MuseuM Mayer van den Bergh

Marmer en albast retabels
Marmer en albast werden in de 14de eeuw graag gebruikt
voor monumenten bestemd om binnen het interieur van
gebouwen, zoals kerken, te worden opgesteld. Reeds vroeg
in de 14de eeuw werd in het Maasland marmer uit Italië
gebruikt, en beeldhouwers uit deze streek genoten een reputatie
die de besten onder hen naar de Franse vorstenhoven
bracht, zoals Jean Pépin de Huy en Jean de Liège. Behalve
afzonderlijke religieuze beelden en verhalende reliëfs die
altaarstukken vormden, was de grafsculptuur erg belangrijk.
Vorsten lieten praalgraven maken voor zichzelf en hun
familie. Vaak werden daarbij tegen de grafwand rouwende
figuren of pleurants afgebeeld, ontleend aan de rouwstoeten
die met een begrafenis gepaard gingen. Omstreeks
1400 verleende Claus Sluter dit thema een nieuwe dimensie
door deze figuren levensecht uit te beelden als afzonderlijke
beeldhouwwerken in een stoet rondom het graf van de hertog
van Bourgondië.
In de Nederlanden, waar de beeldhouwkunst in gepolychromeerd
hout het belangrijkste medium was, ontwikkelde
zich een eigen kunst rond het thema van het altaarretabel.
Het nam de vorm aan van een grote kast die met geschilderde
luiken kon worden afgesloten en waarin met taferelen een
heel verhaal werd verteld. In dergelijke retabels konden wel
tientallen, soms zelfs honderden figuren worden uitgebeeld.
Deze retabels werden sinds de 15de eeuw geëxporteerd naar
alle Europese landen. Naast volledige retabels bleven nog
veel afzonderlijke groepen bewaard.
Portretkop van Bonne de France
Inv. MMB.0329
Deze portretkop maakte deel uit van een monumentaal
praalgraf in de abdij van Saint-Antoine-des-Champs bij
Parijs, dat in 1793 tijdens de Franse Revolutie verdwenen is,
maar waarvan een tekening bewaard bleef. In deze abdijkerk
liet koning Charles V zijn beide jonggestorven dochtertjes
begraven, Jeanne en Bonne, die beiden in 1360 overleden.
Dit kopje behoorde tot het grafbeeld van Bonne de France.
Het prinsesje, als zodanig herkenbaar aan haar kroon, was
pas twee jaar oud. De beeldhouwer was Jean de Liège,
afkomstig uit het Maasland, die in Parijs voor het Franse hof
werkte.
20 Museum Mayer van den Berg Museum Mayer van den Bergh
21