'Zo'n bus, dat leek me wel wat!' - Consolid

‘Zo’n bus, dat leek
me wel wat!’
en andere verhalen over vrouwen in het OV

Het openbaar vervoer
zit te springen om…
vrouwen!
De vacatures op de Nederlandse markt
nemen toe en zijn steeds moeilijker in
te vullen. Consolid doet
daarom bijzonder veel aan
werving en scholing: het
aandeel zelf opgeleide
kandidaten stijgt sterk
en ligt nu al boven de
35%. Maar hoe kunnen
we die arbeidsmarkt nóg
verder ‘oprekken’? En,
een van de hamvragen,
hoe kunnen we meer
vrouwen bereiken?
Uit cijfers blijkt dat de arbeidsparticipatie van Nederlandse
vrouwen nog altijd te wensen overlaat. Eind juni werd daarom
door het kabinet, werkgevers, werknemers en gemeenten
afgesproken dat er een taskforce in het leven wordt geroepen
om meer vrouwen een baan of urenuitbreiding te bezorgen.
Veel vrouwen geven weliswaar aan méér te willen werken,
maar stellen tegelijkertijd dat het moeilijk is om werk en privé
te combineren. Vooral de arbeidsdeelname van allochtone
vrouwen blijft achter (zie grafiek).
Netto arbeidsparticipatie
Naar etniciteit
Totaal
Autochtoon
Westerse Allochtoon
Niet-westerse
Allochtoon
w.o.
Turken
Marokkanen
Surinamers
Antillianen / Arubanen
0 10 20 30 40 50 60 70 80
%
Mannen Vrouwen
Onze markten
Kijken we naar de thuismarkten van Consolid, dan zien we
in de beveiligingssector een relatief groot aandeel (25%)
werkzame vrouwen. In de transportsector blijft dat aandeel
zeer klein, al is er een lichte stijging zichtbaar van het aantal
vrouwen dat hun C-rijbewijs haalt, waarschijnlijk mede door
het veranderende beroepsprofiel en de mogelijkheid tot
deeltijdwerk.
2 Vrouwen in het OV 3

Het profiel van de buschauffeur lijkt altijd al meer
geschikt te zijn geweest voor vrouwen dan dat van
de vrachtwagenchauffeur. Dat blijkt ook uit de cijfers:
de grotere OV-bedrijven hebben gemiddeld meer dan
10% vrouwelijke buschauffeurs in dienst. Uit cijfers
van het CBR blijkt echter dat in de periode 1996-2006
het aandeel nieuw toetredende vrouwen in deze sector
lager ligt dan die 10%.
Aandeel vrouwen bij OV-bedrijven
Arriva
Connexxion
GVB
GVU
Hermes
HTM
Novio/SVM
RET
Syntus
Veolia
6% 8% 10% 12% 14%
Verborgen potentieel
Door het uittreden van oudere chauffeurs en de huidige
marktwerking zijn er ontzettend veel nieuwe buschauffeurs
nodig. En héél veel wervingscampagnes. Bijna alle
vervoer bedrijven richten zich tot dusver op een brede
kandidatenmarkt. Alleen vervoerbedrijf GVU streeft
naar een man-vrouwverhouding van 50-50 en legt in
haar werving het accent op vrouwen. Ook Consolid wil
hiermee aan de slag, vertelt Manager Marketing Cees
Splinter. ‘Met speciale aandacht voor deze doelgroep
breken we een lans om een zeer groot verborgen
arbeidspotentieel aan te boren. Om meer vrouwen te
laten nadenken over een loopbaan als buschauffeur is
werken aan het imago van de functie echter essentieel.
Dit vraagt om een sectorale aanpak die het belang van
de afzonderlijke bedrijven overstijgt.’
Ook aanpassingen in het werkpatroon lijken volgens
hem onvermijdelijk. ‘De lastige combinatie van werk en
zorgtaken is een aantoonbare sta-in-de-weg voor
vrouwen. Juist in het openbaar vervoer is er veel
mogelijk wat betreft aangepaste roosters. Van oudsher
is de planning echter ingesteld op de grote groep
fulltimers. Onder invloed van de krappere arbeidsmarkt
(waarin individuele behoeften qua werktijden niet
langer genegeerd kunnen worden) en de veelzijdig-
‘De hele sector
openbaar vervoer
moet werken aan een
beter imago van de
buschauffeur’
heid van de moderne planningsoftware, zit hier naar
verwachting wél beweging in’, aldus Cees Splinter.
Eén kloppend geheel
Consolid wil graag meer vrouwen interesseren voor het
mooie beroep van buschauffeur en de vele loopbaanmogelijkheden
binnen het stads- en streekvervoer.
Daarom zal de doelgroep ‘vrouwen’ de komende tijd in
diverse publicaties en wervingsacties speciale aandacht
krijgen. Volgens Cees Splinter is het hoog tijd het beeld
van de buschauffeur als een typisch mannenberoep bij
te stellen. ‘Dat vereist één kloppend geheel. Alles moet
qua beeldvorming op één lijn zitten: van de wervingsuitingen,
de voorlichting en de selectiegesprekken
tot wellicht zelfs aanpassingen in de opleidingen of
het werk patroon. Consolid gaat zich daarvoor extra
inspannen, het liefst sámen met de vervoerbedrijven in
gerichte acties!’
Weinig vrouwen in typische
mannensectoren
Vrouwen vinden een baan in
een mannensector nog steeds
niet aantrekkelijk. Nog geen
tiende van het personeel in
die branches is vrouw. Dat
komt onder meer doordat
werkgevers niet genoeg
moeite doen om vrouwen
in dienst te nemen en te
houden.
Zicht op het vrouwelijke potentieel ontbreekt,
en het nut en de noodzaak om vrouwen aan
te nemen worden nog nauwelijks gevoeld. Dit
bleek uit een onderzoek van twee ministeries
waarvan in maart 2007 de resultaten gepresenteerd
werden. De onderzoekers bekeken
honderd bedrijven in de bouw, industrie,
metaal en ICT waar mannen oververtegenwoordigd
zijn. Driekwart van de ondervraagde
ondernemingen gaf aan dat van het totale
personeel minder dan 10 procent vrouw is.
Uitzonderingen waren voortrekkers als Shell
en IBM.
Sceptisch
De ministeries van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen en Sociale Zaken en Werk-
gelegenheid hebben de ernst van de situatie
ingezien en een reeks pilot-projecten opgezet.
Deze campagnes moeten vooral bedrijven en
opleidingen activeren meer vrouwen aan te
trekken, een baan te bieden en te behouden.
De werkgevers zijn tot nu toe echter sceptisch.
Feit: Acht op de tien
ondervraagde bedrijven
heeft geen concrete
wervingsplannen.
Ze hebben niet de indruk dat er meer dames
bij hen komen werken als ze zorgen voor flexibelere
werktijden en kinderopvang. Concrete
wervingsplannen hebben acht van de tien ondervraagde
bedrijven dan ook niet. Ze denken
dat meer aandacht voor onderwijs meer zoden
aan de dijk zet. Bron: www.nu.nl
4 Vrouwen in het OV 5

‘Zo’n bus,
dat leek me
wel wat!’
Petra Goossen is parttime buschauffeur bij het GVB
in Amsterdam. Ze vindt het werk prima te combineren
met haar privéleven. ‘’s Middags haal ik gewoon zelf m’n
kinderen van school.’
‘Als herintreder zag ik een advertentie van Consolid staan. Daarin werden banen in
diverse sectoren aangeboden, waarvan het vervoer me het meeste trok. Zo’n bus, dat
leek me wel wat! Gelukkig bleek tijdens een rijtest dat ik er ook daadwerkelijk feeling
voor had. Na een theoretische opleiding en
dertig rijlessen kon ik al aan de slag.
Ik doe dit nu bijna twee jaar en heb nog steeds
erg veel plezier in het rijden. Verder vind ik het
heel gunstig dat ik als uitzendkracht niet hoef
mee te draaien in een vast rooster. Ik word
opgeroepen als er werk is en geef zelf aan
welke uren me uitkomen. Als moeder van drie
schoolgaande kinderen doe ik graag de vroege
ritten, dan ben ik rond de lunch weer thuis.
Ideaal!
Dat dit geen vrouwenberoep zou zijn, vind ik
onzin. Het is fysiek echt niet zwaarder dan
gewoon autorijden. Ik voel me als vrouw ook
geen uitzondering, daar ben ik me zelfs niet
eens van bewust. Misschien ligt dat aan m’n grafische achtergrond; als fotozetter zat ik
vroeger ook al tussen de mannen. Het kan ook te maken hebben met het feit dat het
contact met passagiers en collega’s vrij vluchtig is, zodat je weinig merkt van eventuele
vooroordelen. Maar het zit ‘m waarschijnlijk vooral in m’n relaxte houding. Ik rijd m’n
route en heb het naar m’n zin!’
Feit: Het werkloosheidspercentage
onder
niet-westerse allochtonen
is veel hoger dan
onder autochtonen.
6 Vrouwen in het OV 7

vrouw-
‘Bij Connexxion heerst een
vriendelijke
cultuur’
‘Onze vestigingen nemen graag vrouwen aan. Als bedrijf
staan we middenin de samenleving en daar horen
vrouwelijke collega´s gewoon bij.’ Aan het woord is Els
van Oers, HR-adviseur bij Connexxion Openbaar Vervoer.
Els van Oers is vanuit haar functie betrokken bij het aannemen van personeel en ondersteunt
het vestigingsmanagement van diverse vestigingen. Hoe ziet zij de man-vrouwverhoudingen
in het openbaar vervoer? ‘Als ik kijk naar hoe ze binnen ons bedrijf met
elkaar samenwerken, zie ik dat persoonlijk als heel positief. Het idee van een mannenbolwerk
vind ik achterhaald, evenals het beeld dat je als vrouw raar wordt aangekeken
als je chauffeur bent! Natuurlijk zitten er nog steeds veel mannen op de bus, maar bij
Connexxion heerst een vrouwvriendelijke cultuur. Ook ikzelf voel me als adviseur volledig
geaccepteerd.’
Met of zonder spierballen
Connexxion merkt dat steeds meer vrouwen geïnteresseerd zijn in het chauffeursvak.
‘Het is een aantrekkelijke functie als je niet van een strak stramien van 9 tot 5 houdt. Je
hebt weliswaar niet zelf de keuze wanneer en waar je moet rijden, maar je weet het wel
lang van tevoren, dus je kunt je agenda vrij gemakkelijk op je rooster afstemmen.’
Volgens Els van Oers ben je nooit te oud om chauffeur te worden. ‘Stel dat je geen
opleiding hebt gehad, vroeg getrouwd bent en kinderen hebt gekregen, en rijden heel
leuk vindt. Tegen die vrouwen zou ik zeggen: meld je aan, want voor de opleiding wordt
gezorgd! Je hoeft echt niet veel kracht te hebben om een bus te besturen. De huidige
bussen zijn heel eenvoudig te bedienen. Communicatief moet je trouwens wél sterk zijn.
Er gaan de hele dag mensen in en uit, die je op een gegeven moment herkennen en die
een praatje willen maken. Dat is ontzettend gezellig – mits je ervan houdt!’
Warm welkom
Vrouwelijke chauffeurs worden door passagiers én collega’s zeer gewaardeerd. Els van
Oers: ‘Als een vrouw ergens binnenkomt, heeft ze doorgaans meteen de sfeer te pakken.
Ze hebben meer gevoel voor situaties. Passagiers voelen zich bij hen sneller op hun
gemak en durven bijvoorbeeld eerder iets te vragen. Ze vinden het ook heel stoer als
een vrouw zo’n beroep kiest! De mannelijke collega’s ervaren vrouwen als een welkome
aanvulling binnen de groep. Vrouwen vertonen vaak een sterke onderlinge solidariteit in
het werk, tonen belangstelling als een collega ergens tegenop loopt en reiken oplossingen
aan. Er wordt dan ook veel naar ze geluisterd.’
Feit: Het
landelijke
aantal
vacatures
is gestegen
van 150.000
(2005) naar
225.000
(2007 Q2).
8 Vrouwen in het OV 9

Er is nog genoeg
potentieel!
‘Ruim vijf jaar geleden kookte onze economie over. Het lage werkloosheidscijfer en
de kwalitatieve mismatch van toen staan ons nu wéér te wachten. Er zijn namelijk te
weinig mensen om de komende 1,5 miljoen vacatures in te vullen. Dit hangt samen met
een hele reeks factoren: economische groei, een hoge vergrijzing, weinig animo om
lang door te werken, steeds minder jongeren en migranten op de markt, een gebrek
aan hooggeschoolden en veel parttime werkende vrouwen.
Uitzendbrancheorganisatie ABU
wijst in recente onderzoeken
op de noodzaak om te werken
aan actieve “ontkrapping”
van de arbeidsmarkt. Mensen
zonder werk zouden met
een actiever stimulerings- en
scholingsbeleid aan een baan
geholpen kunnen worden.
Ook geeft het onderzoek aan
dat de capaciteiten van reeds
werkzame mensen beter benut
kunnen worden, bijvoorbeeld via het uitbreiden van urencontracten of verhoging van
de productiviteit. Ook méér arbeidsparticipatie van bepaalde groepen lijkt volgens de
analyse nieuwe mogelijkheden te geven.
...een gebrek aan
hooggeschoolden en veel
parttime werkende vrouwen.
De situatie is eigenlijk simpel te omschrijven: er is genoeg potentieel, maar de mensen
passen niet bij de beschikbare banen. De centrale vraag voor werkgevers is dus: hoe
kom ik aan mensen, hoe boei ik ze en hoe houd ik ze vast? In mijn ogen kan de over-
heid het bedrijfsleven gericht helpen door omscholing aan te bieden en de drempels
voor buitenlandse werknemers te verlagen. Ook wij kunnen als personele dienstverlener
bijdragen aan concrete oplossingen. Consolid zet al hoog in op opleidingen: ruim eenderde
van onze kandidaten is door ons opgeleid.
Ik zie echter vooral een taak weggelegd voor ú: de werkgevers. U hebt vaak al meer
arbeidskracht in huis dan u denkt. Mijn advies is dus: benut al uw potentieel door
een mix samen te stellen van de best passende instrumenten. Zorg voor bijscholing.
Vergroot de mobiliteit binnen uw bedrijf. En, last but not least, stimuleer en faciliteer
het werken voor vrouwen!’
Dennis Mortier
Algemeen directeur Consolid
Ik zou alle
werkgevers
willen
oproepen
tot actie.
Stimuleer en
faciliteer het
werken voor
vrouwen!
10 Vrouwen in het OV 11

‘Van
herintreedsters
tot jonge moeders’
‘Het openbaar vervoer is nooit saai. Je maakt namelijk
zelf je dag!’ Susanne Koning, senior intercedente
bij Consolid, over de aantrekkelijkheid van het
chauffeursvak.
Susanne werkt nu bijna zeven jaar bij Consolid. Toen ze begon zaten er in het chauffeursbestand
hooguit 2 vrouwen op de 90. Dat aantal is gestegen. ‘Mijn werk richt zich
alleen op Zuid-Holland: daar vind ik de vrouwen goed vertegenwoordigd. Bij een bepaalde
vestiging van Connexxion zijn drie van de vijf chauffeurs vrouw. Toch is het nog
steeds erg moeilijk vrouwelijke werknemers te vinden voor deze branche. Heel opmerkelijk,
want hier in de Randstad moet toch veel potentieel rondlopen?’
In één keer geslaagd
Vooroordelen lijken het grootste obstakel, maar die weet Susanne snel te weerleggen.
‘Veel vrouwen zijn bang voor het technische onderdeel van de opleiding. Maar de
meesten slagen in één keer! Ook zien ze op tegen de onregelmatige diensten, terwijl
het draaien van vroege of late diensten juist ontzettend handig kan zijn in verband met
kinderen en zorgtaken. Fysiek zie ik ook geen enkele belemmering. Bij vrachtwagens
moet je natuurlijk goederen laden en lossen, maar bij bussen lopen de passagiers zelf
naar binnen en stappen zelf weer uit! Alleen psychisch kan het beroep misschien zwaar
zijn, de verhalen over agressieve passagiers schrikken soms af. Van de vrouwen die
nu voor ons werken, hoor ik echter veel leuke berichten. Door hun positieve uitstraling
voorkómen ze volgens mij vaak dat mensen vervelend worden.’
Meer dan welkom
Wat voor vrouwen zitten er in haar bestand? ‘Het grootste deel bestaat uit herintreedsters.
Daarvoor is dit beroep ook heel geschikt: ze hebben levenservaring, zijn vaak
rustiger en weten precies wat ze willen. Maar ook met kleine kinderen heb je als vrouwelijke
chauffeur een prima baan, mét toekomst! Mits je kunt bouwen op een sociaal
netwerk, zodat thuis alles goed geregeld is.’
Opdrachtgevers willen altijd dat mensen eerst 18 maanden via Consolid werken, maar
bij goed functioneren komen ze vast in dienst, vertelt Susanne. ‘De managers bij onze
klanten kijken zeer positief aan tegen de inbreng van vrouwelijke krachten. Ze zijn meer
dan welkom. Een pittige dame dwingt nu eenmaal respect af! En hun aanwezigheid
heeft vaak een prettig effect op collega’s en passagiers. Er zijn trouwens ook andere
functies beschikbaar, zoals planners of lijnmanagers, maar we zitten vooral te springen
om chauffeurs!’
12 Vrouwen in het OV 13

Opbouw
beroepsbevolking
Er is nu al sprake van veel krapte op de
arbeidsmarkt en dat wordt alleen nog maar
erger. De groei van de beroepsbevolking
stagneert namelijk de komende jaren en
gaat daarna krimpen. De gemiddelde leeftijd
van niet-werkende werkzoekenden is
nu al bijna 44 jaar.
Het aantal werkzoekenden van 40 jaar of
ouder is behoorlijk afgenomen (van 19,9%
naar 8,9%), maar daalt niet zo sterk als bij
jongeren. Ook de werkloosheid onder vrouwen
daalt; ze gaan meer werken, vooral de
groep van 45+.
Vooral Turkse en Marokkaanse vrouwen
nemen in verhouding weinig deel aan het
arbeidsproces.
Grafiek 1
Grafiek 3
Grafiek 2 Grafiek 4
De arbeidsparticipatie van jonge vrouwen
loopt gelijk op met die van mannen.
Als vrouwen de dertig passeren,
daalt hun aandeel op de arbeidsmarkt
echter sterk. Ze stoppen vaak of gaan
minder werken omdat ze kinderen krijgen.
Hun mannen blijven kostwinner:
bij maar liefst 77% van de paren met
minderjarige kinderen werkt de man
fulltime en de vrouw parttime of niet.
Herintreden op latere leeftijd blijkt
moeilijk voor vrouwen. Zijn ze eenmaal
midden of eind veertig, dan zien we in
de statistieken een sterke daling van
hun arbeidsparticipatie, terwijl mannen
op deze leeftijd nog volop deelnemen
aan het arbeidsproces.
14 Vrouwen in het OV 15

‘Het GVB heeft vrouwen
veel te
bieden’
Vrouwen die van autorijden houden, zouden eens een
proefrit op de bus moeten wagen, vindt Juul Reinking. Ze
is manager bus bij het GVB te Amsterdam en ziet graag
meer vrouwen op de chauffeursstoel.
Wat Juul betreft, mag het aantal vrouwen binnen het GVB wel omhoog. ‘Op managementniveau
is de verhouding redelijk in balans, maar bij de assistent-lijnmanagers slaat
de weegschaal flink door met 6 vrouwen op 34 mannen. Ook zijn er absoluut meer
vrouwelijke chauffeurs nodig voor een juiste verdeling.’
Vrouwen op alle niveaus
Juul: ‘Vrouwen zijn heel geschikt als manager bij het GVB.
Chauffeurservaring heb je daarvoor niet strikt nodig. Ook zonder
groot rijbewijs kun je prima praten over klantvriendelijkheid,
rijgedrag, ziekteverzuim, enzovoort. En ondanks dat je als
manager in grote lijnen mannen moet aansturen, word je als
vrouw op die positie volledig geaccepteerd.
Vrouwelijke buschauffeurs zijn lastig te vinden. We richten ons
in de wervingscampagne niet speciaal op die doelgroep, omdat
we graag álle mensen binnenkrijgen die voldoen aan de eisen.
Maar ik denk dat er meer vrouwen rondlopen die geschikt zijn als
chauffeur.’
Goede regelingen
Volgens Juul heeft het GVB vrouwen een hoop te bieden. ‘We
hebben aantrekkelijke dienstroosters, zoals een parttime rooster
waarbij je alleen de ochtendspits rijdt. In de toekomst willen we
ook diensten van twee of drie hele dagen aanbieden. Verder kun
je bij het GVB doorgroeien, ook op managementgebied.’
Gewoon proberen
Ze wil graag meer vrouwen over de streep trekken voor het vak van buschauffeur: ‘Het
is een afwisselende baan met veel klantencontact. Laatst vertelde een enthousiaste
chauffeuse me dat ze zich een koningin voelt achter het stuur, zo machtig. Een rijtest
is een onderdeel van de sollicitatie. Dan wordt gekeken of je aanleg en verkeersinzicht
hebt. Ik zou tegen ieder die het wat lijkt, willen zeggen: overwin die schroom en
probeer het een keer!’
Feit: Tussen nu
en 2011 verlaten
de babyboomers
het arbeidsproces.
Dit betekent dat
50% van de
beroepsbevolking
binnenkort 45 jaar
of ouder is
16 Vrouwen in het OV 17

‘Je moet er
zelf
iets van maken’
Erna Koolschijn werkt als lijnmanager bij HTM in Den
Haag. Ze begon lang geleden zelf als buschauffeur en
kent het bedrijf door en door. Vrouwen zijn inmiddels
helemaal geaccepteerd op de werkvloer, is Erna’s
ervaring.
‘Toen ik begon, waren er maar weinig vrouwelijke chauffeurs. We hebben bij HTM zelfs
een tijd een speciaal vrouwenwerkoverleg gehad, waarin we bespraken waar je als
vrouw tegenaan liep tijdens werk. Het bleek allemaal erg
mee te vallen. Het aantal vrouwen is dusdanig gegroeid dat
een speciaal werkoverleg nu echt niet meer nodig is. Ze hebben
hun plekje wel veroverd’, vertelt Erna.
Flexibele instelling
Toch juicht Erna een toename van het aantal vrouwen bij
HTM toe. ‘Een fiftyfifty-situatie lijkt me ideaal, zowel op
de bus als in managementfuncties. Vooral op de bus is de
invloed van vrouwen duidelijk. Onze vrouwelijke chauffeurs
staan meestal wat minder op hun strepen. Maar doen ze dat
wél, dan is ook duidelijk dat het menens is. Hierdoor hebben
ze weinig problemen met passagiers.’
Een vrouwelijke lijnmanager heeft meer oog voor het sociale
aspect van een dienstregeling, denkt Erna. ‘Staat een chauffeur
bijvoorbeeld vijf dagen ingeroosterd op een tijdstip dat
hij niet thuis kan eten, dan denkt een vrouwelijke lijnmanager
al snel aan het thuisfront en kijkt of het ook met
vier avonddiensten kan. Dat is een mooie aanvulling op de
efficiency die een lijnmanager moet hebben.’
Baas op eigen bus
Aan haar tijd als chauffeur denkt Erna met genoegen terug.
‘De collegialiteit tussen de chauffeurs is groot. Er is een sfeer van één voor allen en allen
voor één. Daarnaast rijd je je diensten heel zelfstandig – dat moet je wel liggen. Je
bent echt eigen baas op jouw wagen en kunt er zelf iets van maken met de passagiers.’
Eenmaal binnen bij HTM, wil je niet meer weg, denkt Erna. ‘Ook ik hoop hier nog lang te
blijven zitten!’
Feit: Voor elke
goed bemiddelbare
werkzoekende in
Nederland is er bijna
één vacature! Het
probleem is echter
de mismatch: de
beschikbare mensen
en banen zijn niet op
elkaar afgestemd.
18 Vrouwen in het OV 19

Feit: Bij paren met
minderjarige kinderen,
werkt 33% van
de vrouwen niet
en 44% parttime.
Matty Vinke rijdt met veel plezier voor Connexxion.
‘Een goede verdeling tussen mannen en vrouwen lijkt
me in álle bedrijfstakken gunstig.’
‘Na een WAO-situatie wilde ik vorig jaar weer aan de slag. Ik was voorheen leidinggevende
in de zorg, maar ik wilde niet terug naar dat beroep. Tijdens mijn zoektocht
naar werk kwam ik een advertentie van Consolid tegen waarin naar chauffeurs gevraagd
werd. Ik rijd graag auto én voelde me aangetrokken tot de mogelijkheid om me te laten
omscholen. Tijdens de selectieprocedure werd ik alsmaar enthousiaster.
Begin vorig jaar ben ik opgeleid door Consolid, waarna ik in mei 2006 ging werken voor
de Connexxion-vestiging in Alphen aan den Rijn. Op
dit moment ben ik ‘uitbesteed’ aan Leiden. Ik vind het
ontzéttend leuk werk! Het valt me ook mee hoeveel
vrouwen dit beroep uitoefenen. Als je me vraagt hoe ik
het als vrouw persoonlijk ervaar, moet ik echt nadenken.
Ik heb één keer klem gestaan met een vrachtwagenchauffeur.
Toen dacht ik: “Oh ja, dat is er zo
eentje die er last van heeft dat ik een vrouw ben.” Maar
dat is het enige wat me te binnen schiet, behalve het
feit dat je hier natuurlijk veel mannengrappen hoort.
Tactischer
Een goede verdeling tussen mannen en vrouwen lijkt
me in álle bedrijfstakken gunstig. Vrouwen zijn vaak
communicatief en opereren tactischer. Mannen zijn
directer. Soms is dat wel prettig, want vrouwen kunnen zo neuzelen. Ik kom zelf uit een
echte vrouwenwereld en dit bevalt me eerlijk gezegd beter!
Als vroegere leidinggevende vind ik het geweldig om nu mijn eigen “rijdende bedrijfje”
te hebben. Ik werk bewust parttime, omdat ik rustig wil opstarten. Het gaat hartstikke
goed en daar geniet ik van. Voor mij voelt dit elke dag als vakantie. De verschillende
weertypes, de momenten van de dag, al die diverse mensen – alles heeft zo zijn
charme.’
‘Ik heb mijn
eigen
rijdende bedrijfje’
20 Vrouwen in het OV 21

‘Vrouwen zijn hier volledig
geaccepteerd’ Wat kan Consolid
betekenen?
Assistent-vestigingsmanager Loek Venker heeft samen
met een collega de dagelijkse leiding over de Connexxionvestiging
Alphen aan den Rijn. ‘Buschauffeur was lang
een mannenberoep, maar dat is echt verleden tijd.’
‘Vijfentwintig jaar geleden was ik zelf buschauffeur bij Westnederland, de voorganger
van Connexxion. Ik weet nog goed dat er toen voor het eerst een vrouw op de bus
kwam. Dat vereiste nogal wat aanpassingen, er waren bijvoorbeeld niet eens damestoiletten…
Die eerste dame was dus nogal duur!
Inmiddels vormen de vrouwelijke chauffeurs een wezenlijk onderdeel van ons korps. Alleen
qua aantal zijn we nog bezig met een inhaalslag: onder de 120 chauffeurs bevinden
zich 18 vrouwen. Het overgrote deel daarvan werkt via een uitzendbureau of parttime.
Dat komt Connexxion overigens goed uit: in de daluren werken we met vast personeel
en de pieken vullen we graag aan met tijdelijke of parttime krachten.
Het verschil man-vrouw is in het openbaar vervoer niet voelbaar meer. Dat idee van een
macho mannensfeer, zoals ook bij de politie en de brandweer, is echt iets van vroeger.
Niet alleen qua emancipatie, maar ook technisch gezien is er veel veranderd. Fysiek was
het in het verleden veel zwaarder. Als je dan zestig mensen in je bus had, moest je half
uit je stoel komen om met alle kracht de bocht door te komen. Met die stuurbekrachtiging
van tegenwoordig draai je het stuur met één vinger om.
Persoonlijk vind ik dat beide seksen het chauffeurswerk zonder problemen aankunnen.
Ik zie geen verschil in gedrag of werkhouding. Wel hoor ik van vrouwen vaker dat ze
zich bij late diensten onveilig voelen. Gelukkig zit er in elke bus een geheime noodknop,
waarmee de chauffeur alarm kan slaan bij de centrale verkeersleiding. Verder organiseren
we interne cursussen, waarin we mensen trainen om kritieke situaties vooral
met hun mond en niet met hun lichaam op te lossen. In die sussende rol zijn vrouwen
trouwens sterker. Mannen reageren wel eens te bijdehand.
Kortom, het werk van buschauffeur is vooral gééstelijk zwaar. In het drukke verkeer
en met al die passagiers mag je aandacht nooit verslappen en moet je bovendien altijd
vriendelijk blijven. Iemand als Matty Vinke is een prima chauffeur, zoals wij ze graag
zien: ze is zeer flexibel!’
• We verzorgen opleidingen tot buschauffeur:
- Kandidaten kunnen individueel hun papieren halen en krijgen
daarna bij de opdrachtgever een lijninstructie en interne begeleiding;
- Het is ook mogelijk een BBL-traject te volgen: beroepsbegeleidend
leren op mbo-niveau, ofwel naar school gaan en werken tegelijkertijd.
Via een projectteam van Consolid worden mensen geworven
en geselecteerd. Tijdens de 18 maanden dat ze aan het werk zijn,
worden ze ook uitgenodigd voor workshops, bijvoorbeeld over
klantvriendelijkheid of het omgaan met agressie. Daarbij is een
praktijkbegeleider betrokken;
• We helpen mensen aan een vaste baan.
• We bieden coaching en advies.
Colofon
Dit is een uitgave van Consolid BV te Amsterdam
Coördinatie: Nathalie Overdiek, Communicatie & PR Consolid
Eindredactie: terveertekst
Teksten: Caroline Heijkoop, Dennis Mortier, Cees Splinter en Petra ter Veer
Fotografie: De Beeldredaktie
Vormgeving: Admore Concept en Vormgeving
Meer weten?
Wilt u als vervoerbedrijf meer weten over de visie van Consolid?
Kijk dan eens op www.consolid.nl/vrouweninhetov. Daar vindt u
allerlei artikelen en statistische informatie over dit onderwerp.
22 Vrouwen in het OV 23

Consolid is een professioneel
georganiseerde personele
dienstverlener, werkzaam
in heel Nederland. Consolid
specialiseert zich vanaf haar
start in 1990 in de sectoren
personen vervoer, beveiliging
en transport. De gestage
groei in deze sectoren heeft
het bedrijf een leidende positie
bezorgd in de top-20 van
uitzendorganisaties.
Consolid is lid van de ABU en
in het bezit van het keurmerk
SNA.