SECUREX PREVENTIE & BESCHERMING

S E C U R E X P R E V E N T I E & B E S C H E R M I N G
SQUARE
Flash
Periodieke Informatie van de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming
juli 2004
Inhoud
■ Te warm om te werken?
■ Workshop RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie)
■ Onze vormingen
■ Inschrijvingsformulier
Veel werknemers worden tijdens het uitvoeren
van hun werk blootgesteld aan hoge
temperaturen. Denk maar aan arbeiders in
de staalindustrie, in gieterijen, aan hoogovens,
enz. In deze gevallen wordt
gesproken van “blootstelling aan warmte van
technologische oorsprong”.
In de zomer kan ook het klimaat een rol
spelen, Vele werknemers worden dan blootgesteld
aan overmatige warmte van klimatologische
oorsprong. De warmtebelasting van
werknemers die reeds blootgesteld zijn aan
warmte van technologische oorsprong wordt
verhoogd door de warmte van klimatologische
oorsprong.
Wat kunnen de mogelijke gevolgen
van lange blootstelling aan hoge temperaturen
zijn?
- Uitdroging door vochtverlies te wijten aan
een overmatige transpiratie
- Hittekrampen door verlies aan zouten te
wijten aan een overmatige transpiratie
- Hittesyncope of bewustzijnverlies
- Hitteslag met ernstige gevolgen voor de
gezondheid, met mogelijk de dood tot
gevolg.
Te warm om te werken?
Mogelijke preventiemaatregelen
Bij blootstelling aan warmte van technologische
oorsprong dienen uiteraard de mogelijke
technische maatregelen getroffen te worden,
zoals het installeren van een luchtbehandelingssysteem
dat de temperatuur van de
lucht en de luchtvochtigheid kan regelen, of
het isoleren van bronnen van stralingswarmte
door middel van weerkaatsende schermen.
Andere mogelijke maatregelen houden verband
met de organisatie van het werk en/of het
gedrag van de werknemer. Zo dient benadrukt
te worden dat het belangrijk is veel te drinken
bij hoge temperaturen. Vraag steeds het
advies van de arbeidsgeneesheer omtrent het
type drank dat best voorzien wordt.
Indien het arbeidsreglement en de bedrijfsactiviteiten
het toelaten, kan een systeem
van aangepaste werktijden uitgewerkt worden.
Bij hoge temperaturen van klimatologische
oorsprong kan getracht worden de activiteiten
die een zware fysieke inspanning
vergen te laten plaatsvinden vroeg in de
morgen of laat in de avond als de temperaturen
wat gezakt zijn.
Aangepaste werkkledij voorzien is eveneens
van belang.
Wetgeving
Temperatuur W.B.G.T (Wet Bulb Globe
Temperature): ARAB art. 148 decies 2
De overmatige warmte, zowel van technologische
als van klimatologische oorsprong,
wordt gemeten op het niveau van elke werkpost
met een vochtige globethermometer of
met enige andere methode die op het stuk
van de effectieve temperatuur dezelfde
resultaten oplevert.
De WBGT-temperatuur is een index die berekend
wordt aan de hand van drie te meten
temperaturen: de droge luchttemperatuur of
Dry Temperature (DT), de stralingstemperatuur
of Globe Temperature (GT) en de vochtige
temperatuur of Wet Bulb Temperature
(WB). De berekening verschilt naargelang
de werkpost zich binnenin een gebouw
bevindt (WBGT-in) of buiten een gebouw,
waar ook warmtestraling van de zon aanwezig
is (WBGT-out):
WBGT in: 0.7 WB + 0.3 GT
WBGT out: 0.7 WB + 0.2 GT + 0.1 DT
Laat ons in deze periode van het jaar, met
mogelijk zomerse temperaturen, kijken naar
wat artikel 148decies 2 voorziet in geval van
overmatige warmte van klimatologische oorsprong.

De effectieve temperaturen vanaf welke er
aan klimatologische omstandigheden te wijten
hinder bestaat, zijn de volgende
licht werk ongeveer 150 kcal/uur 30°C
halfzwaar werk ongeveer 250 kcal/uur 26,7°C
zwaar werk ongeveer 350 kcal/uur 25°C
In geval van overschrijding van genoemde
maximumtemperaturen, moeten volgende
maatregelen genomen worden:
De hierboven voorziene aanpassingstijd van
48 uur wordt niet in aanmerking genomen
wanneer de overmatige warmte haar oorsprong
vindt in een samenvallen van technologische
en klimatologische factoren.
Ter herinnering enkele criteria met
betrekking tot het klimaat op de arbeidsplaats
Relatieve luchtvochtigheid: ARAB art. 57 en
art. 58
Tenzij dwingende technologische redenen het
beletten, moeten maatregelen getroffen worden
om de relatieve luchtvochtigheid in de
werklokalen tussen 40% en 70% te houden.
Luchtsnelheid: ARAB art. 58
Bij toepassing van kunstmatige luchtverversing
moet de luchtsnelheid beperkt blijven
tot maximum 0.5 m/s, voor zover deze
beperking niet in strijd is met het toepassen
van systemen voor specifieke bestrijding van
bepaalde arbeidshinder.
1. de werknemers blootgesteld aan rechtstreekse
zonnestraling dienen te beschikken
over individuele of collectieve
beschermingsmiddelen.
2. de werkgever zorgt ervoor dat aangepaste
frisse dranken worden verstrekt overeenkomstig
het ter zake door de arbeidsgeneesheer
verstrekte advies.
Ventilatie ARAB art 56.
In de lokalen moet de lucht ververst worden
naar rato van 30 m³ per uur en per in het
lokaal aanwezige werknemer.
Enkele tips
De WBGT-index is een maat voor wat het
menselijk lichaam kan verdragen aan warmte.
Het is echter geen maat voor comfort. Het is
dus niet zo dat de omstandigheden comfortabel
zijn als de WBGT-index niet overschreden
wordt. Het is dan ook aan te raden om bij
hoge temperaturen (zoals die in de zomer
kunnen voorkomen) frisse dranken te voorzien
en om, indien de werkorganisatie en
werkbelasting het toelaten, een aanpassing
van de werkuren te voorzien, zelfs al wordt
de WBGT-index niet overschreden.
Om het comfort te evalueren, bestaan er
andere modellen, zoals PMV-PPD model
(Predicted Mean Vote –Predicted Percentage
of Dissatisfied) die aan de hand van gemeten
parameters trachten te achterhalen hoe een
groep werknemers het klimaat zal ervaren.
3. binnen de 48 uur, na het ogenblik van de
vaststelling van de hinder, installeert de
werkgever in de werklokalen inrichtingen
voor kunstmatige verluchting, overeenkomstig
de bepalingen van artikel 58 van
het ARAB.
4. Indien na dit tijdsverloop de hinder
voortduurt, voert de werkgever een regime
in van beperkte aanwezigheidstijd op
de werkpost en van rusttijden zoals voorzien
in volgende tabel.
Niveau van de effectieve temperaturen Afwisseling in het werk
licht werk Halfzwaar werk Zwaar werk tijdsduur van blootstelling
± 150 kcal/u ± 250 kcal/u ± 350 kcal/u aan de warmte toe te stane rusttijden
30,1 °C 26,8 °C 25,1 °C 110 min. 10 min.
30,4 °C 27,5 °C 25,5 °C 100 min. 20 min.
30,6 °C 28 °C 25,9 °C 45 min. 15 min.
30,9 °C 28,5 °C 26,6 °C 40 min. 20 min.
31,2 °C 29 °C 27,3 °C 35 min. 25 min.
31,5 °C 29,5 °C 28 °C 30 min. 30 min.
31,8 °C 29,8 °C 28,7 °C 25 min. 35 min.
32,1 °C 31,1 °C 29,4 °C 20 min. 40 min.
32,4 °C 31,4 °C 30,1 °C 15 min. 45 min.
32,7 °C 31,7 °C 30,8 °C 10 min. 50 min.
33 °C 32 °C 31,5 °C 5 min. 55 min.
Beleving van klimaat is zeer persoonsgebonden.
Wat voor de ene werknemer comfortabel
is, is voor de andere werknemer oncomfortabel.
Het is zeer moeilijk om voor iedereen
het perfecte klimaat te verzekeren.
Voor werknemers die rechtstreeks aan de
zonnestraling zijn blootgesteld, is het
belangrijk om te voorzien in persoonlijke
beschermingsmiddelen zoals zonnecrème en
beschermende hoofddeksels. Op werven is
het eveneens aan te raden schaduwrijke
zones te creëren, waar de werknemers af en
toe even kunnen pauzeren.
De cel risicobeheersing van Securex Bescherming
& Preventie kan alle metingen die in
verband staan met het klimaat in uw bedrijf
uitvoeren en de nodige adviezen geven.
Een uitgebreidere versie van deze tekst kan
u vinden op onze website www.securex.be:
Onderneming – Welzijn op het Werk (rubriek
“Tot uw dienst”) - FAQ

De opleiding ‘Workshop RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie)’
zal opnieuw georganiseerd worden eind van dit jaar!
Elke werkgever is er sinds 1998 toe gehouden de nieuwe wettelijke
richtlijnen inzake het welzijn op het werk na te leven. Die richtlijnen
verplichten hem er onder andere toe een globaal preventieplan en
een jaarlijks actieplan op te stellen. Aan de basis van beide
documenten ligt de risicoanalyse waaraan het bedrijf in kwestie
onderworpen wordt.
De door Securex georganiseerde workshop biedt u de mogelijkheid zelf
die analyse uit te voeren aan de hand van de tool die we speciaal hiertoe
ontwikkeld hebben. Dit is een uitvoerige vragenlijst waarmee u
een volledige inventaris van de risico’s en mogelijke gevaren in uw
bedrijf kunt opstellen. Tijdens de twee sessies die deze workshop
omvat, wordt de vragenlijst voorgesteld en krijgt u de kans met deze
tool vertrouwd te geraken.
Tijdens de eerste sessie ontvangt u de (basis)informatie die u nodig
1. BASISCURSUS EHBO
Workshop RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie)
Data 2004: 13/10 - 15/10 - 20/10 examen 22/10
of 16/11 - 19/11 - 23/11 examen 25/11
Duur: 8.30u tot 15.00u - examen 9u tot 11u
Locatie: Securex - Verenigde-Natieslaan 1 - 9000 Gent
Prijs: 250,00 s/pp
Doelgroep: Deze cursus richt zich tot iedereen die permanent aanwezig
is in het bedrijf, op de werf, op de werkplaats, enz.
2. RECYCLAGECURSUS EHBO
Data 2004: 03/11
Duur: 8.30u tot 12.30u
Locatie: Securex - Verenigde-Natieslaan 1 - 9000 Gent
Prijs: 85,00 s/pp
Doelgroep: Jaarlijks recyclagecursus voor gebrevetteerde bedrijfshulpverleners.
3. VOEDINGSHYGIENE (HACCP) EN ARBEIDSVEILIGHEID
VOOR HORECABEDRIJVEN
Data 2004: 25/10 of 6/12
Duur: 13.00u - 17.00u
Locatie: Securex - Verenigde-Natieslaan 1 - 9000 Gent
Prijs: 85,00 s/pp
Doelgroep: Preventieadviseurs, horeca personeel, iedereen betrokken
bij de voedingsveiligheid en veiligheid in het algemeen.
hebt om de vragenlijst in te vullen en aan te wenden. Tijdens de
tweede sessie kunt u de vragen stellen die eventueel bij u opgekomen
zijn tijdens het terreinonderzoek dat u zelf tussen de twee sessies
ingesteld hebt.
Programma
Eerste sessie:
- Onthaal, inleiding en wettelijk kader van de wet op het welzijn
- Preventiebeleid en concrete organisatie ervan
- Inventaris van de risico’s volgens de voorgestelde handleiding
Tweede sessie:
- Balans van de inventaris van de risico’s in elk bedrijf
- Technieken om het risico te analyseren en correct te evalueren
- Specifieke domeinen voor de RIE: voorbeeld: chemische producten,
enz.
- Voorstelling van de cd-rom “Toolbox”
Onze vormingen
Securex: erkend opleidingsverstrekker Vlaamse en Waalse opleidingscheques
4. BASISVORMING “PREVENTIEADVISEUR”
Data 2005: 29/3 - 5/4 - 12/4 - 19/4 - 26/4 - 3/5
Duur: 09.00u tot 17.00u
Locatie: Securex - Verenigde-Natieslaan 1 - 9000 Gent
Prijs: 600,00 s/pp
Doelgroep: Deze opleiding richt zich tot preventieadviseurs van
bedrijven van klasse C en D, maar ook tot werkgevers en
personen die betrokken zijn bij het preventiebeleid van
hun bedrijf.
5. STRESS MANAGEMENT
Data 2004: 16/09 - 07/10
Duur: 13.30u - 17.00u
Locatie: Securex - Verenigde-Natieslaan 1 - 9000 Gent
Prijs: 325,00 s/ pp
Doelgroep: Verantwoordelijken personeelsbeleid, leden van de
hiërarchische lijn. Eenieder die van stressmanagement
werk wil maken.
6. VERTROUWENSPERSOON
Data 2004: 14/09 - 28/09 - 26/10 - 16/11
Duur: 13.30u - 17.00u
Lokatie: Europahotel - Gordunakaai 59 - 9000 Gent
Prijs: 550.00 s/pp
Doelgroep: vertrouwenspersonen, interne preventieadviseurs
(psychosociaal welzijn), HR-medewerkers
7. WORKSHOP RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie)
Data 2004: 18/11 - 02/12
Duur: 13.30u - 17.00u
Locatie: Securex - Verenigde-Natieslaan 1 - 9000 Gent
Prijs: 399,00 s/pp
Doelgroep: preventieadviseurs, leden van de hiërarchische lijn, werkgevers
die zelf een veiligheidsbeleid moeten uitwerken

1 Basiscursus EHBO
2 Recyclagecursus EHBO
3 Voedingshygiëne (HACCP)
en arbeidsveiligheid voor horecabedrijven
4 Basisvorming "Preventieadviseur"
5 Stressmanagement
6 Vertrouwenspersoon
7 Workshop RIE (Risico Inventarisatie en
Evaluatie)
Inschrijvingsformulier per deelnemer
Bedrijf ............................................................... Aansluitingsnr. ......................................................................
Adres .............................................................................................................................................................
BTW nr. ..............................................Tel. ............................................ Fax. ..................................................
Contactpersoon ...................................................E-mail ..................................................................................
Betaling met Vlaamse of Waalse opleidingscheques: JA /NEEN (Schrappen wat niet past)
GEGEVENS CURSIST
Naam .................................................................Voornaam ..............................................................................
Geboortedatum ...................................................Functie .................................................................................
Nr Opleidingen Datum Plaats Taal Prijs
Gelieve dit antwoordformulier degelijk ingevuld en ondertekend terug te sturen per brief of fax naar:
Securex - Micha Brouns - CID - Genèvestraat 4 - 1140 Brussel
Fax: 02 729 95 04 - Tel.: 02 729 93 75 - E-mail: vormingen@securex.be
Gedetailleerde vormingsfiches zijn terug te vinden op de website van Securex: www.securex.be
U kan zich tevens via deze website on line voor de diverse vormingen inschrijven.
Inschrijvingen 2 maanden vóór aanvang van de cursus geven recht op 5% korting per inschrijving.
De annulatie van uw inschrijving is uitsluitend schriftelijk of via e-mail mogelijk:
- tot 4 weken vóór het begin van de cursus, zonder bijkomende kost:
- van 2 tot 4 weken vóór het begin van de cursus, waarbij 50% van het deelnamerecht verschuldigd blijft.
- minder dan 2 weken vóór de sessie blijft het deelnamerecht integraal verschuldigd.
De organisatoren behouden zich het recht voor de vorming te annuleren en zullen u hiervan telefonisch of via e-mail verwittigen.
Al onze prijzen zijn Exclusief BTW.
Naam Datum Handtekening
Version francophone disponible sur demande ou consultez notre site web