november - december - Radio Bloemendaal
november - december - Radio Bloemendaal
november - december - Radio Bloemendaal
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>november</strong> 2012 jan – half 2012 - <strong>december</strong> feb 2012 / jaargang 2012 / 44 jaargang / nummer 3 4 / nummer 5<br />
• Aanraking<br />
. • 11 Hartstocht / 11<br />
. • groei Bidden<br />
. • techniek Oud worden<br />
. advent
Colofon<br />
3 e jaargang nr. 5<br />
<strong>november</strong> 2012 – half <strong>december</strong> 2012<br />
radio <strong>Bloemendaal</strong><br />
Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Dit tweemaandelijks verschijnende magazine<br />
voor luisteraars van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> is<br />
een gezamenlijke uitgave van de Stichting Kerk<br />
Zonder Grenzen en de <strong>Radio</strong>commissie van<br />
de Protestantse Gemeente in <strong>Bloemendaal</strong> en<br />
Overveen die beide van de zender gebruik maken.<br />
De programmering van de zender, waarvan de<br />
Protestantse Gemeente eigenaar is, gebeurt in<br />
nauwe samenwerking.<br />
Frequentie: 1116 AM en ook<br />
www.radiobloemendaal.nl<br />
Redactie<br />
Aart Mak (eindredactie), Wim van Galen, Dorien<br />
Veldman, Piet van Wijngaarden en Adrie Winter<br />
Redactie-adres<br />
<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong>, Vijverweg 14,<br />
2061 GX <strong>Bloemendaal</strong>. Telefoon: 023-5254842<br />
E-mail: radiobloemendaal@kerkzondergrenzen.nl<br />
Abonnementen<br />
€ 12,50 per jaar. Opgaven voor abonnementen<br />
en mutaties aan het hierboven genoemde adres.<br />
Websites<br />
- www.radiobloemendaal.nl Via deze site zijn<br />
ook de radio-uitzendingen te beluisteren.<br />
- www.kerkzondergrenzen.nl Via deze site zijn<br />
veel programma’s te downloaden en zijn een<br />
wekelijkse column en toespraken te vinden.<br />
- www.pkn-bloemendaal-overveen.nl Dit is de<br />
website van de locale gemeente.<br />
- www.alledagkerk.nl Op deze site vindt u de<br />
voorgangers en kunt u ook preken downloaden.<br />
2 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
In dit nummer dat halverwege <strong>december</strong><br />
vervangen wordt door het volgende<br />
nummer (de Kerst komt er dan echt aan),<br />
meer over de komende nieuwe predikant<br />
die op 11 <strong>november</strong> verbonden zal<br />
worden aan de gemeente <strong>Bloemendaal</strong> /<br />
Overveen. Tegelijk ook aandacht voor de<br />
financiële actie van de <strong>Radio</strong>. Dat geldt<br />
dus de concrete zender, de masten, de<br />
techniek, de studio, de geluidswagen<br />
en alle kosten die nodig zijn voor onderhoud<br />
en investering om te vernieuwen.<br />
Kerk Zonder Grenzen, de stichting, is<br />
meer voor de software, het pastoraat,<br />
de diensten thuis en in het land en alle<br />
activiteiten die op avonden her en der<br />
en in projecten als Tuimelteksten worden<br />
verricht. Zie pagina 17.<br />
<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> en Kerk Zonder Grenzen<br />
die nu al bijna drie jaar samen dit blad<br />
bij u thuis bezorgen, hopen in elk geval<br />
dat u betrokken blijft en blijft luisteren<br />
ondanks een storing die soms plaatsvindt.<br />
Wij beschouwen ons als verbindingsofficier<br />
tussen kerk en samenleving, evangelieverkondiging<br />
en mensen thuis, oude<br />
woorden en nieuwe inzichten, christelijk<br />
geloof en de praktijk van het moderne<br />
leven. Daar is nog steeds radio goed voor<br />
en tegenwoordig ook internet. U allen het<br />
allerbeste gewenst!<br />
Giften en financiële ondersteuning<br />
- voor Stichting Kerk Zonder Grenzen, wat<br />
betreft missionair werk, omroeppastoraat en<br />
projecten:<br />
rek. no. 1522222 of rek. no. 38.44.74.888<br />
t.n.v. st. KZG te <strong>Bloemendaal</strong><br />
- wat betreft het in standhouden van de zender<br />
en pastoraat:<br />
rek. no. 167316 t.n.v. Prot. Gemeente<br />
<strong>Bloemendaal</strong> en Overveen, afd. <strong>Radio</strong><br />
Grafische vormgeving<br />
Cliff Barrow, <strong>Bloemendaal</strong><br />
Productie en verzending<br />
Uitgeverij Narratio, Gorinchem
Groei<br />
-----------------------------<br />
Onlangs was op zondagmorgen in het tvprogramma<br />
Buitenhof de schrijver Amitav<br />
Ghosh te gast. Hij is in India geboren,<br />
maar heeft over de hele wereld gewoond<br />
en gewerkt; een wijze man met een brede<br />
ervaring.<br />
Het trof mij wat hij zei over het groeidenken.<br />
Waarom zou alles maar moeten<br />
groeien? Is het ook niet natuurlijk dat<br />
iets weer afneemt? En put die groei niet<br />
de aarde, onze energiebronnen en ook<br />
onszelf uit?<br />
Dan ga je daar over nadenken en komen<br />
de voorbeelden boven.<br />
“De economie moet groeien,” maar is<br />
dat wel zo? Of jagen we elkaar op? We<br />
schrikken nu van de vele leegstaande<br />
kantoorgebouwen. Ze waren op de<br />
groei gebouwd. Dit alles gebeurde tot<br />
meerdere glorie van gemeenteraden en<br />
businessclubs.<br />
In de politiek is het groeidenken diep geworteld.<br />
Stilstand is achteruitgang. De politieke<br />
partijen spannen zich in voor meer<br />
kiezers, maar minder voor rustige ideeën<br />
over buurten, vervuiling, hergebruik van<br />
gebouwen en echte ontwikkelingssamenwerking.<br />
Het is zo hijgerig.<br />
In onze hoofden is ook van alles binnengeslopen.<br />
Ja, de crisis is erg, want we<br />
kunnen de gebruikelijke groei niet meer<br />
zien. Het was zo vanzelfsprekend dat we<br />
elk jaar meer kregen en dat we een flinke<br />
hypotheek aankonden. Maar er werd<br />
geen rekening gehouden met ‘grenzen<br />
aan de groei’.<br />
3 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
In de Verenigde Staten en West-Europa is<br />
wel enige bekering nodig; zoveel benzine<br />
verslinden, zoveel ongecontroleerde verrijking<br />
voor een elite en zoveel verarming<br />
voor velen!<br />
Er zijn kritische mensen nodig, die blijven<br />
zeggen: hoezo nog meer; hoezo nog<br />
duurder? De groei moet gezocht worden<br />
op andere terreinen. Soberheid en solidariteit<br />
zijn nodig om uit de crisis te komen<br />
en te blijven. En geestelijk worden we er<br />
dan ook niet slechter op. In het geloof<br />
zingen we - nog steeds of weer - “Laat me<br />
in U blijven, groeien, bloeien…”; gezang<br />
78 : 1.<br />
Wim van Galen
Verder met Markus<br />
-----------------------------<br />
Het lezen in Marcus gaat verder. Jezus is<br />
na een tocht door het land, die begon<br />
in het noorden, aangekomen in Jeruzalem,<br />
het religieuze en politieke centrum<br />
van Israël. Hij heeft velen, geïnspireerd.<br />
Het land in onderdrukking ademt op.<br />
De verwachtingen zijn hooggestemd.<br />
Toch beantwoordt deze mens niet in alle<br />
opzichten aan het beeld van de gezalfde.<br />
Hij lijkt eerder een anti-held, die op een<br />
ezel de eeuwige stad binnenrijdt. En wat<br />
hij zegt, is niet wat je verwacht van de<br />
Messias.<br />
Aan het begin van hoofdstuk 12 staat<br />
dat hij begon te spreken in gelijkenissen,<br />
verhalen over het dagelijkse leven. Het<br />
zijn eenvoudige vertellingen met een<br />
dubbele bodem. Tuimelverhalen met<br />
zeer veel zeggingskracht. Kennelijk komt<br />
de boodschap over, want de religieuze<br />
machthebbers voelen de dreiging, gaan<br />
de confrontatie aan en proberen Jezus<br />
4 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
onderuit te halen. Hun vragen zijn niet<br />
op begrip gericht, maar bedoeld om een<br />
dossier op te bouwen. Maar de religieuze<br />
leiders vangen bot, ze krijgen niets in<br />
handen. Soms wordt dit gevaarlijke spel<br />
doorbroken; als iemand echt luistert en<br />
dan werkelijk hoort. De essentie van het<br />
evangelie, misschien wel van de hele<br />
bijbel is: heb de Heer je God lief en de<br />
naaste als jezelf. Dan kan Jezus ook zeggen:<br />
“U bent niet ver van het koninkrijk<br />
van God.” (12:34).<br />
De stad Jeruzalem is het decor van Jezus’<br />
optreden, ook de tempel, het huis van<br />
God, het huis van de ziel van het volk<br />
Israël. Daar geeft hij onderricht. Maar<br />
dan verplaatst het verhaal zich naar de<br />
Olijfberg. Dat is een geliefde plek van<br />
Jezus, dichtbij God. We cirkelen in de<br />
verhalen rondom Sion. Op die berg gaat<br />
het over het einde der tijden. Maar wat is<br />
echt en wat niet? Dat is een actuele vraag.<br />
Schrijfster Karen Armstrong heeft er een<br />
norm voor: daar waar liefde gebeurt en<br />
dus werkelijke compassie is, is sprake van<br />
religieuze waarachtigheid. Dan geldt om<br />
waakzaam zijn en je niet in slaap laten<br />
sussen. Daarover gaat het ook in de paralleltekst<br />
van Lucas. Dan volgt de overstap<br />
naar dit evangelie, dat wordt gelezen<br />
vanaf het begin van advent.<br />
Zo schakelen we over naar<br />
advent, de komst van die<br />
nieuwe wereld, verborgen in<br />
een kind. Na het einde is er<br />
een nieuw begin, aangekondigd<br />
door die merkwaardige<br />
man die in de omgeving van<br />
de Jordaan doopt en oproept<br />
tot inkeer: Johannes. Een man<br />
voor wie ve;en huis en haard<br />
verlaten. Hij op zijn beurt<br />
wijst op een ander, een mens<br />
uit Nazareth.<br />
Otto Sondorp
Ds. Ad van Nieuwpoort nieuwe predikant<br />
---------------------------------------------------------<br />
Deze zomer besloot de kerkenraad om ds.<br />
A.G.L. van Nieuwpoort te beroepen. Eind<br />
augustus werd de beroepingsbrief aan<br />
ds. Van Nieuwpoort thuis in Amsterdam<br />
overhandigd. De kerkenraad was buitengewoon<br />
verheugd dat hij meteen het<br />
beroep aannam.<br />
Ad van Nieuwpoort is 45 jaar en gehuwd<br />
met Mirjam Elbers. Acht jaar was hij als<br />
predikant verbonden aan de Thomaskerk<br />
in Amsterdam-Zuid. Daarvoor werkte hij,<br />
eveneens acht jaar, in de Dorpskerk in<br />
Amstelveen. In 2006 promoveerde ds. Van<br />
Nieuwpoort op het proefschrift Tenach<br />
opnieuw, over het Messiaanse tegoed van<br />
het evangelie naar Lukas. Er zijn ruim tien<br />
publicaties van zijn hand verschenen. Zijn<br />
vrouw Mirjam is ook theoloog/predikant<br />
en zij werkt momenteel als uitgever bij<br />
5 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Uitgeverij Brill te Leiden. Het echtpaar<br />
heeft een dochtertje, Trui, van vier jaar.<br />
Het kloppend hart van de gemeente is<br />
volgens ds. Van Nieuwpoort de eredienst<br />
op zondag. Daar mogen de woorden<br />
klinken als inspiratiebron voor ons leven<br />
en voor alle ontmoetingen in en buiten<br />
de gemeente. Een kerkelijke gemeente<br />
leeft in de dynamiek tussen de eredienst<br />
op zondag, het leerhuis door de week en<br />
het pastoraat. Als theoloog laat hij zich bij<br />
alles inspireren door de bijbelse verhalen.<br />
Alle activiteiten en ontwikkelingen binnen<br />
de gemeente liggen aan die bron ten<br />
grondslag. Ad van Nieuwpoort is iemand<br />
die heel graag met de teksten bezig is,<br />
samen met anderen. Al zoekend worden<br />
verhalen vertaald naar het dagelijks leven,<br />
de actualiteit. In de gemeente legt hij<br />
prioriteit bij toerustingswerk en jongeren.<br />
Ook is hij gericht op mensen die op<br />
afstand staan van kerk en geloof.<br />
Op zondag 11 <strong>november</strong> wordt ds. Van<br />
Nieuwpoort officieel in de Protestantse<br />
Gemeente <strong>Bloemendaal</strong>-Overveen<br />
verwelkomd tijdens zijn intrededienst.<br />
De dienst vindt plaats in de Dorpskerk<br />
en zal uiteraard via de radio te beluisteren<br />
zijn (middengolf 1116 Am en via<br />
internet: www.radiobloemendaal.nl) De<br />
kans bestaat dat de dienst van 11.16 van<br />
Kerk Zonder Grenzen later zal starten. Wij<br />
vragen om begrip.
Thuiskomen<br />
------------------------------<br />
radio, zondag 4 <strong>november</strong> 19.00 uur, herhaling<br />
zondag 11 nov. 11.16 uur<br />
Hij zat in nachtgoed voor het raam en liet<br />
Willoos het hoofd hangen op het kozijn –<br />
Hij zag de landweg langs de heuvels zijn<br />
Kronkels wegtrekken naar het blauw<br />
verschiet.<br />
Hij dacht weer aan de oude vreemdeling<br />
Die ’s middags in het herbergtuintje sliep –<br />
Zij stoeiden om hem heen, en iemand riep<br />
Hem wakker, en hij zat dwaas in hun kring.<br />
Zijn verre blik zwierf langs hun ogen weg,<br />
Hij zei: - (zijn baard was om de glimlach grijs)<br />
‘Jongens, het leven is een vreemde reis,<br />
Maar wellicht leert een mens wat onderweg.’<br />
Toen was het of een deur hem open woei<br />
En hij de verten van een landschap zag,<br />
Hij zag zichzelf daar wand’len in een dag<br />
Zwellend van zomer en van groene groei.<br />
De weg buigt om en men keert nooit terug –<br />
Hij kon zijn hart als voor ‘t eerst horen slaan,<br />
Hij heeft zijn schoenen zacht weer aangedaan<br />
En sloop door ’t tuinhek naar de kleine brug.<br />
Gedicht ‘De Jongen’ van Martinus Nijhoff<br />
6 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Thuiskomen is het einde van het gaan van<br />
je weg. Alles, wat je hebt meegemaakt,<br />
ontberingen die je hebt doorstaan, alle<br />
keren dat je weer afscheid moest nemen,<br />
het heeft zich als het ware in jou<br />
samengebald tot een groot verlangen om<br />
eindelijk niet meer altijd maar in beweging<br />
te moeten zijn. Bij thuiskomen hoort<br />
dan in de associatie van veel mensen rust,<br />
niets doen en jezelf zijn. In de taal van het<br />
geloof is thuiskomen het diepe verlangen<br />
van het hart om niet meer eenzaam te<br />
zijn. ‘Mijn hart is onrustig tot het rust vindt<br />
in U’ (Augustinus). In de dienst, het eind<br />
van een serie over het gaan van de weg,<br />
zullen we in het evangelie van Lucas het<br />
verhaal van de zoon lezen die weggaat<br />
om weer thuis te komen. In dat verhaal is<br />
ook sprake van een broer en vooral van<br />
een vader. De vraag is met wie wij ons het<br />
meest kunnen vereenzelvigen, met de<br />
thuisblijver of met de mens die gaat. Of<br />
misschien ook met de vader die met een<br />
hart vol onrust geen oordeel heeft en op<br />
de uitkijk staat om zijn avontuurlijke zoon<br />
zo snel mogelijk welkom te heten.<br />
Aart Mak
Sint Maarten: gaat dat niet over mantelzorg?<br />
--------------------------------------------------------------<br />
radio: zondag 11 <strong>november</strong>, 19.00 uur,<br />
herhaling de zondag erop, 11.16 uur<br />
Er is een Tuimeltekst Sint Maarten, gaat<br />
dat niet over mantelzorg? Veel kerken<br />
zijn naar Sint Maarten genoemd, net als<br />
parochies, scholen en scoutinggroepen.<br />
Het heeft allemaal met Maarten van Tours<br />
te maken. Maarten werd in de vierde<br />
eeuw geboren in wat nu Hongarije heet<br />
als zoon van Romeinse ouders. Op jonge<br />
leeftijd werd hij soldaat en diende hij<br />
in het huidige Frankrijk. Bij een van de<br />
stadspoorten van Amiens ontmoette hij<br />
een bedelaar, aan wie hij de helft van zijn<br />
mantel gaf. Wat weinig mensen weten, is<br />
dat de helft van de mantel eigendom was<br />
van Rome en hij daarom slechts zijn eigen<br />
helft kon weggeven.<br />
Een oude legende zegt dat deze bedelaar<br />
een verschijning van Jezus was. Maarten<br />
had in elk geval van Jezus dit woord wel<br />
onthouden: ‘Ik was naakt en jij hebt mij<br />
gekleed.’ (Matteüs 25:36). Maarten liet zich<br />
bekeren en verliet het leger. Over Maarten<br />
valt meer te vertellen. Dat gebeurt in<br />
de dienst verder. Zo goed als wij, op zijn<br />
eigen avond, ook vieren dat zijn daad<br />
goddank nog altijd navolging heeft…<br />
Wij willen gaven delen met mensen<br />
wereldwijd. Want delen wordt tot helen<br />
wanneer de ander lijdt. De Heer heeft zich<br />
gegeven en deelde onze nood. Zo heelde<br />
Hij ons leven. Hij is het levend brood.<br />
Ver waren wij gaan dwalen, de wijde<br />
wereld rond. Maar ’t was slechts om te<br />
halen en hebzucht was de grond. Het rijk<br />
7 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
dat wij zo bouwden hield in de tijd geen<br />
stand. Wat wij als groots beschouwden,<br />
sloeg men ons uit de hand.<br />
Meer dan wij konden dromen, geschiedt<br />
in onze tijd. Er is een weg gekomen van<br />
wederkerigheid. Nu leren wij ontvangen;<br />
zij geven van hun kant. Geen strijd meer<br />
om belangen, zo komt Gods rijk tot stand.<br />
(tekst: E. Hoogerwerf)<br />
Aart Mak
Hoe kom ik aan de overzijde?<br />
----------------------------------------<br />
Vocaal Mannen Kwintet La Notte.<br />
radio zondag 25 <strong>november</strong>, 19.00 uur, herhaling<br />
zondag erop 11.16 uur<br />
Op de laatste zondag van het kerkelijk<br />
jaar gedenken wij ook bij Kerk Zonder<br />
Grenzen de mensen die gestorven zijn. En<br />
niet alleen degenen die we sinds <strong>november</strong><br />
2011 moeten missen, maar ook hen<br />
die al eerder zijn overleden. De ziel reist<br />
immers te voet en als het gaat om gevoelens<br />
geldt een andere tijdsorde.<br />
We laten ons in die dienst leiden door<br />
het prachtige verhaal over Mozes die zijn<br />
laatste schreden op aarde zet. Hij ziet nog<br />
een keer waar hij bijna zijn hele leven<br />
lang naartoe op weg was, het land van<br />
melk en honing. Hij, met zijn hele hebben<br />
en houden, veranderd, gevormd,<br />
geschaafd, met littekens op zijn ziel, weet<br />
8 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
dat hij dit land niet zal betreden. Het is<br />
ten diepste een verhaal dat universeel is.<br />
Wie heeft gezien wat hij met hartstocht<br />
en soms twijfel geloofde? Wie is ontsnapt<br />
aan zijn sterfelijkheid, terwijl hij verlangde<br />
naar eeuwige vrede? Angst voor de dood,<br />
de laatste stap, kan alles overschaduwen<br />
waar je altijd door bezield was. We kunnen<br />
niet meer op eigen kracht. Iemand<br />
moet er zijn die ons het laatste zetje<br />
geeft en dan ons draagt en afmaakt waar<br />
wij, met alle aarzelingen, aan begonnen<br />
waren.<br />
Hoe kom ik aan de overzijde?<br />
De doodsrivier is veel te diep!<br />
Wie kan mij over water leiden,<br />
de zee die niemand nog ontliep?<br />
(A. F. Troost)<br />
Aan deze dienst, waarin kaarsen worden<br />
aangestoken en het verdriet wordt<br />
verwoord, namen worden genoemd en<br />
allerlei situaties aangestipt, zal La Notte<br />
haar muzikale medewerking verlenen.<br />
La Notte is een Vocaal Mannen Kwintet<br />
dat zijn naam ontleent aan het rijke<br />
romantische repertoire van 19e-eeuwse<br />
componisten die zich veelvuldig door<br />
de nacht hebben laten inspireren. Het<br />
ensemble houdt zich daarnaast intensief<br />
bezig met oude muziek van componisten<br />
als Josquin des Prez, Dowland en Monteverdi.<br />
Sinds enkele jaren is ook het lichtere<br />
repertoire van Engelse part-songs en van<br />
de Comedian Harmonists, wereldberoemd<br />
in de jaren ´30 van de vorige eeuw, in het<br />
programma van La Notte ruim vertegenwoordigd.<br />
Aart Mak
Kerk Zonder Grenzen<br />
------------------------------<br />
Er gebeurt veel, hoorbaar, zichtbaar en<br />
voorlopig nog onmerkbaar bij de stichting.<br />
Voor wie ons volgt:<br />
Op zondagmorgen 4 <strong>november</strong> is er ’s<br />
morgens in de Dorpskerk een dienst in<br />
samenwerking met leden van de kerk van<br />
<strong>Bloemendaal</strong> / Overveen. Op zondagavond<br />
9 <strong>december</strong> zal het koor Anthem<br />
onder leiding van Leo Kramer zijn medewerking<br />
verlenen aan een advents- en<br />
kerstzangdienst. Fijn om die dienst ook<br />
bij te wonen!<br />
Over andere diensten leest u elders in dit<br />
<strong>Radio</strong>magazine.<br />
Het project Tuimelteksten, een initiatief<br />
van de stichting KZG, begint zich langzamerhand<br />
te verbreden. Vermoedelijk zal<br />
er een scheurkalender op de markt verschijnen<br />
en er zijn gesprekken met een<br />
grote busmaatschappij en huisartsen om<br />
te zien of daar ook Tuimelteksten terloops<br />
kunnen worden getoond. Overigens<br />
zullen in de maand oktober of <strong>november</strong><br />
weer op alle grote NS stations van Nederland<br />
Tuimelteksten hangen. U kunt ons<br />
volgen op de website en via de sociale<br />
media Twitter en Facebook. Elke dag is er<br />
een nieuwe Tuimeltekst te lezen, geschreven<br />
door allerlei mensen en streng<br />
geredigeerd door een kleine redactie.<br />
Aan het andere grote project, Rituelen,<br />
wordt in deze herfst hard gewekt. De<br />
bedoeling is om aan het begin van 2013<br />
tevoorschijn te komen met een organisatie<br />
waarin een groep mensen zich<br />
aanbiedt om rituelen te begeleiden. Dat<br />
aanbod geldt dan vooral mensen die<br />
9 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
niets of weinig met de kerk hebben, maar<br />
wel religieus zijn of levensbeschouwelijk<br />
zijn ingesteld. Bij die rituelen denken we<br />
allereerst aan de uitvaart, maar wij willen<br />
ook ons aanbod doen op het vlak van geboorte<br />
en huwelijk, naast dat wij mensen<br />
inzetten om te begeleiden bij nood en<br />
dood en bij allerlei crises die zich bij leven<br />
en welzijn kunnen voordoen. De stichting<br />
Kerk Zonder Grenzen beschouwt dit<br />
project als een belangrijk uitvloeisel van<br />
haar intentie om ook dertigers en veertigers,<br />
mensen van de middengeneraties,<br />
te bereiken en te verbinden met wat zij<br />
als het beste uit de christelijke traditie<br />
beschouwt.<br />
De sing-in van zondag 30 september was<br />
een groot succes. Veel mensen kwamen<br />
en zagen hoe twee koren met Rob van<br />
Dijk een heerlijke sfeer creëerden. Het<br />
samenspel tussen Cees Verschoor op het<br />
orgel en Rob op de vleugel was een hoogtepunt.<br />
De radioluisteraars misten weinig,<br />
of het moet zijn de hartelijke ontvangst<br />
tevoren en de geweldige uitgeleide na<br />
afloop, met koffie, thee, een drankje en<br />
een hapje. Volgend jaar weer, hoorden we<br />
menigeen zeggen.<br />
a.m.
Dominee, zeg eens...<br />
-----------------------------<br />
Tolerant<br />
Ruim dertig jaar geleden had ik een<br />
vriendje die punker was. Met mijn lange<br />
haar en keuze voor kleurige kleding hoorde<br />
ik daar niet thuis, werd zelfs ‘een disco’<br />
genoemd, maar vooruit, ik kon ermee<br />
door. De vriendengroep had niet alleen<br />
duidelijke regels over kleding, haardracht<br />
en muziekkeuze, zelfs je opvattingen over<br />
de samenleving hoorden vast te staan en<br />
in het patroon te passen. Anders was je<br />
slechts een punker vanwege het modebeeld,<br />
dus nep, ronduit nep.<br />
Ik herinner me goed hoe zij zich ergerden<br />
aan burgerlijke types. Uit vrees niet geaccepteerd<br />
te worden omdat ze er uitzagen<br />
zoals ze nou eenmaal van zichzelf<br />
moesten, gingen ze alvast -figuurlijk dan<br />
- om zich heen slaan. De groep was hecht<br />
en iedere buitenstaander een bedreiging.<br />
Juist omdat zij zulke uitgesproken regels<br />
hanteerden, viel eigenlijk iedereen buiten<br />
de groep en kreeg het stempel ‘burgerlijk’.<br />
10 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Nou, ik kan je verzekeren dat er veel was<br />
waaraan je je diende te ergeren!<br />
We hebben niet lang verkering gehad,<br />
want dat vaste stramien waarin geleefd<br />
moest worden om erbij te mogen horen,<br />
stond me tegen, zo jong als ik was.<br />
Onlangs was ik bij de onthulling van een<br />
herdenkingsmonument voor de weggevoerde<br />
Joden in Haarlem; omdat ik Haarlemmer<br />
ben, me betrokken voelde en<br />
mijn joodse wortels water nodig hadden.<br />
Onze burgemeester hield een fantastische<br />
toespraak, wat een fijne belevenis! Echter,<br />
de boze woorden van de opperrabbijn<br />
uit Amsterdam verziekten mijn stemming<br />
volledig. Want ineens was ik weer dat<br />
meisje van zestien dat er wel bij stond,<br />
maar in geen enkel geval bij de groep<br />
kon horen. Wij die in zijn ogen anders<br />
waren dan hij, vormden een potentiële<br />
bedreiging en dat moesten wij ons goed<br />
realiseren, aldus de opperrabbijn.<br />
Verdrietig droop ik af, naar huis. Ik ga wel<br />
een andere keer naar dat monument om<br />
mijn eigen gebedje te prevelen. Want<br />
zelfs als ik het heel hard zou willen, nooit<br />
zal ik er uit kunnen zien zoals hij, ik ben<br />
immers een vrouw.<br />
Dominee zeg eens, zijn orthodoxe regels<br />
eigenlijk bedacht uit angst voor de ander?<br />
Ellen de Vries
Variaties op het<br />
thema muziek<br />
-----------------------------<br />
Muziek voor de levenden<br />
In de loop van de tijd heeft muziek die<br />
van oorsprong voor gebruik in de kerkelijke<br />
liturgie was bedoeld, een plaats<br />
gekregen in de concertzaal. Componisten<br />
waagden zich aan composities van een<br />
zodanige omvang en grote bezettingen<br />
dat daarvoor binnen de liturgie geen<br />
plaats - en ook geen geld - was. Er zal<br />
ook sprake geweest zijn van een zekere<br />
vervanging van religie door kunst, van<br />
religieuze muziek door een esthetisch<br />
project.<br />
Dit geldt ook voor het requiem, van oorsprong<br />
bedoeld als mis voor de doden,<br />
voor de liturgie bij een begrafenis: “Geef<br />
hun eeuwige rust, Heer”. Het Amsterdamse<br />
Concertgebouworkest is met ingang<br />
van 2011 gestart met het jaarlijks uitvoeren<br />
van een requiem. Er zijn, zo is de<br />
achterliggende gedachte, immers jaarlijks<br />
passieconcerten in de lente en kerstmatinees<br />
in de winter en dan nu ook requiemuitvoeringen<br />
in de herfst. De bedoeling is<br />
een ritueel te creëren waarbij iedereen op<br />
zijn eigen manier kan stilstaan bij verlies.<br />
Vorig jaar werd eind september het Requiem<br />
van Mozart uitgevoerd en dit jaar<br />
het Requiem van Brahms.<br />
De Duitse componist Johannes Brahms<br />
(1833-1897) schreef zijn requiem in de<br />
jaren zestig van de 19 e eeuw na het<br />
overlijden van zijn moeder. De meeste<br />
requiem-composities zijn gebaseerd op<br />
de oude Latijnse liturgische vaste tekst,<br />
een tekst die in feite een gebed is dat<br />
11 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
de gestorvenen begeleidt en helpt de<br />
verlossing te bereiken. Brahms volgde een<br />
andere weg. De tekst is niet in het Latijn,<br />
maar in het Duits; vandaar de titel: Ein<br />
deutsches Requiem. In plaats van de oude<br />
vaste liturgische tekst gebruikte Brahms<br />
uitsluitend gedeelten uit de Bijbel, woorden<br />
die nabestaanden kunnen troosten.<br />
Zijn bedoeling was om geen treurmuziek<br />
te schrijven, geen gebed voor de eeuwige<br />
rust van de overlevenden, maar muziek<br />
als troost voor hen die leed dragen. Dit<br />
requiem begint dan ook met de woorden<br />
uit Matteüs 5:4: “Gelukkig de treurenden,<br />
want zij zullen getroost worden”. Zo is het<br />
muziek dus voor de levenden.<br />
Op zondag Voleinding (25 <strong>november</strong>),<br />
de laatste zondag van het kerkelijk jaar,<br />
waarbij in de diensten de namen van de<br />
in het afgelopen jaar overledenen worden<br />
genoemd, zal dit requiem in het programma<br />
Intermezzo te beluisteren zijn. Het<br />
uit zeven delen bestaande werk neemt<br />
ongeveer vijf kwartier in beslag.<br />
Piet van Wijngaarden
“Technische storingen zijn altijd vervelend”<br />
--------------------------------------------------------------<br />
Fred Nieman is een van de technici die behalve<br />
in de eigen kerken ook wordt ingezet<br />
als er voor <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> ergens anders<br />
opnamen gemaakt moeten worden.<br />
Dit groepje vrijwilligers volgt met de bus<br />
vol apparatuur Aart Mak overal waar die als<br />
predikant voor een ochtenddienst wordt<br />
uitgenodigd.<br />
Fred werd in 1959 geboren in Bussum. Dat<br />
hij in Haarlem terechtkwam, heeft alles<br />
te maken met zijn ontmoeting destijds<br />
met Heleen, zijn echtgenote. “Tijdens een<br />
fietsvakantie bij de poolcirkel kwam ik in<br />
het reisgezelschap Heleen tegen. Daarna<br />
stuurden we elkaar een kerstkaartje en<br />
dat was het. Maar het jaar erop toen ik me<br />
had ingeschreven voor een fietstocht in<br />
Portugal en Heleen voor een in Frankrijk,<br />
besloot zij ook naar Portugal te gaan. Daar<br />
bleef het op dat moment bij. De volgende<br />
vakantie wilde Heleen naar Tsjechië en<br />
toen ik dat hoorde, koos ik op mijn beurt<br />
diezelfde reisbestemming. En ja, naderhand<br />
bij het bekijken van de dia’s bleek dat<br />
we ook buiten onze reizen samen verder<br />
wilden.” Heleen, die al als analiste in het<br />
ziekenhuis werkte, had een eigen huis in<br />
12 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Haarlem. Daarom verhuisde Fred ook naar<br />
deze stad en in 1989 trouwden ze. Dat<br />
gebeurde in de <strong>Bloemendaal</strong>se Dorpskerk,<br />
een voor de hand liggende keuze, want<br />
Heleen was toen al in die gemeente actief<br />
geweest als diaken en scriba.<br />
“Vanuit Bussum, waar we luisterden<br />
naar dominee Toornvliet, kende ik <strong>Radio</strong><br />
<strong>Bloemendaal</strong>,” vertelt Fred. “En toen ik<br />
hoorde dat er in de Dorpskerk een studio<br />
gebouwd werd om ook daar diensten<br />
te kunnen opnemen, heb ik me meteen<br />
opgegeven als vrijwilliger.” Belangstelling<br />
voor techniek had hij altijd al. Na een<br />
opleiding MTS werktuigbouw werkte hij<br />
in een zaak voor carrosseriematerialen in<br />
Almere. Eenmaal gevestigd in Haarlem kon<br />
hij al snel een leuke baan krijgen bij een<br />
familiebedrijf dat elektromotoren verkoopt<br />
voor de industrie. En dat werk bevalt hem<br />
nog steeds goed. Om als technicus bij <strong>Radio</strong><br />
<strong>Bloemendaal</strong> uit de voeten te kunnen<br />
kreeg Fred intern een opleiding, waarna hij<br />
- eerst nog samen met een andere technicus<br />
- boven in de Dorpskerk aan de slag<br />
ging in de nieuwe studio. “Toen was dat<br />
nog een open ruimte. Inmiddels is er een
deur en hebben we eigen spotjes, zodat<br />
we als iemand de centrale lichtschakelaar<br />
omzet, niet meer meteen in het donker<br />
zitten. Dat gebeurde vroeger echt nogal<br />
eens! De eerste keer dat ik alleen in de<br />
studio zat, viel me gelukkig mee.”<br />
Als de technici aan het werk zijn in de<br />
Opstandingskerk of de Dorpskerk tijdens<br />
een live opname van de dienst, is er natuurlijk<br />
contact nodig met de mensen in<br />
de studio aan de Vijverweg. “Zo moeten we<br />
bijvoorbeeld weten wanneer er vanaf daar<br />
overgeschakeld wordt naar onze locatie,<br />
dus tegen tienen ga ik luisteren naar de<br />
omroepster die in de Vijverwegkerk de<br />
dienst aankondigt. Op dat moment heb<br />
ik al getest of de verbindingen werken.<br />
Tijdens de dienst volgen we op de monitor<br />
wat er in de kerkzaal gebeurt, zodat de<br />
verschillende microfoons telkens op tijd<br />
worden opengezet. Zo moet je bij dominee<br />
Sondorp vlug schakelen, want die<br />
begint snel met praten.” Meestal verloopt<br />
alles goed. Maar een paar maanden geleden<br />
was er ineens in de Opstandingskerk<br />
geen stroom. “Ik ben direct met alle kabels<br />
in de weer geweest, maar de verbinding<br />
lukte niet. Op zo’n moment moeten ze in<br />
de Vijverwegstudio snel improviseren met<br />
muziek en een verklaring waarom er geen<br />
kerkdienst te horen is. Gelukkig gebeurt dit<br />
soort dingen niet vaak; technische storingen<br />
zijn altijd heel vervelend.”<br />
Voor de zogenaamde buitenopnamen<br />
moeten de technici een uur van tevoren<br />
aanwezig zijn om de microfoonstandaards<br />
neer te zetten, de camera op te hangen,<br />
kabels te leggen en om de mengpanelen<br />
naar een aparte ruimte te brengen,<br />
meestal de consistorie. Daar komt ook<br />
de monitor te staan. Fred Nieman, die<br />
vaak met Harry Prins op pad gaat voor de<br />
buitenopnamen, heeft nog steeds plezier<br />
in het werk, ook dankzij de contacten die<br />
ze op die manier hebben. Als zij volgens<br />
13 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
het rooster in de eigen studio’s ingedeeld<br />
staan, zijn ze een half uur van tevoren<br />
aanwezig. “Omdat er in de Vijverwegkerk<br />
boven altijd meer mensen zijn, vind ik het<br />
daar wat gezelliger. In de studio van de<br />
Dorpskerk zie je als technicus namelijk<br />
niemand anders.”<br />
Dorien Veldman<br />
Lijkt het je wat om je in te zetten voor<br />
dak- en thuisloze mensen? Mensen die<br />
net iets anders in het leven staan dan jij.<br />
Dan is dit iets voor jou!<br />
Voor de afdeling Straatpastoraat van<br />
Stem in de Stad worden gezocht:<br />
Vrijwilligers voor de volgende<br />
activiteiten:<br />
- wandelingen/uitstapjes/picknick<br />
(voorjaar/zomer)<br />
- filmochtenden (herfst/winter)<br />
- laagdrempelige vieringen<br />
- aandachtspastoraat en huisbezoek<br />
Voor de afdeling Eetvoorziening van<br />
Stem in de Stad worden gezocht:<br />
Maaltijdmedewerkers<br />
De werkzaamheden bestaan uit:<br />
· Eten opscheppen voor bezoekers<br />
· Bezoekers welkom heten, eventueel<br />
praatje maken<br />
· Vooraf spullen klaarzetten, nadien<br />
opruimen<br />
· Afwassen<br />
· Koken onder begeleiding van<br />
professionele kok (optioneel)<br />
Kijk voor meer informatie over Stem<br />
in de Stad op www.stemindestad.nl
Orgelpunt<br />
-----------------------------<br />
Op zondag 18 <strong>november</strong> om 14.15 uur<br />
klinkt in het programma Orgelpunt<br />
muziek die wordt gespeeld op verschillende<br />
Adema-orgels. En daarom volgt hier<br />
nu eerst iets over de geschiedenis van<br />
Adema’s Kerkorgelbouw, de oudste nog<br />
bestaande orgelbouwfirma in Nederland.<br />
De broers Karel en Piet Adema startten in<br />
1855 hun eigen bedrijf voor orgelbouw<br />
in Leeuwarden. Het is de periode van<br />
Adema orgel in de Mozes en Aäronkerk.<br />
het “rijke roomse leven”. Veel katholieke<br />
kerken werden gebouwd en er was volop<br />
vraag naar goede orgels. De jonge firma<br />
Adema had dus geen gebrek aan opdrachten.<br />
In 1869 bouwden de broers in<br />
Amsterdam een nieuw orgel in de Mozes<br />
en Aäronkerk (zie foto). Dat gebeurde in<br />
een oud pakhuis aan de Lauriergracht.<br />
14 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Het orgel in de Mozes en Aäronkerk trok<br />
veel belangstelling, zelfs uit Frankrijk, waar<br />
Cavaillé-Coll zijn grote orgels bouwde.<br />
In 1877 werd de firma Adema gesplitst:<br />
Leeuwarden en Amsterdam gingen elk<br />
zelfstandig verder. Het bedrijf in Leeuwarden<br />
heeft bestaan tot 1941. In Amsterdam<br />
kreeg Adema de opdracht voor de<br />
gigantische Willibrorduskerk - buiten de<br />
Veste - het Altaarorgel te bouwen. In 1923<br />
werd begonnen. Het grote “Willibrordusorgel”<br />
moest 66 stemmen gaan tellen.<br />
Voor de ingebruikname van het orgel<br />
componeerde Jan Nieland een grandioze<br />
“Marche Triomphale”, op 18 <strong>november</strong><br />
te horen in Orgelpunt. In de periode na<br />
de Tweede Wereldoorlog werden door<br />
binnen- en buitenlandse organisten veel<br />
concerten gegeven op dit grote orgel.<br />
Twintig jaar later bleek de Willibrorduskerk<br />
bouwvallig te zijn; restauratie was te<br />
duur en het aantal kerkgangers te klein,<br />
dus afbraak restte. De Stichting Behoud<br />
Willibrordusorgel werd opgericht en in de<br />
Haarlemse Kathedrale Basiliek Sint Bavo<br />
vond men een goede plek voor het orgel.<br />
In Orgelpunt is te horen hoe het orgel<br />
in Amsterdam klonk en hoe het nu in de<br />
Kathedraal klinkt.<br />
Ronald van Baekel, die orgel studeerde<br />
aan het conservatorium, was organist in<br />
de Kathedraal van Rotterdam en verdiepte<br />
zich in het orgelmakersvak. In 2002 kreeg<br />
hij de kans om de leiding van Adema’s<br />
Orgelbouw op zich te nemen. Het bedrijf<br />
werd overgeplaatst naar een leegstaande<br />
bollenschuur in Hillegom. Van Baekel<br />
herstelde ook de oude naam “Adema’s Orgelbouw<br />
sinds 1855” in ere. In Orgelpunt<br />
speelt Ronald van Baekel op het orgel van<br />
de St. Jansbasiliek in Laren de Toccata van<br />
L. Boëlmann. Verder klinken nog de orgels<br />
van de St. Agathakerk in Lisse, de Dominicuskerk<br />
in Amsterdam en van de Grote<br />
(Hervormde) Kerk in Scherpenzeel.<br />
Nico Timmerman
Muzi(ek)kant<br />
-----------------------------<br />
15 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
G.F. Händel.<br />
Het programma Muzi(ek)kant wordt op<br />
de vierde zondag van de maand uitgezonden.<br />
Op zondag 25 <strong>november</strong> is de<br />
muzikale keuze te horen van Rob en<br />
Sibren, twee Amsterdamse studenten.<br />
Rob doet secretariaatswerk voor een van<br />
de Amsterdamse predikanten en studeert<br />
Nederlandse Taal en Cultuur aan de UvA.<br />
Sibren studeert Business IT en Management<br />
aan de Hogeschool. Beiden sporten<br />
graag en veel. Sibren is vaak op het water<br />
te vinden in zijn zeilboot en Rob op het<br />
voetbalveld, hoewel ze nu met al die<br />
studie vaak moeten volstaan met slechts<br />
een uurtje squash.<br />
Oratorium “Theodora” van G.F. Händel<br />
Govert Teijgeler hoort tot het groepje enthousiaste mensen van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> dat<br />
elke maand de muziekkeus voor een zondag op zich neemt. Voor de zondagen 4 <strong>november</strong><br />
en 2 <strong>december</strong> heeft hij gekozen voor een oratorium van G.F. Händel: “Theodora”.<br />
Het wordt dus in twee keer uitgezonden. Dit werk componeerde Händel in 1749. De<br />
eerste uitvoering vond plaats op 16 maart 1750 in het Royal Theatre in Covent Garden.<br />
De belangrijkste rol in dit oratorium is weggelegd voor hoofdpersoon Didymus en werd<br />
geschreven voor een male contralto of te wel een counter tenor.Het libretto is gebaseerd<br />
op een novelle van Robert Boyle: The Martyrdom of Theodora and Didymus uit 1687. De<br />
librettist is Thomas Morell. Händel had hem al eerder voor zijn oratorium Judas Maccabeus<br />
als librettist aangezocht.<br />
Omdat dit oratorium vrij onbekend is, volgt hier de korte inhoud. De handeling speelt zich<br />
af in de Romeinse provincie Antiochië, tijdens het stadhoudersschap van Valens omstreeks<br />
het begin van de 4 e eeuw. Theodora, een jonge vrouw van koninklijken bloede, is christin.<br />
Zij heeft de Romeinse officier Didymus, die haar bemint, tot het christendom bekeerd. Valens<br />
heeft bepaald dat de verjaardag van keizer Diocletianus feestelijk gevierd zal worden<br />
met een samenkomst in de Venustempel, waaraan ook de christenen moeten deelnemen.<br />
Een verzoek van Didymus om de christenen hiervoor niet te verplichten wijst Valens<br />
botweg af en de officier Septimus, vriend van Didymus, moet het bevel aan Theodora<br />
overbrengen. Als zij verklaart de dood te verkiezen boven gehoorzaamheid aan Valens’<br />
bevel, zegt Septimus dat haar dan iets veel ergers wacht dan de dood; zij zal dan gedwongen<br />
worden haar eer te offeren. Theodora wordt gevangen genomen en Valens biedt haar<br />
de vrijheid aan, indien zij zich zal onderwerpen; zo niet, dan zal hij haar ten prijs geven aan<br />
de laagste van zijn soldaten. Inmiddels heeft Didymus aan Septimus zijn christen-zijn en<br />
liefde voor Theodora bekend. In de onthutste Septimus ontwikkelt zich nu de strijd tussen<br />
soldatenplicht en vriendschap. De laatste overwint in zoverre dat hij ervoor zorgt dat<br />
Didymus Theodora in de gevangenis kan bezoeken. Aldus geschiedt en Didymus slaagt er<br />
na veel moeite in Theodora over te halen om met hem van kleren te verwisselen, opdat zij<br />
ongehinderd kan vluchten; zo komt zij bij haar geloofsgenoten terug. Doch daar komt een<br />
bode met het bericht dat Didymus ten dode is opgeschreven; nu wil zij hèm redden, al<br />
weet zij dat dit ook haar dood betekent. Tevergeefs springt Septimus voor zijn vriend in de<br />
bres; Valens’ woede is ontembaar en zo worden beiden ter dood gebracht.
Advent<br />
-----------------------------<br />
radio, zondagen 2, 9, 16 en 23 <strong>december</strong>,<br />
19.00 uur, herhaling volgende zondagen<br />
11.16 uur<br />
Advent is dat er iets staat te gebeuren.<br />
Aan kinderen leg je uit dat met Kerst<br />
Jezus wordt geboren en daar maak je je<br />
met advent klaar voor. Maar dan vraagt<br />
iemand: Jezus is toch al geboren? En wij<br />
zijn in het christendom toch niet het verleden<br />
eindeloos aan het herhalen? Onder<br />
die verdenking staat deze godsdienst en<br />
godsdienst in het algemeen trouwens<br />
wel. Maar dan zeggen generaties christenen<br />
weer dat het uitzien naar de komst<br />
van de Christus hen helpt uit te zien naar<br />
de wederkomst van Christus. De droom<br />
is: eens zal hij terugkeren, komende op de<br />
wolken, dan zal hij oordelen, zittende ter<br />
rechterhand Gods. De theoloog en hoogleraar<br />
Van den Beek schreef een boek over<br />
deze laatste dingen en noemde zijn boek<br />
eenvoudigweg God doet recht. De bedoeling<br />
is duidelijk: een gelovige christen ziet<br />
uit naar de tijd dat God recht doet. Dat is<br />
de verwachting.<br />
Maar er is meer. Wie de twintig eeuwen<br />
dat het christendom bestaat, bestudeert,<br />
ziet al snel wat een maatschappelijke<br />
beweging dit geloof heeft veroorzaakt.<br />
Dat gold uiteraard voor de eerste eeuwen<br />
toen de jonge godsdienst na een<br />
aantal periodes van heftige vervolgingen<br />
uiteindelijk de godsdienst werd die een<br />
wereldrijk veranderde. Maar het geldt<br />
ook voor Nederland. De monniken in het<br />
vroege christendom zorgden voor dijken,<br />
16 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
onderwijs en verpleging van de zieken.<br />
En later, in de 19 e en 20 e eeuw, nam de<br />
overheid de taken over van allerlei charitatieve<br />
instellingen die door christenen<br />
waren opgericht. Dat wij in een land leven<br />
met een beschaving waarin sprake is van<br />
barmhartigheid, macht en tegenmacht<br />
en dat in de rechtspraak de waarheid<br />
wordt gezocht, komt zeker ook door<br />
het christendom. Dit geloof is namelijk,<br />
evenals het Jodendom en de Islam, op de<br />
aarde en op concrete mensen gericht. Je<br />
kunt niet psalmen zingen met honger in<br />
je buik. Eerst het lichaam, dan de geest,<br />
eerst je verzoenen met je naaste, dan pas<br />
naar het altaar.<br />
De vraag die ik in de loop van deze<br />
zondagen wil behandelen is de volgende.<br />
Als er minder kinderen sterven van de<br />
honger, minder families moeten vluchten<br />
voor plunderende soldaten en minder<br />
vrouwen door mannen veracht en zelfs<br />
gestenigd worden, zijn dat dan tekenen<br />
dat de geest van Christus dichterbij<br />
komt? Of moet daarvoor de ellende juist<br />
toenemen? In de te lezen bijbelgedeelten,<br />
ik volg deze keer de lezingen van de<br />
Raad van Kerken, wordt gezinspeeld op<br />
het komen van de jongste dag en dan is<br />
er sprake is van heel wat rumoer, geweld,<br />
oorlog en andere vreselijke benauwenissen.<br />
Dus: wat is nu de verwachting? Moet<br />
het eerst slechter gaan voor het beter<br />
wordt? Of is dat juist een gevaarlijk geloof?<br />
Genoeg om mee bezig te zijn!<br />
Aart Mak
Financiële actie<br />
<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />
------------------------------------------<br />
Evenals voorgaande jaren zal er ook in<br />
2012 weer een actie gehouden worden<br />
om de activiteiten van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />
financieel te ondersteunen. Vorig<br />
jaar is dit bij wijze van experiment in juni<br />
gebeurd; dit jaar kiezen wij weer voor de<br />
maand <strong>december</strong>.<br />
Het wordt er elk jaar voor het bestuur van<br />
<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> niet gemakkelijker<br />
op om de financiële eindjes aan elkaar te<br />
knopen. De oorzaak hiervan is dat de giftenstroom<br />
de laatste jaren steeds verder<br />
opdroogt. Ongeveer vijf jaar geleden was<br />
er nog sprake van opbrengsten die ruim<br />
boven de € 20.000 per jaar lagen. In 2011<br />
was dit terug gelopen naar ruim € 14.000,<br />
zodat in de begroting van 2012 slechts €<br />
15.000 is opgenomen.<br />
De (noodzakelijke) kosten die aan de<br />
radio-uitzendingen zijn verbonden, bleven<br />
de afgelopen jaren redelijk constant.<br />
Per saldo is er echter sprake van een<br />
jaarlijks terugkerend exploitatietekort<br />
van zo’n vijf- à zesduizend euro. Hierdoor<br />
wordt steeds verder ingeteerd op het<br />
vermogen. En dat is hard nodig om in de<br />
17 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
nabije toekomst specifieke grootschalige<br />
projecten te kunnen financieren, zoals<br />
onderhoud en vernieuwing van de studio<br />
en/of zendmast.<br />
Wij zijn ons ervan bewust dat dit <strong>Radio</strong>-<br />
Magazine verzonden wordt aan abonnees<br />
met een specifieke interesse voor Kerk<br />
Zonder Grenzen of <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong>.<br />
Toch lijkt het ons juist om iedereen die<br />
zich direct of indirect bij ons radiowerk<br />
betrokken voelt, op de hoogte te stellen<br />
van onze financiële situatie.<br />
Lezers van dit blad die in <strong>december</strong> geen<br />
acceptgiro aantreffen, maar die de continuïteit<br />
van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> wel na aan<br />
het hart ligt, kunnen een bijdrage storten<br />
op rekeningnummer 167316, ten name<br />
van Protestantse Gemeente <strong>Bloemendaal</strong>-Overveen,<br />
afdeling <strong>Radio</strong>.<br />
Bij voorbaat onze hartelijk dank voor uw<br />
bijdrage.<br />
Namens de <strong>Radio</strong>commissie,<br />
Jack de Groot, penningmeester
Herinneringen die pijn doen<br />
---------------------------------------<br />
Meneer Linh gebaart zijn vriend (de dikke<br />
man) hem te volgen. Hij verlaat het pad,<br />
en baant zich een weg door het woud.<br />
Hier en daar werpt het laatste zonlicht<br />
gouden muntjes op het mostapijt, en in<br />
dat mozaïek van vuur verschijnt plotseling<br />
een bron. Het stromende water<br />
welt op tussen twee stenen en loopt vijf<br />
kanten op, alsof het de omtrek van een<br />
gestrekte hand met vijf gespreide vingers<br />
tekent, een open hand, een aangeboden<br />
hand. Een paar passen verderop verdwijnen<br />
de vijf stroompjes weer in de grond,<br />
even wonderbaarlijk als in het daglicht<br />
kwamen.<br />
“Dat is geen gewone bron,” zegt meneer<br />
Linh tegen de dikke man, “er wordt<br />
verteld dat het water het vermogen heeft<br />
om vergetelheid te schenken aan diegene<br />
die het drinkt, vergetelheid van slechte<br />
dingen. Wanneer iemand van ons weet<br />
dat hij gaat sterven, gaat hij naar de bron<br />
toe, alleen. Het hele dorp weet waar hij<br />
naartoe gaat, maar niemand gaat met<br />
hem mee. Hij moet de weg in zijn eentje<br />
afleggen en hier in zijn eentje neerknielen.<br />
Dan drinkt hij van het bronwater, en<br />
wordt zijn geheugen lichter; alleen de<br />
goede herinneringen en mooie momenten<br />
blijven bestaan, alles wat zachtaardig<br />
en gelukkig is. De rest verdwijnt –alle<br />
herinneringen die pijn doen, die je ziel<br />
doorboren en verscheuren ; ze raken verdund<br />
in het water zoals een inktdruppel<br />
in de oceaan.”<br />
Meneer Linh zwijgt. De dikke man buigt<br />
het hoofd. Alsof hij de woorden die hij<br />
hoort goed wil proeven.<br />
18 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
“Zo,”zegt meneer Linh. “Nu weet u waar u<br />
en ik naartoe moeten als we onze dood<br />
voelen aankomen”<br />
“Daar hebben we nog alle tijd voor!” antwoordt<br />
zijn vriend lachend.<br />
“Ja,” zegt meneer Linh, ook lachend . “U<br />
hebt gelijk, daar hebben we nog alle tijd<br />
voor.”<br />
(uit Philippe Claudel (foto),<br />
Het kleine meisje van meneer Linh)<br />
Het einde der tijden?<br />
De Maya’s weten wel beter.<br />
Maya’s in Guatemala begrijpen er niets<br />
van, de wereldwijde aandacht die hen ten<br />
deel valt omdat zij het einde der tijden<br />
zouden hebben aangekondigd. Maar<br />
waar komt met betrekking tot 21 <strong>december</strong><br />
2012 dan toch de nerveuze spanning<br />
vandaan die het apocalyptische beeld<br />
oproept van een wereld die vergaat en<br />
een tijd die voor goed stil blijft staan? In
ieder geval niet van de Maya’s. Gerenommeerde<br />
Maya kenners spreken van slechts<br />
een tweetal op stenen vermelde tijdsaanduidingen<br />
die verwijzen naar 21 <strong>december</strong><br />
2012 als moment waarop een cyclus<br />
van 5125 jaar wordt vol gemaakt en er<br />
een ‘nieuwe zon’ verschijnt. Dat ligt in de<br />
lijn van Maya’s en hun overtuiging dat<br />
wat aan de hemel gebeurt en in kalenders<br />
wordt vastgelegd, wordt weerspiegeld in<br />
de aardse werkelijkheid. Uit het registreren<br />
van de regelmaat van de hemellichamen<br />
die telkens naar hun beginstand<br />
terugkeren hebben Maya’s steeds de<br />
hoop geput dat ook ongunstige politieke<br />
tijden voorbijgaan en er steeds weer een<br />
nieuw begin mogelijk is. In Guatemala,<br />
het land waar de afgelopen decennia<br />
naar schatting 150 000 Maya’ slachtoffer<br />
werden van het politieke geweld en waar<br />
meer dan de helft van de oorspronkelijke<br />
bewoners onder de armoedegrens<br />
leeft, is de hoop op ‘nieuwe tijden’ uiterst<br />
actueel. En kalenders houden die hoop<br />
levend. (Mario Coolen)<br />
Ds. Ari van Buuren ontving 1 oktober jl. een Koninklijke onderscheiding van Andree van Es.<br />
19 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
Zondagavond 16 <strong>december</strong> zullen Mario<br />
Coolen, Ari van Buuren en Aart Mak in een<br />
speciale dienst van Kerk Zonder Grenzen<br />
dit thema oppakken en uitwerken. Volgend<br />
<strong>Radio</strong>magazine meer!
Programmaoverzicht<br />
<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />
-----------------------------<br />
Uitzendschema <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />
van 4 <strong>november</strong> 2012 tot en met 16<br />
<strong>december</strong> 2012<br />
4 <strong>november</strong> 2012<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Ds. Aart Mak<br />
Opstandingskerk, live dienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Cantate<br />
14.00 Interkerkelijke Gezinsdienst<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />
21.00 Einde<br />
6 <strong>november</strong> 2012<br />
(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />
12.00 Muziek<br />
12.25 Ds. Dirk-Jan Thijs, Amsterdam<br />
13.30 Einde<br />
20 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
11 <strong>november</strong> 2012<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />
Dorpskerk, live dienst<br />
intrededienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Het Gebeuren<br />
14.00 Kerk in Actie Wereldwijd<br />
14.30 Orgel-Intermezzo<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />
21.00 Einde<br />
opnamedienst:<br />
10.00 Ds. Aart Mak<br />
Sint Jacobiparochie, Friesland<br />
13 <strong>november</strong> 2012<br />
(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />
12.00 Muziek<br />
12.25 Ds. Bas van der Graaf, Amsterdam<br />
13.30 Einde<br />
18 <strong>november</strong> 2012<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Ds. Otto Sondorp<br />
Vijverwegkerk, live dienst<br />
afscheidsdienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Dienst Alle Dag Kerk<br />
14.15 Orgelpunt<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Theo C. Wielsma, live dienst<br />
21.00 Einde<br />
20 <strong>november</strong> 2012<br />
(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />
12.00 Muziek
12.25 Dr. Ad van Nieuwpoort, Overveen<br />
13.30 Einde<br />
25 <strong>november</strong> 2012<br />
(Zondag Voleinding)<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />
Opstandingskerk, live dienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak,<br />
opname uit Zandvoort<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Ds. Theo C. Wielsma<br />
14.15 Muzi[ek]kant<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />
21.00 Einde<br />
27 <strong>november</strong> 2012<br />
(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />
12.00 Muziek<br />
12.25 Mw. ds. A.A. van den Berge-<br />
Geudeke, Wilnis<br />
13.30 Einde<br />
2 <strong>december</strong> 2012 (1 e Advent)<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />
Dorpskerk, live dienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Cantate<br />
14.00 Dienst met belangstellenden<br />
uit Amsterdam<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />
21.00 Einde<br />
opnamedienst:<br />
10.00 Ds. Aart Mak<br />
Oosterkerk, Haarlem<br />
21 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
4 <strong>december</strong> 2012<br />
(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />
12.00 Muziek<br />
12.25 Ds. Jan Offringa, Kesteren<br />
13.30 Einde<br />
9 <strong>december</strong> 2012 (2 e Advent)<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Mw. ds. Ria Schultheiss<br />
Vijverwegkerk, live dienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Het Gebeuren<br />
14.00 Kerk in Actie Wereldwijd<br />
14.30 Orgel-Intermezzo<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />
Advent-zangdienst,<br />
m.m.v. Anthem<br />
21.00 Einde<br />
11 <strong>december</strong> 2012<br />
(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />
12.00 Muziek<br />
12.25 Prof. dr. Antoine Bodar, Amsterdam<br />
13.30 Einde<br />
16 <strong>december</strong> 2012 (3 e Advent)<br />
09.00 Muziek<br />
09.15 Een Goed Begin<br />
09.45 Zondagskinderen<br />
10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />
Opstandingskerk, live dienst<br />
11.16 Ds. Aart Mak<br />
12.30 Liederen van Toen<br />
13.00 Dienst Alle Dag Kerk<br />
14.15 Orgelpunt<br />
15.15 Intermezzo<br />
17.00 Surprise<br />
18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />
21.00 Einde
Intermezzo<br />
-----------------------------<br />
Gevarieerde muziek vanaf 15.15 uur, afwisselend<br />
samengesteld door Henk Exel,<br />
Hans Paap, Govert Teijgeler en Piet van<br />
Wijngaarden.<br />
4 <strong>november</strong><br />
Händel: Oratorium Theodora - Deel I scène<br />
1 t/m 6 (76’); deel II scène 1 t/m 3 (29’)<br />
11 <strong>november</strong><br />
- 14.30 - Orgel-Intermezzo<br />
Elgar: Sonate nr. 1 in G-groot (26’);<br />
Vesper Voluntaries (18’)<br />
-15.15 - Intermezzo<br />
Puccini: Messa di Gloria (47’)<br />
Tsjaikovski: Symfonie nr. 6 (45’)<br />
Puccini: Capriccio Sinfonico (13’)<br />
18 <strong>november</strong><br />
Shostakovich: Suite voor variétéorkest nr.<br />
1 (25’)<br />
Poulenc: Gloria (23’)<br />
Vivaldi: De vier jaargetijden (40’)<br />
Grieg: 1e deel uit pianoconcert in A-klein<br />
(13’)<br />
25 <strong>november</strong><br />
Brahms: Ein deutsches Requiem (73’)<br />
Händel: Concerto grosso nr. 2 (11’)<br />
Mozart: Symphony nr. 21 (20’)<br />
2 <strong>december</strong><br />
Händel: Oratorium Theodora (vervolg) –<br />
deel II scène 4 t/m 6 (25’); deel III scène 1<br />
t/m 7 (47’)<br />
Händel: Concerti grossi op. 6 nr. 2, 3 en 4<br />
(34’)<br />
22 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />
9 <strong>december</strong><br />
14.30 - Orgel-Intermezzo<br />
Albert de Klerk improviseert over de Vier<br />
Jaargetijden<br />
15.15 - Intermezzo<br />
Mendelssohn: De 114e Psalm (13’), De<br />
115e Psalm (17’) en Koraalcantate ’Jesu,<br />
meine Freude’ (6)<br />
Carl Orff: Carmina Burana, een theaterwerk<br />
voor orkest, solisten, koor en ballet<br />
(64’)<br />
16 <strong>december</strong><br />
C.P.E. Bach: Magnificat (43’)<br />
Grieg: Peer Gynt Suite nr. 1 (15’) en nr. 2<br />
(17’)<br />
Mozart: Te Deum in C (7’)<br />
Schütz: Magnificat (11’)<br />
Grieg: Symfonische dansen
Column<br />
--------------------------------------------------------------<br />
De ander en ik<br />
Rekening houden met de ander, het is ons met de paplepel ingegoten, steeds gevolgd door:<br />
wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Soms kunnen we die ander behoorlijk<br />
irritant vinden. De ander kan in onze ogen een obstakel van gigantische afmetingen<br />
worden. Immers, onze eigen vrijheid houdt op waar die van de ander begint. Vrijheid van meningsuiting<br />
is een groot goed, maar ook hier zijn er grenzen. Om maar bij de actualiteit te blijven:<br />
de maker van het recente anti-Mohammedfilmpje is juridisch niet schuldig aan de dood<br />
van de mensen bij rellen naar aanleiding van zijn film. Maar de vraag is wel of hij moreel ook<br />
vrijuit gaat. Moet alles per se gezegd worden, ook de grofste beledigingen? Draagt dat nu bij<br />
aan een tolerante samenleving? Manuela Kalsky, die sinds 1<br />
januari 2012 de Edward Schillebeeckx leerstoel voor theologie<br />
en samenleving aan de Vrije universiteit bekleedt, vindt van<br />
niet. Zij schrijft op 5 oktober in het dagblad Trouw: “We hebben<br />
kennis nodig, ontmoeting, in plaats van vooroordelen en<br />
afbakening”. Zij pleit voor een interreligieuze en interculturele<br />
dialoog. Die dialoog met de ander is nodig. Soms ervaren we<br />
immers de ander niet als een verrijking maar als een bedrei-<br />
Manuela Kalsky<br />
ging. Het zou zo bevrijdend zijn als we over die angst voor de<br />
ander konden heenstappen en vijandsbeelden achter ons konden laten, zoals het verhaal<br />
over de barmhartige Samaritaan zo goed laat zien: oog in oog met een onbekende staan, de<br />
verbinding met iemand aangaan en compassie tonen. Jezus geeft zijn discipelen de opdracht<br />
met anderen, met de ander, een verbinding aan te gaan, anderen te helpen en te genezen.<br />
Het woord van liefde en vrede moeten zij uitdragen. En als dat woord op steenachtige bodem<br />
valt, mogen zij verder gaan en het stof van hun voeten afschudden zoals in Matteüs staat.<br />
Dat haalt veel krampachtigheid weg. Ook wij staan oog in oog met de ander en worden<br />
opgeroepen tot compassie, maar we hoeven onszelf niet uit te leveren aan de ander en<br />
daardoor onszelf kwijt te raken. We kunnen van tijd tot tijd terug naar de bron, de accu weer<br />
opladen, om daarna opnieuw verbinding te zoeken. Want de ander is er altijd; we hebben allemaal<br />
een stukje van elkaars leven in de hand. Ben ik mijn broeders hoeder, vraagt Kaïn. Het<br />
is ook onze vraag. Het antwoord weten we: het hoeden van onze broeder heeft God aan ons<br />
gedelegeerd, dat is zijn uitdaging aan ons en die uitdaging neemt hij niet meer terug.<br />
Adrie Winter<br />
23 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine