12.09.2013 Views

november - december - Radio Bloemendaal

november - december - Radio Bloemendaal

november - december - Radio Bloemendaal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>november</strong> 2012 jan – half 2012 - <strong>december</strong> feb 2012 / jaargang 2012 / 44 jaargang / nummer 3 4 / nummer 5<br />

• Aanraking<br />

. • 11 Hartstocht / 11<br />

. • groei Bidden<br />

. • techniek Oud worden<br />

. advent


Colofon<br />

3 e jaargang nr. 5<br />

<strong>november</strong> 2012 – half <strong>december</strong> 2012<br />

radio <strong>Bloemendaal</strong><br />

Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Dit tweemaandelijks verschijnende magazine<br />

voor luisteraars van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> is<br />

een gezamenlijke uitgave van de Stichting Kerk<br />

Zonder Grenzen en de <strong>Radio</strong>commissie van<br />

de Protestantse Gemeente in <strong>Bloemendaal</strong> en<br />

Overveen die beide van de zender gebruik maken.<br />

De programmering van de zender, waarvan de<br />

Protestantse Gemeente eigenaar is, gebeurt in<br />

nauwe samenwerking.<br />

Frequentie: 1116 AM en ook<br />

www.radiobloemendaal.nl<br />

Redactie<br />

Aart Mak (eindredactie), Wim van Galen, Dorien<br />

Veldman, Piet van Wijngaarden en Adrie Winter<br />

Redactie-adres<br />

<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong>, Vijverweg 14,<br />

2061 GX <strong>Bloemendaal</strong>. Telefoon: 023-5254842<br />

E-mail: radiobloemendaal@kerkzondergrenzen.nl<br />

Abonnementen<br />

€ 12,50 per jaar. Opgaven voor abonnementen<br />

en mutaties aan het hierboven genoemde adres.<br />

Websites<br />

- www.radiobloemendaal.nl Via deze site zijn<br />

ook de radio-uitzendingen te beluisteren.<br />

- www.kerkzondergrenzen.nl Via deze site zijn<br />

veel programma’s te downloaden en zijn een<br />

wekelijkse column en toespraken te vinden.<br />

- www.pkn-bloemendaal-overveen.nl Dit is de<br />

website van de locale gemeente.<br />

- www.alledagkerk.nl Op deze site vindt u de<br />

voorgangers en kunt u ook preken downloaden.<br />

2 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

In dit nummer dat halverwege <strong>december</strong><br />

vervangen wordt door het volgende<br />

nummer (de Kerst komt er dan echt aan),<br />

meer over de komende nieuwe predikant<br />

die op 11 <strong>november</strong> verbonden zal<br />

worden aan de gemeente <strong>Bloemendaal</strong> /<br />

Overveen. Tegelijk ook aandacht voor de<br />

financiële actie van de <strong>Radio</strong>. Dat geldt<br />

dus de concrete zender, de masten, de<br />

techniek, de studio, de geluidswagen<br />

en alle kosten die nodig zijn voor onderhoud<br />

en investering om te vernieuwen.<br />

Kerk Zonder Grenzen, de stichting, is<br />

meer voor de software, het pastoraat,<br />

de diensten thuis en in het land en alle<br />

activiteiten die op avonden her en der<br />

en in projecten als Tuimelteksten worden<br />

verricht. Zie pagina 17.<br />

<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> en Kerk Zonder Grenzen<br />

die nu al bijna drie jaar samen dit blad<br />

bij u thuis bezorgen, hopen in elk geval<br />

dat u betrokken blijft en blijft luisteren<br />

ondanks een storing die soms plaatsvindt.<br />

Wij beschouwen ons als verbindingsofficier<br />

tussen kerk en samenleving, evangelieverkondiging<br />

en mensen thuis, oude<br />

woorden en nieuwe inzichten, christelijk<br />

geloof en de praktijk van het moderne<br />

leven. Daar is nog steeds radio goed voor<br />

en tegenwoordig ook internet. U allen het<br />

allerbeste gewenst!<br />

Giften en financiële ondersteuning<br />

- voor Stichting Kerk Zonder Grenzen, wat<br />

betreft missionair werk, omroeppastoraat en<br />

projecten:<br />

rek. no. 1522222 of rek. no. 38.44.74.888<br />

t.n.v. st. KZG te <strong>Bloemendaal</strong><br />

- wat betreft het in standhouden van de zender<br />

en pastoraat:<br />

rek. no. 167316 t.n.v. Prot. Gemeente<br />

<strong>Bloemendaal</strong> en Overveen, afd. <strong>Radio</strong><br />

Grafische vormgeving<br />

Cliff Barrow, <strong>Bloemendaal</strong><br />

Productie en verzending<br />

Uitgeverij Narratio, Gorinchem


Groei<br />

-----------------------------<br />

Onlangs was op zondagmorgen in het tvprogramma<br />

Buitenhof de schrijver Amitav<br />

Ghosh te gast. Hij is in India geboren,<br />

maar heeft over de hele wereld gewoond<br />

en gewerkt; een wijze man met een brede<br />

ervaring.<br />

Het trof mij wat hij zei over het groeidenken.<br />

Waarom zou alles maar moeten<br />

groeien? Is het ook niet natuurlijk dat<br />

iets weer afneemt? En put die groei niet<br />

de aarde, onze energiebronnen en ook<br />

onszelf uit?<br />

Dan ga je daar over nadenken en komen<br />

de voorbeelden boven.<br />

“De economie moet groeien,” maar is<br />

dat wel zo? Of jagen we elkaar op? We<br />

schrikken nu van de vele leegstaande<br />

kantoorgebouwen. Ze waren op de<br />

groei gebouwd. Dit alles gebeurde tot<br />

meerdere glorie van gemeenteraden en<br />

businessclubs.<br />

In de politiek is het groeidenken diep geworteld.<br />

Stilstand is achteruitgang. De politieke<br />

partijen spannen zich in voor meer<br />

kiezers, maar minder voor rustige ideeën<br />

over buurten, vervuiling, hergebruik van<br />

gebouwen en echte ontwikkelingssamenwerking.<br />

Het is zo hijgerig.<br />

In onze hoofden is ook van alles binnengeslopen.<br />

Ja, de crisis is erg, want we<br />

kunnen de gebruikelijke groei niet meer<br />

zien. Het was zo vanzelfsprekend dat we<br />

elk jaar meer kregen en dat we een flinke<br />

hypotheek aankonden. Maar er werd<br />

geen rekening gehouden met ‘grenzen<br />

aan de groei’.<br />

3 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

In de Verenigde Staten en West-Europa is<br />

wel enige bekering nodig; zoveel benzine<br />

verslinden, zoveel ongecontroleerde verrijking<br />

voor een elite en zoveel verarming<br />

voor velen!<br />

Er zijn kritische mensen nodig, die blijven<br />

zeggen: hoezo nog meer; hoezo nog<br />

duurder? De groei moet gezocht worden<br />

op andere terreinen. Soberheid en solidariteit<br />

zijn nodig om uit de crisis te komen<br />

en te blijven. En geestelijk worden we er<br />

dan ook niet slechter op. In het geloof<br />

zingen we - nog steeds of weer - “Laat me<br />

in U blijven, groeien, bloeien…”; gezang<br />

78 : 1.<br />

Wim van Galen


Verder met Markus<br />

-----------------------------<br />

Het lezen in Marcus gaat verder. Jezus is<br />

na een tocht door het land, die begon<br />

in het noorden, aangekomen in Jeruzalem,<br />

het religieuze en politieke centrum<br />

van Israël. Hij heeft velen, geïnspireerd.<br />

Het land in onderdrukking ademt op.<br />

De verwachtingen zijn hooggestemd.<br />

Toch beantwoordt deze mens niet in alle<br />

opzichten aan het beeld van de gezalfde.<br />

Hij lijkt eerder een anti-held, die op een<br />

ezel de eeuwige stad binnenrijdt. En wat<br />

hij zegt, is niet wat je verwacht van de<br />

Messias.<br />

Aan het begin van hoofdstuk 12 staat<br />

dat hij begon te spreken in gelijkenissen,<br />

verhalen over het dagelijkse leven. Het<br />

zijn eenvoudige vertellingen met een<br />

dubbele bodem. Tuimelverhalen met<br />

zeer veel zeggingskracht. Kennelijk komt<br />

de boodschap over, want de religieuze<br />

machthebbers voelen de dreiging, gaan<br />

de confrontatie aan en proberen Jezus<br />

4 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

onderuit te halen. Hun vragen zijn niet<br />

op begrip gericht, maar bedoeld om een<br />

dossier op te bouwen. Maar de religieuze<br />

leiders vangen bot, ze krijgen niets in<br />

handen. Soms wordt dit gevaarlijke spel<br />

doorbroken; als iemand echt luistert en<br />

dan werkelijk hoort. De essentie van het<br />

evangelie, misschien wel van de hele<br />

bijbel is: heb de Heer je God lief en de<br />

naaste als jezelf. Dan kan Jezus ook zeggen:<br />

“U bent niet ver van het koninkrijk<br />

van God.” (12:34).<br />

De stad Jeruzalem is het decor van Jezus’<br />

optreden, ook de tempel, het huis van<br />

God, het huis van de ziel van het volk<br />

Israël. Daar geeft hij onderricht. Maar<br />

dan verplaatst het verhaal zich naar de<br />

Olijfberg. Dat is een geliefde plek van<br />

Jezus, dichtbij God. We cirkelen in de<br />

verhalen rondom Sion. Op die berg gaat<br />

het over het einde der tijden. Maar wat is<br />

echt en wat niet? Dat is een actuele vraag.<br />

Schrijfster Karen Armstrong heeft er een<br />

norm voor: daar waar liefde gebeurt en<br />

dus werkelijke compassie is, is sprake van<br />

religieuze waarachtigheid. Dan geldt om<br />

waakzaam zijn en je niet in slaap laten<br />

sussen. Daarover gaat het ook in de paralleltekst<br />

van Lucas. Dan volgt de overstap<br />

naar dit evangelie, dat wordt gelezen<br />

vanaf het begin van advent.<br />

Zo schakelen we over naar<br />

advent, de komst van die<br />

nieuwe wereld, verborgen in<br />

een kind. Na het einde is er<br />

een nieuw begin, aangekondigd<br />

door die merkwaardige<br />

man die in de omgeving van<br />

de Jordaan doopt en oproept<br />

tot inkeer: Johannes. Een man<br />

voor wie ve;en huis en haard<br />

verlaten. Hij op zijn beurt<br />

wijst op een ander, een mens<br />

uit Nazareth.<br />

Otto Sondorp


Ds. Ad van Nieuwpoort nieuwe predikant<br />

---------------------------------------------------------<br />

Deze zomer besloot de kerkenraad om ds.<br />

A.G.L. van Nieuwpoort te beroepen. Eind<br />

augustus werd de beroepingsbrief aan<br />

ds. Van Nieuwpoort thuis in Amsterdam<br />

overhandigd. De kerkenraad was buitengewoon<br />

verheugd dat hij meteen het<br />

beroep aannam.<br />

Ad van Nieuwpoort is 45 jaar en gehuwd<br />

met Mirjam Elbers. Acht jaar was hij als<br />

predikant verbonden aan de Thomaskerk<br />

in Amsterdam-Zuid. Daarvoor werkte hij,<br />

eveneens acht jaar, in de Dorpskerk in<br />

Amstelveen. In 2006 promoveerde ds. Van<br />

Nieuwpoort op het proefschrift Tenach<br />

opnieuw, over het Messiaanse tegoed van<br />

het evangelie naar Lukas. Er zijn ruim tien<br />

publicaties van zijn hand verschenen. Zijn<br />

vrouw Mirjam is ook theoloog/predikant<br />

en zij werkt momenteel als uitgever bij<br />

5 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Uitgeverij Brill te Leiden. Het echtpaar<br />

heeft een dochtertje, Trui, van vier jaar.<br />

Het kloppend hart van de gemeente is<br />

volgens ds. Van Nieuwpoort de eredienst<br />

op zondag. Daar mogen de woorden<br />

klinken als inspiratiebron voor ons leven<br />

en voor alle ontmoetingen in en buiten<br />

de gemeente. Een kerkelijke gemeente<br />

leeft in de dynamiek tussen de eredienst<br />

op zondag, het leerhuis door de week en<br />

het pastoraat. Als theoloog laat hij zich bij<br />

alles inspireren door de bijbelse verhalen.<br />

Alle activiteiten en ontwikkelingen binnen<br />

de gemeente liggen aan die bron ten<br />

grondslag. Ad van Nieuwpoort is iemand<br />

die heel graag met de teksten bezig is,<br />

samen met anderen. Al zoekend worden<br />

verhalen vertaald naar het dagelijks leven,<br />

de actualiteit. In de gemeente legt hij<br />

prioriteit bij toerustingswerk en jongeren.<br />

Ook is hij gericht op mensen die op<br />

afstand staan van kerk en geloof.<br />

Op zondag 11 <strong>november</strong> wordt ds. Van<br />

Nieuwpoort officieel in de Protestantse<br />

Gemeente <strong>Bloemendaal</strong>-Overveen<br />

verwelkomd tijdens zijn intrededienst.<br />

De dienst vindt plaats in de Dorpskerk<br />

en zal uiteraard via de radio te beluisteren<br />

zijn (middengolf 1116 Am en via<br />

internet: www.radiobloemendaal.nl) De<br />

kans bestaat dat de dienst van 11.16 van<br />

Kerk Zonder Grenzen later zal starten. Wij<br />

vragen om begrip.


Thuiskomen<br />

------------------------------<br />

radio, zondag 4 <strong>november</strong> 19.00 uur, herhaling<br />

zondag 11 nov. 11.16 uur<br />

Hij zat in nachtgoed voor het raam en liet<br />

Willoos het hoofd hangen op het kozijn –<br />

Hij zag de landweg langs de heuvels zijn<br />

Kronkels wegtrekken naar het blauw<br />

verschiet.<br />

Hij dacht weer aan de oude vreemdeling<br />

Die ’s middags in het herbergtuintje sliep –<br />

Zij stoeiden om hem heen, en iemand riep<br />

Hem wakker, en hij zat dwaas in hun kring.<br />

Zijn verre blik zwierf langs hun ogen weg,<br />

Hij zei: - (zijn baard was om de glimlach grijs)<br />

‘Jongens, het leven is een vreemde reis,<br />

Maar wellicht leert een mens wat onderweg.’<br />

Toen was het of een deur hem open woei<br />

En hij de verten van een landschap zag,<br />

Hij zag zichzelf daar wand’len in een dag<br />

Zwellend van zomer en van groene groei.<br />

De weg buigt om en men keert nooit terug –<br />

Hij kon zijn hart als voor ‘t eerst horen slaan,<br />

Hij heeft zijn schoenen zacht weer aangedaan<br />

En sloop door ’t tuinhek naar de kleine brug.<br />

Gedicht ‘De Jongen’ van Martinus Nijhoff<br />

6 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Thuiskomen is het einde van het gaan van<br />

je weg. Alles, wat je hebt meegemaakt,<br />

ontberingen die je hebt doorstaan, alle<br />

keren dat je weer afscheid moest nemen,<br />

het heeft zich als het ware in jou<br />

samengebald tot een groot verlangen om<br />

eindelijk niet meer altijd maar in beweging<br />

te moeten zijn. Bij thuiskomen hoort<br />

dan in de associatie van veel mensen rust,<br />

niets doen en jezelf zijn. In de taal van het<br />

geloof is thuiskomen het diepe verlangen<br />

van het hart om niet meer eenzaam te<br />

zijn. ‘Mijn hart is onrustig tot het rust vindt<br />

in U’ (Augustinus). In de dienst, het eind<br />

van een serie over het gaan van de weg,<br />

zullen we in het evangelie van Lucas het<br />

verhaal van de zoon lezen die weggaat<br />

om weer thuis te komen. In dat verhaal is<br />

ook sprake van een broer en vooral van<br />

een vader. De vraag is met wie wij ons het<br />

meest kunnen vereenzelvigen, met de<br />

thuisblijver of met de mens die gaat. Of<br />

misschien ook met de vader die met een<br />

hart vol onrust geen oordeel heeft en op<br />

de uitkijk staat om zijn avontuurlijke zoon<br />

zo snel mogelijk welkom te heten.<br />

Aart Mak


Sint Maarten: gaat dat niet over mantelzorg?<br />

--------------------------------------------------------------<br />

radio: zondag 11 <strong>november</strong>, 19.00 uur,<br />

herhaling de zondag erop, 11.16 uur<br />

Er is een Tuimeltekst Sint Maarten, gaat<br />

dat niet over mantelzorg? Veel kerken<br />

zijn naar Sint Maarten genoemd, net als<br />

parochies, scholen en scoutinggroepen.<br />

Het heeft allemaal met Maarten van Tours<br />

te maken. Maarten werd in de vierde<br />

eeuw geboren in wat nu Hongarije heet<br />

als zoon van Romeinse ouders. Op jonge<br />

leeftijd werd hij soldaat en diende hij<br />

in het huidige Frankrijk. Bij een van de<br />

stadspoorten van Amiens ontmoette hij<br />

een bedelaar, aan wie hij de helft van zijn<br />

mantel gaf. Wat weinig mensen weten, is<br />

dat de helft van de mantel eigendom was<br />

van Rome en hij daarom slechts zijn eigen<br />

helft kon weggeven.<br />

Een oude legende zegt dat deze bedelaar<br />

een verschijning van Jezus was. Maarten<br />

had in elk geval van Jezus dit woord wel<br />

onthouden: ‘Ik was naakt en jij hebt mij<br />

gekleed.’ (Matteüs 25:36). Maarten liet zich<br />

bekeren en verliet het leger. Over Maarten<br />

valt meer te vertellen. Dat gebeurt in<br />

de dienst verder. Zo goed als wij, op zijn<br />

eigen avond, ook vieren dat zijn daad<br />

goddank nog altijd navolging heeft…<br />

Wij willen gaven delen met mensen<br />

wereldwijd. Want delen wordt tot helen<br />

wanneer de ander lijdt. De Heer heeft zich<br />

gegeven en deelde onze nood. Zo heelde<br />

Hij ons leven. Hij is het levend brood.<br />

Ver waren wij gaan dwalen, de wijde<br />

wereld rond. Maar ’t was slechts om te<br />

halen en hebzucht was de grond. Het rijk<br />

7 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

dat wij zo bouwden hield in de tijd geen<br />

stand. Wat wij als groots beschouwden,<br />

sloeg men ons uit de hand.<br />

Meer dan wij konden dromen, geschiedt<br />

in onze tijd. Er is een weg gekomen van<br />

wederkerigheid. Nu leren wij ontvangen;<br />

zij geven van hun kant. Geen strijd meer<br />

om belangen, zo komt Gods rijk tot stand.<br />

(tekst: E. Hoogerwerf)<br />

Aart Mak


Hoe kom ik aan de overzijde?<br />

----------------------------------------<br />

Vocaal Mannen Kwintet La Notte.<br />

radio zondag 25 <strong>november</strong>, 19.00 uur, herhaling<br />

zondag erop 11.16 uur<br />

Op de laatste zondag van het kerkelijk<br />

jaar gedenken wij ook bij Kerk Zonder<br />

Grenzen de mensen die gestorven zijn. En<br />

niet alleen degenen die we sinds <strong>november</strong><br />

2011 moeten missen, maar ook hen<br />

die al eerder zijn overleden. De ziel reist<br />

immers te voet en als het gaat om gevoelens<br />

geldt een andere tijdsorde.<br />

We laten ons in die dienst leiden door<br />

het prachtige verhaal over Mozes die zijn<br />

laatste schreden op aarde zet. Hij ziet nog<br />

een keer waar hij bijna zijn hele leven<br />

lang naartoe op weg was, het land van<br />

melk en honing. Hij, met zijn hele hebben<br />

en houden, veranderd, gevormd,<br />

geschaafd, met littekens op zijn ziel, weet<br />

8 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

dat hij dit land niet zal betreden. Het is<br />

ten diepste een verhaal dat universeel is.<br />

Wie heeft gezien wat hij met hartstocht<br />

en soms twijfel geloofde? Wie is ontsnapt<br />

aan zijn sterfelijkheid, terwijl hij verlangde<br />

naar eeuwige vrede? Angst voor de dood,<br />

de laatste stap, kan alles overschaduwen<br />

waar je altijd door bezield was. We kunnen<br />

niet meer op eigen kracht. Iemand<br />

moet er zijn die ons het laatste zetje<br />

geeft en dan ons draagt en afmaakt waar<br />

wij, met alle aarzelingen, aan begonnen<br />

waren.<br />

Hoe kom ik aan de overzijde?<br />

De doodsrivier is veel te diep!<br />

Wie kan mij over water leiden,<br />

de zee die niemand nog ontliep?<br />

(A. F. Troost)<br />

Aan deze dienst, waarin kaarsen worden<br />

aangestoken en het verdriet wordt<br />

verwoord, namen worden genoemd en<br />

allerlei situaties aangestipt, zal La Notte<br />

haar muzikale medewerking verlenen.<br />

La Notte is een Vocaal Mannen Kwintet<br />

dat zijn naam ontleent aan het rijke<br />

romantische repertoire van 19e-eeuwse<br />

componisten die zich veelvuldig door<br />

de nacht hebben laten inspireren. Het<br />

ensemble houdt zich daarnaast intensief<br />

bezig met oude muziek van componisten<br />

als Josquin des Prez, Dowland en Monteverdi.<br />

Sinds enkele jaren is ook het lichtere<br />

repertoire van Engelse part-songs en van<br />

de Comedian Harmonists, wereldberoemd<br />

in de jaren ´30 van de vorige eeuw, in het<br />

programma van La Notte ruim vertegenwoordigd.<br />

Aart Mak


Kerk Zonder Grenzen<br />

------------------------------<br />

Er gebeurt veel, hoorbaar, zichtbaar en<br />

voorlopig nog onmerkbaar bij de stichting.<br />

Voor wie ons volgt:<br />

Op zondagmorgen 4 <strong>november</strong> is er ’s<br />

morgens in de Dorpskerk een dienst in<br />

samenwerking met leden van de kerk van<br />

<strong>Bloemendaal</strong> / Overveen. Op zondagavond<br />

9 <strong>december</strong> zal het koor Anthem<br />

onder leiding van Leo Kramer zijn medewerking<br />

verlenen aan een advents- en<br />

kerstzangdienst. Fijn om die dienst ook<br />

bij te wonen!<br />

Over andere diensten leest u elders in dit<br />

<strong>Radio</strong>magazine.<br />

Het project Tuimelteksten, een initiatief<br />

van de stichting KZG, begint zich langzamerhand<br />

te verbreden. Vermoedelijk zal<br />

er een scheurkalender op de markt verschijnen<br />

en er zijn gesprekken met een<br />

grote busmaatschappij en huisartsen om<br />

te zien of daar ook Tuimelteksten terloops<br />

kunnen worden getoond. Overigens<br />

zullen in de maand oktober of <strong>november</strong><br />

weer op alle grote NS stations van Nederland<br />

Tuimelteksten hangen. U kunt ons<br />

volgen op de website en via de sociale<br />

media Twitter en Facebook. Elke dag is er<br />

een nieuwe Tuimeltekst te lezen, geschreven<br />

door allerlei mensen en streng<br />

geredigeerd door een kleine redactie.<br />

Aan het andere grote project, Rituelen,<br />

wordt in deze herfst hard gewekt. De<br />

bedoeling is om aan het begin van 2013<br />

tevoorschijn te komen met een organisatie<br />

waarin een groep mensen zich<br />

aanbiedt om rituelen te begeleiden. Dat<br />

aanbod geldt dan vooral mensen die<br />

9 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

niets of weinig met de kerk hebben, maar<br />

wel religieus zijn of levensbeschouwelijk<br />

zijn ingesteld. Bij die rituelen denken we<br />

allereerst aan de uitvaart, maar wij willen<br />

ook ons aanbod doen op het vlak van geboorte<br />

en huwelijk, naast dat wij mensen<br />

inzetten om te begeleiden bij nood en<br />

dood en bij allerlei crises die zich bij leven<br />

en welzijn kunnen voordoen. De stichting<br />

Kerk Zonder Grenzen beschouwt dit<br />

project als een belangrijk uitvloeisel van<br />

haar intentie om ook dertigers en veertigers,<br />

mensen van de middengeneraties,<br />

te bereiken en te verbinden met wat zij<br />

als het beste uit de christelijke traditie<br />

beschouwt.<br />

De sing-in van zondag 30 september was<br />

een groot succes. Veel mensen kwamen<br />

en zagen hoe twee koren met Rob van<br />

Dijk een heerlijke sfeer creëerden. Het<br />

samenspel tussen Cees Verschoor op het<br />

orgel en Rob op de vleugel was een hoogtepunt.<br />

De radioluisteraars misten weinig,<br />

of het moet zijn de hartelijke ontvangst<br />

tevoren en de geweldige uitgeleide na<br />

afloop, met koffie, thee, een drankje en<br />

een hapje. Volgend jaar weer, hoorden we<br />

menigeen zeggen.<br />

a.m.


Dominee, zeg eens...<br />

-----------------------------<br />

Tolerant<br />

Ruim dertig jaar geleden had ik een<br />

vriendje die punker was. Met mijn lange<br />

haar en keuze voor kleurige kleding hoorde<br />

ik daar niet thuis, werd zelfs ‘een disco’<br />

genoemd, maar vooruit, ik kon ermee<br />

door. De vriendengroep had niet alleen<br />

duidelijke regels over kleding, haardracht<br />

en muziekkeuze, zelfs je opvattingen over<br />

de samenleving hoorden vast te staan en<br />

in het patroon te passen. Anders was je<br />

slechts een punker vanwege het modebeeld,<br />

dus nep, ronduit nep.<br />

Ik herinner me goed hoe zij zich ergerden<br />

aan burgerlijke types. Uit vrees niet geaccepteerd<br />

te worden omdat ze er uitzagen<br />

zoals ze nou eenmaal van zichzelf<br />

moesten, gingen ze alvast -figuurlijk dan<br />

- om zich heen slaan. De groep was hecht<br />

en iedere buitenstaander een bedreiging.<br />

Juist omdat zij zulke uitgesproken regels<br />

hanteerden, viel eigenlijk iedereen buiten<br />

de groep en kreeg het stempel ‘burgerlijk’.<br />

10 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Nou, ik kan je verzekeren dat er veel was<br />

waaraan je je diende te ergeren!<br />

We hebben niet lang verkering gehad,<br />

want dat vaste stramien waarin geleefd<br />

moest worden om erbij te mogen horen,<br />

stond me tegen, zo jong als ik was.<br />

Onlangs was ik bij de onthulling van een<br />

herdenkingsmonument voor de weggevoerde<br />

Joden in Haarlem; omdat ik Haarlemmer<br />

ben, me betrokken voelde en<br />

mijn joodse wortels water nodig hadden.<br />

Onze burgemeester hield een fantastische<br />

toespraak, wat een fijne belevenis! Echter,<br />

de boze woorden van de opperrabbijn<br />

uit Amsterdam verziekten mijn stemming<br />

volledig. Want ineens was ik weer dat<br />

meisje van zestien dat er wel bij stond,<br />

maar in geen enkel geval bij de groep<br />

kon horen. Wij die in zijn ogen anders<br />

waren dan hij, vormden een potentiële<br />

bedreiging en dat moesten wij ons goed<br />

realiseren, aldus de opperrabbijn.<br />

Verdrietig droop ik af, naar huis. Ik ga wel<br />

een andere keer naar dat monument om<br />

mijn eigen gebedje te prevelen. Want<br />

zelfs als ik het heel hard zou willen, nooit<br />

zal ik er uit kunnen zien zoals hij, ik ben<br />

immers een vrouw.<br />

Dominee zeg eens, zijn orthodoxe regels<br />

eigenlijk bedacht uit angst voor de ander?<br />

Ellen de Vries


Variaties op het<br />

thema muziek<br />

-----------------------------<br />

Muziek voor de levenden<br />

In de loop van de tijd heeft muziek die<br />

van oorsprong voor gebruik in de kerkelijke<br />

liturgie was bedoeld, een plaats<br />

gekregen in de concertzaal. Componisten<br />

waagden zich aan composities van een<br />

zodanige omvang en grote bezettingen<br />

dat daarvoor binnen de liturgie geen<br />

plaats - en ook geen geld - was. Er zal<br />

ook sprake geweest zijn van een zekere<br />

vervanging van religie door kunst, van<br />

religieuze muziek door een esthetisch<br />

project.<br />

Dit geldt ook voor het requiem, van oorsprong<br />

bedoeld als mis voor de doden,<br />

voor de liturgie bij een begrafenis: “Geef<br />

hun eeuwige rust, Heer”. Het Amsterdamse<br />

Concertgebouworkest is met ingang<br />

van 2011 gestart met het jaarlijks uitvoeren<br />

van een requiem. Er zijn, zo is de<br />

achterliggende gedachte, immers jaarlijks<br />

passieconcerten in de lente en kerstmatinees<br />

in de winter en dan nu ook requiemuitvoeringen<br />

in de herfst. De bedoeling is<br />

een ritueel te creëren waarbij iedereen op<br />

zijn eigen manier kan stilstaan bij verlies.<br />

Vorig jaar werd eind september het Requiem<br />

van Mozart uitgevoerd en dit jaar<br />

het Requiem van Brahms.<br />

De Duitse componist Johannes Brahms<br />

(1833-1897) schreef zijn requiem in de<br />

jaren zestig van de 19 e eeuw na het<br />

overlijden van zijn moeder. De meeste<br />

requiem-composities zijn gebaseerd op<br />

de oude Latijnse liturgische vaste tekst,<br />

een tekst die in feite een gebed is dat<br />

11 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

de gestorvenen begeleidt en helpt de<br />

verlossing te bereiken. Brahms volgde een<br />

andere weg. De tekst is niet in het Latijn,<br />

maar in het Duits; vandaar de titel: Ein<br />

deutsches Requiem. In plaats van de oude<br />

vaste liturgische tekst gebruikte Brahms<br />

uitsluitend gedeelten uit de Bijbel, woorden<br />

die nabestaanden kunnen troosten.<br />

Zijn bedoeling was om geen treurmuziek<br />

te schrijven, geen gebed voor de eeuwige<br />

rust van de overlevenden, maar muziek<br />

als troost voor hen die leed dragen. Dit<br />

requiem begint dan ook met de woorden<br />

uit Matteüs 5:4: “Gelukkig de treurenden,<br />

want zij zullen getroost worden”. Zo is het<br />

muziek dus voor de levenden.<br />

Op zondag Voleinding (25 <strong>november</strong>),<br />

de laatste zondag van het kerkelijk jaar,<br />

waarbij in de diensten de namen van de<br />

in het afgelopen jaar overledenen worden<br />

genoemd, zal dit requiem in het programma<br />

Intermezzo te beluisteren zijn. Het<br />

uit zeven delen bestaande werk neemt<br />

ongeveer vijf kwartier in beslag.<br />

Piet van Wijngaarden


“Technische storingen zijn altijd vervelend”<br />

--------------------------------------------------------------<br />

Fred Nieman is een van de technici die behalve<br />

in de eigen kerken ook wordt ingezet<br />

als er voor <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> ergens anders<br />

opnamen gemaakt moeten worden.<br />

Dit groepje vrijwilligers volgt met de bus<br />

vol apparatuur Aart Mak overal waar die als<br />

predikant voor een ochtenddienst wordt<br />

uitgenodigd.<br />

Fred werd in 1959 geboren in Bussum. Dat<br />

hij in Haarlem terechtkwam, heeft alles<br />

te maken met zijn ontmoeting destijds<br />

met Heleen, zijn echtgenote. “Tijdens een<br />

fietsvakantie bij de poolcirkel kwam ik in<br />

het reisgezelschap Heleen tegen. Daarna<br />

stuurden we elkaar een kerstkaartje en<br />

dat was het. Maar het jaar erop toen ik me<br />

had ingeschreven voor een fietstocht in<br />

Portugal en Heleen voor een in Frankrijk,<br />

besloot zij ook naar Portugal te gaan. Daar<br />

bleef het op dat moment bij. De volgende<br />

vakantie wilde Heleen naar Tsjechië en<br />

toen ik dat hoorde, koos ik op mijn beurt<br />

diezelfde reisbestemming. En ja, naderhand<br />

bij het bekijken van de dia’s bleek dat<br />

we ook buiten onze reizen samen verder<br />

wilden.” Heleen, die al als analiste in het<br />

ziekenhuis werkte, had een eigen huis in<br />

12 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Haarlem. Daarom verhuisde Fred ook naar<br />

deze stad en in 1989 trouwden ze. Dat<br />

gebeurde in de <strong>Bloemendaal</strong>se Dorpskerk,<br />

een voor de hand liggende keuze, want<br />

Heleen was toen al in die gemeente actief<br />

geweest als diaken en scriba.<br />

“Vanuit Bussum, waar we luisterden<br />

naar dominee Toornvliet, kende ik <strong>Radio</strong><br />

<strong>Bloemendaal</strong>,” vertelt Fred. “En toen ik<br />

hoorde dat er in de Dorpskerk een studio<br />

gebouwd werd om ook daar diensten<br />

te kunnen opnemen, heb ik me meteen<br />

opgegeven als vrijwilliger.” Belangstelling<br />

voor techniek had hij altijd al. Na een<br />

opleiding MTS werktuigbouw werkte hij<br />

in een zaak voor carrosseriematerialen in<br />

Almere. Eenmaal gevestigd in Haarlem kon<br />

hij al snel een leuke baan krijgen bij een<br />

familiebedrijf dat elektromotoren verkoopt<br />

voor de industrie. En dat werk bevalt hem<br />

nog steeds goed. Om als technicus bij <strong>Radio</strong><br />

<strong>Bloemendaal</strong> uit de voeten te kunnen<br />

kreeg Fred intern een opleiding, waarna hij<br />

- eerst nog samen met een andere technicus<br />

- boven in de Dorpskerk aan de slag<br />

ging in de nieuwe studio. “Toen was dat<br />

nog een open ruimte. Inmiddels is er een


deur en hebben we eigen spotjes, zodat<br />

we als iemand de centrale lichtschakelaar<br />

omzet, niet meer meteen in het donker<br />

zitten. Dat gebeurde vroeger echt nogal<br />

eens! De eerste keer dat ik alleen in de<br />

studio zat, viel me gelukkig mee.”<br />

Als de technici aan het werk zijn in de<br />

Opstandingskerk of de Dorpskerk tijdens<br />

een live opname van de dienst, is er natuurlijk<br />

contact nodig met de mensen in<br />

de studio aan de Vijverweg. “Zo moeten we<br />

bijvoorbeeld weten wanneer er vanaf daar<br />

overgeschakeld wordt naar onze locatie,<br />

dus tegen tienen ga ik luisteren naar de<br />

omroepster die in de Vijverwegkerk de<br />

dienst aankondigt. Op dat moment heb<br />

ik al getest of de verbindingen werken.<br />

Tijdens de dienst volgen we op de monitor<br />

wat er in de kerkzaal gebeurt, zodat de<br />

verschillende microfoons telkens op tijd<br />

worden opengezet. Zo moet je bij dominee<br />

Sondorp vlug schakelen, want die<br />

begint snel met praten.” Meestal verloopt<br />

alles goed. Maar een paar maanden geleden<br />

was er ineens in de Opstandingskerk<br />

geen stroom. “Ik ben direct met alle kabels<br />

in de weer geweest, maar de verbinding<br />

lukte niet. Op zo’n moment moeten ze in<br />

de Vijverwegstudio snel improviseren met<br />

muziek en een verklaring waarom er geen<br />

kerkdienst te horen is. Gelukkig gebeurt dit<br />

soort dingen niet vaak; technische storingen<br />

zijn altijd heel vervelend.”<br />

Voor de zogenaamde buitenopnamen<br />

moeten de technici een uur van tevoren<br />

aanwezig zijn om de microfoonstandaards<br />

neer te zetten, de camera op te hangen,<br />

kabels te leggen en om de mengpanelen<br />

naar een aparte ruimte te brengen,<br />

meestal de consistorie. Daar komt ook<br />

de monitor te staan. Fred Nieman, die<br />

vaak met Harry Prins op pad gaat voor de<br />

buitenopnamen, heeft nog steeds plezier<br />

in het werk, ook dankzij de contacten die<br />

ze op die manier hebben. Als zij volgens<br />

13 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

het rooster in de eigen studio’s ingedeeld<br />

staan, zijn ze een half uur van tevoren<br />

aanwezig. “Omdat er in de Vijverwegkerk<br />

boven altijd meer mensen zijn, vind ik het<br />

daar wat gezelliger. In de studio van de<br />

Dorpskerk zie je als technicus namelijk<br />

niemand anders.”<br />

Dorien Veldman<br />

Lijkt het je wat om je in te zetten voor<br />

dak- en thuisloze mensen? Mensen die<br />

net iets anders in het leven staan dan jij.<br />

Dan is dit iets voor jou!<br />

Voor de afdeling Straatpastoraat van<br />

Stem in de Stad worden gezocht:<br />

Vrijwilligers voor de volgende<br />

activiteiten:<br />

- wandelingen/uitstapjes/picknick<br />

(voorjaar/zomer)<br />

- filmochtenden (herfst/winter)<br />

- laagdrempelige vieringen<br />

- aandachtspastoraat en huisbezoek<br />

Voor de afdeling Eetvoorziening van<br />

Stem in de Stad worden gezocht:<br />

Maaltijdmedewerkers<br />

De werkzaamheden bestaan uit:<br />

· Eten opscheppen voor bezoekers<br />

· Bezoekers welkom heten, eventueel<br />

praatje maken<br />

· Vooraf spullen klaarzetten, nadien<br />

opruimen<br />

· Afwassen<br />

· Koken onder begeleiding van<br />

professionele kok (optioneel)<br />

Kijk voor meer informatie over Stem<br />

in de Stad op www.stemindestad.nl


Orgelpunt<br />

-----------------------------<br />

Op zondag 18 <strong>november</strong> om 14.15 uur<br />

klinkt in het programma Orgelpunt<br />

muziek die wordt gespeeld op verschillende<br />

Adema-orgels. En daarom volgt hier<br />

nu eerst iets over de geschiedenis van<br />

Adema’s Kerkorgelbouw, de oudste nog<br />

bestaande orgelbouwfirma in Nederland.<br />

De broers Karel en Piet Adema startten in<br />

1855 hun eigen bedrijf voor orgelbouw<br />

in Leeuwarden. Het is de periode van<br />

Adema orgel in de Mozes en Aäronkerk.<br />

het “rijke roomse leven”. Veel katholieke<br />

kerken werden gebouwd en er was volop<br />

vraag naar goede orgels. De jonge firma<br />

Adema had dus geen gebrek aan opdrachten.<br />

In 1869 bouwden de broers in<br />

Amsterdam een nieuw orgel in de Mozes<br />

en Aäronkerk (zie foto). Dat gebeurde in<br />

een oud pakhuis aan de Lauriergracht.<br />

14 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Het orgel in de Mozes en Aäronkerk trok<br />

veel belangstelling, zelfs uit Frankrijk, waar<br />

Cavaillé-Coll zijn grote orgels bouwde.<br />

In 1877 werd de firma Adema gesplitst:<br />

Leeuwarden en Amsterdam gingen elk<br />

zelfstandig verder. Het bedrijf in Leeuwarden<br />

heeft bestaan tot 1941. In Amsterdam<br />

kreeg Adema de opdracht voor de<br />

gigantische Willibrorduskerk - buiten de<br />

Veste - het Altaarorgel te bouwen. In 1923<br />

werd begonnen. Het grote “Willibrordusorgel”<br />

moest 66 stemmen gaan tellen.<br />

Voor de ingebruikname van het orgel<br />

componeerde Jan Nieland een grandioze<br />

“Marche Triomphale”, op 18 <strong>november</strong><br />

te horen in Orgelpunt. In de periode na<br />

de Tweede Wereldoorlog werden door<br />

binnen- en buitenlandse organisten veel<br />

concerten gegeven op dit grote orgel.<br />

Twintig jaar later bleek de Willibrorduskerk<br />

bouwvallig te zijn; restauratie was te<br />

duur en het aantal kerkgangers te klein,<br />

dus afbraak restte. De Stichting Behoud<br />

Willibrordusorgel werd opgericht en in de<br />

Haarlemse Kathedrale Basiliek Sint Bavo<br />

vond men een goede plek voor het orgel.<br />

In Orgelpunt is te horen hoe het orgel<br />

in Amsterdam klonk en hoe het nu in de<br />

Kathedraal klinkt.<br />

Ronald van Baekel, die orgel studeerde<br />

aan het conservatorium, was organist in<br />

de Kathedraal van Rotterdam en verdiepte<br />

zich in het orgelmakersvak. In 2002 kreeg<br />

hij de kans om de leiding van Adema’s<br />

Orgelbouw op zich te nemen. Het bedrijf<br />

werd overgeplaatst naar een leegstaande<br />

bollenschuur in Hillegom. Van Baekel<br />

herstelde ook de oude naam “Adema’s Orgelbouw<br />

sinds 1855” in ere. In Orgelpunt<br />

speelt Ronald van Baekel op het orgel van<br />

de St. Jansbasiliek in Laren de Toccata van<br />

L. Boëlmann. Verder klinken nog de orgels<br />

van de St. Agathakerk in Lisse, de Dominicuskerk<br />

in Amsterdam en van de Grote<br />

(Hervormde) Kerk in Scherpenzeel.<br />

Nico Timmerman


Muzi(ek)kant<br />

-----------------------------<br />

15 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

G.F. Händel.<br />

Het programma Muzi(ek)kant wordt op<br />

de vierde zondag van de maand uitgezonden.<br />

Op zondag 25 <strong>november</strong> is de<br />

muzikale keuze te horen van Rob en<br />

Sibren, twee Amsterdamse studenten.<br />

Rob doet secretariaatswerk voor een van<br />

de Amsterdamse predikanten en studeert<br />

Nederlandse Taal en Cultuur aan de UvA.<br />

Sibren studeert Business IT en Management<br />

aan de Hogeschool. Beiden sporten<br />

graag en veel. Sibren is vaak op het water<br />

te vinden in zijn zeilboot en Rob op het<br />

voetbalveld, hoewel ze nu met al die<br />

studie vaak moeten volstaan met slechts<br />

een uurtje squash.<br />

Oratorium “Theodora” van G.F. Händel<br />

Govert Teijgeler hoort tot het groepje enthousiaste mensen van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> dat<br />

elke maand de muziekkeus voor een zondag op zich neemt. Voor de zondagen 4 <strong>november</strong><br />

en 2 <strong>december</strong> heeft hij gekozen voor een oratorium van G.F. Händel: “Theodora”.<br />

Het wordt dus in twee keer uitgezonden. Dit werk componeerde Händel in 1749. De<br />

eerste uitvoering vond plaats op 16 maart 1750 in het Royal Theatre in Covent Garden.<br />

De belangrijkste rol in dit oratorium is weggelegd voor hoofdpersoon Didymus en werd<br />

geschreven voor een male contralto of te wel een counter tenor.Het libretto is gebaseerd<br />

op een novelle van Robert Boyle: The Martyrdom of Theodora and Didymus uit 1687. De<br />

librettist is Thomas Morell. Händel had hem al eerder voor zijn oratorium Judas Maccabeus<br />

als librettist aangezocht.<br />

Omdat dit oratorium vrij onbekend is, volgt hier de korte inhoud. De handeling speelt zich<br />

af in de Romeinse provincie Antiochië, tijdens het stadhoudersschap van Valens omstreeks<br />

het begin van de 4 e eeuw. Theodora, een jonge vrouw van koninklijken bloede, is christin.<br />

Zij heeft de Romeinse officier Didymus, die haar bemint, tot het christendom bekeerd. Valens<br />

heeft bepaald dat de verjaardag van keizer Diocletianus feestelijk gevierd zal worden<br />

met een samenkomst in de Venustempel, waaraan ook de christenen moeten deelnemen.<br />

Een verzoek van Didymus om de christenen hiervoor niet te verplichten wijst Valens<br />

botweg af en de officier Septimus, vriend van Didymus, moet het bevel aan Theodora<br />

overbrengen. Als zij verklaart de dood te verkiezen boven gehoorzaamheid aan Valens’<br />

bevel, zegt Septimus dat haar dan iets veel ergers wacht dan de dood; zij zal dan gedwongen<br />

worden haar eer te offeren. Theodora wordt gevangen genomen en Valens biedt haar<br />

de vrijheid aan, indien zij zich zal onderwerpen; zo niet, dan zal hij haar ten prijs geven aan<br />

de laagste van zijn soldaten. Inmiddels heeft Didymus aan Septimus zijn christen-zijn en<br />

liefde voor Theodora bekend. In de onthutste Septimus ontwikkelt zich nu de strijd tussen<br />

soldatenplicht en vriendschap. De laatste overwint in zoverre dat hij ervoor zorgt dat<br />

Didymus Theodora in de gevangenis kan bezoeken. Aldus geschiedt en Didymus slaagt er<br />

na veel moeite in Theodora over te halen om met hem van kleren te verwisselen, opdat zij<br />

ongehinderd kan vluchten; zo komt zij bij haar geloofsgenoten terug. Doch daar komt een<br />

bode met het bericht dat Didymus ten dode is opgeschreven; nu wil zij hèm redden, al<br />

weet zij dat dit ook haar dood betekent. Tevergeefs springt Septimus voor zijn vriend in de<br />

bres; Valens’ woede is ontembaar en zo worden beiden ter dood gebracht.


Advent<br />

-----------------------------<br />

radio, zondagen 2, 9, 16 en 23 <strong>december</strong>,<br />

19.00 uur, herhaling volgende zondagen<br />

11.16 uur<br />

Advent is dat er iets staat te gebeuren.<br />

Aan kinderen leg je uit dat met Kerst<br />

Jezus wordt geboren en daar maak je je<br />

met advent klaar voor. Maar dan vraagt<br />

iemand: Jezus is toch al geboren? En wij<br />

zijn in het christendom toch niet het verleden<br />

eindeloos aan het herhalen? Onder<br />

die verdenking staat deze godsdienst en<br />

godsdienst in het algemeen trouwens<br />

wel. Maar dan zeggen generaties christenen<br />

weer dat het uitzien naar de komst<br />

van de Christus hen helpt uit te zien naar<br />

de wederkomst van Christus. De droom<br />

is: eens zal hij terugkeren, komende op de<br />

wolken, dan zal hij oordelen, zittende ter<br />

rechterhand Gods. De theoloog en hoogleraar<br />

Van den Beek schreef een boek over<br />

deze laatste dingen en noemde zijn boek<br />

eenvoudigweg God doet recht. De bedoeling<br />

is duidelijk: een gelovige christen ziet<br />

uit naar de tijd dat God recht doet. Dat is<br />

de verwachting.<br />

Maar er is meer. Wie de twintig eeuwen<br />

dat het christendom bestaat, bestudeert,<br />

ziet al snel wat een maatschappelijke<br />

beweging dit geloof heeft veroorzaakt.<br />

Dat gold uiteraard voor de eerste eeuwen<br />

toen de jonge godsdienst na een<br />

aantal periodes van heftige vervolgingen<br />

uiteindelijk de godsdienst werd die een<br />

wereldrijk veranderde. Maar het geldt<br />

ook voor Nederland. De monniken in het<br />

vroege christendom zorgden voor dijken,<br />

16 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

onderwijs en verpleging van de zieken.<br />

En later, in de 19 e en 20 e eeuw, nam de<br />

overheid de taken over van allerlei charitatieve<br />

instellingen die door christenen<br />

waren opgericht. Dat wij in een land leven<br />

met een beschaving waarin sprake is van<br />

barmhartigheid, macht en tegenmacht<br />

en dat in de rechtspraak de waarheid<br />

wordt gezocht, komt zeker ook door<br />

het christendom. Dit geloof is namelijk,<br />

evenals het Jodendom en de Islam, op de<br />

aarde en op concrete mensen gericht. Je<br />

kunt niet psalmen zingen met honger in<br />

je buik. Eerst het lichaam, dan de geest,<br />

eerst je verzoenen met je naaste, dan pas<br />

naar het altaar.<br />

De vraag die ik in de loop van deze<br />

zondagen wil behandelen is de volgende.<br />

Als er minder kinderen sterven van de<br />

honger, minder families moeten vluchten<br />

voor plunderende soldaten en minder<br />

vrouwen door mannen veracht en zelfs<br />

gestenigd worden, zijn dat dan tekenen<br />

dat de geest van Christus dichterbij<br />

komt? Of moet daarvoor de ellende juist<br />

toenemen? In de te lezen bijbelgedeelten,<br />

ik volg deze keer de lezingen van de<br />

Raad van Kerken, wordt gezinspeeld op<br />

het komen van de jongste dag en dan is<br />

er sprake is van heel wat rumoer, geweld,<br />

oorlog en andere vreselijke benauwenissen.<br />

Dus: wat is nu de verwachting? Moet<br />

het eerst slechter gaan voor het beter<br />

wordt? Of is dat juist een gevaarlijk geloof?<br />

Genoeg om mee bezig te zijn!<br />

Aart Mak


Financiële actie<br />

<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />

------------------------------------------<br />

Evenals voorgaande jaren zal er ook in<br />

2012 weer een actie gehouden worden<br />

om de activiteiten van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />

financieel te ondersteunen. Vorig<br />

jaar is dit bij wijze van experiment in juni<br />

gebeurd; dit jaar kiezen wij weer voor de<br />

maand <strong>december</strong>.<br />

Het wordt er elk jaar voor het bestuur van<br />

<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> niet gemakkelijker<br />

op om de financiële eindjes aan elkaar te<br />

knopen. De oorzaak hiervan is dat de giftenstroom<br />

de laatste jaren steeds verder<br />

opdroogt. Ongeveer vijf jaar geleden was<br />

er nog sprake van opbrengsten die ruim<br />

boven de € 20.000 per jaar lagen. In 2011<br />

was dit terug gelopen naar ruim € 14.000,<br />

zodat in de begroting van 2012 slechts €<br />

15.000 is opgenomen.<br />

De (noodzakelijke) kosten die aan de<br />

radio-uitzendingen zijn verbonden, bleven<br />

de afgelopen jaren redelijk constant.<br />

Per saldo is er echter sprake van een<br />

jaarlijks terugkerend exploitatietekort<br />

van zo’n vijf- à zesduizend euro. Hierdoor<br />

wordt steeds verder ingeteerd op het<br />

vermogen. En dat is hard nodig om in de<br />

17 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

nabije toekomst specifieke grootschalige<br />

projecten te kunnen financieren, zoals<br />

onderhoud en vernieuwing van de studio<br />

en/of zendmast.<br />

Wij zijn ons ervan bewust dat dit <strong>Radio</strong>-<br />

Magazine verzonden wordt aan abonnees<br />

met een specifieke interesse voor Kerk<br />

Zonder Grenzen of <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong>.<br />

Toch lijkt het ons juist om iedereen die<br />

zich direct of indirect bij ons radiowerk<br />

betrokken voelt, op de hoogte te stellen<br />

van onze financiële situatie.<br />

Lezers van dit blad die in <strong>december</strong> geen<br />

acceptgiro aantreffen, maar die de continuïteit<br />

van <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> wel na aan<br />

het hart ligt, kunnen een bijdrage storten<br />

op rekeningnummer 167316, ten name<br />

van Protestantse Gemeente <strong>Bloemendaal</strong>-Overveen,<br />

afdeling <strong>Radio</strong>.<br />

Bij voorbaat onze hartelijk dank voor uw<br />

bijdrage.<br />

Namens de <strong>Radio</strong>commissie,<br />

Jack de Groot, penningmeester


Herinneringen die pijn doen<br />

---------------------------------------<br />

Meneer Linh gebaart zijn vriend (de dikke<br />

man) hem te volgen. Hij verlaat het pad,<br />

en baant zich een weg door het woud.<br />

Hier en daar werpt het laatste zonlicht<br />

gouden muntjes op het mostapijt, en in<br />

dat mozaïek van vuur verschijnt plotseling<br />

een bron. Het stromende water<br />

welt op tussen twee stenen en loopt vijf<br />

kanten op, alsof het de omtrek van een<br />

gestrekte hand met vijf gespreide vingers<br />

tekent, een open hand, een aangeboden<br />

hand. Een paar passen verderop verdwijnen<br />

de vijf stroompjes weer in de grond,<br />

even wonderbaarlijk als in het daglicht<br />

kwamen.<br />

“Dat is geen gewone bron,” zegt meneer<br />

Linh tegen de dikke man, “er wordt<br />

verteld dat het water het vermogen heeft<br />

om vergetelheid te schenken aan diegene<br />

die het drinkt, vergetelheid van slechte<br />

dingen. Wanneer iemand van ons weet<br />

dat hij gaat sterven, gaat hij naar de bron<br />

toe, alleen. Het hele dorp weet waar hij<br />

naartoe gaat, maar niemand gaat met<br />

hem mee. Hij moet de weg in zijn eentje<br />

afleggen en hier in zijn eentje neerknielen.<br />

Dan drinkt hij van het bronwater, en<br />

wordt zijn geheugen lichter; alleen de<br />

goede herinneringen en mooie momenten<br />

blijven bestaan, alles wat zachtaardig<br />

en gelukkig is. De rest verdwijnt –alle<br />

herinneringen die pijn doen, die je ziel<br />

doorboren en verscheuren ; ze raken verdund<br />

in het water zoals een inktdruppel<br />

in de oceaan.”<br />

Meneer Linh zwijgt. De dikke man buigt<br />

het hoofd. Alsof hij de woorden die hij<br />

hoort goed wil proeven.<br />

18 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

“Zo,”zegt meneer Linh. “Nu weet u waar u<br />

en ik naartoe moeten als we onze dood<br />

voelen aankomen”<br />

“Daar hebben we nog alle tijd voor!” antwoordt<br />

zijn vriend lachend.<br />

“Ja,” zegt meneer Linh, ook lachend . “U<br />

hebt gelijk, daar hebben we nog alle tijd<br />

voor.”<br />

(uit Philippe Claudel (foto),<br />

Het kleine meisje van meneer Linh)<br />

Het einde der tijden?<br />

De Maya’s weten wel beter.<br />

Maya’s in Guatemala begrijpen er niets<br />

van, de wereldwijde aandacht die hen ten<br />

deel valt omdat zij het einde der tijden<br />

zouden hebben aangekondigd. Maar<br />

waar komt met betrekking tot 21 <strong>december</strong><br />

2012 dan toch de nerveuze spanning<br />

vandaan die het apocalyptische beeld<br />

oproept van een wereld die vergaat en<br />

een tijd die voor goed stil blijft staan? In


ieder geval niet van de Maya’s. Gerenommeerde<br />

Maya kenners spreken van slechts<br />

een tweetal op stenen vermelde tijdsaanduidingen<br />

die verwijzen naar 21 <strong>december</strong><br />

2012 als moment waarop een cyclus<br />

van 5125 jaar wordt vol gemaakt en er<br />

een ‘nieuwe zon’ verschijnt. Dat ligt in de<br />

lijn van Maya’s en hun overtuiging dat<br />

wat aan de hemel gebeurt en in kalenders<br />

wordt vastgelegd, wordt weerspiegeld in<br />

de aardse werkelijkheid. Uit het registreren<br />

van de regelmaat van de hemellichamen<br />

die telkens naar hun beginstand<br />

terugkeren hebben Maya’s steeds de<br />

hoop geput dat ook ongunstige politieke<br />

tijden voorbijgaan en er steeds weer een<br />

nieuw begin mogelijk is. In Guatemala,<br />

het land waar de afgelopen decennia<br />

naar schatting 150 000 Maya’ slachtoffer<br />

werden van het politieke geweld en waar<br />

meer dan de helft van de oorspronkelijke<br />

bewoners onder de armoedegrens<br />

leeft, is de hoop op ‘nieuwe tijden’ uiterst<br />

actueel. En kalenders houden die hoop<br />

levend. (Mario Coolen)<br />

Ds. Ari van Buuren ontving 1 oktober jl. een Koninklijke onderscheiding van Andree van Es.<br />

19 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

Zondagavond 16 <strong>december</strong> zullen Mario<br />

Coolen, Ari van Buuren en Aart Mak in een<br />

speciale dienst van Kerk Zonder Grenzen<br />

dit thema oppakken en uitwerken. Volgend<br />

<strong>Radio</strong>magazine meer!


Programmaoverzicht<br />

<strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />

-----------------------------<br />

Uitzendschema <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong><br />

van 4 <strong>november</strong> 2012 tot en met 16<br />

<strong>december</strong> 2012<br />

4 <strong>november</strong> 2012<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Ds. Aart Mak<br />

Opstandingskerk, live dienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Cantate<br />

14.00 Interkerkelijke Gezinsdienst<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />

21.00 Einde<br />

6 <strong>november</strong> 2012<br />

(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />

12.00 Muziek<br />

12.25 Ds. Dirk-Jan Thijs, Amsterdam<br />

13.30 Einde<br />

20 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

11 <strong>november</strong> 2012<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />

Dorpskerk, live dienst<br />

intrededienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Het Gebeuren<br />

14.00 Kerk in Actie Wereldwijd<br />

14.30 Orgel-Intermezzo<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />

21.00 Einde<br />

opnamedienst:<br />

10.00 Ds. Aart Mak<br />

Sint Jacobiparochie, Friesland<br />

13 <strong>november</strong> 2012<br />

(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />

12.00 Muziek<br />

12.25 Ds. Bas van der Graaf, Amsterdam<br />

13.30 Einde<br />

18 <strong>november</strong> 2012<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Ds. Otto Sondorp<br />

Vijverwegkerk, live dienst<br />

afscheidsdienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Dienst Alle Dag Kerk<br />

14.15 Orgelpunt<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Theo C. Wielsma, live dienst<br />

21.00 Einde<br />

20 <strong>november</strong> 2012<br />

(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />

12.00 Muziek


12.25 Dr. Ad van Nieuwpoort, Overveen<br />

13.30 Einde<br />

25 <strong>november</strong> 2012<br />

(Zondag Voleinding)<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />

Opstandingskerk, live dienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak,<br />

opname uit Zandvoort<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Ds. Theo C. Wielsma<br />

14.15 Muzi[ek]kant<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />

21.00 Einde<br />

27 <strong>november</strong> 2012<br />

(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />

12.00 Muziek<br />

12.25 Mw. ds. A.A. van den Berge-<br />

Geudeke, Wilnis<br />

13.30 Einde<br />

2 <strong>december</strong> 2012 (1 e Advent)<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />

Dorpskerk, live dienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Cantate<br />

14.00 Dienst met belangstellenden<br />

uit Amsterdam<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />

21.00 Einde<br />

opnamedienst:<br />

10.00 Ds. Aart Mak<br />

Oosterkerk, Haarlem<br />

21 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

4 <strong>december</strong> 2012<br />

(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />

12.00 Muziek<br />

12.25 Ds. Jan Offringa, Kesteren<br />

13.30 Einde<br />

9 <strong>december</strong> 2012 (2 e Advent)<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Mw. ds. Ria Schultheiss<br />

Vijverwegkerk, live dienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Het Gebeuren<br />

14.00 Kerk in Actie Wereldwijd<br />

14.30 Orgel-Intermezzo<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />

Advent-zangdienst,<br />

m.m.v. Anthem<br />

21.00 Einde<br />

11 <strong>december</strong> 2012<br />

(Alle-Dag-Kerk uitzending)<br />

12.00 Muziek<br />

12.25 Prof. dr. Antoine Bodar, Amsterdam<br />

13.30 Einde<br />

16 <strong>december</strong> 2012 (3 e Advent)<br />

09.00 Muziek<br />

09.15 Een Goed Begin<br />

09.45 Zondagskinderen<br />

10.00 Ds. Ad van Nieuwpoort<br />

Opstandingskerk, live dienst<br />

11.16 Ds. Aart Mak<br />

12.30 Liederen van Toen<br />

13.00 Dienst Alle Dag Kerk<br />

14.15 Orgelpunt<br />

15.15 Intermezzo<br />

17.00 Surprise<br />

18.50 Ds. Aart Mak, live dienst<br />

21.00 Einde


Intermezzo<br />

-----------------------------<br />

Gevarieerde muziek vanaf 15.15 uur, afwisselend<br />

samengesteld door Henk Exel,<br />

Hans Paap, Govert Teijgeler en Piet van<br />

Wijngaarden.<br />

4 <strong>november</strong><br />

Händel: Oratorium Theodora - Deel I scène<br />

1 t/m 6 (76’); deel II scène 1 t/m 3 (29’)<br />

11 <strong>november</strong><br />

- 14.30 - Orgel-Intermezzo<br />

Elgar: Sonate nr. 1 in G-groot (26’);<br />

Vesper Voluntaries (18’)<br />

-15.15 - Intermezzo<br />

Puccini: Messa di Gloria (47’)<br />

Tsjaikovski: Symfonie nr. 6 (45’)<br />

Puccini: Capriccio Sinfonico (13’)<br />

18 <strong>november</strong><br />

Shostakovich: Suite voor variétéorkest nr.<br />

1 (25’)<br />

Poulenc: Gloria (23’)<br />

Vivaldi: De vier jaargetijden (40’)<br />

Grieg: 1e deel uit pianoconcert in A-klein<br />

(13’)<br />

25 <strong>november</strong><br />

Brahms: Ein deutsches Requiem (73’)<br />

Händel: Concerto grosso nr. 2 (11’)<br />

Mozart: Symphony nr. 21 (20’)<br />

2 <strong>december</strong><br />

Händel: Oratorium Theodora (vervolg) –<br />

deel II scène 4 t/m 6 (25’); deel III scène 1<br />

t/m 7 (47’)<br />

Händel: Concerti grossi op. 6 nr. 2, 3 en 4<br />

(34’)<br />

22 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine<br />

9 <strong>december</strong><br />

14.30 - Orgel-Intermezzo<br />

Albert de Klerk improviseert over de Vier<br />

Jaargetijden<br />

15.15 - Intermezzo<br />

Mendelssohn: De 114e Psalm (13’), De<br />

115e Psalm (17’) en Koraalcantate ’Jesu,<br />

meine Freude’ (6)<br />

Carl Orff: Carmina Burana, een theaterwerk<br />

voor orkest, solisten, koor en ballet<br />

(64’)<br />

16 <strong>december</strong><br />

C.P.E. Bach: Magnificat (43’)<br />

Grieg: Peer Gynt Suite nr. 1 (15’) en nr. 2<br />

(17’)<br />

Mozart: Te Deum in C (7’)<br />

Schütz: Magnificat (11’)<br />

Grieg: Symfonische dansen


Column<br />

--------------------------------------------------------------<br />

De ander en ik<br />

Rekening houden met de ander, het is ons met de paplepel ingegoten, steeds gevolgd door:<br />

wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Soms kunnen we die ander behoorlijk<br />

irritant vinden. De ander kan in onze ogen een obstakel van gigantische afmetingen<br />

worden. Immers, onze eigen vrijheid houdt op waar die van de ander begint. Vrijheid van meningsuiting<br />

is een groot goed, maar ook hier zijn er grenzen. Om maar bij de actualiteit te blijven:<br />

de maker van het recente anti-Mohammedfilmpje is juridisch niet schuldig aan de dood<br />

van de mensen bij rellen naar aanleiding van zijn film. Maar de vraag is wel of hij moreel ook<br />

vrijuit gaat. Moet alles per se gezegd worden, ook de grofste beledigingen? Draagt dat nu bij<br />

aan een tolerante samenleving? Manuela Kalsky, die sinds 1<br />

januari 2012 de Edward Schillebeeckx leerstoel voor theologie<br />

en samenleving aan de Vrije universiteit bekleedt, vindt van<br />

niet. Zij schrijft op 5 oktober in het dagblad Trouw: “We hebben<br />

kennis nodig, ontmoeting, in plaats van vooroordelen en<br />

afbakening”. Zij pleit voor een interreligieuze en interculturele<br />

dialoog. Die dialoog met de ander is nodig. Soms ervaren we<br />

immers de ander niet als een verrijking maar als een bedrei-<br />

Manuela Kalsky<br />

ging. Het zou zo bevrijdend zijn als we over die angst voor de<br />

ander konden heenstappen en vijandsbeelden achter ons konden laten, zoals het verhaal<br />

over de barmhartige Samaritaan zo goed laat zien: oog in oog met een onbekende staan, de<br />

verbinding met iemand aangaan en compassie tonen. Jezus geeft zijn discipelen de opdracht<br />

met anderen, met de ander, een verbinding aan te gaan, anderen te helpen en te genezen.<br />

Het woord van liefde en vrede moeten zij uitdragen. En als dat woord op steenachtige bodem<br />

valt, mogen zij verder gaan en het stof van hun voeten afschudden zoals in Matteüs staat.<br />

Dat haalt veel krampachtigheid weg. Ook wij staan oog in oog met de ander en worden<br />

opgeroepen tot compassie, maar we hoeven onszelf niet uit te leveren aan de ander en<br />

daardoor onszelf kwijt te raken. We kunnen van tijd tot tijd terug naar de bron, de accu weer<br />

opladen, om daarna opnieuw verbinding te zoeken. Want de ander is er altijd; we hebben allemaal<br />

een stukje van elkaars leven in de hand. Ben ik mijn broeders hoeder, vraagt Kaïn. Het<br />

is ook onze vraag. Het antwoord weten we: het hoeden van onze broeder heeft God aan ons<br />

gedelegeerd, dat is zijn uitdaging aan ons en die uitdaging neemt hij niet meer terug.<br />

Adrie Winter<br />

23 / <strong>Radio</strong> <strong>Bloemendaal</strong> Kerk Zonder Grenzen Magazine

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!