vzw 'de Rand' JAARBEELD 2012

III. dE VlaamsE Rand:
een specifiek beleid voor
specifieke uitdagingen
1. BElangRijkstE uItdagIngEn
Een van de grote uitdagingen voor een Vlaams bestuur
in de Rand is het behouden en versterken van het Nederlandstalige
karakter. In de Vlaamse Rand wonen heel
wat niet-Belgen en Franssprekende Belgen. In 2012 werden
in het cijferboek Vlaamse Rand dat de Studiedienst
van de Vlaamse Regering uitgeeft (zie www.docu.vlaamserand.be/ned/search-detail.asp?PublicationId=6151)
nieuwe statistieken gepubliceerd die aantonen dat de
Vlaamse Rand in een sneller tempo dan de rest van
Vlaanderen internationaliseert. De nabijheid van Brussel
met zijn talrijke internationale instellingen verklaart
deze tendens. De gegevens worden door de Studiedienst
stelselmatig geactualiseerd zodat de evoluties
goed te volgen zijn.
We stellen ook vast dat sommige gemeentebesturen
van faciliteitengemeenten vaak weigeren zich in te
schrijven in het beleid van de Vlaamse Gemeenschap,
waardoor hun inwoners belangrijke kansen en middelen
mislopen. Die ontwikkelingen rechtvaardigen een gericht
beleid om het Nederlandstalige karakter van de
Rand te bestendigen en te versterken. Acties en initiatieven
met als doel het verbeteren van de individuele
kansen en levenskwaliteit van de inwoners zijn vaak tegelijkertijd
kansen om het gebruik van het Nederlands
te bevorderen. Het beleid is gericht op het verstevigen
van het sociale weefsel, het tegengaan van sociale verdringing
en op het versterken van de positie van het
Nederlands. Met de splitsing van de kieskring en het
gerechtelijk arrondissement BHV kan het beleid ten
volle focussen op deze doelstellingen.
De overheden zetten in op een taalbeleid voor de
Vlaamse Rand, zowel voor jeugd en kinderen als voor
volwassenen, zowel in het formele (basisonderwijs, secundair
onderwijs, inburgering, sociale huisvesting,
werk) als in het informele maatschappelijke gebeuren
(taalpromotie in vrijetijdssectoren).
Binnen het geheel van de uitdagingen die zich in de regio
stellen, kan ‘de Rand’ slechts focussen op een aantal
onderdelen ervan, namelijk op die onderdelen die vooral
te maken hebben met sociale samenhang, gemeenschapsvorming,
taalsensibilisering en eerstelijnswerk op
het vlak van cultuur, jeugd en sport in de faciliteitengemeenten.
Uiteraard probeert ‘de Rand’ ook de vinger aan
de pols te houden wat betreft andere maatschappelijke
domeinen die voor de regio een uitdaging vormen, zoals
de mobiliteit en het fileprobleem, betaalbare huisvesting
voor Vlaamse autochtonen en de omkadering van het
basis- en secundair onderwijs, noodzakelijk om de grote
toestroom van anderstaligen op te vangen en de kwaliteit
van het onderwijs hoog te houden. De vinger aan de
pols houden gebeurt vooral via deelname aan het coördinatieplatform
VSGB, onder voorzitterschap van de
gouverneur van Vlaams-Brabant. Deze maandelijkse vergadering
met ambtenaren uit alle Vlaamse administraties
volgt de realisaties van de beleidsnota Vlaamse
Rand en het flankerend beleid bij het VSGB op.
2. polItIEkE VERantwooRdElijkEn
Zowel de Vlaamse Regering als de provincie Vlaams-
Brabant voeren een specifiek Randbeleid. Bij de Vlaamse
Regering is de coördinatie van dat beleid toevertrouwd
aan viceminister-president Geert Bourgeois. In
Vlaams-Brabant berust de bevoegdheid Vlaams karakter,
samen met de bevoegdheid cultuur, vanaf begin
december 2012 bij gedeputeerde Tom Dehaene. Voordien
was Elke Zelderloo bevoegd.
Een beperkt aantal dossiers die door ‘de Rand’ worden
behartigd, vallen onder de bevoegdheid van andere
Vlaamse ministers. Minister van cultuur Joke Schauvliege
is bevoegd voor de subsidiëring van het Museum
Felix De Boeck. Minister Pascal Smet is bevoegd voor
de ondersteuning van de jeugdbeleidsplannen in de zes,
die door ‘de Rand’ worden begeleid wat betreft opmaak
en uitvoering. Minister Philippe Muyters is bevoegd
voor het sport-voor-allendecreet, op basis waarvan de
sportraden in de zes subsidies krijgen.
Als gevolg van de afspraken gemaakt bij de goedkeuring
van het decreet planlastvermindering, zullen vanaf 2014
geen uitzonderingsmaatregelen meer mogelijk worden
gemaakt voor gemeenten die geen eigen beleidsplan cultuur,
jeugd of sport opmaken als onderdeel van het gemeentelijke
legislatuurplan. De politieke afspraak is dat
de zes faciliteitengemeenten hier niet het slachtoffer van
mogen worden. De middelen voor ondersteuning van
privaatrechtelijke bibliotheken (via de lokale cultuurraden),
jeugdverenigingen en lokaal jeugdbeleid en sportclubs
zullen vanaf 2014 aan ‘de Rand’ worden toegekend, die ze,
conform een convenant af te sluiten met de Vlaamse
overheid, zal verdelen. Deze bevoegdheid zal decretaal
worden verankerd in een decreet dat het oprichtingsdecreet
aanvult. Een voorontwerp van decreet ter zake
werd eind december 2012 door de regering goedgekeurd.
5