Zonder voermedicatie gaat het ook goed - boerentaal.nl

varkenshouderij
52
REPORTAGE
BEGIN 2010 STOPTE FAMILIE VAN SANTVOORT MET HET GEVEN
VAN GEMEDICINEERD VOER AAN ZEUGEN EN BIGGEN. DE
DIERDAGDOSERING GING OMLAAG VAN 40 IN 2008 NAAR 11 NU.
‘Zonder voermedicatie
gaat het ook goed’
BIJ de toegang tot het kantoor en
de varkensstallen van de familie
Van Santvoort in Nuland
(N.-Br.) is een goed uitgeruste
hygiënesluis het eerste dat de bezoeker
tegenkomt. „Iedereen die in de stal komt,
moet zich eerst douchen”, zegt Jan van
Santvoort. Samen met zoon Barend vertelt
hij over de ervaringen met het verlagen
van het antibioticagebruik op het
zeugenbedrijf.
In goed overleg met de dierenarts voerden
vader en zoon de maatregelen door.
De dagdosering per dier daalde van 40 in
2008 naar 11 nu. „Een laag antibioticumgebruik
drukt de diergezondheidskosten.
Ook moeten we de volksgezondheidsrisico’s
van een te hoog antibioticumgebruik
verlagen”, vindt Barend.
Net als veel andere varkenshouders pas-
Naam: Barend (24) en Jan
(56) van Santvoort.
Woonplaats: Nuland (N.-Br.).
Bedrijf: Barend heeft samen
met zijn ouders Jan en Annemiek
een vof. Op het varkensbedrijf
houden ze 700 vermeerderingszeugen
(Topigs 20 x Tempo).
In 2007 hebben ze het bedrijf
uitgebreid van 400 naar 700
zeugen. Van Santvoort levert zijn biggen
aan drie vaste mesters, die
PROFIEL
te Van Santvoort jarenlang koppelbehandelingen
toe via gemedicineerd voer om
zo darm- en longproblemen te voorkomen.
In het zeugenvoer zat geregeld oxytetracycline
en trimsulfa. Het rantsoen
van gespeende biggen bevatte trimsulfa
of pulmotil. Biggen kregen op dag drie na
de geboorte standaard Albipen LA.
Af van gemedicineerd voer
„Begin dit jaar zijn we gestopt met antibiotica
in het voer. We waren huiverig
om onze preventieve aanpak los te laten,
maar nu blijkt dat het ook zonder voermedicatie
kan”, concludeert Jan. „We
controleren wel veel op zieke dieren en
grijpen snel in.” Per week behandelt hij
nog slechts vier tot vijf biggen curatief
met antibiotica op een totaal van 350
biggen. Meestal tegen streptokokken.
sinds kort voldoen aan het Good Farming
Star-concept van Vion. Om die
reden castreert Van Santvoort zijn
biggen niet meer.
Aanleiding voor de reportage: Van
Santvoort is gestopt met gemedicineerd
voer. Daardoor daalde in drie
jaar de dierdagdosering van antibiotica
met ongeveer 70 procent. De volgende
stap is stoppen met spuiten
van gespeende biggen met het middel
Draxxin.
FOTO’S: FOTOBURO BERT JANSEN
Barend van Santvoort
(links) is
gestopt met het
verstrekken van
gemedicineerd voer.
Dierenarts Jan Paul
Langens (rechts)
behandelt alleen
nog zieke biggen
met antibiotica.
Daardoor daalde het
antibioticagebruik
met 70 procent.
Sinds de overschakeling van preventieve
voermedicatie naar curatief antibioticumgebruik
is de uitval in het kraamhok
10,6 procent; 0,2 procent minder dan in
2009. De uitval tot spenen ging van 1,5
naar 2 procent. „Het is iets gestegen, omdat
we nu sneller besluiten om biggen die
na twee of drie behandelingen niet opknappen,
te euthanaseren.”
Om ziekteoverdracht te beperken, verlegt
Van Santvoort zo min mogelijk biggen.
De tomen blijven bij de eigen moeder
en na het spenen bij elkaar. „Heeft de
zeug een goede uier en al veel biggen
grootgebracht, dan kan ze zo 14 biggen
aan. Anders blijven er maximaal tien.”
Uit 32 worpen per week met 13,5 levende
biggen ontstaan één of twee mengtomen.
„We registreren welke biggen zijn
overgezet en houden deze bij elkaar.”
Hygiëne en infectiedruk
Met de bouw van de nieuwe kraamstal
en dragende zeugenstal in 2007 werden
de diergroepen nog beter gescheiden. De
BOERDERIJ 95 — no. 47 (24 augustus 2010)
boe047_VArep lo 52 8/20/2010 2:45:05 PM

gespeende biggen liggen in een aparte
stal, strikt gescheiden van de zeugen. Jan
verzorgt deze biggen. „Barend komt zelden
bij de gespeende biggen en ik kom
zelden bij de zeugen. Qua bemensing is
het dus ook gescheiden.” Daarnaast heeft
elke stal eigen kleding en materiaal.
Per week leveren Jan en Barend 400
biggen aan drie vaste afnemers. „We le-
„Barend komt zelden bij de gespeende
biggen en ik kom zelden
bij de zeugen. Qua bemensing is
het dus ook gescheiden.”
veren sinds kort ook elke drie weken 200
speenbiggen af, omdat we te weinig biggenplaatsen
hebben. Zo nemen de overbezetting
en besmettingsdruk af, wat ook
beter is voor de diergezondheid.”
Vanwege deelname aan het Good Farming
Star-concept van Vion castreert Barend
sinds negen weken niet meer. „Dat
zorgt er ook voor dat de biggen minder
BOERDERIJ 95 — no. 47 (24 augustus 2010)
infecties oplopen via de wondjes.”
Vier keer per jaar enten de varkenshouders
alle zeugen tegen PRRS en griep.
Tot en met derdeworps zeugen enten ze
ook tegen parvo en vlekziekte, na drie
worpen alleen nog tegen vlekziekte. Tegen
circo en mycoplasma enten ze niet,
alleen als er problemen zijn en bloedmonsters
uitwijzen dat het nodig is.
Sinds de nieuwbouw worden gelten
van circa zes maanden oud aangevoerd.
Tot die tijd kwamen ze direct in de dekstal,
nu blijven ze eerst zes weken in de
quarantainestal. „Twee entingen tegen
PRRS, parvo, vlekziekte en griep hebben
ze dan al gehad. Gewenning op ons bedrijf
levert bij de gelten één big extra op
door minder stress”, vertelt Barend.
Goed voeren
De vennoten sturen ook op gericht voeren
van zeugen en biggen. Na het dekken
voeren ze de zeugen meteen, in de dracht
passen ze een hoog-laag-hoogvoerschema
toe. Daardoor is het geboortegewicht
Om ziekteoverdracht te beperken, blijven de tomen zo
veel mogelijk bij de eigen moeder. Ook dat verlaagt
het medicijngebruik.
Met goede voeding realiseren de biggen een gemiddeld
gewicht van 7,2 kilo bij 24 dagen spenen. Goed
ontwikkelde biggen hebben meer weerstand.
goed en maken biggen een goede start.
Door het wegen van biggen werd vastgesteld
dat de voeropname voor het spenen
te laag was. De zeugenhouders zorgen
er nu voor dat de biggen 300 tot 350
gram voer vreten in het kraamhok. Om
ze naar de voerbak te lokken, krijgen ze
vanaf dag vier na de geboorte het snoepvoer
Babito. Vanaf dag acht krijgen de
biggen nat voer, Airline-speenkorrel van
Cehave. Barend: „Ze doen het er goed
op. We halen een gewicht van 7,2 kilo op
24 dagen spenen. Biggen met een goed
speengewicht hebben meer weerstand.”
In 2008 waren de diergezondheidskosten
€42 per gemiddeld aanwezig zeug, in
2009 was dat €36,50 en in het eerste
halfjaar van 2010 €32,50 per zeug per
jaar. De ondernemers overwegen ook te
stoppen met het standaard spuiten van
gespeende biggen met Draxxin tegen
longproblemen. „Dat verlaagt de diergezondheidskosten
nog verder met €12,50
per gemiddeld aanwezige zeug. Op jaarbasis
is dat toch €9.000”, rekent Barend
snel uit. „We proberen of het zonder kan.
Bij de volgende ronde testen we dat in
twee afdelingen met de zwaarste gespeende
biggen. Als dat weinig problemen
geeft, ook bij onze afnemers, dan
stappen we er vanaf”, besluit Barend.
Janet Beekman
boe047_VArep lo 53 8/20/2010 2:45:09 PM
53