de levenscyclus van gebouwen en hun componenten - Leefmilieu ...

mechanische assemblages mogelijk maken – als het kan, eerder parket dan
linoleum of tegelvloer, enz.
o Assemblages: assemblages en technische details ontwerpen die een vlotte
montage mogelijk maken. Gelijmde assemblages vermijden, ervoor zorgen dat de
bevestigingselementen toegankelijk en omkeerbaar zijn. (zie punt “details ontwerpen
voor een omkeerbare assemblage” hieronder).
o Onderdelen: voor zover dat mogelijk is moeten de onderdelen kunnen gescheiden
worden van de rest van de bouw, teneinde op termijn hergebruik in een andere
bouw te bevorderen. Deze capaciteit speelt voornamelijk op het niveau van de
assemblages tussen de samenstellende elementen. De mogelijke scheiding tussen
de verschillende samenstellende elementen maakt het mogelijk om vervangingen
door te voeren zonder dat men aan de andere componenten raakt.
o De actoren: zorgen dat informatie beschikbaar is over het demonteren van de
gebruikte elementen. Die informatie zou idealiter moeten terug te vinden zijn in het
postinterventiedossier, samen met de technische fiches van de gebruikte materialen
en elementen. Alle informatie inzake demonteren, hergebruiken of recycleren wordt
zodoende ook gegroepeerd en is beschikbaar voor de bewoner of de eigenaar.
Niet alleen de afbraakcapaciteit van het gebouw is op het einde van de levenscyclus of bij
zware renovatie gebaat bij de hier aangehaalde principes. Bedenk ook dat het regelmatige
onderhoud erdoor vergemakkelijkt en dat de hinder van een lichte renovatie wordt beperkt.
Bijvoorbeeld:
o Indien er schade optreedt aan de isolatie, dan is in een bouw met buitenisolatie een
vlottere en goedkopere interventie mogelijk, waar het vervangen van
isolatiemateriaal in een holle muur het demonteren van het parement veronderstelt!
o Het inbouwen van de verwarmingstechnieken/ waterleidingen enz. die
ontoegankelijk zijn geworden bemoeilijkt het onderhoud, de herstellingswerken aan
het netwerk, en de wenselijke aanpassingen bij een uitbreiding bijvoorbeeld.
“Design for deconstruction” biedt dus tegelijk de mogelijkheid om materialen en bestanddelen
op het einde van de levenscyclus of na gebruik beter te valoriseren, om het onderhoud van het
gebouw te vergemakkelijken teneinde de levensduur te verlengen en de performantie te
behouden, de afvalproductie te beperken of om desgevallend beter hun recyclage te
organiseren, en verbouwingen en uitbreidingen te vergemakkelijken.
> Ontwerp reversibele assemblagedetails om demonteren mogelijk te maken
De bouw van horizontale of verticale wanden combineert materialen met verschillende
levensduur. Bij een renovatie is het belangrijk om op elk materiaal te kunnen inspelen en de
componenten in goede staat te kunnen herinstalleren.(B) Dit beperkt de afvalproductie en de
duur van de werkzaamheden en vergemakkelijkt tegelijkertijd de sortering en de recyclage van
de materialen bij afbraakwerken.
o Denk aan de scheidbaarheid van de componenten
Vermijd een mengelmoes van ongelijksoortige onscheidbare elementen. Gebruik
mechanische bevestigingen zoals bouten, schroeven en spijkers of ineensluitende
verbindingen in plaats van soldeersel of lijm.
o Denk aan de toegankelijkheid van de bevestigingsmiddelen zoals schroeven en
bouten
Voor een gezonde afbraak moet men beweegruimte hebben.
> Kies materialen met een toegevoegde economische waarde
Een houten vloer die men door boenen en opschuren kan opknappen, gaat langer mee dan
een tapijt dat uiteindelijk wordt verwijderd of dat in elk geval vroeg of laat niet langer in de
smaak valt. Vensterramen van PVC zouden bij de eerste gelegenheid wel eens op de
stortplaats kunnen belanden, terwijl de eigenaars van cederhouten vensterramen het nodige
zullen doen om ze in geval van slijtage te renoveren. Kiezen voor materialen met een
toegevoegde economische waarde heeft een positieve invloed op hun levenscyclus.
BLZ. 12 VAN 14 – LEVENSDUUR VAN BESTAANDE EN TOEKOMSTIGE GEBOUWEN EN HUN COMPONENTEN – JULI 2010
PRAKTISCHE HANDLEIDING VOOR DE BOUW EN RENOVATIE VAN KLEINE GEBOUWEN
PRAKTISCHE AANBEVELING MAT13