Toetsgids geschiedenis - 10 voor de leraar

12. Ordenen
Aspect Korte Inhoudsomschrijving Voorbeeld 1 Voorbeeld 2
(tijdvak 3) Wie in China geschiedenisonderwijs
volgt zal in de schoolmethodes niet gauw het
tijdvak van ‘monniken en ridders’ kunnen vinden,
laat staan dat dit samenvalt met de jaren van circa
500 tot 1000.
(tijdvak 2) Nederlandstalige boeken over de
oudheid behandelen doorgaans de periode van
circa 3000 v.C. tot 476 n.C. Het criterium om de
oudheid rond 3000 te laten beginnen is het feit dat
er een schriftcultuur ontstaat. Het einde van de
periode wordt gemarkeerd door een politiek
criterium: het Romeinse rijk hield op te bestaan.
Engelstalige handboeken plaatsen het einde van
de oudheid vaak in de 3e eeuw, omdat dan boeren
aan de grond worden gebonden en er staatjes in
de staat te ontstaan. Dan beginnen volgens die
handboeken de Middeleeuwen, met kenmerken
als horigheid en versplintering van de macht.
(12G) Periodisering Afhankelijk van vraagstelling en perspectief
worden bij vergelijking van twee tijdstippen in de
geschiedenis overwegend continuïteit dan wel
overwegend (ingrijpende) veranderingen
vastgesteld. Op grond van de laatste komt men
dan veelal tot de indeling van perioden en
tijdvakken. Deze zijn afhankelijk van het perspectief
dat men heeft: een politieke periodisering kan
anders uitvallen dan een economische, de
periodisering voor het ene gebied of de ene
cultuur anders dan die voor de andere. Het
aanbrengen van een periode-indeling is dus een
zaak van interpretatie achteraf.
42 Toetsgids tweedegraads lerarenopleiding geschiedenis