Zwaveldynamiek in het West-Nederlandse laagveengebied - ORAS ...

Fe/P ratio poriewater (mol mol -1 )
1000,000
100,000
10,000
1,000
0,100
0,010
N=345
0,001
0,01 0,1 0,5
1 10 100
Figuur 29. Relaties tussen de totaal-ijzer/totaal-zwavel ratio van de bodem en de ijzer/fosfor ratio in het
poriewater voor 345 onderwaterbodems met een organisch stofgehalte van tenminste 10 % (uit de
data set van Onderzoekcentrum B-WARE).
4.2.2 Land-water interactie
Totaal-Fe/totaal-S (mol mol -1 )
In gebieden met zwavelrijke bodems kan de oxidatie van gereduceerd zwavel op het land
of in de oevers leiden tot een toename van de sulfaatbelasting van het oppervlaktewater.
In figuur 30 wordt schematische weergegeven hoe een verlaging van het
oppervlaktewaterpeil via een keten van reacties kan leiden tot de achteruitgang van
Krabbenscheervegetaties. Wanneer de verhouding tussen ijzer en zwavel van een
onderwaterbodem al relatief ongunstig is, kan een toename van de sulfaatbelasting in de
zomer direct leiden tot eutrofiering. We zien dit bij het door B-WARE uigevoerde
experiment met flexibel peil in het Naardermeer waar in een deel van vak 7 het
oppervlaktewaterpeil experimenteel werd verlaagd. Het waterpeil werd verlaagd vanaf
juli 2011. De waterpeilverlaging leidt in de oever op 50 cm diepte tot een zeer forse
toename van de sulfaatconcentratie (Smolders, ongepubliceerd). In het nabijgelegen
controle vak zien we deze toename niet. Uitspoeling van sulfaat uit de oevers leidt in het
najaar tot een sterke toename van sulfaatconcentratie van het oppervlaktewater in het
flexpeilvak (figuur 31). Dit betekent dat de reductie van sulfaat minder sterk is dan de
toename als gevolg van uitspoeling. In het controle vak zien we in de zomer juist een
afname van de sulfaatconcentratie als gevolg van sulfaatreductie. De hogere
sulfaatconcentraties in het voorjaar zijn het gevolg van de inlaat van oppervlaktewater in
het droge voorjaar van 2011. Opvallend is dat vanaf september de fosfor en ammonium
concentraties van de waterlaag sterk toenemen in het flexpeilvak. Sulfaat speelt hierbij
waarschijnlijk een belangrijke rol. De reductie van sulfaat in de onderwaterbodem en de
productie van sulfide die hiervan het gevolg is, leidt tot anaerobie van de toplaag van
de onderwaterbodem waardoor ammonium en fosfor vrijkomen in de waterlaag. Dit
leidde tot sterke draadalgengroei in de Krabbenscheersloot, zoals te zien is in figuur 32.
51