1 Deutsche Brüsseler Zeitung. Duitstalig tweewekelijkse ... - Belgica

verzoening van alle uit Duitsland afkomstige democraten, radicalen en socialisten. De
groeiende invloed van revolutionaire en communistische stromingen, waarvan Marx en
Engels de boegbeelden waren, bepaalde de doctrinaire ontwikkeling van de krant, waarvan
von Bornstedt tot het einde de hoofdredacteur bleef. In zijn Quelques mots sur l’histoire de la
Ligue des communistes (1885) schreef Friedrich Engels dat ofschoon Marx en hijzelf ‘al sterk
betrokken waren bij de politieke beweging (…), wij het daarom niet minder belangrijk
vonden het Europese en om te beginnen het Duitse proletariaat voor onze zaak te winnen’. Hij
vervolgde: ‘Zo maakten we ons meester van de Deutsche Brüsseler Zeitung, die we als
spreekbuis gebruikten tot de revolutie van februari [1848].’ Dit proces van inpalmen vond
plaats in de zomer van 1847, tegelijk met de oprichting, in Londen, van de Communistische
Liga. Vanaf september 1847 publiceerden Marx en Engels het ene na het andere artikel: over
het Duitse socialisme (12 september 1847), het Economisch Congres (23 september 1847), de
burgeroorlog die woedde in Zwitserland (14 november 1847), Polen (9 december 1847), over
‘Lamartine en het communisme’ (26 december 1847) of over ‘Feargus O’Connor en het Ierse
volk’ (8 januari 1848). Zo kreeg de Deutsche Brüsseler Zeitung een stevige reputatie in heel
Europa. De krant werd in Duitsland verspreid via Aken en Keulen en, via Nederland, in
Hamburg. Hij genoot de anonieme medewerking van de Duitse communistische dichter en
schrijver Georges Weerth (1822-1856) en werd dus een gewaardeerd instrument in het
organiseren van de communistische beweging. In februari 1848 bezorgden Marx en Engels de
piepjonge Liga een programma, het Manifest van de communistische partij, dat ze ook al in
Brussel hadden geschreven. De gebeurtenissen die Europa op datzelfde moment aan het
wankelen brachten, leken tegemoet te komen aan hun hoop en die van hun strijdmakkers. In
de Deutsche Brüsseler Zeitung van 27 februari 1848 gaf Karl Marx uitdrukking aan zijn
enthousiasme over de revolutie in Parijs, waar ‘de vlammen in de Tuilerieën en het Palais
royal de dageraad van het proletariaat aankondigen’. In België echter reageerde de regering
onder leiding van Charles Rogier op de dreiging van opstand door een schrander geheel van
‘democratische’ toegevingen en repressieve maatregelen aan te nemen. Op 3 maart 1848 werd
de uitzetting van Karl Marx gedecreteerd. Terwijl de Revolutie zich in verschillende Europese
landen verspreidde, tekenden de onlusten van februari-maart 1848, die in België snel in de
kiem werden gesmoord, het doodvonnis van niet alleen de Deutsche Brüsseler Zeitung maar
ook van progressieve of republikeinse publicaties zoals het Débat Social van Adolphe Bartels.
De meeste teksten die Marx en/of Engels in de Deutsche Brüsseler Zeitung publiceerden,
werden in het Engels of het Frans vertaald en kunnen worden geraadpleegd in, onder meer,
2