Horizon augustus.pub - GGZ Oost Brabant

DAG DIER
door Ger van lankvelt
Mijn vroegste kinderherinneringen betreffen
allemaal de natuur: blinkend witte stapelwolken
tegen een schoongeregende klaterblauwe
lucht; een merel zingend in de nog kale boom
voor het raam van mijn slaapkamer; de uitbundige
lentemuziek van een spreeuw in zijn
nieuwe voorjaarspakje in de dakgoot.
Door een heel leven heen is vreugde aan het
dier in mij gebleven, het dier in de vrijheid
wel te verstaan. Voor huisdieren heb ik minder
belangstelling. Ik hoor ook niet tot de
‘dierenvrienden’, die een in huis binnengedrongen
wesp voorzichtig het raam uitwerkt,
omdat ‘zij geen vlieg kwaad kunnen doen’.
Als vogelkenner ben ik een kind in de kunst.
’Ornitholoog’ zou ik mij nooit durven noemen.
Dat laat ik over aan ‘vogels van diverse
pluimage’ die helaas maar al te vaak in clubverband
opereren. Zij komen samengevloeid
uit alle beroepen, van dokter tot ambtenaar
en van jurist tot pastoor en sigarenwinkelier.
Desondanks vormen zij een vrijwel gesloten
clan van ‘soortenverzamelaars’. Het gaat hun
maar al te vaak meer om het aantal dan om
de schoonheid. Daarom gunnen deze veldornithologen
veelal de buitenstaander het licht
uit de verrekijker niet. Zij hebben een fotografisch
geheugen voor kleur en klank. Zij
kunnen op driehonderd meter afstand de Siberische
variëteit van de Barmsijs herkennen
aan de ijskoude blik die deze in Siberië heeft
opgedaan. Hebben wij, povere amateurs,
eens het geluk een zeldzame vogel te ontmoeten,
dan doen wij er goed aan dat stil te
houden voor de rasornithologen, want alleen
zij hebben het recht om zeldzame soorten te
zien. Slaat u zich op de borst over uw ontdekking,
dan verheft de ornitholoog zich in zijn
23
volle lengte
en zegt met
ijskoude
hoogheid:
‘Wat jij gezien
hebt
was geen
Naumanns
lijster maar
een doodgewone
Zanglijster!’ Dan wacht hij tot hij de voordeur
achter uw gebogen gestalte dicht heeft horen
gaan, vliegt naar de telefoon en belt in enen
door alle vogelkenners van zijn clan op:
‘Naumanns lijster! bij Loosbroek! Ik weet precies
waar, ik ga meteen !’
Dan zegt de dokter een consult af, de sigarenwinkelier
laat de boel aan zijn vrouw over en
de jurist zegt tegen zijn secretaresse: ‘Ik
moet meteen weg. Uiterst belangrijke bespreking
met een nieuwe cliënt.’
Die cliënt heet Naumann en daarom raast de
hele clan naar een bosje bij Loosbroek.
Ze hebben mijn zegen. Ik ben geen verzamelaar,
niet van postzegels, oud tin, munten of
porselein, ook niet van vogelsoorten. Ik doe
mijn best om de dieren die ik tegenkom te
’determineren’. Ik wil graag weten met wie ik
te doen heb, maar ik wil het dier alleen leren
kennen in zijn verband met de natuur. Daar
ligt het geluk van de dierenwaarneming in het
vrije veld, niet in het aantal soorten dat men
al of niet waarheidsgetrouw noteert. Lukt het
mij niet om uit te maken of ik een Rietzanger
of een Zwartkoprietzanger tegenover mij heb,
dan laat ik het er verder bij en zeg alleen:
‘DAG DIER.’