Waterzuivering in Vlaanderen en Wallonië - Aquafin

14
Aqua I 2006/3
Zeebrugge huist
zomergasten op zee
Tekst en fotografie: Misjel Decleer
Een groot deel van de afgelopen zomer bracht ik door op het sterneneiland in
de haven van Zeebrugge. Ik kon er uitgebreid de grootste kolonies van Europa
fotograferen, die internationale bescherming genieten. Een plek waar iedere
vogelaar uit de bol zou gaan.
Dwergsternen
Het sterneneiland kwam tot stand nadat een groeiend aantal
sternen zich gingen vestigen in het havengebied. Ze maakten
hun broedterrein van de opgespoten gronden die waren
bestemd voor de verdere uitbreiding van de haven. Aangezien
de kolonies van internationaal belang waren, moesten de
havenautoriteiten volgens de Europese vogelrichtlijnen voor
compensatie zorgen. De eerste maatregel bestond uit het
opspuiten van een schiereiland van ongeveer elf hectare in de
strengst bewaakte zone van de haven.
Aan de loefzijde van het schiereiland, wat beschermd tegen de
wind, zitten een paar honderd visdieven in slagorde, kop tegen
de wind. Het zijn vooral juveniele vogels uit late legsels die nog
niet op dreef zijn voor de grote trek. Op gelijk welke andere stek
aan onze kust zou iedere vogelaar uit de bol gaan; hier gaat het
maar om een restpopulatie van een uitzonderlijke broedkolonie,
die deze zomer slechts met horten en stoten op gang trok. De
memorabele zomermaand juli, een groot voedselaanbod en de
rust en de veiligheid van dit gebied waren stimulerende factoren.
Uiteindelijk vonden hier zo’n 2700 koppels visdieven, 2500 grote
sternen en een 70-tal dwergsternen een veilig onderkomen.
Over vertedering en broedermoord
Gedurende zo’n anderhalve maand was ik hier zowat dagelijks
in de weer. Het aanmaken en opzetten van geschikte vaste
schuilhutten nam heel wat tijd in beslag. Om de verstoring te
minimaliseren, sliep ik regelmatig in de hutten. Zomerdagen zijn
namelijk genadeloos lang. De beste opnames worden gemaakt
binnen het uur na zonsopgang of vlak voor zonsondergang.
Op andere momenten zorgt het harde licht voor te sterke
contrasten. Elke dag was er weer die spanning: is de wind niet
gedraaid zodat ik niet op hun staarten zit te kijken? Zouden ze
tijdens de magie der dageraad voedsel aanbrengen? En kwamen
ze daarbij niet tussen hun jong en de camera te staan? Sternen
zijn nestvlieders en kunnen soms al één dag na de geboorte
het ‘nest’ verlaten. Vooral dwergsterns leiden hun jongen bij de
minste argwaan naar een nieuw nestkuiltje.
Heel dikwijls bleef ik nog uren zitten, nadat ik de camera al had
opgeborgen, om nog verder het reilen en zeilen van de dieren
te observeren. Ik was getuige van vertederende taferelen rond
de broedzorg en het grootbrengen van de jongen, maar ook
verbouwereerd door de rauwe agressie, broedermoord en
doodslag. Vermits sternen hun legsel bebroeden vanaf het eerste
ei, is er een duidelijk verschil in grootte tussen de eerstgeborene
en zijn later ontluikende broers of zussen. Bij voedselschaarste
komen deze laatsten niet aan de bak en bij grote sternen is de
overlevingskans van een jongere nestbewoner quasi nihil. Door
de densiteit van een kolonie grote sternen, is de confrontatie
tussen families zeer groot. Wee het jong dat van zijn nestplaats
weggeraakt en zo in andere territoria verzeilt. Er wordt op gepikt,
aan gesleurd, het wordt dooreengeschud en binnen de kortste
keren blijft het voor dood acher.