Nieuwe bibliotheken, nieuwe competenties - Sectorinstituut ...

Aansluiting opleidingenaanbod op het nieuwe profiel van de bibliotheekmedewerker
het kwalificatiedossier voor de mbo-opleidingen informatiedienstverlening (IDV). Voor het
hbo zijn de competenties die de basis vormen voor de opleiding Informatiedienstverlening
en – Management (IDM) vastgelegd in het dossier ‘Kerncompetenties voor de informatieprofessional’.
We kijken hoe deze profielen tot stand zijn gekomen en in hoeverre ze aansluiten
bij de veranderingen in het bibliotheekwerk. 84
In de tweede subparagraaf zoomen we voor elk van de onderwijsniveaus in op het daadwerkelijke
aanbod van opleidingen. We bespreken welke verschillende opleidingsinstituten
de betreffende mbo- en hbo-opleidingen aanbieden, de mate waarin de opleidingscurricula
aansluiten op de (toekomstige) competentie-eisen uit de branche en de ontwikkelingen
die bij deze opleidingsinstituten spelen op het gebied van bijvoorbeeld instroom. Om deze
informatie boven tafel te krijgen zijn twee wegen bewandeld. Enerzijds zijn de websites
van de verschillende onderzoeksinstituten geraadpleegd voor algemene informatie over
vakkenpakketten en aandachtsgebieden. Daarnaast zijn verschillende overleggen en bijeenkomsten
georganiseerd en bijgewoond waarin is gesproken met vertegenwoordigers
van deze opleidingen. Deze overleggen vonden meestal plaats tijdens bijeenkomsten van
verschillende overkoepelende overlegorganen die door de opleiders zelf in het leven zijn
geroepen. Gedurende de verschillende gesprekken bleek duidelijk dat momenteel druk
wordt nagedacht en gesproken over de toekomst van de opleidingen en hun directe link
met het bibliotheekveld. Omdat bij veel opleidingen, evenals bij de bibliotheken, sprake is
van een periode van herbezinning, hadden de gesprekken dan ook niet alleen een kennismakend
en onderzoekend, maar ook in grote mate al een afstemmend en vooruitblikkend
karakter.
In de slotparagraaf (paragraaf 4.4) wordt een concluderend antwoord gegeven op de vierde
deelvraag over de mate van aansluiting tussen de competentie-eisen uit de branche en het
huidige opleidingenaanbod.
4.1 Mbo-opleiding Informatiedienstverlening (IDV) Op het mbo worden
studenten aan de opleiding Informatiedienstverlening opgeleid tot archiefmedewerker,
bibliotheekmedewerker of informatieverzorger. In deze paragraaf kijken we welke profielen
ten grondslag liggen aan de invulling en ontwikkeling van deze opleiding en in hoeverre
deze aansluiten bij de competentie-eisen uit het beroepenveld, namelijk de bibliotheken
(paragraaf 4.1.1). Voor de vindplek van de profielen verwijzen we naar de bronvermelding
en literatuurlijst. Ook bespreken we waar de opleiding wordt aangeboden en welke ontwikkelingen
er bij de aanbieders spelen die van invloed zijn op de toekomst van de opleidingen
(paragraaf 4.1.2).
4.1.1 Beroepscompetentieprofiel en kwalificatiedossier
De competenties die centraal staan in de IDV-opleidingen zijn vastgelegd in het beroepscompetentieprofiel.
85 Dit profiel wordt opgesteld in opdracht van en in samenwerking met
het georganiseerde bedrijfsleven en krijgt hiervan ook een formele status. In het profiel
staan drie aspecten centraal: kerntaken, werkprocessen en de vakkennis en vaardigheden
die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van de werkzaamheden. Elk werkproces is afgezet
tegen een lijst van 25 vrij algemene competenties. Deze lijst heeft betrekking op wat men
noemt de bekwaamheden die aangewend worden bij de uitvoering van de werkprocessen
van een kerntaak.
Nieuwe bibliotheken, nieuwe competenties
35