Archeologisch onderzoek - Gemeente Venlo
Archeologisch onderzoek - Gemeente Venlo
Archeologisch onderzoek - Gemeente Venlo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
GEMEENTE VENLO<br />
PLANGEBIED SEVENUMSEWEG 1<br />
Inventariserend veld<strong>onderzoek</strong> (verkennende fase)<br />
BAAC rapport V-10.0066 Juli 2010
GEMEENTE VENLO<br />
PLANGEBIED SEVENUMSEWEG 1<br />
Inventariserend veld<strong>onderzoek</strong> (verkennende fase)<br />
BAAC rapport V-10.0066 Juli 2010<br />
Status<br />
definitief<br />
Auteur(s)<br />
D.F.A.E. Voeten, M.Sc.<br />
drs. E.A.M. de Boer<br />
A R C H E O L O G I E B O U W H I S T O R I E C U L T U U R H I S T O R I E
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Colofon<br />
ISSN<br />
Auteur(s)<br />
Redactie<br />
Cartografie<br />
1873-9350<br />
D.F.A.E. Voeten, M.Sc.<br />
drs. E.A.M. de Boer<br />
dr. ir. LA. Tebbens<br />
R. Sperwer<br />
Copyright HMB-groep te Maasbree / BAAC bv te Den Bosch<br />
Eindcontrole dr. ir. L.A. Tebbens<br />
Autorisatie<br />
(senior prospector)<br />
dr. ir. L.A. Tebbens<br />
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of<br />
op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HMB-groep te Maasbree en/of BAAC<br />
bv te Den Bosch.<br />
BAAC bv<br />
Onderzoeks- en adviesbureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuur- en Cultuurhistorie<br />
Postbus 2015<br />
7420 AA Deventer<br />
Tel.: (0570) 67 00 55<br />
Fax: (0570) 61 84 30<br />
E-mail: deventer@baac.nl<br />
2<br />
Graaf van Solmsweg 103<br />
5222 BS ‘s-Hertogenbosch<br />
Tel.: (073) 61 36 219<br />
Fax: (073) 61 49 877<br />
E-mail: denbosch@baac.nl
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Administratieve gegevens<br />
Onderzoekgegevens<br />
Type <strong>onderzoek</strong> Inventariserend veld<strong>onderzoek</strong> (verkennende fase)<br />
Datum opdracht 8 februari 2010<br />
Datum rapportage 06-05-2010<br />
Uitvoerder BAAC bv, vestiging Den Bosch<br />
Graaf van Solmsweg 103<br />
5222 BS Den Bosch<br />
073-6136219<br />
Projectleider D.F.A.E. Voeten, M.Sc.<br />
BAAC-rapport V-10.0066<br />
Veldmedewerkers D.F.A.E. Voeten, M.Sc.<br />
Vondstdeterminatie Drs. P.F.J. Franzen<br />
Opdrachtgever HMB-groep<br />
T. Hoeijmakers<br />
Voltaweg 8<br />
5993 SE MAASBREE<br />
Telefoonnr. 077-4652808<br />
Bevoegde overheid <strong>Gemeente</strong> <strong>Venlo</strong><br />
dhr. M. Dolmans<br />
Postbus 3434<br />
5902 RK <strong>Venlo</strong><br />
Telefoonnr. 077-3596666<br />
Beheer documentatie BAAC bv, ‘s-Hertogenbosch<br />
Beheer vondstmateriaal Provinciaal Depot voor Bodemvondsten Limburg<br />
Avenue Ceramique 50<br />
6221 KV Maastricht<br />
tel. 043-3504586<br />
Locatiegegevens<br />
Provincie Limburg<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Venlo</strong><br />
Plaats Californië<br />
Toponiem Sevenumseweg 1<br />
Kaartblad 52G<br />
Oppervlakte Circa 1 hectare<br />
RD-coördinaten Noordwesthoek: 204964/381345<br />
Noordoosthoek: 205038/381402<br />
Zuidwesthoek: 204995/381309<br />
Zuidoosthoek: 205063/381358<br />
Gegevens Archis Onderzoeksmeldingsnummer 39962<br />
Onderzoeksnummer volgt<br />
AMK-terrein nvt<br />
Waarnemingnummer(s) nvt<br />
Vondstmeldingsnummer(s) nvt<br />
Periode(s) Paleolithicum - Neolithicum<br />
3
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Inhoudsopgave<br />
Administratieve gegevens 3<br />
Inhoudsopgave 4<br />
1 Inleiding 5<br />
1.1 Onderzoekskader 5<br />
1.2 Ligging van het gebied 5<br />
2 Inventariserend Veld<strong>onderzoek</strong> 7<br />
2.1 Werkwijze 9<br />
2.2 Veldwaarnemingen 9<br />
2.3 Verkennend boor<strong>onderzoek</strong> 10<br />
2.3.1 Lithologie en bodemopbouw 11<br />
2.3.2 Bodemverstoringen 11<br />
2.3.3 <strong>Archeologisch</strong>e indicatoren 11<br />
2.4 <strong>Archeologisch</strong>e interpretatie 12<br />
3 Conclusie en aanbevelingen 14<br />
3.1 Conclusie 14<br />
3.2 Aanbevelingen 14<br />
Geraadpleegde bronnen 15<br />
Bijlagen<br />
Bijlage 1 Overzicht van geologische en archeologische tijdvakken<br />
Bijlage 2 Indicatieve waarden met AMK-terreinen, waarnemingen en <strong>onderzoek</strong>en<br />
Bijlage 3 Boorpuntenkaart<br />
Bijlage 4 Boorbeschrijvingen<br />
4
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
1 Inleiding<br />
1.1 Onderzoekskader<br />
In opdracht van HMB-groep heeft het <strong>onderzoek</strong>s- en adviesbureau BAAC bv een<br />
archeologisch bureau<strong>onderzoek</strong> en inventariserend veld<strong>onderzoek</strong> met behulp van<br />
boringen (verkennende fase) uitgevoerd in het plangebied Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong>.<br />
Het <strong>onderzoek</strong> is uitgevoerd in het kader van de aanvraag van een milieuvergunning.<br />
Met behulp van de bij het bureau<strong>onderzoek</strong> verworven informatie wordt een specifiek<br />
archeologisch verwachtingsmodel opgesteld. Het inventariserend veld<strong>onderzoek</strong> in de<br />
vorm van een verkennend boor<strong>onderzoek</strong> heeft tot doel inzicht te krijgen in de<br />
vormeenheden van het landschap, voor zover deze van invloed zijn op de locatiekeuze<br />
in het verleden en om de intactheid van het bodemprofiel te bepalen.<br />
Tijdens het <strong>onderzoek</strong> dienen de volgende <strong>onderzoek</strong>svragen uit het Plan van Aanpak<br />
(Merlidis, 2010) te worden beantwoord:<br />
• Zijn binnen het plangebied bekende archeologische waarden aanwezig? Zo ja, zijn<br />
er gegevens bekend over de omvang, ligging, aard en datering hiervan?<br />
• Wat is de verwachte bodemopbouw in het gebied en zijn er gegevens bekend over<br />
bodemverstorende ingrepen in het verleden binnen het plangebied?<br />
• Wat is de specifieke archeologische verwachting voor het gebied?<br />
• Hoe is de bodemopbouw en is deze nog intact?<br />
• Is vervolg<strong>onderzoek</strong> nodig om de door het bureau<strong>onderzoek</strong> en verkennend<br />
boor<strong>onderzoek</strong> in beeld gebrachte gebieden met een archeologische verwachting<br />
en een intact bodemprofiel nader te <strong>onderzoek</strong>en en zo ja, in welke vorm?<br />
1.2 Ligging van het gebied<br />
Het plangebied ligt in het buitengebied van de gemeente <strong>Venlo</strong>, direct ten zuidwesten<br />
van het gehucht Californië, en behoort bij de boerderij gelegen op Sevenumseweg 1.<br />
Het plangebied grenst in het noordoosten aan het erf van deze boerderij en wordt aan<br />
de overige zijden omringd door akker- en weiland. De oppervlakte van het plangebied<br />
bedraagt circa 1 hectare. In figuur 1.1 is de ligging van het plangebied weergegeven.<br />
5
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Figuur 1.1 Ligging van het plangebied<br />
Momenteel is het plangebied in gebruik als akkerland. In de toekomst zal hier<br />
nieuwbouw in de vorm van een stal gerealiseerd worden. De te verwachten<br />
verstoringsdiepte bij de voorgenomen ontwikkeling is vooralsnog onbekend.<br />
6
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
1.3 Bureau<strong>onderzoek</strong><br />
Inleiding<br />
De gemeente <strong>Venlo</strong> heeft in overleg met de opdrachtgever besloten dat volstaan kan<br />
worden met een beknopt bureau<strong>onderzoek</strong> met een archeologische verwachting die<br />
gebaseerd is op de RAAP-rapporten 1050 en 1177 1 .Naast deze rapporten is voor dit<br />
<strong>onderzoek</strong> gebruik gemaakt van de bodemkaart, de geomorfologische kaart, het<br />
Actueel Hoogtebestand Nederland, historische kaarten uit circa 1830 en 1895 en de<br />
archeologische gegevens die beschikbaar zijn via Archis.<br />
Bekende landschappelijke, historische en archeologische gegevens<br />
Het plangebied maakt deel uit van het zuidelijke dekzandgebied. 2 Volgens de<br />
geomorfologische kaart ligt het plangebied in een grote dekzandvlakte (kaarteenheid<br />
3M13), gelegen tussen het Maasdal (o.a. kaarteenheid 4E9: dalvlakteterras) in het<br />
oosten en hoger gelegen dekzandruggen al dan niet met oud-bouwlanddek<br />
(kaarteenheid 3L5) in het noorden, westen en zuiden. 3 Volgens de bodemkaart komen<br />
in het plangebied veldpodzolgronden (kaarteenheid Hn23) voor, die zijn ontstaan in<br />
lemig fijn zand met grondwatertrap VI. 4<br />
In het begin van de negentiende eeuw maakte het plangebied nog deel uit van de rand<br />
een groot, nat heidegebied met veel vennetjes, dat ter hoogte van het plangebied<br />
bekend stond als de Kiviter Hei. Dit gebied werd doorsneden door een groot aantal<br />
paden, waaronder de Chemin de Sevenum a Grubbenvorst (de voorganger van de<br />
huidige Sevenumseweg) ten noorden van het plangebied en de Grande route de<br />
Hoorst a <strong>Venlo</strong>o (de huidige Horsterweg – Venrayseweg). De heide werd in het oosten<br />
van de bouwlanden langs de Maas gescheiden door een bosgebied. Het plangebied<br />
lag op de overgang van de heide naar het bos. 5 In de tweede helft van de negentiende<br />
eeuw heeft men op de hoek van de Sevenumseweg en de Venrayseweg een boerderij<br />
gebouwd en is hieromheen een klein gebied ontgonnen voor de landbouw. Vanaf deze<br />
periode heeft het plangebied een agrarisch gebruik gehad. 6<br />
Volgens de IKAW heeft het plangebied vanwege het voorkomen van relatief hoog<br />
gelegen veldpodzolgronden een middelhoge archeologische trefkans. In de omgeving<br />
van het plangebied zijn binnen een straal van circa 1 km diverse archeologische<br />
waarnemingen bekend. Op circa 470 m ten noordoosten van het plangebied is in 2007<br />
een archeologisch boor<strong>onderzoek</strong> uitgevoerd. Bij dit <strong>onderzoek</strong> werden geen<br />
archeologische indicatoren aangetroffen. De bodem was tot minimaal in de Bs-horizont<br />
verstoord (<strong>onderzoek</strong>smeldingsnr. 23978, vondstmeldingsnr. 412226).<br />
Bij een archeologische veldkartering zijn in 2005 van 700 m tot circa 1 km ten<br />
noordwesten van het plangebied diverse vuursteenartefacten uit de steentijd tot<br />
1<br />
Dijk, X.C.C. van & J.A.M. Roymans 2004, Dijk, X.C.C. van 2005<br />
2<br />
Berendsen, H.J.A. 2005.<br />
3<br />
ARCHIS II.<br />
4<br />
Bodemkaart van Nederland 1:50.000 (52 O). Grondwatertrap VI: gemiddeld hoogste grondwaterstand<br />
40 – 80 cm –mv, gemiddeld laagste grondwaterstand > 120 cm –mv.<br />
5<br />
Kadasterkaart (minuutplan) 1810-1841.<br />
6 Bonnekaart 1895.<br />
7
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
mogelijk de ijzertijd (ARCHIS-waarnemingsnr. 55540, 55667, 55669) en een fragment<br />
Elmpter aardewerk uit de late middeleeuwen (ARCHIS-waarnemingsnr. 56294)<br />
gevonden.<br />
Op circa 100 m ten zuidwesten van het plangebied is in 2004 en 2005 door RAAP een<br />
grootschalig archeologisch boor<strong>onderzoek</strong> en veldkartering uitgevoerd. Bij dit<br />
<strong>onderzoek</strong> werden op diverse plekken vuursteenartefacten aangetroffen. Deze<br />
bestonden uit een vuurstenen schrabber uit het laat-paleolithicum tot het mesolithicum<br />
(ARCHIS-waarnemingsnr. 56331), een klingkern en een spits uit het mesolithicum<br />
(ARCHIS-waarnemingsnr. 56319, 56329, 56333), een vuursteenspits en kling uit het<br />
midden-neolithicum (ARCHIS-waarnemingsnr. 56315, 56317) en diverse<br />
vuursteenafslagen uit het laatpaleolithicum tot Neolithicum (ARCHIS-waarnemingsnr.<br />
56307, 56313, 56321, 56323, 56325, 56327, 56335, 56493). Tevens werd een<br />
fragment blauwgrijs aardewerk uit de late middeleeuwen (ARCHIS-waarnemingsnr.<br />
56337) aangetroffen. Deze vondsten werden overwegend aangetroffen in hoge podzol-<br />
en vlakvaaggronden. In dit gebied bevonden zich plaatselijk depressies met lage/natte<br />
podzolgronden.<br />
Uit dit <strong>onderzoek</strong> blijkt dat het plangebied in de steentijd, en dan met name het<br />
paleolithicum en het mesolithicum, niet intensief werd gebruikt en vermoedelijk alleen<br />
dienst deed als extensief jacht- en migratiegebied. In de loop van het neolithicum<br />
kwam landbouw in zwang werden op de hogere gelegen dekzandruggen nabij laagtes<br />
(zoals dichtgestoven meanders) permanente nederzettingen gebouwd. Desondanks<br />
zijn in de dekzandvlakte ten westen van het plangebied enkele clusters van vondsten<br />
uit deze periode aangetroffen. Voor de bronstijd, ijzertijd en Romeinse tijd geldt<br />
eveneens dat de meeste vindplaatsen zich bevinden op de dekzandruggen langs of op<br />
de flank van een dicht gestoven meander. In de middeleeuwen is sprake van enkele<br />
kampontginningen op de hoger gelegen gronden. Pas in de negentiende eeuw zijn de<br />
heidegebieden voor de landbouw ontgonnen. 7<br />
Verwachtingsmodel<br />
Op basis van bovenstaande informatie wordt aan het plangebied een middelhoge<br />
verwachting voor archeologische waarden (vuursteenconcentraties) van jagerverzamelaars<br />
uit het (laat)paleolithicum tot neolithicum toegekend. Voor de bronstijd tot<br />
nieuwe tijd geldt een lage archeologische verwachting.<br />
7<br />
Dijk, X.C.C. van & J.A.M. Roymans 2004, Dijk, X.C.C. van 2005.<br />
8
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
2 Inventariserend Veld<strong>onderzoek</strong><br />
2.1 Werkwijze<br />
Aan de hand van het beknopte bureau<strong>onderzoek</strong> en de RAAP-rapporten 1050 en 1177<br />
is een archeologisch verwachtingsmodel opgesteld. Het voorliggende <strong>onderzoek</strong> is<br />
erop gericht inzicht in de bodemopbouw alsmede de intactheid daarvan te verkrijgen.<br />
Het veld<strong>onderzoek</strong> bestond uit een verkennend boor<strong>onderzoek</strong>. Hierbij wordt<br />
beoordeeld wat de bodemopbouw van het plangebied is en in hoeverre de bodem nog<br />
intact is. Een intacte bodem betekent dat eventuele archeologische vindplaatsen nog<br />
gaaf aanwezig kunnen zijn.<br />
Bij een verkennend boor<strong>onderzoek</strong> worden gemiddeld 6 boringen per hectare verricht<br />
met een edelmanboor met een diameter van 7 centimeter. In het plangebied zijn 8<br />
boringen geplaatst, waarbij 2 boringen met een zandguts zijn uitgevoerd. De boringen<br />
zijn gezet tot minimaal 25 centimeter in de “schone” C-horizont, hetgeen neerkomt op<br />
een diepte van maximaal 110 cm –mv. De opgeboorde sedimenten zijn lithologisch<br />
(volgens de NEN 5104) en bodemkundig beschreven (volgens De Bakker & Schelling<br />
1989).<br />
Hoewel een verkennend boor<strong>onderzoek</strong> niet gericht is op het opsporen van<br />
archeologische indicatoren, is wel gelet op de aanwezigheid hiervan door de<br />
opgeboorde sedimenten te verbrokkelen en te inspecteren. <strong>Archeologisch</strong>e indicatoren<br />
kunnen een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van een archeologische vindplaats<br />
ter plaatse of in de nabijheid van de betreffende boring(en). Deze indicatoren bestaan<br />
bijvoorbeeld uit aardewerk, verbrande huttenleem, vuursteen, metaal, houtskool en al<br />
dan niet verbrand bot. Eventuele vondsten die zijn aangetroffen, werden meegenomen,<br />
schoongemaakt en gedetermineerd.<br />
De locaties van de boringen zijn ingemeten met GPS, waarbij de afwijking maximaal<br />
circa 2 meter bedraagt. De hoogteligging ten opzichte van NAP is afgeleid uit het<br />
Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN, 2010).<br />
Het veld<strong>onderzoek</strong> heeft plaatsgevonden op 16 maart 2010. In navolgende paragrafen<br />
worden de resultaten van het veld<strong>onderzoek</strong> beschreven. Het hoofdstuk wordt<br />
afgesloten met een archeologische interpretatie. De locaties van de boringen staan<br />
weergegeven op de boorpuntenkaart (Bijlage 2). De boorbeschrijvingen bevinden zich<br />
in Bijlage 3.<br />
2.2 Veldwaarnemingen<br />
8 AHN, 2010<br />
Aan het maaiveld waren geen aanwijzingen zichtbaar die zouden kunnen duiden op de<br />
aanwezigheid van archeologische resten in de bodem. Het plangebied kent weinig<br />
reliëf (zie figuur 2.1) en het maaiveld is gelegen op een gemiddelde hoogte van circa<br />
24,15 m +NAP 8 .<br />
9
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Figuur 2.1 Plangebied, foto genomen in noordoostelijke richting<br />
10
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
2.3 Verkennend boor<strong>onderzoek</strong><br />
2.3.1 Lithologie en bodemopbouw<br />
De bodem in het plangebied wordt gekenmerkt door een 30 tot 40 cm dikke,<br />
donkerbruingrijze bouwvoor, die bestond uit matig humeus, sterk siltig, zeer fijn zand.<br />
Direct onder de bouwvoor werd in het zuidelijke deel van het plangebied (boringen 7 en<br />
8) een 25 tot 40 cm dikke laag, lichtgeelgrijs, matig tot sterk, zeer fijn zand<br />
aangetroffen. Hieronder, en in de rest van het plangebied direct onder de bouwvoor,<br />
bevond zich een ijzerrijke, donkergeelgrijze tot (licht)oranjegrijze laag (zeer fijn, matig<br />
fijn zand). Het betreft hier een Cg-horizont. Een Cg-horizont is een C-horizont met gleyverschijnselen<br />
(roestverschijnselen), welke zich vormt in een relatief laaggelegen<br />
gebied onder invloed van grondwaterschommelingen. Onder de Cg-horizont bevindt<br />
zich de C-horizont, die bestond uit lichtgeelgrijs tot witgrijs, matig siltig, zeer fijn zand<br />
met enkele ijzerrijke oxidatievlekken.<br />
2.3.2 Bodemverstoringen<br />
Vermoedelijk kwam in het plangebied oorspronkelijk een veldpodzolgrond voor. Door<br />
verploeging is het oorspronkelijke humuspodzolprofiel in de A-horizont opgenomen,<br />
waardoor een 30 tot 40 cm dikke bouwvoor is ontstaan met direct daaronder de Chorizont.<br />
Deze bodem kan derhalve worden gerekend tot de vlakvaaggronden.<br />
2.3.3 <strong>Archeologisch</strong>e indicatoren<br />
In boring 7 werd in de top van de bouwvoor een fragmentje koolas (niet dateerbaar) en<br />
een aardewerkfragment aangetroffen. Het aardewerk werd gekenmerkt door een<br />
donkergrijze deklaag aan beide zijden met een lichtere kern. Het geheel doet terra<br />
nigra-achtig aan en zou derhalve in de Romeinse tijd kunnen dateren. Aangezien het<br />
aardewerk hard is gebakken is echter niet uit te sluiten dat het om recenter aardewerk<br />
uit de middeleeuwen gaat. 9<br />
9 Determinatie P. Franzen (BAAC), 28 april 2010.<br />
11
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Figuur 2.2 Bodemprofiel zoals aangetroffen ter hoogte van boring 1. De rode lijnen kennen een<br />
interval van 10 centimeter<br />
12
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
2.4 <strong>Archeologisch</strong>e interpretatie<br />
Ter hoogte van boring 7 werd in de bouwvoor een fragment Romeins of middeleeuws<br />
aardewerk aangetroffen. Omdat dit fragment zich in de verploegde bouwvoor bevindt<br />
wijst het als zodanig niet direct op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats<br />
ter plaatse. Gezien het feit dat het bodemprofiel is verploegd en het plangebied tot in<br />
de tweede helft van de negentiende eeuw in gebruik was als heide, is het niet<br />
waarschijnlijk dat zich in het plangebied een (onverstoord) vindplaats uit deze periode<br />
of de steentijd bevindt.<br />
13
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
3 Conclusie en aanbevelingen<br />
3.1 Conclusie<br />
Op basis van de voorstudie werd een middelhoge verwachting voor archeologische<br />
waarden (vuursteenconcentraties) van jager-verzamelaars uit het paleolithicum tot<br />
neolithicum toegekend en een lage archeologische verwachting voor de periode<br />
bronstijd - nieuwe tijd.<br />
Voor de ontginning was binnen het plangebied waarschijnlijk een natte veldpodzol<br />
aanwezig. Tijdens en na de ontginning zijn de horizonten van deze veldpodzol<br />
verploegd, waarbij een A-horizont van 30 tot 40 centimeter dik is ontstaan op een Chorizont<br />
met veel ijzervlekken. De bovenste 40 centimeter van de bodem is dus niet<br />
meer intact, terwijl de ijzervlekken aangeven dat het om relatief natte gronden gaat.<br />
Met inachtname van de bevindingen van RAAP-rapporten 1050 en 1177 wordt de<br />
aanwezigheid van (intacte) archeologische waarden uit de periode midden-neolithicum<br />
– nieuwe tijd onwaarschijnlijk geacht, daar de natte gronden geen aantrekkingskracht<br />
zullen hebben gehad ten aanzien van (vroege) vestiging. Uit de periode paleolithicum –<br />
vroeg-neolithicum worden met name archeologische waarden verwacht op de<br />
overgang van hoger gelegen, drogere gronden naar lager gelegen gebieden. Daar het<br />
plangebied is gelegen op relatief natte gronden in een uitgestrekte dekzandvlakte zal<br />
het plangebied ook geen sterke aantrekkingskracht gehad hebben voor (tijdelijke)<br />
jachtkampen van jagers-verzamelaars. Derhalve wordt ook de aanwezigheid van<br />
archeologische waarden uit de periode paleolithicum – vroeg-neolithicum<br />
onwaarschijnlijk geacht. Bovendien moet er vanuit gegaan worden dat eventuele<br />
archeologische waarden die zich binnen de bovenste 30 tot 40 centimeter bevonden<br />
hebben niet meer intact aanwezig zijn daar dit bereik door ploegactiviteiten is<br />
verstoord.<br />
3.2 Aanbevelingen<br />
Op basis van het veld<strong>onderzoek</strong> wordt het niet waarschijnlijk geacht dat zich in het<br />
plangebied een onverstoord archeologische vindplaats bevindt en wordt geen<br />
vervolg<strong>onderzoek</strong> aanbevolen.<br />
Bovenstaand advies vormt een zogenaamd selectieadvies. Dit betekent niet dat reeds<br />
gestart kan worden met bodemverstorende activiteiten of de daarop voorbereidende<br />
activiteiten. Het selectieadvies dient namelijk eerst beoordeeld te worden door de<br />
bevoegde overheid en leidt tot een selectiebesluit.<br />
Hoewel getracht is een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de<br />
gebruikte <strong>onderzoek</strong>smethoden, kan de aanwezigheid van archeologische sporen of<br />
resten nooit volledig worden uitgesloten. BAAC bv wil er daarom op wijzen dat men bij<br />
bodemverstorende activiteiten alert dient te zijn op de aanwezigheid van<br />
archeologische waarden (zoals vondstmateriaal en grondsporen). Bij het aantreffen<br />
van deze waarden dient men hiervan melding te maken bij de Minister (in de praktijk de<br />
RCE) conform artikel 53 van de Monumentenwet 1988.<br />
14
BAAC bv V-10.0066 Sevenumseweg 1 te <strong>Venlo</strong><br />
Geraadpleegde bronnen<br />
Literatuur<br />
Bakker, H. de & J. Schelling, 1989. Systeem van bodemclassificatie voor Nederland.<br />
De hogere niveaus. Wageningen: Staring Centrum.<br />
Berendsen, H.J.A., 2005. Landschappelijk Nederland. De fysisch-geografische<br />
regio’s. (Fysische geografie van Nederland). Assen: Koninklijke Van Gorcum.<br />
Dijk, X.C.C. van. 2005. Plangebied Trade Port-Noord, fase II; gemeente <strong>Venlo</strong>; een<br />
inventariserend archeologisch <strong>onderzoek</strong>. RAAP-rapport 1177. Amsterdam: RAAP<br />
<strong>Archeologisch</strong> Adviesbureau B.V.<br />
Dijk, X.C.C. van & J.A.M. Roymans. 2004. Plangebied Trade Port-Noord, fase 1;<br />
gemeente <strong>Venlo</strong>; een inventariserend archeologisch <strong>onderzoek</strong>. RAAP-rapport 1050.<br />
Amsterdam: RAAP <strong>Archeologisch</strong> Adviesbureau B.V.<br />
Merlidis, T. 2010. Onderzoeksvoorstel – plan van aanpak plangebied Sevenumseweg<br />
1 te <strong>Venlo</strong>. ’s-Hertogenbosch: BAAC bv.<br />
SIKB, 2006a. Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 3.1. Goude: SIKB.<br />
Kaarten<br />
AHN, 2010. Actueel Hoogtebestand Nederland. Te raadplegen via http://www.ahn.nl.<br />
ARCHIS II, registratie- en informatiesysteem van de Rijksdienst voor het Cultureel<br />
Erfgoed, te raadplegen via http://archis2.archis.nl.<br />
Bonnekaart 1895. Blad 695 Grubbenvorst. Te raadplegen via http://watwaswaar.nl.<br />
Kadasterkaart (minuutplan en OAT). Kaartblad Grubbenvorst, sectie E Heihoeven,<br />
blad 2. Te raadplegen via http://watwaswaar.nl.<br />
Topografische atlas Limburg 1:25.000, 2004. Den Haag: ANWB.<br />
15
Bijlage 1<br />
Overzicht van geologische en archeologische tijdvakken
Overzicht geologische en archeologische tijdvakken<br />
Ouderdom<br />
in jaren<br />
11.755<br />
12.745<br />
13.675<br />
14.025<br />
15.700<br />
29.000<br />
50.000<br />
75.000<br />
115.000<br />
130.000<br />
370.000<br />
410.000<br />
475.000<br />
850.000<br />
2.600.000<br />
Chronostratigrafie MIS Lithostratigrafie<br />
Holoceen 1<br />
Laat-<br />
Weichselien<br />
(Laat-<br />
Glaciaal)<br />
Midden-<br />
Weichselien<br />
(Pleniglaciaal)<br />
Vroeg-<br />
Weichselien<br />
(Vroeg-<br />
Glaciaal)<br />
Eemien<br />
(warme periode)<br />
Late Dryas<br />
(koud)<br />
Allerød<br />
(warm)<br />
Vroege Dryas<br />
(koud)<br />
Bølling<br />
(warm)<br />
Laat-<br />
Pleniglaciaal<br />
Midden-<br />
Pleniglaciaal<br />
Vroeg-<br />
Pleniglaciaal<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5a<br />
5b<br />
5c<br />
5d<br />
5e<br />
Saalien (ijstijd) 6<br />
Holsteinien<br />
(warme periode)<br />
Elsterien (ijstijd)<br />
Cromerien<br />
(warme periode)<br />
Pre-Cromerien<br />
Formaties: Naaldwijk<br />
(marien), Nieuwkoop<br />
(veen), Echteld (fluviatiel)<br />
Formatie<br />
van<br />
Kreftenheye<br />
Formatie<br />
van<br />
Urk<br />
Formatie<br />
van<br />
Sterksel<br />
Eem<br />
Formatie<br />
Formatie<br />
van Drente<br />
Formatie<br />
van Peelo<br />
Formatie<br />
van<br />
Boxtel<br />
Formatie<br />
van<br />
Beegden
Cal. jaren<br />
v/n Chr.<br />
1500<br />
450<br />
12<br />
0<br />
800<br />
2000<br />
4900<br />
5300<br />
8800<br />
35.000<br />
300.000<br />
1950<br />
815<br />
3755<br />
7020<br />
8240<br />
11.755<br />
12.745<br />
13.675<br />
14.025<br />
15.700<br />
75.000<br />
115.000<br />
130.000<br />
14 C jaren Chronostratigrafie<br />
0<br />
2650<br />
5000<br />
8000<br />
9000<br />
10.150<br />
10.800<br />
11.800<br />
12.000<br />
13.000<br />
Laat-<br />
Weichselien<br />
(Laat-<br />
Glaciaal)<br />
Midden-<br />
Weichselien<br />
(Pleniglaciaal)<br />
Vroeg-<br />
Weichselien<br />
(Vroeg-<br />
Glaciaal)<br />
Subatlanticum<br />
koeler<br />
vochtiger<br />
Pollen<br />
zones<br />
Vb2<br />
Vb1<br />
Va<br />
IVb<br />
Subboreaal<br />
koeler<br />
droger IVa<br />
Atlanticum<br />
warm<br />
vochtig<br />
Boreaal<br />
warmer<br />
Preboreaal<br />
warmer<br />
Eemien<br />
(warme periode)<br />
Saalien (ijstijd)<br />
III<br />
II<br />
Late Dryas LW III<br />
I<br />
Vegetatie<br />
Loofbos<br />
eik en hazelaar<br />
overheersen<br />
haagbeuk<br />
veel cultuurplanten<br />
rogge, boekweit,<br />
korenbloem<br />
Loofbos<br />
eik en hazelaar<br />
overheersen<br />
beuk>1% invloed<br />
landbouw<br />
(granen)<br />
Loofbos<br />
eik, els en hazelaar<br />
overheersen<br />
in zuiden speelt<br />
linde een grote rol<br />
den overheerst<br />
hazelaar, eik, iep,<br />
linde, es<br />
eerst berk en later<br />
den overheersend<br />
parklandschap<br />
Allerød LW II<br />
dennen- en<br />
berkenbossen<br />
Vroege Dryas<br />
open<br />
parklandschap<br />
LWI open vegetatie met<br />
Bølling<br />
kruiden en<br />
berkenbomen<br />
perioden met een<br />
poolwoestijn en<br />
perioden met een<br />
toendra<br />
perioden met bos<br />
en perioden met<br />
een subarctisch<br />
open landschap<br />
loofbos<br />
<strong>Archeologisch</strong>e<br />
perioden<br />
Nieuwe tijd<br />
Middeleeuwen<br />
Romeinse tijd<br />
IJzertijd<br />
Bronstijd<br />
Neolithicum<br />
Mesolithicum<br />
Laat-Paleolithicum<br />
Midden-Paleolithicum<br />
Vroeg-Paleolithicum<br />
Chronostratigrafie voor Noordwest-Europa volgens Zagwijn (1974), Vandenberghe (1985) en De Mulder et al.<br />
(2003). Lithostratigrafie<br />
volgens De Mulder et al. (2003). Mariene isotoop stadium (MIS) volgens Bassinot et al. (1994). Atmosferische data volgens Stuiver et al.<br />
(1998).<br />
Zuurstofisotoop calibratie (OxCal) versie 3.9 Bronk Ramsey (2003), toegepast op het Laat-Weichselien en het Holoceen.<br />
<strong>Archeologisch</strong>e periode-indeling en ouderdom volgens de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodem<strong>onderzoek</strong> (ROB).<br />
Vegetatie bewerkt volgens Berendsen (2000). Pollenzones volgens P. Vos & P. Kiden (2005).
Bijlage 2<br />
Indicatieve waarden met AMK-terreinen, waarnemingen<br />
en <strong>onderzoek</strong>en
382000<br />
381000<br />
56288<br />
56503<br />
56292<br />
56487<br />
56337<br />
56335<br />
56499<br />
56329<br />
56327<br />
56331<br />
56325<br />
56497<br />
56495<br />
56491 56493<br />
56485<br />
56489<br />
56382 56380<br />
56321<br />
56378<br />
56323<br />
56319<br />
56376<br />
56317<br />
18558<br />
56374<br />
56313<br />
56311 56307<br />
56309<br />
56366<br />
56363<br />
56361<br />
56357<br />
56355<br />
56351<br />
56349<br />
35431<br />
56290<br />
204000<br />
55671<br />
56294<br />
22794<br />
56305<br />
56303 56301<br />
55667<br />
56513<br />
56541<br />
56543<br />
5653756539<br />
56535<br />
31468<br />
56533<br />
56507<br />
55669<br />
55540<br />
28248<br />
0 250 500 750 1.000 m<br />
204000<br />
21641<br />
56531<br />
205000<br />
36392<br />
24450<br />
5110751109<br />
205000<br />
28623<br />
28253<br />
23978<br />
28247<br />
18378<br />
23354<br />
28246<br />
28953<br />
5371<br />
206000<br />
206000<br />
29149<br />
29063<br />
29081<br />
29065<br />
31653<br />
38749<br />
37547<br />
19404<br />
382000<br />
381000<br />
IKAW, AMK-terreinen en<br />
Archis waarnemingen<br />
<strong>Venlo</strong>, Sevenumseweg 1<br />
LEGENDA<br />
plangebied<br />
<strong>onderzoek</strong>smeldingen<br />
waarnemingen<br />
AMK-terreinen<br />
beschermd monument<br />
zeer hoge archeologische waarde<br />
hoge archeologische waarde<br />
archeologische waarde<br />
archeologische betekenis<br />
indicatieve waarden (IKAW)<br />
hoge indicatieve waarde<br />
middelhoge indicatieve waarde<br />
lage indicatieve waarde<br />
bebouwing<br />
water
Bijlage 3<br />
Boorpuntenkaart
381500<br />
381400<br />
381300<br />
381200<br />
Berkter Hei<br />
204900<br />
204900<br />
5<br />
205000<br />
8<br />
25<br />
2<br />
205000<br />
6<br />
3<br />
3<br />
1<br />
7<br />
4<br />
58<br />
Sevenumseweg<br />
Horsterweg<br />
1<br />
205100<br />
205100<br />
<strong>Venlo</strong>, Sevenumseweg 1 0 100 m<br />
boorpuntenkaart<br />
plangebied<br />
boorpunten<br />
topografische ondergrond<br />
16<br />
381500<br />
381400<br />
381300<br />
381200
Bijlage 4<br />
Boorbeschrijvingen
<strong>Venlo</strong>, Sevenumseweg 1<br />
boring: 10066-1<br />
beschrijver: DV, datum: 16-3-2010, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, hoogte: 24,24, precisie hoogte: 1 dm, referentievlak: Normaal Amsterdams<br />
Peil, methode hoogtebepaling: AHN bestand, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: geen, provincie:<br />
Limburg, gemeente: <strong>Venlo</strong>, plaatsnaam: <strong>Venlo</strong>, opdrachtgever: HMB-groep, uitvoerder: BAAC bv<br />
0 cm -Mv / 24,24 m +NAP<br />
Algemeen: aard ondergrens: abrupt (
<strong>Venlo</strong>, Sevenumseweg 1<br />
boring: 10066-3<br />
beschrijver: DV, datum: 16-3-2010, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, hoogte: 24,14, precisie hoogte: 1 dm, referentievlak: Normaal Amsterdams<br />
Peil, methode hoogtebepaling: AHN bestand, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: geen, provincie:<br />
Limburg, gemeente: <strong>Venlo</strong>, plaatsnaam: <strong>Venlo</strong>, opdrachtgever: HMB-groep, uitvoerder: BAAC bv, opmerking: zandguts<br />
0 cm -Mv / 24,14 m +NAP<br />
Algemeen: aard ondergrens: abrupt (
<strong>Venlo</strong>, Sevenumseweg 1<br />
boring: 10066-6<br />
beschrijver: DV, datum: 16-3-2010, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, hoogte: 24,07, precisie hoogte: 1 dm, referentievlak: Normaal Amsterdams<br />
Peil, methode hoogtebepaling: AHN bestand, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: geen, provincie:<br />
Limburg, gemeente: <strong>Venlo</strong>, plaatsnaam: <strong>Venlo</strong>, opdrachtgever: HMB-groep, uitvoerder: BAAC bv, opmerking: zandguts<br />
0 cm -Mv / 24,07 m +NAP<br />
Algemeen: aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm)<br />
Lithologie: zand, sterk siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zeer fijn, kalkloos<br />
Bodemkundig: begraven regelmatig geploegd/bewerkte A-horizont, interpretatie: bouwvoor<br />
35 cm -Mv / 23,72 m +NAP<br />
Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm)<br />
Lithologie: zand, matig siltig, lichtoranjegrijs, zeer fijn, kalkloos<br />
Bodemkundig: C-horizont met roestvlekken, veel Fe-vlekken<br />
65 cm -Mv / 23,42 m +NAP<br />
Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm)<br />
Lithologie: zand, matig siltig, lichtgeelgrijs, zeer fijn, kalkloos<br />
Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken<br />
Einde boring op 90 cm -Mv / 23,17 m +NAP<br />
boring: 10066-7<br />
beschrijver: DV, datum: 16-3-2010, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, hoogte: 24,14, precisie hoogte: 1 dm, referentievlak: Normaal Amsterdams<br />
Peil, methode hoogtebepaling: AHN bestand, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: geen, provincie:<br />
Limburg, gemeente: <strong>Venlo</strong>, plaatsnaam: <strong>Venlo</strong>, opdrachtgever: HMB-groep, uitvoerder: BAAC bv<br />
0 cm -Mv / 24,14 m +NAP<br />
Lithologie: zand, sterk siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zeer fijn, kalkloos<br />
Bodemkundig: begraven regelmatig geploegd/bewerkte A-horizont, interpretatie: bouwvoor<br />
40 cm -Mv / 23,74 m +NAP<br />
Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm)<br />
Lithologie: zand, matig siltig, lichtgeelgrijs, zeer fijn, kalkloos<br />
Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken<br />
80 cm -Mv / 23,34 m +NAP<br />
Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm)<br />
Lithologie: zand, matig siltig, oranjegrijs, zeer fijn, kalkloos<br />
Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken<br />
Opmerking: veel Fe onderin;bedekt wrschlk leem (vochtig)<br />
Einde boring op 110 cm -Mv / 23,04 m +NAP<br />
boring: 10066-8<br />
beschrijver: DV, datum: 16-3-2010, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, hoogte: 24,11, precisie hoogte: 1 dm, referentievlak: Normaal Amsterdams<br />
Peil, methode hoogtebepaling: AHN bestand, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: geen, provincie:<br />
Limburg, gemeente: <strong>Venlo</strong>, plaatsnaam: <strong>Venlo</strong>, opdrachtgever: HMB-groep, uitvoerder: BAAC bv, opmerking: venlo9<br />
0 cm -Mv / 24,11 m +NAP<br />
Algemeen: aard ondergrens: abrupt (