26.01.2015 Views

Download de toetsgids - 10voordeleraar

Download de toetsgids - 10voordeleraar

Download de toetsgids - 10voordeleraar

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding<br />

Ne<strong>de</strong>rlands<br />

Deze <strong>toetsgids</strong> is een handleiding bij<br />

<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke kennistoets Ne<strong>de</strong>rlands voor<br />

<strong>de</strong> twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding.<br />

Hierin on<strong>de</strong>r meer uitleg over:<br />

●●<br />

toetsmatrijs<br />

●●<br />

aantal toetsvragen<br />

●●<br />

duur van <strong>de</strong> toets<br />

●●<br />

toegestane hulpmid<strong>de</strong>len<br />

●●<br />

herkansing<br />

Studiejaar<br />

2013-2014<br />

Versie 01/14


Inleiding<br />

Deelname aan <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke kennistoets Ne<strong>de</strong>rlands staat open voor stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong><br />

prope<strong>de</strong>utische fase hebben behaald. Bovendien moeten ze succesvol 70 procent van<br />

het vakinhou<strong>de</strong>lijke curriculum hebben doorlopen. De eigen opleiding bepaalt wanneer<br />

dat het geval is.<br />

Vanzelfsprekend geldt <strong>de</strong> actuele versie van <strong>de</strong> <strong>toetsgids</strong>. Deze staat vermeld op <strong>de</strong><br />

voorpagina en is te checken via <strong>de</strong> website www.10voor<strong>de</strong>leraar.nl/toetsen/oefenen-eninformatie<br />

Welke kennis en vaardighe<strong>de</strong>n vraagt <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke kennistoets Ne<strong>de</strong>rlands van<br />

twee<strong>de</strong>graads stu<strong>de</strong>nten Waar gaan <strong>de</strong> vragen over en hoe zien ze er uit Deze bun<strong>de</strong>l<br />

geeft daarop antwoord. In twee <strong>de</strong>len en op twee niveaus. Het eerste ge<strong>de</strong>elte - <strong>de</strong><br />

<strong>toetsgids</strong> - beschrijft <strong>de</strong> formele kant van <strong>de</strong> toets. Daarbij gaat het om zaken als:<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

toetsmatrijs<br />

aantal toetsvragen<br />

duur van <strong>de</strong> toets<br />

toegestane hulpmid<strong>de</strong>len<br />

herkansing<br />

In het twee<strong>de</strong> <strong>de</strong>el – Begrippenlijst – komt <strong>de</strong> inhou<strong>de</strong>lijke kant aan bod.<br />

De inhoud van <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke kennistoets ne<strong>de</strong>rlands is gebaseerd op <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong><br />

kennisbasis. Deze staat op www.10voor<strong>de</strong>leraar.nl/publicaties<br />

Het Lan<strong>de</strong>lijk Vakoverleg heeft zich over <strong>de</strong> toekomstige toetspraktijk gebogen.<br />

De vakcommissie heeft <strong>de</strong> toetsmatrijs, <strong>de</strong> blauwdruk voor ie<strong>de</strong>re toets, vastgesteld.<br />

Als handreiking voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten is tevens een begrippenlijst opgesteld.<br />

Samenstelling vakcommissie<br />

●●<br />

Bart van <strong>de</strong>r Leeuw,<br />

Lan<strong>de</strong>lijk Expertisecentrum Opleidingen Ne<strong>de</strong>rlands en Diversiteit<br />

●●<br />

Marianne Stienen, Hogeschool Arnhem en Nijmegen<br />

●●<br />

Berna<strong>de</strong>tte Laudy, NHL Hogeschool<br />

2<br />

Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Toetsgids<br />

1 - De inhoud van <strong>de</strong> toets<br />

1.1 - <strong>de</strong> vragen<br />

De toets bevat 110 vragen. Ze gaan over <strong>de</strong> inhoud van <strong>de</strong> kennisbasis.<br />

De toets is opgesteld in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal.<br />

De toets bestaat uit meerkeuzevragen met 3 of 4 antwoordalternatieven.<br />

Een antwoord is ofwel goed, ofwel fout. Een goed antwoord levert 1 punt op. Een fout<br />

antwoord of geen antwoord 0 punten. In totaal zijn er 110 punten te behalen in <strong>de</strong>ze toets.<br />

1.2 - <strong>de</strong> toetsmatrijs<br />

De vakcommissie Ne<strong>de</strong>rlands heeft <strong>de</strong> toetsmatrijs vastgesteld. Hierin is aangegeven<br />

welke thema’s van <strong>de</strong> kennisbasis geschikt zijn voor lan<strong>de</strong>lijke digitale toetsing.<br />

Per thema staat vermeld hoeveel vragen ervan in <strong>de</strong> toets voorkomen. De nummering<br />

van <strong>de</strong> thema’s verwijst naar <strong>de</strong> kennisbasis. Van <strong>de</strong> thema’s die niet in <strong>de</strong> toetsmatrijs<br />

staan, vindt toetsing op instellingsniveau plaats.<br />

Thema 2:<br />

27 vragen (25%)<br />

Vakdidactiek: differentiatie naar<br />

Beschrijving<br />

doelgroepen<br />

2.1 Meertalige klassen Invloed van verschillen<strong>de</strong> culturen op een klassen- en schoolsituatie<br />

Communicatie<br />

Cultureel perspectief in teksten<br />

2.2 Nt2-didactiek Problemen van NT2-leerlingen<br />

Didactische mid<strong>de</strong>len en uitgangspunten NT2-metho<strong>de</strong><br />

Hoofdbena<strong>de</strong>ringen in het NT2-on<strong>de</strong>rwijs<br />

Aansluitproblematiek<br />

Meningsvorming over On<strong>de</strong>rwijs in allochtone leven<strong>de</strong> talen<br />

Didactiek van tekstbehan<strong>de</strong>ling<br />

2.3 Remedial teaching Leesproblemen<br />

Compensatiestrategieën<br />

Rol van leesmotivatie<br />

Schrijfproblemen<br />

Theorieën over <strong>de</strong>ficiëntie versus diversiteit<br />

Diagnostiek<br />

Remediëring op gestructureer<strong>de</strong> wijze<br />

Differentiatie<br />

Werkzaamhe<strong>de</strong>n van een remedial teacher<br />

2.4 Dyslexie Definitie en criteria van dyslexie<br />

Verklaringstheorieën voor dyslexie<br />

Signaleren en omgaan met dyslexie in <strong>de</strong> klas<br />

Dyslexiebeleid<br />

Hulpmid<strong>de</strong>len<br />

Dyslexiecoach<br />

2.5 Taalgericht vakon<strong>de</strong>rwijs Belang van TVO binnen taalbeleid<br />

didactische mid<strong>de</strong>len om alle vaklessen taalgericht te maken<br />

Adviezen voor docenten van zaakvaklessen<br />

De drie pijlers: taalsteun, context, en interactie<br />

Taalontwikkelend lesgeven<br />

3<br />

Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Thema 2:<br />

27 vragen (25%)<br />

Vakdidactiek: differentiatie naar<br />

Beschrijving<br />

doelgroepen<br />

2.6 Taalbeleid Taalbeleidsplan<br />

Mid<strong>de</strong>len om invulling te geven aan taalbeleid in een school<br />

2.7 Woor<strong>de</strong>nschatdidactiek Didactische mo<strong>de</strong>llen om woor<strong>de</strong>n aan te bie<strong>de</strong>n<br />

Verschil tussen schooltaal- en vaktaalwoor<strong>de</strong>n<br />

Inci<strong>de</strong>nteel – intentioneel woor<strong>de</strong>nschaton<strong>de</strong>rwijs<br />

Strategieën voor het uitbrei<strong>de</strong>n van woor<strong>de</strong>nschat en idioomkennis<br />

Werkvormen<br />

Selectie en ontwikkeling van oefenmateriaal<br />

Thema 7: Taalbeschouwing: taalstructuren<br />

en welgevormdheid<br />

7.1 Fonetiek, fonologie, morfologie, semantiek,<br />

lexicologie<br />

28 vragen (25%)<br />

Beschrijving<br />

Basis van fonetiek en fonologie<br />

Kennis van en inzicht in <strong>de</strong> klankstructuur van het Ne<strong>de</strong>rlands<br />

Spraakklanken<br />

Morfologische structuren van het Ne<strong>de</strong>rlands<br />

Basis van semantiek<br />

7.2 Grammatica Analyse van enkelvoudige en samengestel<strong>de</strong> zinnen op alle niveaus<br />

Syntaxis<br />

7.3 Spelling Beginselen van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse spelling<br />

Nevenbeginselen<br />

Principes van <strong>de</strong> werkwoordspelling<br />

Woordbeeld en veran<strong>de</strong>rlijke gespel<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n<br />

Spellingstrategieën<br />

7.4 Spellingdidactiek Analyse en beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> spellingaanpak in een metho<strong>de</strong><br />

Spellingregels<br />

Spellingstrategieën<br />

Instructieprincipes<br />

Behan<strong>de</strong>ling werkwoordspelling<br />

On<strong>de</strong>rscheid tussen veran<strong>de</strong>rlijk gespel<strong>de</strong> en onveran<strong>de</strong>rlijk gespel<strong>de</strong><br />

woor<strong>de</strong>n<br />

Digitaal spellingmateriaal<br />

Interpunctie<br />

Diagnostiek bij spellingproblemen<br />

Belang van differentiatie<br />

Thema 8: Taalbeschouwing: taalverwerving,<br />

taalgebruik, en taalvariatie<br />

27 vragen (25%)<br />

Beschrijving<br />

8.1 Taalverwerving Theorieën over taalverwerving<br />

Functies van taal<br />

Psycholinguïstiek<br />

Metatalige begripsvorming<br />

8.2 Taalvariatie en taalveran<strong>de</strong>ring Verschillen en overeenkomsten tussen talen<br />

Sociolinguïstiek<br />

Taalveran<strong>de</strong>ring<br />

Taalgeschie<strong>de</strong>nis<br />

8.3 Pragmatiek Pragmatische theorieën<br />

8.4 Taalbeschouwingsdidactiek Aanpak van taalbeschouwing in een metho<strong>de</strong><br />

Zinsanalyse in dienst van taalbeheersing en taalverzorging<br />

Meerduidige invulling van <strong>de</strong> term taalbeschouwing<br />

Voor vo geschikte taalbeschouwingson<strong>de</strong>rwerpen<br />

Mid<strong>de</strong>len en materialen om lessen taalbeschouwelijker te maken<br />

4 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Thema 9:<br />

Fictie: literaire / fictionele teksten<br />

9.1 Literaire genres, literaire/fictionele teksten en<br />

tekstkenmerken<br />

14 vragen (13%)<br />

Beschrijving<br />

Drie archetypen: lyriek, epiek en dramatiek<br />

On<strong>de</strong>rscheid fictie en non-fictie<br />

Fictie als een geor<strong>de</strong>n<strong>de</strong> vorm van artistieke communicatie<br />

Afbakening van literatuur ten opzichte van lectuur<br />

On<strong>de</strong>rscheid tussen jeugdliteratuur (12 tot 16 jaar),<br />

Adolescentenliteratuur (15 tot 20 jaar) en volwassenenliteratuur (vanaf<br />

circa 18 jaar)<br />

9.2 Literatuurgeschie<strong>de</strong>nis Diachronische beschrijving literatuur<br />

Thema 10:<br />

Fictie: lezen van literaire / fictionele teksten<br />

14 vragen (13%)<br />

Beschrijving<br />

10.1 Literaire analyse, interpretatie en kritiek Analyse<br />

Interpretatie<br />

Evaluatie<br />

Lyriek<br />

Epiek<br />

Dramatiek<br />

Recensies<br />

10.2 Stimuleren van leesontwikkeling Manieren om leesontwikkeling te stimuleren<br />

Didactische instrumenten om literaire ontwikkeling van leerlingen te<br />

stimuleren<br />

Ontwikkeling van literaire competentie van <strong>de</strong> lezer<br />

Doorlopen<strong>de</strong> leerlijnen literatuuron<strong>de</strong>rwijs en relatie met eindtermen<br />

Leeservaring in relatie tot ontwikkelingspsychologie<br />

10.3 Literatuurdidactiek Literatuurdidactiek<br />

Principes van het voorlezen<br />

Leesverwerking<br />

5<br />

Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


1.3 - <strong>de</strong> taxonomie van Romiszowski<br />

Leraren beheersen hun vak op verschillen<strong>de</strong> niveaus. Ze hebben niet alleen <strong>de</strong> vereiste<br />

feitenkennis, maar komen op basis daarvan ook tot doordachte oplossingen. Taxonomie,<br />

zo heet <strong>de</strong> in<strong>de</strong>ling van kennis naar verschillen<strong>de</strong> niveaus.<br />

De redactie gebruikt <strong>de</strong> taxonomie van Romiszowski. De in<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong>ze Britse<br />

on<strong>de</strong>rwijskundige is:<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

feitelijke kennis, zoals: herinneren of herkennen<br />

begripsmatige kennis betreft het inzicht, grensbepalingen<br />

reproductieve vaardighe<strong>de</strong>n, zoals eenvoudige activiteiten en<br />

standaardprocedures<br />

productieve vaardighe<strong>de</strong>n, het geleer<strong>de</strong> toepassen in nieuwe situaties<br />

De lan<strong>de</strong>lijke kennistoets test vooral <strong>de</strong> beheersing van feitelijke en begripsmatige kennis.<br />

6 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


2 - Het afnemen van <strong>de</strong> toets<br />

2.1 - toetsomgeving<br />

De afname van <strong>de</strong> toets gebeurt in een beveilig<strong>de</strong>, digitale omgeving. Stu<strong>de</strong>nten loggen<br />

in met een eigen wachtwoord. Zolang <strong>de</strong> toets loopt, is het niet mogelijk om internet<br />

of an<strong>de</strong>re computerprogramma’s te gebruiken. Bij een storing blijven <strong>de</strong> gegeven<br />

antwoor<strong>de</strong>n opgeslagen. Om daarna ver<strong>de</strong>r te gaan is opnieuw inloggen voldoen<strong>de</strong>.<br />

De toets is opgebouwd uit een aantal blokken. Stu<strong>de</strong>nten kunnen naar ie<strong>de</strong>re gewenste<br />

vraag binnen een blok navigeren. Daar zijn drie knoppen voor:<br />

●●<br />

vorige (vorige vraag)<br />

●●<br />

volgen<strong>de</strong> (volgen<strong>de</strong> vraag)<br />

●●<br />

examennavigator (direct een vraag kiezen)<br />

Wanneer stu<strong>de</strong>nten op <strong>de</strong> knop ‘naar het volgen<strong>de</strong> blok’ klikken, sluiten ze het blok<br />

af. Als niet alle vragen binnen het blok beantwoord zijn, wordt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt hiervoor<br />

gewaarschuwd. Pas daarna verschijnt <strong>de</strong> eerste vraag van het volgen<strong>de</strong> blok in beeld.<br />

Terugkeren naar een eenmaal afgesloten blok is niet mogelijk.<br />

Met twee knoppen rechts bovenin het scherm kunnen stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leesbaarheid<br />

verhogen:<br />

● ● om het lettertype te vergroten<br />

● ● om het contrast te verhogen<br />

7 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


2.2 – timer, duur van <strong>de</strong> toets en afsluiting<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

●●<br />

timer op het beeldscherm<br />

balk die <strong>de</strong> voortgang in <strong>de</strong> toets toont<br />

duur van <strong>de</strong> toets: twee uur<br />

afsluiten met ‘toets beëindigen’<br />

Volgor<strong>de</strong> vragen<br />

●●<br />

Binnen een blok kunnen stu<strong>de</strong>nten<br />

zelf <strong>de</strong> volgor<strong>de</strong> waarin ze vragen<br />

beantwoor<strong>de</strong>n kiezen.<br />

Op het beeldscherm is een timer afgebeeld met <strong>de</strong> tijd<br />

die nog rest tot afsluiting van <strong>de</strong> toets. Een balk toont <strong>de</strong><br />

voortgang: het aantal beantwoor<strong>de</strong> vragen ten opzichte<br />

van het totaal aantal vragen. Vragen die na twee uur niet<br />

zijn beantwoord, gel<strong>de</strong>n als fout. Na twee uur krijgen <strong>de</strong><br />

stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> surveillant <strong>de</strong> instructie om op <strong>de</strong> knop<br />

’toets beëindigen’ te drukken. Na afsluiting zijn <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n opgeslagen en niet meer te<br />

wijzigen. De surveillanten geven tweemaal informatie over <strong>de</strong> nog beschikbare toetstijd. De<br />

eerste keer een half uur voor, en <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> keer vijf minuten voor afsluiting van <strong>de</strong> toets.<br />

2.3 - hulpmid<strong>de</strong>len<br />

Het gebruik van kladpapier is toegestaan. De surveillant reikt dit uit en neemt het na<br />

afloop ook weer in.<br />

2.4 - voorzieningen voor stu<strong>de</strong>nten met een studiebeperking<br />

Alle stu<strong>de</strong>nten kunnen gebruik maken van <strong>de</strong> algemene schermaanpassingen: het<br />

vergroten van <strong>de</strong> letters en het veran<strong>de</strong>ren van het contrast. Daarnaast hebben sommige<br />

stu<strong>de</strong>nten recht op extra toetstijd. De examencommissie van hun opleiding beslist daarover.<br />

8 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


3 - De uitslag<br />

3.1 - voldoen<strong>de</strong> of onvoldoen<strong>de</strong><br />

Toets<strong>de</strong>skundigen en vakexperts bepalen <strong>de</strong> grens tussen zakken en slagen.<br />

Deze zogeheten cesuurstelling heeft een wetenschappelijk fundament.<br />

3.2 - uitslag<br />

Stu<strong>de</strong>nten krijgen <strong>de</strong> uitslag via hun opleiding. De uitslag wordt uitgedrukt in een cijfer<br />

van 1 t/m 10. Daarnaast ontvangen stu<strong>de</strong>nten hun individuele scores per domein.<br />

10voor<strong>de</strong>leraar stuurt uiterlijk 4 weken na het sluiten van <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke toetsperio<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

uitslag aan <strong>de</strong> opleidingen. De opleidingen informeren daarna zo spoedig mogelijk <strong>de</strong><br />

stu<strong>de</strong>nten.<br />

3.3 - inzage<br />

Stu<strong>de</strong>nten kunnen <strong>de</strong> gemaakte toets nadat zij hun uitslag hebben ontvangen, inzien.<br />

Dat gebeurt on<strong>de</strong>r examencondities op een centrale locatie in Ne<strong>de</strong>rland. Stu<strong>de</strong>nten<br />

kunnen zich aanmel<strong>de</strong>n voor inzage op <strong>de</strong> website van 10voor<strong>de</strong>leraar vanaf 3<br />

werkdagen nadat <strong>de</strong> uitslag van <strong>de</strong> toets is verstrekt aan <strong>de</strong> opleidingen t/m 8 werkdagen<br />

nadat <strong>de</strong> uitslag is verstrekt aan <strong>de</strong> opleidingen. De inzage vindt plaats uiterlijk 3 weken<br />

nadat <strong>de</strong> uitslag is verstrekt aan <strong>de</strong> opleidingen.<br />

3.4 – bezwaar en beroep<br />

Stu<strong>de</strong>nten kunnen tegen <strong>de</strong> uitslag van <strong>de</strong> toets bezwaar en beroep aantekenen.<br />

Dat dienen ze binnen 6 weken te doen nadat <strong>de</strong> uitslag aan hen is verstrekt via <strong>de</strong><br />

opleidingen en ver<strong>de</strong>r conform <strong>de</strong> procedures en reglementen van <strong>de</strong> eigen opleiding.<br />

3.5 – herkansing<br />

Bij een onvoldoen<strong>de</strong> (lager dan een 6) als resultaat van <strong>de</strong> toets heeft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />

per studiejaar recht op 1 herkansing. Indien <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt in een studiejaar <strong>de</strong> laatste<br />

toetsgelegenheid in een studiejaar als eerste kans benut, kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt dit recht niet<br />

verzilveren.<br />

Voorbeeldvragen<br />

Via <strong>de</strong> website www.10voor<strong>de</strong>leraar.nl zijn voorbeel<strong>de</strong>n van toetsvragen beschikbaar.<br />

Ook bestaat <strong>de</strong> mogelijkheid daarmee te oefenen.<br />

9 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Begrippenlijst<br />

Ne<strong>de</strong>rlands


Inleiding<br />

Kennis én vaardighe<strong>de</strong>n spelen bij elk schoolvak een belangrijke rol. In <strong>de</strong> kennisbasis en<br />

bij <strong>de</strong>ze toetsdoelen gaat het om <strong>de</strong> kennis die een docent moet hebben om in <strong>de</strong> volle<br />

omvang van zijn vak les te kunnen geven.<br />

De toetsdoelen bie<strong>de</strong>n aan oplei<strong>de</strong>rs en stu<strong>de</strong>nten een houvast voor <strong>de</strong> selectie van<br />

leerstof en <strong>de</strong> voorbereiding op <strong>de</strong> kennistoets. De kennistoets bevat vragen gebaseerd<br />

op kennis van, en inzicht in, <strong>de</strong> doelen uit <strong>de</strong> lijst.<br />

De toetsdoelen vloeien voort uit <strong>de</strong> in 2009 vastgestel<strong>de</strong> kennisbasis. Eventuele<br />

aanpassing vindt tegelijk met <strong>de</strong> herziening van <strong>de</strong> kennisbasis plaats.<br />

Voor <strong>de</strong> opleidingen blijft er ruimte om in het on<strong>de</strong>rwijs verdieping en verbreding aan te<br />

brengen en dit ook op instellingsniveau te toetsen.<br />

11 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Domein 2 - NT2 - TVO - Dyslexie - RT<br />

a<br />

aandacht voor groepsprocessen<br />

aansluiten bij voorkennis<br />

ABCD-mo<strong>de</strong>l<br />

aca<strong>de</strong>mische taalvaardigheid<br />

achtergrondfactoren<br />

achterstand (omgevingsfactor)<br />

activeren<strong>de</strong> didactiek<br />

alfabetisch schriftsysteem<br />

alledaagse taal<br />

analfabeet (functioneel)<br />

articulatie<br />

attitu<strong>de</strong><br />

attitu<strong>de</strong> (socioaffectieve factoren)<br />

auditieve discriminatie<br />

automatisering<br />

automatisering (lezen)<br />

b<br />

begrijpelijk/verzorgd taalgebruik<br />

begrijpelijkheid (spreken)<br />

begrijpen (spreken)<br />

beoor<strong>de</strong>laarseffecten<br />

beoor<strong>de</strong>ling taalgerichtheid<br />

betekenisaspecten<br />

betekenison<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<br />

betekenisvolle interactie<br />

betrouwbaarheid (toetsen)<br />

bottom-upverwerking<br />

bruikbaarheid (toetsinstrumenten)<br />

c<br />

CEFR - Common European Framework of<br />

Reference for Languages, zie: ERK<br />

cesuur (toetsen)<br />

cloze-oefening<br />

cognitieve complexiteit<br />

cognitieve factoren<br />

cognitieve mo<strong>de</strong>llen (schrijfproces)<br />

cognitieve strategieën<br />

communicatieve bena<strong>de</strong>ring<br />

communicatieve functies<br />

compensatiestrategie<br />

competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs<br />

consoli<strong>de</strong>ren (intentioneel leren)<br />

content-based approach / inhoudgerichte<br />

bena<strong>de</strong>ring<br />

context aanbrengen<br />

context oproepen<br />

context van het vak<br />

contextrijk<br />

contextuele inbedding<br />

contextuele steun<br />

controleren (intentioneel leren)<br />

coöperatief leren / samenwerkend leren<br />

creatieveconstructiehypothese<br />

c-toets / cloze-toets<br />

D<br />

<strong>de</strong>co<strong>de</strong>ren<br />

<strong>de</strong>nken stimuleren<br />

diagnostische toets<br />

dialoog<br />

didactische bena<strong>de</strong>ringen<br />

didactische mo<strong>de</strong>llen<br />

didactische principes<br />

differentiatie<br />

directe feedback (schrijven)<br />

directe instructie<br />

doeltaal<br />

dyslexie, <strong>de</strong>finitie<br />

e<br />

eerste taal<br />

eisen aan taalgebruik<br />

ellips<br />

ERK - Europees referentieka<strong>de</strong>r, zie ook: CEFR<br />

ervaringsleren<br />

expliciet verbeteren<br />

expliciete instructie<br />

extensief lezen<br />

extensief luisteren<br />

f<br />

feedback<br />

feedback (schrijven)<br />

feedback (toetsen)<br />

feedback op taalgebruik<br />

fluency, zie: vloeiendheid<br />

foneem<br />

foneemherkenning<br />

fonetisch spellen<br />

foreigner talk / FT<br />

formatieve toetsen<br />

formele stijl<br />

fossilisatie<br />

foutenanalyse<br />

functioneel analfabeet<br />

functioneel luisteren<br />

g<br />

geïntegreer<strong>de</strong> trajecten<br />

geletterdheid, functionele<br />

gesloten vragen<br />

gestuurd leren<br />

globaal lezen / skimmen<br />

globaal luisteren<br />

grafeem-foneemkoppeling<br />

grammatica-vertaalbena<strong>de</strong>ring<br />

12 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


h<br />

halfopen vragen<br />

halo-effect<br />

han<strong>de</strong>lingsplan<br />

hardop<strong>de</strong>nkprotocol<br />

hulpmid<strong>de</strong>len dyslexie<br />

i<br />

idioom<br />

impliciet verbeteren<br />

inci<strong>de</strong>nteel leren<br />

indirecte feedback (schrijven)<br />

individuele aanspreekbaarheid<br />

informatiedichtheid<br />

informele stijl<br />

inhoudgericht / content based<br />

inhoudsvaliditeit (toetsen)<br />

intelligentie<br />

intensief lezen<br />

intensief luisteren<br />

intentioneel leren<br />

interactie<br />

interactie over <strong>de</strong> stof<br />

interesse<br />

interferentie<br />

interferentiehypothese<br />

intonatie<br />

item (toetsen)<br />

itembank (toetsen)<br />

k<br />

kernbegrippen<br />

klank<br />

klankdiscriminatie<br />

klassikaal bespreken<br />

klemtoon<br />

krachtige leeromgeving<br />

l<br />

langetermijngeheugen (schrijfproces)<br />

leeftijd<br />

leerstijl<br />

leerstijlen<br />

leerstrategieën<br />

leesdoelen<br />

leesstrategie<br />

leesvragen<br />

lemma<br />

leren als interactief proces<br />

leren door praten<br />

lesdoelen<br />

lesmateriaal ontwikkelen<br />

lexicale kennis<br />

lexicale regels<br />

m<br />

meertaligheid<br />

mentale lexicon<br />

metho<strong>de</strong>afhankelijke toets<br />

metho<strong>de</strong>onafhankelijke toets<br />

mo<strong>de</strong>ling<br />

moe<strong>de</strong>rtaalsprekers<br />

morfeem<br />

motivatie<br />

n<br />

native speakers<br />

netwerk van begrippen<br />

nonsenswoor<strong>de</strong>n / pseudowoor<strong>de</strong>n<br />

normverschuiving (toetsen)<br />

o<br />

observerend leren (schrijven)<br />

on<strong>de</strong>rwijsleergesprek<br />

ontwikkelingsfouten<br />

ontwikkelingsvolgor<strong>de</strong><br />

open vragen<br />

oplossingen voor schrijfproblemen<br />

oriënterend lezen<br />

overgeneralisatie<br />

overheidsbeleid<br />

p<br />

planning (schrijven)<br />

planning (spreken)<br />

portfolio<br />

positieve feedback<br />

positieve we<strong>de</strong>rzijdse afhankelijkheid<br />

presentaties<br />

productieve woordkennis (woor<strong>de</strong>nschat)<br />

automatiseren<br />

pygmalioneffect<br />

r<br />

receptieve woordkennis (woor<strong>de</strong>nschat)<br />

automatiseren<br />

reikwijdte taalgericht vakon<strong>de</strong>rwijs<br />

revisie (schrijven)<br />

rijk taalaanbod<br />

rol van <strong>de</strong> schoolleiding<br />

rol van <strong>de</strong> taalcoördinator<br />

routines (spreken)<br />

routines (woor<strong>de</strong>nschat)<br />

s<br />

samenwerkend leren<br />

samenwerkend leren / coöperatief leren<br />

samenwerking tussen vakken<br />

scaffolding<br />

13 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


schoolse taken<br />

schooltaal ontwikkelen<br />

schooltaal ontwikkelen in alle vakken<br />

schooltaal verwerven<br />

schooltaalwoord<br />

schrijfka<strong>de</strong>r<br />

schrijfrichting<br />

schrijfstrategieën<br />

schrijftaal<br />

schrijftaken<br />

semantiseren (intentioneel leren)<br />

skimmen / globaal lezen<br />

sociaal-constructivisme<br />

sociale vaardighe<strong>de</strong>n<br />

soorten lesdoelen<br />

spellingstrategieën<br />

spiegelen<br />

spreekangst<br />

spreektempo<br />

spreekvaardigheid<br />

stijl<br />

stu<strong>de</strong>rend lezen<br />

succes T2-taalverwerving<br />

summatieve toetsen<br />

t<br />

T2-verwerving<br />

taakgericht taalon<strong>de</strong>rwijs<br />

taalaanbod<br />

taalbeleid<br />

taalcoach<br />

taalcontact<br />

taaldidactiek<br />

taalgebruik<br />

taalgebruik uitlokken<br />

taalgericht toetsen/beoor<strong>de</strong>len<br />

taalgericht vakon<strong>de</strong>rwijs<br />

taalgerichte didactiek<br />

taalhan<strong>de</strong>ling<br />

taalleerproces<br />

taalportfolio<br />

taalproductie<br />

taalproductie uitlokken<br />

taalvaardighe<strong>de</strong>n (lezen, luisteren, schrijven,<br />

spreken)<br />

taalvaardigheid<br />

tekstconventies<br />

tekstdoelen (schrijven)<br />

tekstkenmerken (schrijven)<br />

tekstopbouw (schrijven)<br />

tekstsamenhang (schrijven)<br />

tekstschema<br />

teksttypen (schrijven)<br />

thuistaal<br />

toetsbeleid<br />

toetsplan<br />

top-downverwerking<br />

transfer<br />

twee<strong>de</strong> taal<br />

twee<strong>de</strong>taalleren / T2-leren<br />

twee<strong>de</strong>taalverwerving<br />

u<br />

uitspraak<br />

v<br />

vakkennis<br />

vaktaal<br />

vaktaalbetekenis van alledaagse begrippen<br />

vaktaalontwikkeling<br />

vaktaalwoord<br />

validiteit (toetsen)<br />

variatie binnen een klas<br />

verankeren / inbed<strong>de</strong>n<br />

verban<strong>de</strong>n<br />

verbindingswoord<br />

verbindingswoor<strong>de</strong>n (schrijven)<br />

verloop T2-taalverwerving<br />

verschillen in leerstijlen<br />

verschillen in referentieka<strong>de</strong>r<br />

verschillen in voorkennis<br />

verschillen tussen vakken<br />

verstaan<br />

verstaanbaarheid<br />

verstavaardigheid<br />

verwijswoord<br />

verwoor<strong>de</strong>n van een strategie<br />

visuele discriminatie<br />

visuele woordherkenning<br />

vloeiendheid (lezen)<br />

vloeiendheid (spreken)<br />

voortgangstoets<br />

vreem<strong>de</strong>taalverwerving<br />

VUT-mo<strong>de</strong>l<br />

w<br />

woor<strong>de</strong>nschat<br />

woordherkenning<br />

woordleerstrategieën<br />

woordleervaardighe<strong>de</strong>n<br />

woordraadstrategieën<br />

woordselectie<br />

z<br />

zelfbeoor<strong>de</strong>ling<br />

zelfstandig leren<br />

zelfstandigheid<br />

14 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Domein 7 en 8 - Taalstructuren en welgevormdheid;<br />

Taalverwerving, taalgebruik en taalvariatie<br />

a<br />

aangeboren taalvermogen<br />

aannames van relevantie, kwaliteit en kwantiteit<br />

aantonen<strong>de</strong> wijs, zie: indicatief<br />

aanvoegen<strong>de</strong> wijs, zie: conjunctief<br />

aanwijzend voornaamwoord<br />

accent (als type taalvariëteit)<br />

achterzetsel, zie: voorzetsel<br />

actief-passiefon<strong>de</strong>rscheid<br />

actieve vorm, zie: bedrijven<strong>de</strong> vorm<br />

actieve zin, zie: bedrijven<strong>de</strong> zin<br />

activatiespreiding<br />

activeren van kennis<br />

AdjC, adjectivische constituent<br />

adjectief, zie: bijvoeglijk naamwoord<br />

AdvC, adverbiale constituent<br />

adverbiale bepaling<br />

adverbium, zie: bijwoord<br />

afasie<br />

affix<br />

agens<br />

alfabetisch schrift<br />

allofoon<br />

allomorf<br />

ambiguïteit<br />

anafora<br />

anaforische referentie<br />

antece<strong>de</strong>nt<br />

assimilatie van klanken<br />

automatische spraakherkenning<br />

b<br />

balansschikking<br />

bedrijven<strong>de</strong> vorm, zie: actieve vorm<br />

bedrijven<strong>de</strong> zin<br />

beginsel/principe van <strong>de</strong> afleiding/etymologie<br />

beginsel/principe van <strong>de</strong> afleiding/etymologie<br />

beginsel/principe van <strong>de</strong> gelijkvormigheid/<br />

analogie/morfologie<br />

beginsel/principe van <strong>de</strong> standaarduitspraak<br />

beknopte bijzin<br />

belanghebbend voorwerp, zie: indirect object<br />

bepaald lidwoord<br />

bepaald telwoord<br />

bepaling van <strong>de</strong> han<strong>de</strong>len<strong>de</strong> persoon, zie:<br />

passieve door-bepaling<br />

bepaling van gesteldheid<br />

beperken<strong>de</strong> bijvoeglijke bijzin<br />

betekenis<br />

betrekkelijk voornaamwoord met impliciet<br />

antece<strong>de</strong>nt /<br />

betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten<br />

antece<strong>de</strong>nt<br />

betrekkelijk voornaamwoord, zie: relatief<br />

pronomen<br />

betrekkelijke bijzin<br />

betrekkelijke bijzin met ingesloten antece<strong>de</strong>nt<br />

beurtwisseling<br />

bevelen<strong>de</strong> zin<br />

bezittelijk voornaamwoord<br />

bijstelling<br />

bijvoeglijk naamwoord, zie: adjectief<br />

bijvoeglijke bepaling<br />

bijvoeglijke bijzin<br />

bijwoord<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijk gebruik<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van graad<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van mid<strong>de</strong>l<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van modaliteit<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van oorzaak<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van plaats<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van re<strong>de</strong>n<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bepaling van tijd<br />

bijwoor<strong>de</strong>lijke bijzin<br />

bijzin, zie: ingebed<strong>de</strong> zin<br />

bottom-up verwerking van taal<br />

brabbelen en eerstetaalverwerving<br />

c<br />

clitisch woord / clitische woordvorm, zie:<br />

enclitische woordvorm<br />

coarticulatie<br />

co<strong>de</strong>wisseling<br />

cognitief systeem<br />

coherentie<br />

cohesie<br />

cohortmo<strong>de</strong>l in woordherkenning<br />

communicatieve competence<br />

competence<br />

congrueren<br />

connotatie<br />

consonant, zie: me<strong>de</strong>klinker<br />

constituent<br />

contact met <strong>de</strong> doeltaal<br />

contexteffecten in woordherkenning<br />

continuïteit van spraakgeluid<br />

conversationele implicatuur<br />

coöperatieprincipe<br />

creativiteit in natuurlijke taal<br />

creooltaal<br />

d<br />

<strong>de</strong>ixis<br />

<strong>de</strong>notatie<br />

<strong>de</strong>r<strong>de</strong> persoon<br />

15 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


<strong>de</strong>scriptieve grammatica<br />

dialect<br />

differentiatiefase bij taalverwerving<br />

diglossie<br />

directe re<strong>de</strong><br />

discourse, zie ook: tekst<br />

distinctief kenmerk<br />

distinctiviteit van klanken<br />

doeltaal<br />

dubbele articulatie<br />

e<br />

eenzins<strong>de</strong>elproef<br />

eerste persoon<br />

eerstetaalverwerving<br />

eigennaam<br />

ellips, elliptische zin<br />

enclitische woordvorm / enclitisch woord<br />

enkelvoud<br />

enkelvoudige zin<br />

etnische variëteit, zie: etnolect<br />

etymologie<br />

f<br />

flexie<br />

foneem<br />

fonetiek<br />

fonetisch plan voor articulatie<br />

fonetische transcriptie<br />

fonologie<br />

fonologische co<strong>de</strong>ring<br />

fonologische variatie<br />

formele stijl<br />

formele taalvormen<br />

fossilisatie<br />

fricatief, zie: wrijfklank<br />

functie van constituenten<br />

functiewoord<br />

g<br />

gebarentaal<br />

gebie<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wijs, zie: imperatief<br />

gebie<strong>de</strong>n<strong>de</strong> zin<br />

geleed vs. ongeleed woord inhoudswoord vs.<br />

functiewoord<br />

geleed woord<br />

geschreven bronnen<br />

geslaagdheidsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />

geslaagdheidsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />

gesloten woordklasse<br />

gespreksafsluiting<br />

gespreksopening<br />

gesproken taal vs. gebarentaal<br />

getal<br />

gezeg<strong>de</strong><br />

gezeg<strong>de</strong>zin<br />

grafeem-foneemconversie<br />

grammatica<br />

grammaticaal woord<br />

h<br />

herhalend on<strong>de</strong>rwerp<br />

homoniem, homonymie<br />

hoofd (van constituent)<br />

hoofdtelwoord<br />

hoofdwerkwoord<br />

hoofdzin<br />

hulpwerkwoord<br />

hulpwerkwoord van <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong>/passieve vorm<br />

hulpwerkwoord van <strong>de</strong> voltooi<strong>de</strong> tijd<br />

hulpwerkwoord van modaliteit<br />

hulpwerkwoord van tijd<br />

hypercorrectie<br />

hyponymie<br />

i<br />

idioom<br />

illocutie, communicatieve bedoeling van uiting<br />

imperatief<br />

indirecte re<strong>de</strong><br />

indirecte taalhan<strong>de</strong>ling<br />

infinitief<br />

infix<br />

informele stijl<br />

informele taalvormen<br />

ingebed<strong>de</strong> zin, zie: bijzin<br />

inhoudswoord<br />

interactie<br />

interactie en taalverwerving<br />

interferentie bij taalcontact<br />

interjectie, zie: tussenwerpsel<br />

intransitief, zie: onovergankelijk<br />

intransitiviteit, zie: onovergankelijkheid<br />

inversie<br />

isoglosse<br />

j<br />

ja-nee vraag<br />

jambe<br />

k<br />

kennis van <strong>de</strong> wereld<br />

klanksysteem<br />

klankwet<br />

klemtoon, zie (woord)accent<br />

klinker<br />

koppelwerkwoord<br />

kritische perio<strong>de</strong> en taalverwerving<br />

kwaliteit, aanname van<br />

kwantiteit, aanname van<br />

l<br />

labiaal, labiale klank<br />

leenwoord<br />

16 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


lemma<br />

lettergreep<br />

lexicaal woord<br />

lexicale homonymie<br />

lexicale variatie<br />

lexicografie<br />

lexicon<br />

lidwoord<br />

lidwoord van bepaaldheid, zie: bepaald lidwoord<br />

lij<strong>de</strong>nd voorwerp, zie: direct object<br />

lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> vorm, zie: passieve vorm<br />

lij<strong>de</strong>ndvoorwerpszin<br />

lingua franca<br />

linguïstische competence<br />

linguïstische context en taalvariatie<br />

linguïstische variabele<br />

links-rechtsprincipe<br />

liquida<br />

locutie, vorm van taaluiting<br />

loos on<strong>de</strong>rwerp<br />

m<br />

mate van contact met doeltaal<br />

me<strong>de</strong><strong>de</strong>len<strong>de</strong> zin<br />

me<strong>de</strong>klinker / consonant<br />

meervoud<br />

meewerkend voorwerp<br />

meewerkendvoorwerpszin<br />

mentale lexicon<br />

metafoor<br />

min<strong>de</strong>rheidstaal<br />

minimaal paar<br />

modaal hulpwerkwoord<br />

modificeer<strong>de</strong>r<br />

moe<strong>de</strong>rtaal<br />

morfeem<br />

morfofonologie<br />

morfologie<br />

n<br />

naamval<br />

naamwoord<br />

naamwoor<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>el<br />

naamwoor<strong>de</strong>lijk gezeg<strong>de</strong><br />

nasaal<br />

NC / nominale constituent<br />

nevenschikkend voegwoord<br />

nevenschikking<br />

nomen, zie: naamwoord<br />

nominalisatie<br />

non-verbale communicatie<br />

noodzakelijk we<strong>de</strong>rkerend werkwoord<br />

o<br />

o.t.t., onvoltooid tegenwoordige tijd<br />

o.v.t., onvoltooid verle<strong>de</strong>n tijd<br />

object<br />

onbepaald lidwoord<br />

onbepaald telwoord<br />

onbepaald voornaamwoord<br />

onbepaal<strong>de</strong> wijs, zie: infinitief<br />

on<strong>de</strong>rschikkend voegwoord<br />

on<strong>de</strong>rschikking<br />

on<strong>de</strong>rwerp<br />

on<strong>de</strong>rwerpszin<br />

ongeleed woord<br />

ongrammaticaal<br />

onomatopee<br />

onovergankelijk<br />

onovergankelijk/intransitief predicaat<br />

ontlening<br />

ontwikkelingsfouten<br />

onvolledige zin, zie: elliptische zin<br />

onvoltooid tegenwoordige tijd, zie: o.t.t.<br />

onvoltooid verle<strong>de</strong>n tijd, zie: o.v.t.<br />

oorzakelijk voorwerp<br />

opeenvolgend paar in gesprekken<br />

open woordklasse<br />

overeenkomsten tussen talen<br />

overextensie in taalverwerving<br />

overgankelijk zie: transitief<br />

overgankelijk/transitief predicaat<br />

overgeneralisatie in taalverwerving<br />

overtreffen<strong>de</strong> trap zie: superlatief<br />

p<br />

paradigma<br />

parafrase<br />

passieve door-bepaling / bepaling van <strong>de</strong><br />

han<strong>de</strong>len<strong>de</strong> persoon<br />

passieve vorm<br />

passieve zin<br />

pedagogische grammatica<br />

performance<br />

performatief werkwoord<br />

persoon<br />

persoonlijk voornaamwoord<br />

persoonsvorm<br />

pidgin<br />

plaats van articulatie<br />

polysemie<br />

positieve transfer<br />

pragmatiek<br />

pragmatische gepastheid van taaluiting<br />

pragmatische taalveran<strong>de</strong>ring<br />

pragmatische variatie<br />

predicaat<br />

prefix<br />

prepositie, zie: voorzetsel<br />

prescriptieve grammatica<br />

priming<br />

primingeffect in woordherkenning<br />

17 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


rangtelwoord, zie: ordinale<br />

referent<br />

regionaal dialect<br />

register<br />

relevantie, aanname van<br />

s<br />

samengestel<strong>de</strong> zin<br />

samenstelling<br />

samentrekking<br />

Sapir-Whorfhypothese<br />

scheidbaar samengesteld werkwoord<br />

scheidbaar werkwoord<br />

schoolgrammatica<br />

schrift<br />

sekse en taalvariatie<br />

semantiek<br />

semantisch kenmerk<br />

sociolect<br />

sociolinguïstiek<br />

spraak- en taalontwikkelingsstoornis<br />

stam<br />

stemhebben<strong>de</strong> klank<br />

stemloze klank<br />

stijl<br />

stijlverschillen<br />

subject, zie: on<strong>de</strong>rwerp<br />

suffix, zie: achtervoegsel<br />

superlatief, zie: overtreffen<strong>de</strong> trap<br />

syllabe<br />

synchrone beschrijving<br />

synoniem<br />

synoniem, synonymie<br />

syntactische homonymie<br />

syntaxis, syntactisch<br />

t<br />

taalaanbod<br />

taaldood / do<strong>de</strong> taal<br />

taalfamilie<br />

taalhan<strong>de</strong>ling<br />

taalomgeving<br />

taalontwikkelingsstoornis<br />

taalpolitiek<br />

taalvariant<br />

taalvariatie<br />

taalvariëteit op diverse linguïstische niveaus<br />

taalveran<strong>de</strong>ring op diverse linguïstische niveaus<br />

taalverlies<br />

tantebetjestijl<br />

tegenwoordig <strong>de</strong>elwoord<br />

tekst, zie: discourse<br />

telbaar substantief<br />

telwoord<br />

topic<br />

traditionele grammatica<br />

transfer bij twee<strong>de</strong>taalverwerving<br />

transitief, zie: overgankelijk<br />

transitiviteit, zie: overgankelijkheid<br />

trappen van vergelijking<br />

tussentaal<br />

tussenwerpsel, zie: interjectie<br />

twee<strong>de</strong> persoon<br />

twee<strong>de</strong>taalverwerving<br />

tweetalig on<strong>de</strong>rwijs<br />

tweetaligheid<br />

u<br />

uitdrukking<br />

universalia<br />

v<br />

v.t.t., voltooid tegenwoordige tijd, zie: perfectum<br />

v.v.t., voltooid verle<strong>de</strong>n tijd, zie:<br />

plusquamperfectum<br />

vast voorzetsel<br />

VC Verbale Constituent<br />

veran<strong>de</strong>ring van boven<br />

veran<strong>de</strong>ring van on<strong>de</strong>ren<br />

verbindingswoord<br />

verbum<br />

vergroten<strong>de</strong> trap<br />

verle<strong>de</strong>ntijdsvorm<br />

vervoegen<br />

vocaal, zie: klinker<br />

voegwoord<br />

voltooid <strong>de</strong>elwoord<br />

voltooid tegenwoordige tijd, v.t.t.<br />

voltooid verle<strong>de</strong>n tijd, v.v.t.<br />

voltooiingsfase bij taalverwerving<br />

voorlopig lij<strong>de</strong>nd voorwerp<br />

voorlopig on<strong>de</strong>rwerp<br />

voorlopig voorzetselvoorwerp<br />

voornaamwoord, zie pronomen<br />

voornaamwoor<strong>de</strong>lijk bijwoord<br />

voortalige perio<strong>de</strong><br />

voorzetsel<br />

voorzetselgroep<br />

voorzetselvoorwerp<br />

voorzetselvoorwerpszin<br />

vraagwoord<br />

vraagzin<br />

vragend voornaamwoord<br />

vragend voornaamwoor<strong>de</strong>lijk bijwoord<br />

vragen<strong>de</strong> zin<br />

vreem<strong>de</strong>taalverwerving<br />

vroegtalige perio<strong>de</strong><br />

w<br />

we<strong>de</strong>rkerend voornaamwoord<br />

we<strong>de</strong>rkerend werkwoord<br />

we<strong>de</strong>rkerig voornaamwoord<br />

werkwoord, zie verbum<br />

18 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


werkwoor<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>el<br />

werkwoor<strong>de</strong>lijk gezeg<strong>de</strong><br />

werkwoor<strong>de</strong>lijke uitdrukking<br />

woord<br />

woordbetekenis<br />

woordgroep<br />

woordherkenning<br />

woordklasse<br />

woordsoort<br />

woordvolgor<strong>de</strong><br />

z<br />

zelfstandig naamwoord<br />

zelfstandig werkwoord<br />

zins<strong>de</strong>el<br />

zinsontleding<br />

19 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


Domein 9 en 10 - Literaire/fictionele teksten;<br />

Lezen van literaire/fictionele teksten<br />

A<br />

ab ovo vertellen<br />

acconsonantie /me<strong>de</strong>klinkerrijm<br />

acrostichon<br />

adolescentenliteratuur<br />

adolescentenroman /cross-overroman<br />

allegorie<br />

alliteratie / stafrijm<br />

alweten<strong>de</strong> verteller<br />

ambiguïteit<br />

anafoor<br />

anapest<br />

anticlimax<br />

antimetrie<br />

antithese<br />

assonantie / klinkerrijm<br />

asyn<strong>de</strong>tische vergelijking / asyn<strong>de</strong>ton<br />

auctoriale verteller<br />

auctoriale vertelsituatie<br />

autobiografisch verhaal<br />

avant-gar<strong>de</strong><br />

b<br />

balla<strong>de</strong><br />

beeldspraak<br />

belevend ik<br />

beweging van Vijftig, zie: Vijftigers<br />

bijfiguur<br />

bildungsroman<br />

binnenrijm<br />

c<br />

chiasme / kruisstelling<br />

chronologie<br />

chute / volta<br />

cliché<br />

cliffhanger<br />

climax<br />

close reading<br />

Cobragroep<br />

column<br />

compositie van <strong>de</strong> roman<br />

couplet<br />

creatieve functie<br />

cultuurhistorisch motief<br />

d<br />

dactylus<br />

dada, dadaïsme<br />

<strong>de</strong>tectiveverhaal<br />

dialoog<br />

dierenverhaal<br />

directe innerlijke monoloog<br />

directe re<strong>de</strong><br />

distichon<br />

dominee-dichter<br />

dramatiek<br />

dubbelrijm<br />

E<br />

eindrijm<br />

elisie<br />

ellips<br />

emancipatie van <strong>de</strong> vrouw<br />

enjambement<br />

enumeratio, enumeratie, zie: opsomming<br />

epiek<br />

erfelijkheid en milieu<br />

essay<br />

esthetische functie<br />

eufemisme<br />

existentialisme<br />

experimentele poëzie<br />

experimentelen<br />

expressionisme<br />

f<br />

fabel, zie: dierenverhaal<br />

fabel, zie: story<br />

feiten en fictie<br />

fictie / non-fictie<br />

fictie en werkelijkheid<br />

figuren<br />

figuurlijk<br />

film en literatuur<br />

fin <strong>de</strong> siècle<br />

flashback<br />

flat character / type<br />

Futurisme<br />

g<br />

gebeurtenis<br />

gedicht<br />

gekruist rijm<br />

genre<br />

gepaard rijm<br />

glij<strong>de</strong>nd rijm<br />

gou<strong>de</strong>n eeuw<br />

grondmotief<br />

h<br />

halfrijm<br />

held<br />

historische roman<br />

hoofdmotief<br />

hoofdpersoon<br />

20 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


humor<br />

humor en <strong>de</strong> romantiek<br />

hyperbool<br />

i<br />

ik-roman<br />

ik-verhalen<br />

ik-verteller<br />

ik-vertelsituatie<br />

impressionisme<br />

impressionistische stijl<br />

in medias res / mediis in rebus<br />

indirecte re<strong>de</strong><br />

Indisch-Ne<strong>de</strong>rlandse letterkun<strong>de</strong> / koloniale<br />

letterkun<strong>de</strong><br />

innerlijke monoloog<br />

interbellum<br />

intertekstualiteit<br />

inversie<br />

ironie<br />

Italiaans sonnet<br />

j<br />

jambe<br />

jeugdliteraire prijzen<br />

jeugdliteratuur<br />

jongensboek<br />

k<br />

kettingrijm<br />

kindbeeld<br />

klassieker<br />

klinkerrijm / assonantie<br />

koloniale letterkun<strong>de</strong> / Indisch-Ne<strong>de</strong>rlandse<br />

letterkun<strong>de</strong><br />

kruisstelling / chiasme<br />

kwatrijn<br />

l<br />

leidmotief<br />

letterlijk<br />

limerick<br />

literaire canon<br />

literaire competentie<br />

literaire kritiek<br />

literaire stromingen en richtingen<br />

literaire stromingen vanaf 1880<br />

literaire tijdschriften<br />

literair-historisch motief<br />

literatuur/lectuur<br />

literatuuropvattingen<br />

literatuurwetenschap<br />

litotes<br />

lyriek<br />

lyrisch ik<br />

m<br />

mannelijk rijm / staand rijm<br />

massacultuur<br />

me<strong>de</strong>klinkerrijm / stafrijm<br />

meervoudig personaal vertellen / perspectief<br />

meisjesboek<br />

metafoor in engere zin<br />

metafoor, metafora, metaforisch<br />

metoniem, metonymia, metonymie,<br />

metonymisch<br />

metrum<br />

mid<strong>de</strong>nrijm<br />

mo<strong>de</strong>rnisme<br />

monologue intérieure<br />

motief<br />

multiculturele literatuur<br />

n<br />

naturalisme<br />

naturalisme en sensitivisme<br />

naturalisme en realisme<br />

naturalistisch proza<br />

naturalistische roman<br />

neologisme / nieuwvorming<br />

nieuwe zakelijkheid<br />

novelle<br />

o<br />

octaaf<br />

ollebolleke<br />

omarmend rijm<br />

onbetrouwbaar perspectief<br />

onbetrouwbare verteller<br />

ontspannen<strong>de</strong> functie<br />

opsomming<br />

overlooprijm<br />

oxymoron<br />

p<br />

paradox<br />

parallellie<br />

pars pro toto<br />

personage<br />

personale vertelsituatie<br />

personale vertelwijze<br />

personificatie<br />

perspectief<br />

pleonasme<br />

plot / sujet<br />

poëtica<br />

poëticaal<br />

poëzie<br />

point of view<br />

postmo<strong>de</strong>rnisme<br />

postmo<strong>de</strong>rnistisch proza<br />

probleemboek<br />

proza<br />

21 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14


raamvertelling<br />

readyma<strong>de</strong><br />

realisme<br />

refrein<br />

repetitio<br />

retorica, retorisch<br />

rijk rijm, rime riche<br />

rijm<br />

rijmschema<br />

rijmsoorten<br />

ritme<br />

roman<br />

romantiek<br />

ron<strong>de</strong>el<br />

round character<br />

ruimte<br />

s<br />

scan<strong>de</strong>ren<br />

sextet<br />

sonnet<br />

spanning<br />

sprookje<br />

staand rijm / mannelijk rijm<br />

stafrijm / alliteratie<br />

story, zie: fabel<br />

stijlfiguren<br />

stream of consciousness<br />

strofe<br />

strofische vormen<br />

sujet / plot<br />

symbool<br />

synesthesie<br />

v<br />

vergelijking<br />

vergelijking met als<br />

vergelijking met een verbindingswoord<br />

verhaal<br />

verhaallijn<br />

verhaalmotief<br />

vers<br />

versregel<br />

versvoet<br />

vertel<strong>de</strong> tijd<br />

vertelinstantie<br />

vertellend ik<br />

verteller<br />

vertelperspectief<br />

vertelstandpunt<br />

verteltijd<br />

volrijm<br />

volta / chute<br />

voorrijm<br />

vooruitwijzing<br />

vrouwelijk rijm / slepend rijm<br />

w<br />

wending<br />

t<br />

tautologie<br />

tegenstelling<br />

terzet, terzine<br />

thema<br />

tijdsverloop<br />

tijdversnelling<br />

tijdvertraging<br />

totum pro parte<br />

trochee<br />

u<br />

un<strong>de</strong>rstatement<br />

22 Toetsgids twee<strong>de</strong>graads lerarenopleiding Ne<strong>de</strong>rlands - Versie 01/14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!