In de tuin van de dood

IN DE TUIN VAN DE DOOD
HET BELANG VAN LIMBURG - DONDERDAG 30 OKTOBER 2008
Nuttige informatie over begrafenis,
crematie en levenstestament
Sinds 2002 is het Vlaamse gewest bevoegd voor
de regels in verband met de begraafplaatsen en
de lijkbezorging. Hieronder vindt u een beknopte
samenvatting van interessante wijzigingen die zich
hebben voorgedaan.
• Wat is een grafconcessie?
Als u er zeker van wilt zijn dat uw graf
na uw dood gedurende een langere
periode op het kerkhof bewaard blijft,
moet u een grafconcessie aanvragen.
Die is niet gratis. De prijs en de
duurtijd worden in gemeentelijke
reglementen bepaald en variëren van
gemeente tot gemeente. De maximale
duur van een grafconcessie bedraagt
vijftig jaar. Zogenaamde altijddurende
concessies kunnen niet meer afgeleverd
worden.
Er is wel een procedure ingevoerd
om grafconcessies te hernieuwen als
het graf er niet verwaarloosd bij ligt.
Vroeger werd een graf waarvoor geen
concessie bestond, minimaal vijf jaar
bewaard. Die termijn is opgetrokken
tot tien jaar.
Als een graf waarvoor geen concessie
bestaat, zal worden verwijderd,
moet dat meegedeeld worden aan de
nabestaanden. Dat gebeurt door minimaal
gedurende één jaar lang aan de
ingang van de begraafplaats en aan het
graf dat verwijderd zal worden, een
aanplakbiljet van bekendmaking te
hangen. Zo kunnen de nabestaanden
kennisnemen van de geplande verwijdering
en eventueel het grafteken
van het graf meenemen. Dezelfde
procedure wordt toegepast bij een graf
waarvan de concessie verstrijkt. Die
concessie kan wel hernieuwd worden.
Als het graf verwijderd zal worden
van een overledene die begraven is via
een voormalige altijddurende concessie,
hoeven de nabestaanden van de
overledene niet langer persoonlijk op
de hoogte te worden gebracht.
• Hoeveel kost een begraving?
De begraving van het stoffelijk overschot
is kosteloos voor de inwoners
van de gemeente. Als de overledene
gecremeerd wordt, moet ook de begraving
of bijzetting van de asurn op
de begraafplaats van de gemeente van
de overledene in principe kosteloos
zijn, of de uitstrooiing van de as op
de strooiweide.
Andere kosten moeten wel betaald
worden aan de begrafenisondernemer,
behalve voor behoeftigen. De
kosten voor de kisting, het vervoer,
de begrafenis of de crematie van de
stoffelijke overschotten van behoeftigen
vallen ten laste van de gemeente
van het Vlaamse Gewest waarvan ze
inwoner waren.
• Wat is een levenstestament?
Een levenstestament of laatste wilsbeschikking
is een verklaring bij de
burgerlijke stand van de gemeente
waarin u uw wensen voor uw begrafenis
kenbaar maakt. Zo kunt u tijdens
uw leven bepalen of u na uw overlijden
begraven of gecremeerd wilt worden.
Bij crematie kunt u kiezen voor begraving
van de as op de begraafplaats,
uitstrooiing op de begraafplaats,
bijzetting in het columbarium, uitstrooiing
op zee, uitstrooiing op een
andere plaats, begraving van de as op
een andere plaats, of bewaring van de
as op een andere plaats.
De mogelijke inhoud van zo’n
levenstestament werd recent nog
uitgebreid tot het ritueel van de levensbeschouwing
volgens dewelke de
uitvaartplechtigheid moet verlopen.
Onder levensbeschouwing worden
de zes erkende godsdiensten (roomskatholieke,
protestantse, israëlitische,
islamitische, anglicaanse, orthodoxe),
de vrijzinnigheid en de neutraal filosofische
overtuiging gerekend. De bedoeling
is de overledene zekerheid te geven
dat de uitvaartplechtigheid verloopt
volgens zijn levensbeschouwing.
• Mag een lijkwade worden gebruikt
in plaats van een doodskist?
Bij het begraven is het gebruik van
een doodskist niet meer verplicht. Een
ander lijkomhulsel, zoals een lijkwade,
is toegestaan. Lijkwaden worden
vooral gebruikt om joodse en islamitische
overledenen in te begraven. De
enige voorwaarden waaraan andere
lijkomhulsels moeten voldoen, zijn
van ecologische of hygiënische aard.
Die voorwaarden worden gespecificeerd
in een besluit van de Vlaamse
regering.
Bovengronds begraven is toegestaan.
De nabestaanden mogen de overledene
ook in een grafkelder begraven als de
gemeente in grafkelders voorziet.
• Mag de as worden meegenomen?
Vroeger mochten de nabestaanden
van een gecremeerde overledene de
as alleen meenemen als de overleden
persoon daarvoor toestemming had
gegeven in een geschreven wilsbeschikking.
De ouders van een gecremeerd
kind mochten de as ook meenemen als
het overleden kind minderjarig was.
In de nieuwe Vlaamse regelgeving is
dat veranderd. Als de overledene geen
schriftelijke wilsbeschikking (levenstestament)
heeft nagelaten waarin hij
zijn wens voor de as kenbaar maakt,
mag de as toch meegenomen worden
als er aan enkele voorwaarden voldaan
is. De echtgenoot of degene met wie de
overledene een feitelijk gezin heeft gevormd
en alle bloed- of aanverwanten
van de eerste graad moeten, voor de
crematie plaatsvindt, een schriftelijke
verklaring daarover voorleggen. Als
de overledene minderjarig is, moet
een van de ouders of de voogd een
verklaring opstellen. Op verzoek van
de echtgenoot en van de bloed- of
aanverwanten tot en met de tweede
graad (kleinkinderen) kan een gedeelte
van de as van het gecremeerde lijk aan
hen worden meegegeven.
• Mag een levenloos geboren kind
worden begraven?
Vroeger was het wettelijk niet geregeld
om een doodgeboren kind onder de
wettelijke levensvatbaarheidsgrens
(zes maanden) een begrafenis te
geven. Die mogelijkheid werd recent
ingevoerd: een levenloos geboren kind
dat de grens van de levensvatbaarheid
nog niet heeft bereikt, maar waarvan
de moeder wel minimaal twaalf weken
zwanger was, mag voortaan ook begraven
of gecremeerd worden.
In bepaalde gevallen laat de wet toe dat de as van een overledene meegenomen wordt
naar huis. De urne bijzetten in een columbarium kan uiteraard ook altijd. Foto Philippe LEBEAU
Meer info via gratis nummer
Alle recente regelgeving van het Vlaamse gewest over deze materie is vastgelegd
in een decreet, uitvoeringsbesluiten en rondzendbrieven die te raadplegen zijn
op de website van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur, www.binnenland.
vlaanderen.be/begraafplaatsen. Voor meer informatie over regelgeving bij overlijden
(begrafenis, crematie, nabestaanden, successierechten) kunt u bellen naar 1700, het
gratis infonummer van de Vlaamse overheid (elke werkdag van 9 tot 19 uur).
15