2011 2014 onze zorg is persoonlijk - St Jozefschool Schiedam

2011 2014
SCHIEDAM
VLAARDINGEN
EN MAASSLUIS
STRATEGISCH
BELEIDSPLAN
WSNS 3801
W NS
weer amen naar school
regio 3801
WE WERKEN DICHT BIJ KIND EN OUDER.
ONZE ZORG IS
HET ZIJN GEEN PAPIEREN EN PROCEDURES DIE ONS HANDELEN BEP BEPALEN,
PERSOONLIJK ...
MAAR VERHALEN, INSCHATTINGEN EN ERVARINGEN DIE DAT DOEN.
2610010-omslag-beleid-revE.indd 1 6-1-2011 12:02:21

2011 2014
SCHIEDAM
VLAARDINGEN
EN MAASSLUIS
STRATEGISCH
BELEIDSPLAN
WSNS 3801
W NS
weer amen naar school
regio 3801
WE WERKEN DICHT BIJ KIND EN OUDER.
ONZE ZORG IS
HET ZIJN GEEN PAPIEREN EN PROCEDURES DIE ONS HANDELEN BEP BEPALEN,
PERSOONLIJK ...
MAAR VERHALEN, INSCHATTINGEN EN ERVARINGEN DIE DAT DOEN.
Door: Marianne van Kalmthout
Redactie: Meestersadvies, Robert-Jan Kooiman
2610010-omslag-beleid-revE.indd 2 6-1-2011 12:02:24

Inhoudsopgave
Inleiding ......................................................................................................................................................................................................................................................................3
Samenvatting – doelstellingen 4 jaar .............................................................................................................................................................................................................4
Verhalen die richting geven…............................................................................................................................................................................................................................8
Gaan we van 100 beschikkingen naar 0 in 4 jaar? Of gaan we voor lokpaarden?................................................................................................................... 11
Dromen, doelen, doen….en evalueren! ....................................................................................................................................................................................................... 14
Speerpunt 1: Preventieve en persoonlijke zorg ..................................................................................................................................................................................... 15
Speerpunt 2: Professionalisering van leerkrachten en IB-ers.......................................................................................................................................................... 16
Speerpunt 3: Netwerkorganisatie................................................................................................................................................................................................................. 17
Speerpunt 4: Wettelijke taken........................................................................................................................................................................................................................ 18
Bijlage 1: Afkortingenlijst................................................................................................................................................................................................................................. 20
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014 2

Inleiding
De basisscholen zijn steeds professioneler geworden, maar het blijft moeilijk om leerlingen met specifieke zorg in het onderwijs te integreren.
Het lukt de scholen wel steeds beter om de onderwijsbehoeften van leerlingen in kaart te brengen en de handelingsverlegenheid aan te geven,
maar dat leidt nog niet altijd tot effectieve acties. Het zou voor leerkrachten een uitdaging moeten zijn om planmatige zorg aan te bieden. In de
komende vier jaar wil het bestuur van het samenwerkingsverband de scholen daarbij helpen. Samen met de leerkrachten, de interne
begeleiders en de schoolleiders wordt er aandacht besteed aan het vaststellen van concrete doelen voor de leerlingen met een speciale
leerbehoefte en wordt de weg uitgestippeld om deze doelen stapsgewijs te bereiken. Er worden evaluatiemomenten ingebouwd. In dit proces
zal de school op haar eigen manier voor het onderwijs zorgen en het Samenwerkingsverband zal daaraan dienstbaar zijn. Dit doen we door de
zorg persoonlijk te maken. Het speerpunt en motto van ons strategisch beleidsplan is dan ook het ‘persoonlijk maken van zorg’. We doelen
hiermee op het feit dat zorg natuurlijk altijd persoonlijk is, het gaat immers over kinderen, ouders en leerkrachten, maar dat we met elkaar een
steeds grotere mate van bureaucratie ervaren. Steeds meer lijken procedures, papier en protocol onze zorg te bepalen, waardoor te veel tijd
niet wordt benut om een leerling te helpen. En die scheve balans die ervaren wordt, draaien we ten goede om. Wat betekent dit voor de
toekomst?
We praten over ‘leerlingen’ en niet langer over ‘beschikkingen’. We gaan aan de slag met de vakmannen en -vrouwen op de scholen en streven
ernaar geen dossiers meer op kantoor te hoeven behandelen. We werken dichterbij kind en ouder. Het zijn geen papieren en procedures die
ons handelen bepalen, maar verhalen, inschattingen en ervaringen die dat doen. Het betekent dus dat we onze werkwijze radicaal omgooien.
We zijn sterker dan ooit dienstbaar aan ons doel, namelijk ‘ieder kind passend onderwijs, liefst in de eigen school’. En als dat niet kan, op een
andere, passende en vooral fijne plek.
Het betekent ook dat we naast dienstbaar zijn, hogere eisen stellen dan ooit tevoren. Allereerst aan ons eigen vakmanschap, dat van het team
van WSNS. Alleen als wij leren, kunnen we een ander leren. Daarnaast gaan deze eisen, of mooier gezegd ‘maatstaven’, over de organisatie van
de zorg op de scholen en de onderlinge afspraken hierover. Hier verwachten we van elkaar een lerende houding.
Landelijk gezien wordt gesproken over de schoolspecifieke zorgprofielen en de daaruit voortvloeiende toewijzingsprocedure tot passende
onderwijszorg. Dit gaat ons inziens niet over procedure en profiel. Het komt er feitelijk gewoon op neer dat we met elkaar de
verantwoordelijkheid nemen om 15.000 leerlingen goed onderwijs te geven en die 300 ‘speciale’ leerlingen in onderling overleg extra te
helpen. Hoe dan ook, waar dan ook.
In dit plan leggen we uit wat onze inzet, bijdrage en doelen zijn om dit te verwezenlijken.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
3

Samenvatting – doelstellingen 4 jaar
Mission Statement: (We = team WSNS)
Het hoofddoel wat WSNS nastreeft is ‘Ieder kind Passend Onderwijs aanbieden en als het even kan op de reguliere school in de buurt’. Het
Netwerk van WSNS Schiedam-Vlaardingen-Maassluis zorgt dan ook voor een samenhangend geheel van zorgvoorzieningen, gericht op een
ononderbroken leerlijn voor ieder kind. Hiertoe organiseren we (1) preventieve en persoonlijk zorg op de scholen, (2) opleidingstrajecten voor
IB-ers en leerkrachten en (3) de uitwisseling van kennis, ervaring en deskundigheid tussen scholen onderling en met andere betrokken
organisaties. We vormen hiermee een netwerkorganisatie. Tot slot hanteren we (4) onze wettelijke taken rondom de verwijzing naar het SBO,
de inzet van de rugzakgelden en de nieuwe ontwikkelingen rondom de 1-loketfunctie.
Strategische Doelstellingen: (We = team WSNS)
• We zorgen ervoor dat alle leerlingen die aan onze scholen zijn toevertrouwd een juiste plek krijgen.
• We leveren onze maximale bijdrage zodat leerkrachten optimaal in staat zijn aan al deze leerlingen goed onderwijs en goede zorg te
bieden.
• We zorgen er dus voor dat alle medewerkers op de scholen de ondersteuning en professionalisering krijgen die ze willen of die nodig is
en leveren hierin een gedeelde financiële bijdrage.
• We besteden maximale tijd, inzet en middelen aan het vergroten van het vakmanschap van onze eigen medewerkers en de
leerkrachten op de scholen.
• We streven voorts naar: leerlingen die naar speciale lesplekken gaan zoals het SBO en SO omdat ze daar echt thuis horen. We zoeken
naar en bemiddelen in een structurele oplossing voor de wachtlijstproblematiek. Alle kinderen zitten op school. Ouders zijn tevreden.
• We zorgen er voor dat de jonge kinderen in ons samenwerkingsverband goed opgevangen kunnen worden.
Wat betekent dit voor de komende jaren?
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
4

1. Preventieve en persoonlijke zorg op de scholen bieden
• Inzet WSNS-er als vaste contactpersoon op de school. We starten schooljaar 2010-2011 met 33 scholen, de rest volgt daarna. Deze
nieuwe werkwijze vervangt zo snel als mogelijk de huidige procedure van intake, advies en mogelijke verwijzing.
• Continuering schoolgebonden ZAT’s (pilot) Schiedam. Soortgelijke pilots worden voorbereid in Vlaardingen en een aangepaste versie
daarvan in Maassluis.
• Inzet van de rugzakgelden en (Preventief) Ambulante Begeleiding binnen het nieuwe, wettelijke kader.
• Bemiddeling in de inzet van andere noodzakelijke expertise op de scholen zoals de GGD, BJZ, SMW en de gemeente.
• Samenwerking met de voorschoolse- en vroegschoolse instellingen.
• Ontwikkelingen ondersteunen in het kader van de Brede School, Integrale kindcentra.
2. Opleidingstrajecten organiseren voor leerkrachten en IB-ers
• Bijdragen in de kosten voor scholing op het terrein van HGW.
• Regiefunctie in de afstemming, voortgang en evaluatie van de WSNS-brede invoering van HGW.
3. Netwerkorganisatie zijn
• Organisatie van o.a. mini-conferenties, IB-netwerken, studiedagen en bestuursoverleg om kennis en ervaringen uit te wisselen. Om van
elkaar te leren en nieuwe inzichten op te doen.
4. Wettelijke taken uitvoeren
• Onderzoeken en afhandelen van aanvragen voor beschikkingen naar het SBO door de PCL.
• Toewijzing onderwijszorg – zorgen dat een kind binnen ons samenwerkingsverband de juiste zorg krijgt.
• Bieden van informatie aan ouders over zorg aan hun kind.
• Ontwikkelingen tot het vormen van 1-loketfunctie (SBO verwijzing, SO verwijzing).
• Het volgen van het wettelijk verplichte protocol voor grensverkeer.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014 5

Verbindende factor in (externe) ontwikkelingen:
Het samenwerkingsverband wil de komende jaren kaders opzetten, waarbinnen de scholen hun zorgbeleid naar eigen inzicht ‘inkleuren’ en zo
hun zorgprofielen opstellen en oprekken. Handelingsgericht werken wordt hierbij mede als leidraad gehanteerd, gevoed vanuit de ervaringen
en verhalen van het personeel.
WSNS is als spil in het netwerk rondom de school goed in staat verbindingen tot stand te brengen tussen verschillende organisaties en
professionals. We geloven in de collectieve kracht van deze ‘sluitende keten’ rondom het kind en nemen hierin onze verantwoordelijkheid door
de verbindende factor in het netwerk te vormen en hier onze expertise in te zetten. Daar ligt onze grootste kracht en bijdrage.
Enkele relevante verbindingen
Met het Voortgezet Onderwijs, met de Regionale Expertise Centra (REC) voor speciaal onderwijs cluster 3 en 4 en Horizon de dienst Ambulante
begeleiding van cluster 4. Deze verbindingen zijn belangrijk om goede afspraken te maken voor leerlingen bij risicovolle overstapmomenten
(zoals van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs, en van regulier onderwijs naar speciaal onderwijs en andersom). Hiervoor is in juni 2009
een intentieverklaring getekend met alle besturen van de verschillende onderwijsorganisaties en is er een startsubsidie aangevraagd.
Met de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Volgens landelijk beleid zijn de drie gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis op dit moment
bezig met de inrichting van CJG’s. In het CJG vindt een bundeling plaats van de jeugdgezondheidszorg en de 5 functies van de wet
maatschappelijke ondersteuning (WMO). De vroegsignalering, het geven van informatie en advies, toeleiding naar hulp en het bieden van licht
pedagogische hulp en coördinatie van de zorg.
Met de partners op de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). Sinds 1 augustus 2006 hebben schoolbesturen en gemeenten de plicht om een
zogenaamd bestuurlijk arrangement af te sluiten in het kader van de onderwijsachterstand bestrijding en inzet van daaraan geoormerkte
middelen (voornamelijk voor VVE en schakelklassen). Afspraken hierover tussen gemeenten, schoolbesturen en andere partners (bijvoorbeeld
Voorschoolse organisaties) zijn vastgelegd op de LEA. Deze LEA biedt een ingang om afspraken te maken over doelen, taken, inzet en
verantwoordelijkheden van de gemeente(n), schoolbesturen en de lokale partners over de zorgstructuren in en om het onderwijs. Daar waar
het gaat om thema’s waar zowel basisscholen in de gemeente Maassluis als Vlaardingen en Schiedam mee te maken hebben zou het wenselijk
zijn om uit te gaan van een Regionaal Educatieve Agenda.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014 6

Oplossingsgericht werken
Om de juiste plek voor ieder kind te vinden, werken we oplossingsgericht. Dat betekent dat we ons nieuwsgierig en open opstellen. Immers,
leerkrachten en leerlingen bepalen het doel van de begeleiding. Het betekent ook dat verandering onvermijdelijk is. Het gaat niet om de
diagnose maar om het kunnen afstemmen op de onderwijsbehoefte van de leerling. We gaan op zoek naar hulpbronnen van de leerkracht en
leerling om problemen werkelijk op te lossen.
Begroting
Onze meerjarenbegroting ziet er in grote lijnen als volgt uit: Een derde van de totale jaarbegroting van 2,6 mln. euro vloeit naar het SBO om
gedurende het hele schooljaar kinderen te kunnen plaatsten en een deel wordt overgedragen naar de Basisscholen (o.a. speerpunt 4).
Komende jaren is maximaal zo’n 13% beschikbaar voor het nieuwe beleid (speerpunt 2 en 3). Een kwart van de begroting is nodig om de
centrale dienst in staat te stellen haar werkzaamheden uit te voeren (bijdrage speerpunt 1). Wij realiseren onze doelstellingen binnen de
kaders van deze begroting.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014 7

Verhalen die richting geven…
De keuzes die we vanuit het samenwerkingsverband maken en de resultaten die we willen bereiken, zijn gebaseerd op zowel ‘harde’ gegevens,
alsmede op ervaringen uit de praktijk. Met cijfers kunnen we inzicht krijgen in trends, tonen we aan of we kwantitatief bepaalde doelstellingen
wel of niet bereiken. De cijfers geven ons echter weinig suggesties over hoe en wat er verbeterd moet worden. We hebben het dus nodig dat
we onze inhoudelijke keuzes baseren op verhalen van de professionals uit het veld. Verhalen met goede en minder goede ervaringen. Met veel
aanknopingspunten over hoe we het beter kunnen doen. En beter in staat zijn onze doelen te bereiken. Een aantal van deze verhalen hebben
we hieronder weergegeven. Je kunt ze zien als aanloop naar de uitwerking van onze strategische keuzes in doelstellingen en acties. Het zijn
onder andere onderstaande verhalen die geresulteerd hebben in dit strategisch plan.
Verhaal 1; Marianne van Kalmthout, directeur WSNS
Om met enkele feiten (teljaar 2008-2009, nieuwe rapportage 2009-2010 volgt ultimo oktober 2010) te beginnen: we behandelden 196
dossiers, waaruit 63 SBO en 18 SO adviezen werden gegeven. We zetten 77 keer preventief ambulante begeleiding (PAB) in. Daarnaast werden
9 van de aangemelde leerlingen bemiddeld naar een andere basisschool (en zijn de overige dossiers ten tijde van de telling nog in behandeling).
Met deze aantallen zitten we landelijke gezien nog in de pas (2%) en qua meerjaren trend in een dalende lijn, behalve de recente stijging van
de SBO verwijzingen (deze is t.o.v. vorig schooljaar met 50% gestegen). De cijfers spreken in dit geval niet alleen voor zich…
Dit schooljaar kwamen er 5 leerlingen uit groep 7/8 thuis te zitten wegens escalerend gedrag. De Commissie Leerlingenzorg (CLZ) heeft het
drukker dan ooit met steeds zwaardere en langlopende dossiers. En veel van deze dossiers gaan over kinderen en hun ouders die in een
moeizaam proces zitten op school. De dossiers gaan ook over leerkrachten die soms vastlopen en niet meer in staat zijn de problematiek het
hoofd te bieden. Voorts ervaren we met elkaar dat gedragsproblematiek van (steeds jongere) leerlingen in toenemende mate tot
handelingsverlegenheid van de leerkracht leidt en op de gehele groep een negatieve invloed heeft.
Tot slot zijn we als WSNS-team en als ruime meerderheid van de schooldirecteuren en IB-ers tot de conclusie gekomen tijdens diverse
gesprekken in het voorjaar van 2010, dat de huidige werkwijze van het samenwerkingsverband en de samenwerking met de scholen niet leiden
tot de gewenste resultaten. Daarbij zijn de thuiszitters, de leerlingen die over de schutting gegooid worden en de verhalen van langslepende
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014 8

problematieken voor mij als directeur van het SWV onacceptabel! Tijd dus om grote veranderingen door te voeren in de wijze waarop wij onze
(bovenschoolse) zorg organiseren. Dit strategisch beleidsplan beschrijft hoe we dit voor ogen hebben.
Verhaal 2; Fred Hemmes, directeur SBO-Kameleon
In 4 zinnen wat WSNS betekent heeft voor SBO-KAMELEON in het afgelopen jaar:
• Door het verkrijgen van financiële middelen van WSNS zijn er in het SBO altijd plaatsingsmogelijkheden;
• Bij plaatsing van een leerling worden we altijd op de hoogte gesteld van het feit dat er een ouder langs kan komen en indien nodig zorgt
men dat dossiergegevens worden aangeleverd;
• Bij ‘een verkeerde plaatsing in het SBO’ (dat kan wel eens gebeuren) ondersteunt WSNS het SBO door te helpen bij het aanleggen van
een dossier t.b.v. een verwijzing in de richting van een cluster;
• WSNS zorgt ervoor dat SBO-scholen in het SWV geregeld contact met elkaar hebben, waar het gaat om zaken die het SBO/SWV raken.
Verhaal 3; Wilma Hooimeijer, Ib-er cbs de Groene Hoek
Twee jaar geleden hebben wij de hulp ingeroepen van de CLZ voor een leerling die veel aanpassingen nodig had op leerstofgebied.
Op zeer korte termijn kwam de CLZ in actie. We kregen adequate hulp van Marjan Roelfs (afkomstig uit het SBO), die vooral praktische en
concrete tips gaf aan de leerkracht t.a.v. de leerstof. De overlegmomenten waren kort en bondig en er was veel duidelijkheid naar zowel de
leerkracht als de betreffende leerling. De ambulante begeleiding is nu stopgezet en het gaat gelukkig naar wens met deze leerling. Wij zijn erg
tevreden over de vooral praktijkgerichte begeleiding van Marjan Roelfs.
Verhaal 4; Monique Kuchler, medewerker WSNS
De sterkste drijfveer om te werken in het onderwijs is: het kind. De leerling komt altijd op de eerste plaats. Dit merk ik bij mijn collega’s van
WSNS en op de scholen waar ik als WSNS-er kom. De grootste successen behalen we als we open staan voor de eigenheid van het kind en
samen kijken naar onze mogelijkheden om dit kind de juiste begeleiding te geven. Om dat te bereiken is persoonlijk contact en samenwerking
voor mij altijd het allerbelangrijkst. Hoe korter de lijntjes, des te beter de samenwerking. Wat zie je bij deze leerling? Hoe kun je deze leerling
bieden wat hij nodig heeft? Wat kan de leerkracht zelf en wat kan ik vanuit WSNS voor hem of haar betekenen? Ik verwacht van onze pilot ‘De
WSNS-er op school’ dat de lijntjes nog korter worden en we sneller en beter een antwoord kunnen vinden op de vraag van de leerling.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
9

Verhaal 5; Ed Simonis, directeur basisschool Erasmus
Ik heb goede effecten van de PAB gemerkt, de leerkrachten knapten er van op en voelden zich gesteund. De CLZ-medewerkers weten wat mijn
school kan en kunnen met mij meedenken. Ze signaleren dingen waar ik als directeur mee verder kan. Natuurlijk kun je niet voor iedere leerling
de oplossing vinden in PAB en als WSNS dan al betrokken is, zijn de lijnen korter. Zo kunnen ze bijvoorbeeld helpen de weg naar een
clusterschool te verkorten.
Verhaal 6; Anke Hoes, IB-er rkbs De Hoeksteen
Bij WSNS kennen ze de praktijk. Hebben voldoende deskundigheid en zien je als volwaardige partner. Tonen respect voor kinderen, ouders en
leerkrachten. Luisteren goed en helpen mee het probleem te ontrafelen, zonder direct met pasklare antwoorden te komen.
Verhaal 7; Bea Olivier, IB-er Basisschool Kethel
Christelijke Basisschool Kethel is een van de vijf Schiedamse scholen die mee doen aan de pilot schoolgebonden Zorg en Advies Team. Dit
houdt in wij ongeveer 5 keer per jaar met externe deskundigen op school onze zorgen rondom kinderen kunnen bespreken. Vanuit de school
zijn de intern begeleiders en de directeur bij het ZAT overleg aanwezig. Wij ervaren het als groot voordeel dat het ZAT overleg op school is en
dat in de contacten en in de afspraken de lijntjes kort zijn. Doordat het ZAT overleg iedere 6 weken is, wordt dus ook snel gekeken of gemaakte
afspraken het verwachte resultaat hebben gehad. Problemen kunnen zo veel sneller en ook preventief aangepakt worden. Deze manier van
werken is hoe wij de zorg op CBK willen vormgeven ... preventief, efficiënt en effectief!
Verhaal 8; Els Blom en Douwe Roorda, cbs Het Visnet
Wanneer we hulp inroepen van WSNS moet de hulp voor ons duidelijk meerwaarde hebben. Op de scholen wordt de kennis van de IB-ers en
leerkrachten steeds groter. Een IB-er van een andere school, die bij ons komt namens WSNS, heeft voor ons geen toegevoegde waarde. School
en begeleiding moeten naast elkaar werken en op een lijn zitten (niet tegenover elkaar). Kritisch naar de leerkracht zijn. Niet: “Wat ben je een
geweldige juf”. De leerkracht krijgt het idee dat het niet aan haar kan liggen. De leerkracht heeft vaak een ander beeld wat de begeleider zegt
dan de IB-er. Informatie naar ouders door begeleider moet bekend zijn bij school. Moeten we luisteren naar ouders die hun kind niet naar een
andere onderwijsvorm willen hebben of moeten we meer naar elkaar luisteren en samen meer ons best doen om ouders er van te overtuigen
dat een andere basisschool geen optie is. Hier hebben we voorbeelden van waarin dit volgens ons echt beter had gekund.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014 10

Gaan we van 100 beschikkingen naar 0 in 4 jaar? Of gaan we voor lokpaarden?
Oftewel: De grondgedachte achter het beleid, de gemaakte keuzes en daaruit voortvloeiende consequenties.
We hebben met elkaar uitvoerig teruggekeken op de afgelopen periode. We kijken naar de huidige, maatschappelijke ontwikkelingen op het
gebied van onderwijs en leerlingenzorg en daarbuiten. Veel mensen in organisaties werken met steeds minder plezier. 60% van de mensen
werkzaam in de zorg bijvoorbeeld wil zijn werkveld verlaten vanwege de toegenomen regel- en verantwoordingsdruk. We hebben deze druk
ook zelf ervaren. Meer afstand met kind en leerkracht, steeds meer tijd stekend in de papierwinkel. Terwijl we vinden dat juist in onze sector
de regels en procedures niet leidend mogen zijn voor het werk dat we doen. Tijdens vele gesprekken, waarbij we geluisterd hebben naar de
verhalen uit het veld en van onze medewerkers, is een soort grondgedachte ontstaan. Een gedachte, waarin we met elkaar bepaald hebben
hoe we graag willen werken, en ook hoe we niet langer willen doorgaan.
Elementen Grondgedachte:
- persoonlijk, professioneel in relatie en communicatie (i.p.v. papier)
- vakmanschap = wie het weet mag het zeggen (i.p.v. de baas mag het zeggen)
- netwerkgedachte (i.p.v. hiërarchie of formele organisatie)
- dienstbaarheid en hoge eisen/maatstaven
- verrijking (i.p.v. verschraling)
- kleinschalig (i.p.v. steeds meer, steeds groter)
We hebben de elementen vervolgens vertaald naar wat dit betekent voor ons toekomstperspectief.
1. We zetten in op de onderstaande ‘waarden’ van waaruit ons handelen centraal staat
• We handelen vanuit een missie die dicht bij ons staat.
• We handelen niet vanuit regels en procedures.
• We willen 0 dossiers. Het gaat niet over beschikkingen, maar over specifieke leerlingen die op zoek zijn naar een passende plek,
waarvoor wij onze expertise inzetten.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
11

• We noemen man en paard: op 15.000 leerlingen hebben we 300 ‘speciale’ leerlingen; hoe en waar geven we die een goede plek? Dat willen
we preventief doen, om te voorkomen dat er trajecten ontstaan die 6 maanden of langer duren en eindigen in een voor ouders en kind
pijnlijke beschikking.
• Als professional, zij het nu schooldirecteur, WSNS-er, IB-er of leerkracht, hebben we zaak te maken van leerlingenzorg. Wij worden allemaal
geacht om zowel in school als in het netwerk van andere scholen en experts constant bezig te zijn om de zorg voor leerlingen beter te
maken. Dat is onderdeel van ons werk en daar worden we voor betaald.
• We stellen geen grenzen, maar rekken ze op.
• Het SWV is een verbindende schakel in het netwerk en brengt ideeën, mensen, expertise en verhalen bij elkaar. Om te zorgen dat we er
beter van worden. En dat ogenschijnlijk onoplosbare problemen oplosbaar blijken.
• Hierbij ondersteunen (i.p.v. leiden!) procedures ons in een zorgvuldige, efficiënte werkwijze die recht doet aan kind, ouders en leerkracht.
2. HGW Training maatwerk maken
Trainers en experts zetten we in op het toevoegen van waarheden, opvattingen en overtuigingen bij mensen op de werkvloer. Anders kijken
naar die lastige leerling (dus niet direct ‘cluster 4 kindje’ noemen..). Zaak maken van Zorg op de scholen betekent hier dat we goed
georganiseerde opleidingstrajecten vormgeven, waarin we resultaten verwachten. Opleidingstrajecten zijn intensief, kostbaar en vergen veel
inzet van de deelnemers. Ook hier gelden de hoge maatstaven die we met elkaar aan trainingen en opleidingen stellen! Onze rol hierin is
eveneens het voeren van centrale regie. Dit doen we omdat we hiermee een collectieve ambitie kunnen nastreven. De invulling van trainingen
geschiedt uiteindelijk schoolspecifiek, omdat daar de aansluiting moet plaatsvinden met de praktijk.
3. Lokpaard zijn en met lokpaarden werken
Als je wilt mag je meedoen. We willen lokpaard zijn, mensen meekrijgen omdat ze vertrouwen hebben. De militaire operatie krijgt niemand in
beweging. Wat het leger niet lukte, kregen 6 ruiters op Lokpaarden wel voor elkaar (Marrum, november 2006; paarden ingesloten op kwelder).
We willen hiermee aangeven dat leerlingenzorg geen zaak is van militaire precisie. Van formele procedures worden veel leerkrachten, kinderen
en ouders niet gemotiveerd en gelukkig. Dat worden ze wel wanneer er vertrouwen is in deskundige ondersteuning. Geloven dat er een
oplossing wordt gevonden. Lokpaarden weten andere paarden mee te krijgen.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
12

4. Beste Ideeën voor verbetering
De beste ideeën leven bij de mensen op de werkvloer. De meeste ideeën echter, worden traditiegetrouw vanuit de top bedacht. Wij geloven in
de beste ideeën. De verhalen in dit plan die richting geven aan ons beleid, zijn hiervan een goed voorbeeld. Allen afkomstig van mensen uit de
praktijk. Door bijeenkomsten en sessies te blijven organiseren met mensen uit alle lagen van de praktijk, willen we faciliteren dat professionals
ruimte hebben om te bedenken hoe we de dingen beter, slimmer en mooier kunnen doen.
Het betekent dus dat we goed luisteren naar de verhalen van leerkrachten, maar ook naar ouders en kinderen die op zoek zijn naar een
passende plek. Of naar leerkrachten die vertellen hoe het is om een bijzonder kind in de klas te hebben. We willen met deze sessies bereiken
dat ons beeld van Passend Onderwijs verrijkt wordt, met een juiste nuance tussen wettelijke verplichting en de werkelijkheid van kinderen,
ouders en leerkrachten.
Vertaalslag
Wat betekent dit nu voor ons strategisch beleid en welke keuzes maken we?
Alle bevindingen, ervaringen, conclusies en feiten hebben we ondergebracht in 4 speerpunten. De speerpunten van het strategisch beleid zijn:
1. preventieve en persoonlijke zorg bieden
2. organiseren van professionalisering van leerkrachten en IB-ers en daarin regie voeren
3. netwerkorganisatie zijn
4. wettelijke taken uitvoeren
Op pagina 4 en 5 hebben we deze vier speerpunten kort omschreven. Op de onderstaande pagina’s werken we ze verder uit.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
13

Dromen, doelen, doen….en evalueren!
Van visie naar het formuleren van doelstellingen naar het uitzetten van acties
In de onderstaande schema’s vindt de globale uitwerking plaats van de 4 speerpunten. Hierbij geldt de lange termijn horizon van 1 tot en met
4 jaar.
De exacte planning van de acties, evaluaties en uitwerkingen vindt plaats in een separate Jaarplanning. Deze Jaarplanning is losbladig en
‘levend’, dat wil zeggen continu geactualiseerd naar gelang de omstandigheden of fase. Hierbij formuleren we acties zo concreet mogelijk
en bepalen we vooraf gewenste opbrengsten.
Over alle acties wordt periodiek gerapporteerd.
Tenminste jaarlijks vindt een beleidsevaluatie plaats, kwantitatief en kwalitatief. Dit wordt gepresenteerd in een jaarverslag, voorzien van
de nodige financiële informatie (jaarrekening, bijgestelde begrotingen).
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
14

Speerpunt 1: Preventieve en persoonlijke zorg
Doelstelling: Tijdige, adequate en gepaste leerlingenzorg op maat. School en kind nabij. Dit bereiken we door het werken met een
vaste WSNS contactpersoon die op de school aan het werk is.
Onderdeel
a. WSNS-er op
school
b. schoolgebonden
ZAT-pilots
c. PAB
d. Externe Expertise
Activiteiten
Pilot 33 scholen in 2010-2011
Uitbreiding Pilot naar alle scholen in het
SWV in 2011-2012.
Coördinatie WSNS in schoolgebonden ZAToverleg.
(Zie ook 4.b. Inzet PAB vanuit REC)
De WSNS-er op school kan adviseren tot
inzet van PAB.
Inzet van externe expertise op grond van
een specifieke vraag vanuit de scholen of op
instigatie van het SWV.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
Gewenste effecten
Ervaringen opdoen met de WSNS-er op
school. Aan de hand hiervan kan de
werkwijze nog aangepast worden.
Alle scholen beschikken over een WSNSer
op lokatie.
Het schoolgebonden ZAT heeft korte
lijnen en daardoor snelle doeltreffende
resultaten.
Effectieve inzet op het juiste moment
van de juiste expertise. Daardoor snelle
resultaten op de werkvloer.
Samenwerking tussen school en externe
expertise waar de leerkracht en leerling
optimaal kan profiteren.
Wijze van meten /
monitoren
Pilot wordt geëvalueerd
met betrokkenen
Continue monitoring
kwalitatief en
kwantitatief
De Pilots worden
geëvalueerd met
betrokkenen
Onderdeel
leerlingendossier over
de resultaten van de
begeleiding
15

Speerpunt 2: Professionalisering van leerkrachten en IB-ers
Doelstelling: Bijdragen aan het vergroten van de vakbekwaamheid van leerkrachten en IB-ers. Hierin een initiërende en faciliterende
rol spelen.
Onderdeel
a. HGW scholing
b. Afstemmingsrol
c. Communicatie -
trainingen
Activiteiten
Bijdrage leveren tot 50% van de
kosten van training en opleiding.
WSNS organiseert
afstemmingsbijeenkomsten met
deelnemende scholen. Uitwisselen
ervaringen, good-practice
WSNS onderhoudt contacten met
trainingsbureau.
Op vraag van scholen kan WSNS
communicatietrainingen
verzorgen, gericht op verbetering
van de team-communicatie of
oudercommunicatie
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
Gewenste effecten
HGW is in het SWV een goed
doorgevoerde werkwijze, waarin de
kwaliteit en effectiviteit van de zorg op
de scholen is toegenomen.
Het leerrendement van de trainingen is
maximaal doordat deelnemers gebruik
maken van elkaars ervaringen
De afstemming draagt bij aan een
collectieve werkwijze, gericht op
duidelijkheid naar iedereen.
De samenwerking binnen teams en
tussen leerkrachten en ouders
verbetert.
Dit resulteert in bijvoorbeeld hogere
oudertevredenheid /
medewerkertevredenheid.
Wijze van meten / monitoren
Jaarlijkse evaluatie met zowel
trainingsbureau als de deelnemers.
Zie ook ‘Afstemmingsrol’
Onderdeel jaarlijkse evaluatie.
WSNS-ers monitoren de werkwijze
en de resultaten daarvan op de
scholen
Scholen kunnen dit monitoren
middels periodieke
kwaliteitsmetingen (bijvoorbeeld
KMPO)
16

Speerpunt 3: Netwerkorganisatie
Doelstelling: Spil in het netwerk van professionals en instellingen rondom leerlingenzorg. Daardoor de juiste expertise op het juiste
moment op de goede plek.
Onderdeel
a. Faciliteren van
netwerkbijeenkomsten
van IB-ers
b. contact met het CJG
c. overige
partnerorganisaties
(GGD, BJZ, SMW,…)
d. Leren van elkaar;
organisatie themabijeenkomsten
e. Informatie
voorziening en -deling
Activiteiten
IB-netwerken faciliteren
Inhoudelijke thema’s en
ontwikkelingen bespreken
Beleidsoverleg en casusoverleg met
medewerker CJG
Periodiek overleg met instanties
betrokken bij zorg in en om de
scholen
Beleidsmatige afstemming en
concrete, praktische samenwerking
rondom casussen
Organiseren van Mini-conferenties en
het aanbrengen van inhoudelijke
thema’s
Nieuwsbrief verzorgen
Jaarverslagen uitbrengen
Onderhoud actuele website
Verzorgen van informatie naar ouders
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
Gewenste effecten
Kennisniveau van IB-ers verhogen
In staat zijn om de problematiek op school
op te lossen door naar de vaak aanwezige,
bredere gezinsproblematiek te kijken.
Sluitende keten vormen, waarin niemand
tussen wal en schip valt.
Voorkomen dat organisaties langs elkaar
heen werken.
Kennisniveau alle medewerkers binnen
het SWV verhogen
Collectieve werkwijze bereiken rondom
Passend onderwijs.
Betrokkenen zijn goed geïnformeerd over
de werkwijze, wettelijke plichten en
procedures (beroep, klachten,
tevredenheid)
Wijze van meten /
monitoren
Onderdeel jaarlijkse
evaluatie
Onderdeel jaarlijkse
evaluatie
Onderdeel jaarlijkse
evaluatie
Onderdeel jaarlijkse
evaluatie
Middels toetsing van de
mate van tevredenheid
onder betrokkenen.
17

Speerpunt 4: Wettelijke taken
Doelstelling: Voldoen aan onze maatschappelijke, wettelijke opdracht en daarover rekenschap kunnen afgeven.
Onderdeel
a. Afhandelen van
aanvragen voor
beschikkingen naar het
SBO door de PCL
b. Afhandelen van
aanvragen van de inzet
van Ambulante
Begeleiding vanuit het
REC
c. Toewijzing
onderwijszorg
Activiteiten
Wettelijke taken PCL, het afgeven van
(tijdelijke) beschikkingen voor het SBO,
Aan de hand van een aanvraag die voldoet
aan de binnen ons SWV gestelde eisen.
Oftewel: voor leerlingen die echt het
beste passen op een SBO regelen wij een
plek.
Het SWV vervult de intermediairsfunctie
tussen scholen met speciale hulpvragen
en de expertise vanuit het REC. Ambulante
begeleiding is een vorm van
ondersteuning op de scholen door RECmedewerkers
(ambulant begeleiders).
Het SWV is in staat om aan ouders en
leerlingen een aanbod te doen voor
specifieke onderwijszorg op een specifieke
school, gegeven individuele
omstandigheden van beide partijen.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
Gewenste effecten
Het maximale verwijzingspercentage
bedraagt 2% van het totaal aantal
leerlingen binnen het SWV.
Het is nodig de stijgende trend te
keren.
De inzet van de WSNS-er op school
levert hier naar verwachting een
belangrijke bijdrage in.
Door de inzet van REC-expertise
kunnen leerkracht en leerling beter
functioneren.
Het realiseren van Passend
Onderwijs voor leerlingen, door in
staat zijn hen op de juiste plek de
juiste zorg te bieden
Wijze van meten /
monitoren
Maand en jaarrapportages
van het SWV.
Bespreking in overleggen
met directeuren en
schoolbesturen.
De afspraken en
resultaten van de PAB
worden opgenomen in het
leerlingendossier
Monitoring middels
periodieke evaluaties en
het in kwalitatief en
kwantitatief in beeld
brengen van
leerlingenstromen tussen
scholen.
18

d. Bieden van informatie
aan ouders over zorg
aan hun kind
e. Ontwikkelingen tot
het vormen van 1loketfunctie
(SBO
verwijzing, SO
verwijzing)
(Zie ook 3.e. Informatievoorziening)
Het SWV informeert ouders over de
mogelijkheden, rechten en plichten die zij
hebben ten aanzien van de zorg voor hun
kind. Dit doen wij middels brochures,
website en persoonlijke gesprekken.
N.n.b. afhankelijk nieuw wettelijk kader.
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
Ouders weten welke wegen zij
kunnen bewandelen.
Ouders zijn voldoende tevreden
over de informatievoorziening.
Ouders hebben de mogelijkheid tot
beroep en indienen van een klacht.
In beeld brengen van
aantal klachten, aard van
klachten.
Oudertevredenheid
opnemen als onderdeel
nazorg tijdens traject?
19

Bijlage 1; Afkortingenlijst
Afkorting Betekenis
AB Ambulante begeleiding
B&W Burgemeester en wethouders
BaO of BO of PO Basisonderwijs / Primair Onderwijs
CD Centrale Dienst
HGW Handelings Gericht Werken
IB Interne begeleiding
OC&W Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
PAB Preventieve ambulante begeleiding
PCL Permanente Commissie Leerlingenzorg
SBO Speciale school voor basisonderwijs
SWV Samenwerkingsverband
VO Voortgezet Onderwijs
WSNS Weer Samen Naar School
ZAT Zorg Advies Team
Strategisch Beleidsplan WSNS 3801 Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 2011-2014
20