Download Wenkenblad - Bosk

Wenkenblad hemiparese voor gebruik in het onderwijs
Dit wenkenblad biedt u beknopte informatie over een kind met een hemiparese. Dit blad bevat ook
nuttige tips.
1. Wat is hemiparese
2. Kenmerken
3. Ten slotte
4. Tips
5. Meer informatie
1. Wat is hemiparese
Hemiparese en hemiplegie worden vaak naast elkaar gebruikt, maar toch is dit niet geheel juist. Het
woord Parese betekent verzwakking (van spieren in dit geval) en Plegie betekent verlamming. Het
gebruik van de term plegie is meestal niet correct omdat een halfzijdige verlamming zelden voor komt.
Een hemiparese ontstaat door beschadiging in de hersenen en kan niet worden genezen.
Mogelijke oorzaken van hemiparese
• zuurstof gebrek voor, tijdens of na de geboorte
• te vroeg geboren
• herseninfarct of hersenbloeding
• infectie
• ongeval
2. Kenmerken
Naast verzwakking van de spieren heeft spastische parese ook uiterlijke kenmerken. De mate van
spasticiteit verschilt per kind en per lichaamsdeel. Het ene kind heeft een ernstig spastische arm en
hand en licht spastisch been of andersom. Soms merkt of ziet de omgeving niet veel aan het kind. Dat
is afhankelijk van de ernst en de plaats van de hersenbeschadiging.
Een kind met een hemiparese kan gewoon meedoen met activiteiten op school of daarbuiten.
Dit neemt echter niet weg dat het kind extra aandacht vraagt, want naast de fysieke gevolgen zijn ook
de "niet zichtbare" kenmerken van belang.
Fysiek
• Het uitvoeren van bepaalde handelingen gaat trager, moeizamer of helemaal niet. Denk hierbij
aan schrijven of uit- en aankleden bij de gym, maar ook aan jas dicht maken, schoenen
veteren en strikken, lopen, fietsen en zwemmen.
• Meedoen aan gym vraagt om goede uitleg van en begeleiding bij de oefeningen en vaak ook
om extra stimulatie van het kind. Betrek het kind met hemiparese in de groep en draag er zorg
voor dat het niet altijd de laatste is.
Tip. Boekje ‘Krukken geen bezwaar’. ISBN 90-805316-1-8. Voor meer informatie:
www.luktut.nl
• Een kind met een hemiparese kan snel uit zijn ∗ fysieke balans raken. Duwen, trekken of
vastpakken kan een schrikreactie teweeg brengen.
• Motorische activiteiten kosten vaak meer energie. Geef het kind ook ruimte om te ontspannen.
Denk hierbij aan (klassikale) grofmotorische ontspanningsoefeningen na een les.
Zie volgende pagina >
∗
Voor de leesbaarheid is gekozen voor de mannelijke vorm. Uiteraard geldt de informatie voor zowel jongens
als voor meisjes.

Onzichtbaar
• Tragere informatie verwerking. Een kind met een hemiparese heeft meer tijd nodig om
informatie te verwerken. Hierdoor lijkt het alsof hij zich niet goed concentreert. De langere
verwerkingstijd van informatie heeft ook tot gevolg dat het kind later kan starten met een
opdracht of enige tijd nodig heeft om een vraag te kunnen beantwoorden.
• Overprikkelen. Omdat de prikkels trager verwerkt worden kan het kind op een bepaald
moment teveel prikkels krijgen met als mogelijk gevolg dat het kind met een hemiparese
eerder vermoeid raakt. Om dat te voorkomen kunt u denken aan een goede plek in de klas.
Bijvoorbeeld recht voor het bord en zo min mogelijk prikkels achter het kind.
• Gedragsproblemen. Het kind trekt zich terug en gedraagt zich introvert of het kind heeft
moeite met sociaal contact.
Tip. Boekje ‘Verborgen regels’. ISBN 9789077671009. Voor meer info: www.uitgeverijpica.nl
• Het kind met een hemiparese kan motorisch niet meekomen met de anderen kinderen. Het
begeleiden van het kind tijdens het spel tijdens het speelkwartier kan uitkomst bieden, zodat
het kind met anderen mee kan doen.
Denk hierbij ook aan het creatief aanpassen van de spelregels of aan een minder kwetsbare
positie van het kind tijdens het spel. Bijvoorbeeld bij voetballen het kind als doelman of
scheidsrechter inzetten. Nodig de medeleerlingen of teamgenoten uit om ideeën te verzinnen
voor
een aanpassing van het spel of de activiteit zodat iedereen mee kan doen.
• Angst voor onbekende en voor nieuwe situaties. Geef duidelijke uitleg in kleine stapjes over
wat er gaat gebeuren. Dit geeft helderheid en rust bij het kind met een hemiparese. Denk
hieraan als een lesdag anders verloopt dan gebruikelijk, maar ook bij een schoolreis, excursie,
sportdag of kamp.
• Intensere emotionele ontwikkeling en hooggevoeligheid. Dit kan zich uiten in extra druk of
timide gedrag en heeft grote overeenkomsten met de situatie van te veel prikkels zoals eerder
beschreven.
• Door de verminderde exploratiedrang van het kind met een hemiparese, heeft hij vaker
problemen met ruimtelijk inzicht. Op jonge leeftijd heeft dat gevolgen voor zijn inzicht in
materiaal en het beoordelen of inschatten van situaties in de gymzaal of op het schoolplein.
Als het kind ouder is, heeft dat gevolgen voor zijn inzicht in abstracte situaties en taken
bijvoorbeeld het plannen van werk.
Bijkomende problemen
• Epilepsie
• Visus problemen. Problemen met zicht. Het gezichtsveld van een kind met een hemiparese
kan (soms) aangetast zijn. Het kan helpen om het werk rechtop te zetten, of meer links of
rechts op de tafel te leggen, afhankelijk van wat het kind ziet. Het kan ook zo zijn dat een kind
met een hemiparese wel bovenaan ziet en niet onderaan, of andersom.
• Spraak-/taalproblemen
• Verminderde mondmotoriek. Kwijlen, langzamer praten.
• Bijverschijnselen door eventueel medicijngebruik.
Behandeling
• Fysiotherapie
• Ergotherapie
• Logopedie
Zie volgende pagina >

3. Ten slotte
• Ieder kind is uniek. Daarom zijn ouders/verzorgers een belangrijke bron van informatie als u
wilt weten hoe u het best rekening kunt houden met een kind met een hemiparese.
• Een kind met een hemiparese doet vaak zijn best om andere kinderen bij te houden. U kunt
zich voorstellen dat dit, gezien zijn beperkingen erg vermoeiend is en ook frustrerend kan zijn
wanneer dit niet lukt. De handicap vraagt om extra aandacht, creativiteit en begeleiding. Wees
hierop alert. Geef dit kind de ruimte, de tijd en de mogelijkheid om mee te doen, zowel op
school, bij een club of andere activiteiten.
4. Tips
• Antislipmatje voor onder het werkblad
• Tripple potloden voor goede grip
• Stress bal voor aangedane hand
5. Meer informatie
Voor meer informatie of hulp bij de begeleiding kunt u terecht bij de BOSK, Vereniging van motorisch
gehandicapten en hun ouders.
Tip. Boek ‘Kind en Hemiparese beleven en behandelen. ISBN 90-807537-4-2. Zie ook www.bosk.nl