handleiding - Stichting Kerkuilen Werkgroep Nederland

op het dak staat. Bij de Kerkuil zijn
embryonale afwijkingen als gevolg van
oververhitting nog niet gevonden (in 110
onderzochte embryo’s). Dit kan komen
doordat kerkuilen een veel grotere
nestruimte hebben in vergelijking met
bijvoorbeeld de steenuil en dat er
hierdoor meer ventilatie mogelijk is.
Gifstoffen
Doordat kerkuilen hoog in de
voedselketen zitten en prooidieren
eten die ook bestreden worden,
zijn ze kwetsbaar voor vergiftiging.
Een groot probleem bij vergiftiging is
dat de sterfte door gifstoffen niet
groot hoeft te zijn om toch een
probleem te vormen in een populatie.
Gifstoffen kunnen de dieren
verzwakken, waardoor bijvoorbeeld
het foerageersucces afneemt en er
minder jongen groot komen.
Zoals gezegd is de kerkuil geen ideale
soort om aan het niet uitkomen
van eieren uitspraken te doen over
gifstoffen. Wanneer embryonale sterfte
vaak optreedt vlak voor het uitkomen
van het ei, kan dit een indicatie zijn dat
er gifstoffen in het spel zijn. Doordat
de kerkuiljongen heel gespreid in de
tijd uit hun eieren komen en de laatste
eieren bijgevolg niet meer goed worden
bebroed, kan dit ook de oorzaak zijn
voor sterfte in de laatste fase van de
broedtijd. Het is dus belangrijk om de
frequentie waarmee sterfte van grote
embryo’s optreedt bij te houden en
op basis hiervan gebieden en jaren
met elkaar te vergelijken. Als de grote
embryo’s vlekkige levers hebben, is dit
Hoofdstuk 11 | Het niet uitkomen van eieren
een extra aanwijzing om te denken aan
gifstoffen. Als gifstoffen een probleem
vormen, valt ook te verwachten dat
nestjongen of oudervogels zomaar
kunnen overlijden; omdat dit niet
acuut gebeurt maar geleidelijk en de
vogels steeds minder gaan eten, kan
het lijken alsof de vogels een slechte
voedingsconditie hebben.
Wanneer sterfte optreedt nadat het ei al is
aangepikt, zijn er twee oorzaken die het
meest in aanmerking komen om de sterfte te
verklaren: het ei is te koud bebroed of er zijn
gifstoffen in het spel.
Arnold van den Burg
Vaak goed
Als je alle factoren die kunnen leiden
tot het niet uitkomen van eieren op
een rijtje zet, is het verwonderlijk dat
doorgaans goede, bevruchte eieren
worden gelegd, waaruit gezonde
kuikens kruipen. We houden ons
natuurlijk het liefst bezig met de
levende natuur, maar de dode natuur
kan ons veel leren over de uitdagingen
en knelpunten van de levende dieren.
En dit is dan ook de reden om niet
uitgekomen eieren en de inhoud
daarvan onder de loep te nemen!
87