Integriteit en het beoordelen van soft controls een kwestie ... - BIOS

De dagvoorzitter stelt dat de Rekenkamer stuurt op hard controls, meten =
weten. Wat doet de Rekenkamer aan soft controls?
Van Schoten geeft aan dat er een verschil is in de functies van die van een manager
en die van een auditor. Hard controls zijn makkelijker meetbaar en dus
objectiever. De Rekenkamer meet geen soft controls, maar alleen de regels en
voorschriften.
De Rekenkamer is geen manager van de organisatie, maar een externe
onderzoeksinstelling die de managers een spiegel voorhoudt of hij zich aan
de regels heeft gehouden. Managers zijn zelf verantwoordelijk voor soft controls,
maar er is ook binnen de Rekenkamer een verschuiving merkbaar richting
aandacht hebben voor de soft controls.
v&w gaat gebruik maken van een integriteitsmonitor. Van belang is dat integriteit
niet alleen de regels omvat, maar dat men een echt gesprek over integriteit
met elkaar aangaat volgens Heij. Het praten over integriteit wordt vaak
als ‘eng’ of bedreigend ervaren, maar als het gesprek eenmaal wordt aangegaan
worden ogen geopend en wordt men meer bewust van het onderwerp.
Salimans geeft aan dat het beeld bestaat binnen organisaties dat integriteitsschendingen
niet vaak voorkomen, als dat wel zo is dat wordt er ad hoc en zo
stil mogelijk op gereageerd. De nadruk ligt nu veel op hoe ga je ermee om als
het fout gaat, maar eigenlijk gaat het er om vooraf hierbij stil te staan. Integriteit
zou een voortdurend onderwerp van gesprek binnen de organisatie
moeten zijn. Salimans gelooft niet in strakke regels voor integriteit, wel in
kaders om zo duidelijk te maken wat het gewenste gedrag is binnen de organisatie.
Van Dijke vindt dat soft controls niet halfzacht zijn, maar juist spijkerhard.
Als je gebruik wilt maken van soft controls moet je als manager de mensen
kennen en je professie verstaan/kennen. Als je als manager je professie kent
dan is het mogelijk te doorgronden waar eventuele integriteitskwesties zich
kunnen voor doen. Het is belangrijk dat de manager van de organisatie niet alleen
afhankelijk is van technische afvinklijstjes. Het behoort tot de professie
van de manager gevoel te hebben bij wat er allemaal speelt binnen zijn organisatie
op het gebied van integriteitsrisico’s. Heb je als manager dat gevoel
niet dan laat je teveel lopen en diskwalificeert dit de manager.
Binnen een organisatie bestaan percepties van medewerkers over integriteit.
Deze percepties hoeven niet per definitie de waarheid te zijn. Maar als er beelden
bestaan, dan zijn die beelden altijd waar volgens Heij. Hier moet je als
manager wat mee, onderzoeken waarom mensen zo denken. Binnen v&w zijn
er veel stappen gezet op het terrein van integriteit en het onderwerp is de afgelopen
tijd meer bespreekbaar geworden. Het is van belang dat binnen de
organisatie permanente aandacht is en blijft voor integriteit.
27
integriteit en het beoordelen van soft controls een kwestie van cultuur en management