Magazine Gouden Greep - boerentaal.nl

Gouden Greep
Sectorbreed contacten leggen
‘Kritische vragen in een
Kamerdebat, dat wil je bereiken’
Niemand mist LNV, maar
kennis moet blijven
www.degoudengreep.nl

Vakkennis waar je beter van wordt!
AgriMedia bv | Postbus 42 | 6700 AA Wageningen | www.agrimedia.nl
Geringe investering
’Branded’ app
Push notifi caties
Snelle ROI
Verkoop losse uitgaven
Toevoegen rich content
Digital Asset Management Redactionele automatisering
snel en effectief
Uw content ook op de iPad?
Hoe vertel je
het een boer?
U weet dat schreeuwen bij een boer niet werkt.
Wat dan wel? Een prikkelende boodschap, een
sterk concept en de juiste communicatiemiddelen.
Een aanpak die bij onze klanten werkt.
Praktisch.
Professioneel.
Prikkelend.
Nieuwsgierig naar de mogelijkheden van
ons tabletplatform? Neem dan contact op
met één van onze crossmedia adviseurs via
telefoonnummer 0314-355612 of bezoek
onze website www.xmediasolutions.eu.
X-Media Solutions is onderdeel van Senefelder Misset B.V.
Bewezen technologie
Verkoop abonnementen
Digital Rights Management
Dé specialist in agri- en foodcommunicatie
Edisonstraat 111a Postbus 89 7000 AB Doetinchem Telefoon: 0314-340640 info@opraappers.nl www.opraappers.nl
Vormgeving Websites Digitale nieuwsbrieven Digital Magazines
adv_landbouwjournalisten.indd 1 13-4-11 14:38
De Gouden Greep l mei 2011
3

Gouden Greep
De Gouden Greep is de prijs voor de beste journalistieke productie van het jaar in de land- en tuinbouwjournalistiek.
De prijs is een initiatief van de Nederlandse Vereniging van Land- en tuinbouwjournalistiek (NVLJ). De uitreiking van
de Gouden Greep 2010 heeft plaatsgevonden op maandag 11 april 2011 in Kasteel Vanenburg in Putten.
De Zilveren Greep is voor de productie die op de tweede plaats eindigt. De Bronzen Greep is een aanmoedigingsprijs
voor jong talent. De Alfred van Dijkprijs is voor de productie die de NVLJ indient voor de internationale Star Prize van
de International Federation of Agricultural Journalists.
De Agrarische Persprijs is uitgereikt aan een persoon die in het afgelopen jaar een prominente rol heeft vervuld in het
nieuws, zowel in de (agrarische) vakpers als in de algemene media.
Colofon
Uitgever NVLJ, Nederlandse Vereniging voor Land- en tuin-
bouwjournalistiek. De NVLJ is een vereniging van en voor
journalisten, voorlichters, pr-functionarissen en communicatiemedewerkers.
Productie AgriMedia, Wageningen Redactie Harma Drenth,
Boerentaal (coördinatie), Gertjan Zevenbergen (AgriMedia)
Met medewerking van Roger Abbenhuijs (Rap Tekst &
Redactie), Janet Beekman (Boerentaal), Lauk Bouhuijzen
4 De Gouden Greep l mei 2011
6 13
16 28
Inhoud
(Agrio Uitgeverij), Wiebe Dijkstra (zelfstandig journalist),
Ida Hylkema (zelfstandig journalist), Hans Siemes
(Communicatiebureau Siemes & Partner), Marjolein van
Woerkom (Van Woerkom Journalistiek), Cees van ’t Wout
(Ceesfotogra e) Vormgeving Annica Vonk (AgriMedia)
Druk Senefelder Misset bv, Doetinchem
Mei 2011
© NVLJ – Dit vakblad wordt met de grootst mogelijke zorg-
5 Voorwoord Eric de Lijster, voorzitter NVLJ
6 Tolmuur komt in beeld
10 ‘De prijs geeft aanzien’
13 ‘Geen boer ligt er wakker van’
14 Debat: nog niemand mist LNV
16 Gouden Greep winnaars: Nova-reeks wint
22 Goed vertelde verhalen
25 Eerste winnaar Agrarische Persprijs
26 ‘Kwaliteit op prima niveau’
28 Ontmoeten en bijpraten
vuldigheid samengesteld, maar de uitgever en auteurs zijn
niet aansprakelijk voor onjuistheid of onvolledigheid van de
opgenomen artikelen. Het geheel of gedeeltelijk overnemen
van artikelen en/of illustraties is uitsluitend toegestaan na
schriftelijke toestemming van de voorzitter van de NVLJ.
Op kopiëren geldt reprorecht en bronvermelding is vereist.
Coöperatieve Gouden Greep
Een journalist scherpt er in het dagelijks leven een groot genoegen in dat hij of zij collegae
van andere media de loef kan afsteken met een hete primeur. Evenals boeren en tuinders er
op verjaardagen prat op gaan net een centje per kilo meer voor hun product te beuren dan
hun buurman. Toch ziet onze sector gezamenlijk optrekken als een groot goed. Waar
agrarische ondernemers collectieve belangen als een ef ciënte inkoop of een gezamenlijke
verkoop organiseren in bijvoorbeeld coöperaties of telersverenigingen, kunnen wij als
Nederlandse Vereniging voor Land- en tuinbouwjournalistiek (NVLJ) spreken van een
coöperatieve Gouden Greep.
Met trots kijken we terug op een geslaagde twaalfde uitreiking van de Gouden Greep op
maandag 11 april in Putten. De combinatie van de prijsuitreiking en netwerkbijeenkomst
vindt het overgrote deel van de bezoekers uitstekend tot goed, zo blijkt uit de enquête.
Vrijwel iedereen is van oordeel dat de bijeenkomst voldeed aan de verwachtingen, een
waarderingscijfer van 7,8 voor het gehele evenement stemt dik tevreden. Als agrarische
journalistiek en uitgeefbranche hebben we hiermee een mooi visitekaartje afgegeven. Het
netwerkevenement voor journalisten, communicatiespecialisten, uitgevers en belangrijke
spelers in de agri- en hortiketen beantwoordt aan de drie hoofddoelen waar de NLVJ voor
staat: de land- en tuinbouwjournalistiek in Nederland bevorderen, de vakbekwaamheid van
de leden ontwikkelen en de onderlinge band tussen de leden versterken.
Het is te danken aan een sterke coöperatieve gedachte, doordat aan de organisatie van het
evenement een groot aantal partijen uit de agrarische uitgeefwereld en het agrarisch
bedrijfsleven een steentje hebben bijgedragen. Bijvoorbeeld in de vorm van een sponsorschap,
het meedenken over de opzet van het programma of actieve deelname aan de dag
zelf. Daarmee kunnen we ook spreken van ketensamenwerking. Ook dit NVLJ-magazine over
de Gouden Greep en de Nederlandse land- en tuinbouwjournalistiek is hier een voorbeeld
van. Samengesteld, vormgegeven en geproduceerd
door journalisten met een passie voor
het vak en betrokkenheid bij de NVLJ.
Gedrukt en verspreid via een uitgever die
net als zijn collega’s de land- en tuinbouwjournalistiek
een warm hart toedraagt.
De Nederlandse agrarische journalistiek is
een dynamische bedrijfstak, waarin de spelers
zich blijven aanpassen, ontwikkelen en
verbeteren. Maar wel voor een jaarlijks
krimpende primaire doelgroep: de Nederlandse
agrarische ondernemers. In deze markt blijft
het uiteraard een uitdaging om van toegevoegde
waarde te zijn voor de doelgroep die je met je
uitgave wilt bedienen.
Daarom prijzen wij als NVLJ ons gelukkig dat
een collectief initiatief als de Gouden Greep
breed wordt gesteund en kan rekenen op
coöperatieve samenwerking. Als bestuur van
de NVLJ willen we dan ook iedereen die heeft
bijgedragen aan de organisatie en het slagen
van de Gouden Greep en aan het samenstellen
van dit unieke magazine hartelijk
danken voor hun niet te onderschatten
medewerking.
Eric de Lijster
Voorzitter NVLJ
| VOORWOORD

6 De Gouden Greep l mei 2011
<
<
Boeren kunnen op steeds meer sites op internet
nieuws en achtergronden vinden.
Agd.media verzorgt het nieuws op de site van
Boerderij en dat is het enige onderdeel waarvoor
de lezer moet betalen.
I
n Amerika gebeurt alles tien jaar
eerder. Dat geldt blijkbaar niet voor
echt alles. De new York times laat
sinds een paar weken bezoekers van de website
betalen voor nieuws en achtergronden.
Het Agrarisch Dagblad doet dat al enkele
maanden. wie op de website agd.nl een
bericht wil openen, krijgt als boodschap:
alleen voor abonnees.
in de agrarische wereld is agd.media de enige
die nieuws achter slot en grendel heeft. Bij de
meeste bladen is de website vrij toegankelijk,
al hebben abonnees vaak meer faciliteiten.
wie bij Boerderij – net als Agrarisch Dagblad
eigendom van Reed Business – nieuws wil
lezen, komt bij agd.nl terecht en strandt als
niet-abonnee na de eerste regels van het
bericht. Fotoreportages, filmpjes en weblogs
zijn vrij.
Bij de Agrio-bladen, eisma Media Groep
en nieuwe Oogst is de toegang tot digitaal
nieuws voor abonnees en niet-abonnees gelijk.
AgriMedia stelt zowel print als digitale versies
open, op één onderdeel na.
Boerderij
Boerderij heeft naast de website vakmails voor
akkerbouw, veehouderij en mechanisatie en
sms-diensten voor marktberichtgeving. Het
blad wil meer gebruik maken van social media
in relatie met zijn eigen internetdiensten.
De website is vrij toegankelijk. komt door het
aanbod van advertenties, zegt Geert Hekkert,
algemeen hoofdredacteur van Reed Business,
uitgever van onder meer Boerderij, Groenten &
Fruit, Pluimveehouderij en agd.media. “we zitten
met de digitale nieuwsvoorziening in de
zwarte cijfers.” Hij heeft niet de indruk dat de
uitgever een ander betaalmodel wil. “tenzij
abonnees klagen dat anderen gratis bij het
nieuws kunnen.”
Boerderij biedt een gratis marktmonitor.
Daar wordt veel gebruik van gemaakt,
vertelt Hekkert. Ook de filmpjes, fotoseries
en weblogs van redacteuren zijn populair.
Hekkert erkent dat de functie van redacteur is
veranderd. “Zonder al te veel problemen. we
waren al veel langer multimediaal.” De meest
recente verandering voor redacteuren is het
slechten van de muur tussen de vakredacties.
“Dat werpt nu al z’n vruchten af. Bij de efficiëntie,
maar ook bij de actualiteit. Bij het
Agrarisch Dagblad zaten de snelle nieuwsjongens.
Die stimuleren nu de collega’s die
voor diepgang zorgen. Dat merk je na een
paar maanden al.”
Nieuwe Oogst
nieuwe Oogst verstuurt dagelijks berichten
via zijn twitteraccount. Gewerkt wordt aan het
koppelen van twitter, Hyves, Facebook en
linkedin aan de site, waardoor lezers berichten
kunnen linken en doorsturen. Berend Santema,
hoofdredacteur van editie noord: “Ook al
krimpt de agrarische lezersmarkt, we willen
meer voor de lezer betekenen. Boeren en
tuinders willen multimediaal worden bediend.
Succes met een digitale krant vraagt om meer
dan een pdf op internet zetten.”
Dat vraagt van de redacteuren multimediaal
denken, zegt Santema. “Bij het nieuws dat we
aan de lezers doorgeven, moet de redacteur
zich afvragen wat hij er het best mee kan
doen. Hij moet niet alleen denken aan
opschrijven, maar ook aan beeld en geluid.”
De interactie tussen redactie en lezers wordt
groter. “en terecht.” internet is interactief en
leent zich daar beter voor dan de krant, erkent
| OntwikkelinGen
Tolmuur komt in beeld
Digitaal nieuws niet langer gratis
De digitale nieuwsvoorziening zou kranten en tijdschriften wegvagen.
Zover is het nog lang niet. Bijna alle bladen hebben een nieuwssite.
Maar enkele hebben hun nieuws achter de tolpoorten. De stand van zaken.
Tekst: Wiebe Dijkstra – Foto’s: Harma Drenth, Boerentaal; Gertjan Zevenbergen, AgriMedia
Santema. De rol van de krant is niet uitgespeeld,
denkt de nieuwe Oogst-hoofdredacteur. “Grote
stukken lees je niet op internet. Met de krant
moeten we ook ons geld verdienen. Omdat de
uitgevers tot voor kort het verdienmodel van
internet niet belangrijk genoeg vonden. Dat
wreekt zich nu.”
‘
We willen meer
voor de lezer
betekenen’
Eisma Media
Al het digitale nieuws van de bladen van eisma
Media Groep is gratis toegankelijk, vertelt
hoofdredacteur Jacqueline wijbenga van
onder andere De Molenaar en Plattelandspost.
De website is open voor iedereen; voor dossiers
en archief moet de lezer inloggen. “De Molenaar
verschijnt tweewekelijks en de andere bladen
maandelijks, dus moeten we het wat actualiteit
betreft van de sites hebben.”
De digitale aanpak is voor eisma geen marktinstrument,
zegt wijbenga. “De Molenaar is de
enige in haar vakgebied. Daar zoeken we iets
extra eerder in de marketingsfeer.” Samen met
anderen krijgen lezers aanbiedingen voorgeschoteld.
in het agrarische vakgebied is
het volgens haar niet altijd even makkelijk om
spin-offs te bedenken. “Voor voetbaltrainers,
waarvoor eisma ook een blad maakt, is dat
een fluitje van een cent.”
De Gouden Greep l mei 2011
7

8
een betrokken partij die
graag kennis met u deelt
Meer inforMatie?
Kijk op www.agrifirm.com of bel (088) 488 10 00
Boven het maaiveld.
De Gouden Greep l mei 2011
NVLJ
& agrifirm
De agrarische journalisten van Reed Business zetten alles op alles om het echte nieuws te brengen.
Vers van het land. Hun content voor onze toonaangevende merken geeft altijd meer inzicht en
achtergrond. Zoveel inzet en talent blijft niet onopgemerkt: in 2009 won Marianne Vogelaar
(Agrarisch Dagblad) de Gouden Greep en dit jaar dingen maar liefst vier Reed Businessgenomineerden
mee naar deze felbegeerde trofee.
Reed Business Land- en Tuinbouw
Winnaar Gouden Greep 2009
Vier genomineerden voor Gouden Greep 2010
<
Redacteuren van AgriMedia zijn multitaskers. Ze
kunnen alles: schrijven, fotograferen en fi lmen.
Internet leent zich voor meer interactie tussen
lezer en redacteur, zegt Berend Santema, en die
service biedt Nieuwe Oogst tot nu toe gratis.
Alle redacteuren van de eisma-bladen verzorgen
zowel print- als digitale versies. een werkwijze
die goed bevalt, vertelt de hoofdredacteur.
“ik ben er blij mee. Dan heb je alles in één
hand en kun je nieuws geclusterd brengen,
mocht dat nodig zijn.” Of het lastig was om
iedereen multimediaal te laten werken? “nee,
we hebben jonge mensen aan het werk. Die
weten alles van moderne techniek.” lachend:
“ik ben hier de oudste.”
Agrio
De bladen van Uitgeverij Agrio hebben vrij toegankelijke
websites. Ook landbouwagenda en
het populaire trekkerweb, met fi lms over land-
en tuinbouwwerk, zijn vrij, zegt uitgever Ben
van Uhm. Hij ziet daar voorlopig geen verandering
in komen. “Onze bladen waren gratis,
maar als je kwaliteit levert, moet je er ook geld
voor kunnen vragen. Dat kan met digitaal
nieuws ook.”
Agrio is bezig met een akkerbouwplatform,
waarin meer partijen samenwerken, zoals
wageningen Universiteit, Rabobank, Bayer en
andere commerciële bedrijven. Het platform
is vanaf de tweede week van mei in de lucht.
Agrio zorgt ook voor de agrarische inbreng
voor een digitale banensite: carrière-idee. Om
te verbreden? Van Uhm: “nee, om onze doelgroep
beter te bedienen. Die verwacht dat van
ons. Daar spelen we op in.”
Print en digitaal worden bij Agrio nog apart
ingevuld, zegt Van Uhm. “Redacteuren moeten
multimediaal zijn. Maar zover is het bij ons
>
nog niet. we trekken wel specialisten aan.”
De krant zal niet verdwijnen. “Uit een actueel
wetenschappelijk onderzoek blijkt dat boodschappen
op papier beter worden opgepikt
dan via het scherm”, aldus Van Uhm.
AgriMedia
AgriMedia geeft elf titels uit, waarvan
landbouwMechanisatie en V-Focus de grootste
zijn. niet alle titels hebben een actuele
website, vertelt uitgever Frans Visser.
trekkerbank is alleen digitaal te bekijken. een
overzicht van trekkers en werktuigen die worden
aangeboden. Voorlopig is al het digitale
nieuws gratis. “Behalve een technisch onderdeel
van de site mechaman.nl.”
techniek leent zich volgens Visser uitermate
voor een digitale aanpak. “Je kunt de werking
van machines het best laten zien met fi lmpjes.
Daarom zijn we ook al vroeg begonnen met
de digitale magazines. De digitale techniek
schrijdt voort en daar spelen we op in.
De lezers verwachten niet anders van ons.”
Redacteuren van AgriMedia zijn multitaskers,
ze zijn digitaal en fi lmtechnisch geschoold.
“Ze kunnen alles, maar dat is ook weleens
lastig. Als je op een demonstratie bent en alles
beweegt, probeer dan maar eens je notities te
maken, foto’s te knippen en nog een fi lmpje te
schieten.”
AgriMedia is bezig met een aantal digitale ontwikkelingen,
zoals het creëren van voordelen
voor lezers van betaalde papieren uitgaven ten
opzichte van bezoekers van de site, het op
een rij zetten van projecten waaraan geld kan
worden verdiend en het ontwikkelen van apps
waarmee lezers voordeel kunnen behalen.
Boerenbusiness
Boerenbusiness.nl is een paar jaar geleden
ontstaan door een fusie van de marktinformatiewebsites
van DCA-Markt.nl en het agrarisch
nieuws van Ziezo.biz. kees Maas, directeur en
marktspecialist van DCA: “Boerenbusiness is
een onafhankelijke journalistieke website die
zich richt op fi nancieel-economisch nieuws
voor ondernemers in de agrarische sector.”
DCA-Markt voorziet Boerenbusiness van
marktinformatie en andere diensten, zoals
Agroweer, Grond-Markt en Studieclubs. De
informatie is toegankelijk voor abonnees, een
deel is voor iedereen bereikbaar. Met name
grotere boeren zijn aangesloten bij DCA. Maas
ziet het probleem van een krimpende markt
niet. “natuurlijk denken we na over verbreding
en nieuwe verdienmodellen. elke dag doen
zich nieuwe kansen voor.”
DCA en Boerenbusiness zijn vanaf de oprichting
digitaal. Groot verschil met bladen die ook
een website hebben, zegt Maas. “Daarom zijn
maar weinig bladen succesvol met hun digitale
nieuwsvoorziening. ‘need to know’ is wat
anders dan ‘nice to know’.” Het agrarische
nieuws van Boerenbusiness komt van journalisten,
de marktinformatie van analisten.
“Van mensen die er verstand van hebben.”
De Gouden Greep l mei 2011
9

‘De prijs gee aanzien’
Gouden Greep brengt veel teweeg
De een gebruikt het op zijn visitekaartje, de ander beschouwt het als
erkenning en stimulans voor uitstekende journalistiek. De drie laatste
winnaars van de Gouden Greep zijn ingenomen met de prijs.
Tekst: Hans Siemes – Foto’s: Lex Aalders, Hans Prinsen, Carolien Tiernego
Clarisse van der Woude:
‘Ik heb die prijs niet voor
niets gewonnen’
H
et visitekaartje van Clarisse van der Woude-Man vermeldt dat
zij winnares is van de Gouden Greep. “Daar krijg ik leuke
reacties op. ‘Zo, dat is knap’. Ik heb er op die manier nog
steeds wat aan. De prijs heeft echt aanzien.”
Van der Woude won de Gouden Greep 2007 met een artikel over de
opkomst van de Conference. Fruittelers plantten dit perenras aan
ten koste van het areaal appels. Het onderwerp was haar op het lijf
geschreven. Ze komt zelf van een fruitteeltbedrijf in Flevoland.
“Doordat ik er veel vanaf wist, kon ik alle facetten van het vakgebied
aan bod laten komen.” Het artikel verscheen in Carrière+, een
magazine van Agrio en Agrojobs voor afgestudeerden van de HAS.
Het bestaat niet meer.
Goed leesbaar, goed opgebouwd en goed gepresenteerd, oordeelde
de jury, die het sterk vond dat alle elementen: de kop, het intro, de
bijschriften, de fotogra e en een kader, goed verzorgd waren. Het
was compleet.
Van der Woude was totaal overrompeld door de prijs. Het winnen
kreeg een emotionele lading, doordat zeven weken eerder haar
vader was overleden. De prijs gaf zelfvertrouwen. “Als ik het even
niet meer zag zitten, had ik zoiets van: ‘kom op, ik heb die prijs niet
voor niets gewonnen’. En ja, het winnen streelt je.” Dit soort prijzen
is goed voor de journalistiek, vindt ze. “Het niveau van de journalistiek
is ermee gediend als je samen kritisch naar elkaars werk kijkt
en het beste selecteert.”
10 De Gouden Greep l mei 2011
“
Guus ten Hove:
‘Een bevestiging’
“
H
et geeft een kick.” Guus ten Hove is verguld met het winnen
van de Gouden Greep 2008 met een artikel in Boerderij over
autovaccins in de varkenshouderij. Daar kwam nog een
tweede erkenning achteraan. Hij behaalde zilver bij de internationale
Star Prize van de IFAJ, de International Federation of Agricultural
Journalists. “Dan ben je de een na beste landbouwjournalist ter
wereld”, grapt hij. Serieuzer: “Er spreekt een stuk waardering uit.
Je werk wordt als goed beoordeeld door collega’s. Het is een bevestiging
dat je goede journalistiek bedrijft.”
Het artikel over de autovaccins beschrijft het gebruik in de varkenshouderij
om bedrijfseigen ziektekiemen in te zetten tegen met name
streptokokken. Het artikel onderstreept de twijfels over de werkzaamheid.
Ten Hove vond het zelf een goed artikel, maar hij zag
zichzelf niet winnen. Dat was een totale verrassing. Voor de jury was
het aspect dat deze materie nu eens goed was uitgediept, mede de
reden voor het toekennen van de Gouden Greep. Daar is Ten Hove
het mee eens. “Ik heb iets aan de kaak gesteld waarover de nodige
discussie was. Ik weet dat het artikel diepgaand is besproken door
dierenartsen en dat ook varkenshouders er nu anders tegenaan
kijken.”
De winnaar vindt de Gouden Greep een goed initiatief. “Het draagt
bij tot betere journalistiek. Het motiveert om goed werk af te leveren,
er ontstaat een soort saamhorigheid om er met zijn allen iets moois
van te maken.”
Marianne Vogelaar:
‘Prikkel voor
onderzoeksjournalistiek’
| HISTORIE
E
en opsteker. Een stimulans om verder te gaan.” Marianne
Vogelaar reageert nog steeds opgetogen op het winnen van
de Gouden Greep 2009 met haar artikelenreeks in het
Agrarisch Dagblad over Vrebahof en gedupeerden, zelfs berooide
boerenemigranten in de VS. Haar werk haalde daar zelfs de publiciteit.
Vogelaar ziet die prijs als erkenning voor onderzoeksjournalistiek.
“We doen te weinig aan onderzoeksjournalistiek. Steeds ben je het
van plan, maar je wordt dan toch weer ingehaald door de waan van
de dag. Aan het eind van het jaar moet je vaststellen dat er twee
initiatieven zijn gelukt. Te weinig”, vindt ze. Dat de jury van de
Gouden Greep haar artikelen als beste beoordeelde, ziet ze als aanmoediging
om vaker dit soort diepgravende artikelen te maken. “De
jury gaf aan dat ze dit waardevol vindt. Ik hoop dat het een prikkel
is voor journalisten die twijfelen om iets tot op de bodem uit te zoeken.”
Onderjournalistiek is moeilijk en tijdrovend, erkent de winnares van
de Gouden Greep. “Tevoren weet je nooit wat het oplevert, maar ik
zou me de haren uit het hoofd trekken als ik later tot de conclusie
had moeten komen dat ik dit verhaal had laten liggen. Mijn gevoel
zei dat hier meer aan de hand was”, vertelt Vogelaar. “Op een gegeven
moment speelde betrokkenheid bij het onderwerp een rol bij de
motivatie om door te bijten en door te graven.”
En nog laat het onderwerp Vogelaar niet los. “Ik zit er bovenop, totdat
de rechter een uitspraak heeft gedaan dat hier al dan niet sprake
was van oplichting.” En daarna produceert ze misschien een boek,
een lm of een toneelstuk, want daarvoor heeft ze meer dan genoeg
materiaal verzameld.
De reacties na het winnen van de prijs waren hartverwarmend. Van
buren, boeren, collega’s en zelfs uit Amerika kwamen er felicitaties.
“Ik had niet verwacht dat zoveel mensen het wisten. Je denkt dat de
NVLJ en de Gouden Greep een gesloten wereldje is, maar de prijs
heeft toch een grote uitstraling. En het is mooi dat collega’s jou in
je vakgebied waarderen.”
De Gouden Greep l mei 2011
11

de beste
brokkenmakers
van nederland
tot ziens op standnummer 132
Noteert u vast
in uw agenda
De Gouden
Greep 2011
9 april 2012
www.degoudengreep.nl
www.forfarmers.eu
Wij laten u graag zien hoe.
Bel voor een afspraak 0516 492503.
Janet Beekman | Harma Drenth
Kapelweg 20 | 8435 TJ Donkerbroek | t 0516 492503
info@boerentaal.nl | www.boerentaal.nl
Boerentaal | tekst en communicatie in akkerbouw en veehouderij
‘Geen boer ligt er wakker van’
Henk Bleker ziet kansen zonder LNV
Zijn openingszin was tevens zijn slotconclusie. Staatssecretaris
Henk Bleker is in zijn eerste maanden als bewindsman nog niemand
tegengekomen die badend in het zweet wakker werd vanwege het
wegvallen van het departement voor de agrarische sector.
Tekst: Roger Abbenhuijs, Rap Tekst & Redactie – Foto: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
12 De Gouden Greep l mei 2011 De Gouden Greep l mei 2011 13
| SPEECH
A
ls belangrijkste gastspreker tijdens
het agrarische netwerkevenement
De Gouden Greep bracht Bleker,
staatssecretaris op het ministerie van
Economische Zaken, Landbouw en
Innovatie (EL&I), wat van hem mocht worden
verwacht. Een positief betoog over de
kracht en de kansen van de sector, gelardeerd
met zijn nu al kenmerkende droge
humor.
Het ministerie van Landbouw, dat de afgelopen
decennia meerdere namen heeft
gekregen, vervulde de afgelopen veertig
jaar vooral een ondersteunende rol voor de
sector. Die periode heeft de sector, volgens
Bleker, diverse interessante personen
gebracht, zowel aan overheidszijde (Gerrit
Braks), maar ook bij de belangenbehartigers
(Aike Maarsingh). Hij verwacht niet dat het
verdwijnen van LNV afbreuk doet aan de
samenwerking binnen de gouden driehoek
– ondernemer, onderzoek, overheid – en
aan de rol van de overheid. “Het is die
gouden driehoek die de kracht van de
Nederlandse agrosector bepaalt”, zegt
staatssecretaris Henk Bleker. “De verandering
past in de modernisering van de agrifoodbusiness.
Bovendien heeft Landbouw
bij EL&I goed onderdak gevonden.”
De situatie kan volgens de staatssecretaris
wel veranderen als de aansluiting wegvalt.
“De land- en tuinbouw zijn in belangrijke
mate overheidsafhankelijk. Een agrariër
moet aan veel eisen voldoen. Dat vereist
een sector die kennis heeft van zaken.
Die situatie moeten we behouden.”
Daarin ligt ook de ambitie van Bleker: een
modern landbouw- en agrifoodbeleid voeren.
“De sector heeft het qua imago niet gemakkelijk.
Het is de enige sector waarin een
ondernemer zich moet verdedigen als hij
plannen heeft voor schaalvergroting en
groei. Toch biedt die situatie ook kansen.
Die zal het nieuwe ministerie ook zeker
aangrijpen.”
Bleker erkent dat in het buitenland wel wat
vreemd wordt aangekeken tegen het verdwijnen
van het landbouwdepartement.
Maar hij constateert ook dat voedselzekerheid
internationaal een primair onderwerp
is. Een modern, nieuw ministerie heeft een
geweldige opgave om een belangrijke bijdrage
te leveren aan het oplossen van deze
problematiek, zo meent Bleker.
Afsluitend toonde hij nog maar eens zijn
gedrevenheid: “De agrarische sector is een
fantastische sector om mee aan de slag te
gaan, ook binnen het samengevoegde
departement.”

Debat: nog niemand mist LNV
Behoud van kennis is gezamenlijke zorg
D
at het debat wat tam bleef, mogen
ook de toehoorders zich aanrekenen.
Van een zaal vol gespecialiseerde,
kritische journalisten mag je bij een debat toch
meer vuurwerk verwachten. Iedereen was wel
direct bij de les toen de marges in de keten
kort ter sprake kwamen. Maar tot een echte
woordenstrijd over dat beladen onderwerp
kwam het niet.
Aan de kwaliteit van het panel lag het allerminst.
Presentator Henk Dokter, omschreven
Het was misschien een beetje te veel van het goede, een heel debat over
de eerste maanden zonder het ministerie van Landbouw. De vonken
vlogen er in elk geval niet vanaf.
Tekst: Roger Abbenhuijs, Rap Tekst & Redactie – Foto’s: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
als een van de meest ervaren land- en tuinbouwjournalisten
van Nederland, presenteerde een
illuster viertal: Wout Dekker, CEO van Nutreco
en lid van de Raad van Commissarissen van
Rabobank; Annechien ten Have-Mellema,
voorzitter van de vakgroep Varkenshouderij
van LTO Nederland; Marc Jansen, directeur
Consumentenzaken en Kwaliteit bij het
Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL)
en Jos Heymans, parlementair verslaggever
voor RTL Nieuws.
Logische stap
De openingszin lag voor de hand: Missen jullie
het ministerie van LNV? “Ach, de wereld draait
door”, stelde Ten Have. Dekker vindt het nog
te vroeg om te oordelen. “Ik weet wat we hadden.
Belangrijk is dat er een groot draagvlak
komt voor de agrarische sector.” Heymans
vindt het wel handig dat Nederland nu minder
ministeries telt. “Het waarom van het samenvoegen
van ministeries is echter nooit duidelijk
geworden. Ik zie de samenvoeging met EZ
vooral als een bezuinigingsmaatregel.” Jansen
was stellig als altijd: “Na zeventig jaar gaan we
LNV niet missen. Het onderbrengen van land-
en tuinbouw bij Economische Zaken is een
logische stap, want het is een belangrijke economische
sector.” Hij voegde daar wel aan toe
dat bij LNV mensen zaten met kennis. “Die
moeten we zeker behouden.” Ten Have kon
hem voorlopig geruststellen. “De vertrouwde
ambtenaren zitten er nog. Wat dat betreft is er
nog weinig veranderd. Maar de feitelijke integratie
en afslanking van het departement moet
nog plaatsvinden.”
Buitenland
In plaats van een debat werd het groepsgesprek
meer het uiten van zorgen en verwachtingen.
Zo sprak Dekker de hoop uit dat het
hele kabinet de agenda van de food- en agrisector
zal dragen. “Persoonlijk hoopte ik dat
14 De Gouden Greep l mei 2011 De Gouden Greep l mei 2011 15
<
<
Henk Dokter (staand) leidt het debat tussen
(v.l.n.r.) Annechien ten Have-Mellema,
Wout Dekker, Jos Heymans en Marc Jansen.
Henk Bleker: “Ik zit in Europa echt niet op de
slechtste plek aan de onderhandelingstafel omdat
ik in Nederland geen landbouwminister ben.”
vanwege het wereldwijde voedselprobleem het
ministerie van Ontwikkelingssamenwerking bij
LNV gevoegd zou worden.” Handhaving van
de landbouwraden en -attachés was een wens
die door meerdere sprekers werd geuit.
Bleker, die uiteraard niet naliet om uitgebreid
deel te nemen aan het gesprek, verzekerde
de aanwezigen dat er op de ambassades voldoende
capaciteit en agrarische kennis aanwezig
blijft om bedrijven ook in het buitenland
goed te kunnen ondersteunen.
Heymans stipte vervolgens een belangrijk minpunt
aan van de doorgevoerde verandering:
het verdwijnen van een minister. “Bleker is
‘maar’ staatssecretaris en dat weten ze het
in het buitenland ook. Al mag hij zich daar
minister noemen, de status is toch anders.”
Bleker was het daar uiteraard niet mee eens.
“Eén keer per maand ben ik bij de vergadering
van de Europese landbouwraad in
Brussel. Daar word ik gezien als de vertegenwoordiger
van Nederland, een topnatie op
gebied van landbouw. Ik hoop dat de persoon
belangrijker is dan zijn titel.”
Marges
Dokter gooide het vervolgens over een andere
boeg en zoomde in op de inhoud van het
nieuwe kabinetsbeleid. Het beleid van topgebieden,
wat brengt ons dat? Ten Have was
| DEBAT
afwachtend: eerst zien, dan geloven. “Maar
het is goed om verschillende elementen te
verbinden en de driehoek: ondernemers,
research en overheid te versterken. We opereren
immers in een veeleisende maatschappij
die die strenge regels hanteert. We moeten
de bloempjes van vernieuwing laten bloeien.
Dat is wel lastig, want ons systeem is daarop
onvoldoende ingericht.”
Jansen haakte daar vervolgens jntjes op in.
“Helpt het nieuwe beleid om inzicht te krijgen
in de marges in de keten?”, zo vroeg hij zich
hardop af. “De overheid moet op dat punt
minder regeltjes hanteren. De prijs voor voedselproducten
wordt immers op de wereldmarkt
bepaald. Als supermarktorganisatie gunnen
we boeren en tuinders de hoogste prijs, maar
het is en blijft een zaak van marktwerking.”
Vanuit de zaal bleef het stil.
Dekker sloot af met een opdracht en uitdaging
voor de hele keten. “We praten meer en meer
over duurzaamheid, maar duurzaamheid betekent
ook voldoende inkomsten voor de primaire
sector. Dat vereist dat we met elkaar de koek
groter maken. Voedsel moet absoluut duurder
worden. De consument geeft nu meer uit aan
zijn mobiele telefoon dan aan gezonde
voeding.”

16 De Gouden Greep l mei 2011
<
NOVA-reeks wint
‘Een onthullend journalistiek verhaal dat de kloof tussen boerenpraktijk en
bureaucratische regels blootlegt en de willekeur van de Q-koortsbestrijding
aantoont.’ Met dit juryoordeel wonnen Judith Pennarts en Jane van Laar
van NOVA de Gouden Greep 2010.
Tekst: Janet Beekman, Boerentaal – Foto: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
D
iverse Kamerdebatten over de aanpak
van de Q-koorts. Dat was de
impact van de reeks reportages van
het tv-programma NOVA over de falende aanpak
van de Q-koorts. In de uitzendingen werd
duidelijk dat, door bureaucratisch handelen,
besmette melkgeitenbedrijven wel werden
geruimd, maar besmette vleesschapenbedrijven
niet. Met alle gevolgen voor de volksgezondheid.
“Dat ons programma zou leiden tot kritische
vragen over de gekozen aanpak in Kamerdebatten,
is fantastisch. Dat wil je bereiken
met waarheidsvinding”, zegt Judith Pennarts.
“We zijn heel ver gegaan om in dit dossier de
pijnpunten van de risico’s voor de volksgezondheid
bloot te leggen en zijn tevreden dat dit is
gelukt. De Gouden Greep vinden we een mooie
bekroning op ons werk”, vult Jane van Laar
aan.
De programmamakers hebben laten zien dat
het ministerie van LNV te traag en niet adequaat
heeft gereageerd op Q-koortsbesmettingen.
Ruiming werd gebaseerd op onnauwkeurige
melkbemonstering. Er was een risico op
kruisbesmetting tussen bedrijven door bemonstering
met dezelfde ‘paplepel’. Ook vond LNV
het niet nodig om bedrijven met besmette
vleesschapen of kinderboerderijen met besmette
geiten te ruimen. ‘Altijd aan de voorkant van
de geit blijven’, luidde het advies van toenmalig
landbouwminister Gerda Verburg. Zelfs toen het
ministerie van LNV al een half jaar wist van
Q-koortsbesmettingen op een schapenbedrijf
met jaarlijks 15.000 bezoekers, werden geen
maatregelen genomen om besmetting van
mensen te voorkomen.
“In de maandenlange periode van research
pakt dit onderwerp je wel. We hebben allebei
‘
veel over geiten gedroomd”, zeggen Pennarts
en Van Laar, die in april 2010 tot een afronding
kwamen van dit dossier met de overgang van
NOVA naar Nieuwsuur. In één van de laatste
a everingen werd nog eens nadrukkelijk
gesteld dat de Q-koorts vooral door nalatigheid
van de overheid ink uit de hand is gelopen.
“Het werd pas in december 2009 of cieel aangemerkt
als een gevaar voor de volksgezondheid,
dat overstijgt dus het normale ondernemersrisico”,
bepleit een geïnterviewde
advocaat.
Goede research
Pennarts en Van Laar hebben iets bijzonders
gemaakt. “Een groot journalistiek verhaal dat
leunt op feitenkennis uit het verleden en dat
iets de nitiefs zegt over de toekomst”, gaf juryvoorzitter
Marcel Henst als toelichting. “Om al
die feiten te vinden, is zichtbaar veel moeite
gedaan, met als resultaat een helder feitenrelaas
met conclusies die niemand kan negeren.
Dat is toch bij uitstek wat journalistiek moet
doen.”
Opvallend vond de jury dat juist deze makers,
’
| GOUDEN GREEP WINNAARS
Falende aanpak Q-koorts blootgelegd
Staatssecretaris Henk Bleker reikt de Gouden Greep
2010 uit aan Judith Pennarts (midden) en Jane van
Laar.
die toch buiten de vakjournalistiek staan, dit
verhaal vertellen. Is meer afstand tot de landbouw
nodig om te signaleren waar het echt fout
gaat? De programmamakers denken van wel.
“Wij doen ook items over humane gezondheids-
Het pakt je wel. We droomden
zelfs over geiten.
zorg. Vanuit het belang van de volksgezondheid
zijn we begonnen met Q-koorts.” De jury
bewondert het dat NOVA zo dicht bij boeren en
andere betrokkenen kon komen en ze ongedwongen
voor de camera kreeg. Ook op moeilijke
en emotionele momenten. Hoe dat is gelukt?
“Boeren en ook anderen voelden dat ze door
ons serieus werden genomen.”
Jaarthema: voor alle media
De geiten- en schapensector werd in 2009 en
2010 geconfronteerd met Q-koorts en dat had
verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid.
De NVLJ koos dit tot jaarthema voor de
Gouden Greep en nodigde met name ook de
algemene media uit om producties in te zenden.
Judith Pennarts en Jane van Laar maakten in
2009 en 2010 voor NOVA meer dan tien reportages
over dit onderwerp. Vier daarvan werden
ingezonden. NOVA maakte met deze reeks
begin 2010 op indringende en integere wijze de
willekeur van de Q-koortsaanpak en de falende
bestrijding duidelijk.
De Gouden Greep l mei 2011
17

Mariska Vermaas en Jan Braakman (rechts)
ontvangen van Marcel Henst de Zilveren Greep.
n boerenkringen leverde het dubbelinterview
met ZLTO-voorzitter Hans
Huijbers en Sjoerd van de Wouw
van Wakker Dier veel stof tot discussie op, zo
weet Jan Braakman. “Wakker Dier was toch
jarenlang de luis in de pels van de (intensieve)
veehouderij. Maar wij wisten dat er een toenadering
was. Dat moeten we publiekelijk
maken, was onze gedachte. Sjoerd van de
Wouw werd bijvoorbeeld vorig jaar op de
ledenvergadering van de NVLJ in Kraggenburg
geïnterviewd door onze collega Jan Vullings.
Je kunt zeggen dat toen het balletje echt is
gaan rollen. Natuurlijk waren er al eerder verhalen
in de krant verschenen over die toenadering
tussen boerenorganisatie en actiegroep,
maar dat waren vooral losstaande en incidentele
verhalen. Waarbij iets vanuit de ene of
juist de andere kant werd belicht. Wij wilden
beide kanten in hetzelfde verhaal bijeenbrengen.
’’
Complicaties
Samen met collega Mariska Vermaas werd het
idee voor een dubbelinterview met de ZLTOvoorman
en het gezicht van Wakker Dier uitgewerkt.
“Dat wij het met z’n tweetjes deden,
geeft al aan dat we wat complicaties verwacht-
18 De Gouden Greep l mei 2011
Jury: ‘Begin is briljant’
ZLTO sjanste met Wakker Dier
Genomineerd zijn is goed genoeg, merkte Jan Braakman op
tijdens de prijsuitreiking. Met Mariska Vermaas schreef hij
het artikel ‘ZLTO: Wakker Dier is beste partner in dit dossier’.
Ze kregen de Zilveren Greep.
Tekst: Lauk Bouhuijzen, Agrio – Foto: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
I H
ten. We hebben van tevoren afgesproken wat
aan de orde moest komen en in welke volgorde.
Ik deed het interview, Mariska stelde
eventueel aanvullende vragen en werkte later
het artikel verder uit. Om het resultaat daarna
samen nog wat aan te scherpen en te
stroomlijnen.’’
Het juryoordeel was kort maar krachtig: goed
getimed, goed geschreven met veel vakmanschap
dat respect en vertrouwen afdwong bij
de geïnterviewden. Speciaal geroemd werden
de eerste woorden: ‘Dag Sjoerd.’ ‘Hallo Hans.’
Hieruit bleek dat de mannen elkaar eerder
hadden ontmoet en elkaar persoonlijk kenden.
Daarmee gaven Vermaas en Braakman aan
dat het dubbelinterview feitelijk geen primeur
was, aldus de jury. Die openheid vond de jury
prijzenswaardig; menig journalist zou de primeur
op zichzelf hebben laten afstralen.
Stof tot discussie
Dat het dubbelinterview veel impact heeft
gehad, daarvan is het duo overtuigd. “Voor
veel boeren was het een verrassing dat de
ZLTO-voorzitter met Wakker Dier sjanste”, zegt
Vermaas. En dat Huijbers Wakker Dier zelfs
een goede partner voor de landbouw noemde,
was voor velen nog veel verbazingwekkender.
Het leverde ink wat stof tot discussie op bij
de ZLTO-aanhang, zo hebben Vermaas en
Braakman bij verschillende bijeenkomsten
en vergaderingen daarna gemerkt.
Het bekroonde duo van het Agrarisch Dagblad
werkt wel vaker samen, maar is daarnaast ook
vaak alleen op pad. Of er nieuwe plannen zijn
voor geruchtmakende dubbelinterviews, dat
laten ze voorlopig in het midden.
Redactie zond interview in
De redactie van Agrarisch Dagblad zond het
dubbelinterview van Mariska Vermaas en Jan
Braakman in voor de Gouden Greep 2010 in de
categorie Belangenbehartiging. Beide auteurs
waren niet op de hoogte van de inzending. Het
interview met Hans Huijbers van ZLTO en Sjoerd
van de Wouw van Wakker Dier is gepubliceerd
in Agrarisch Dagblad op 5 november 2010. Op
de voorpagina waren de opvallendste uitlatingen
van Huijbers samengevat in een nieuwsbericht.
Alfred van Dijk (rechts) feliciteert Sjoerd Hofstee
met de Alfred van Dijkprijs.
ij wilde al van het podium afstappen
met de Bronzen Greep in zijn ene
hand en de bos bloemen in zijn
andere, maar juryvoorzitter Marcel Henst riep
hem nog even terug. De Alfred van Dijkprijs
moest ook nog worden uitgereikt. En ook deze
was dit jaar voor Sjoerd Hofstee. De naamgever
van de prijs was in hoogsteigen persoon
aanwezig om de prijs te overhandigen.
“Echt, dit had ik niet verwacht”, zegt een blije
Hofstee naderhand. “Ik had alleen de Bronzen
Greep, voor journalisten onder de 35 jaar, voor
mogelijk gehouden. Maar ook nog de Alfred
van Dijkprijs? Wauw. Ik moet eens even vragen
hoe het zit met het vertalen van het artikel.”
Hij blijft bescheiden. “In zekere zin is de
Bronzen Greep voor mij een aanmoediging.
Het is blijkbaar een goed verhaal, dat is erkenning.
Ik denk sterk vanuit de doelgroep, dat is
blijkbaar nu ook goed gelukt. Maar bij alle
producties probeer ik het beste eruit te halen.”
Bescheiden of niet, toch was hij het zelf die
het artikel heeft ingestuurd. ,,Ik heb wel even
overlegd met anderen, maar ook zij zeiden:
‘dat moet je doen!’ Ik vond het stiekem zelf
ook wel een goed artikel.”
De jury stelt in haar juryrapport dat het een
goed verhaal geworden is. ‘Inhoudelijk sterk
en geschreven met een frisse stijl en scherpe
pen. Sjoerd gebruikt het genre van bedrijfsreportage
waarvoor het bedoeld is: dat vertellen
wat de buurman-veehouder nieuwsgierig
maakt en wat hij móet weten’. “Dat klinkt vleiend”,
lacht Hofstee. “Maar je hebt toch ook
een beetje geluk nodig. Deze boeren kreeg ik
in de schoot geworpen. Ze gaven een presentatie
over hoe een kostprijs van 25 cent te
realiseren is. Ik heb ze benaderd en ze wilden
hun ferme uitspraken best op papier laten
zetten.”
Een zin veranderd
Hoewel de geïnterviewden het beslist wilden
nalezen, hebben ze maar één zinnetje veranderd.
“Dat was iets van persoonlijke aard”,
vertelt Sjoerd. “Ik geef toe, als ze er niets over
hadden gezegd, had ik het erin laten staan.
Achteraf ben ik tevreden dat het eruit is. Die
zin had te veel afgeleid van de uiteindelijke
boodschap.”
Behalve kwaliteit en een beetje geluk, is durf
ook een aspect, meent hij. “Als agrarisch journalist
moet je het lef hebben om zulke dingen
op te schrijven. Dit is voor veel melkveehouders
een controversieel onderwerp en dat leidt tot
de nodige reacties, maar dat is juist goed.
| GOUDEN GREEP WINNAARS
‘Je moet lef hebben’
Aanmoediging voor ex-veehouder
Sjoerd Hofstee, redacteur bij Nieuwe Oogst, won met zijn artikel
‘Betaalde arbeid sleutel tot lage kosten’ niet alleen de Bronzen
Greep, maar ook de befaamde Alfred van Dijkprijs.
Hierdoor maakt hij ook kans op de Star Prize van de IFAJ.
Tekst: Marjolein van Woerkom, Van Woerkom Journalistiek – Foto: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
Kostprijsverlaging leeft bij onze doelgroep, dus
het is mijn taak om als journalist daarop in te
spelen. Kijk maar naar de andere winnaars,
zoals het ZLTO-verhaal of de Q-koorts van
NOVA; allemaal producties waar durf van journalisten
een grote rol speelt. Wij moeten het
verhaal vertellen dat ertoe doet en dat mag
best eens wat kritischer zijn.”
Winnaar in categorie economie
In het artikel ‘Betaalde arbeid sleutel tot lage
kosten’ laat Sjoerd Hofstee, zelf melkveehouder
geweest, vader Durk en zoon Auke Bootsma uit
het Friese Tzum aan het woord. Deze melkveehouders
stellen dat een kostprijs van 25 cent te
realiseren is door onder andere betaalde arbeid
in te zetten. Dit artikel won in de categorie
Economie. Het artikel is gepubliceerd in
Nieuwe Oogst van 3 april 2010.
De Gouden Greep l mei 2011
19

Goed vertelde verhalen
Jury: Nominaties voldoen aan basisregels
Feitelijk juist, zorgvuldig gemaakt, onafhankelijk en er is hoor en wederhoor
toegepast, oordeelde de jury over de genomineerde verhalen. Drie categorie
winnaars kregen een oorkonde.
Tekst: Harma Drenth, Boerentaal – Foto’s: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
Categorie Economie
Joost Stallen heeft voor
Groenten & Fruit Magazine en
www.gfactueel.nl onderzoek
gedaan naar de kwaliteit van
spruiten. “Daar wordt verschrikkelijk
over gemekkerd, met name
op telersbijeenkomsten. Ik wilde
kijken of dat terecht was.” Vijftien
weken achtereen bezocht Stallen
steeds dezelfde zes supermarkten
om spruiten te kopen. “Het werd
een vast ritje op vrijdagmiddag.
Joost Stallen
En dan meteen een artikel maken
voor internet: spruiten beoordelen,
fotograferen, becommentariëren
en met name ook pogen om mensen uit te lokken tot reacties.” In het
maandblad van Groenten & Fruit schreef Stallen een afsluitende analyse,
onderbouwd met cijfers, gra eken en reacties. Hij gaf over zijn onderzoek
zelfs een presentatie voor spruitentelers.
In de vuilnisbak
Stallen heeft oorlog gekregen met z’n kinderen, zegt hij. “Zij moesten
die spruiten mee wegwerken, evenals mijn buren. En mijn vrienden –
ik heb er een stuk minder nu, want elke vrijdag kwam Joost weer aan
met zijn overtollige spruiten. Maar ik heb er ook veel in de vuilnisbak
gekieperd. De klant wordt nogal eens, eh, ja, bedonderd – laat ik het
maar zo ronduit zeggen. En dat moet je niet willen. Als je een of twee
keer rommel gekocht hebt, dan laat je ze de derde keer lekker liggen.”
De jury vindt het taalgebruik van Stallen hier en daar wat te populair.
Dat had de eindredactie moeten corrigeren, meent de jury. Dat neemt
niet weg dat Stallen alle kansen benut om met een crossmediale productie
spruitentelers een spiegel voor te houden: letten ze wel op hoe
de supermarkt hun product behandelt? Hij confronteert ook de retailers
met hun slordigheden. De productie was gericht op de economie
van de totale afzetketen, met als startpunt de markt. Het oordeel van
de jury: een toonbeeld voor het journalistieke handwerk van vandaag
de dag. Een terechte winnaar in de categorie Economie.
22 De Gouden Greep l mei 2011
Categorie Platteland
Ze bestaan nog, de echte verhalenvertellers,
constateert de jury
opgetogen als ze het artikel van
Martijn Knuivers onder ogen
krijgt. Knuivers zocht de oude
adel in de landbouw. Voorheen
waren dit vaak de grootgrondbezitters
en dus de verpachters
in de sector. Nu interviewde de
redacteur mensen van adel die
zelf op hun eigendommen boeren.
Hij publiceerde daarover een
Martijn Knuivers
artikel in Boerderij van 2 februari
2010.
Knuivers is redacteur akkerbouw
en mechanisatie en maakte met dit artikel een uitstapje naar een
ander vakgebied. “Dit ging puur over levensverhalen, familieverhalen.
Je hoeft als journalist niet altijd vervelend nieuws of vaktechniek te
brengen. Het mag ook wel een keer gewoon iets leuks zijn”, zegt hij.
Hij vond negen boeren en wist ze over te halen om mee te werken.
Hun boerenbedrijven varieerden van groot tot klein.
Bij het uitwerken liep hij tegen enkele bijzonderheden aan. “Ik kwam
erachter dat bij sommige mensen hun of ciële naam al mijn halve
intro vulde. Dat vind ik prachtig.” Verder speelt bij diverse boeren de
adellijke afkomst geen rol meer. “Sterker nog, sommigen hebben er
zelfs een aversie tegen, die gebruiken hun titel bewust niet. Wat ook
opvalt: als ze nog op het oorspronkelijke landgoed wonen, klagen ze
meestal steen en been over hoge onderhoudskosten.”
De jury vond het een onderhoudend, mooi en evenwichtig verhaal.
Prachtige foto’s van Hans Prinsen samen met afbeeldingen van alle
familiewapens maken de verhalen helemaal af. Wie het artikel in
Boerderij nog eens leest, moet op alle eerste zinnen van de kaderteksten
letten, adviseert de jury, want elk portret begint subtiel en
heeft een eigen invalshoek.
Het oordeel van de jury: compleet of niet, het is een prachtig feitenrelaas
geworden met vooral goede portretterende inzetjes. Knuivers
staat binnen de categorie Platteland op eenzame hoogte, vindt de jury.
Willem Rienks, Paul Galama en Jaap van der Knaap (v.l.n.r.).
Categorie Vakmanschap
Oei, een boek. Dat was de eerste reactie van de jury op de inzending
van het boek ‘Anders groeien’ door CRV Uitgeverij. De jury heeft met
een dergelijke inzending moeite omdat het moeilijk journalistiek te
beoordelen is. Jaap van der Knaap van CRV Uitgeverij had vooraf
gecheckt of hij het boek kon inzenden voor de Gouden Greep. ‘Nou, je
kunt het wel doen Jaap, maar ik geef je geen kans’, luidde het advies.
Twee goede producties zonder greep en oorkonde
Integriteit
De jury heeft het langst gesproken
over de inzending van Jelle Feenstra
in de categorie Belangenbehartiging.
De discussie ging over de integriteit
van de journalist. Heeft hij zich laten
gebruiken? Het artikel, verschenen
in Nieuwe Oogst, was een aanklacht
van twee bekende melkveehouders
tegen de over nanciering
van banken in de sector. Feenstra
lijkt het met hen eens: “Als je pre-
Jelle Feenstra
tendeert dat je maatschappelijke
verantwoordelijkheid belangrijk
vindt, dan moet je daar ook naar
handelen.” Niet iedereen was blij met het artikel. “Er is zelfs geprobeerd om
de publicatie tegen te houden.” Feenstra heeft zich niet laten tegenhouden.
“We hebben een redactiestatuut dat ruimte biedt aan dit soort verhalen.
Ledenbladen die alleen informatie met het gekleurde sausje van de organisatie
vertellen, zijn geen goede ledenbladen.” En ja, oordeelde de jury, het is
een goed artikel. Feenstra heeft zich niet voor het karretje laten spannen.
“Hij speelt open kaart door de twee bekende boeren betweters te noemen,
belooft onderaan het artikel dat wederhoor volgt en komt die belofte ook na.
Hij publiceert nog drie weken over hetzelfde onderwerp. Een goed geschreven
artikel dat een relevante discussie aftrapt.”
| OORKONDES
Wageningen UR Livestock Research, CRV Uitgeverij en ROM3D werkten
samen aan het boek Anders groeien. Onderwerp is de schaalsprong
in de melkveehouderij. “Geleidelijk groeien is vaak niet meer
de beste keus, je kunt beter kiezen voor een schaalsprong”, zegt
mede-initiatiefnemer Paul Galama van Wageningen UR. Maar hoe kan
de melkveehouderij zich ontwikkelen in Nederland met alle tegenslag
en tegenstand? “Alle kanten van die ontwikkeling zijn in het boek
belicht”, zegt Van der Knaap. “Misschien willen we wel 500 koeien
melken in Nederland, maar denk na over hoe je dat zou doen. Past
zo’n bedrijf in het landschap? Hoe groot maak je de kuddes? Kun je
samenwerken met andere veehouders? Het boek is daarbij geen
adviesboek, maar een inspiratieboek. In reportages uit het buitenland
kun je zien hoe anderen het doen.”
Andere denkrichtingen
Het boek biedt ook ruimte voor kritiek. Van der Knaap: “We laten zien
dat niet iedereen blij wordt van een schaalsprong. Wakker Dier bijvoorbeeld
komt aan het woord. Er zijn milieugroeperingen die moeite
hebben met grote stallen in een landschap.” Dat geeft een beeld
van andere denkrichtingen in de maatschappij.
Gelukkig werd het boek toch ingezonden. De jury vindt deze internationale
helikopterview een verademing bij het te vaak naar binnen
gerichte getureluur. De jury meldt: “De redactie laat zich niet a eiden
van de gekozen rode draad: ondernemen is kiezen. Conclusies worden
getrokken. Het is een boek waar je wijzer van wordt. Het is belangrijk
genoeg voor alle melkveehouders en hun adviseurs.” En daarmee de
terechte winnaar in de categorie Vakmanschap.
Veilige vaktechniek
Gerard Boonekamp is de man van het
bodem resetten. Hij publiceerde erover
in Groenten & Fruit Magazine en op
www.gfactueel.nl. Het oordeel van de
jury: “Het bijzondere is dat Boonekamp
via een video de kijkers echt
getuige heeft gemaakt van het proces
van bodem resetten. De vaktechniek
is niet alleen opgeschreven, maar ook
ge lmd en gefotografeerd. Dat is
bijzonder.”
Gerard Boonekamp
Eén goed Nederlands woord voor
bodem resetten? Daar moet
Boonekamp even over nadenken.
“Weer opnieuw beginnen? Dat is meer dan één woord. Tja. Ik vond bodem
resetten de beste term. Resetten kennen we allemaal, bodem kennen we
allemaal.” Het is duidelijk dat Boonekamp zijn crossmediale serie heeft ingezonden
in de categorie Vakmanschap, want hij duikt meteen in de veiligheid
van de technische uitleg. “Het idee is om met biologische middelen, gebruik
makend van de biologie in de grond, de bodem te ontsmetten, waarbij het
bodemleven weer heel snel op het niveau is en het zijn beschermende werk
doet tegen ziektes. Het is een hoopgevende ontwikkeling. Maar ook complexe
materie.” Boonekamp heeft het onderwerp op verschillende manieren onder
de aandacht gebracht. Juist dat heeft de jury gewaardeerd.
De Gouden Greep l mei 2011
23

VION Food Group is een internationaal opererend
foodbedrijf. We maken hoogwaardige voedingsmiddelen
en ingrediënten voor mens en dier.
Daarbij laten we ons leiden door de wensen van de
consument. Die vullen we in met voedingsmiddelen,
ingrediënten en diensten van hoge kwaliteit.
VION kent twee kernactiviteiten: Food en Ingredients.
Met ruim 27.000 medewerkers realiseren we een omzet op
jaar basis van 1 9 miljard. Ons hoofdkantoor staat in Eindhoven.
U leest meer over onze activiteiten op www.vionfoodgroup.com.
VION N.V. • tel. 088 995 37 00 • www.vionfoodgroup.com • info@vionfood.com
112107_VION adv 200x125 mm.indd 1 01-04-11 09:16:40
Lees nieuws, achtergrond en opinie wekelijks in
Volg het agrarische nieuws 24 uur per dag op
.nu
Agrarisch nieuws uit mijn regio
Voor ondernemers
Nieuwe Oogst, het ledenblad van LTO Noord, is een agrarisch vak-,
nieuws- en opinieblad. Nieuwe Oogst brengt actuele en heldere
informatie uit de regio en de sector en biedt inzicht in markt-, sociaaleconomische,
maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Met Nieuwe
Oogst en NieuweOogst.nu bent u altijd up-to-date geïnformeerd.
Advertentiemogelijkheden
Nieuwe Oogst biedt de agrarische zakenwereld volop ruimte om te
adverteren, zowel voor print als digitaal. Bijsluiters zijn ook mogelijk.
Voor meer informatie:
Nieuwe Oogst
Zwartewaterallee 14
8031 DX Zwolle
Redactie tel. 088 – 888 66 11
Advertentie tel. 088 - 888 67 00
24 De Gouden Greep l mei 2011
Actuele agrarische nieuwsvoorziening
Annechien ten Have-Mellema
Eerste winnaar Agrarische Persprijs
Ze was er stil van, maar dat duurde niet lang. Annechien ten Have-
Mellema, voorzitter LTO vakgroep Varkenshouderij, maakte meteen
duidelijk waarom zij de Agrarische Persprijs 2010 verdient:
“Open communiceren is belangrijk en ik heb er plezier in.”
Tekst: Ida Hylkema – Foto: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
| AGRARISCHE PERSPRIJS
D
e Agrarische Persprijs werd dit jaar
voor het eerst uitgereikt door de
Nederlandse Vereniging voor Landen
Tuinbouw Journalistiek. Zelfstandig
journalist Wiebe Dijkstra en Marcel Henst,
communicatiemanager bij Vion, legden
een uitgewerkt voorstel voor de prijs voor
aan de NVLJ. Die besloot de prijs te koppelen
aan de uitreiking van de Gouden
Greep. Het idee is eenvoudig: de Persprijs
is een beloning voor degene die in het
(agrarische) nieuws een prominente rol
heeft vervuld. Voor de jury, bestaande uit
Wiebe Dijkstra, Marc van der Lee, (director
Communications van VION Food Group),
Bert de Jong (adjunct-hoofdredacteur
Leeuwarder Courant) en Jacqueline
Wijbenga (algemeen hoofdredacteur cluster
Agri & Food, Eisma Businessmedia en
juryvoorzitter), was het nog wel even graven
in het geheugen. Maar al snel werd duidelijk
dat uit de vier groslijsten met kandidaten
uit de politiek, belangenbehartiging,
communicatie en bedrijfsleven er vrij
gemakkelijk drie genomineerden konden
worden gekozen, waarbij er één met kop
en schouders bovenuit stak: Annechien
ten Have-Mellema. De varkensvoorvrouw
voldoet aan alle criteria van de Agrarische
Persprijs: kandidaten moeten zich manifesteren
rond een agrarisch en maatschappelijk
relevant thema en voor een breed
publiek in het nieuws zijn geweest. Daarbij
wordt gelet op het gezag waarmee de
boodschap is uitgedragen, de nieuwswaarde,
relevantie en spraakmakendheid.
Bovendien werd gesteld dat het gebruiken
van nieuwe media als Twitter en andere
sociale platforms een pre is. Toen juryvoorzitter
Wijbenga dit zei, ging er een geroezemoes
door de zaal. Want als er iemand uit
de agrarische sector actief is met sociale
media, dan is dat Ten Have. Met haar
weblog en tweets draagt ze haar standpunten
en visie uit aan een breed publiek.
‘Van burger tot politicus, van beleidsadviseur
tot milieuactivist, iedereen is voor
Ten Have gesprekspartner. Dit alles maakt
Annechien ten Have-Mellema volgens de
jury dé persoon die de Agrarische Persprijs
2010 verdient’, zo meldt het juryrapport.
“Ik zie de prijs als waardering voor mijn
open communicatie en voor de hele varkenssector”,
zegt Ten Have als ze van Wijbenga
de sculptuur krijgt overhandigd.
Na de prijsuitreiking kon Ten Have vele
felicitaties in ontvangst nemen. In Putten
en – uiteraard – op Twitter en andere
sociale platforms.
De Gouden Greep l mei 2011
25

26 De Gouden Greep l mei 2011
<
<
De agrarische media opereren op een prima
niveau, meent Marcel Henst.
Marcel Henst en Jan van Liere: ‘Geen hoor en
wederhoor toepassen is een journalistieke
doodzonde’
Het aantal inzendingen voor de Gouden Greep 2010 stemde tot
tevredenheid. Kwalitatief was het niveau goed en onder de inzendingen
zaten enkele vernieuwende, crossmediale producties. Kortom, jury-
voorzitter Marcel Henst is content met het niveau.
Tekst: Roger Abbenhuijs – Foto’s: Lieven Herreman; Bram Teeuwsen, Agrio
M
arcel Henst gunt de lezers een
bescheiden kijkje achter de schermen
van de Gouden Greep 2011.
“De jury kreeg dit jaar ongeveer vijftig inzendingen
ter beoordeling. De helft daarvan overleefde
de eerste schifting, wat betekent dat we
die grondig hebben besproken.” Eén aspect
springt daarbij in het oog. “De agrarische journalisten
hebben hun lezers het afgelopen jaar
getrakteerd op een groter verhaal. Dat valt op
bij de inzendingen over 2010”, zo vat Henst
samen.
Keerzijde
De keerzijde van die bredere aanpak is dat te
veel producties volgens de juryvoorzitter qua
vormgeving niet af waren. “De opmaak lijkt
vaak te veel op ‘prefab’. Het is meer beton
storten dan gericht bouwen aan een samenhang
tussen tekst en beeld.” Henst vindt het
te makkelijk om dat de vormgevers aan te
rekenen. “Vorm en inhoud horen bij elkaar.
Het is mede de verantwoordelijkheid van de
redacteur dat het artikel compleet is. Dus
inclusief de juiste foto’s, illustraties en kaders.
Bij veel producties is de redacteur niet tot het
gaatje gegaan.”
Henst plaatst nog een andere kritische kanttekening.
“Het laatste telefoontje wordt vaak vergeten,
ofwel, het aloude journalistieke principe
van hoor en wederhoor wordt niet altijd toegepast.
Een journalistieke doodzonde.” De jury
heeft zich daarbij de vraag gesteld wat de oorzaak
is en concludeert dat tijd vaak de kritische
factor is. “Wederhoor betekent toch weer een
extra telefoontje en dus extra tijd. Dat mag
echter nooit een argument zijn om het principe
overboord te gooien. Eenzijdige verhalen blij-
ven op het bedenkelijke niveau van het
geruchtencircuit. Je lezer verdient beter.”
Crossmediaal
Kijkend naar de ontwikkelingen binnen de
land- en tuinbouwjournalistiek in de afgelopen
jaren, durft Henst te stellen dat de agrarische
media op een prima niveau opereren. “Zeker
als je dat vergelijkt met andere branches en
sectoren. Boeren en tuinders mogen zich
gelukkig prijzen met hun brede en diepe
aanbod van vakinformatie.”
Henst constateert dat er de laatste jaren diverse
nieuwe vormen van media zijn bijgekomen.
“Dat begon als meer van hetzelfde, maar je
ziet nu toch producties die complementair zijn
aan print en omgekeerd.” Opvallend in 2009
was dat er geen prijs werd uitgereikt in de
categorie ‘nieuwe media’ omdat de inzendingen
niet van een opvallende kwaliteit waren.
Dat wordt dit jaar ruimschoots goedgemaakt.
“Natuurlijk willen we ook op dit gebied altijd
meer, maar bij diverse inzendingen was de
online-component dit jaar echt aanvullend.
Multimediaal is vervangen door crossmediaal.
Knap, want het betekent dat journalisten op
meer toetsen van het orgel kunnen spelen.
Ze denken verder dan alleen het gedrukte
verhaal.”
Feedback
Afsluitend merkt de voormalig hoofdredacteur
van weekblad Boerderij op dat het aantal
inzendingen voor de Gouden Greep goed is.
“Iedereen doet mee. Zeker niet alleen de vertrouwde
redacties die al decennialang actief
zijn binnen de agrarische sectoren, maar ook
de andere en nieuwe spelers.”
| INTERVIEW
‘Kwaliteit op prima niveau’
Crossmediale producties verrassen Henst
Op verzoek van de NVLJ kunnen individuele
inzenders vanaf dit jaar persoonlijk feedback
krijgen op hun inzending. “Het gaat te ver om
voor alle vijftig inzendingen een uitgebreid
juryrapport te schrijven. Maar als redacteuren
willen weten welke afweging de jury heeft
gemaakt, of op welke punten de inzending
onvoldoende scoort, dan kan contact met
mij worden opgenomen. De Gouden Greep is
niet voor niets in het leven geroepen om de
landbouw journalistiek op een hoog niveau te
brengen en te houden.”
En dit is de jury ...
Marcel Henst, voorzitter van de jury van de
Gouden Greep, is manager corporate communicatie
bij Vion Food Group. Daarvoor was hij uitgever/hoofdredacteur
van dagblad Cobouw en
hoofdredacteur van vakblad Boerderij. De overige
juryleden zijn: Bert van Slooten, presentator
Radio 1 Journaal en multimediaal redacteur/
verslaggever bij de economieredactie van de
NOS, eerder werkzaam bij het Agrarisch
Dagblad; Bert de Lange, product- en marketingmanager
AB Oost, voormalig hoofdredacteur
Veeteelt; Harm de Kroon, oud-directeur van de
Noordelijke Land- en Tuinbouw Organisatie
(NLTO); Bert Westenbrink, hoofdredacteur op
Hogeschool Windesheim, voormalig hoofdredacteur
Agrarisch Dagblad; Jan van Liere, parlementair
redacteur Nieuwe Oogst, is secretaris.
De Gouden Greep l mei 2011
27

<
<
Wout Dekker van Nutreco (links) en Bart Jan Krouwel van de PVE hebben
elkaar al snel gevonden. Praten ze over diervoeders of over de Rabobank?
14
Marco Puthaar van AgriMedia en René Verhoeven
van ForFarmers treffen elkaar voor de muziek.
Bert van Slooten van de NOS en jurylid van de
Gouden Greep (links) schept op samen met
Jack Luiten van LTO Nederland, Jan Vullings van
agd media, Jos Westerhof van ForFarmers en
Hans Siemes van Siemes & Partner (v.l.n.r.).
28 De Gouden Greep l mei 2011
13
<
1
<
12
Freelance journalisten Ida Hylkema en Wilfried
Wesselink genieten van het uitstekende buffet.
Martijn ter Horst van Boerderij (met glas) schiet staatssecretaris Henk Bleker
aan. Jos Heymans van RTL Nieuws is druk met mobiele zaken.
<
2 3
11
10
<
<
Bij de muziekgroep spatten de vonken eraf.
Ontmoeten en bijpraten
Op een prachtige dag en in een mooie omgeving
bezochten 180 mensen uit de agribusiness het
netwerkevenement Gouden Greep 2010.
Deze mensen weten vast al wat voor vlees
ze in de kuip hebben. Van links naar rechts
Pascalle de Ruyter van Productschappen Vee,
Vlees en Eieren, Jolanda Jansen van
Wageningen UR Livestock Research en
Dé van de Riet van Vlees.nl.
4
< <
Er was volop gelegenheid om nieuwe mensen te
ontmoeten of bestaande contacten aan te halen.
Tekst: Harma Drenth, Boerentaal – Foto’s: Cees van ’t Wout, Ceesfotogra e
Redacteur Robert Bodde van Boerderij (op de rug
gezien) praat met René van den Bosch en
Ton Wouda van Limagrain.
9
Ruben van Boekel (links) en Lauk Bouhuijzen:
de jonge hond en de ervaren rot van Agrio.
De erevoorzitter van de NVLJ, Alfred van Dijk,
geeft acte de présence, samen met zijn zoon
Steven van Dijk.
5
<
6
<
7
< <
8
Cor Bruns van ING (met blauwe stropdas)
praat bij met drie mensen van Interpolis:
Adri Witlox (links), Esther van der Tang en
John de Hoon (rechts).
Albert Knijnenburg van Rabobank,
Sjors Kruiper van Fruitmasters en Co Scholten
van Grasbaal zijn van plan om zich het buffet
goed te laten smaken.
Twee directeuren van communicatieadviesbureaus,
Fenny Straat van Stratcom en Wim Busser van
Busser & Ten Hove Communicatie, beiden met
roots in de vleeswereld.
Janneke Janssens van Vakblad Varkens vult
een evaluatieformulier in. Wat was goed,
wat kan beter?
De Gouden Greep l mei 2011
29

Wat de ondernemer
voorkomt,
verzekert ’ie niet.
En zo is het maar net.
Daarom helpt Interpolis graag om schade te voorkomen.
Kijk voor preventieadviezen op Interpolis.nl/agro.
17920254_Adv Argo Corp_200x125.indd 1 04-04-11 12:37
Voor cijfers en feiten
over de (pluim)vee, vlees
en eieren sectoren
kijk op www.pve.nl
- Nieuws
- Marktinformatie
- Termijnmarktkoersen
- Opinie
- Grondmarkt
- AgroWeer
Breeding your profit
142-11 Ad Gouden Greep.indd 1 04-04-2011 14:39:55
Postbus 1 • 4410 AA RILLAND • Tel. (0113) 55 71 00 • www.limagrain.nl
Journalist in
de land- en tuinbouw?
... daarom
ben je lid
van de NVLJ
• NVLJ Netwerk • Internationale contacten •
• Ontmoeting met collega’s • Adressen •
• Journalistieke prijzen • Perskaart •
• Jonge Journalisten • Journalistencafé •
Iets voor jou?
www.nvlj.nl
Nederlandse Vereniging voor
Land- en Tuinbouwjournalistiek
30 De Gouden Greep l mei 2011 De Gouden Greep l mei 2011 31

Duurzaamheid zit in onze genen.
Dat is het idee.
Nederlandse tuinders zijn zeer innovatief. Zo zoeken zij volop naar verbeteringen in de energiebeheersing. Het
familiebedrijf Ammerlaan Grond & Hydrocultuur gaat gebruik maken van aardwarmte om hun kassen te verrwarmen. En
een scholencomplex, een zwembad, een fitnesscentrum en een sporthal. Boren naar twee kilometer diepte is niet zonder
risico's. Voor zo'n investering is visie, ambitie en lef nodig. Rabobank stimuleert graag innovatieve ondernemers. Zodat de
tuinbouw bijdraagt aan een duurzame leefomgeving.
www.rabobank.nl/agrarisch
Bespreek uw plannen op het gebied van
duurzaamheid met uw Rabobank.
Rabobank. Een bank met ideeën.