Erasmix jg 16

© Glenn Schrader en Boris Vanschoubroeck 

EXOTISCHE HUISDIEREN 

Is dieren verhandelen legaal? 

LONGBOARDEN IN BRUSSEL 

Subcultuur: verplaatsen met een longboard 

INTERVIEW MET NORMAN BAERT 

Van vrouwenhater in ‘Ex Drummer’ tot cameraman 

Periodiek van de Professionele Bachelor Journalistiek van het departement Campus Dansaert Erasmushogeschool Brussel, jaargang 17, nr 2, oktober 2012

Redactioneel 

Florence Van Erps - Hoofdredactrice 

Het redactioneel van onze 

Erasmix. “Stel nu maar 

eens zelf een magazine 

samen: 24 bladzijden, 20 

dagen, 19 redactieleden, 1 

cover” was onze opdracht. 

Met mezelf aan het hoofd. 

Ons eerste magazine, mijn 

eerste leidinggevende functie 

als 21-jarige snotneus. 

Een geweldig team naast, 

maar vooral voor mekaar. 

Het tweede jaar journalistiek 

in Brussel mogen volgen, voor ons blijft het een geprivilegieerde 

positie. Hoeveel er ook geschreven wordt over 

de opleiding door sceptische snoodaards of hallucinante 

mediaheiligen, wij zeggen jullie één ding: deze opleiding 

is een toppertje. Of iedereen ze aankan? Misschien wel. 

Of ze iedereen boeit? Misschien wel. Dagelijks op de 

hoogte blijven van het reilen en zeilen in de wereld met 

een kritische, onderbouwde mening, dat is onze taak. 

nieuwe trend. 

 

4 EXOTISCHE HUISDIEREN 

Exotische dieren houden of verhandelen, is dat wel 

legaal? Verdeelde meningen bij experts. 

6 DANNY VILEYN 

Veertien jaar verslaggever bij Brussel Deze Week. 

“Zowel Brussel als de media staan voor uitdagingen.” 

8 DEEL EN HEERS: CONSUDEEL 

Consumeren en delen met een (on)bekende? Het is een 

10 ALTERNATIEF VERVOER IN BRUSSEL 

Subcultuur op een skateboard: longboarding. 

12 NORMAN BAERT 

Norman Baert, cameraman en acteur, schittert voor en 

achter de camera. 

14 “MIJN OUDERS ZIJN DOOF” 

Jongeren over hun dove ouders. 

 

Het is een reeks van eigen ideeën, van eigen onderzoeken, 

van onze interesses op een rijtje met hier en daar een hoek af. 

Het leven bestaat nu eenmaal uit teamvorming. (Team = 

Together Each Achieves More) Een team dat wijsheid deelt 

met mekaar. Een team dat gaat van een vriendengroep, 

collega’s, confraters, tot lotgenoten, zielsverwanten, liefdesaffaires, 

jong en oud tezamen. En dat is nu net wat wij 

waren in deze redactie: confraters die lotgenoten werden, 

zielsverwanten op vlak van journalistiek, liefdesaffaires 

met onze artikels, een hechte vriendengroep, gegroeid 

op de schoolbanken, collega’s als we naar ons opleidingshoofd 

trokken. Maar vooral zielsverwanten die snappen wat 

het betekent schouder aan schouder te staan. Samen, als 

één team achter een grote brok, Erasmix september 2012. 

Inhoud 

16 NAMASTÉ, NEPALEZEN IN LEUVEN 

Zijn de Nepalezen in Leuven de nieuwe Polen? We 

zoeken het uit. 

18 VRIENDSCHAP EN VERLIES 

“Voelt u zich eenzaam?” Erasmix ondervroeg honderd 

bejaarden. 

20 LEVEN IN EGYPTE NA DE REVOLUTIE 

Egypte na het dictatorschap.: Rudi Vranckx en Erasmixverslaggeefster 

Adjunct-hoofdredactrice Lisa Kaspers - Chef reportage Jules Maeyens - Secretaris Boris Vanschoubroeck - Eindredactrice 

magazine Lien Van Der Steen - Chef lay-out Glenn Schrader - Vormgever Sanne De Cock - Beeldredacteur 

Elisabeth Callens - Chef multimedia Martijn van Lierop - Chef montage Mathieu Morret - Journaliste Stéphanie Sassen 

- Journalist Arno Baeté - Journalist Maxime De Coster - Journalist Tom Surinx - Journalist multimedia Sander Denayer - 

Journalist Pieter Van Laere - Journalist Dalala Jonas Gilles - Journaliste Charlotte Bisschop - Journaliste 

Algemeen hoofdredacteur Patrick Pelgrims - Eindredacteur taal Dirk Mampaey - Eindredacteur lay-out André Lapeere 

- Helpdesk foto Joost Goethals - Helpdesk tv-reportages Steve Thielemans - Eindredacteur multimedia Peter Mast - 

Helpdesk erasmix.be Veerle Vivijs 

MET DANK AAN

Bekijk onze multimediaproducten op www.erasmix.be! 

PRIVACY NAFLUITEN 

Van kleine, kwaaie vogels tot retro lomo-look Als 

vrouw kan je in Brussel niet rondlopen zonder nagekeken, 

Wie zijn smartphone alleen gebruikt om te bellen, loopt 

wat mis. Applicaties als Angry Birds en Instagram maken geniet van de aandacht, de andere vat het op als een 

van je telefoon tegelijk ook een spelconsole en fototoestel. belediging. Zijn vrouwen die heupwiegend langs een werf 

De meest banale tot de handigste apps pimpen gratis je lopen naïef om te denken dat zij ook écht mooi gevonden 

gsm. Maar zijn de app-ontwikkelaars wel zo vrijgevig als ze 

doen uitschijnen? Niets is wat het lijkt. Als je een simpele 

applicatie installeert, geef je diezelfde app toegang tot je 

persoonlijke gegevens. Hoe ver dringt zo’n app je privacy Daar kwam een verrassend antwoord uit... En de vraag naar 

binnen? Erasmix zocht het uit. 

onze telefoonnummers. 

© Sander Denayer 

FESTIVALS KOTENJACHT 

Het begint met een torenhoge prijs, gaat verder met 

urenlang aanschuiven aan de ingang en eindigt op elkaar 

gepropt op de camping. Ah, festivals en hun charme. Is 

de prijs van een ticket Rock Werchter echt charmant of 

is het een devil in disguise? Erasmix vroeg zich af hoe de 

toekomst van festivals eruit ziet. Krijgen we in plaats van 

een echte band een hologram van The Beatles te zien? Of 

blijven we voor het festival van de toekomst in onze zetel 

waar we een virtuele ervaring beleven? Organisatoren en 

artiesten blikken vooruit op festivals over twintig jaar. 

© Elisabeth Callens 


Is de tijd waar studenten het moesten doen met een 

kelderkamer voorbij? Generaties voor ons zagen dagenlang 

slechts de benen van voorbijgangers door hun piepkleine 

vensters. Is het kot van de toekomst eentje met zicht op 

het Atomium, een studio op de Dansaertstraat of een 

appartement achter de hippe Sint-Gorikshallen? Volgens 

Br)ik, de huisvestingsdienst voor Brusselse studenten, zijn 

er zo’n 5.000 beschikbare koten in Brussel. Erasmix ging 

samen met enkele studenten op zoek naar een nieuwe stek. 

Ga mee met de studenten op kotenjacht op www.erasmix.be 

© Sander Sander Denayer Denayer © Mathieu Morret 

magazine 

3

Liefhebbers van exotische dieren zakken weg in illegaliteit 

BIG BUSINESS VS. HOBBY 

In een land waar Max en Minou met ijzeren poot over woonkamers en tuinen regeren en waar cavia’s 

en hamsters met duizenden tegelijk de tanden slijpen, kijken wij eens hoe het zit met hun wat meer 

exotische collega’s. In een land als België, waar regeltjes uitvinden haast een sport lijkt, kan het 

voor de liefhebbers van exotische dieren vrij moeilijk worden om hun hobby uit te oefenen. Door de 

tegenwind van dierenrechtenorganisaties moesten ze jaren geleden al een stap terug zetten om niet 

in de illegaliteit terecht te komen. Wij vroegen ons af hoe de situatie nu is. 

Arno Baeté, Maxime De Coster en Stéphanie Sassen 

Na wat research komen we terecht bij Chris Bienvenu, uitbater van de strop der wetgeving rond het houden van zulke dieren. “In het 

het Herne Breeding Center, die van zijn hobby zijn beroep maak- begin mocht alles”, zegt Bienvenu. “Je moest net als iedereen die 

te en elke hobbyist groen van jaloezie doet uitslaan. Tijdens een een exotisch huisdier wilde houden, een milieuvergunning aanvra- 

wandeling door zijn tuin zien we de prachtigste pluimbeesten en gen. Dat lijkt niet moeilijk, maar als je vandaag een milieuvergun- 

grootste roofvogels ter wereld. Van de iconische Amerikaanse zee- ning wil bemachtigen, wens ik je veel succes. Er komt tegenwoor- 

dig heel wat bij kijken.” 

vijf stappen verder zijn we getuige van een epische veldslag tus- 

 

Op de vraag of hij niet bang is dat er ooit iemand voor zijn deur staat 

dieren zat er van kindsbeen af al in”, vertelt Bienvenu. “Toen ik tien die zegt “gedaan ermee”, antwoordt hij rustig: “Natuurlijk, die dag 

jaar was, kreeg ik twee grasparkieten en zo is het begonnen. Mijn zal komen. De bitsige strijd duurt al jaren. Ik heb zelfs al eens een 

eerste dierenboekje kocht ik in de GB en heb ik nog steeds”, zegt klacht ingediend bij de Europese Commissie tegen de Belgische 

hij met lichte trots. “Ongeveer twintig jaar geleden is het idee ont- Staat. Het Vlaams Gewest verbood dat een handelaar als ik Eurostaan 

om er meer dan een hobby van te maken. Ik heb architectuur pese vogels verhandelde en ging ook niet akkoord met de manier 

gestudeerd en geen biologie zoals veel mensen zullen denken. Het van chippen. Ze wilde alleen maar gesloten ringetjes rond de po- 

maakte mij niet uit om mijn arm in het gat van een koe te steken. ten, en geen microchips die onder de huid worden ingebracht. Als 

Ik wilde gewoon met dieren bezig zijn.” Het merendeel van de die- je dus van een zoo in Duitsland twee sneeuwuilen kocht, volledig in 

ren koopt Bienvenu van en verkoopt hij aan buitenlandse dieren- orde maar met microchip, werd dat hier niet geaccepteerd. En dat 

tuinen en parken. “Geen rijke Russen of Arabieren, zoals sommige druist in tegen het Europese vrije handelsverkeer, iets waar Europa 

mensen denken. Was het maar waar”. 

prat op gaat. Ik heb dat aangevochten en ook gewonnen.” Volgens 

CITES, een Europese instelling die het planten- en dierenwelzijn in 

BITSIGE STRIJD 

Europa probeert te garanderen, is Chris met alle vergunningen in 

Dat hij de enige is in België met een dergelijk arsenaal aan roofvo- orde en doet hij niets illegaals. Toch blijft het heen-en-weergetrek 

gels en vleesetende zoogdieren ligt vooral aan het feit dat hij er op tussen verschillende instanties en organisaties moeilijkheden en 

tijd mee is begonnen. Naargelang de jaren verstreken, vernauwde hoofdpijn veroorzaken. 

magazine 

4 

© Elisabeth Callens

MEER CONTROLE NODIG 

zo weinig opvang en geld is, laat de overheid het 

Sil Janssen, voorzitter van het Natuurhulpcentrum voor wat het is. Zelfs als je lukraak een dierenwinkel 

in Opglabbeek heeft het niet voor dierenhandelaars. in Antwerpen of Brussel binnenstapt, kan je aan ille- 

“De meeste van die handelaars zeggen dat ze diegale dieren geraken”, zegt hij. Volgens Janssen is er 

renvrienden zijn, maar echte dierenvrienden hou- duidelijk een zwarte markt, maar ze vinden is lang 

den geen dieren.” Hij vertelt dat veel van de dieren niet gemakkelijk, laat staan ze ontmantelen. 

 

hun moeder ze verstoten had, maar dat valt niet te MAFFIAPRAKTIJKEN 

controleren. Janssen: “Zo worden ze tam gemaakt We keren terug naar de gewone liefhebber. De 

en is de moeder bovendien weer sneller vruchtbaar Vlaamse Terrariumvereniging, het vroegere ANOLIS, 

omdat ze niet zoogt en weer kan kweken. Dat betekent 

meer geld voor de handelaar.” Chris Bienvenu, 

heeft een ledenbestand dat ondertussen over heel 

Vlaanderen en zelfs Nederland reikt. Penningmees- © Elisabeth Callens 

de eigenaar van Herne Breeding Center, krijgt dat ter Peter Staljanssens vertelt dat de vereniging vier- 

verwijt al langer en doet het af als kwaadsprekerij. kant tegen illegale dierenhandel is. “Zulke praktijken 

komen niemand ten goede, noch de hobbyisten, 

Chris 

 

Bienvenu 

met onze hobby te maken hebben en waarmee men 

geld probeert te verdienen. Het is vergelijkbaar met 

mensenhandel. Alleen geld telt. Wat erna gebeurt, 

“Mijn klanten 

interesseert hen niet”, benadrukt hij. “Wij proberen 

het imago van de dierenliefhebber op te krikken en 

zijn geen rijke 

mensen te informeren omdat we in de media maar 

al te vaak in een negatief daglicht gesteld worden. 

Russen of 

Met de juiste voorzorgen en nodige informatie, kunnen 

de dieren een vrij goed leven leiden in gevangenschap”, 

verzekert Staljanssens ons. 

Arabieren, 

Sil Janssen: “Jaarlijks komen er zo’n 8.000 dieren 

binnen waarvan we slechts 600 kunnen opvangen. 

Vierhonderd daarvan zijn illegale dieren zoals apen, 

schildpadden, neusberen en tijgers. Het valt wel op 

dat we de laatste jaren meer en meer illegale dieren 

binnenkrijgen. De voorbije twintig jaar zijn er 

veel meer reptielen in omloop, zoals onlangs nog de 

113 kameleons die de douane heeft onderschept. 

De dierenhandel is problematisch geworden, er is 

enorm veel geld in omloop”, aldus Janssen. “Dierensmokkel 

staat zelfs in de top vier van illegale circuits 

samen met drugs, wapens en prostitutie. Er is geen 

enorm netwerk van illegale handelaars, maar diegenen 

die het doen worden er wel rijk mee.” 

Over de Belgische wetgeving spreekt Janssen met 

PSSST, KAMELEON KOPEN? 

In tegenstelling tot wat de legale kwekers en liefhebbers 

menen, wordt er elke maand wel een lading illegale 

dieren onderschept. Dat zegt Pol Meuleneire 

gemengde gevoelens. “De wetgeving die er is, is van de luchthavendouane in Zaventem. Hij bevestigt 

 

dat het de laatste tijd vooral kameleons zijn die ge- 

reptielen moet komen (een lijst met welke dieren je vonden worden in niet-aangegeven kratten, soms 

mag houden, nvdr.). De overheid weet dat er te wei- zelfs met vervalste CITES-papieren. Dat wijst op 

nig opvangplaatsen zijn voor die dieren. Daarom is enige voorbereiding. Waar de dieren naartoe gaan 

er meer controle nodig. Dat is niet alleen belangrijk als ze niet onderschept worden, is niet bekend. Het 

voor de dieren maar ook voor de volksgezondheid. idee dat in de onderwereld een netwerk bestaat dat 

Sommige dieren brengen immers dodelijke ziektes systematisch op een illegale manier dieren het land 

mee zoals aids en tuberculose.” 

in smokkelt en zo bakken geld verdient, is volgens 

Meuleneire wel wat overdreven. “Het gaat hoogst- 

OPEN GRENZEN 

waarschijnlijk om enkelingen. Door de steeds stren- 

Volgens Janssen wordt er vooral gesmokkeld in gere wetgeving, zware straffen en relatief beperkte 

luchthavens van Oostbloklanden omdat daar weinig vraag is het moeilijk om de dieren binnen te smok- 

controle is. In Zaventem is er minder smokkel. Op kelen en ze aan de man te brengen”, zegt hij. Voor- 

het internet, bijvoorbeeld op Kapaza, zijn er ook illopig blijft het voor de dierenliefhebbers vechten 

legale dieren te vinden. “Eigenlijk mag je niet eens tegen de slechte reputatie die de illegale dierenhan- 

dieren verhandelen op het internet. Maar omdat er del veroorzaakt. 

© Elisabeth Callens © Stéphanie Sassen 

zoals sommige 

mensen denken” 

magazine 

5

Journalist Danny Vileyn: “Minderheden moeten altijd op hun qui-vive zijn”. 

MEDIA EN BRUSSEL: ÉÉN DYNAMIEK 


Al bijna een kwarteeuw in het metier, waar hij toevallig ingerold is. Danny Vileyn 

(56) blijft verrast wanneer hij terugblikt. Vileyn schrijft al veertien jaar met veel 

goesting voor de stadskrant Brussel Deze Week (BDW). “De media en Brussel 

delen een zekere dynamiek die hen voor grote uitdagingen stelt”. 

Boris Vanschoubroeck 

U bent 25 jaar geleden als correspondent begonnen 

voor de VUM (nu Corelio). Nu werkt u voor Brussel 

Deze Week, een gratis stadskrant. Is een blad als 

BDW niet eerder een springplank naar de populaire 

titels? 

“Ik ben toevallig in de journalistiek gerold. Ik kom uit 

Keiem, bij Diksmuide. Eerst studeerde ik een lerarenopleiding 

en daarna sociologie in Leuven. Twee maanden 

nadat ik afstudeerde stond ik met mijn twee 

voeten in het werkveld. Ik kreeg een aanbieding van 

de VUM om als lokale correspondent in Diksmuide te 

werken. Toch wilde ik terug naar Brussel waar ik eerder 

gestudeerd en gewoond had. Daar hebben ze altijd 

correspondenten nodig. Ik heb dus eerst twee jaar gefreelancet 

voor de VUM en heb daarna negen jaar voor 

Het Laatste Nieuws gewerkt. Toen Brussel Deze Week 

in 1998 werd opgestart, ben ik daar gaan solliciteren.” 

U staat bij veel lezers bekend als de ‘scherpe columnist’ 

die vecht voor de rechten van de Vlaamse Brusselaars. 

Wat klaagt u precies aan? 

“Eerst en vooral: ik schrijf heus niet alleen over communautaire 

aangelegenheden, maar wel over alles 

wat van belang is voor mensen die in Brussel 

wonen of werken. De Vlaamse Brusselaars zijn in 

hun eigen hoofdstad een minderheid en moeten 

altijd op hun qui-vive zijn. Als je niet op je hoede 

bent, mag je er zeker van zijn dat de taalwetgeving 

magazine 

6 

binnen twintig jaar terug wordt geschroefd. Voor velen 

klinkt het niet vreemd in de oren als ik zeg dat 

je niet overal – de ziekenhuizen zijn maar een voorbeeld 

- in het Nederlands bediend kan worden.” 

U bent even Charles Piqué: Wat staat er op uw agenda? 

“Ik hevel een groot aantal gemeentelijke bevoegdheden 

naar het gewest over. Dat klinkt weinig sexy, 

maar voor een ambitieus beleid is dat onontbeerlijk. 

Ook moet - zoals dat ook het geval is in Wenen - het 

burgemeesterschap en de functie van minister-president 

bekleed worden door een en dezelfde persoon.” 

Is het eigenlijk niet wenselijker dat BDW in twee talen 

verschijnt voor de échte Brusselaar die geacht 

wordt beide talen machtig te zijn? 

“Ja, maar wat betekent tweetaligheid anno 2012? 

De tweetaligheid valt al lang niet meer samen met 

Nederlands-Frans. Brussel evolueert snel en de media 

evolueren razendsnel. Twintig jaar geleden moest 

ik nog werken met een typemachine en kwam ik ’s 

avonds thuis met zwarte vingers. Nu gaat het om 

getwitter en ge-wat-is-het-allemaal? Brussel is bovendien 

veel internationaler geworden. De val van 

de Muur heeft veranderingen teweeggebracht. Ook 

hier. Tien jaar geleden woonden er in Sint-Gillis alleen 

Poolse mannen die hier werkten met een toeristen- 

“Media worden 

almaar meer 

Angelsaksisch” 

“Er is nog 

genoeg werk. 

Althans bij 

de VVJ”


visum. Vandaag zijn ze met het hele gezin 

in de bevolkingsregisters ingeschreven.” 

Hoort die diversiteit dan ondertussen tot 

de Brusselse cultuur? Of is de Brusselaar 

een ‘bedreigde diersoort’? 

“Wat is een Brusselaar? Ik ben in West- 

Vlaanderen geboren en opgegroeid, maar 

ik voel me al meer dan 30 jaar Brusselaar. 

Samenleven in Brussel wordt er niet makkelijker 

op, maar we moeten niet dramatiseren. 

Steden hebben een eigen dynamiek. 

Diversiteit brengt grote veranderingen 

met zich mee, zowel voor bijvoorbeeld 

het onderwijs als voor de woningmarkt. 

Het is aan de overheid om die veranderingen 

in goede banen te leiden.“ 

Stijn heeft hem een paar uur voor hij stierf 

wel nog kunnen interviewen. Hij heeft 

mijn artikel ook laten lezen aan Herman. 

Dat heeft me erg veel deugd gedaan.“ 

Kill your darlings. Waar denkt u dan aan? 

“Ik herinner me nog een stuk over Johan 

Demol (ex-Vlaams Belanger, nvdr.) voor Het 

Laatste Nieuws. Ik schreef toen over de commotie 

rond Demol, destijds politiecommissaris 

in Schaarbeek. Elke woensdag kwam 

een groepje linkse activisten voor het gemeentehuis 

protesteren tegen zijn beleid. 

Toenmalig burgemeester Francis Duriau 

verdedigde hem. Ik vond dat ik daarover 

een evenwichtig, lezenswaardig verslag had 

gemaakt. Luc Van der Kelen, chef politiek, 

wilde mijn stuk op pagina twee. Tijdens die 

avond kwam er belangrijker nieuws waardoor 

het naar de regiopagina’s werd verschoven, 

maar daar deden ze er niets mee. 

Ik heb toen wel hard op mijn lip gebeten.” 

tie van de journalist achterhaald is. 

“Integendeel: denk je niet dat die zelfs onvoldoende 

wordt uitgeoefend? In vergelijking 

met vroeger wordt er te veel aandacht 

- 

schuiven de moeilijke onderwerpen zo naar 

de zijlijn. Vlaamse media worden almaar 

meer Angelsaksisch, inhoudelijk minder 

diepgaand. Ook het taalgebruik is veel di- 

- 

litici af te zeiken’, schreef De Standaard in 

2008. Tien jaar geleden was zo’n titel onmogelijk. 

Ik spreek me er niet over uit of het al 

dan niet correct is, maar er is weinig plaats 

voor discussie in ons land. Het is heel veel 

 

Brussel Deze Week nog aandacht kunnen 

besteden aan moeilijkere onderwerpen.” 

U hebt voor diverse rubrieken geschreven. 

Welk van uw stukken verdient een plaats 

Moeten de media de vierde macht zijn? 

boven de openhaard? 

Hoe vertaalt zich dat naar BDW? 

“Journalistiek is vluchtig. Maar er is een 

“De vierde macht betekent niet enkel 

stuk dat me toch bijblijft. Ik schreef twee 

dat je aan onderzoeksjournalistiek doet 

jaar geleden een artikel over mijn vriend, U bent nu twee jaar raadslid bij de VVJ bij grote oorlogsmisdaden. Het betekent 

Herman J. Claeys. Hij is auteur, dichter, (Vlaamse Vereniging van Journalisten). In ook dat je aandachtig bent voor beslis- 

café-uitbater en oorspronkelijk afkomstig welke domeinen loopt het nog geregeld singen die minder ver reiken en toch 

uit Brugge, maar intussen uitgegroeid fout? 

ook ingrijpen in het leven van gewone 

“Gerechtsjournalisten komen wel eens bij mensen. Op Brussels niveau zijn wij de 

in de Spoormakersstraat, was jarenlang ons klagen. Bij een incident is de beroeps- enige Vlaamse krant die dat doen.” 

journalist 

achter de veiligheidsperimeter 

hebben we daar de wereld hervormd! al te vaak gelijkgesteld met de doorsnee Zijn de nieuwe journalisten anders dan de 

Maar plots vertrok Herman naar Antwer- ramptoerist. Vooral fotojournalisten heb- ervaren professionals? 

pen en verloren we elkaar uit het oog. Vijben het vandaag moeilijk. En dat terwijl “In mijn tijd bestond de opleiding Journaventwintig 

jaar na zijn vertrek kreeg ik in listiek niet. Ik heb alles zelf moeten leren. 

een brief te lezen dat hij terminaal ziek vanuit zijn appartement en dit direct de De beginnende journalist is vandaag dan 

was en hij een laatste keer een bezoek wereld instuurt via Twitter en dergelijke. ook veel beter voorbereid dan vroeger. Maar, 

Het is nog erger als hij daadwerkelijk in een journalist blijft een journalist. Het is 

Mol’. Hij was helaas te ziek voor een inter- de schoenen treedt van de fotojournalist 

view dus bracht ik verslag uit van zijn af- en de foto doorverkoopt aan de pers. Er is stielkennis vereist en het blijft een roeping.” 

scheidsfeest. Ook Stijn Tormans (redacteur dus nog werk genoeg. Althans bij de VVJ.” 

bij Knack, nvdr.) was die avond aanwezig. Critici beweren dat de waakhondfunc- 

“Twintig jaar geleden moest ik nog werken met een typemachine en kwam ik ’s avonds 

thuis met zwarte vingers. Nu gaat het om getwitter en ge-wat-is-het-allemaal?” 

magazine 

7

Hier Etensrestjes, komt kleren, een zelfs titel, parkeerplaatsen topsport 

DEEL EN HEERS: CONSUDEEL 

Onze oma’s ruilden vroeger hun suikerklontjes voor een ei met de buren en 

noemden dat een vriendendienst. Wij tokkelen wat op onze smartphone, huren 

zo een parkeerplaats van een nobele onbekende en noemen dat consudelen. 

Een nieuwe trend of naastenliefde in een modern jasje? Dalala Jonas Gilles 

- het ontstaan van consudelen, maar mensen blijven 

laboratieve consumptie’, het is hip. De consumen- er zich aan vastklampen. Dat wijst op een dieperligten 

van vandaag richten zich meer en meer op het gende oorzaak. Delen en ruilen is iets wat de mens 

met elkaar delen van (on-)gebruikte goederen, in 

plaats van dure aankopen te doen. Het is boven- 

al heel lang doet en zal blijven doen”, zegt Konings. 

dien milieuvriendelijker dan nieuwe aan te kopen. ALLES KOMT TERUG 

De economische crisis en sociaalnetwerksites gaan Vorig jaar werd in Leuven de eerste ruilwebsite gedaarbij 

hand in hand. Het Gentse bedrijf Carambla - 

 

bijvoorbeeld, ontwikkelde een smartphoneapplica- tjessite met een sociaalnetwerksite. Hij telt ondertie 

waarmee je je lege oprit of garage te huur kan tussen zo’n 1.300 leden. Bijna 2.000 voorwerpen 

zetten tegen een maximumtarief van vijf euro. Via werden al geruild. “Het is eigenlijk een simpel idee, © Rights reserved 

de applicatie kan je ook zien waar parkeerplaatsen maar toch was er nog geen website puur gericht op 

beschikbaar zijn en ze zelfs reserveren. 

ruilen en delen”, zegt oprichter Johan Duré. “Een 

vriend van me had een gps met enkele wegenkaar- 

Herman 

ten en had andere kaarten nodig. Die had een andere 

vriend van mij toevallig. En voilà, het idee van 

onlineruilen was ontstaan.” 

Konings 

Volgens trendwatcher Herman Konings gaat consudelen 

in stijgende lijn. “Het is nog niet mainstream. 

Veel consumenten zijn voorstander van hun eigen 

vrijheid en willen zelf keuzes maken. Ze springen 

niet zomaar op die trein.” Wie wil consudelen, moet 

actief zijn op sociale media. “Dankzij sociale media 

“Hoewel het nu succesvol is, gebruikten we in het 

begin vooral mond-tot-mondreclame om mensen 

 

aan te sporen. Na de eerste geslaagde ruil, bleven restjes aan van 

ze terugkomen. Iedereen heeft wel dvd’s of boeken 

Mee?’ biedt zelfs restjes aan van het avondmaal van waar ze niets meer aan hebben. Wij bieden de kans het avondmaal 

de dag ervoor.” Dat er verschillende vormen en soor- er nog wat voor in de plaats te krijgen. Dankzij het 

ten bestaan, betekent dat er een markt voor is. “De internet kunnen al die mensen elkaar bereiken.” van de dag er- 

economische crisis heeft zeker een rol gespeeld bij 

- 

magazine 

8 

© Boris Vanschoubroeck 

“Een Nederland- 

se website biedt 

voor”

© Toogethr 

CONSUDEEL ZO! 

RUILEN 

De oplossing voor al die oude spullen die 

je alleen houdt omdat je bang bent van 

de centimeters stof die erop liggen. Gebruikt, 

maar nog in goede staat? 

Ruilen op: traderoom.be. 

Voor fashionistas on a budget. Van goedkope 

basics tot couturejurkjes. 

Ruil je kleding op swapping-evenementen 

(swapping.be) of zoek op Facebook 

naar een groep die aan kledingruil doet. 

Martin Voorzanger 

“Nederland zit wat betreft consudelen veel verder. De Belgische overheid 

is er niet zo bij betrokken. Belgen moeten meer op eigen houtje doen. 

Nederland heeft een kleine voorsprong omdat we sneller op een markt 

springen.” 

ouders is, toch ziet Duré een overeenkomst met 

vroeger. “Net zoals onze voorvaders in hun tijd aan 

ruilhandel deden, doen wij nu hetzelfde. Zo zie je 

maar dat sommige dingen steeds terugkomen.” 

Zelfs kleren worden tegenwoordig geruild. Wat voor 

Elise de Rijck aanvankelijk een hobby was, is een 

fulltimebezigheid geworden. Samen met wat vriendinnen 

begon ze kleren uit te wisselen en prompt 

werd swapping geboren. “We hebben nu al klanten 

die op elk van onze evenementen aanwezig zijn, en 

dat aantal blijft stijgen. Onze klanten krijgen punten 

op de kleren die ze willen ruilen, en die kunnen ze 

gebruiken om andere dingen te kopen. Alles is gratis, 

behalve de toegang. Die bedraagt tien euro. Wij 

moeten er iets voor terugkrijgen om de huur van de 

zalen te betalen.” De Rijck ziet de toekomst rooskleurig 

in. “Je leest er meer en meer over. Ik denk 

dat de mensen wel zullen moeten, want alles wordt 

duurder”, klinkt het. 

KANGOEROE 

Naast boeken en dvd’s kan je ook heel wat minder 

voor de hand liggende producten delen. Woningen 

bijvoorbeeld. Een kangoeroewoning is ideaal voor 

wie nog niet meteen afscheid kan nemen van moeders 

(geld)buidel of wie een hulpbehoevende ouder 

heeft. Gezinnen met inwonende familieleden kiezen 

steeds vaker voor kangoeroewoningen. 

Ook auto’s kunnen “geconsudeeld” worden. Bij 

Cambio, een autodeel- of carsharingorganisatie, 

kan je een auto kiezen, reserveren en afhalen in een 

HUREN 

Heb je iets te veel parkeerruimte en te 

weinig geld? Die lege plek op je oprit zet 

je makkelijk om in een briefje van vijf 

euro, door ze online te verhuren! 

Check: carambla.be. 

Cambio-punt. Cambio is een initiatief van verschillende 

openbaarvervoerinstellingen, zoals MIVB, De 

Lijn, NMBS, en van VAB (de Vlaamse Automobilistenbond). 

Zo biedt consudelen plots ook een alternatief 

vervoermiddel. 

Op de Nederlandse website Toogethr kan je ook een 

auto delen. Martin Voorzanger, eigenaar van het 

bedrijf, denkt dat consudelen een mooie toekomst 

wacht. “Dit is een succesverhaal omdat technologie 

zo goedkoop is. Internet kost zo weinig en onlinebetalingssystemen 

zijn up-to-date. Dat is in België niet 

anders. Belgen doen wat meer op eigen houtje, omdat 

de overheid er niet zo bij betrokken is. Nederland 

heeft een kleine voorsprong omdat wij gewoon met 

meer zijn en net iets sneller op een markt springen. 

Maar geen zorgen, binnenkort is ook België helemaal 

mee.” 

KEERZIJDE VAN DE MEDAILLE 

Over het kanaal gaan ze zelfs nog een stap verder. 

Door het groeiende wantrouwen tegenover de 

banken ontstonden websites waar de klanten geld 

konden lenen van anderen. Er is een keerzijde aan 

de medaille. Dankzij het internet kan iedereen met 

elkaar in contact komen en zo zijn gewenste spullen 

delen. Maar het is een proces waarbij twee individu- 

 

eigendommen willen delen. Misbruik is nooit veraf. 

Het systeem zo waterdicht mogelijk houden, blijft 

een grote uitdaging voor de websites en sociale media 

die ook hun deel van de koek opeisen. 

DELEN 

Je neemt een auto en dropt hem later 

terug bij een erkend checkpoint. Ideaal 

voor het stadsleven. Deel een auto via 

cambio.be of zelfs een tuin met gardenshare.com. 

Je wil op reis, maar je budget niet? Haal - 

de reis naar jou toe. Neem een buiten- - 

landse reiziger in huis en verhuur je 

sofa. Maak een nieuwe internationale 

mee met zijn blauwe Blue-Bike. 

magazine 

9

OP EEN PLANK DOORHEEN DE STAD 

De Californische surfcultuur in het regenachtige Brussel? Het bestaat en het is hot! De hippe ‘longboards’ 

zijn in opmars in onze hoofdstad. Misschien heb je ze al gezien, rondzoevende jongeren op 

lange planken met wieltjes die het midden houden tussen een skateboard en een surfplank. Anders 

dan bij skateboarden wordt het longboard minder gebruikt voor coole trucjes, maar om lange afstanden 

tegen hoge snelheid mee af te leggen. Tegenwoordig is het een levensstijl én een nieuw 

vervoersmiddel. Het vormt een mooie aanvulling bij de stadsinitiatieven in Brussel zoals Villo! en het 

openbaar vervoer. Tom Surinx en Lien Van Der Steen 

 

dogtowners’ skateten de vrije gevoel kon beleven als op mijn board in de bergen. Ik heb 

 

de kriebel dus te pakken gekregen van een veel koudere sport 

op de weg’ beschouwden. Net als bij surfen was het vooral de be- dan surfen (lacht). Samen met enkele vriendinnen besloten 

 

’ met je board. Longboarden raakte 

echter volledig op de achtergrond met de opkomst van de skate- 

we een longboard te kopen en zo is het allemaal begonnen.” 

boards in de jaren 70 en 80. Skateboards dienden vanaf dan voor- De Leuvense Longboard Ladies vormen nu een echte ‘crew’. Wat 

namelijk nog om trucjes uit te voeren en niet meer om afstanden zijn de kenmerken van een typische longboarder? 

af te leggen. Longboarden werd als passé beschouwd en slechts “Longboarders zijn een kleurrijk allegaartje. Als ik hen zou 

enkele fanatiekelingen bleven over. Maar dankzij het surferssuc- moeten omschrijven zou ik zeggen een mix tussen skateces 

in de jaren 90 kwamen de longboards toch weer in the picture. boarders, surfers en snowboarders. Longboarders dragen 

 

vintage is kleren met frisse kleuren, luisteren naar alternatieve mu- 

cool’ weer te investeren in hun oude longboards. De longboards 

werden geperfectioneerd qua materiaal en tegenwoordig zijn 

ziek, en hebben een open-minded en relaxte levensstijl.“ 

ze uitermate geschikt om lange afstanden mee af te leggen. Is het ook een handig transportmiddel? 

“Ja, met een longboard rol je veel sneller en langer voor de- 

Michielle Vermeulen, 23 jaar, jong en hip, skatet nu al enige zelfde inspanning dan met een skateboard. En zeker heu- 

tijd bij de Leuvense Longboard Ladies, een groep jonge meisvelafwaarts is het echt uitstekend! Daarnaast kan je het 

jes die fanatiek bezig is met longboarden. Michielle is he- makkelijk dragen of opbergen in een aangepaste rugzak.“ 

 

Hoe komt het dat longboarden zo populair is bij meisjes? 

“Mijn interesse voor longboarden is er gekomen omdat ik een “Longboarden is even spannend als skateboarden, maar min- 

fervent snowboardster ben. Ik zocht iets waarmee ik hetzelfde der gericht op trucjes. Ik denk dat dat veel meisjes beter ligt. 

magazine 10 

Surfen in Brussel 


Daarnaast zijn veel meisjes op zoek naar een uitdagende 

sport waarin ze zich kunnen uitleven. En daar is longboarden 

uitermate geschikt voor. Bij de Longboard Ladies zijn er 

ook velen actief bezig bij BoardX, een organisatie voor Belgische 

surfers. Zij hebben de kriebel daar te pakken gekregen.” 

Zal longboarden de tand des tijds doorstaan, of is dit een hype? 

“Volgens mij heeft het longboarden in België zijn hoogtepunt 

nog niet bereikt. Als je ziet hoe populair longboards zijn in een 

stad als Barcelona, is er nog veel mogelijk in België. Steden 

worden ook steeds meer autovrij waardoor mensen op zoek 

moeten naar alternatieve vervoersmiddelen. Longboards kunnen 

zeker een oplossing zijn. Maar het succes zal natuurlijk 

niet blijven duren. Wanneer het nieuwe ervan af is, zal er wel 

een nieuwe trend ontstaan, maar daar is het mij alvast niet om 

te doen. Ik vind het gewoon leuk om op mijn board te staan.” 

Vernieuwde mobiliteit in Brussel 

Aan alle pret hangt een prijskaartje. “Voor een kwaliteitsboard 

moet je tussen de 100 en 200 euro rekenen”, bevestigt David, win- 

 

 

subcultuur. 

Naast longboards zie je mensen met nog tal van andere inventieve trum is echter niet zo zeer moeilijk vanwege een tekort aan vervoer, 

vervoermiddelen door het centrum van Brussel cruisen. Nu er op 

 

hebben hier problemen mee. Villo! biedt een goede oplossing en 

niet-gemotoriseerde voertuigen veilig de weg op. En dat is exact 

wat het Brussels Gewest wil. Voor 2018 moeten er immers 20% 

minder wagens op de weg zijn. Leuke alternatieven kunnen zowel 

van de jeugd als van de gemeente komen. Jongelingen gaan eerder 

op zoek naar alternatieven zoals longboards, inlineskates, driewielers 

en skateboards. De gemeente pakt het serieuzer aan met de 

- 

poolparkings, subsidies voor het openbaar vervoer enzovoort. 

goede sloten voorzien helpt ook, maar er is nog altijd een grote 

 

aan een paal zonder wielen of zadel. In het station Brussel-Centraal 

 

Klaas De Schouwer is een student uit Brussel en neemt vaak de 

 

 

 

In Brussel gaat alles toch trager met de auto of zelfs de bus. Toen 

Ondertussen zijn er al 180 Villo!-stations en binnenkort komen er 

nog eens 140 bij, goed voor een totaal van 5.000 gele tweewielers 

in Brussel centrum en de omliggende Brusselse gemeenten. Voor Na het weekend zag ik echter dat zowel mijn bagagerek als mijn 

de smartphoneliefhebbers is er zelfs een applicatie zodat je kan achterlicht gestolen waren. Nu blijkt dat die stalling noch bewaakt 

 

- noch afgesloten wordt.” 

 

 

AUTOVRIJ 

zit dat in Brussel? Brussel is een mozaïek van mensen, culturen Zulke verhalen komen vaker voor. “Hoewel Brussel al een stuk ver- 

én vervoer. Tot voor kort kon je geen traject met combinatie van keersvriendelijker is dan in het begin van de mobiliteitsplannen in 

verschillende vervoersmaatschappijen opzoeken. Er was al vaak 1998, moet er nog een lange weg afgelegd worden.”, zegt Bruno 

de kritiek dat TEC, MIVB, De Lijn en NMBS naast elkaar en niet De Lille, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 

met elkaar rijden. Maar daar komt verandering in. Sinds april 2012 belast met mobiliteit. De stad is er volop mee bezig om het verkeer 

bestaat er bijvoorbeeld Skotty.be, een nieuwe overkoepelende site voor zwakke weggebruikers te verbeteren. Dat stimuleert mensen 

die samenwerkt met alle Belgische vervoersmaatschappijen. Klan- om vaker alternatieve vervoersmiddelen te gebruiken. “De VGC- 

 

 

 

DIEFSTAL 

gebruiken in en rond Brussel. Want Brussel is aangenamer auto- 

Brussel is één van de grootste studentensteden van België en dat vrij”, vindt De Lille. Zal Brussel er over dertig jaar zoals Amsterdam 

brengt heel wat volk op de been. De verplaatsing in Brussel cen- uitzien of heeft de stad daar net iets te veel hellingen voor? 

© Lisa Kaspers 


magazine 11

NORMAN BAERT SCHITTERT VOOR EN ACHTER DE CAMERA 

“IK SPEEL ALTIJD DE SLECHTERIK” 

Het zit hem in het bloed. In zijn lijf. Camera in de hand, acteren in het hart. De familie van Norman 

Baert (44) gaf het hem met de paplepel mee. Hun cinema Minerva werd generatie op generatie 

doorgegeven, maar sneuvelde in de Grote Audiovisuele Evolutie van de jaren 80. Geinspireerd 

door de grote helden van het witte scherm zorgde Baert ervoor dat de passie van zijn 

familie niet mee ten onder ging. Norman Baert eist zijn rol op. Zowel achter, als voor de camera. 

Sanne De Cock en Lisa Kaspers 

U bent zowel cameraman als acteur. Van- zeveren meer. Wij West-Vlamingen zijn graag in springt. Film en televisie interes- 

 

meer ingetogen en werken en wroeten. Als seren me meer, je moet er meteen staan. 

“Mijn overgrootouders waren eigenaars van acteur moet je op de planken een soort Maar in “Ex Drummer” speelde ik zo’n 

bioscoop Minerva in De Panne. Tijdens de van arrogantie en je-m’en-foutisme heb- moeilijk personage (Baert speelde de rol 

 

van Koen De Geyter, een gestoorde zanger, 

transformeerden ze het tot een danszaal, Hooverphonic with Orchestra. Ze kwam bin- nvdr.) waar ik erg veel tijd moest insteken. 

mét podium. Nadien nam mijn grootmoenen, Noémie (zangeres van Hooverphonic, Ik had problemen met die gast. Ik zei tegen 

der het over. Toevallig was mijn grootvader nvdr.), met zo’n arrogantie van “ik ga ze hier Koen: “Ik kán die gast niet spelen: dat is 

een cineast en een cameraman. Hij leurde wat laten zien” en dan dacht ik: dat wil ik een psychopaat, hij haat vrouwen, hij lispelt 

 

- wel eens zien. Maar ze deed het toch hé. maar hij zingt en hij neemt drugs. Zo’n gast 

oscopen. Zo is hij in De Panne verzeild ge- Dat was wat ik miste in mijn carrière als bestaat niet!” (lacht) Maar dat is waar ze 

raakt waar hij mijn knappe grootmoeder cameraman. Tijdens mijn opleiding Regie- me voor vragen. De slechteriken. Tot nu toe 

ontmoette. Later namen mijn ouders de biassistentie aan het RITS voelde ik de drang 

oscoop over. Het werd me dus met de pap- om te acteren. Samen met medestudent een CEO wiens dochtertje ontvoerd werd.” 

lepel ingegeven. Helaas bestaat de cinema Koen Mortier (regisseur van “Ex Drummer”, 

nu niet meer. In de jaren tachtig evolueerde nvdr.) zette ik toneelstukken in elkaar. Op Waarom denkt u dat u enkel voor zulke rol- 

alles heel snel. Mensen gingen meer naar mijn 28ste dacht ik: kom Norm, nu moet je len gevraagd wordt? 

televisie kijken en minder naar de cinema.” ervoor gaan. Ik slaagde voor mijn ingangs- “Karakterkop, heel cliché! (windt zich een 

examen en sindsdien combineer ik camera beetje op). In Vlaanderen denken ze: die 

Was u dan gefascineerd door de helden op met acteren. Want ik ben best beperkt als ziet er zo uit, die zal wel zus of zo zijn. 

het grote scherm? 

acteur. Ik weet wat ik kan en niet kan.” Misschien is het omdat ik kaal ben. Met 

- 

haar zou ik er veel minder agressief uit- 

reld. Maar ik ben een West-Vlaming en dat Zoals wat? 

zien. Maar het is al minder dan vroeger.” 

zat minder in onze cultuur. Het merendeel “Bepaalde rollen die ik niet kan spelen. 

van acteurs nu komt uit Antwerpen. Daar Theater, dat ligt mij niet zo goed. Zo’n lange U speelt vooral bijrollen. Heeft u er wel 

is een bepaalde openheid, ze zwanzen en voorbereidingstijd. Ik ben iemand die er eens aan gedacht uw contacten als came- 

magazine 12 

© Lisa Kaspers

Norman Baert 

“De Vlaamse 

televisie is van 

topniveau. De 

RTBF is wat 

‘achter’” 

© Lisa Kaspers 

raman te gebruiken? 

“Dat heeft te maken met mijn ex- daar bij de RTBF. Maar… (denkt 

“Acteren en camera zijn vriendin. Een hele mooie vrouw. 

eigenlijk twee verschillende Ik leerde haar kennen op het Ik probeerde de expertise die we 

wereldkampioenschap voetbal in Vlaanderen hebben over te 

kent ons’, als je een regisseur in Japan in 2002. Daar werkte ik brengen. Wij zijn meer stresskik- 

kent bijvoorbeeld. Tussen samen met Filip Joos en Frank kers en de Franstaligen zijn rusti- 

Koen Mortier en mij is er soms Raes voor Sporza. Mijn ex is Neger. Ze leven daar meer. Maar ze 

wat vriendjespolitiek.” (lacht) derlandse, maar woonde in de hebben veel minder geld en mid- 

Ardennen waar haar ouders een delen dan de VRT. Dat heeft ook 

Inderdaad, u speelde al enkele manege hebben. Toen woonde weer met politiek te maken. In 

 

ik net in Asse. We zochten dus Wallonië is alles ook gedecentra- 

Koen Mortier. 

een plaats tussen de twee in liseerd. De nieuwsdienst bevindt 

 

en zo belandde ik in Lincent. Of 

heel eigenzinnig. Op de eindti- ik hier blijf wonen, weet ik niet. wordt bijvoorbeeld opgenomen in 

teling staat telkens my way is Mijn huidige vriendin en mijn ou- Luik. Dat is een enorme versnip- 

the highway ders wonen immers in Koksijde.” pering en op logistiek vlak erg 

Drummer” was vrij succesvol, 

ingewikkeld. Zo gaan veel midde- 

maar vooral dankzij de Humo- Ligt u, als West-Vlaming in Wallen verloren. In Vlaanderen wordt 

actie. (Humo gaf gratis dvd’s lonië, wakker van de communau- er veel meer geproduceerd en van 

weg, nvdr.) In het begin was het taire problemen? 

een hogere kwaliteit. De Vlaamse 

echt een slag in het gezicht. Ze “Vroeger wel, nu ben ik meer Belg televisie is van een topniveau.” 

zeiden: choqueren om te choque- geworden. Mijn ouders zijn meer 

ren. Dat was ook wel een beetje Vlaamsgezind. Je weet wel, van Bent u tevreden over uw loop- 

de bedoeling. (lacht) Maar de die liberale, West-Vlaamse combaan tot nu toe? 

merçanten die nu zijn overge- “Meer en meer. Enkele jaren ge- 

bezoekers. Onwaarschijnlijk stapt naar de N-VA. Die vroegere leden was ik onrustig omdat ik 

weinig. En dan werk je mee aan ingesteldheid van steeds maar het gevoel had dat ik nog zoveel 

werken heeft mij ook gevormd. dingen moest doen. Ik ben wel 

Meer dan 35 miljoen views op Die Vlaamse identiteit komt vol- blij dat ik besloten heb te gaan 

YouTube, waanzin. Het op een gens mij nu iets te veel naar bo- acteren, anders was ik nu mis- 

 

ever. ven. Je hebt natuurlijk een bourschien een gefrustreerd man- 

De mentaliteit van money talks, geoisie in Brussel waar ik ook netje. Acteren brengt natuurlijk 

bullshit walks. Geen enkele stad het schijt van krijg, mensen die minder op, misschien geef ik 

wilde ons aanvaarden. Antwer- uit slechte wil geen Nederlands daarom mijn job als camerapen 

en Brussel dachten: zijn jullie willen spreken. Ik probeer me man niet op. Ik ken collega’s die 

gek? Het schieten dat in scène niet zoveel aan te trekken van in de vijftig zijn en plots minder 

was gezet schrok hen af, vooral het hele politieke gebeuren. Het werk hebben. Dat kan mij ook 

na de schietpartijen in Toulou- heeft me immers mijn relatie overkomen. Plus, het is een hele 

se. Die burgemeesters hadden voor een deel gekost. Ik probeer- fysieke job. Je bent daar mee 

toen iets van no way en nu het de dat Vlaamse wat over te bren- bezig, je hebt kinderen, een 

- gen aan mijn Nederlandse 

vrien- huis, verantwoordelijkheden. Je 

ben ze spijt natuurlijk.” (lacht) din die dat niet altijd begreep.” weet nooit wanneer het rustiger 

wordt en wanneer niet. Ik wil er 

U bent opgegroeid aan de kust. U werkte in het verleden ook zoveel mogelijk voor de kinderen 

Hoe bent u in een kleine Waalse meerdere malen voor de RTBF. zijn. Dat is belangrijk: een goede 

gemeente als Lincent beland? “Heel leuke en gastvrije mensen papa zijn. De rest komt wel.” 

Hoofdrol in 

“Ex Drummer” 

(Koen Mortier) 

Hoofdrol in “22 

mei” 

© Ex Drummer 

Terugkerende rol 

als Pol in “Oud België” 

Bijrollen in “Jes”, 

“Sara”, “Spoed” en 

“Clan” 

Director of Photography 

van 

promotiefilmpje 

“TNT” 

magazine 13

KINDEREN OPVOEDEN WANNEER JE ALLEBEI NIETS HOORT 

“MIJN OUDERS ZIJN DOOF” 

Sophie Renons en José Marquez zijn doof geboren. Ze leerden elkaar 

op jonge leeftijd kennen in de dovenschool in Ukkel. Ze trouwden 

en kregen drie kinderen, Christoph (24), Stephanie (22) en Nicolas 

(19), die perfect horend zijn. 

Ook de beide grootouders van Sophie waren doof, daardoor wist 

haar moeder heel goed hoe ze daarmee overweg moest. “Mijn 

grootouders kenden alleen maar gebarentaal” zegt Sophie, “daarom 

zag mijn mama het belang van communicatie en leren spreken 

sterk in. Ik werd als kind elke dag naar de logopedist gestuurd om 

te leren spreken. Toen was dat een hel, hele dagen oefenen met 

vaak hoofdpijn tot gevolg. Maar nu ben ik daar heel blij om. Het 

voordeel om als dove persoon goed te kunnen spreken is enorm 

groot. Dat gaat van situaties in de winkel tot deel kunnen uitmaken 

van de horende gemeenschap.” 

Dat Sophie en José doof zijn, heeft niet bijzonder veel invloed gehad 

op de spraakontwikkeling van de kinderen want Sophie beheerst 

het Nederlands behoorlijk goed. De kinderen werden op 

jonge leeftijd naar een jeugdbeweging gestuurd en elke zondag 

gingen ze naar hun oma. “Bij het aanleren van het Nederlands, hebben 

we als kind niet echt problemen ondervonden”, vertelt Nicolas. 

“Bij het Frans was het een andere zaak. Onze papa is Franstalig, 

maar spreekt minder goed dan mama. Daardoor dachten we dat 

we Frans konden spreken maar toen we op school Franse les kregen, 

beseften we dat we eigenlijk veel woorden fout uitspraken en 

onze zinsbouw ook soms volledig fout zat.” (lacht) 

EEN ALTERNATIEVE BABYFOON 

Veel praktische dingen moeten in een doof gezin anders worden 

opgelost. Ze werken zo met licht voor de telefoon, de wekker, de 

deurbel en vroeger ook de babyfoon. Sophie: “De kindjes konden 

HANDIGE PRIVACY 

 

Dove ouders hebben heeft zijn positieve en zijn negatieve kanten. 

hen viel moest de andere mij komen halen als ik bijvoorbeeld bo- Elkaar verstaan loopt niet altijd even gemakkelijk. Stephanie: “Als 

magazine 14 

 

Storende luide muziek, getier tussen broer en zus en slaande deuren zijn situaties waar ze bij de 

families Marquez en Daelman vast geen last van hebben. Brave kinderen zou je denken? Nee, dove 

ouders. Een gezinssituatie waar mama en papa allebei doof zijn, daar horen we zelden over. Namen 

kiezen, de kindjes horen huilen en communicatie met de school: wij zochten uit hoe ze die en vele 

andere dingen aanpakten. 

ven was. Voor zulke kleine dingen moesten de kinderen dan wel 

hulp zoeken bij elkaar.” 

Ook moeten de kinderen de ouders vaak helpen. Overal waar een 

telefoon aan te pas komt of waar gesprekken met horenden moeten 

vertaald worden, moeten de kinderen even bijspringen: “Toch 

proberen we de kinderen daar niet te veel mee op te zadelen. Ze 

zijn jong en moeten ook jong kunnen zijn. Maar soms kan je niet 

anders, zoals op vakantie of bij het regelen van belangrijke zaken 

zoals hun studies. Daardoor zijn ze waarschijnlijk wel veel zelfstandiger 

dan andere jongeren.” 

GEBARENTAAL ALS DIALECT 

Als doof persoon is het niet altijd makkelijk om contacten te leggen 

met horenden. Maar voor Sophie en José is dat toch een must. 

Voor hun job moeten ze samenwerken met horende mensen. Sophie 

werkt in een middelbare school en José in een drukkerij. Naast 

hun werk hebben ze ook veel activiteiten zoals sporten en duiken, 

waar ze ook veel mensen leren kennen. “Natuurlijk hebben wij ook 

veel contact met dove mensen”, zegt Sophie. “Wel probeerden we 

de kinderen daar niet te veel bij te betrekken. We wilden dat ze 

zich veel begaven in de horende wereld, dat is hún wereld en hún 

leven.” 

De kinderen hebben de gebarentaal ook nooit echt volledig aangeleerd 

omdat de spraak van hun ouders redelijk goed is. Bovendien 

kunnen de ouders ook goed liplezen. Nicolas: “Een vriend van mij 

is ook volledig doof en met hem gebruik ik wel een gebarentaal 

 

hebben gemaakt zeg maar.”

Nicolas 

“Aan tafel 

praten we over 

dingen zonder 

dat onze ouders 

het verstaan” 

ik bijvoorbeeld iets grappigs vertel, moet ik het soms 

herhalen omdat ze het niet hebben begrepen. Als ik 

het dan voor een derde keer moet vertellen is het 

grappige er wel af”. Sophie: “Dove mensen werken nu 

eenmaal meer met hun gezichtsuitdrukking wanneer 

ze iets willen vertellen terwijl horenden dat doen met 

hun stem.” 

Aan de andere kant kunnen de kinderen een telefoongesprek 

houden in dezelfde kamer als hun ouders 

zonder dat zij horen waarover het gaat. Nicolas: “Aan 

tafel levert dat vaak grappige situaties op. Als we het 

hebben over dingen waarvan we niet willen dat onze 

ouders het weten, spreken we gewoon wat sneller of 

in het dialect.” “Ik vind dat ze daar vaak misbruik van 

maken”, lacht mama Sophie. De kinderen hebben 

hier ook veel meer privacy dan in een ander gezin. 

Maar wij zijn dan weer veel beter in lichaamstaal, als 

ze liegen hebben wij het veel sneller door dan andere 

ouders.” (lacht) 

JOCHEM DAELMAN 

Jochem Daelman (23) is enig kind en ook geboren in 

een gezin met dove ouders. We interviewden hem met 

zijn moeder Maria Smits (59) en plozen uit hoe de opvoeding 

in zijn werk ging. 

Ook de ouders van Jochem leerden elkaar kennen op 

de dovenschool. “Het lijkt vaak niet vanzelfsprekend 

om als dove ouders aan kinderen te beginnen, maar 

voor ons was de wens groot.” Bij de naamkeuze hebben 

de ouders er wel op moeten letten dat het een 

naam was die ze goed konden uitspreken, want dit 

lukt niet altijd even goed. “Het is belangrijk dat we ons 

kind gemakkelijk kunnen roepen.” 

SPECIALE VORM VAN COMMUNICATIE 

Echt goed beheerst Jochem gebarentaal niet. Maar hij 

ontwikkelde andere manieren om te communiceren 

met zijn ouders. “Ik heb een soort van tussentaal ontwikkeld 

waarbij ik vooral liplezen en enkele gebaren 

gebruik. Wanneer je al heel je leven samenwoont, is 

het natuurlijk veel makkelijker om iets over te brengen 

en elkaar te verstaan. Je weet al na een paar 

uitdrukkingen of gezichtstrekken wat iemand wil zeggen. 

Ik vind het nog altijd jammer dat ik niet goed ben 

 

© Arno Baeté 

José, Sophie, Stephanie, Christoph, Nicolas. Maria en zoon Jochem. 

in gebarentaal, ik zou graag een cursus volgen om 

dat bij te schaven. Want het zou erg moeilijk zijn als 

mijn ouders me nu nog gebarentaal moesten leren. 

Dan zouden we op een totaal andere manier moeten 

communiceren dan we de voorbije twintig jaar hebben 

gedaan.” 

EEN VERKLEINDE LEEFWERELD 

Er zijn wel degelijk dingen anders bij een gezin met 

dove ouders. Toen Jochem klein was, had hij het er 

moeilijk mee dat zijn gezinssituatie verschilde van die 

van zijn vriendjes. Dat gevoel is nu helemaal weg. “Je 

groeit nu eenmaal zo op en wordt er aan gewoon”, 

zegt Jochem. 

Jochem moet zijn ouders soms helpen met maatschappelijk 

complexe zaken omdat ze die niet altijd 

even goed begrijpen. “Hoe je het ook draait of keert, 

doven zijn minder betrokken bij de buitenwereld en 

hebben een kleinere wereld. Hun levenservaringen 

zijn anders en misschien beperkter”, vertelt Jochem. 

Zo kunnen zijn ouders hem bijvoorbeeld geen raad geven 

over een sollicitatiegesprek. “Mijn ouders hebben 

minder kennis van maatschappelijke zaken of politiek, 

onder andere door de moeilijkere woordenschat 

en ook gewoon door de complexiteit van bepaalde onderwerpen. 

Zo geef ik hen vaak stemadvies bij de verkiezingen 

in plaats van omgekeerd. Je moet je ouders 

meer helpen en ondersteunen, terwijl het normaal 

gezien andersom is.” 

DOVEOUDERSEFFECT 

Jochem heeft altijd goede punten behaald op school. 

Hij heeft nooit echt problemen ondervonden door het 

feit dat zijn ouders doof zijn. Ze stonden hem op hun 

manier bij met zijn studies. “Ze zaten er vaak bij als ik 

uit boekjes leerde voorlezen. Ze konden de klanken 

misschien niet horen maar ze gingen dan vooral op 

het gevoel af en keken naar mijn lippen.” 

Wat ook opvalt is dat ze nooit een beroep hebben 

gedaan op instanties zoals Fevlado die kinderen van 

dove ouders begeleiden. Familie paste ook vaak op 

de kinderen. Jochem: “Ze droegen dus ook bij aan de 

opvoeding, al kreeg ik mijn waarden en normen natuurlijk 

mee van mijn ouders.” 

magazine 15

Op ontdekking bij de Nepalese gemeenschap in Leuven 

NAMASTÉ NEPAL 

Je ziet ze in de ochtend terwijl ze het gebroken glas en ander afval van de cafévloeren 

vegen. Je ziet ze rond middernacht als ze afgepeigerd de keukens 

verlaten na de avondservice. Je ziet ze in restaurants, pannenkoekenhuisjes, 

frietkoten en nachtwinkels. Je ziet ze overal en ze zijn nooit alleen. De Nepalese 

gemeenschap is aanwezig in het Leuvense straatbeeld. Wij gingen op zoek 

naar het verhaal achter de mensen die hun land hoog in het Himalayagebergte 

verlieten en we werden ontvangen met hun traditionele groet: “Namasté”. Ofwel 

“Het beste in mij groet het beste in u.” Pieter Van Laere 

Al ruim tien jaar zijn er Nepalezen in Leuven, maar 

de laatste tijd worden het er steeds meer. Net als 

het aantal winkels en restaurants met een Nepalese 

eigenaar. Volgens de Leuvense dienst Bevolking 

verblijven er 729 personen met een Nepalese 

nationaliteit of origine in de stad. Chetsi Semteg 

Kumar (45) kwam in 2002 naar België. Hij is lid 

van de Shangri La, een spirituele gemeenschap, 

en hij vertelt enthousiast over de groei van de 

Nepalese aanwezigheid in Leuven: “Toen in 2000 

de burgeroorlog volop woedde in Nepal, zijn de 

eerste Nepalezen hier aangekomen. Na verloop 

van tijd werden zij geregulariseerd en velen van hen 

kregen later de Belgische nationaliteit. De eerste 

immigranten startten hun eigen zaak op. Zo werd 

het later gemakkelijker voor familie en vrienden om 

naar België te komen. Ze begonnen te werken in die 

handelszaken of kwamen naar België om bij hun 

familie te zijn”, zegt Kumar. “Wij zorgen voor onze 

mensen, de rijkeren zorgen voor de anderen door 

magazine 16 

een verblijfsvergunning voor een jaar om bij hun 

familie te werken. Tijdens dat jaar volgen ze een 

inburgeringscursus.” De Shangri La weet blijkbaar 

goed hoe de Belgische wetgeving werkt en maakt 

daar gebruik van. Er zijn veel Nepalezen aangemeld 

bij het OCMW en het aantal Nepalezen die een 

inburgeringscursus volgen, ligt hoog, zoals blijkt uit 

gegevens van de dienst Integratie. “Toch zou ik niet 

 

zegt Paul Willekens van het Onthaalbureau bij 

Immigratiedienst Leuven. “Zaken zoals zwartwerk 

zijn nu eenmaal moeilijk te controleren. Persoonlijk 

ken ik een paar Nepalezen die in het zwart werken. 

Ze zijn ingeschreven bij het OCMW, maar je kan 

ze nooit bereiken omdat ze constant aan het werk 

zijn. Wel moet ik zeggen dat de Nepalezen over het 

algemeen goed ingeburgerd zijn.” 

GEEN CONTROLE 

Nepalezen zijn intussen eigenaar van meer 

dan 50 handelszaken, gaande van restaurants 

groep.” 

over frietkoten en nachtwinkels tot zelfs een 

pannenkoekenhuis. Een klein economisch 

Die economische werkzekerheid is een troef bij de succesverhaal, dat de stad met belangstelling 

aanvraag van regularisatie. Veel Nepalezen kregen volgt. “We geven een werkingsbijdrage aan hun 


© Rights reserved 

Nick Meynen 

“Er is geen 

Nepalese wijk 

in Antwerpen 

of Leuven” 

verenigingen en om die te krijgen moeten ze aan 

bepaalde voorwaarden voldoen. Zo moeten ze inzage 

geven in hun organisatie en weten we bijvoorbeeld 

wanneer ze vergaderen. We moeten weten waarmee ze 

bezig zijn voordat we geld geven. Maar we voeren geen 

 

Hoe belangrijk is die Nepalese gemeenschap in Leuven 

geworden? Volgens Nick Meynen, freelancejournalist 

 

gaat een vergelijking met de Joodse aanwezigheid in 

Antwerpen alvast niet op: “Er is geen Nepalese wijk in 

Leuven of Antwerpen, waar de twee grootste Nepalese 

gemeenschappen in ons land wonen. Je kunt dat ook 

absoluut niet met de Joodse wijk vergelijken. Toen ik 

tussen de Antwerpse Joden woonde, waren die al met 

50.000 en voor zover ik weet zijn er maar een paar 

duizend Nepalezen in Antwerpen en tweeduizend in en 

rond Leuven. Naast het aantal telt ook de inburgering. 

Nepalezen zijn hier veel meer ingeburgerd dan Joden”, 

aldus Meynen. Dat de Leuvense Nepalezen goed 

ingeburgerd zijn, hebben wij zelf kunnen vaststellen. 

Haast iedereen stond ons bereidwillig te woord in het 

Nederlands. De Nepalese gemeenschap is er een die in 

beweging is, met een bloeiende en boeiende cultuur. Ze 

is toegankelijk en wil haar cultuur delen, zonder ze op 

te dringen. Het verhaal van de Leuvense Nepalezen is 

er een van aanpassen aan een samenleving terwijl de 

eigen cultuur behouden blijft. Een succesverhaal over 

© Dalala Jonas Gilles 

migratie en integratie? Namasté. 

WEET U NOG? PAARS-GROEN EN 

FN-MITRAILLEURS VOOR NEPAL 

Zomer 2002. De paars-groene regering 

van Guy Verhofstadt beslist om 5.500 

Minimi-mitrailleurs van wapenbedrijf 

FN Herstal naar Nepal te exporteren. 

Duitsland heeft dat net voordien 

 

een ontwapenend cynisme - dat België 

“de prille democratie in Nepal” wil 

beschermen. Magda Aelvoet (Agalev, 

het toenmalige Groen) is de groene 

vicepremier in de regering. De groenen 

zijn principieel tegen wapenleveringen 

 

en dat was in Nepal het geval. Al jaren 

woedt er een burgeroorlog tussen 

maoïstische opstandelingen en de 

heersende monarchie. 

Maar de regering beslist collegiaal 

en unaniem, dus verlaat Magda 

Aelvoet even de kabinetsraad zodat de 

regering zonder haar het dossier kan 

goedkeuren. Wat later neemt Aelvoet 

ontslag, maar de groenen blijven in de 

regering. Een zwarte bladzijde in de 

geschiedenis van een groene partij. 


magazine 17

BEJAARD MAAR GOED BEWAARD 

Vriendschap en verlies, tot de dood ons scheidt 

“Ik heb mijn drie beste vriendinnen leren kennen op 

het internaat in Eeklo. Met hen heb ik een stuk van 

mijn leven gedeeld. Zo ook de oorlog met die ellenlange 

dagen die we samen doorbrachten in de schuilkelder 

van mijn vader, toen burgemeester van Eeklo. 

Vriendschappen werden toen op dezelfde manier gesmeed 

als nu, maar minder gecompliceerd.” 

Ze vertelt ronduit en kijkt weemoedig terug in de tijd, 

de jaren 1940-1945, toen de oorlog het land platwalste. 

Ook al was dat een zware tijd en werd ze op haar 

achttiende verplicht om naar Duitsland te gaan, rept 

ze met geen woord over de moeilijkheden. “Positiviteit? 

Dat is enkel de goede kant onthouden van een 

verhaal”, zegt ze met een overvloed aan moederlijke 

wijsheid. 

“Het waren goede tijden. Wij waren er voor elkaar. Al 

die twijfels die er nu bestaan rond de liefde? Daar hielden 

wij ons niet mee bezig. Als een vrouw toen huwde, 

dan was ze er voor de kinderen. En ik had mijn handen 

wel vol met vijf kinderen, waaronder een tweeling. 

En na acht jaar nog eentje. Van mijn zes kinderen 

krijg ik nu het meeste vriendschap terug. Zij houden 

magazine 18 

© Florence Van Erps 

geroepen en misschien een klets gegeven, maar langdurige 

ruzies? Nooit!” 

“Ik overleefde de oorlog samen met mijn ouders en 

beleefde ondanks de zware tijden mooie momenten 

met mijn vriendinnen. We trouwden allemaal en 

bleven desondanks erg hecht met elkaar. Jammer 

genoeg ben ik ondertussen mijn dierbaarste vriendin 

verloren. Marriette heette ze. Ik ging samen met haar 

en mijn kleinkinderen naar zee. Dan zongen ze altijd 

liedjes die rijmden op haar naam. Tien jaar geleden 

verloor ik haar jammer genoeg aan kanker, maar zo 

gaat dat. Misschien heb ik ook kanker, maar ik hoef 

het niet te weten.” 

SEX AND THE CITY AVANT LA LETTRE 

“Sinds ik hier vijf jaar geleden in een appartement en wij belazeren 

ben komen wonen, zijn al zes nieuwe vriendinnen hier 

ook ingetrokken. Die vriendinnen ken ik van hier, in elkander. 

Vilvoorde. Ik woon hier al zo lang. Eén van hen is mijn 

schoonzuster, zij is recent weduwe geworden. Als je Wat wordt die 

 

de volgende gaan zijn’ en ja, ik heb daar schrik van.” 

“Ik heb het hier heel goed in mijn appartement. De 

vriendinnen die ik hier heb, zijn godsgeschenken. 

 

Madame Parel, Denise, verzorgt mij heel goed. Ze is 

achterkleinkinderen kom ik heel goed overeen. Ooit jaren verpleegster in Congo geweest en kent dus alle 

zal ik er niet meer zijn en daar probeer ik hen voor te kwaaltjes. Daarnaast gaan we ook graag dineren sa- 

waarschuwen.” 

men of brengt ze me eens naar de bank. Dat begint 

een lastige wandeling te worden.” De tien jaar jongere 

“Mijn broer, die al gestorven is, ging voor de Duitsers Denise heeft een ongeziene collectie kralen en parels. 

vechten. Plots was hij weg. Kunt ge dat geloven? Ter- Parelmoer of zoetwaterparels, niets ontbreekt in de 

wijl pàpaa burgemeester was? Dan werd er eens goed collectie. Daarmee maakt ze de mooiste juweeltjes. 

Boudewijn 

De Groot 

“Neem alles als 

’t niet anders 

kan, alleen mijn 

vrienden, laat 

die dan” 

“Vroeger, met mijn vriendinnen van het internaat in Eeklo, Vera, Mariette en Elisa- 

 

in Maldegem stopten we om op een terras eventjes uit te rusten. Enkel Elisabeth 

leeft nu nog, maar zij woont in de buurt van Gent.” Aan het woord is Nelly Van Zandijcke, 

89 jaar, een weduwe met 6 kinderen, 14 kleinkinderen, 20 achterkleinkinderen 

en 7 vriendinnen. Florence Van Erps en Charlotte Bisschop 

Fons 

Robberechts 

“Van ons twee 

gaat maar een 

naar de uitvaart 

van de ander, 

oud, kijk eens 

hoe grijs.”

“Vroeger stond ze ermee op de markt, maar toen kende ik haar 

nog niet hé. Ik heb Denise hier ontmoet, twee jaar geleden. En 

sindsdien heb ik niet alleen een hartsvriendin maar ook honderd 

GEMETEN EENZAAMHEID 

nieuwe colliers!” (lacht vertederend). 

Onze redactie ondervroeg honderd mensen op de markt 

“Er is een verschil tussen vriendschappen opbouwen als je jong 

in Leuven tussen de 75 en 90 jaar (61 vrouwen en 39 

bent en nu. Nu is alles al gebeurd, je hebt een heel leven tegen 

mannen). 

elkaar te vertellen. Er is geen schaamte. 

Van die 100 zegt de overgrote meerderheid (85 op 100) 

Denise wijst er mij vaak op dat ik tien jaar ouder ben. Dat is niet 

dat ze zich niet eenzaam voelt, en 54 van hen staan wel 

 

open voor nieuwe mensen in hun leven. De 31 anderen 

schrik voor heeft. Ze weet dat zij zal overblijven.” 

hebben daar geen behoefte aan. 

“Na de dood van mijn man, in 1976, had ik genoeg aan mijn kin- 

Een kleine meerderheid (15 op 100) zegt dat ze zich wel 

deren. Mijn toenmalige vriendinnen wilden me meenemen naar 

eenzaam voelt. 9 Onder hen willen daar iets aan doen 

 

door nieuwe mensen in hun leven toe te laten. 6 blijven 

dat weigerde ik. Mijn kinderen zijn er altijd geweest voor mij. Mis- 

liever alleen eenzaam. 

schien krijg ik die goede zorgen die ik vroeger leverde nu terug? 

Na een heel levensparcours te hebben afgelegd, vol met 

nieuwe contacten en mensenkennis, is het markant dat 

Een verhaal van een trotse dame van 89, zo goed als gezond en 

6 op de 100 ouderen zich eenzaam voelen. 

altijd een glimlach op overschot. De meeste 89-jarigen verblijven 

heden ten dage in rusthuizen. Eenmaal in een RVT (Rust- en Verzorgingstehuis) 

terecht gekomen, weten velen dat dat hun laatste 

pension wordt. 

LEVENSLOOP 

U kent ze allemaal. De meelijwekkende oudjes op straat. Bij hun 

thuis vertrekkend met een regenkapje boven hun net gecoiffeerde 

haar en een lege boodschappentas. Zodra ze op de markt aankomen, 

beginnen ze te praten en terug thuis merken ze dat de tas 

nog steeds leeg is. Als je iedereen op de markt kan aanspreken, 

weet je dat je al een heel leven achter de rug hebt. Een leven in 

een klein dorpje met veel bekende gezichten. Hetzelfde dorpje 

waar ze hun laatste adem zullen uitblazen. 

Beluister onze aanvullende radioreportage 

op www.erasmix.be. 


Daarom, reken nu zelf maar eens uit hoeveel personen 

je op jouw levenswandel tegenkwam en misschien vergat. 

Als je op driejarige leeftijd de school binnenwandelt, 

700 nieuwe kinderen aan de schoolpoort, gemiddeld 

25 per klasje. Hoeveel worden daarvan mijn vriendjes? 

Naar de lagere school. Alweer nieuwe kinderen. Je gaat 

naar de sportclub en de muziekschool. De jeugdbeweging 

niet te vergeten. Je wordt meegevraagd met je 

beste maatje op vakantie en daar ? Hup, alweer nieuwe 

vriendjes in de Kids club. Ken je hen nog? Wie zouden ze 

nu zijn? En de organisatoren die je leerden zwemmen? 

Dan ga je naar het middelbaar. Sommige ouders durven 

de stap te zetten en kiezen voor ‘de beste school’, 

maar als het aan de kinderen lag, dan zouden ze naar 

de school trekken waar de vriendjes naartoe gaan. Dan 

komt de grootste keuze. Universiteit? Hogeschool? Werken? 

En in welke stad? Dan de studentenclub! Het zwijnen 

begint. De varkens leren elkaar niet toevallig kennen 

onder de toog. 

Tussen al het feesten door vallen ook slachtoffers… 

Door elk somber verhaal heen, worden alweer nieuwe 

banden gesmeed. Ouders van zieke kinderen leren de 

vrienden kennen van hun kind. Ziekte of geluk? Nieuwe 

banden worden constant ontwikkelt. 

Jong of oud? Iedereen heeft iemand nodig. 

Maar een ding is zeker : de vriendschap die ouderen 

hebben met hun eigen kinderen en kleinkinderen is 

van onschatbare waarde voor hun verder onuitputtelijke 

overlevingsdrang. 

magazine 19

DOSSIER: ARABISCHE LENTE 

“ECHTE VRIJHEID IS ER NOG NIET” 

© Stéphanie Sassen 

Rudi Vranckx 

“De waarheid 

is als een ui. 

Elke keer pel ik 

er een nieuwe 

laag af” 

magazine 20 

“Vrijheid heeft een prijs, maar we zijn bereid om die te betalen”, zegt Abd Allah nadat 

hij vertelt dat er in Egypte nog 16.000 revolutionairen in de gevangenis zitten. 

“Ik had lang een slecht gevoel omdat ik overal oorlog zag”, zegt Vranckx. “Tot de 

Arabische Lente.” Waar vechten ze voor? Waar hopen ze op? Wat is de waarheid 

en hoe komen we daar? Op 8 mei ging Erasmix naar het debat met VRT-journalist 

Rudi Vranckx, lid van de Egyptische ‘6 April Movement’ Ahmad Abd Allah en freelancejournalisten 

Pieter Stockmans en Majd Khalifeh. Uit de antwoorden maakten 

we een thematisch overzicht en verzamelden voor u een stukje waarheid. 

Stéphanie Sassen 

BRONNEN EN VRIJHEID VAN MENINGSUITING 

Is objectieve berichtgeving over de Arabische Lente 

wel mogelijk? 

Vranckx heeft sinds een paar jaar medewerkers die 

constant facebook scannen en het nieuws updaten. 

“Dat is een luxe.”, zegt hij. “Als ik luister naar een reporter 

die begint met dezelfde clichés, weet ik al dat 

ze de propaganda hebben overgenomen. In mijn beroep 

kan je naar het Intercontinental Hotel gaan, je 

stuk schrijven en er nooit buiten gaan tot je weer naar 

huis moet. Voordat je vertrekt moet je eigenlijk in de 

Als je je bronnen hebt, ben je dan helemaal vrij om 

die informatie ook in je verslaggeving te gebruiken? 

Volgens Vranckx is het de eerste zorg je bronnen 

te beschermen. “Dat is een verantwoordelijkheid.” 

Hij zegt dat journalisten vandaag meer in de gaten 

gehouden worden. “Niet alleen door bijvoorbeeld 

de geheime dienst in Syrië maar ook door de Syrische 

gemeenschap in België. Ik heb al veel boze 

telefoontjes gehad. We moeten voorzichtig zijn.” 

Ook de facebookgroepen van Abd Allah worden 

bekeken door de geheime dienst. “Maar we verstoppen 

ons niet. We zijn niet bang om naar de 

gevangenis te gaan. Het belangrijkste van de revolutie 

is om de angst te overwinnen. En hoe 

ga je die angst overwinnen als je bang bent?” 

WAARHEID 

Hoe komt u bij de ‘echte’ waarheid en is die er wel? 

Volgens Abd Allah spreken de mensen op straat 

nu vrijer maar is dertig jaar dictatorschap er moeilijk 

uit te krijgen. “Ook de media zijn een probleem. 

Omdat de eigenaars banden hadden met 

de regering van Mubarak mogen sommige mensen 

niet op tv komen, zelfs niet bij de private media.” 

Khalifeh: “Tijdens onze reis (voor hun journalistiek 

 

dat er een sleutel is om tot de waarheid te komen: op 

dezelfde dag praten met twee verschillende partijen.” 

Vranckx is na twintig jaar eerder verwon- 

 

derd. “Elke keer dat ik ga, leer ik meer. Het is 

zijn om ver genoeg te gaan voor de waarheid? En als als een ui pellen, elke keer pel ik er een nieu- 

dat niet zo is, zal ik er dan eerlijk voor uitkomen?’” we laag af. Maar de essentie ken ik nog niet.” 

Volgens Stockmans kan een enkele journalist de 

Sociale media als Facebook en Twitter zijn een grote waarheid onmogelijk bevatten. “We kunnen al- 

hulp als journalisten een land niet binnen mogen. leen proberen de waarheid aan te vullen door als 

Maar hoe je de juiste bronnen moet kiezen is niet altijd Westerse journalist niet in hokjes te denken. Je 

even gemakkelijk. Abd Allah: “Je moet alleen de be- moet moeite doen om ook naar de andere kant 

richten van bekende activisten en mensen van Amne- van het verhaal te luisteren en die andere kant 

sty International vertrouwen. De rest zijn geruchten.” menselijk te maken. Dan heb je minder zwart-witte 

meningen en dus minder zwart-witte politiek. 

WHAT’S NEXT? 

Wat zijn de toekomstperspectieven? En zijn ze hoopvol 

of niet? 

Abd Allah: We hebben tijd nodig en politieke ervaring. 

Het regime van Mubarak is als een virus. De 

mensen willen wel democratie maar we weten nog 

niet hoe we met andere meningen moeten omgaan 

en tot een consensus moeten komen. Het is 

nog niet beter dan voorheen. Er is geen bewaking, 

er wordt gevochten, de economie zit vast, …. Maar 

het zal beter worden. De revolutie is een proces. 

Vranckx: “Echte vrijheid is er nog niet. Nu kunnen 

ze alleen zonder te veel angst voor knokploegen vrij 

discussiëren met elkaar. Maar de kennis van vrijheid 

is er wel en die kan je niet meer terugdraaien. 

Een revolutie kan je eigenlijk pas beoordelen over 

minimaal tien jaar. Vorig jaar was ik heel hoopvol, ik 

wilde het geloven. Maar het zal nog lang duren. Nu 

ben ik hoopvol dat de geschiedenis vooruit gaat.” 

De 6 april Beweging is in 2008 ontstaan als Facebookgroep om stakingen in de Egyptische stad El-Mahalla 

El-Kubra te ondersteunen. Nadien groeide de beweging uit tot een jongerenorganisatie die opkomt voor mensenrechten. 

Ze speelde een belangrijke rol tijdens de Arabische Lente.

“DE MENSEN HEBBEN MEER MACHT” 

Muhamed Kamel 

(Mo) 

“De mensen zijn 

arm, maar ze zijn 

gelukkig omdat 

ze nu vrij zijn” 



Ik zit in de taxi. De wegen zijn verlaten. Er zijn geen 

toeterende auto’s, de mensen zijn stil. Het enige wat 

de stilte doorbreekt is het gebed. “Where are all the 

cars?” vraag ik aan mijn goede vriend Mo, die zijn job 

als reisagent kwijt is wegens het lage aantal vluchten 

naar Egypte. Hij vertelt dat er een groot probleem is met 

benzine. “Als je hier aan 100 liter benzine wil komen, 

moet je acht uur in de rij staan.” Wat is er gebeurd met 

mijn geliefde, eens zo drukke Luxor? “Is het nu beter 

in Egypte?” val ik met de deur in huis. Mo antwoordt: 

“De mensen zijn arm, maar ze zijn gelukkig omdat 

ze nu vrij zijn. Er is geen corrupte politie op straat die 

ons nog lastigvalt.” “Hebben de militairen die plaats 

dan niet ingenomen?” vraag ik. “Nee, de mensen 

hebben meer macht.” Ik haal een denkbeeldige 

wenkbrauw op. Is dit geen wishful thinking? 

De volgende dagen zie ik echter echt een vrijer 

Luxor. In het straatbeeld lopen nu koppeltjes 

hand in hand, zit een meisje met lange zwarte 

lokken achter op een brommer en wandelen er 

in het algemeen meer vrouwen. Dit is dus wat 

Mo bedoelde. Vrijheid in denken en in doen. 

WELCOME HOME 

Op de derde dag vaar ik met de ferry, de lokale 

veerboot, naar de andere kant van de Nijl, de West 

Bank. Dat is de plek waar je het authentieke Egypte 

kan zien, met zijn mensen, tempels, koning – en 

koninginnenvallei waar ook het graf van Tutanchamon 

in een bergwand verstopt zit. Dat is de plek die ik als 


Erasmix-verslaggeefster Stéphanie Sassen gaat voor de 15de keer naar Egypte en schetst hoe het leven er is na 

de Arabische revolutie. 

Uit het vliegtuigraampje zie ik de lichtjes in het al donkere Luxor dichterbij komen 

en voel mijn hart sneller kloppen. Het is alweer twee jaar geleden. Eindelijk kan 

ik met eigen ogen zien hoe mijn tweede thuis veranderd is sinds Mubarak van zijn 

dictatoriale troon werd gestoten. Toch wordt mijn enthousiasme overschaduwd 

door onzekerheid over wat ik te zien zal krijgen. Als ik zie dat er veel minder verkeer 

op straat is dan ik me herinner, vraag ik mezelf af of verandering wel altijd 

zo goed is. Stéphanie Sassen 

mijn tweede thuis beschouw. Het is heerlijk door het 

 

buiten spelen en vrouwen voor de deur van hun huisje 

hun kroost in de gaten houden. Via de achterdeur ga 

ik het hotelletje El Fayruz binnen en komt de geur van 

de vele bloemen en planten in de tuin gemengd met 

oriëntaalse keukenluchtjes me al tegemoet. “Welcome 

home”, zeggen mijn vrienden die me opwachten. 

De volgende ochtend sijpelen de geluiden van buiten 

al vroeg mijn diepe slaap in: de imam die oproept tot 

het ochtendgebed, de haan die kraait, de bakker die 

met luide stem langskomt, de mannen in de keuken 

die met kletterende pannen het ontbijt klaarmaken. 

Het klinkt gezellig en vertrouwd. Hier wordt geleefd. 

NET BABY’S 

De Nijl schittert in het warme zonlicht. De feloek 

wiegt zachtjes op de klotsende golven. Ik lig op mijn 

rug in de zeilboot en geniet intens van de rust in mijn 

hart en hoofd. “How much sugar?” vraagt Sayed, 

de jonge eigenaar van de boot die wonder boven 

wonder een glas chai - Egyptische thee - tevoorschijn 

tovert. Hij vertelt dat hij zijn legerdienst deed tijdens 

de revolutie. Hij is net terug. “Ik stond alleen maar 

aan de grens, dus ik heb niets ergs gezien.” Met 

een glimlach spreekt hij het bescheiden Arabische 

gezegde uit : “Al hamdul’allah.” - dankzij God. 

Is het nu beter in Egypte? Elke taxichauffeur, 

handelaar, winkelbediende, hoteleigenaar, zeiler 

magazine 21


waarmee ik gesproken heb, antwoordt steevast met het woordje 

freedom. Dat antwoord wordt ’s avonds in African Garden, het 

familierestaurant van Mo, nader toegelicht door zijn oom Noby. 

“Weet je, we zijn net baby’s. We hebben nooit vrijheid gekend 

en ontdekken nu wat dat betekent.” Het Westen is bang dat 

de moslimbroeders die vrijheid misbruiken. “Dat hoeft niet. 

We hebben niemand nodig in onze regering die ons zegt hoe 

we moeten geloven. Dat hebben ze in Israël toch ook niet?” 

“De volgende regering moet ook wat doen aan het exportprobleem”, 

zegt Mo, die erbij komt zitten. “Neem nu Egyptisch katoen. Dat is 

het beste katoen ter wereld maar hier wordt het niet verkocht. 

We hebben zoveel natuurlijke grondstoffen die nu uitgevoerd 

worden terwijl de bevolking die hard nodig heeft. Zo worden we 

arm gehouden.” Hij zegt het rationeel en zonder zelfmedelijden, 

als een algemeen bekend feit. Mijn overgevoeligheid voor onrecht 

komt naar boven borrelen. Maar tegelijkertijd groeit het besef dat 

je moet roeien met de riemen die je hebt. En dat doen ze, ten volle. 

CAIRO WERELDSTAD 

De laatste twee dagen spendeer ik in Cairo, een stad waar op 

papier twintig miljoen mensen leven en waar er elk jaar nog 

eens een miljoen bijkomen. En dat merk je. Hoewel sommige 

mensen er bijna claustrofobisch worden, geeft de wereldstad me 

op de een of andere manier een ruim gevoel. Er zijn geen regels. 

Als je het aan den lijve wil ondervinden, neem dan een taxi. De 

 

Brusselse ring in het niet valt met de blikken autochaos die je 

nu in de verte ziet. Omdat iedereen onder luid getoeter zo snel 

 

daar onvermijdelijk. Ondenkbaar in België, in Cairo dagelijkse kost. 

TAHRIR 

 

Op naar het Tahrirplein! Dit is waar ik naar uit heb gekeken. 

Aangekomen op de brede straat die naar het plein leidt, raast 

het bloed door mijn aderen en krijg ik een adrenalineboost van 

jewelste. Het scanderen is al te horen in de verte. Heel bewust 

zet ik elke stap die me dichter naar het plein brengt. Op deze 

grond hebben mannen, vrouwen, zelfs kinderen gestaan voor 

de vrijheid waarvan al een fractie in Luxor zichtbaar was. Op 

het Tahrir zie ik het beeld dat bij het geluid hoort. Een immense 

mensenmassa. Voor ik het weet staat een jongen de Egyptische 


vlag op mijn linkerhand te schilderen. Het werkt aanstekelijk. 

magazine 22 

 

 

Het is een rare gewaarwording als je deel wordt van het geheel en 

je wordt meegezogen in die vaderlandsliefde. Ik besef ineens sterk 

dat iedereen die daar staat, gelooft in een beter Egypte. En een beter 

Egypte betekent een betere toekomst voor jezelf en je kinderen. 

Uiteindelijk blijft het doel voor elke Egyptenaar hetzelfde: 

 

het bestaan’. Alleen de wijze waarop dat doel bereikt moet 

worden, is voor iedereen anders. Laat hen hun ding maar doen, 

denk ik te midden van het tumult. Dit is hun cookie to crack. 

© Stéphanie Sassen © Stéphanie Sassen


SFEERSTUK: FRISBEE MET STUDENTEN 

Frank zei het nog, het hele weekend regen. Maar ik wilde het niet geloven. ‘Zolang ìk denk dat het mooi weer zal worden, dat zal 

het ook mooi weer zijn!’ Verdomde koppigheid... Met mijn doornatte voetbalschoenen plons ik verder in de modder, op weg naar het 

moeras (ooit grasveld genoemd) waar ik de volgende match speel. De jungle van paraplu’s, kniediepe plassen en frisbees die van 

alle kanten op me afkomen, is oneindig. Mijn lichaam trilt, waarschijnlijk van de kou die ik niet meer voel. Mijn wit-blauw verstijfde 

handen bevestigen dit. Maar het heeft op dit frisbeetoernooi ook al een moment niet geregend, dus ik geef de moed niet op! 

Jingle weerklinkt, match begint. Ik sprint (lees: strompel) naar de overkant, waar ik oog in oog met mijn verdediger kom te staan. 

Ik ben verdomd gefocust en zie het blinkend vierkantje in haar pupil schitteren. Ze zal niet van mij weggeraken, ze zal die frisbee 

niet aanraken! Ze ploetert en glijdt en sliert tussen de dikke druppels door, maar ik wijk geen millimeter van haar zijde. Ik voel een 

soort van vechtersadrenaline, geen idee wat dat is maar zo wil ik het beschrijven. Ik kan de wereld aan, want de situatie ten velde 

kan toch niet meer slechter. 

Het bloed dat door mijn aderen stroomt zegt me dat mijn 6 andere ploegmaats met dezelfde ingesteldheid vechten! Wij zijn een 

team, wij zullen de tegenstander verslaan! De bliksem en donder doet ons niets. De modder en graszoden die ons lichaam bekleden 

voelen we niet eens. De blessures die we naast het veld hebben, bestaan niet meer! Wij zijn Spartanen! Wij zijn niet met 7 maar met 

300! Wij zullen de tegenstander verslaan! 

Helaas, ook de Spartanen gingen ten onder, al was het met het zwaard in de hand in plaats van een frisbee.... 

Elisabeth Callens 

magazine 23

magazine 

24

Erasmix jg 16

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?