Mentaal oktober 2009

BELEID ALCOHOL- EN DRUGSGEBRUIK; SLIKKEN OF STIKKEN?
de eigen mogelijkheden van de cliënt is echter ook zeer
belangrijk. Verslaving tast immers de autonomie ernstig
aan en daarbij kan het nodig zijn de cliënt vanuit onze
kennis veel directer te sturen, om te voorkomen dat hij
de speelbal wordt van zijn eigen verslaving. De setting
waarin de cliënt zich bevindt, is mede bepalend voor de
mate van vrijheid die hij kan krijgen in de keuzes ten
aanzien van al of niet gebruiken. Dat maakt een helder
beleid met praktische handvatten cruciaal’, aldus Toon.
De inspanningen van werkgroep en Zorgconsult leverde
de volgende integrale visie op:
‘Verslaving is een naar chroniciteit neigende, recidiverende
psychiatrische stoornis die de autonomie aantast.
GGZ NML ziet het als haar primaire verantwoordelijkheid
om de cliënt zo goed mogelijk te behandelen en
begeleiden, om zo ondersteuning te bieden bij het
aanpakken van de verslaving en het heroveren van de
autonomie van de cliënt. Aangezien zowel alcohol- en
drugsgebruik als misbruik als schadelijk worden gezien
voor de kwetsbare psychiatrische patiënt, vormt
ontmoediging daarbij het uitgangspunt. Daar waar
individuele (behandel- of begeleidings-) afspraken de
veiligheid aantasten of tot overlast leiden, (inclusief
negatieve (verslavings-) aspecten ten opzichte van
andere cliënten), wordt door de (hoofd)behandelaar
een grens getrokken en worden nieuwe afspraken
gemaakt.’
Realisatie van deze visie heeft consequenties ten
aanzien van het beleid, de patiëntenzorg, handhaving
en de terreinen en gebouwen.
Het beleid zal moeten worden uitgedragen naar
medewerkers, cliënten en externe partners.
‘Ik vind het van belang dat alle medewerkers zich realiseren
dat ook voor psychiatrische patiënten het gebruik
van middelen niet ‘gewoon’ is, stelt Toon. ‘We zijn een
instelling voor gezondheidszorg en dat moeten we
uitstralen vanuit alle geledingen; gebruiken kan hier
niet! Ik vind het daarom belangrijk dat medewerkers
bij zichzelf nagaan hoe ze hier tegenover staan, dat zij
hierover nadenken en met elkaar in gesprek gaan. Het
beleid moet niet iets zijn dat opgelegd wordt, maar dat
van ons allen wordt. Dat maakt de werkconferentie op
1 december zo boeiend en belangrijk. Het schept de
mogelijkheid met elkaar van gedachten te wisselen
over het beleid èn de praktische uitvoering ervan.’
Ten aanzien van de patiëntenzorg zullen behandelaren
het gebruik van verslavende middelen moeten problematiseren
en bij de behandeling betrekken. Met patiënten
worden afspraken gemaakt in de behandelovereenkomst,
16 MENTAAL
ondersteund door eenduidige huisregels. Behandelaren
moeten in dit kader worden opgeleid en voorgelicht.
‘Dat betekent goede informatie en voorlichting naar
cliënten en medewerkers, zodat iedereen weet hoe er
binnen GGZ NML omgegaan wordt met alcohol en drugs
en we elkaar er ook op kunnen aanspreken. Wellicht is
het straks vanuit de Servaashof naar de omgeving toe
een idee om een straathoekwerker te benoemen die
geraadpleegd kan worden als er gedeald wordt of er op
andere manieren sprake is van overlast met betrekking
tot drugs en alcohol.’
Patiënten en medewerkers zijn en blijven in de eerste
plaats burgers. Het plegen van strafbare feiten heeft
dus consequenties. Veiligheid voor deze groepen kan
conflicteren met privacy en regels kunnen leiden tot
nieuwe grensafbakeningen t.a.v. het privédomein van
patiënten. ‘Ik denk’, aldus Toon, ‘dat het heel goed is dat
er ook cliënten deelnemen aan de werkconferentie om
met ons mee te denken over beleid en uitvoering. Ik ben
van mening dat hun inbreng niet mag ontbreken.’
Met betrekking tot de (openbare) terreinen en
gebouwen zou het toezicht verscherpt moeten worden
en maatregelen moeten worden getroffen die criminele
activiteiten moeilijker maken.
‘Bijvoorbeeld door te zorgen voor voldoende verlichting,
en cameratoezicht waar nodig en dergelijke. De ruimten
en terreinen moeten een veilig gevoel geven’, stelt Toon
tot slot.
Tijdens een werkconferentie, met als uitgangspunt het
ontwikkeldocument ‘Drugs- en Alcoholbeleid binnen
GGZ NML’ en de reacties daarop uit de besprekingen in
de verschillende teams, zal er met medewerkers in de
breedste zin van het woord (leidinggevenden, behandelaren
en alle overige hulpverleners) gezocht worden naar
een verdere verfijning van het beleid/de visie en naar
handvatten om praktisch uitvoering te kunnen geven
aan het beleid.
Binnenkort volgt er meer informatie over de aanmelding
en het programma van de werkconferentie op
1 december as. Blok die middag vast in je agenda!
Je vindt het ontwikkeldocument op Intranet.
Sabine Nicolasen