Chronisch Vermoeidheid Syndroom - Heliomare

Hoe de inspanningsfysiologie verloopt, is meetbaar op een fietsergometer met de Astrand
test.
De stofwisseling wordt geregeld via hormonen ( van o.a. schildklier en bijnieren ) en is
gemiddeld genomen constant. Bij fysieke en psychische belasting neemt de productie van
cortisol door de bijnieren toe. Daarom wordt cortisol ook wel het stress- hormoon genoemd.
Het heeft zijn invloed op allerlei stofwisselingsprocessen en m.n. op de glucose huishouding,
waarmee het reageert op de noodsituaties van het lichaam, het levert dus de benodigde
energie die het lichaam nodig heeft om in de situatie te overleven (23 ).
Cortisol remt ook normale ontstekingsreacties en heeft een remmende werking op het
immuun systeem, remt de vorming van antistoffen ( *zie verder).
Trainingseffecten:
Door regelmatig bewegen ( sporten) gaat het lichaam zich aanpassen door zijn functies te
verbeteren, bijv. doordat de hartslag efficiënter wordt, spieren in omvang en kracht toenemen
en de doorbloeding verbeterd. Als de inspanning gelijk blijft dan zal het effect zich
stabiliseren. Doorgaan met trainen blijft toch zinvol, want beëindigen van training zal een
teruggang van orgaanfuncties tot gevolg hebben. Tot op hoge leeftijd kunnen
trainingseffecten blijven bestaan als men de verworven effecten blijft onderhouden. (15)
Gevolgen van verminderde beweging en bedrust:
Bedrust betekent voor het lichaam een dermate minimale belasting dat al snel een
achteruitgang in de trainingstoestand van het lichaam optreedt, bijv. het slagvolume van het
hart daalt waardoor de slag frequentie zal moeten gaan toenemen. Ook zal de spieromvang
afnemen en mede hierdoor kan er minder zuurstof door het lichaam vervoerd worden. Dit
kan verklaren waarom patiënten als zij weer beginnen met bewegen snel last zullen hebben
van pijn en vermoeidheid waardoor zij minder kunnen presteren. Dit effect treedt ook op bij
bedrust van verder geheel gezonde mensen. Daarom is iedere vorm van bewegen
noodzakelijk om vitale lichaamsfuncties te onderhouden.
Indien men tot weinig bewegen in staat is moet een oefenschema gebruikt worden waarbij
men ernaar streeft om met een intensiteit te oefenen die net toelaatbaar is en waarbij voor
het lichaam toch een trainingseffect bereikt wordt.
5.5 Inspanningsbeperkingen bij patiënten met CVS en mogelijkheden
voor bewegen en trainen.
De fysiologie van malaise na inspanning (15).
CVS patiënten melden veelal een inspannings intolerantie, ze voelen zich slechter na fysieke
training en ervaren een terugval nadat ze op een goede dag extra veel activiteiten hebben
gedaan.
Ook rapporteren mensen met CVS een verhoogde vatbaarheid voor infecties en herstellen
ze slecht van virusinfecties e.d. Het immuunsysteem is blijkbaar ontregeld geraakt.
Door langdurige blootstelling aan fysieke of emotionele stress kunnen hoge cortisol waarden
in het bloed blijven bestaan. Het is bekend dat cortisol op den duur een beschadigend effect
heeft op spieren en het immuunsysteem onderdrukt * ( 4,16) .
Als reactie op fysieke inspanning worden in groter dan normale hoeveelheden vrije radicalen
( oxidatieve stress) aangemaakt, evenals complementfactoren, cytokine. Dit zijn eiwitten die
worden geproduceerd als onderdeel van de immuun respons.
N.B. hoe meer klachten na de inspanning, hoe meer veranderingen ook in het bloedplasma
aantoonbaar zijn. Van cytokinen is bekend dat deze verantwoordelijk zijn voor een gevoel
van lusteloosheid en malaise.
Behandelprogramma Chronisch Vermoeidheid Syndroom (CVS) 16