscijfers, 

maar dat kwam door de grote aantallen 

studentenwoningen, seniorenwoningen en 

een asielzoekerscentrum.’ Josine Meurs, 

Kritiek op wijkaanpak 

Stephan Steinmetz, voormalig stadsdeelvoorziter 

van Zeeburg denkt iets anders 

over de voordeuraanpak. Uit zijn weblog: 

‘Binnenkort willen ambtenaren achter mijn 

voordeur komen. Mijn postcode geeft aan 

dat ik doorgelicht moet worden. Heb ik 

schulden? Sla ik mijn dochter? Ben ik eenzaam? 

Gek? Zou ik niet eens moeten gaan 

werken? Mis ik subsidie? 

Misschien moet ik melden dat ik een paar 

weken op vakantie ben? Dat ze mijn voordeur 

dus moeten overslaan bij het zorgzoekend 

belletjetrekken?’ 

De Bewoner ‘De meeste bewoners hier 

zijn Turks, Marokkaans of Surinaams’, zegt 

Indische-buurtbewoner Nesla Castens. 

‘Die laten dat toch niet toe. In sommige 

culturen is het een taboe om over je problemen 

te praten met buitenstaanders. Als 

ze wat nodig hebben, vragen ze dat eerst 

aan elkaar en niet aan instanties. Bovendien 

speelt de taalbarrière vaak een rol.’ 

Castens heeft niet veel vertrouwen in 

de ‘Aanpak achter de Voordeur’ met de 

bewonersconsulenten. 

‘Tenzij je er voor elke situatie een hebt. 

Eentje voor Turkse moeders, eentje voor 

Antilliaanse jongeren; ga maar door. Hoe 

bespreek je huiselijk geweld met een Marokkaanse 

vrouw? Dat kan alleen een andere 

vrouw doen, en dan mag manlief natuurlijk 

niet in huis zijn.’ 

Een aanpak zoals dat op de lagere school 

gebeurt, waar Castens vrijwilligerswerk 

doet, werkt veel beter. ‘We organiseren thema-avonden. 

Daar zitten diverse tolken bij. 

Het is laagdrempelig en mensen zitten onder 

bekenden. Dan wordt er wel gepraat, 

ook over moeilijke onderwerpen. Ieder huis 

heeft wel zijn kruisje; vaak zie je het alleen 

niet.’ 

als projectmanager betrokken bij het Vogelaarbeleid, 

vertelt dat de minister zich inderdaad 

voornamelijk baseert op cijfers. 

Meurs: ‘Zo komt het dat sommige buurten 

een gemiddeld hoog inkomen scoren door 

een aantal uitschieters, terwijl het gebied 

toch achtergesteld is. Minister Vogelaar belooft 

in haar beleidsplan ook wijken buiten 

de lijst van veertig te ondersteunen. Verder 

zijn de cijfers soms verouderd, terwijl de situatie 

daar in de tussentijd is verbeterd.’ 

Probleemwijken 

In Nederland wonen ongeveer achthonderdduizend 

mensen in een probleemwijk. 

Dit blijkt uit een onderzoek van de Atlas 

voor gemeenten. De Index voor Leefbaarheid 

& Veiligheid hanteert criteria als geweldsmisdrijven, 

vandalisme, overlast van 

jongeren, drugsverslaafden en alcoholisten. 

In de grote steden wonen de meeste mensen 

in een buurt met excessieve problemen, 

waarbij Rotterdam de lijstaanvoerder 

is. Daar woont een kleine veertig procent 

in een wijk die als probleemwijk bestempeld 

kan worden.

WIJKAANPAK | TRANSVAALBUURT | INDISCHE BUURT 


Achtergrond 

‘Achter de Voordeur’ helpt mensen de weg te vinden 

In september 2008 start stadsdeel Zeeburg een 

project ‘Achter de Voordeur’ waarmee het mensen 

thuis hulp wil aanbieden. 

tekst Hans Puts foto’s Hilco Koke 

Bewonersconsulenten bellen in de 

buurt met de meeste problemen 

huis aan huis aan om te vragen of 

ze ergens mee kunnen helpen. Dit bezoek 

is een week van tevoren door middel van 

een folder aangekondigd. Het is aan de bewoner 

of hij of zij de consulenten binnenlaat 

of niet. 

Uit cijfers blijkt dat de Indische Buurt 

binnen het stadsdeel Zeeburg voor dit project 

in aanmerking komt. ‘Het is hier het 

armste deel van de stad’, zegt Jan Hoek, 

stadsdeelwethouder Welzijn van Zeeburg. 

‘Er is hoge schooluitval en veel werkeloosheid. 

Maar de radicalisering is heel beperkt. 

Daarom gaan we achter de voordeur kijken 

of we de mensen kunnen helpen.’ 

De nadruk ligt op zelfredzaamheid. De 

adviseurs bieden ondersteuning totdat de 

bewoners het zelf kunnen. Daarom is het 

een project van tijdelijke aard. Na een jaar 

wordt het geëvalueerd en bij gebleken succes 

uitgebreid en voortgezet tot aan de 

einddatum: 1 januari 2011. Zo is het vastgelegd 

binnen het ‘Convenant Vernieuwing 

Indische Buurt’. 

Stadsdeel Zeeburg werkt hierin samen 

met woningcorporaties Ymere, Eigen 

Haard en De Alliantie. ‘Corporaties 

hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid’, 

zegt Eric van Kaam, regiodirecteur 

van Ymere Amsterdam-Oost. ‘Zo 

moeten ze huurschulden niet te hoog laten 

oplopen. Je moet zo snel mogelijk gaan 

saneren want huurachterstand is vaak niet 

het enige probleem. Huisuitzetting is immers 

voor beide partijen de duurste en 

laatste oplossing’, aldus Van Kaam. 

Bij meervoudige problemen zoals bij 

huurachterstand en drugsverslaving is een 

goede onderlinge afstemming van de hulpverlenende 

instanties erg belangrijk. Om 

een goed overzicht te kunnen houden, 

wordt per persoon of gezin één casemanager 

aangesteld. Hiermee wordt voorkomen 

dat instanties langs elkaar heen werken. De 

coördinatie en eindverantwoordelijkheid 

bij meervoudige problemen ligt bij de instantie 

die het meest nijpende probleem 

behandelt. In het geval van een dreigende 

huisuitzetting bijvoorbeeld zal dat de woningcorporatie 

zijn. 

‘De bewonersadviseurs die gaan aanbellen 

hebben werkervaring in de hulpverlening 

en zijn getraind in gesprekstechnieken’, 

zegt Jette Bolle, projectleider ‘Achter 

de Voordeur in de Indische Buurt’. ‘We 

werken met netwerken uit de buurt zoals 

scholen en maatschappelijke instellingen. 

Als we er niet uitkomen dan zoeken we een 

oplossing. Bij een taalprobleem bijvoorbeeld 

komen we terug met een tolk’, aldus 

Bolle. Truke Fortuin, communicatie -adviseur 

van stadsdeel Zeeburg, voegt daaraan 

toe dat onderzoek aantoont dat mensen het 

bezoek prettig vinden. Het stadsdeel komt 

immers niets halen maar iets brengen. ‘Veel 

van het welzijnswerk is niet bekend bij de 

mensen’ , gaat Bolle verder. ‘Zoals Bijzondere 

Bijstand, een computer voor een 

schoolgaand kind of hulp bij het invullen 

van formulieren. Veel mensen zijn niet gewend 

hulp te krijgen.’ 

Deze aanpak is goed voorbereid. Er is 

een proefperiode van 5 jaar geweest onder 

de naam ‘Sociaal Investeringsplan Indische 

Buurt’ (SIIB). 40 % van de bewoners die 

werden benaderd (500 in totaal) maakten 

een afspraak met de bewonersconsulenten 

en zijn op de een of andere manier verder 

geholpen in de hulpverlening. 

‘Een goede samenwerking van de hulpverlenende 

instanties is erg belangrijk,’ 

zegt Hoek, ‘want als de bewoner aangeeft 

dat hij wil worden geholpen dan moet dat 

ook zo spoedig mogelijk gebeuren. De risico’s 

liggen in de snelheid waarmee de 

hulp verleend kan worden en of de samenwerking 

tussen de hulpverleners goed verloopt’, 

zegt Hoek. ‘Maar de klassieke gevallen 

waar de kranten vol mee staan, hebben 

we achter ons gelaten.’ 

IBAN 

De ‘Aanpak achter de Voordeur’ wordt in 

Amsterdam al langer toegepast. Zo startte 

in 2004 bijvoorbeeld het ‘Individueel Bewonersadvies 

Amsterdam Noord’ (IBAN). 

Ook hier bellen bewonersconsulenten 

huis na huis aan en vragen de mensen of 

ze de weg in het ‘doolhof’ van de hulpverlening 

kunnen vinden. Het idee ontstond 

toen het stadsdeel en de woningcorporaties 

bij grote nieuwbouwprojecten niet alleen 

aan de bouw, maar ook aan de mensen 

‘achter de voordeur’ wilden denken. 

Om de behoeftes en eventuele verborgen 

behoeftes van de bewoners op te sporen 

moeten de bewonersadviseurs eerst het 

vertrouwen van de mensen zien te winnen. 

Sommige onderwerpen zoals huiselijk geweld 

zijn nu eenmaal moeilijk bespreekbaar. 

Als ze dat vertrouwen gekregen hebben, 

vragen ze door om een reëel beeld van 

de leefsituatie van de bewoner te krijgen. 

Ze hebben daartoe een specifi eke training 

in gesprekstechniek gehad. Ze brengen de 

behoeften en problemen zo goed mogelijk 

in kaart en verwijzen vervolgens naar de 

juiste instanties. 

Naast de huis-aan-huisactie is er ook een 

spreekuur waar de mensen met vragen terecht 

kunnen. Hier zitten dezelfde bewonersadviseurs. 

Omdat de huis-aan-huisactie 

in Noord al enkele jaren loopt krijgt 

deze bekendheid in de buurt. Zo komt 

een 52-jarige vrouw van Pakistaanse afkomst 

op het spreekuur van bewonersadviseur 

Aretha Schipper. Ze vertelt dat ze van 

haar buurvrouw over IBAN heeft gehoord. 

Ze wil graag een schrijfcursus Nederlands 

volgen. Schipper zegt dat ze hiervoor kan 

doorverwijzen en vraagt toestemming om 

enkele vragen over haar leefsituatie te stellen, 

zoals ‘uit hoeveel mensen bestaat het 

gezin?’ en ‘zijn er schulden?’ Al doende 

blijkt dat ze de vrouw ook kan doorverwijzen 

naar de gratis hulp bij het invullen van 

belastingformulieren. Bovendien kan ze 

bemiddelen bij het vinden van een vakantiebaantje 

voor haar zoon. Omdat de bewonersadviseur 

doorvroeg, kon de cliënt dus 

op meer vlakken worden geholpen dan alleen 

met de vraag waar ze aanvankelijk mee 

kwam. Dat is de meerwaarde van deze aanpak 

‘Achter de Voordeur.’ 

De foto’s onderaan de linker pagina zijn gemaakt 

in de Indische Buurt door MUGfotograaf 

Hilco Koke. 

11 

‘Huisuitzetting is immers de duurste 

en laatste oplossing’ 

Pejo: bijna de helft van de bewoners reageert niet

ACHTERGROND 


Met Combiwel naar het museum 

‘Zonder dit zou ik Amsterdam niet uitkomen’ 

Lang niet iedereen kan 

met vakantie naar het 

buitenland. Voor de 

thuisblijvers organiseert 

het buurtwerk dagtrips 

naar leuke plekken in 

Nederland. MUG reist 

mee met een groep uit 

Amsterdam-Noord. 

tekst 

Toine Graus 

foto 

Hilco Koke 

Aude Loggers heeft zich de sloffen 

uit het lijf gelopen om overal in 

de Banne Buiksloot in Amsterdam-Noord 

posters op te hangen voor 

het uitje naar het Openluchtmuseum 

in Arnhem. Kinderen van de vier basisscholen 

in de buurt hebben fl yers meegekregen 

en zo heeft Loggers een hele 

bus vakantiegangers bij elkaar gekregen 

om op een regenachtige maandag begin 

’Wij gaan altijd samen weg, we 

zijn net een familie’ 

juli naar Arnhem te vertrekken. Loggers 

weet hoe ze het aan moet pakken. 

Ze werkt al tweeënhalf jaar voor Kansweb 

in stadsdeel Noord, een organisatie 

voor maatschappelijke ontwikkeling en 

vrije tijd, die onderdeel is van de Combiwel 

groep. In Noord wonen veel mensen 

met een laag inkomen en die hebben 

ook recht op een mooie vakantie. 

Goed besteed 

Om acht uur komt de bus aanrijden bij 

het winkelcentrum van Banne Buiksloot. 

Aude gaat de presentielijst na. Zestien 

kinderen, elf moeders en één vader gaan 

mee. ‘Deze trip is uitdrukkelijk bedoeld 

voor mensen met kinderen. Daar zijn we 

heel strikt in’, verklaart Loggers. ‘Naar 

inkomen kijken we niet, maar ik weet zeker 

dat het geld goed besteed is.’ 

‘Ik ben blij dat ik in de bus zit’, zegt Linda 

als de bus de ring opdraait. ‘Ik ben 

nog nooit in Arnhem geweest. Voor twee 

euro per persoon ben je toch de hele dag 

weg.’ Linda is met haar man Gerrit en 

zoon Jeffrey van 12 op stap. Gerrit is na 

een ongeluk al sinds 1981 arbeidsongeschikt. 

Vorig jaar is het gezin met Combiwel 

naar Archeon in Alphen a/d Rijn 

geweest, naar Madorodam en het Sealife 

aquarium in Scheveningen. ‘Zo zien we 

Dagtrip met zestien kinderen, elf moeders en een vader. 

heel Nederland’, zegt Gerrit. 

Achter Linda zit Saskia met haar buurvrouw 

Sheila. Haar dochter Sibora van 9 

zit te kletsen met Sheila’s dochter Cynnandra 

van 10. Sheila heeft ook haar 

kleindochtertje Shabya meegenomen. 

‘Wij gaan altijd samen weg, we zijn net 

een familie’, zegt Saskia. 

Te duur 

Helemaal achterin de bus zitten Ivana 

en Valery, allebei 13 jaar, naast elkaar. 

Ze zijn buren, wat goed uitkomt 

want ze zijn ook grote vriendinnen. 

Ze trekken heel veel met elkaar op en 

‘s avonds gaan ze ook nog met elkaar 

chatten. Ivana’s moeder Ruth gaat, als 

ze even de kans krijgt, mee met de dagtrips 

van het buurtwerk. ‘Ik moet wel. 

Als we dit op eigen gelegenheid zouden 

doen met treinreis, entree en ijsjes zou 

ik honderd euro kwijt zijn. Dat kan ik 

echt niet betalen.’ 

En dan is er Laureen, alleenstaande 

moeder met vijf kinderen van 3 tot 10 

jaar oud. ‘Het is een hele organisatie 

om ze allemaal op tijd klaar te hebben.’ 

Op vakantie gaan ze verder niet. ‘Veel 

te duur. Ik ben aangewezen op dit soort 

uitjes, anders zou ik Amsterdam niet 

uitkomen. Vroeger in Curaçao ging ik 

ook niet met vakantie.’ Er staat deze zomer 

nog heel wat op Laureen’s programma: 

naar Walibi met het Rode Kruis 

(slechts één euro), met de stadspas naar 

de Pannenkoekenboot, naar Madame 

Tussauds, het zwembad, de bioscoop en 

met de museumtramlijn naar het Amsterdamse 

Bos. 

Saamhorigheid 

Tijdens de reis vallen er een paar zware 

hoosbuien, maar bij aankomst bij 

het Openluchtmuseum is het gelukkig 

droog. Aude verdeelt het gezelschap in 

twee groepen, die elk met een eigen gids 

op stap gaan. De eerste stop is een middeleeuws 

boerderijtje. Een boerin in kle- 

derdracht vertelt over hoe zwaar en vooral 

vies het leven vroeger was. De mensen 

zaten onder de vlooien en luizen en ze 

stonken een uur in de wind. ‘Vreselijk’, 

vindt Ruth. ‘Zeker,’ antwoordt Laureen, 

‘maar wat ik hiervan leer is dat het leven 

vroeger veel zwaarder was dan nu, ook 

al heb je een laag inkomen. Het is tegenwoordig 

pure luxe en toch lopen we allemaal 

te zeuren.’ Gerrit is het er niet mee 

eens: ‘Ik weet zeker dat de mensen vroeger 

gelukkiger waren dan tegenwoordig. 

Er was meer saamhorigheid onder 

de mensen.’ 

Iedereen bedankt de boerin en de groep 

loopt naar een volgende boerderij die er 

wat geriefl ijker uitziet. ‘Hier mag je me 

neerzetten’, roept Sonja uit. ‘Als ik ooit 

geld heb, koop ik een boerderijtje met 

twee koeien en een geitje.’ Sonja heeft 

haar hele leven in Amsterdam gewoond. 

Ze is hier met dochter Soraya. ‘Dat boerderijtje 

zal er niet komen’, zegt ze even 

later. Sonja is getrouwd met een man 

uit Egypte en ze is van plan later naar 

het geboorteland van haar man te emigreren. 

Amsterdam hoeft voor haar niet 

meer: ‘Altijd stress. Hoe moet je dit betalen, 

hoe moet je dat betalen.’ 

Stroopmakerij 

Na de rondleiding loopt iedereen naar 

de kantine. Sonja rolt een shagje voor 

Laureen. ‘Op zo’n dag leer je elkaar kennen. 

Je trekt toch de hele dag samen 

op.’ 

De meesten eten de boterhammen op die 

ze hebben meegenomen. Farida heeft 

thuis lekkere hapjes bereid voor haar 

zoon Bilal van 12 en haar vriendin Rahinati 

met dochter Melissa . Ze kennen elkaar 

van de vrouwengroep in het buurthuis 

van Banne. ‘Ik kwam Aude tegen in 

het buurthuis,’ vertelt Farida , ‘ze zei dat 

ze nog een plaatsje voor ons over had in 

de bus.’ ‘Aude is een vriendin van ons’, 

zegt Rahinati. Rahinati komt uit Madagascar 

en woont twaalf jaar in Neder- 

land en zorgt voor haar drie kinderen. 

Ze voelen zich geëmancipeerde moslima’s: 

‘We zijn heel vrij, we laten ons niet 

opsluiten.’ 

Na de lunch ruimt iedereen de tafeltjes 

op en gaat op eigen gelegenheid het 

openluchtmuseum verder verkennen. 

Farida en Rahinati gaan met de museumtram 

naar de afdeling Brabant en 

Limburg, waar de stroopmakerij veel 

aandacht krijgt. ‘Appelstroop is in Nederland 

heel belangrijk’, weet Farida. 

De bezichtiging eindigt bij de beugelbaan, 

een sport waarbij een zware houten 

bal met een soort hockeystick door 

een ijzeren beugel moet worden gestoten. 

Beugelen en handboogschieten zijn 

onderdeel van het programma. Bilal 

mag meedoen, tegen Saskia en Ivana. 

De hele reisgroep heeft zich ondertussen 

rond de beugelbaan geschaard. Bij 

het boogschieten zijn Aude en Valery 

echte talenten. Iedereen doet enthousiast 

mee met de spelletjes of vuurt de 

spelers aan. Dat is het leuke van deze 

groep, volwassenen en kinderen zijn geinteresseerd 

in alles wat er te zien en te 

horen is. Niemand verveelt zich en de 

kinderen lopen zelfs niet te jengelen om 

snoep. 

Weinig geld 

De terugreis loopt gesmeerd. De meiden 

nemen elkaar in de bus de ‘liefdestest’ 

af. Ter hoogte van Blaricum merkt 

Gerrit op dat hij daar pas nog is geweest 

met Linda en Jeffrey, in de Canta, zijn 

invalidenwagentje waar je 45 km per uur 

mee mag. Het hele gezin is daarmee ook 

naar Zandvoort geweest, naar Almere 

en naar de Utrechtse Heuvelrug. Gerrit 

schrikt er zelfs niet voor terug om naar 

Texel op en neer te gaan. 

Er zitten een heleboel dappere moeders 

in de bus, die met weinig geld het beste 

weten te maken van de vakantie. Maar 

er zit toch ook een een dappere vader bij, 

Gerrit met zijn Canta.


Het CoBrA Museum te 

Amstelveen biedt deze 

maand ruimte voor de 

expositie ‘Gewoon Anders’. 

De tentoonstelling 

geeft een ludieke kijk 

op transseksualiteit, mannen- 

en vrouwenliefde, 

seksuele taboes en 

identiteitsworstelingen. 

Eileen Ros 

Het CoBrA Museum in Amstelveen 

is zoals elk ander museum: 

wit, stil en er hangen veel 

schilderijen. Toch wijkt er iets af. Een 

naakte, roze man prijkt aan de voorkant 

van het gebouw. Het metershoge 

beeld is onderdeel van de tentoonstelling 

‘Gewoon Anders’ die, zoals 

het de bezoeker vertelt, ‘even voorbij 

gaat aan de heteroseksuele dominantie 

van ons dagelijks bestaan’. 

Het museum vulde met dit thema de 

eerste verdieping met alle denkbare 

vormen van kunst: fotografi e, fi lm, 

beeldhouwwerk en schilderkunst.Ook 

werd er kleding ontworpen en kunnen 

bezoekers luisteren naar verhalen 

door koptelefoons. 

De eerste zwart-wit foto in de tentoonstelling 

valt met de deur in huis. 

Een man verkleed als vrouw – of is 

het andersom? – kijkt het publiek met 

Tips voor het 

betere ‘boekhoppen’ 


Virtuele boekhandel 

(foto: Hilco Koke) 

Spreek een cultuurfonds 

aan 

voor uw kind 


Drummen is ook een cultuur 

(Foto: Ingrid de Groot) 

KUNST & CULTUUR 13 

Latexpakjes in het museum 

‘Hier zien we een vrouw die een man imiteert die poseert als vrouw’ 

strakke blik aan. Het onderschrift verraadt 

zijn of haar raadselachtige identiteit: 

‘Hier zien we een vrouw die een 

man imiteert die poseert als vrouw’. 

Maar wat is ze nou? Of wat is hij eigenlijk? 

De voorstelling speelt met 

identiteit en zet de bezoeker op het 

verkeerde been. Want het zijn niet alleen 

biologische wetten die het menselijke 

bestaan vormen, maar ook culturele 

en sociale, zoals een steeds 

terugkerende tekst in de gangpaden 

de bezoeker vertelt. 

Langs schilderijen met mannelijk 

naakt baant de bezoeker zich een weg 

naar een groot videoscherm. Gespierde 

jonge mannen hebben hun auto’s 

naast een strand geparkeerd en lachen 

elkaar verleidelijk toe. De mannen 

laten hun buikspieren zien, geslachtsdelen 

worden niet verborgen 

en haar wordt in autoramen gekamd. 

Een luchtige kijk op het homobestaan. 

Twee dames van middelbare 

leeftijd staren minutenlang naar het 

beeld, maar halen dan de schouders 

op. ‘Ik vind dit maar zozo’, licht één 

van de dames zachtjes toe. ‘Prach- 

Liefhebbers van lezen maken meer 

en meer gebruik van internet als hulp 

bij het zoeken naar boeken. Volgens 

het onderzoeksrapport ‘De virtuele 

cultuurbezoeker’, van het Sociaal en 

Cultureel Planbureau speurt een op 

de drie lezers naar informatie in de 

vorm van recensies, schrijversbiografi 

eën, essays en interviews 

Bezoekers van de Openbare Bibliotheek 

kunnen daar de database 

Literom gratis raadplegen. Die bevat 

maar liefst 65 duizend recensies van 

Nederlandstalige boeken, vanaf 1900 

tot nu. Wie thuis aan zijn trekken wil 

komen, is aangewezen op de elektronische 

archieven van afzonderlijke 

kranten en tijdschriften. Vaak zijn die 

boekbesprekingen alleen maar toegankelijk 

voor abonnees. Het NRC 

Geen geld om je kind op een cultuurclubje 

te doen? Het Jongerencultuurfonds 

biedt soelaas. De aanvragen voor 

komend schooljaar kunnen nu worden 

ingediend. ‘Het is belangrijk dat kinderen 

aan sport en cultuur doen.’ 

Een op de vier kinderen in Amsterdam 

groeit op in een gezin dat op 

of onder de armoedegrens leeft. Het 

Jongerencultuurfonds schept mogelijkheden 

voor deze kinderen om deel 

te nemen aan culturele activiteiten als 

ballet, muziek of toneel. Het fonds 

vergoedt tot vierhonderd euro per 

jaar aan contributie of bijdrage aan 

attributen. Het kan worden aangesproken 

door ouders van kinderen uit 

Amsterdam die een gezamenlijk inkomen 

hebben tot maximaal 120 procent 

van het sociaal minimum. 

tige tentoonstelling hoor. Heel bijzonder. 

Mooi weergegeven en in een 

expliciete stijl, maar sommige onderdelen 

als deze zijn gewoon oppervlakkige 

porno- of seksfi lms, hoe je het 

ook maar noemen wilt.’ Haar vriendin 

kijkt fronsend naar een foto van 

een hermafrodiet op een bankje naast 

het fi lmdoek en haakt bedenkelijk in: 

‘Het thema is natuurlijk prachtig. Je 

ziet echt een soort strijd met de normale 

setting zoals de samenleving je 

die serveert. Sommige foto’s hebben 

me wel echt geraakt.’ Verderop in de 

Handelsblad hield al langer een aparte 

Boeken-website in de lucht. Sinds 

begin dit jaar is die site stevig op de 

schop genomen. Naast de twaalfduizend 

recensies die in de afgelopen 

achttien jaar in de krant zijn geplaatst, 

hebben ook series artikelen over boeken, 

schrijvers en lezers een eigen 

plek op NRC Boeken gekregen. En 

wie daar behoefte aan heeft, kan bij 

de ingebouwde virtuele boekhandel 

de gewenste titel bestellen. De zoekmogelijkheden 

van de site zijn enorm 

uitgebreid. Zoeken kan op naam van 

de schrijver of boektitel, maar ook 

naar het soort artikel, dus ook naar 

biografi eën, essays, nieuwsberichten, 

interviews of columns. In de afdeling 

series vinden we ‘Lezen &cetera’ 

van NRC-redacteur Pieter Steinz, 

‘Een Stadspas is leuk’, zegt Hanneke 

van Wees, een van de dragende 

krachten achter het Jongerencultuurfonds. 

‘Maar wat moet je wanneer je 

van een minimuminkomen nog steeds 

325 euro moet betalen voor de muzieklessen 

van je kind?’ Overigens wil Van 

Wees af van het gangbare idee dat cultuur 

niet verder strekt dan viool-, ballet- 

of pianoles. ‘Inhoudelijk houden 

we de cultuurnota van de stad Amsterdam 

aan. Je kunt dus, naast zangles, 

hier ook terecht voor bijvoorbeeld 

drumles, streetdance of fotografi e.’ 

‘Het is belangrijk dat kinderen aan 

sport en cultuur doen’, zegt haar collega 

Elaine van Beurden. ‘Kinderen 

leren op die manier luisteren naar elkaar 

en naar de docent, ze leren samen 

te werken, zich te concentre- 

Fotobijschrift 

Foto: Remco Visser 

tentoonstellingsruimte liggen doorzichtige 

blokken over het gangpad 

verspreid. Ze dragen foto’s van homostellen 

gefotografeerd samen met 

hun nette schoonfamilies. Oma’s die 

breien naast forse mannen in glimmend 

latex. Een groter contrast kan 

bijna niet. Aan de wand hangt een geschilderde 

vrouw in gehurkte positie 

met haar borsten bloot. ‘De representatie 

van erotiek in al haar facetten 

heeft de laatste decennia een drastische 

verandering doorgemaakt. Het 

in beeld brengen van seksuele praktijken 

is niet langer obsceen of taboe.’ 

Het bijschrift stelt de bezoeker 

gerust. Gelukkig. Zo vies is het allemaal 

niet. Dit is kunst. Bezoeker Harold 

staat voor een foto van een transseksuele 

lilliputter met een dalmatiër 

en heeft de handen onder zijn kin gestoken. 

‘Ze vertellen echt een verhaal 

hè, deze werken. Mensen durven 

zichzelf te laten zien zoals ze zijn. Dat 

geeft de tentoonstelling een extra dimensie. 

Kunst wordt natuurlijk vaak 

als iets nieuws of raars gezien, maar 

deze tentoonstelling met zo’n vreemd 

onderwerp hoeft daar niet eens moeite 

voor te doen! Al denk ik dat ieder 

mens wel een beetje ‘gewoon anders’ 

is hoor.’ En dat slaat de spijker op zijn 

kop. 

overigens ook in boekvorm verschenen. 

‘Lezen &cetera’ bevat naast 400 

auteursportretten en samenvattingen 

van 100 klassieke werken ook een 

tachtigtal literaire schema’s. Die tonen 

aan door welke boeken van illustere 

voorgangers de schrijver van een 

ander beroemd boek beïnvloed werd. 

En ook welke latere of eigentijdse 

schrijvers inspiratie aan dat boek ontleenden. 

Een heerlijke stimulans tot 

doorlezen; honderden goede tips voor 

het betere ‘boekhoppen’. 

‘De Oogst’ graaft wat dieper. De 44 

recensenten van deze wekelijkse boekenbijlage 

schreven in totaal honderd 

essays over evenzoveel klassiekers van 

de twintigste eeuw. In ‘Het beslissende 

boek’ vertellen schrijvers welk boek 

voor hen het belangrijkst is. 

ren en op elkaar te wachten. En het 

is emancipatoir; toegang tot cultuur 

geeft mensen een kans op een betere 

ontwikkeling.’ Het geld gaat rechtstreeks 

naar de betreffende instellingen, 

‘zodat het niet per ongeluk kan 

worden gebruikt voor achterstallige 

huur of zoiets’. Bovendien weet alleen 

de penningmeester van de organisatie 

van de vergoeding. ‘Het kan niet 

stigmatiserend werken voor het kind.’ 

Ouders zelf kunnen geen aanvraag 

indienen. Neem voor meer informatie 

contact op met de school van uw 

kind, met de DWI-klantmanager of 

met maatschappelijk werk of jeugdzorg. 

De aanvraag kan binnen enkele 

weken worden gehonoreerd. 

www.jongerencultuurfonds.nl

KUNST & CULTUUR 


open podium 

Second life 

Niels Smits van Burgst (Maassluis, 1970) www.showroommama.nl www.witzenhausengallery.nl 

Dit werk is met vele andere te zien in Smits’ eerste solotentoonstelling ‘My first Solo’ in Showroom M.A.M.A., Witte de Withstraat 29-31, Rotterdam (t/m 14 september) 

Niels Smits van Burgst: Second life, 2007, olieverf op linnen, 70x75cm; courtesy Witzenhausen Gallery 

De onderwerpen die Niels 

Smits van Burgst schildert variëren 

van paardrijtochtjes tot 

vergaderingen. Zijn schilderijen zijn 

gebaseerd op amateurfoto’s die hij op 

het internet vindt. De beelden blinken 

uit omdat ze vaak naast het juiste 

‘momentum’ zitten; de kunstenaar 

zoekt bewust de opname waarin niet 

alles er perfect uitziet. Van oudsher 

zijn olieverfschilderijen gemaakt om 

belangrijke gebeurtenissen of personen 

te vereeuwigen. Smits van Burgst 

benadrukt juist alle onbenullige 

voorvallen en momenten in het 

leven. Ook zijn zelfportretten zijn ge- 

baseerd op snapshots die Smits van 

Burgst van zichzelf laat maken. We 

zien de kunstenaar terwijl hij televisie 

kijkt, achter de computer werkt of 

in zijn kamerjas met opgetrokken 

knieën op een bureaustoel zit. Door 

het kunstlicht van bureaulampen en 

computers worden delen van de om- 

geving opgelicht die niet per se een 

prominente plaats op het doek verdienen. 

De onbenulligheid van zijn 

onderwerpen en de perspectivische 

effecten van de digitale amateurfotografi 

e worden door Smits van Burgst 

op het doek vastgelegd. Onfl atteus 

fl itslicht en rode oogjes worden 

daarbij niet verdoezeld. Ondanks 

invloeden van zijn voorbeelden Frans 

Hals en Adriaen Brouwer heeft hij in 

de afgelopen jaren een overtuigende 

persoonlijke stijl ontwikkeld. Smits 

van Burgst beheerst het medium 

olieverf tot in de puntjes. 

Gerben Willers


Er zijn families die van generatie 

op generatie in 

de bijstand zitten. De armoede 

lijkt wel erfelijk. 

Mirjam Pool deed in 

Almelo anderhalf jaar lang 

onderzoek naar dat soort 

gezinnen. Het ging haar 

niet in de koude kleren 

zitten. 

Toine Graus 

Hoe kwam je er toe om een boek 

over armoede te schrijven? 

‘Dat was voor mij ook een 

verrassing. Het was de uitkomst van 

een gesprek met mijn uitgever. Ik 

heb een aantal literaire verhalen geschreven 

en ik dacht erover om aan 

een bundel verhalen te gaan werken, 

maar het werd een non-fi ctieboek 

over armoede. Ik wist er al wel 

wat van voor ik eraan begon. Na mijn 

studie politicologie heb ik vier jaar 

bij de Sociale Dienst van Amsterdam 

gewerkt. Ik werkte mee aan de 

armoedemonitor, aan het koppelen 

van bestanden en aan een protocol 

voor schuldhulpverlening. Het bleef 

dus nogal abstract.’ 

Hoe ging het onderzoek? 

‘Ik ben er anderhalf jaar mee bezig 

geweest. Het was een zeer intensieve 

periode in mijn leven. Aanvankelijk 

vond ik het allemaal reuze interessant 

maar je raakt er onvermijdelijk 

bij betrokken, je wordt erin gezogen. 

Op een gegeven moment wilde ik er 

niets meer mee te maken hebben. 

Kunst en ambacht 

Jos Verdonk 

Neem nou het geval Dennis: alles 

gaat fout maar het is nooit zijn eigen 

schuld. Daar word je moedeloos van. 

Zijn ouders leven ook in armoede, hij 

weet niet anders. Erfelijke armoede 

is een mentaliteit die kinderen van 

huis uit meekrijgen. Zo wordt een 

Wajong uitkering (Wet Arbeidsvoorziening 

Jonggehandicapten) in die 

kringen als het hoogst haalbare voor 

de kinderen beschouwd. Met zo’n 

uitkering is hun kind veilig. Ze hoeven 

geen verantwoording af te leggen 

over sollicitaties of inkomen. Ze hoeven 

niet naar een Work Firstbaantje. 

Die mensen leveren continu strijd 

met de DWI. Zij willen alleen maar 

een uitkering.’ 

Ook in Almelo werken ze met Work 

First, wat zijn je ervaringen daar? 

Voor een bepaalde categorie is die 

aanpak nuttig. Het geeft het signaal, 

hé, je moet wel wat doen voor je geld. 

Daar is niks mis mee. Maar ik vind 

wel dat mensen, die het niet aankunnen, 

hardvochtig worden behandeld. 

Met veel kinderen gaat in de jeugd al 

zoveel mis. Als ze dan achttien worden 

en een uitkering aanvragen, wor- 

Modern antiquariaat Boekenboom 

is gevestigd aan de 

Spuistraat. De winkel loopt 

niet echt in het oog en met een beetje 

onoplettendheid ga je er als fi etser of 

toevallige passant zomaar aan voorbij. 

Het antiquariaat is lang, maar smal. 

Een pijpenla met aan weerszijden kasten 

die tot de nok toe gevuld zijn met 

boeken. Toen de kalk naar beneden 

dreigde te komen, is aan het plafond 

een rood gordijn bevestigd . Deze elegante, 

maar provisorische oplossing 

heeft eigenaar Kees Helder veel ellende 

bespaard toen op een dag het dak 

begon te lekken. Zo bleef zijn papieren 

handelswaar droog. Helemaal aan 

het einde van deze pijpenla is de boekenkar 

van Helder gepropt. 

In de Boekenboom is voor elke liefhebber 

wat wils. Er is veel literatuur: Nederlandse, 

vertaalde en onvertaalde. 

den ze daarvoor gestraft. 

Dennis en Eric in mijn boek krijgen 

een Work Firstbaan, maar na 

een korte tijd gaat het mis door confl 

icten. Dan kloppen ze weer aan bij 

de DWI, komen weer in een traject 

en dan gaat het weer fout. Draaideurcliënten 

zijn het. Die mensen 

komen echt niet duurzaam aan het 

werk, maar de DWI haalt wel haar 

uitstroomdoelstelling. Toch ben ik 

ervan overtuigd dat gesubsidieerd 

werk noodzakelijk is. De eisen die 

werkgevers aan hun personeel stellen 

zijn vaak te hoog. Neem de gedragsgestoorde 

Richard uit mijn boek; hij 

was zo blij met zijn inpakbaantje. 

Daar help je zo’n jongen enorm mee, 

dat moet je subsidiëren. De kosten 

daarvan zijn een fractie van de maatschappelijke 

kosten als hij werkloos 

op straat loopt.’ 

De sociale dienst komt er niet altijd 

even goed vanaf in je boek. Wat gaat 

er mis? 

‘Neem reumapatiënte Lisette. Ze 

ziet er altijd keurig uit, haar huis is 

aan kant en het lukt haar prima om 

met een uitkering rond te komen sa- 

Daarnaast heeft Helder naar eigen 

zeggen enkele ‘kleine specialisaties’. 

Boeken over de menswetenschappen, 

zoals culturele antropologie, sociologie, 

maar ook veel fi losofi sche werken; 

boeken over nagenoeg alle godsdiensten 

in de hele wereld en veel over archeologie. 

Een andere ‘kleine specialisatie’ 

is de klassieke esoterie, zeg maar 

de oude, geheime wetenschappen. 

Kees Helder is een innemende, bevlogen 

man die zijn grijze krullen in 

een staartje draagt. ‘Echte ramsj heb 

ik niet. Nou ja, soms koop ik wat partijen 

in en wacht ik net zolang tot het 

vanzelf antiquarisch wordt.’ Vervolgens 

schrikt hij van zijn eigen openhartigheid. 

‘Misschien moet je dat er 

maar niet inzetten.’ 

Helder is een veelzijdig man. Behalve 

boekhandelaar is hij dichter, kunstschilder 

en sinds kort zelfs uitgever. 

men met haar twee schoolgaande 

kinderen. Toch komt ze in de problemen 

door fouten van de DWI. 

Ze is arbeidsongeschikt, maar krijgt 

toch een sollicitatieplicht opgelegd 

waar ze met geen mogelijkheid aan 

kan voldoen. Er worden zoveel fouten 

gemaakt door de DWI. Ik ben 

nog mild geweest in mijn boek. 

Ik werk nu twee dagen in de week 

bij de DWI in Almelo als adviseur 

voor het armoedebeleid. Ik probeer 

de ambtenaren te laten zien wat ze 

hun klanten aandoen. Daarvoor zit 

ik bij de gesprekken in de spreekkamer. 

Ik merk dat ze vooral instrumenteel 

bezig zijn. Ze denken niet 

mee met hun klanten, vragen niet 

door. Zo snel mogelijk het formulier 

invullen, daar komt het maar al te 

vaak op neer. Die formulieren gaan 

naar een ‘toetser’, die de beslissingen 

neemt. Die ziet dus nooit de 

mensen zelf. De afstand is te groot. 

Vroeger waren medewerkers van de 

DWI sociaal werkers die bij de mensen 

thuis op bezoek gingen om met 

hen te praten. De enigen die nu op 

huisbezoek gaan zijn de mensen van 

de sociale recherche.’ 

En vrijwel elke vrijdag sjouwt hij een 

deel van zijn collectie in zijn boekenkar 

naar de nabijgelegen beroemde 

boekenmarkt, waarvan hij een van de 

initiatiefnemers is. ‘Dat is soms afzien 

hoor! Vooral in de winter kan het berenkoud 

zijn op het Spui.’ Met al deze 

kunst en zijn boeken voorziet hij in 

zijn inkomen, maar een vetpot is het 

bepaald niet. Ook organiseert Helder 

op vrijdag na zijn marktactiviteiten 

af en toe een poëziemiddag. Dan 

komt een groep dichters en kunstenaars 

bijeen die zich de New Beat Generation 

noemt. Er komen vooral artistieke 

jonge mensen in zijn zaak, die 

vaak kleinschalige tijdschriftjes uitgeven 

met fraaie namen als Tablet, Elf 

en LFTFLD. 

Sinds een jaar of vijf ziet Helder een 

duidelijk réveil van de idealen uit 

de jaren zestig. Er is plotseling weer 


‘Armoede lijkt wel erfelijk’ 

Boek: Alle dagen schuld, praktijkverhalen over armoede 

Mirjam Pool: “Gesubsidieerd werk is 

noodzakelijk.” 

foto: Hilco Koke 

Van sommige mensen in je boek krijg je 

de indruk dat ze het nooit zal lukken 

om op eigen kracht hun leven positief in 

te richten. Wat moet je daarmee? 

‘Dat is een discussie die ik nu in Almelo 

voer. Het gaat om de balans 

tussen eigen verantwoordelijkheid 

en betutteling. De slogan ‘eigen verantwoordelijkheid’ 

van het kabinet 

Balkenende is een eufemisme om 

mensen aan hun lot over te laten. Ik 

vind het belachelijk. Staatssecretaris 

Aboutaleb van Sociale Zaken pleit 

voor meer vermogensbeheer voor 

mensen die het niet lukt om goed 

met hun geld om te gaan. Dan betaalt 

de DWI de vaste lasten en krijgen 

de klanten een weekgeld. Dat is 

niet betuttelend maar faciliterend. 

De DWI heeft ook een zorgtaak, dat 

wordt nogal eens vergeten.’ 

Wat ga je verder doen? 

‘Ik ga nu eerst die verhalenbundel 

schrijven. Ik hoop dat die in het 

voorjaar uitkomt.’ 

Mirjam Pool: ‘Alle dagen schuld’ 

2007, uitgeverij Augustus, Amsterdam, 

prijs 19,90 euro 

vraag naar het werk van Herbert 

Marcuse en andere fi losofen van de 

Frankfurter Schule. Ook de boeken 

van de taalkundige en linkse fi losoof 

Noam Chomsky vinden weer gretig 

aftrek. Er is opnieuw interesse voor 

het marxisme en ideële economie. 

‘Laatst stond hier een heer met een 

boek in zijn handen over Siberisch 

sjamanisme. Het kostte iets van vijftien 

euro of zo. Hij vroeg of er iets 

van die prijs afkon. Dat wilde ik niet 

en toen is hij weggegaan. Later wilde 

hij het tòch hebben en is hij teruggekomen, 

maar inmiddels was 

ik er al in gaan lezen. Ik was geïnteresseerd 

geraakt. Toen heb ik tegen 

hem gezegd: “Sorry, maar nou kan 

het niet meer.” Ik heb dat boek dus 

niet verkocht.’ 

Boekenboom, Spuistraat 230



Uit alle hoeken van Amsterdam 

en de wijde omgeving 

komen de leden 

van de vereniging van 

alleenstaande vijftigplussers 

naar hun eigen honk, 

op de begane grond van 

een voormalig schoolgebouw 

aan het Bilderdijkpark: 

Het Open Huis. 


Ze komen om elkaar te ontmoeten, 

te praten, een drankje te 

drinken, maar vooral om te 

dansen. Vlak na half acht, als de deuren 

open gaan, blijkt de zaal al goed 

gevuld. De verenigingsruimte is met 

het openbaar vervoer goed bereikbaar, 

en voor wie minder goed ter been is, 

is het laten halen en brengen met de 

Stadsmobiel een veel benutte optie. 

De achtergronden en afkomst van de 

vaste klanten zijn heel verschillend, net 

als hun leeftijden. ‘Van vroeg in de vijftig 

tot dik in de tachtig’, vertelt voorzitter 

Harry van Hartingsveldt. ‘Het is 

gewoon altijd gezellig, zeker als je de 

hele week al alleen bent. Stilzitten achter 

de geraniums kan je altijd nog.’ 

Het muziekaanbod in de grote 

danszaal is gevarieerd. De wekelijks 

Erotiek met 

een knipoog 

Burlesque-avonden in het 

Comedy Theater aan de Nes. Terug 

van weggeweest en nog tot en 

met 16 augustus, onder de naam 

‘Kubrilesque’. Stanley Kubrick 

meets Burlesque, een exclusieve 

act door Cherry Kiss Burlesque 

of Hollywood. Burlesque is niet 

nieuw in Amsterdam. De eerste 

avonden werden in november vorig 

jaar gehouden, onder de naam 

Tease-A-GoGo. Later werd dat 

Burlesque Freakout en verhuisden 

de avonden naar Club 8. Nu 

weer even terug in de Nes. De 

Cherry Kiss Burlesque, met klinkende 

namen als Polly Peabody, 

‘Gewoon gezelligheid staat vo 

Rijpere singles zwieren en zwaaien in hun Open Huis 

wisselende diskjockeys draaien allerhande 

soorten muziek. Stijldansen 

als quickstep, Engelse wals en foxtrot 

zijn nog steeds populair. Maar ook 

chachacha, tango, jive, twist, beat en 

disco komen aan bod. Elke generatie 

herinnert zich immers met graagte de 

smaak en stijl van zijn tienerjaren. De 

zeventigers van nu gaan gegarandeerd 

glimmen bij het horen van vroege 

rock & roll, en mensen van rond de 

zestig veren op bij de beatmuziek uit, 

jawel, die jaren. 

In diezelfde roemruchte jaren zestig 

is Het Open Huis van start gegaan. 

Precies veertig jaar geleden, in 

1968. Tijden van de jeugd van toen. 

De popmuziek was oppermachtig. 

Overal groeiden de al langer bestaande 

jeugdsociëteiten uit tot open jongerencentra 

als Paradiso, Fantasio en 

Chrystal Swarovski en Jewel of 

Denial, geven een geheel eigen 

kijk op scènes uit Kubricks fi lms. 

Uiteraard ontbreekt de prachtige, 

in zijn fi lms zo dominerende 

muziek niet. Maar wat de sfeer van 

een jaren twintig nachtclub echt 

compleet maakt, is het optreden 

van zangeres La Sirène, met als 

hoogtepunt haar ‘Put the Blame 

on Mame’, het bekende Rita 

Hayworth-nummer uit Gilda, een 

old time favourite.Na de voorstelling 

kan tot in de kleine uurtjes worden 

gedanst op rock & roll en sixties. 

Jammer dat er niet gerookt mag 

worden. Het had zo mooi gepast 

bij die ouderwetse nachtclubsfeer. 

Elke zaterdag tot en met 16 augustus 

in het Comedy Theater aan de Nes. 

Zie ook: www.burlesquefreakout.com 

de Melkweg. Compleet met live optredens 

en lichtshows. Tegelijkertijd 

werd voor de al iets oudere generaties 

het aanbod minder. Dancings 

veranderden langzamerhand in oorverdovende 

discotheken, traditionele 

uitgaansgelegenheden als buurt- 

en clubhuizen, en niet te vergeten de 

toen nog talrijke dansscholen, raakten 

een beetje uit de gratie of trokken 

minder publiek. De televisie eiste 

haar tol, vrienden- en kennissenkringen 

verwaterden door de massale uittocht 

naar de nieuwbouw in plaatsen 

als Purmerend en Almere. Heel wat 

van die Amsterdamse ballingen keren 

wekelijks terug, om te dansen of om 

deel te nemen aan de overige activiteiten 

van Het Open Huis. 

Louise Holthuizen, aanstichtster en 

oprichtster van de vereniging en nog 

steeds actief, was veertig jaar geleden 

concerten en 

enge opera’s 

Het grachtenfestival 2008 biedt 

ruim honderd concerten op verschillende 

locaties in de stad. Er zijn 

concerten in de Westerkerk, Felix 

Meritis, de Openbare Bibliotheek, 

het Lloyd Hotel etc. Het thema van 

het festival, dat duurt van 16 t/m 

24 augustus, is: ‘stiekem’. Vandaar 

dat het programma bol staat van de 

verborgen schatten, geheime briefwisselingen, 

mysterieuze of griezelige 

werken en onbekend of zelden 

gespeeld werk Neem bijvoorbeeld 

het werk van Heinrich Marschner 

(1795–1861), die qua stijl het midden 

houdt tussen Von Weber en 

Wagner. Zijn opera ‘Der Vampyr’ is 

zelf pas 38 toen ze alleenstaand werd. 

Ze wilde niet bij de pakken neerzitten 

en ging op zoek naar aanspraak 

en gezelligheid. Gelegenheden voor 

de wat oudere alleenstaanden bleken 

schaars of gewoon te duur. Louise 

trok de stoute ballerina’s aan. Ze stapte 

naar de gemeenteraad om een geschikte 

ruimte te regelen en plaatste 

in buurtkrantjes een oproep aan haar 

lotgenoten.Die reageerden massaal. 

De vereniging Het Open Huis startte 

meteen al met tweehonderdvijftig 

leden. In de drukste periode waren 

dat er wel vijfhonderd. Maar nu, veertig 

jaar na de oprichting, telt de vereniging 

nog maar tweehonderd actieve 

leden. Dat mogen er best wel meer 

worden. De vereniging kan de kosten 

laag houden. Het werk wordt gedaan 

door de vele vrijwilligers. En heel het 

voormalige schoolgebouw is eigen- 

speciaal voor het festival uit de mottenballen 

gehaald. Het vormde zijn 

eerste grote muzikale succes, maar 

wie kent hem nu nog? Kinderen 

vanaf 8 jaar kunnen in het Muziekgebouw 

aan ‘t IJ op zoek naar ‘De 

kleine Dracula’, die ergens verstopt 

zit. Met muziek van Philip Glass en 

een verhaal van Thijs Goverde. 

Er zijn workshops, masterclasses, architectuurrondvaarten 

en monumentenwandelingen 

en concerten, 

veel concerten. Er zijn zelfs meerammelconcerten 

voor babys, op 

21 augustus. Ook leuk is het gratis 

lounge-concert op maandag 18 

augustus, waarin fi nalisten spelen 

van het Grachtenfestival Conservatorium 

Concours. Kader Abdolah 

draagt poëzie voor en fragmenten 

uit de door hem vertaalde Koran. 

dom van de vereniging, die de bovenliggende 

verdiepingen als woon/werkruimtes 

aan kunstenaars verhuurt. Zo 

komt het dat het lidmaatschap nog 

steeds maar vijf euro per maand bedraagt. 

Nieuwe leden kunnen twee of 

drie keer gratis een avondje de sfeer 

proeven. Bezoekers van ‘buiten’ zijn 

altijd welkom, die betalen dan een bijdrage 

van twee euro. 

De ruggengraat van de vereniging is 

natuurlijk de wekelijkse dansen ontmoetingsavond 

op zaterdag. Maar er 

worden van tijd tot tijd ook hele feesten 

op touw gezet, met levende muziek. 

En Het Open Huis organiseert 

een paar keer per jaar ook speciale 

nostalgische middagen, waar je helemaal 

terug bent in de jaren vijftig, 

zestig of zeventig. 

Daarnaast is er op zondagmiddag vrij 

dansen, niet alleen voor de leden die 

Prinsengracht 

concert 

Op zaterdag 23 augustus is er het 

traditionele Prinsengrachtconcert, 

met violiste Sarah Chang. Zij speelt 

op een drijvend ponton bij hotel Pulitzer 

om 20:00 uur. Zorg dat je er op 

tijd heengaat, want het is druk. Voor 

wie ook nog wat wil zien, is het mogelijk 

om het concert te volgen vanaf 

een groot scherm in Felix Meritis. 

Spannend hoogtepunt van het grachtenfestival 

zijn de huis- tuin- en dakterrasconcerten, 

op zaterdag 23 augustus 

om 11:00 uur en om 12:15 

uur. De concerten worden gehouden 

op een geheime locatie en zijn gratis 

bij te wonen. 

www.grachtenfestival.nl


orop’ 

Soms bloeit er wel eens iets 

moois op. 

Foto: Remco Visser 

single zijn, maar ook voor paren. 

Vroeger nooit aan een dansschool 

toegekomen? Dan is er iedere donderdag, 

althans bij voldoende belangstelling, 

de mogelijkheid om dansles 

te volgen, voor zowel beginners als 

gevorderden. 

Op andere dagen van de week vinden 

andere activiteiten plaats. Zoals 

gymnastiek, biljarten, klaverjassen, 

sjoelen, bingo en tafeltennis. 

Voor die activiteiten wordt wel een 

kleine geldelijke bijdrage verwacht. 

Die is nodig om de uitgeloofde prijzen 

en prijsjes te bekostigen. Dinsdagmiddag 

staat country line-dansen op 

het programma, een gestileerde dansstijl 

uit het Wilde Westen van weleer, 

waar zich iedere week ruim twintig 

dames aan verlustigen. 

Voorzitter Harry van Hartingsveldt, 

in zijn werkzame leven vliegtuigmonteur 

op Schiphol geweest, vertelt op 

een aanstekelijke manier hoe leuk en 

lonend het is om al die activiteiten op 

touw te zetten. Daar moet de rookpauze, 

in het spellokaal aan de overkant 

van de gang, maar even voor 

worden opgeschoven. Om de vraag 

hoe het nu zit met singles die alsnog 

door de pijlen van Amor worden getroffen, 

moet hij wel lachen. ‘Ja, we 

zijn er in principe enkel voor alleenstaanden, 

maar ja, soms bloeit er wel 

iets moois op. Als mensen samen gaan 

wonen of trouwen mogen ze gewoon 

blijven komen. Maar een relatiebureau 

zijn we beslist niet. Gewoon gezelligheid 

staat voorop. Nogmaals, dat 

is heel belangrijk als je de hele week 

op jezelf bent aangewezen. Achter de 

geraniums zitten kan later altijd nog, 

zeg ik altijd maar...’ 

Zaterdagavond 31 augustus gaat het 

nieuwe seizoen van Het Open Huis 

van start.Van Hartingsveldt en Holthuizen 

rekenen erop die avond veel 

bekende gezichten te zien. Nog leuker 

zou het zijn fl ink wat nieuwe leden 

te verwelkomen. De babyboomgeneratie 

is al aardig aan het vergrijzen, 

maar nog lang niet uitgedanst. 

Vereniging Het Open Huis 

Bilderdijkpark 12a T. 616 09 28 

www.het-open-huis.nl 

Leeg en luxe 

leven 

Nog tot 6 september speelt Theater 

het Amsterdamse Bos het toneelstuk 

‘Zomergasten’ van Maxim Gorki. Het 

gaat over de pogingen van de ‘nieuwe’ 

rijken om te leven als de ‘echte’ rijken. 

Ze blijken niet opgewassen tegen de 

verveling en de leegte die het leven in 

luxe met zich meebrengt. Langzaam 

maar zeker raken hun levens ontwricht 

door ruzies, ontucht en liederlijkheid. 

Het begint om 21:30 uur, maar 

je kunt in afwachting van het stuk 

eerst gezellig picknicken met een stel 

vrienden. De kassa is open vanaf 18:30 

uur. Neem een trui mee en iets tegen 

de muggen. Toegang: 7,50 (di en wo) 

of 10,00 (do, vr en za) 

In de serie ‘Bij ons in…’ 

gaan we op bezoek bij een 

theater of festival bij u in 

de buurt. Deze maand: 

festival Ujala’s Mela 

Een natte maar kleurrijke Mela vorige 

maand in Almere, straks in Zuidoost 

Foto: Hilco Koke 

Helena Karsten 

Een multicultureel festival met 

muziek, dans en lekkere hapjes. 

Ujala’s Mela on Tour strijkt 

in het weekend van 15 tot en met 17 

augustus neer in Amsterdam Zuidoost. 

Hoewel er op het eerste gezicht 

overeenkomsten zijn met Kwakoe 

is Ujala’s Mela daar niet mee te 

vergelijken. 

‘Dat is dan weer een typisch vooroordeel, 

dat vooral blanke mensen 

hebben’, reageert organisator Anand 

Chandrikasingh. ‘Ze denken: een festival, 

multicultureel, dus dat zal wel 

allemaal hetzelfde zijn. Ik maak vaak 

de vergelijking met Sensation White 

en Sensation Black. Daarvan zeg je 

toch ook niet, dat is allemaal een pot 

nat, maak er maar ‘Sensation Grijs’ 

van of zo? Zo is het ook met Kwakoe. 

Dat is een festival dat meer gericht is 

op Afrikanen, Surinamers en Antillianen. 

Mijn festival richt zich juist op 

de Bollywoodcultuur, dus Hindoestaans, 

Indiaas, Pakistaans, Javaans.’ 

Die Bollywood-cultuur is duidelijk 

zichtbaar in de diverse kraampjes en 

stalletjes, die als in een bazaar over 

het festivalterrein verspreid staan. Van 

foto’s van 

vroeger 

Wie kent niet de foto van Jan Cremer 

op zijn motor op de voorkant 

van het boek ‘Ik, Jan Cremer?’ De 

foto is gemaakt door fotograaf Wim 

van der Linden, die in 2001 overleed. 

Het stadsarchief zet de chroniqueur 

van de jaren zestig in het zonnetje 

-en terecht. Het lijkt of Mondriaan 

himself de foto’s schoot. De expositie 

biedt foto’s met straatbeelden van 

Amsterdam, New York en Parijs; foto’s 

van zijn boek ‘Het Andere Mokum’: 

krotwoningen op de Oostelijke 

eilanden en de Jordaan; en hij fotografeerde 

kunstenaarskringen. 

T/m 31 augustus, Stadsarchief, Vijzelstraat 

32, toegang 4,00 Stadspas 2,00 

Bij ons in ... Zuid00st 

kleurige Indiase sari’s, rinkelende oorringen 

en handkettingen tot de heerlijkste 

lekkernijen, als gulab jamun 

(een mierzoet wit balletje met kokos 

en veel honing) en barfi (ook erg zoet, 

gemaakt van melk en kokos). 

Chandrikasingh: ‘Een ander groot 

verschil met Kwakoe is dat bij Ujala’s 

Mela de optredens op het podium 

veel meer centraal staan. De voorgaande 

jaren hadden wij veel bands en 

muzikanten uit het buitenland op het 

programma. Dit jaar staan er vooral 

grote namen uit Nederland, zoals 

de latin dance band La Fiësta. Verder 

houden wij elk jaar een Miss-verkiezing 

en wordt er onder andere de Best 

Dance Award uitgereikt.’ 

Het openingsweekend in Almere, dat 

plaatsvond van 18 tot en met 20 juli, 

viel echter letterlijk in het water: het 

regende fl ink en dat had zijn weerslag 

op de bezoekersaantallen. ‘Normaal 

komen er in een weekend wel ruim 

10.000 bezoekers af op het festival, 

maar ik ben blij als ik er dit weekend 

3.000 heb gehaald. Ja, dit is echt overmacht 

met die Nederlandse zomers, 

maar ik heb mijn voorbereidingen getroffen 

voor de komende weekenden. 

Er staat al een grote tent in het midden, 

maar het terrein in Amsterdam is 

groot genoeg om daar eventueel nog 

drie kleinere tenten aan toe te voegen, 

dus iedereen kan droog staan.’ 

En hoe zit het eigenlijk met de culturele 

achtergrond van de bezoekers 

zelf? Oftewel, is dit een festival 

dat alleen leuk is voor mensen die bekend 

zijn met de Bollywoodcultuur, 

of is het ook leuk voor de gemiddelde 

Nederlander? 

‘Mela betekent ‘samenkomst van veel 

mensen’, ook wel kermis, een plek 

om te ontmoeten dus. Ik kwam vijftien 

jaar geleden op het idee toen ik 

veel door India en Engeland reisde, 

waar ze al langer bekend waren met 

dit soort festivals. 

Misschien is het idealistisch, maar 

mijn doel blijft om niet alleen mensen 

uit mijn eigen cultuur naar dit festival 

te laten komen, want die komen 

toch wel. Het liefst zou ik zien dat er 

van het totale bezoekersaantal vijftien 

procent blank is. Helaas heb ik dat 

tot nu toe nog niet kunnen realiseren. 

Hoe dat komt? Tsja, het blijft toch 

vaak een kwestie van ‘wat de boer niet 

kent, dat lust-ie niet’. We leven hier 

naast elkaar, niet mèt elkaar. Om een 

voorbeeld te noemen, wij hebben al 

tien jaar een Nederlands gezin naast 

ons wonen met wie we prima op kun- 


Festival met regenboogvisie 

Swingen in 

Beatrixpark 

Wie zegt dat Zuideramstel een 

ingedut stadsdeel is? Op zondag 10 

augustus in ieder geval niet, want 

dan vindt het vierde Muziekfestival 

Beatrixpark plaats. Bij het mooiste 

kinderbadje van Amsterdam kun je 

tussen 13:00 en 18:00 uur de heupen 

losgooien op de klanken van zwoele 

Zuidamerikaanse muziek. Want 

het festival wordt geopend door de 

Braziliaans dansen percussieband 

Maracatu Atomico. Daarna neemt 

een andere Braziliaanse band het 

stokje over, gevolgd door 4-teto Son 

Cubano en zangeres Léah Kline. 

Ook voor de kinderen is er van alles 

te doen. Toegang gratis. 

Zwart in de 

kunst 

Deze zomer biedt de Nieuwe 

Kerk op de Dam aandacht aan de 

zwarte mens in de kunst. Niet de 

zwarte kunstenaars, maar de zwarte 

modellen zijn het waar het om draait. 

Het blijkt dat grote Europese kunstenaars 

als Rembrandt en Rubens 

al vaak Afrikanen als onderwerp 

namen. Maar ook moderne kunstenaars 

beelden de zwarte mens 

graag af. Wat is zo aantrekkelijk aan 

de zwarte mens? Is het het primitieve 

beeld? Is het de oerkracht die 

afstraalt van de zwarte torso’s? Of is 

het gewoon een kwestie van contrast 

met een witte achtergrond? 

T/m 26 oktober toegang: 3,00 Stadspas: 2,40 

nen schieten. We groeten elkaar elke 

dag, maken een praatje over alledaagse 

dingen, maar ze zijn nog nooit naar 

mijn festival geweest. Ik hoop uiteindelijk 

door wat goede reclame, en 

vooral mond-op-mond, de kat-uit-deboom-kijkers 

over de streep te kunnen 

trekken.’ 

Inmiddels is het in Almere even opgehouden 

met regenen en verschijnt er 

een prachtige regenboog aan de hemel, 

alsof die door Anand Chandrikasingh 

is besteld om zijn droom van een ‘regenboogfestival’ 

kracht bij te zetten. 

‘Ik raad iedereen aan om gewoon voor 

de gezelligheid te komen. Sta overal 

voor open, maak nieuwe vrienden! 

Kom samen, of alleen, spreek mensen 

aan, de verschillen tussen ons zijn 

echt klein. Laten we ophouden elkaar 

op ons uiterlijk te beoordelen.’ 

‘Ujala’s Mela’ wordt in Amsterdam gehouden 

op 15, 16 en 17 augustus, op 

het Anton de Komplein in Zuidoost, 

vlakbij winkelcentrum Amsterdamse 

Poort. De toegang is op vrijdag 1,00; 

op zaterdag en zondag 2,50 (kinderen 

en gehandicapten hebben gratis toegang). 

De Mela is geopend van 14.00 

tot 23.00 uur. Voor meer informatie: 

www.mela.nl 

Meester uit 

Duitsland 

Horst Janssen wordt in 

Duitsland beschouwd als één van 

de grootste kunstenaars. In andere 

landen is deze in 1995 overleden 

grafi cus nagenoeg onbekend. Het 

Rembrandthuis wijdt een expositie 

aan de uitzonderlijk begaafde kunstenaar. 

Op de expositie zijn honderd 

van zijn mooiste etsen te zien 

en een aantal hoogtepunten uit zijn 

getekende werk. Janssen was geen 

modernist; hij ging in zijn werk 

altijd uit van de zichtbare wereld. 

Hij is altijd blijven stoeien met de 

mogelijkheden van de etstechniek. 

Rembrandthuis, Jodenbreestraat 4, 

Entree 8,00



3 

2 

1 

5 

1 

4 

3 

Agenda Cultuur 

1 

7 T/M 16 EN 19 T/M 23 AUGUSTUS 

Openlucht Filmfestival Pluk de Nacht 

Het enige echte Openlucht Film Festival van Amsterdam. 

Op een reusachtig fi lmscherm worden 

deze zomer de beste nationale en internationale 

speelfi lms, documentaires, korte fi lms en animaties 

vertoond, die (nog) niet in Nederland in de 

bioscoop zijn uitgebracht. Het terrein is al vanaf 

16:00 uur geopend, rond 21:30 uur wordt begonnen 

met korte voorfi lms. Van 19 t/m 23 augustus 

prolongeert het festival bij Studio K. 

LOCATIE het Stenen Hoofd, Westerdoksdijk 40 en 

Studio K, Timorplein 62 INFO www.plukdenacht.nl 

TOEGANG gratis 

ZA 9, 16 EN 23 AUGUSTUS 

Openluchtvoorstellingen Het Ketelhuis 

Met onder andere op 9 augustus de muziekbiografi 

e ‘Control’ van popfotograaf Anton Corbijn en 

op de 23e een voorvertoning van een fi lm uit het 

festival ‘Africa in the Picture’ dat van 3 tot 10 

september plaatsvindt. 

LOCATIE Ketelhuis, Pazzanistraat 4 INFO 684 00 90 of 

www.ketelhuis.nl AANVANG VANAF 21:30 TOEGANG gratis 

T/M 12 SEPTEMBER 

Sunsets 2008 

Voor de twintigste keer presenteert het 

Filmmuseum in de zomer op elke vrijdagavond (na 

zonsondergang) openluchtvoorstellingen op het terras 

van het Filmmuseum in het Vondelpark. Op 

het programma staan (stille-)fi lmklassiekers, vroege 

muziekclips, een boekverfi lming en een muziekdocumentaire. 

Enkele titels: ‘Annie Hall’ (1977) van 

Woody Allen, ‘The Bachelor and the Bobby-Soxer’ 

(1947) met Shirley Temple en Cary Grant en de 

Brusselmansverfi lming ‘Ex-drummer’ (2007) van 

dEUSgitarist Tom Barman. 

LOCATIE Terras Filmmuseum INFO 589 14 00 of 

www.fi lmmuseum.nl AANVANG CA. 21:30 TOEGANG 3,00 

HELE ZOMER 

Filmmuseum-speeltocht in het Vondelpark 

Deze zomer presenteert het Filmmuseum een nieuwe 

versie van de bijzondere fi lmspeeltocht voor 

kinderen door het Vondelpark. De speeltocht is gebaseerd 

op Walt Disneys ‘Alice in Cartoonland’. De 

speeltochtplattegrond (inclusief verrassing) is verkrijgbaar 

aan de kassa van het Filmmuseum. In 

de benedenhal van het Filmmuseum zijn drie Alice 

in Cartoonland-fi lmpjes te bekijken op een monitor. 

Na de speeltocht kan van de plattegrond een 

minifi lmzaal gevouwen worden, die te gebruiken is 

als kijkdoos. 

LOCATIE Vondelpark INFO www.fi lmmuseum.nl TOEGANG 2,50 

T/M 15 AUGUSTUS 

Out of Cavia – Zomerfestival 2008 

Filmhuis Cavia trekt in augustus weer stadsdeel 

Westerpark in Amsterdam in om fi lms te vertonen 

in de buitenlucht. Het programma begint wanneer 

de zon onder gaat, rond 22:00 uur. Met op za 9 

op het Van Beuningenplein: ‘The Commitments’ van 

Alain Parker, gevolgd door een optreden van de 

Schotse band Junkman’s Choir en vr 15 bij Buurtboerderij 

(Spaarndammerdijk 319): ‘Black Cat, 

White Cat’ van Emir Kusturica. 

LOCATIE Westerpark INFO 681 1419 en 

www.fi lmhuiscavia.nl TOEGANG gratis 

16 T/M 24 AUGUSTUS 

Grachtenfestival 

Het Grachtenfestival is het jaarlijks terugkerende 

muziekfestival waarvan uitvoeringen van (klassieke) 

muziek op bijzondere locaties in de Amsterdamse 

binnenstad en aan de IJ-oevers. Het grote 

Prinsengrachtconcert is zaterdag om acht uur op 

de gracht voor hotel Pulitzer. 

INFO www.grachtenfestival.nl TOEGANG OPENLUCHTCON- 

CERTEN gratis 

2 

ZO 17 AUGUSTUS 

Spektakel op IJburg 

Het theaterfestival omvat een groot aantal activiteiten 

en is vooral bedoeld voor kinderen. Deelnemers 

zijn o.a. circustheater Vladimir, verteltheater 

Donderelf, jeugdtheaterschool TIJ, poppentheater 

Lejo, theatergroep Crash, clown Sylvia Wardenaar, 

goochelaar Woedy, het IJburg Atelier met hoeden 

en sieraden maken en de muziekschool Amsterdam/IJburg. 

Aan de waterkant kunnen – samen 

met kunstenaars - drijvende objecten worden 

gebouwd en er is gelegenheid om te kanoën en 

te zeilen. 

LOCATIE strand Diemerpark INFO www.theatraalijburg.nl/spektakel.html 

TIJD 11:00 - 18:00 TOEGANG 

gratis 


Previously Unreleased 

Gedurende de zomermaanden presenteert het 

Filmmuseum films die nog niet in de Nederlandse 

filmzalen waren te zien. Het betreft veelal recente 

producties die de selecties van prominente 

filmfestivals haalden, maar geen reguliere Nederlandse 

uitbreng kregen. Elke film wordt voorafgegaan 

door een korte film uit de Filmmuseumcollectie. 

LOCATIE Filmmuseum, Vondelpark 3 INFO 589 14 00 

en www.fi lmmuseum.nl TOEGANG 7,80 MET STADSPAS 

6,50 

20 T/M 23 AUGUSTUS 

Rialto in de openlucht 

Op het Marie Heinekenplein maakt fi lmtheater Rialto 

de warme zomeravonden nog plezieriger met 

de zesde editie van zijn openluchtfestival. Op het 

programma voorpremières uit Brazilië, Mexico en 

Argentinië. Woensdag is er een fi lm uit Maleisië, 

vooruitlopend op het festival ‘New Malaysian Cinema’ 

dat later dit jaar in Rialto te zien is. 

LOCATIE Marie Heinekenplein INFO www.rialtofi lm.nl 

TOEGANG gratis 

29 AUGUSTUS T/M 20 SEPTEMBER 

West Beach Filmfestival 

Vier weekenden lang staat er een openluchtbioscoop 

opgesteld bij het Sloterparkbad. Onder het 

genot van een hapje en een drankje kunt u onderuitgezakt 

genieten van zowel klassieke als recente 

fi lms. Op minder zwoele avonden worden 

de fi lms binnen vertoond. Vooraf een korte 

fi lm van studenten van de Filmacademie. Op het 

programma o.a. de Amerikaanse fi lm ‘Jaws’ en 

de Nederlandse fi lms ‘Phileine zegt sorry’ en 

‘Dunya en Desie’. 

LOCATIE Buitenterrein Sloterparkbad, President 

Allendelaan 3 INFO 889 83 of www.geuzenveld. 

amsterdam.nl AANVANG 21:00 TOEGANG gratis 

T/M 27 AUGUSTUS 

Becoming Cary Grant 

Hij speelde in meer dan zeventig fi lms, stond tegenover 

steractrices als Ingrid Bergman, Katharine 

Hepburn en Grace Kelly, paarde good looks en intelligente 

charme aan Brits onderkoelde humor en 

werkte met de groten uit het vak: Alfred Hitchcock, 

George Cukor en Howard Hawks. Het Filmmuseum 

brengt deze zomer een overzicht van zijn 

beste werk, van George Cukors ‘Sylvia Scarlett’ 

(1935) tot Alfred Hitchcocks ‘North by Northwest’ 

(1959). Het Cary Grant-zomerprogramma gaat vergezeld 

van een tentoonstelling. 

LOCATIE Filmmuseum, Vondelpark 3 INFO 589 14 00 

en www.fi lmmuseum.nl TOEGANG 7,80 MET STADSPAS 

6,50 MET JULI/AUG-BON gratis 

VR 29 T/M 31 AUGUSTUS 

Uitmarkt 

Dit jaar in het Oostelijk havengebied en toneel op 

het Leidseplein. 

INFO www.uitmarkt.nl/ TOEGANG gratis 

3 


Foto’s van Kors van Bennekom 

Foam presenteert ter gelegenheid van zijn vijfenzeventigste 

verjaardag een overzichtstentoonstelling 

van de Amsterdamse fotograaf Kors van Bennekom 

(1933). De straatfotograaf, de theaterfotograaf en 

de huisfotograaf komen samen in de fotograaf 

Kors van Bennekom die een oeuvre heeft opgebouwd 

dat op bijzondere wijze de ontwikkeling 

van Nederland toont gedurende de tweede helft 

van de twintigste eeuw. (Foto Kors van Bennekom 

met Ine, Josephine en Janine, Texel, juni 1962) 

LOCATIE Foam, Keizersgracht 609 INFO 55 16 500 

en www.foam.nl OPEN 10:00 - 18:00 (do en vr - 

21:00) TOEGANG 7,00 MET STADSPAS 3,50 

4 


Zomergasten in het Amsterdamse Bos 

Theater het Amsterdamse Bos speelt ‘Zomergasten’ 

van Maksim Gorki (1904) als vanouds geregisseerd 

door Frances Sanders. Picknickmand meenemen, 

muggenstiften verkrijgbaar bij de ingang. 

LOCATIE Theater in het Amsterdamse Bos INFO www. 

bostheater.nl AANVANG 21:30 TOEGANG DO - ZA 10,00 

DI EN WO 7,50 

5 

WO 3 T/M 10 SEPTEMBER 

Africa in the Picture 

Leiderschap is het centrale thema op de elfde 

editie van het fi lmfestival ‘Africa in the Picture’. 

Het festival verhuist van Rialto naar Het Ketelhuis. 

Het festival vertoont 50 fi lms uit Afrika en van 

regisseurs van Afrikaanse origine. 

LOCATIE Ketelhuis, Pazzanistraat 4 INFO 684 00 90 

en www.africainthepicture.nl TOEGANG 

TOT 31 AUGUSTUS 

Stadspasaanbiedingen 

De gratis Stadspasbonaanbiedingen zijn ook nog 

in augustus geldig. de meeste zijn al in het julinummer 

van MUGmagazine opgenomen. Zo kunt u 

gratis naar de fi lm bij zowel Pathé als de fi lmtheaters. 

Maar ook de toeristentrekker Madame 

Tussauds 

INFO www.stadspas.nl


BETOOG 

Waar zit de pijn van de slavernij? 

‘Als je 300 jaar lang hoort dat je niets bent, gaat het in je genen zitten’ 

‘Wij slaven van Suriname’, 

geschreven door de 

Surinaamse activist Anton 

de Kom (1898-1945) 

staat in het geheugen 

van schrijver Clark Accord 

gegrift ‘als een 

gloeiend brandmerk’. 

In onderstaand betoog 

geeft hij zijn mening 

over de omgang met het 

slavernijverleden. 

tekst 

Clark Accord 

foto 

Hilco Koke 

‘D 

e doodstraf bestond uit ophangen 

of radbraken. Veelvuldig 

kwam ook de straf voor waarbij 

de slaven aan de haak gehangen werden. 

Men sloeg deze haak dan door het vel 

of onder de ribben en alsof de vreselijke 

pijnen nog niet genoeg waren, zo werd de 

straf nog verzwaard door gloeiende tangen 

in de vlezige delen te klemmen. Ook levend 

verbranden van slaven was geen uitzondering 

in die tijd.’ Wie dit boek van Anton de 

Kom (1898 - 1945), leest, kan niet anders 

dan concluderen dat de slavernij één van 

de gruwelijkste misdaden tegen de mensheid 

is geweest. 

In Christopher Columbus and the African 

Holocaust. Slavery and rise of European capitalism 

zegt John Henrik Clarke, een gerespecteerde 

zwarte wetenschapper gespecialiseerd 

in Afrikaanse wereldgeschiedenis 

en verbonden aan Hunter College van de 

Universiteit van New York, hierover: ‘The 

Middle Passage, Our Houlocaust! It is our holocaust 

because this is a holocaust that started 

500 years ago and it is not over. We do not start 

our count at six million, we start at sixty million, 

and we have just begun to count. Now I 

don’t mean to negate the German and the European 

holocaust. Whether the number was six 

or sixty million, even if, it was wrong. But it 

was a problem started in Europe by Europeans. 

There is no comparison between this tragedy 

and our tragedy which was the greatest crime 

in the history of the world. Why haven’t we memorialized 

our dead? It was almost like the crime 

of not burying them.’ 

Uit bovengenoemde passages blijkt dat 

de discussie over de slavernij en de ernst 

daarvan, bij de nakomelingen van de tot 

slaaf gemaakten, zowel in Nederland als 

elders in de wereld, nog steeds levendig 

wordt gevoerd. Hetzij op wetenschappelijk 

niveau zoals bij professor Clarke of semi-literair 

zoals bij Anton de Kom. 

Historisch kader 

Toch wil dit niet zeggen dat voor de grass- 

roots, de gewone Surinaamse man in de 

straat, slavernij geen issue is. De heftige en 

soms emotionele discussies, tijdens de opbel-programma’s 

van de verschillende lo- 

‘Het is onbegrijpelijk dat wetenschappers en publicisten de slavernij na de annalen van de geschiedenis verbannen’ 

kale Surinaamse radiostations, zijn hier het 

bewijs van. Daarbij gaat het er soms zo heftig 

aan toe dat tegengeluiden, die bijvoorbeeld 

de slavernij in zijn historische kader 

proberen te bezien of die het betalen van 

reparation-gelden niet van belang vinden, 

als vijand van de case worden gezien. 

‘Met eigen ogen. Een hedendaagse kijk 

op de Surinaamse slavernij’, het boek dat 

ik in 2008 samen met Nina Jurna schreef, 

Biografi e Clark Accord 

Accord Is op zes maart 1961 in Paramaribo, 

Suriname, geboren. Na 

een opleiding tot make-up artiest 

in Amsterdam, vertrok hij voor zes 

jaar naar Wenen, waar hij succesvol 

carrière maakte als make-up 

artiest. In deze hoedanigheid bezocht 

hij ook Kaapstad en Johannesburg. 

Zijn werk verscheen onder 

andere in Elle, Marie-Claire en 

Cosmopolitan. In januari 1999 verscheen 

zijn debuutroman, ‘De koningin 

van Paramaribo’, die meer 

dan 100.000 exemplaren verkocht 

en is uitgebracht in het buitenland. 

Daarna schreef hij ‘Met eigen 

ogen’, ‘Tussen Apoera en Oreala’ 

en ‘Shirley in Allochtonië’.Als freelancer 

worden zijn stukken in verschillende 

kranten en glossytijdschriften 

geplaatst. Hij treedt op 

tijdens diverse literaire festivals. 

In februari 2007 is bij Nijgh en van 

Ditmar zijn nieuwe roman ‘BIN- 

GO!’ verschenen. Voor dit boek 

sloot hij een fi lmcontract en de musical 

gaat in mei in première. 

www.clarkaccord.com 

veroorzaakte een ware mediahype in Suriname. 

De 300 boeken die de boekhandel in 

Paramaribo had besteld, waren binnen 24 

uur uitverkocht. 

Bij het in ontvangst nemen van het eerste 

exemplaar kon First Lady Liesbeth Venitiaan, 

haar emotie amper de baas. ‘Als 

je driehonderd jaar lang hoort dat je niets 

bent, gaat het in je genen zitten. We moeten 

er alles aan doen om deze last uit ons systeem 

te krijgen. De wetenschap van hoe het 

toen was, is daar een belangrijk hulpmiddel 

bij’, zei ze tegen het goed opgekomen 

publiek dat aanwezig was bij de presentatie 

in het Waaggebouw in het historische centrum 

van de stad. 

Volksaard 

De voormalige minister van Volksgezondheid 

Rakhib Kudabux deed vijfentwintig 

jaar geleden onderzoek op de botten van 

slaven die werden gevonden bij het ruimen 

van een slavenbegraafplaats op de voormalige 

plantage Waterloo in Suriname. 

Voor ‘Met eigen ogen’, sprak Nina Jurna 

met hem. ‘Na het zien van de sporen van 

zweepslagen op de botten dacht ik: als de 

botten er zo uit zien, hoe moeten de huid 

en het vlees er dan uit hebben gezien?’ 

‘Het is al zo lang geleden. Hou er over 

op’, is een vaak gehoorde reactie van zowel 

Nederlanders als Surinamers wanneer de 

slavernij ter sprake komt. Maar wat is honderdvijfenveertig 

jaar in de ontwikkeling 

van een volk? Nederlanders zijn calvinistisch, 

Fransen Bourgondisch en Duitsers 

worden weer andere eigenschappen toegedicht. 

Die volksaard heeft zijn oorsprong 

in de geschiedenis van deze volkeren. Dus 

waarom zou de slavernij niet van invloed 

zijn op de aard van de nakomelingen van 

de tot slaaf gemaakten. 

Het is daarom onbegrijpelijk dat wetenschappers 

en publicisten vandaag de dag 

de slavernij - en de ellende die het de tot 

slaaf gemaakten en hun nazaten heeft bezorgd 

en nog bezorgt – naar de annalen van 

de geschiedenis proberen te verbannen. 

Nota bene op de dag dat nazaten de afschaffi 

ng herdachten, plaatste de Volkskrant 

een paar jaar geleden een artikel van de 

hand van professor Emmer waarin de slavernij 

onder andere wordt vergeleken met 

de emigratie van Oost-Europeanen naar 

Amerika. De professor vergat daarbij te 

vermelden dat deze mensen een vrijwillige 

keus hadden om aan boord te gaan. Aan 

het eind van de reis wachtte hoop. Dit in 

tegenstelling tot de tot slaaf gemaakten, die 

geroofd waren en een angstige en onbekende 

toekomst tegemoet gingen. 

Pijn 

Waar zit toch de pijn van de slavernij? Als je 

het mij vraagt zijn het dit soort ontkenningen 

van het leed van de voorouders, die de 

laatste tijd veelvuldig gedaan zijn door wetenschappers 

en publicisten, die zout in de 

nog lang niet geheelde wonden strooien. ‘Je 

wentelen in slachtofferschap’ is een van de 

dooddoeners voor hen die belang hechten 

aan het in standhouden van de herinnering 

aan de slavernij. Zelf zie ik ons eerder als 

overlevenden. Mensen die een systeem hebben 

overleefd, dat bedoeld was om hen voor 

generaties ten dienste van anderen te laten 

zijn. Oprah Winfrey, John Leerdam, Humberto 

Tan, Sylvana Simons, Clarence Seedorf, 

Condoleezza Rice, Jürgen Raymann 

en anderen, allemaal nakomelingen van tot 

slaaf gemaakten, met prestaties waar hun 

voorouders niet van durfden te dromen. 

Wetenschappelijk onderzoek vanuit het 

perspectief van de nazaten, zoals Anton de 

Kom en Professor Clarke, is van groot belang. 

We leven nu eenmaal in een wereld 

waar het wetenschappelijk onderbouwen 

van zaken van belang is. Professor Emmer 

en consorten kunnen op die manier 

op gelijke voet van repliek gediend worden, 

en het leed van de voorouders kan zo een 

waardige plek krijgen binnen de canon van 

de Nederlandse geschiedenis. 

23 augustus dag ter heinnering aan de slavenhandel 

en de afschaffi ng ervan. 

19 

‘Eén van de gruwelijkste misdaden 

tegen de mensheid’

DOSSIER 


Vrijwilligerswerk als opstap 

Er zijn in Nederland naar schatting vier miljoen mensen 

met een vrijwilligersbaan. Kun je vrijwilligerswerk gebruiken 

als opstap naar een betaalde baan? Die vraag 

wordt hier beantwoord door drie deskundigen. Daarnaast 

komen twee mensen aan het woord die in de praktijk 

hebben ervaren dat die stap mogelijk is. 

teksten 

Marjan ten Broeke, Toine Graus, Marco Ploeger, Julia Wilpert 

illustratie 

Monique van Evelingen 

‘Zorg dat je nieuwe dingen leert’ 

Interview met Lucas Meijs, hoogleraar 

vrijwilligerswerk, civil society en ondernemingen 

aan de Erasmus Universiteit 

in Rotterdam. 

Lucas Meijs: ‘Vrijwilligerswerk als opstap 

naar een betaalde baan? In zijn algemeenheid 

kun je die vraag positief beantwoorden. 

In Engeland is onderzoek gedaan 

naar volunteering for employability. Mede 

op basis daarvan kun je twee lijnen onderscheiden. 

De eerste is dat vrijwilligerswerk 

een goede methode is om vaardigheden te 

ontwikkelen die je kansen op de arbeidsmarkt 

vergroten. Met name voor migranten 

is het een uitstekende manier om hun 

taalvaardigheid te vergroten. Voor mensen 

die lang uit het arbeidsproces zijn geweest, 

kan het een brug zijn naar een betaalde 

baan. Bovendien geeft vrijwilligerswerk 

aan potentiële werkgevers het signaal dat 

je iemand bent die wel wat kan en wil. 

Het klinkt in je sollicitatie veel beter dat 

je een half jaar vrijwilligerswerk hebt gedaan 

dan dat je een half jaar op de bank 

hebt gezeten. 

Met de tweede lijn ligt het veel moeilijker. 

Dat is het spoor dat je vrijwilligerswerk 

doet in een bepaalde functie in een bepaalde 

instelling om in diezelfde instelling een 

betaalde baan te krijgen. Ik ken geen onderzoek 

dat de stelling ondersteunt dat dat 

een goede methode is om aan de bak te komen. 

Gewoonlijk kijkt een werkgever niet 

eerst naar de vrijwilligers in zijn bedrijf als 

er een vacature is. Hij plaatst gewoon een 

advertentie. Als je vrijwilliger bent bij de 

jeugd in een voetbalclub moet je niet denken 

dat je daar een betaalde functie als trainer 

krijgt aangeboden. Zo werkt het niet. 

Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. 

Ik kan me bijvoorbeeld wel voorstellen 

dat een heel actieve leesmoeder op een basisschool 

kans maakt om daar klassenassis- 

‘Zet vrijwilligerswerk op je cv’ 

Interview met Marieke Verhagen, 

loopbaanadviseur en coach, en Els 

Brouwer, manager operations bij 

Projob. 

Verhagen en Brouwer moeten voor hun 

werk goed op de hoogte zijn van alles wat 

er op de arbeidsmarkt speelt. Projob is een 

intermediair op de Amsterdamse arbeidsmarkt 

en bemiddelt personeel in functies 

vanaf mbo-plus tot en met academisch 

niveau. Daar zitten ook mensen 

tussen met vrijwilligerswerk op hun cv. 

Verhagen erkent vrijwilligerswerk als onderdeel 

van iemands werkervaring. ‘Het 

zegt iets over iemands betrokkenheid en inspanningsbereidheid, 

daarnaast levert het 

ervaring op. Ik heb de indruk dat het voor 

werkgevers ook telt als iets waardevols. Het 

zegt bovendien iets over iemands persoonlijke 

inzet op een bepaald gebied.’ 

Toch blijken mensen vrijwilligerswerk 

niet altijd even duidelijk op hun cv te zetten. 

Brouwer: ‘Soms vermelden mensen 

vrijwilligerswerk niet als zodanig, omdat ze 

bang zijn dat het niet als waardevol wordt 

ervaren. Mijn advies: zet het duidelijk op 

je cv. Het is belangrijk dat werkgevers zien 

hoe je je tijd gevuld hebt en hoe je jezelf in 

de maatschappij hebt gezet. Je laat zien dat 

je een passie voor een branche hebt.’ 

Het soort vrijwilligerswerk maakt echter 

wel verschil in de waardering ervan. 

Brouwer: ‘Een overblijfmoeder is iets anders 

dan iemand die een deel van de boekhouding 

heeft gevoerd of administratieve 

tent te worden. Met ervaring als vrijwilliger 

in de zorg maak je bij een uitzendbureau 

meer kans om een baan in die sector te krijgen 

dan zonder die ervaring. Maar je kunt 

niet verwachten aan het werk te worden 

geholpen in precies dezelfde zorginstelling. 

Wat wel werkt, is om eerst ervaring op 

te doen als vrijwilliger in een bepaalde bedrijfstak 

om later een eigen bedrijf te starten 

in die branche.’ 

‘Om terug te komen op de eerste lijn – vrijwilligerswerk 

om in het algemeen de kans 

op werk te vergroten – wil ik drie adviezen 

geven. Doe vrijwilligerswerk waar je nieuwe 

dingen leert. Wissel geregeld van functie 

en instelling of bedrijf. Blijf niet jarenlang 

hetzelfde doen. Dat zou de indruk kunnen 

wekken dat je je baan als vrijwilliger leuker 

of belangrijker vindt dan een betaalde 

baan. Die indruk moet je bij een mogelijke 

werkgever absoluut vermijden.’ 

taken heeft verricht. Ook ligt de beoordeling 

van vrijwilligerswerk anders omdat 

mensen er niet voor beloond worden, een 

goed referentiekader ontbreekt. Daarom 

hebben werkgevers wel eens hun twijfels: 

misschien deed mevrouw het wel voor de 

gezelligheid.’ 

Het maakt ook uit in wat voor arbeidsmarkt 

je terugkomt. Brouwer vervolgt: ‘In 

de huidige markt, waar schaarste heerst, 

werkt vrijwilligerswerk in je voordeel en kom 

je gemakkelijker ergens binnen. Maar als je 

pech hebt en terugkomt in een arbeidsmarkt 

met een overschot, zal een werkgever vrijwilligerswerk 

minder zwaar laten wegen. 

Daar moet je reëel in zijn. Het is allemaal 

een samenhang van factoren. Als je weet 

dat je langdurig werkloos bent, of het nou 

vrijwillig gekozen is of niet, en je bent van 

plan om de arbeidsmarkt weer op te gaan, 

zou ik er altijd iets van vrijwilligerswerk 

bij doen. Ook om jezelf scherp te houden.’ 

Verhagen ziet nog andere voordelen van 

vrijwilligerswerk: ‘Het kan je helpen je zelfvertrouwen 

te vergroten en het geeft je meer 

orde in je leven. Dat zijn allemaal factoren 

die ook bij je ontwikkeling horen. Als je helemaal 

los bent van de arbeidsmarkt, zegt 

dat iets over hoe jij in het leven staat. Werkgevers 

hebben behoefte aan commitment en 

als je je committeert aan vrijwilligerswerk, is 

dat een teken dat je dat aan kunt. Vanuit dat 

perspectief doet de inhoud er weer iets minder 

toe, maar gaat het over dingen die met 

iemands persoonlijkheid te maken hebben.’ 

Kortom: vrijwilligerswerk loont.


naar een betaalde baan 

Cijfers en feiten 

DOSSIER 

21 

Vrijwilligerswerk is werk dat in enig georganiseerd verband – onverplicht en onbetaald – wordt verricht ten behoeve van 

anderen of de samenleving. Nederland telt volgens die defi nitie meer dan vier miljoen vrijwilligers. Dat is een beetje natte 

vingerwerk, want die defi nitie is nogal rekbaar. 

Gemiddeld wordt per week vijf uur aan vrijwilligerswerk besteed. Volgens het CBS doet 27 procent van de mannen en 23 

procent van de vrouwen vanaf 16 jaar vrijwilligerswerk. Een kwart van hen heeft daarnaast een betaalde baan, 23 procent 

heeft een uitkering, weer een kwart is gepensioneerd en de rest past niet in bovenstaande categorieën. Een vrij hoog aantal 

uitkeringsgerechtigden doet dus vrijwilligerswerk. Dat kan zijn in het kader van een sociaal activeringstraject. 

Er is een verschuiving in motivatie gaande. Vroeger deden veel mensen vrijwilligerswerk uit plichtsbesef, niet zelden 

vanuit een levensbeschouwelijke of religieuze overtuiging. Tegenwoordig spelen persoonlijke interesses meer een rol. Sociale 

contacten, werkervaring, idealisme en verbetering van de eigen leefomgeving worden vaak genoemd. Er is ook een 

nieuw type vrijwilliger: de ‘zapvrijwilliger’. Die zapt in kort verband tussen klussen en organisaties. Hij of zij werkt voor 

voldoening, sociale contacten of voor een mooi cv. 

De meeste vrijwilligers zijn heel tevreden met hun positie als vrijwilliger, slechts 15 procent zou graag meer betaald werk hebben. 

Angelique Mooren (43) is één blok 

energie. Bijna drie jaar geleden begon 

ze uit verveling als vrijwilliger bij 

de politie. Inmiddels heeft ze er sinds 

1 juli een betaalde baan. Vol enthousiasme 

vertelt ze hoe het zo gelopen is. 

Mooren zat thuis, begin 40, getrouwd en 

met een kind. Ze wilde aan het werk. ‘Ik 

wilde onder de mensen zijn; ik wilde met 

een verhaal thuiskomen.’ Het lukte haar 

niet om bijvoorbeeld in een winkel aan de 

slag te komen. ‘Dan blijft vrijwilligerswerk 

over.’ Haar zoektocht op internet bracht 

haar bij de politie, daar zochten ze vrijwilligers 

of zoals ze dat daar noemen: volontairs. 

Meteen stuurde ze het aanmeldingsformulier 

op. Na een paar gesprekken en 

een antecedentenonderzoek – ‘je komt niet 

zomaar bij de politie binnen’- kreeg ze het 

aanbod om bij bureau Meer en Vaart in 

Osdorp vier uur per week vergaderingen 

te notuleren. ‘De eerste keer was het best 

spannend en ook wel een beetje eng. Maar 

ik voelde me snel op mijn gemak’, zo vertelt 

Mooren. Helaas beviel het notuleren 

niet zo goed. Ze wachtte niet af en vroeg 

of ze iets anders voor haar te doen hadden. 

Bij de wijkteamrecherche bleken wel wat 

klusjes te zijn. Het begon met prullenbakken 

legen, koffi e rondbrengen en wat kopieerwerk. 

Daar kwam steeds meer bij, ook 

‘Je moet iets doen wat je passie heeft’ 

Angela Ruigrok (46) zocht werk dat 

goed te combineren zou zijn met haar 

gezinsleven. Toen ze eens ging kijken 

bij de Vrijwilligerscentrale, vond 

ze binnen een kwartier iets wat haar 

aansprak. Ze werkt er nu op reguliere 

basis. 

Tien jaar had Ruigrok niet gewerkt. Mensen 

in haar omgeving zeiden wel eens dat 

het op haar leeftijd moeilijk zou kunnen 

worden om een baan te vinden. ‘Maar,’ zegt 

ze, ‘ik weigerde dat te accepteren. Ik heb altijd 

gedacht: mijn tijd komt nog wel.’ 

Ruigrok werkte als trainer bij een opleidingsinstituut 

in de gezondheidszorg. Vanaf 

het moment dat ze met haar drie kinderen 

alleen kwam te staan, werd dat te zwaar 

voor haar. Op een gegeven moment trok ze 

het niet meer en raakte ze overspannen. 

Daarnaast had ze de mentale klap van een 

echtscheiding te verwerken. 

Toen de rust op het thuisfront was weergekeerd, 

begon ze zich te oriënteren op een 

baan. ‘Ik kreeg contact met re-integratiebureau 

Salto. Zij hebben mij hele goeie ondersteuning 

geboden, maar het was allemaal 

niet wat ik wilde. Ik zocht naar een 

functie die echt bij me paste.’ 

Ruigrok vervolgt: ‘Toen heb ik op een 

gegeven moment de stoute schoenen aangetrokken 

en ben ik naar de Vrijwilligerscentrale 

Amsterdam gegaan. Al na een 

kwartiertje zag ik een vacature voor een 

vrijwilliger op een stagebureau. Ik dacht 

meteen: dit is hem.’ Stagebureau ‘Kleur 

‘Ik wilde met een verhaal thuiskomen’ 

in Stage’, is door welzijnsorganisatie 

Dynamo opgezet om scholieren, voornamelijk 

vmbo-ers, te begeleiden en te ondersteunen 

bij het vinden van een stageplaats. 

Ruigrok onderhield contact met 

stagecoördinatoren op scholen, met bedrijven 

in het stadsdeel Oost-Watergraafsmeer 

en natuurlijk met de jongeren zelf. Omdat 

ze vond dat het bureau zo’n positieve 

doelstelling had, ging zij er helemaal voor. 

Ze zegt: ‘Ik vind dat als je vrijwilligerswerk 

doet, je dan ook iets moet doen wat je passie 

heeft. Als je daar dan voor kiest, kun je 

er helemaal voor gaan.’ 

Na acht maanden kreeg de opbouwwerkster, 

die een coördinerende taak had, een 

andere baan. Ruigrok vroeg toen of zij haar 

het typen van rechercheverslagen. Door al 

die verschillende werkzaamheden goed te 

doen, liet ze zien een betrouwbare kracht te 

zijn. En dat is belangrijk bij de politie. 

Na een jaar begon ze aan solliciteren te 

denken. Het verwerken van informatie 

leek haar leuk. Ze had al geholpen bij het 

in kaart brengen van probleemjongeren en 

dat was haar goed bevallen. Omdat Mooren 

inmiddels wist dat de politie via Randstad 

met uitzendkrachten werkt, probeerde ze 

het via die weg. ‘Ik dacht: dan ben ik tenminste 

binnen.’ Al snel kon ze een aantal 

maanden aan de slag op de administratie, 

waar ze veel ervaring opdeed. Daarna kon 

ze nog een aantal klussen voor Randstad 

doen. In de ‘Randstadperiode’ hoopte ze te 

kunnen solliciteren. Als je als vrijwilliger bij 

de politie werkt, mag je daar niet solliciteren, 

maar werk je er als uitzendkracht, dan 

mag het weer wel. 

Eind 2007 kwam er een vacature bij 

Meer en Vaart. Mooren solliciteerde naar 

de functie assistent- informatieverwerking. 

Helaas kwam ze niet door de selectie heen. 

‘Ik zat weer thuis en ik was hartstikke teleurgesteld.’ 

Aangezien Randstad op dat 

moment niets bij de politie voor haar had, 

ging ze weer als vrijwilliger aan de slag. Er 

was een administratieve klus bij de zedenpolitie. 

Omdat ze feitelijk nog in dienst was 

niet zou willen voordragen voor de functie. 

En dat lukte. Sinds januari heeft ze een jaarcontract 

als coördinatrice. Ze is er blij mee. 

‘De scholen rekenen er al op dat we volgend 

jaar doorgaan’, zegt ze optimistisch. 

Financieel is het nog geen feest, want 

ze werkt maar twaalf uur in de week. 

Ruigrok: ‘De rest van mijn inkomen 

wordt aangevuld met mijn WIA-uitkering. 

Maar ik merk dat de inhoud van 

mijn functie heel veel compenseert, ik 

kom weer in aanraking met bedrijfsmatige 

processen. Ik zag er ook wel tegenop, 

maar ik vind het eigenlijk heel leuk. 

Ik merk dat ik het prettig vind om te 

werken onder de paraplu van een welzijnsinstelling 

en toch heel veel zelf kan 

vormgeven.’ 

bij Randstad, kon ze onverwacht snel solliciteren. 

Er was in een sollicitatie iemand afgevallen 

voor de functie assistent-informatievoorziening 

bij de Herkenningsdienst. 

Het gesprek verliep goed en nog diezelfde 

dag kwam er een telefoontje: ze was aangenomen. 

Daarna kwam er een uitgebreide 

screening, ‘een soort APK-keuring’ grapt 

Mooren, en pas na drie maanden kwam 

er offi cieel bericht dat ze per 1 juli kon 

beginnen. 

Het is Mooren dus gelukt. Ze heeft sinds 

kort een baan bij de politie als assistent-informatievoorziening 

bij de Herkenningsdienst 

voor 36 uur per week. Eén van haar 

eerste werkzaamheden was het invoeren 

van verloren en gevonden rijbewijzen, paspoorten 

en identiteitsbewijzen. Tot nu toe 

vindt ze het erg leuk. 

Achteraf ziet ze het als volgt: ‘Mijn interesse 

voor werken bij de politie werd groter 

door mijn vrijwilligerswerk bij Meer en 

Vaart. Zij gaven mij een kijkje in de keuken. 

De twee jaren als vrijwilliger waren heel 

leerzaam. Als ik die niet had gehad, had ik 

dit nu niet gekregen.’ 

Haar volgende doel is medewerker informatievoorziening 

bij de zedenpolitie. Waarom 

daar? Mooren: ‘Dat is een gevoel, dat 

kan ik niet uitleggen. Maar voorlopig blijf 

ik dit doen.’

PORTRET 


Jongerius, hoofd van 1,4 mln leden 

‘Er is helemaal niks, nada mis met de overheidsfinanciën’ 

Door de toetreding van 

de ouderenbond vertegenwoordigt 

de FNV 

binnenkort bijna 1,4 miljoen 

leden. Mevrouw de 

voorzitter wordt getipt 

als de machtigste vrouw 

van Nederland. ‘De koningin 

is machtiger’, 

grinnikt ze zelf. 

tekst 


foto 

Gerard Til 

Agnes Jongerius heeft de neiging om 

de eerste persoon enkelvoud te vermijden. 

Liever zegt ze ‘je raakt een 

gevoel kwijt’ dan dat ze zegt ‘ik raak een gevoel 

kwijt’. Ze komt bescheiden over, maar 

zegt van zichzelf een ‘grote bek’ te hebben. 

Het is moeilijk haar niet te tutoyeren. Ze 

is goedlachs en geduldig, maar een enkel 

gebaar verraadt haar kordaatheid. Water 

uit een omgevallen kopje veegt ze met haar 

blote hand van tafel. 

‘Er moet minder over mensen 

worden heengelopen’ 

Ze komt uit een typisch arbeidersgezin. 

Vader werkte bij de groenvoorziening en 

moeder was docent - tot er werd getrouwd; 

zoals dat hoorde. De sociale klasse van het 

gezin heeft haar meer gevormd dan haar 

katholieke opvoeding. ‘Al was het maar 

omdat ze je vroeger hebben geprobeerd bij 

te brengen dat katholieke mensen beter waren 

dan anderen. Daar ging je niet veel mee 

om. Je ging ook altijd naar dezelfde, katholieke 

huisarts. En als die op vakantie was, 

dan ging je twee dorpen verder naar een 

andere katholieke huisarts.’ 

Jongerius’ vader had geen ontzag voor 

mensen uit een hogere sociale klasse, ‘althans 

niet automatisch. Hij keek naar in 

hoeverre mensen deugen. Doen ze iets voor 

iemand anders of niet? Dus wel zeggen dat 

je katholiek bent en ondertussen schurkenstreken 

uithalen... daar trappen we niet in.’ 

Ook de economische periode waarin ze 

opgroeide, heeft haar gevormd. ‘Wanneer 

je je middelbare schooltijd hebt meegemaakt 

in de jaren tachtig, toen het economisch 

slechter ging, groei je in een heel andere 

situatie op dan in de jaren vijftig. In 

de jaren zeventig op de middelbare school 

was bijna iedereen links - op een paar soulknakkers 

na. Wij dachten: het gaat allemaal 

goed. We moeten nog wat doen in Latijns- 

Amerika en Afrika; we hadden natuurlijk 

nog oost en west maar het was wel een optimistische 

tijd. Nu is het een angstige tijd. 

Mensen zijn bang dat ze de eerste generatie 

zijn waarvan hun kinderen het slechter 

krijgen dan zij. Terwijl veel van die mensen 

‘Het moet niet zo zijn dat je alleen met een grote portemonnee meetelt’ 

elke dag naar hun werk gaan.’ 

Jongerius ergert zich aan het toenemend 

aantal ‘werkende armen’ in Nederland. ‘De 

borrelpraatgedachte is dat als je maar wilt, 

er werk genoeg is. En dat als je maar wilt, 

je niet arm hoeft te zijn. Ga ‘es in Amerika 

kijken hoe die situtatie eruit ziet! Dat bestaat 

hier ook. Alleen hebben wij graag het 

idee dat het een fenomeen in Roemenië of 

Amerika is. Het gebruikelijke overheidsantwoord 

tegen armoede is dat mensen maar 

moeten gaan werken. Dat klopt niet.’ 

Met de FNV gaat het goed. In oktober 

wordt de toetreding van de ouderenbond 

ANBO tot de FNV gevierd. ‘Dat betreft 

185.000 leden’, glundert Jongerius. ‘Dan 

zijn we bijna de FNV van 1,4 miljoen, dat 

klinkt toch anders dan de FNV van 1,2 miljoen. 

Bovendien merk ik dat de FNV redelijk 

aanwezig is in het publieke debat.’ Ook 

in brede zin leeft de vakbeweging, vindt 

Jongerius. ‘We hebben een rumoerig CAOoverleg 

achter de rug met stakingen in bijvoorbeeld 

de metaal, bij de politie en in het 

streekvervoer. Ik vind het goed dat we hier 

nog steeds actie kunnen voeren. Het is ongeloofl 

ijk jammer dat bijvoorbeeld zo’n politiestaking 

toch een beetje chagrijnig verliep. 

Het is allemaal een beetje geduw en 

getrek.’ 

Ze begrijpt het wel. ‘We hebben onder 

Balkenende 1, 2 en 3 van alles over ons 

heen gekregen aan veranderingen in de verzorgingsstaat. 

De WW is veranderd, de bijstand, 

de WAO, het zorgstelsel is veranderd 

en nóg zijn we niet klaar.’ Jongerius zucht. 

‘Rond de verkiezingen is toch een beetje 

van links tot rechts een bezweringsformule 

uitgesproken: geen grote stelselwijzigingen 

Agnes Jongerius (De Meern, 1960) 

meer, rust op het front. Investeren in de samenleving. 

Dus ik dacht dat de boodschap 

van het Museumplein was begrepen. Maar 

de Ombudsman heeft gelijk met zijn kritische 

jaarverslag. Balkenende klaagt in interviews 

dat hij naar het buitenland moet 

gaan om de waardering te krijgen voor hetgeen 

er in Nederland wordt bereikt. En 

ondertussen blijft de pensioengerechtigde 

leeftijd van 67 jaar een beetje over de markt 

hangen. De versoepeling van de ontslagprocedure, 

de wijzigingen binnen de WW: 

allemaal maatregelen die de mensen onzeker 

maken en die niet waren aangekondigd 

in het regeerakkoord. En dan krijg je zo’n 

kabinetsreactie op dat rapport-Bakker. Ik 

complimenteerde Donner met zijn ‘Lubberiaans 

taalgebruik’. Hij zegt dat de verhoging 

van de pensioengerechtigde leeftijd 

‘bijna onvermijdelijk’ is en dat ‘het kabinet 

alles op alles gaat zetten om het onvermijdelijke 

te voorkomen’?!? We zijn vorig jaar 

het hele jaar bezig geweest om de wijzigingen 

van het ontslagrecht van ons af te houden, 

en nu staat via een omweg dezelfde 

soep even heet, of een beetje beschimmeld 

kun je zeggen, nog steeds op tafel. Het 

klopt niet met wat ze zelf hadden gezegd 

dat ze zouden gaan doen. Dan moet je niet 

raar opkijken dat het kabinet niet populair 

is. Ik snap dat wel.’ 

Jongerius gaat nog even door. ‘Passende 

arbeid in de WW bestaat niet meer. Ook 

niet terecht. Ik vind best dat je voor de uitkering 

van mensen iets terug mag vragen 

en tegen fraudebestrijding heb ik ook geen 

enkel bezwaar. Maar in de kern is de WW 

een verzekering waarvoor je premie hebt 

betaald en die is bedoeld om ervoor te zorgen 

dat je een zeker maatschappelijk ni- 

Agnes Jongerius studeerde sociaal-economische geschiedenis op de Rijksuniversiteit 

in Utrecht. In 1987 begon ze als vakbondsbestuurder bij de Vervoersbond 

FNV. In 1990 werd ze gekozen in het bondsbestuur. Sinds 1 juni 1997 

maakt zij deel uit van het Federatiebestuur van de FNV, waarin zij sinds mei 

2005 tot voorzitter is benoemd. Tot haar portefeuille behoren onder andere 

voorlichting, maatschappijen levensbeschouwing, vrouwen, jongeren en etnische 

minderheden. 

veau kunt handhaven. De Work-Firstbenadering 

wordt gepresenteerd als een goede 

manier om mensen aan het werk te helpen. 

Maar feitelijk zet je alleen een groot verbodsbord 

bij de deur van de sociale diensten 

en het CWI neer. Dit trucje kun je ook 

nog een keer proberen bij de WW, door 

die zo onaangenaam te maken dat iedereen 

halverwege de klapdeuren omkeert. 

Maar we hebben met z’n allen geld genoeg. 

We leven in een redelijk welvarend 

land. Er is helemaal niks, nada mis met de 

overheidsfi nanciën.’ 

‘Het moet een tikkie rechtvaardiger’, zegt 

Jongerius, ‘er moet minder over mensen 

worden heengelopen’. Ze noemt het glazen 

plafond. ‘Dat is er absoluut, en is ook 

een vorm van onrechvaardigheid. Wij, van 

de vrouwen, hebben onze opleidingsachterstand 

inmiddels ruimschoots overwonnen. 

Je ziet dat ze nog wel bij bedrijven 

binnenkomen als trainee; de eerste stap en 

dan de tweede stap... Maar zodra het serious 

business wordt, zie je die vrouwen dan 

toch weer verdwijnen. Alsof het een soort 

natuurwet is dat vrouwen rond hun vijfendertigste 

opeens geen ambitie meer hebben 

of een kind moeten krijgen. Of dat je inderdaad 

om carrière te maken tachtig uur per 

week moet werken. Het zit in heel subtiele 

dingen die er toe leiden dat wij, geloof 

ik, vergeleken met Pakistan en Namibië of 

Botswana - daar wil ik vanaf wezen – ongeveer 

net zoveel topvrouwen hebben.’ Dat is 

niet meer van deze tijd, vindt Jongerius. 

‘En ook mensen die het arm hebben, zijn 

mens. Het moet niet zo zijn dat je hier alleen 

maar met een grote bek of met een grote 

portemonnee meetelt. Maar we schuiven 

wel een beetje die richting op. Grote bekken 

eerst. De FNV kan mensen die geen 

stem hebben, een stem geven aan de tafels 

waar besloten wordt over de inrichting 

van dit land. En dan kun je het een platte 

discussie vinden of de BTW-verhoging dit 

jaar door moet gaan of niet, maar waarom 

zou het leven nog duurder gemaakt moeten 

worden als mensen toch al aan het einde 

van de maand met een gat in hun portemonnee 

zitten? Er is geld genoeg; we zijn 

rijk zat. Nederland moet menselijker en 

rechtvaardiger. En een beetje mooier.’


ACHTERGROND 

Opnieuw ingenieurs op de tram? 

‘Om mensen aan het werk te krijgen is het belangrijk dat werk loont’ 

De richtlijn passende arbeid 

binnen de WW, die 

minister Donner begin 

juli uitvaardigde, heeft 

tot wisselende reacties 

geleid bij de sociale partners. 

De werkgevers vinden 

werk altijd beter dan 

een uitkering. De FNV 

heeft twijfels. ‘Dit zorgt 

voor de verdringing van 

de laagopgeleiden.’ 

tekst 


foto 

Ingrid de Groot 

Minister Donner van Sociale Zaken 

koos er een gunstig moment 

voor. Begin juli, vlak voor 

het zomerreces, voerde hij met onmiddellijke 

ingang en per oekaze een nieuwe 

richtlijn in. Iedere WW-gerechtigde moet 

na een jaar werkloosheid elke gangbare 

baan accepteren. Uit politiek Den Haag 

kwam er zo goed als geen reactie. 

Hoewel de richtlijn met onmiddellijke 

ingang in werking trad, zal hij pas vanaf 

1 juli 2009 echt effect hebben. Dan zitten 

de eerste mensen voor wie de richtlijn opgaat 

een jaar in de WW. Voor iedereen die 

vóór juli 2008 werkloos werd, blijven de 

oude regels gelden. 

In de WW geldt nu nog, in tegenstelling 

tot de bijstand, passende arbeid. Moet 

een bijstandsgerechtigde in principe elke 

gangbare arbeid aanvaarden, een WW-er 

mag eerst een tijdje rondkijken op zijn eigen 

niveau. Pas na een half jaar moet hij 

een baan accepteren die één niveau onder 

zijn opleidingsniveau ligt. Een half 

jaar verder gaat er weer een niveau af en 

zo verder. Dat kan betekenen dat iemand 

van universitair niveau na een jaar moet 

gaan solliciteren op banen die op vmboniveau 

liggen. Donner verdedigt de richtlijn 

met de bedoeling om meer langdurig 

werklozen aan de slag te helpen. Tot nu 

toe lukt dat onvoldoende, vindt hij. Hoe 

langer iemand werkloos is des te kleiner 

de kans op een baan. 

Om de pijn van een baan op lager niveau 

te verzachten, deed Donner er een 

cadeautje bij. De WW-er die een minder 

passende baan accepteert, mag zeventig 

procent van zijn WW houden naast 

het volledige loon dat hij met zijn nieuwe 

baan verdient. 

Het is de zoveelste ingreep in de WW 

dit decennium. De eerste kwam zelfs middenin 

het zomerreces in de zomer van 

2002. Terwijl half Nederland op vakantie 

was, schrapte Balkenende I de vervolguitkering 

die met name voor oudere WW-ers 

gunstig was. Vier jaar later werd de maximale 

duur van de WW zowat gehalveerd 

van 60 naar 38 maanden. Bovendien verviel 

het ‘fi ctieve arbeidsverleden’, in plaats 

Trambestuurder binnenkort weer met academische graad? 

daarvan wordt er voor elk gewerkt jaar een 

maand WW uitgekeerd. 

Van de ooit ruim bemeten werknemersuitkering 

blijft zo weinig meer over dan 

een kortdurende overbruggingsuitkering 

tussen twee banen. Een fi nanciële noodzaak 

is er niet - geld voor de WW is er 

meer dan genoeg (zie kader). 

De eerste reacties uit de vakbeweging 

waren niet direct positief. Woordvoerder 

Femke van Zijst van de FNV: ‘In de praktijk 

zal deze richtlijn vooral effect hebben 

voor hoger opgeleiden die niet snel 

een andere baan kunnen vinden. Dat is 

niet goed voor de kenniseconomie. Verder 

zorgt het voor kapitaalvernietiging en 

verdringing van lager opgeleiden. Ingenieurs 

op de tram? Zoiets, ja. Al denk ik dat 

Een WW-potje van 9 miljard 

De WW (Werkloosheidswet) behoort 

tot de zogenaamde werknemersverzekeringen: 

dit zijn voorzieningen 

die alleen aan mensen worden uitgekeerd 

die werken of gewerkt hebben. 

Bijstand en AOW bijvoorbeeld 

zijn volksverzekeringen ofwel sociale 

voorzieningen, daarvoor hoef je geen 

arbeidsverleden te hebben.De werknemersverzekeringen 

worden betaald 

uit de werknemersfondsen. Die worden 

gevuld door premies, die door 

werkgevers en werknemers betaald 

worden. De belangrijkste pot voor 

de WW is het Algemeen Werkloosheidsfonds 

ofwel AWf. Komt er meer 

aan premies binnen dan er aan uitkeringen 

betaald wordt, dan stijgt het 

overschot in het AWf. De laatste jaren 

daalt het aantal WW-gerechtig 

den snel. Van 246 duizend eind 2006 

tot 171 duizend nu. Het overschot in 

in de praktijk deze nieuwe richtlijn weinig 

effect zal hebben omdat hoger opgeleiden 

doorgaans binnen een jaar weer aan het 

werk zijn. We zijn als FNV wel bang voor 

een glijdende schaal. De commissie Bakker 

stelde in haar advies voor alle werklozen 

al na zes maanden te dwingen iedere 

baan aan te pakken. Deze termijn is voor 

mensen te kort om passend werk te vinden. 

Het is ondenkbaar dat het kabinet 

dit advies van de commissie Bakker zou 

overnemen.’ 

De regering reageerde eind juni op het 

advies van de Commissie Bakker. Het 

voorstel om passend werk na een half 

jaar al te schrappen wordt inderdaad niet 

overgenomen. Dit wordt dus één jaar, hetgeen 

voor sommige moeilijk bemiddelba- 

het AWf neemt daardoor grote proporties 

aan. Eind 2007 was het ruim 7 

miljard euro. In juni maakte de uitvoerende 

instantie van de WW, het UWV, 

zijn prognoses voor de komende jaren 

bekend. Het overschot in het AWf zal 

dit jaar naar verwachting stijgen naar 

bijna 9 miljard euro. Dat is ruim twee 

keer zoveel als de WW in 2008 aan 

uitkeringen en uitvoering kost. 

Een overmatige reserve, kortom. Het 

UWV adviseert de regering al jaren 

om de WW-premie te verlagen. Daar 

is nooit gehoor aan gegeven. Een van 

de redenen is dat de werknemersfondsen 

meetellen in het EMU-saldo. 

Dit is het verschil tussen inkomsten 

en uitgaven van de staat. Dit saldo 

mag volgens Europese afspraken niet 

lager zijn dan -3 procent. Nederland 

zit daar ruim boven, mede door het 

grote overschot in het AWf-fonds. 

re werknemers, zoals ouderen, nog steeds 

zeer kort zal zijn. 

De FNV is positief over de bonus die 

Donner meegeeft op het loon. Van Zijst: 

‘Als een werkloze inderdaad zeventig procent 

van zijn WW-uitkering krijgt en daar 

bovenop al het verdiende salaris van een 

minder passende baan mag behouden, is 

dat goed. Om mensen aan het werk te krijgen 

is het belangrijk dat werk loont.’ 

Het klinkt misschien als een daadkrachtig 

idee om werklozen sneller aan 

een baan te helpen, maar werkt het in de 

praktijk ook? De sinds 2004 geldende regel 

in de Wet Werk en Bijstand dat iedere 

baan, met uitzondering van prostitutie 

en militaire dienst, aanvaard moet worden 

heeft de Nederlandse bijstandsgerechtigde 

allerminst naar de bollen- en 

aspergevelden weten te krijgen. Projecten 

van het Centrum voor Werk en Inkomen 

met dat doel voor ogen bleken weinig succesvol. 

Dergelijk werk blijft hoofdzakelijk 

voorbehouden aan werknemers uit Midden- 

en Oost-Europa, alle stoere verhalen 

over het keihard aanpakken van werklozen 

ten spijt. 

Het is bovendien de vraag of werkgevers 

zitten te wachten op ongemotiveerde 

arbeidskrachten, die onder hun niveau 

moeten werken. Angelique Heijl 

van de werkgeversorganisatie VNO- 

NCW: ‘Nee, daar zitten werkgevers niet 

op te wachten. Als ze werknemers zoeken 

uit Oost-Europese landen, dan doen 

ze dat omdat ze hier niemand kunnen 

vinden. Maar we vinden het geen slecht 

idee van de minister. Het is altijd beter 

dat mensen werken dan dat ze een uitkering 

hebben. Het gebeurt nu overigens 

ook dat mensen onder hun niveau solliciteren. 

Dat zul je altijd houden. Als mensen 

hoog opgeleid zijn en ze zoeken een 

baan in hun sector, dan zullen ze die zeker 

vinden. Er zijn meer dan genoeg vacatures 

op dit moment.’ 

23 

‘Altijd beter dat mensen werken 

dan dat ze een uitkering hebben’ 

Dit keer geen sportartikel: 

André 

Stuyfersant is met 

vakantie.


Wet & Wijzer 

Sociaal Raadslieden Gang van Zaken 

Het Juridisch Loket 

Bij de Sociaal Raadslieden 

kunt u terecht voor kostenloos 

sociaal-juridisch advies. 

Bezint eer ge begint 

U heeft het vast wel eens meegemaakt dat u, telefonisch, 

bent benaderd door een medewerker van een 

energiebedrijf. 

Met veel overredingskracht wordt u bewogen tot het 

maken van de overstap van uw huidige energieleverancier 

naar de nieuwe. U worden lage prijzen, vaste tarieven 

en andere mooie zaken voorgespiegeld. 

De nieuwe leverancier regelt het allemaal voor u. Uw lopende 

contract wordt voor u opgezegd en u krijgt automatisch 

en aansluitend gas en elektra van het nieuw bedrijf. 

Een geruisloze operatie waar u slechts voordeel 

van geniet. Zo wordt het u voorgesteld. In veel gevallen 

is de werkeljkheid echter anders dan de schone beloftes 

doen vermoeden. U behoort een schriftelijke bevestiging 

te krijgen van het telefoongesprek waarin u akkoord 

bent gegaan met de overstap. Bovendien moet 

u er dan op gewezen worden dat u binnen 7 dagen na 

het sluiten van de overeenkomst, de overstap nog ongedaan 

kan maken.Wat gebeurt er regelmatig in de praktijk? 

De schriftelijke bevestiging van de overeenkomst 

volgt doorgaans pas op het moment dat de bedenktijd 

van 7 dagen bijna verstreken is. Ook wordt in de bevestigingsbrief 

vaak niet gerept over de bedenktijd. Het 

herroepingsrecht staat dan in de meegestuurde Algemene 

Voorwaarden. En wie leest nu zo’n bijlage met kleine 

lettertjes tot in detail? Het gevolg is dat u niet op de 

hoogte bent van de mogelijkheid om nog af te zien van 

de overeenkomst.U verbaast zich over de eindnota die u 

van uw oude energiebedrijf ontvangt. Ach, u heeft zich 

niet gerealiseerd dat u bij uw vorige leverancier een vast 

contract had. En u heeft tussentijds opgezegd. Tja, in de 

kleine lettertjes staat dat u in dat geval een opzeggingsboete 

verschuldigd bent.Onder die omstandigheden 

wilt u de overstap eigenlijk niet meer. Maar op het moment 

dat u de eindafrekening van het oude bedrijf ontvangt, 

is de bedenktijd van 7 dagen allang voorbij. Tot 

overmaat van ramp krijgt u voor de maand waarin u 

bent overgestapt naar het nieuwe bedrijf, een voorschotnota 

van het vorige bedrijf én van het nieuwe bedrijf. U 

vraagt zich af of dat zo maar kan? U krijgt als antwoord 

dat een en ander wel verrekend wordt bij de jaarafrekening 

van uw nieuwe leverancier. U begrijpt niet hoe. 

Uw vorige leverancier belooft na te gaan op grond van 

welke contractsbepaling het bedrijf gerechtigd is voorschotnota’s 

in rekening te brengen na het einde van het 

contract. U wacht nog steeds op antwoord en intussen 

is het bedrag, via automatische incasso al van uw rekening 

afgehaald. Wat u eveneens teleurstelt, is de hoogte 

van het voorschotbedrag dat de nieuwe leverancier heeft 

vastgesteld: hoger dan u hoopte en verwachtte.Overstappen 

kan dus een dure aangelegenheid worden. Natuurlijk 

zijn er goede bedrijven die zich netjes aan de 

regels houden en bijtijds laten weten of u een vast contract 

heeft (waardoor u maar beter kunt afzien van de 

overstap).Neem bij overstapproblemen contact op met 

de sociaal raadslieden in uw buurt. 

Maria de Graauw, 

Sociaal raadsvrouw, Stichting Combiwel 

In ‘Gang van Zaken’ worden 

problemen van uitkeringsgerechtigden 

in een breder kader geplaatst. 

De ware re-integratie 

Nederland heeft de laatste tijd te maken gehad met 

landelijke stakingen van postmedewerkers en buschauffeurs. 

De lui die tot voor kort in die beroepen 

werkten, haalden het niet in hun hoofd om te staken. 

Daar hadden ze dan ook geen reden toe. Ze verdienden 

een aardig doorsnee-loon en hadden goede secundaire 

arbeidsvoorwaarden. Wat is er dan gebeurd 

dat -tot voor kort- brave burgers naar het zware middel 

van staking grepen? Dit stukje probeert hierop een 

antwoord te geven. 

Tot tien jaar geleden had iedere regio zijn eigen busmaatschappij. 

Deze werd door de provinciale overheid 

betaald en de buschauffeurs waren semi-ambtenaren. 

Plotseling werd privatisering het toverwoord. 

En dat hield in dat er marktwerking moest komen 

bij de vervoersmaatschappijen. Het openbaar vervoer 

werd openbaar aanbesteed. Dat betekende dat 

het goedkoopste bedrijf de openbare vervoerslicentie 

voor de komende tien jaar in de wacht sleepte. Natuurlijk 

liggen bij een openbare vervoersmaatschappij 

heel veel kosten al vast. Aan aanschaf- en onderhoudskosten 

valt niet veel te veranderen. Ofschoon er ook al 

maatschappijen waren die hierop bezuinigden. Nee, de 

grootste post waarop men geld kon uitsparen waren 

en zijn de loonkosten en een forse versobering van de 

secundaire arbeidsvoorwaarden De chauffeurs moesten 

langer gaan werken voor minder geld en de pauzes 

tussen de verschillende ritten werden ingekort. Vooral 

dat laatste punt is opmerkelijk. Normaal gesproken 

heeft de overheid er de bek van vol dat chauffeurs 

voldoende pauzes moeten nemen. Maar nu bleef het 

akelig stil. Natuurlijk kan zo een bezuinigingsoperatie 

alleen maar doorgevoerd worden als er voldoende 

chauffeurs voorhanden zijn. En hoe kwamen ze aan al 

die nieuwe chauffeurs? Nou, dat is simpel. Ieder zichzelf 

respecterend re-integratiebedrijf bood wel een opleiding 

tot buschauffeur aan. Heel wat mensen hebben 

die opleiding gevolgd. Maar het spreekt vanzelf dat ze 

geen baangarantie kregen. Dat was natuurlijk ook helemaal 

niet de bedoeling. De bedoeling was om te kunnen 

roepen: ‘Buschauffeurs, accepteer nou maar de 

nieuwe arbeidsvoorwaarden, want voor jou zijn er tien 

anderen.’ 

Een soortgelijk verhaal valt ook te vertellen met betrekking 

tot de postbodes. Alleen gebeurde het daar 

nog geniepiger. De werkfabrieken van de re-integratiebedrijven 

werden hier op een schandalige manier misbruikt. 

Normaal gesproken zijn dat grote hallen waar 

mensen in een nagebootste fabriek kunnen wennen 

aan een arbeidsritme. Maar wat er daadwerkelijk gebeurde 

was dat werkzoekenden post sorteerden voor 

een multinational als de Deutsche Post. Zodat die zogenaamd 

kon concurreren met de Nederlandse Post 

(TNT). En de mensen die daar werkzaam zijn onder 

druk werden gezet om voor minder geld te werken. 

Hoe lang laten we ons nog ringeloren? 

Jaques Peeters 

Werklozen Belangen Vereniging Amsterdam (WBVA) 

MUG Magazine zoekt Versterking! 

MUG Magazine zoekt Versterking! 

Verslaggevers, AV-Journalisten en een Webmaster/PHP-er 

Bij voorkeur vrijwilligers/stagiaires op zoek naar werkervaring in de media 

Geïnteresseerd in één van deze functies? 

Stuur je CV en korte motivatie naar: directie@mugweb.nl 

Geïnteresseerd in één van deze functies? 

Stuur je CV en korte motivatie naar: directie@mugweb.nl 

www.juridischloket.nl 

0900-8020 

Het Juridisch Loket richt zich op het 

verstrekken van gratis informatie en advies 

aan burgers in geval van juridische vragen. 

Schuld na scheiding 

Bij het Juridisch Loket krijgen we regelmatig vragen 

over schulden. Zo ook de volgende. In hoeverre is iemand 

aansprakelijk voor schulden die zijn of haar 

echtgeno(o)t(e) tijdens het huwelijk gemaakt heeft? 

Fabienne is enkele maanden geleden gescheiden van 

Ferry. Onlangs kreeg zij een brief van een incassobureau. 

Volgens het incassobureau heeft een bank een vordering 

van 5000,- euro op haar. Het gaat hierbij om een 

lening die door haar ex-echtgenoot tijdens het huwelijk 

is afgesloten. Fabienne vraagt zich af of zij de vordering 

van het incassobureau moet betalen.In deze zaak 

zijn twee vragen van belang: is Fabienne in gemeenschap 

van goederen getrouwd geweest en heeft zij haar 

handtekening onder de lening gezet? In Nederland geldt 

dat bij huwelijken die hier gesloten worden men altijd 

trouwt in gemeenschap van goederen, behalve als er via 

de notaris zogenoemde huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld. 

Gemeenschap van goederen houdt in dat man 

en vrouw in principe allebei recht hebben op de helft 

van alle bezittingen en allebei aansprakelijk zijn voor de 

helft van alle schulden. Huwelijkse voorwaarden betekent 

dat er aparte afspraken zijn gemaakt over de verdeling 

van de schulden en bezittingen. In ons voorbeeld is 

dus van belang of Fabienne in gemeenschap van goederen 

was getrouwd. Als zij wel in gemeenschap van goederen 

was getrouwd, dan is zij toch voor de helft aansprakelijk 

voor de vordering van het incassobureau. Ook 

als zij niets van de lening afwist en geen handtekening 

gezet heeft. Het incassobureau kan haar aanmanen om 

50% van de vordering te voldoen. Daarnaast kan het incassobureau 

ook de ex-echtgenoot (Ferry) voor 100% 

van de vordering aanspreken (hij heeft namelijk ook nog 

zijn handtekening gezet). Het incassobureau mag zelf 

kiezen of zij alles bij Ferry vorderen of de helft ook bij 

Fabienne. Belangrijk in deze zaak is dat Fabienne geen 

handtekening op de overeenkomst heeft gezet. Als zij dit 

namelijk wél gedaan heeft, is zij contractspartij en is zij 

(ook) aansprakelijk voor de gehele vordering, in plaats 

van alleen voor de helft. De bank kan dan dus het volledige 

bedrag op haar verhalen. Uiteraard kan de bank 

het gehele bedrag ook op Ferry verhalen, maar als deze 

niet voldoende inkomsten heeft of onvindbaar is, zullen 

ze toch bij Fabienne aankloppen. 

Het incassobureau hoeft op zich geen rekening te 

houden met afspraken die Ferry en Fabienne bij de 

echtscheiding gemaakt hebben over de verdeling van 

deze schuld. Deze afspraken gelden vooral tussen Ferry 

en Fabienne onderling, maar men kan het incassobureau 

wel op deze afspraken wijzen. Heeft u zelf een 

vraag over personen- en familierecht of over een ander 

rechtsterrein dan kunt u contact opnemen met het Juridisch 

Loket. Hier zijn geen kosten aan verbonden. U 

kunt ons dagelijks telefonisch van 9.00 uur tot 20.00 

uur bereiken. De balie is elke werkdag geopend van 

9.00-17.00 uur, Vijzelgracht 21-25 te Amsterdam, telefoonnummer 

0900-8020 (10ct per minuut). 

K.Y. Aurich 

Juridisch Loket Amsterdam 

GRATIS ADVOCATENSPREEKUREN! 

IEDERE MAANDAG 

16.00 – 17.00 uur: 

Dienstencentrum Bos en Lommer, 

Bos en Lommerplein 156-3 

17.00 – 18.00 uur: 

Wijkcentrum Ceintuur, Gerard Doustraat 133 

19.00 – 20.00 uur: 

Buurtcentrum Cascade, 

Eerste Schinkelstraat 40 

SERVICE 

Juridisch Loket 

Amsterdam 

tel. 0900-8020 

10ct per minuut 

9:00 - 20:00 

27 

Bezoekadres 

Vijzelgracht 21-25 

ma t/m vr 9:00 - 17:00 

Postadres 

Postbus 20659, 1001 

NR Amsterdam 

website 

www.hetjl.nl 

Sociaal Raadslieden 

Amsterdam Centrum 

1e Laurierdwarsstr. 6 

St Antoniebreestr. 32-46 

Kleine Wittenburgerstr. 1 

Haarlemmerstr. 132/136 

tel. 557 33 33 


Amsterdam Zuidoost 

tel. 314 16 18 

e-mail: info@madizo.nl 


Amsterdam Noord 

• Nieuwendam: 

Volendammerweg 51B 

• Tuindorp Oostzaan: Aldebaranplein 

2C 

• Midden Noord: 

Hagedoornplein 1B 

• Banne Buiksloot: 

Botterstraat 185B 

tel. (cliënten): 435 45 55 

website 

www.sociaalraadslieden.nl 

IEDERE DONDERDAG 

19.30 – 20.30 uur 

Stadsdeelkantoor Geuzenveld, Plein ’40-’45 no.1 

Centrum De Brug, Uiterwaardenstraat 550 

Buurtcentrum De Waterval, Van Hallstraat 10 

15.30 – 17.00 uur: 

Buro St. Doras, Statenjachtstraat 2 (Amsterdam-Noord) 

16.00 – 17.00 uur: 

Buurtcentrum Oosterpark, 3e Oosterparkstraat 159 

WWW. ADVOCATENSPREEKUUR. NL

SERVICE 


Stuur uw brief 

naar redactie@ 

mugweb.nl of 

naar MUG, Antwoordnummer 

10520, 1000 RA 

Amsterdam. 

Vermeld als 

onderwerp 

‘ingezonden’. 

De redactie 

behoudt zich 

het recht voor 

uw brief in te 

korten. 

Anonieme 

inzendingen 

worden niet 

geplaatst. 

Nuttige adressen 

Voedselbanken 

Komt u in aanmerking voor een voedselpakket? Ga naar 

www.amsterdam.voedselbank.org en klik op ‘Ik heb voedsel nodig’. 

Colofon 

‘Vissen zonder pas’ (1) 

‘Vissen zonder pas is diefstal’ staat in 

de MUG van juli 2008. Wat veel erger 

is: vissen is (met of zonder pas) gewoon 

dieren mishandelen. Hoe voorzichtig 

de hengelaar ook te werk gaat, het dier 

wordt altijd beschadigd. Wat gebeurt er: 

• De vis wordt verleid om in een scherpe 

haak te bijten, dit doet veel pijn; 

• De vis wordt vanuit het water (waar hij 

kan ademen) getrokken in de lucht 

(waar hij niet kan ademen) hij dreigt 

te stikken! 

• De vis hangt met zijn volle gewicht 

aan de haak, wat de pijn en verwonding 

erger maakt. 

• De vis wordt onthaakt, wat door de 

weerhaak niet altijd gemakkelijk gaat; 

dus nog meer pijn en stress. 

• Veel vogels zijn de dupe, zij eten 

vissen op die een haak hebben ingeslikt 

en zijn zo de dupe. Ook kunnen 

vogels verstrikt raken in verloren hengelsnoeren, 

zij kunnen niet maar loskomen 

van de sterke draad en sterven 

de hongerdood. 

Wij zijn bereid tot een interview. Men- 

MUG MAGAZINE 

Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise 

Redactie: Martin Brandwagt, Thea 

Golverdingen, Toine Graus, Peter van 

Lieshout, Marco Ploeger, Michiel Wetzer 

Eindredactie: Martin Ottens, Marlies 

Scholtens 

Grafi sche vormgeving: Jelske Boonstra, 

Eddo Gorter, Gert Meijerink, Jaap van der 

Sluijs 

Fotografi e: Ingrid de Groot, Hilco Koke, 

Gerard Til, Remco Visser 

Illustraties: Monique van Evelingen, 

sen kunnen veel dingen doen voor hun 

plezier, zonder dierenleed. 

Marijke Santen 

Secretaris Stichting Vissenbescherming 

‘Vissen zonder pas’ (2) 

Met afgrijzen las ik het dieronvriendelijke 

artikel “Vissen zonder pas is diefstal” 

in de Mug van juli. Of het nou diefstal 

is of niet, pure dierenmishandeling 

is vissen in ieder geval wel. Nergens in 

het artikel was hierover echter een kritische 

noot te lezen, integendeel. Eerder 

leek het artikel een gratis promotie 

van de Amsterdamse Hengelsport Vereniging 

met in het artikel precies vermeld 

hoe je aan een vergunning kon komen. 

Een schande is het dat de Mug zich 

hier voor laat lenen en zo dierenmishandeling 

promoot! Al is een vis niet aaibaar 

als een hond of een poes, gevoelens hebben 

ze net zo goed wel. Wetenschappelijke 

onderzoeken hebben dit al lang uitgewezen. 

Ook dat vissen pijn lijden als 

ze aan de haak geslagen worden en dat 

dit bij hun hevige angst en stress ver- 

Amsterdams Centrum Buitenlanders 

627 94 60 

Kabelweg 37 

Amsterdams Steunpunt Wonen 

523 01 30 

Nieuwezijdsvoorburgwal 32 

ANBO voor 50-plussers (ouderenbond) 

624 40 67 

Plantage Middenlaan14 

Belasting- en Wetwinkel 

624 70 03 

Oudemanhuispoort 2-3 

Dienst Gemeentebelasting 

652 45 24 

Bijlmerplein 395 

Bijstandsbond 

Baarsjes 

Om voedselhulp aan te vragen, kunt 

u bellen met 06 499 05 591. 

Voedselpakketten kunnen elke donderdag 

tussen 18:30 uur en 19:30 

uur worden opgehaald op de Admiraal 

de Ruyterweg 148, gebouw 

Westerwijk. 

Diemen 

Om voedselhulp aan te vragen, bel 

06-309 55 360. Voedselpakketten kunnen 

worden opgehaald elke vrijdag van 

15.00 uur tot 16.00 uur op de Verrijn 

Stuartweg 3. 

Amsterdam Noord 

Om voedselhulp aan te vragen, bel 636 

25 39, elke dag van 9.30 – 16.00 uur. 

Voedselpakketten kunnen worden opgehaald 

op Akkerwindeweg 2 (hoek Kamperfoelieweg), 

tel. 636 70 10. 

Monique Mulder, Pejo 

Aan dit nummer werkten mee: 

Clark Accord, Marjan ten Broeke, Helena 

Karsten, Hans Puts, Lennert Ras, Eileen 

Ros, Jos Verdonk, Julia Wilpert 

Deadline kopij: Kopij voor het septembernummer 

dient uiterlijk 15 september in ons 

bezit te zijn. 

Telefoon redactie: 020 607 76 00; 

fax: 020 607 76 01 

E-mail: redactie@mugweb.nl 

SECRETARIAAT 

Secretariaat en distributie: Jeanine 

Oomen, Tony Strijbosch, Fred van der Zee 

Telefoon secretariaat: 020 607 76 00 

689 88 06 

Da Costakade 162 

Cliëntenraad DWI 

346 12 34 

Jan van Galenstraat 323 

Formulierenbrigade 

346 36 36 

(Algemeen verwijsnummer) 

Gehandicapten Overleg Amsterdam 

577 79 55 

Plantage Middenlaan 14-1 

Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam 

626 66 33 

Gemeentelijke Ombudsman 

625 99 99 

Singel 250 

Oost / Watergraafsmeer 

Om voedselhulp aan te vragen bel 

06-140 35 114, dit kan elke dag van 

09.00 – 12.00 uur. 


op donderdag van 19.00 – 

21.00 uur in gebouw Leger des Heils, 

Derde Oosterparkstraat 271 

Westerpark 


680 27 10, dit kan op werkdagen van 

09.00 – 17.00 uur. 


op donderdag van 13.00 – 

15.00 uur in Gebouw Hebron, Polanenstraat 

197/213 

Zeeburg 


06-140 35 114, dit kan elke dag van 

09.00 – 12.00 uur. 

oorzaakt. Eenmaal gevangen, sterft een 

groot deel van de vissen die weer worden 

teruggeworpen alsnog in het water door 

de wonden in de bek en de geleden stress 

en angst. En dan hebben we het nog niet 

eens gehad over alle vogels die door de 

Dierenambulance dood en gewond uit 

het water worden gehaald door het inslikken 

van visdraad, haken en lood en 

de milieuverontreiniging hierdoor. 

Hengel’sport’ heeft dan ook niets 

sportiefs: op je kont zitten en wachten 

totdat een dier pijn gaat lijden is hooguit 

primitief leedvermaak en respectloos 

ten aanzien van onze voelende medeschepselen. 

En dan nog durven deze zogenaamde 

‘sport’vissers te zeggen, ondanks 

wetenschappelijk onderzoek, dat 

vissen er niets van voelen. Jammer dat 

deze ‘sport’vissers niet zelf eens het experiment 

willen aangaan om te voelen 

hoe dat is: een haak die in je bek wordt 

geslagen. Helaas, zo sportief zijn ze nu 

ook weer niet! 

Sandra van de Werd 

Werkgroep Park en Fauna en 

Comité Dierennoodhulp 

Huurcommissie Amsterdam 

0800-4887243 

De Ruyterkade 7 

Juridisch Loket 

0900 8020 

Vijzelgracht 21-25 

Kinderrechtswinkel 

626 00 67 

Staalstr. 19 

Klachten & Adviesburo politieoptreden 

552 35 05 

Meldpunt discriminatie Amsterdam 

638 55 51 

Vijzelstraat 77/1 

Ombudswerk voor vrouwen 

675 80 91 


op vrijdag van14.00 – 

15.30 uur in Wijkgebouw Elthetokerk, 

Javastraat 118a. 

Zuid Oost (Bijlmer) 

Aanmelden voedselpakketten woensdagavond 

van 18.00 – 20.00 uur (via gebouw 

st. Netwerk) Kempering 66, Amsterdam 

Zuidoost. 


op het adres dat met u wordt afgesproken 

bij de aanmelding 

Centrum 

Voor het aanvragen van een voedselpakket, 

bel 06-479 63 933 en spreek een 

boodschap in met uw naam en telefoonnummer. 

U wordt zo snel mogelijk teruggebeld 

voor een afspraak. 

U kunt voor de Intakegesprekken terecht 

bij het spreekuur elke dinsdagavond van 

Abonnementen: € 24,50 per jaar, met 

Stadspas € 16,50 per jaar. Steunabonnement 

voor verenigingen en instellingen 

€ 89,00 (meerdere exemplaren per maand). 

Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. 

Antwoordnummer 10520, 

1000 RA Amsterdam 

ADVERTENTIES 

Contactpersoon: Quiny Voorn, Telefoon: 

020 607 76 02 / 020 641 58 57 

E-mail: advertentie@mugweb.nl 

MUG is een uitgave van stichting BBU en 

wordt gemaakt door een onafhankelijke 

redactie, bestaande uit vaste medewerkers 

Praatlijn voor ouderen 

627 33 85 

Rechtswinkel Amsterdam 

673 13 11 

Dusartstraat 50/52 

Rechtswinkel Bijlmermeer 

525 33 17 

Kempering 100b 

Rechtswinkel Migranten 

675 05 51 

Wilhelminastraat 78 

SOS Telefonische Hulpdienst 

675 75 75 

Steunpunt werk en handicap 

672 20 05 

Schipbeekstraat 13 

19.30 – 21.00 uur aan de Valckenburgerstraat 

24 (Rode Kruisgebouw). 

Geuzenveld / Slotermeer 

In dit stadsdeel is het initiatief “Voedselbox” 

gestart: eenmaal per maand wordt 

een basispakket uitgedeeld aan hulpvragers. 

“Voedselbox” is op geen enkele 

wijze verbonden aan de Voedselbank 

Amsterdam. 

Telefonische informatie: iedere maandag- 

en donderdagochtend van 10.00 

uur – 12.00 uur, bel 06 2147 9878. 

Inloopspreekuren iedere 2e maandag 

van de maand van 19.00 uur – 

20.00 uur en iedere 2e woensdag van 

de maand van 14.00 uur – 15.00 uur. 

Adres: Tobias M.C. Asserstraat 24. 

Osdorp 

Om voedselhulp aan te vragen kunt u 

contact opnemen met Hilleke.keere- 

Vereniging Basisinkomen 

Igor Strawinskisingel 50, 

3069 MA Rotterdam 

Vrijwilligerscentrale 

530 12 20 

Hartenstraat 16 

Vrijwilligerscentrale regio Nieuw West 

408 10 40 

Jan Tooropstraat 6a, 

Werklozen Belangenvereniging 

618 18 15 

Da Costakade 162 

Wooninformatiecentrum 

552 79 87 

Zuiderkerkhof 72 

weer@freeler.nl of 020 - 61 94446. 


op vrijdagmiddag van 14.00 – 

16.30 uur. Adres: Sint Lucasparochie, 

Osdorperban 130. 

Oud-Zuid 


020-5709653, op woensdagen van 

12:00 – 15:00. Er wordt dan direct 

met u een afspraak gemaakt voor een 

intakegesprek. 

Vervolgens ontvangt u van ons een brief 

waarin de gemaakte intakeafspraak 

wordt bevestigd en waarin tevens vermeld 

staat wat u dient mee te nemen 

naar het intakegesprek. Voedselpakketten 

kunnen worden opgehaald op donderdag 

tussen 15.00 – 16.00 uur. 

Adres: Vredeskerkplein 1 (Vredeskerk). 

en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar 

op 552 distributiepunten: bibliotheken, 

buurthuizen, DWI’s, medische centra, scholen, 

supermarkten, ziekenhuizen en culturele 

instellingen. 

Oplage: tenminste 36.000 

Druk: Dijkman Offset, Diemen 

MUGWEB 

Redactie: Martin Brandwagt, Marco 

Ploeger, Hans Vinck, Jos Verdonk 

Webmaster: Ger Rakhorst 

Audiovisueel: Louise Bredero, Ivo 

Theunissen 

Website: www.mugweb.nl


MUG geeft elke maand consumententips. 

Ofwel, hoe voorkom 

je dat je wordt uitgekleed, 

als je toch al niet veel te besteden 

hebt. 

Met uitzondering van de Jaap Edenbaan 

heeft Amsterdam geen echte 

ijscultuur. Kennelijk is voor Amsterdamse 

ondernemers ijs nog altijd 

meer iets om op te schaatsen dan om 

te consumeren. 

In de hele hoofdstad zijn de èchte 

ijssalons bijna op één hand te tellen. 

Het IJscuypje in De Pijp (1e Van der 

Helststraat 27) kun je nauwelijks een 

ijssalon in de klassieke zin des woords 

noemen. Een vrolijk gekleurd luifeltje 

met daaronder een glazen vitrine van 

nog geen twee meter breed. Daarachter 

is nog net plaats voor de ijsverkoper 

en een gigantische ijsmachine. 

Maar dan het ijs zelf. ‘Ze maken hier 

het meest goddelijke ijs van Amsterdam’, 

verklaart een vaste klant. Voor 

haar bezoekjes aan Het IJscuypje 

rijdt ze graag een blokje om en haar 

strippenkaart die borg staat voor vijftien 

ijsbolletjes is al bijna vol. ‘En dat 

is maar goed ook!’, verzucht ze, terwijl 

ze naar haar broekriem wijst. 

Het plotselinge succes van Het IJscuypje 

heeft wellicht ook zo zijn keerzijde. 

IJssalon Peppino, een paar straten 

verderop in de 1e Sweelinckstraat 

16, blijkt midden in het ijsseizoen gesloten. 

‘We zijn dicht, sorry’, staat in 

slordige hanenpoten op een stuk pa- 

SERVICE 

29 

Kleding voor zelfvertrouwen bij sollicitatie 

In de rubriek ‘Klerenzooi’ wordt 

elke maand gekeken hoe je je 

voor weinig geld leuk kunt kleden. 

Deze maand: wie een minimuminkomen 

heeft, kan op 

vertoon van een sollicitatieuitnodiging 

bij de vestiging van 

‘Dress for Success Nederland’ 

gratis, meestal tweedehands, 

representatieve kleding uitzoeken 

voor een sollicitatie. 

‘Maak er gebruik van; 

het is er niet voor niets.’ 

Een bezoekje aan Dress for 

Success Nederland is een surrealistische 

ervaring. Het winkeltje 

zelf, gevestigd in de protestantse 

diaconie in Amsterdam-Zuid, 

is tot aan de nok toe gevuld. Je 

hoeft er niet af te rekenen. Wel 

word je het hemd van het lijf 

gevraagd. Waar ga je solliciteren? 

Wat is het voor baan? Wat weet je 

van het bedrijf? 

‘We willen graag een positieve 

sfeer rond het solliciteren creëren’, 

zegt Leonie van Mierlo, een van de 

vrijwilligers achter de Amsterdamse 

vestiging van Dress for Success 

Nederland. ‘We vragen niet: waarom 

heb je niet eerder gesolliciteerd? 

Maar eerder: waarom denk jij dat jij 

de aangewezen fi guur bent voor deze 

baan? Zo zetten we mensen aan het 

I scream for icecream (2) 

pier geschreven. De hoeveelheid reclamefolders 

op de vloer doet het 

ergste vrezen. Is dit het roemloze einde 

van een van de oudste ijssalons 

van de stad? 

Bartolomeo Rossi (1913-1989) 

was de oprichter en eerste uitbater 

van Peppino. Hij leerde het ijsvak van 

zijn zwager, Antonio Tofani, die een 

ijssalon had op de Kloveniersburgwal16. 

Deze zaak, vernoemd naar de 

eerste uitbater, bestaat gelukkig nog 

steeds en is al meer dan 65 jaar oud. 

Tofani is gevestigd in een voormalige 

slagerij. De siertegeltjes met de 

afbeeldingen van koeien herinneren 

nog aan de oorspronkelijke nering. 

IJskoude versnaperingen in de warmste 

buurt van Amsterdam. De klandizie 

van deze ijszaak bestaat voornamelijk 

uit toeristen, maar Tofani heeft 

ook veel vaste klanten. Behalve voor 

heerlijk ijs kun je hier ook terecht 

voor vele soorten koffi e, milkshakes, 

vruchtensappen en op Italiaanse leest 

geschoeide broodjes. 

Dan is er nog Jordino, dat eigenlijk 

meer een winkel is dan een echte ijssalon 

(Haarlemmerdijk 25A). Maar 

ijs is wel degelijk de core business. Jordino 

maakt maar liefst 160 soorten 

schepijs, waarvan er in immer wisselende 

combinaties steeds 24 soorten 

beschikbaar zijn voor de klanten. Hier 

tref je ongebruikelijke smaken aan als 

wijndruivenijs, pecannotenijs en honingijs. 

Vooral het stroopwafelijs is van 

een ongekende klasse. 

De laatste twee ijssalons liggen op 

bijna kruipafstand van elkaar. IJssalon 

Venetië in de Scheldestraat 68 is 

net als Tofani een klassieke ijssalon. 

Hier kun je zowel binnen als op het 

terrasje van een ijsje genieten. 

Nog geen tweehonderd meter ver- 

denken over het bedrijf waar ze gaan 

solliciteren, zodat ze vaak nog net iets 

beter zijn voorbereid.’ Wanneer daar 

behoefte aan is, kan zelfs het sollicitatiegesprek 

worden geoefend met een 

van de medewerkers. 

Het concept van Dress for Success 

komt uit Amerika. Vrouwen in 

achterstandsposities kunnen daar, 

op vertoon van een sollicitatiebrief, 

gratis representatieve kleding uitzoeken 

ter ondersteuning van het sollicitatieproces. 

In 2001 waaide het idee 

over naar Nederland. Inmiddels zijn 

hier zes fi lialen: in Rotterdam, Gorinchem, 

Spijkenisse, Tilburg, Leeuwarden 

en dus ook in Amsterdam. 

De Nederlandse opzet is iets breder 

dan de Amerikaanse. Waar in Amerika 

de instelling alleen open staat voor 

dames in achterstandsposities, kunnen 

in de Nederlandse vestigingen 

ook heren terecht. ‘En we zijn wat 

minder strikt’, zegt Van Mierlo. ‘We 

geven hier bijvoorbeeld ook kleding 

aan stagiaires. Overigens wel onder 

dezelfde randvoorwaarden. Dus het 

moeten wel stages zijn in het kader 

van de weg naar werk. Bijvoorbeeld 

als onderdeel van een DWI-traject.’ 

Kleding wordt gedoneerd door 

particulieren en bedrijven. Wat niet 

geschikt is voor de winkel gaat door 

naar andere initiatieven, bijvoorbeeld 

naar Roemenië of naar projec- 

derop is IJssalon Pisa gevestigd (Scheldestraat 

t/o 10). ‘70 anni Maaestri 

Gelatieri’, staat op het bestelbusje 

naast de zaak. Op een stadsbankje 

na zijn hier geen zitplaatsen, maar de 

ambiance maakt veel goed. Veel glas 

en kleurig neonlicht. Pisa is meer een 

ijskraam dan een echte salon. Het ijsaanbod 

is echter overweldigend en de 

bediening zeer vriendelijk. Het ietwat 

gebrekkige Nederlands van de ijsverkoopster 

vergroot de Italiaanse authenticiteit 

alleen maar. Het bolletje 

Panna Cotta-ijs (met koffi esmaak!) is 

in elk geval overheerlijk. 

ten voor dak- en thuislozen. Kleding 

is er inmiddels genoeg; klanten laten 

nog wat op zich wachten. ‘Maak 

er vooral gebruik van’, roept van 

Van Mierlo op, ‘want het is er. 

Elk kledingstuk is zorgvuldig 

uitgezocht en je wordt geholpen 

door betrokken medewerkers.’ 

Vol trots vertelt 

ze over reacties van klanten. 

Over vrouwen die zich na 

vertrek mooier voelden dan voorheen. 

Over combinaties die mensen 

zelf nooit hadden bedacht. Over de 

kleine winst die is geboekt nadat een 

klant omzichtig en liefdevol werd 

duidelijk gemaakt dat een beetje deodorant 

soms geen kwaad kan. ‘Bij 

een sollicitatiegesprek draait alles om 

zelfvertrouwen’, zegt Van Mierlo. ‘Je 

hebt maar één kans voor een eerste 

indruk.’ 

tekst: Michiel Wetzer 

foto’s: Remco Visser 

Dress for Success: Woestduinstraat 

18. Dinsdag- & donderdagmiddag 

en vrijdagmorgen. Bel 

voor een afspraak: 61 57 370 of 

06 208 79 153. 

• Casual sollicitatiekleding voor 

de creatieven en pantalon met 

overhemd voor de kantoorbaan: 

beide outfi ts 0 euro • 

Al de bovengenoemde ijszaken verkopen 

ijs op melkbasis en waterbasis. 

Het minder ‘vullende’ vruchtenijs 

(aardbei, framboos, mango, citroen, 

meloen; noem maar op) is over het 

algemeen op waterbasis en wordt ook 

wel sorbetijs genoemd.Vijf of zes echte 

ijszaken in een stad als Amsterdam 

is natuurlijk een magere score, zeker 

als je het bijvoorbeeld vergelijkt met 

de ontelbare haringkramen en –karren 

in de stad. 

Welk ijs het lekkerst is, is uiteraard 

een kwestie van smaak, maar qua 

sfeer en ijsbeleving winnen de klei- 

ne, zelfstandige ijssalons het zonder 

enige twijfel van hun georganiseerde 

vakbroeders als Ben&Jerry’s, Australian 

Homemade en Häagen Dazs, 

ook qua prijs. 

Tot slot nog één tip voor de ijsliefhebber 

met een kleine beurs. Bij het 

eten van ijs gaat het om de smaakervaring 

en het ijsgenot. Daarom is één 

royaal bolletje meestal meer dan genoeg. 

Het adagium less is more gaat 

ook in ijsjesland op. 

tekst: Jos Verdonk 

foto: Remco Visser

SERVICE 

30 

MUG magazine | augustus 2008 

Beeldbuis en ether Cyberspace 

• Dun 

In Nederland lijden naar schatting meer dan vijfduizend mensen 

aan anorexia nervosa. Het gaat vooral om meisjes en jonge vrouwen. 

Elk jaar sterven er tussen de vijftien en dertig personen aan 

deze eetstoornis. Het aantal patiënten dat aan boulimia nervosa 

lijdt is nog groter. Bij dit ziektebeeld worden dwangmatige eetbuien 

gecompenseerd met braken en het gebruik van allerhande 

laxeermiddelen. In de documentaire Dun (oorspronkelijke titel: 

Thin) volgt regisseur Lauren Greenfi eld vier vrouwen met deze 

ziekte. Ze zijn opgenomen in een kliniek in Florida. Een van de 

vrouwen in deze kliniek is Polly. Ze is 29 jaar en heeft een zeer problematische 

achtergrond. ‘Ik probeerde zelfmoord te plegen na het 

eten van twee stukken pizza,’ verklaart ze in deze indringende documentaire. 

(foto: Lauren Greenfi eld / NCRV) 

Dun (NCRV), maandag 18 augustus en 25 augustus 22:50 

uur, Nederland 2 

• Popcoln bij? 

Augustus is de maand van de Olympische spelen in Peking, maar lang niet iedereen houdt van het 

passief kijken naar sport. Daarom zendt de NPS onder het mottto Made in China vlak voor en tijdens 

de Spelen een zevental fi lms uit waarin dit huidige Olympische land centraal staat. De rolprent 

Kundun (1997) trapt 1 augustus deze Chinese fi lmmarathon af. In deze fi lm wordt een tweejarig jongetje 

door Tibetaanse monniken in 1937 erkend als de veertiende reïncarnatie van de Dalai Lama. 

Een dag later staat ditzelfde jongetje opnieuw centraal in Seven Years in Tibet (1997). In de Chinese 

fi lm Mongolian Ping Pong (2004) vindt jongen uit Mongolië een pingpongballetje, maar weet hij 

niet wat een pingpongballetje is. Als hij er via de staatstelevisie achter komt dat het om een rekwisiet 

van de Chinese volkssport gaat, vat hij het plan op om het balletje terug te brengen naar de wettige 

eigenaar.. Het balletje van Mongolian Ping Pong begint vrijdag 15 augustus om even na middernacht 

te rollen. 

Made in China: Chinese fi lms bij de NPS, t/m 22 augustus elke vr en za, Nederland 2 

• De meiden van IJburg 

Vroeger werden mensen met een verstandelijke of lichamelijke handicap discreet tussen lotgenoten 

weggestopt in een bij voorkeur bosrijke omgeving. Die tijden zijn gelukkig voorbij. Tegenwoordig 

probeert men gehandicapten te laten participeren in de ‘gewone’ mensenmaatschappij. In de documentaire 

IJburg Angels volgt regisseur Claudia Tellegen zes meiden die aan een rolstoel zijn gebonden 

en ook een verstandelijke handicap hebben. Acht jaar geleden koesterden hun ouders het plan 

om ze – met behulp van het persoonsgebonden budget - in een normaal Amsterdams huis te laten 

wonen tussen gewone Amsterdammers. Dat gaat niet zonder slag of stoot, zeker niet als een van de 

bewoonsters voortijdig moet afhaken en het fi nanciële plan in duigen dreigt te vallen. Loopt het toch 

nog goed af voor de meiden? 

IJburg Angels(NCRV), maandag 1 en 8 september 22:50 uur, Nederland 2 

Recept 

• Gebakken uiensnippers 

en uienolie 

Snippers van gebakken uien zijn altijd handig om in huis 

te hebben. Je kunt er van alles mee. Lekker in de sla, bij rijst 

of gebakken groentengerechten, in de soep of zomaar op 

brood. Ook de olie waarin de uien zijn gebakken, 

houdt de smaak van de ui. Deze kun je hergebruiken 

om in te bakken of ook in de sla. Heel 

handig: twee recepten in één. Je hebt er, afgezien 

van wat tijd, weinig voor nodig: 

• wat middelgrote tot kleine uien of sjalotten; 

ongeveer een halve kilo 

• maïs- of arachideolie 

1. Snijd de uien doormidden en snijd vervolgens dunne ringen (met grote uien lukt dit niet). 2. Zorg 

dat er een kom, een zeef en iets naast het fornuis staat waarin de uien kunnen afdruipen. Een bord 

met wat keukenpapier bijvoorbeeld. 3. Giet ongeveer een halve centimeter olie in de pan en verhit 

deze op middelhoog vuur. 4. Voeg de uien toe. 5. Blijf roeren en bak een minuut of acht, tot de uien 

beginnen te kleuren. 6. Zet het vuur lager en blijf vooral roeren. Bak nog twee minuten. 7. Zet het 

vuur laag. Blijf roeren en probeer de uien in nog een paar minuten roodbruin te bakken. 8. Haal de 

pan van het vuur en zeef de inhoud. 9. Laat de uien uitlekken op het keukenpapier; wissel na een 

paar minuten van papier. 10. Na afkoelen kun je de uien het beste een dag in de vriezer leggen. 11. 

Versnipper de ringen en bewaar ze luchtdicht. Hoeft niet in de koelkast; blijft weken goed. 12. Zeef 

de olie en bewaar. 

• Verveling 

Wat moet je doen als je het artikel Cyberspace voor 

het MUGmagazine wilt gaan schrijven, en er wil maar 

geen geschikt onderwerp je gedachten binnen sluipen. Je 

vraagt het eens links en rechts op de redactie, maar ook 

daar komkommer en kwel. Blijft de redacteur zitten met 

een raar gevoel, een gevoel dat op verveling lijkt. Je tikt 

het in in het gratis onlinewoordenboek Nederlands van 

Van Dale: ver·ve·ling (de, v) 1 het zich vervelen, onaangenaam 

gevoel van leegte. Is het opzet dat de uitleg vergezeld 

gaat van twee advertenties voor CenterParks? Ik 

tik enthousiast in en meteen wordt een van de vakantieadvertenties 

vervangen door een opleidingsinstituut. 

Verveling kun je ook intikken bij Google. Ik kom terecht bij Psychologie Magazine 

die veel testen aanbiedt. Natuurlijk doe ik ‘Bent u snel verveeld?’ Uw score is 

14 zegt de test, Dit betekent dat u een gemiddelde neiging tot verveeldheid heeft. 

In mijn enthousiasme (het invullen van enquêtes is leuk als je je verveeld voelt) 

had ik mijn beker koffi e verplaatst en op het moment dat ik lees dat ik ook op het 

punt van verveling een gemiddeld fi guur ben stort ik da halve inhoud van die beker 

in mijn toetsenbord. Mijn eerste gedachte is dat het prettig is dat ik zoetjes gebruik 

in plaats van suiker, dat tikt wat plakkerig, maar toetsenbord gaat in de verveelstand 

en tovert geen letter meer op mijn beeldscherm. Gelukkig gooi ik nooit 

iets weg en kan ik verder werken op mijn vijf jaar geleden afgedankte toetsenbord. 

Tikt veel minder lekker. Dus op zoek naar een vervanger. Mijn favoriete computerdingensite 

is hardware.info, ontdekt toen ik in 2000 zelf een computer in losse 

onderdelen bij elkaar kocht. Dat doen zij ook, elke maand, van een Budget internet 

PC van 600 euro tot de ultimate PC die in juli bijna 7100 euro kost. Op de site 

ook veel testen van onderdelen en randapparatuur (echte testen, niet de mening 

van een consument). Helaas springt er niet meteen een toetsenbord uit. 

Dan maar ‘Verveling’ gaan lezen; bij Frans Coenen is dat onderwerp in goede handen. 

‘Zij wist nu hoe men ‘t gevoel noemde dat haar kwelde: verveling heette ‘t...’ 

www.vandale.nl/vandale/opzoeken; www.psychologiemagazine.nl/web/ 

Test-uzelf.htm www.hardware.info; Verveling van Frans Coenen op internet: 

www.dbnl.org/tekst/coen006verv01_01/ 

Vers van de pers 

• Ondersteuning 

Uitgeverij Kluwer geeft elk half jaar de Kleine Gids sociale 

zekerheid uit. Een prima uitgave, die een goed en beknopt 

overzicht geeft van de sociale wetgeving en uitvoering. 

Sinds vorige maand is daar de Kleine Gids WMO bijgekomen. 

Deze gaat over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. 

Die is sinds 2007 van kracht en vervangt ondermeer 

een aantal wetten betreffende maatschappelijke zorg 

en voorzieningen voor gehandicapten. De WMO is een belangrijke 

en omvangrijke wet, die als kapstok dient voor 

een enorme reeks voorzieningen zoals hulp bij het huishouden, 

rolstoelen, ziekenvervoer en woningaanpassingen. Elke voorziening moet 

worden aangevraagd bij een speciaal kantoor. Dat berekent ook nog eens een eigen 

bijdrage. Een bureaucratische wirwar van jewelste, kortom. Je hebt echter weinig 

keus als je die zorg nodig hebt. Dan zul je door die papierellende heen moeten. 

De Kleine Gids WMO is opgedeeld in vier delen. Het eerste en vierde deel gaan over 

de ontstaansgeschiedenis en de achtergronden van de WMO. Het tweede deel is het 

meest omvangrijkst en behandelt de burger, zijn recht op voorzieningen en hoe hij 

die kan verkrijgen. In het derde deel komen de mensen aan bod die beroepsmatig 

met de WMO te maken hebben. Zoals altijd bij de Kleine Gids is ook deze uitgave in 

heldere taal geschreven en geeft ze een goed overzicht van de taaie wetgeving en uitvoering 

inzake een belangrijke zaak, in dit geval de zorg. 

Kleine Gids WMO; 93 pagina’s; 7,80 euro; papierrug 

• De jaren zestig 

De jaren zestig waren de mooiste tijd ooit. Men werd ouder, rijker en gelukkiger. Iedereen 

was jong, de benzine kostte vrijwel niets, van milieuproblemen, klimaatsopwarming 

of de gevaren van kernenergie had nog niemand gehoord. Iedereen was jong en 

gedroeg zich zo. Sander Boelens heeft een wat ander idee over de gouden jaren zestig. 

In Verstoorde Kringlopen zet hij uiteen hoe de als norm gestelde jaren zestig ertoe geleid 

hebben dat er een hufterige samenleving is ontstaan. De erfenis van de jaren zestig 

staat inmiddels op gespannen voet met voor een sociale samenleving wezenlijke kernbegrippen 

als ‘wederkerigheid’, ‘betrokkenheid’ of het ouderwetse ‘burgerschap’. Een 

zielsverwant van Michel Houellebecq, deze Boelens? In elk geval werd het hoog tijd dat 

de overschatte jaren zestig eens wat tegenspraak kregen van een Nederlandse auteur. 

Verstoorde kringlopen, de invloed van 1968 op ons bestaan; uitgave Papieren 

Tijger; 133 pagina’s; 12, 50 euro; papierrug

ADVERTENTIE 

32 MUG magazine | augustus 2008

Augustus - MUGweb

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?