Rapportage onderdeel slootkant - Clm

omdat de uitspoeling van nutriënten uit maaisel een bijdrage levert aan de totale emissie
van nutriënten naar het oppervlaktewater. De nutriënten komen vrij als het maaisel
langzaam vergaat, waarna ze met de regen de sloot in spoelen. Over hoeveel nutriënten
precies afspoelen is nog weinig bekend. Dit is lastig te bepalen. Een deel zal in het
plantmateriaal achterblijven, een deel zal de grond in spoelen en deel vastgelegd worden
aan organisch materiaal en een deel zal over de grond afspoelen richting de sloot.
Omdat het vaak maaisel betreft uit het najaar zullen nutriënten die ondiep in de grond
spoelen ook weer voor een groot deel uitspoelen: planten nemen geen of nauwelijks
nutriënten op buiten het groeiseizoen.
Het snel afvoeren van maaisel uit de sloot(kant) biedt kansen om nutriënten te onttrekken
aan de sloot. En het biedt kansen om de emissie van fosfor en nitraat (en ook zware
metalen) naar het oppervlaktewater te beperken (Hulst, 2008; Munters en Coppelmans,
2008).
Slootkanten op korte afstand van natuurgebieden hebben een hoge urgentie; dit geldt
ook voor slootkanten waar verschraling gewenst is. Om een optimale afspoelingsreductie
te verkrijgen moet een duidelijke termijn worden afgesproken waarbinnen het maaisel
moet worden afgevoerd. De belangrijkste richtlijn is om het maaisel binnen een
week af te voeren (Spielmann, 2001). Binnen twee weken zijn de meeste nutriënten al
uitgespoeld; bij geklepeld materiaal is dat al binnen een week het geval (STOWA,
1996). Dit wordt ook bevestigd in een studie naar maaisel langs wegen (bermmaaisel):
het maaisel moet binnen een of twee weken worden verwijderd als men verrijking wil
voorkomen (Schaffers et al, 1998). Ook rietmaaisel vergaat snel en zal binnen een week
de nutriënten verliezen (Meulemans, 1989). De afbraak is ook afhankelijk van de temperatuur.
Gehalten nutriënten in maaisel
De onderzoeken naar nutriëntgehaltes in maaisel zijn schaars. Daarnaast zijn de gevonden
gehalten en verschillen niet significant aantoonbaar. Dit vanwege het lage aantal
monsters of de proefopzet. In dit project hebben we de verschillende onderzoeken naast
elkaar gezet. Allereerst de metingen aan vers tot verweerd maaisel en daarna de metingen
aan droge stof van verschillende soorten materiaal uit de sloot en de slootkant.
Het Louis Bolk Instituut (Smeding, 2006) heeft een kleine bepaling gedaan van gehalten
aan nutriënten in maaisel. In tabel 2.2 staan de gevonden gehalten voor verschillende
typen maaisels in gram per kilogram versproduct.
Tabel 2.2 Gehalten aan nutriënten in maaisel uit natuurgebieden in gram per kilogram
versproduct.
N
(g/kg vp)
4
P
(g/kg vp)
Bron
Riet 5,8 0,5 Smeding, 2006
Verweerd riet 9,2 0,8 Smeding, 2006
Bladriet 7,3 1,0 Smeding, 2006
Hooi 12,5 2,5 Smeding, 2006
De onderzoeken aan droge stof van verschillende soorten materiaal blijken verschillende
resultaten op te leveren. Deze zijn weergegeven in tabel 2.3.