Samen op Weg 2008 n° 2 - Via Don Bosco

Op vrijdag 7 maart werd een bijeenkomst in
Santo Domingo van een twintigtal Latijns-
Amerikaanse landen succesvol afgesloten
met de symbolische handdruk tussen de
Colombiaanse president Uribe en zijn
Ecuadoraanse ambtsgenoot Correa.
Daarmee werd een punt gezet achter het
escalerende diplomatische conflict dat ontstaan
is na de luchtaanval van het
Colombiaanse leger op het grondgebied van
Ecuador in hun strijd tegen de FARC-rebellen.
Het moet ongeveer op dat historische
moment zijn dat don Miguel mij uitdaagt
voor een partijtje Dominicaanse domino.
Gezeten op het terras van een luidruchtig
straatcafé, op een steenworp van het presidentiële
paleis waar de grote jongens hun
ruzies beslechten, doet de 57-jarige Miguel
Gutiérrez mij tussen de dominostenen door
zijn relaas over hoe hij als kleine jongen
dagelijks moest vechten. Niet tegen communistische
rebellen of neoconservatieve
presidenten, wel tegen de armoede die het
leeuwendeel van de Dominicanen al decennia
lang teistert.
Dominicaanse
domino-effecten
Het jeugdverhaal van don Miguel is dat van
vele Dominicanen. Hij groeide op in Villa
Juana, een van de sloppenwijken rond Santo
Domingo. In een kleine stenen barak leefde
hij er met zijn moeder, vier zussen en een
oudere broer. Vader was er vandoor gegaan
toen Miguel vijf was. Gebrek aan werk en
een andere, jongere vrouw hadden hem
genoopt tot een nieuwe levenswandel. Het
was het tijdperk van dictator Trujillo. Met
een grote slok Presidente, het nationale bier,
spoelt Miguel zijn verbittering door. “Onze
moeder werkte her en der als naaister, maar
dat was natuurlijk onvoldoende om zes
monden te voeden”, vertelt hij mij. “Op mijn
zesde ging ik voor het eerst met Heriberto,
onze grote broer, mee de straat op. In plaats
van op school te leren lezen en schrijven,
leerde ik alle kneepjes van het ondankbare
straatwerk kennen: schoenen poetsen, kranten
verkopen, fruit of snoep venten, ramen
lappen, grafzerken oppoetsen op
Allerheiligen!”
Zes jaar lang leefde en werkte Miguel op
straat, levend van dag op dag, van karwei op
karwei. Tot op de dag dat hij de schoenen
wou poetsen van een oudere man. Het bleek
dat die schoenen toebehoorden aan padre
Bartolomé. Net zoals Bartolomé de las Casas
in de 16e eeuw streed voor de rechten van
de inheemse bevolking, zette de salesiaanse
padre zich in voor de straatkinderen en
–werkers van Santo Domingo. Vanaf die dag
nam Miguels leven een definitieve wending.
Hij haalde zijn schoolachterstand in op de
Escuela Santo Domingo Savio, leerde allerhande
praktische beroepsvaardigheden en
belandde na zes jaar als manusje-van-alles
in een bedrijfje dat chemische verpakkingen
maakte. Enkele jaren later werd Miguel bij
datzelfde bedrijf gepromoveerd tot verkoper
en na vijftien jaar trouwe dienst werd hij
benoemd tot technisch assistent. Vandaag
leidt hij, samen met zijn drie zonen, al tien
jaar zijn eigen, bescheiden onderneming. Van
een domino-effect gesproken. “Het leven zit
vol onverwachte wendingen, maar met
doorzettingsvermogen en vertrouwen kun je
dromen waarmaken”, doceert hij wijs terwijl
hij een laatste presidente bestelt.
✒ Filip VANHESTE
ZUID
Ondanks de positieve en zonnige associaties die de
Dominicaanse Republiek in het Westen oproept, scoort het
eiland nog steeds niet goed op de ontwikkelingsindex van de
Verenigde Naties. De armoede in de hoofdstad is schrijnend.
Het verhaal van don Miguel is echter een van de zeldzame uit-
zonderingen op de regel.
5
SAMEN OP WEG 2/2008