Cursus hoofdstuk 1

1.8 Alkynen
Wat is de algemene brutoformule van alkanen? .......................................................................
Wat is de algemene brutoformule van alkenen? .......................................................................
Alkenen zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . koolwaterstoffen. Dat wil zeggen dat er
een dubbele binding is. We kunnen evenwel ook koolwaterstoffen maken met een
drievoudige binding tussen twee koolstoffen.
1.8.1 Ethyn
Het meest bekende alkyn is ethyn of acetyleen, met als formule C2H2. Teken de
structuurformule.
Door de drievoudige binding zeggen we dat ethyn een sterk onverzadigd product is: het zal
chemisch bijzonder reactief zijn. In mensentaal wil dit eigenlijk zeggen dat ethyn een heel
gevaarlijk product is. Het gas kan gemakkelijk ontploffen. Bij het transport moeten strenge
voorzorgsmaatregelen genomen worden. Ondanks dat alles wordt ethyn veel gebruikt!
Bijvoorbeeld bij het lassen en snijden van metalen, waarbij de brander werkt op een mengsel
van zuurstof en ethyn. Het is ook de uitgangsstof voor de bereiding van tal van organische
stoffen, zoals azijnzuur, etheen en vinylchloride.
Welke hoek wordt gevormd tussen de koolstofatomen en waterstofatomen? .........................
Welke structuur krijg je? .............................................................................................................
1.8.2 Formule van de alkynen
De naamgeving is analoog als bij de alkenen. We werken nu wel met de achtervoegsels –yn in
plaats van –aan of –een.
Algemene formule: .....................................................................................................................
Chemie 4/2 24