Zwaveldynamiek in het West-Nederlandse laagveengebied - ORAS ...
Zwaveldynamiek in het West-Nederlandse laagveengebied - ORAS ...
Zwaveldynamiek in het West-Nederlandse laagveengebied - ORAS ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Figuur 4. Voedselrijkdom van de <strong>het</strong> veen <strong>in</strong> <strong>West</strong>-Nederland (bron: Hendriks & van den Akker, 2012)<br />
De huidige externe bronnen zijn atmosferische depositie, <strong>in</strong>laatwater, en mest. De<br />
atmosferische depositie bedraagt tegenwoordig (~2010) 45 kg SO4 ha -1 j -1 (Van Dam,<br />
2009; Hendriks & Van Gerven, 2011). Deze zwaveldepositie is <strong>in</strong> <strong>het</strong> recente verleden<br />
veel hoger geweest (Buijsman et al., 2010): S<strong>in</strong>ds 1980 is de totale zuurdepositie <strong>in</strong><br />
Nederland gehalveerd (naar ~3000 mol ha -1 j -1 <strong>in</strong> 2007) en de SO2 emissie is<br />
gedecimeerd van 465 naar 40 kt j -1 . Inlaatwater wordt <strong>in</strong> polders gebruikt als gedurende<br />
<strong>het</strong> groeiseizoen <strong>het</strong> slootpeil dieper wegzakt dan <strong>in</strong> de legger is overeengekomen (vaak<br />
60 cm onder maaiveld). Via <strong>het</strong> boezemstelsel maakt <strong>het</strong> waterschap hiervoor gebruik<br />
van Rijn- Lek-, of IJsselmeerwater. De sulfaatgehaltes van dit water zijn <strong>in</strong> de afgelopen<br />
decennia afgenomen (vgl. Specken & De Groot, 2010; IJsselmeer van ~200 <strong>in</strong> 1983 naar<br />
90 mg SO4 l -1 <strong>in</strong> 2009). We komen hier op terug <strong>in</strong> onze analyse op stroomgebiedschaal<br />
(hoofdstuk 3.4).<br />
In de melkveehouderij, de belangrijkste gebruiker van de bodem <strong>in</strong> <strong>het</strong> veengebied wordt<br />
zwavel aangevoerd. Zwavel is bijvoorbeeld een component van bijvoorbeeld<br />
superfosfaat of bij K en Mg-bemest<strong>in</strong>g. Oenema (1999) schatte dat er daardoor een<br />
overschot van zo’n 25-50 kg SO4 ha -1 j -1 bestond op <strong>Nederlandse</strong> melkveebedrijven.<br />
Inmiddels wordt geregeld aan veehouders geadviseerd ook met zwavel te bemesten,<br />
14