De Bomentaal van Slotervaart - Stadsdeel Nieuw-West - Gemeente ...

Inleiding • 8
worden voor deze stadsdelen. In dat geval is er niet alleen
sprake van een kenmerkende verkavelingopzet en groenstructuur
op het niveau van het Raamwerk (de zogenaamde Schotse
Ruit). Ook op het niveau van de woonvelden, die ingebed
liggen in dat Raamwerk, en zelfs op het laagste niveau van het
individuele woonblok, kan de modernistische stedenbouw een
kenmerkende werkwijze hebben opgeleverd. De plaatsing van
de straat- en laanbomen zijn dan onderdeel van een cultuurhistorisch
belangrijke aanpak, die specifiek is voor de periode
van de tuinsteden.
De toenmalige Ontwerpgroep Boventerritoriaal van de Dienst
Openbare Werken heeft in 1984 een studie gepubliceerd de
met titel ‘Bomenstruktuurplan voor de stad Amsterdam’.
Deze studie heeft twee motieven. Allereerst dient het om straatbomen
een volwaardiger rol in het ruimtelijk bestemmingsbeleid
te laten spelen. Het tweede motief is om een globaal
ontwerp voor de boombeplanting op hoofdlijnen vast te
leggen. Hierdoor kan het functioneren van de stad zichtbaar
gemaakt worden en de oriëntatie binnen de stad verbeterd.
Deze motieven zijn nog steeds onverminderd belangrijk en
actueel. Juist bij ingrijpende veranderingen in een stadsdeel
van Amsterdam is het daarom belangrijk om de kenmerkende
verschillen met andere delen van de stad te behouden.
Geïnspireerd door dit onderzoek zijn de ontwerpers van het
stadsdeel Slotervaart op zoek gegaan naar de wijze waarop
straat- en laanbomen in de Westelijke Tuinsteden zijn toegepast.
Ook in de toepassing van bomen verschillen deze wijken van
bijvoorbeeld de grachtengordel, de dichtbebouwde wijken van
rond 1900 of het Nieuw-Zuid van architect Berlage.
Dit heeft tot de verrassende ontdekking geleid van een
kenmerkende en bijzondere manier waarop bomen een plek
hebben gekregen in de lanen en straten van deze wijken.
Een unieke en rijke manier van bomenplaatsing is opgespoord
in de woonvelden van de tuinsteden. Een welsprekende
‘Bomentaal’, die het verdient te worden uitgesproken èn
gekoesterd bij alle veranderingen in de Westelijke Tuinsteden. •