1 Geachte voorzitter college van bestuur, geacht ... - NHL Hogeschool

2. Competentieontwikkeling en ethiek
Een tweede thema bevindt zich wat dichter bij de
werkplek van zorgvragers en zorgverleners. Er is in
de literatuur en op congressen over zorginnovatie veel
te doen over ‘respect’ en ‘belevingsgerichte zorgen’,
‘eigen regie’. [FOTO 21] Lees een tekst over zorgin-
novatie en er staat wel iets in over de gewenste ver-
anderingen in de relatie tussen zorg-
vrager en zorgverlener. Nog niet zo
lang geleden was ‘goede zorg’ voor-
al gericht op het overnemen van
verantwoordelijkheid, nu is ‘goede
zorg’ gericht op het handhaven van
de autonomie van de cliënt, op zelfredzaamheid 6 . De vraag bepaalt het aanbod van zorg, en
niet andersom.
Dit zijn ingrijpende veranderingen die veel vragen van de medewerkers. En dan gaat het niet
vooral om kennis of om vaardigheden die we kunnen trainen, maar dan gaat het om de basis-
houding en die is veelal moeilijker te veranderen. Deze veranderingen raken namelijk aan de
diepste opvattingen die mensen hebben over het leven, over goede zorg en over de eigen rol
in de wereld. Om vraaggericht te werken moeten de zorgmedewerkers soms afstand doen van
hun eigen normen. En dat is voor veel mensen lastig. Of, zoals een medewerker het uitdrukte:
we hebben wel ons uniform uitgedaan, maar hoe zit het met de rest?
Voor de moderne professional, die in staat is om over de eigen grenzen en waarden na te den-
ken bestaat een term: de reflexieve professional. De gedachte is dat de reflexieve professional
een soort terugkoppeling heeft naar het eigen functioneren en zo nodig ook het eigen profes-
6 Annemarie Mol schreef een prachtig boekje over de logica van het zorgen – en de logica van het kiezen. Die
twee logica’s en de achterliggende opvattingen over ‘klant’ en ‘patiënt’ staan op gespannen voet. Annemarie
Mol (2006), ’De logica van het zorgen. Actieve patiënten en de grenzen van het kiezen’. Amsterdam: Van Gennep.
10